-
کتب، مقالات و یادداشت‌هایی در تواریخ آل عثمان.
🎁 گزیده‌ای از کانال‌های تاریخی و علمی و فرهنگی
🎄 پاتوق نویسندگان برتر دنیا
● @Nevisandbdonya
🎄 کتابخانۀ طب سنتی و اسلامی
● @danyalshafa
🎄 مطالعات تخصصی تاریخ صفویه
● @safavidstudies
🎄 پارسی سخن بگوییم و زیبا بنویسیم
● @farzandan_parsi
🎄 کتب صوتی نایاب / زندگینامۀ مشاهیر و...
● @feqdanedel
🎄 فلسفۀ سیاسی
● @taraneh_t66
🎄 بازخوانی تاریخ ایران و اسلام
● @khonjibook
🎄 حکومت‌های اساطیری ایران
● @iran_sarzamin_tamadon
🎄 کارگروه پژوهشی ایران‌بانِ کُرد
● @iranban_kord
🎄 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی ساسانی
● @sasanian_sources
🎄 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی اشکانی
● @arsacidempire
🎄 مطالعه و خرد، الفبای توسعه
● @alefbaietousee
🎄 وهومن امشاسپند
● @khashatra
🎄 تاریخ و فرهنگ بلوچستان
● @balochs_history
🎄 آلبوم جنگاوران تاریخ (میلیتاریسم تاریخی)
● @marzupan
🎄 آموزشگاه طبی سید
● @samsadeghitebeslami
🎄 کمیاب‌ترین کلیپ‌ها و شاهکارهای طبیعت
● @afarinshokoh
🎄 همه‌چیز دربارۀ دین زرتشتی
● @ashemvohu2581
🎄 تاریخ ایران از زبان حکیم فردوسی
● @iransarbazshahnameh
🎄 مجلۀ پژوهشی گردآفرید
● @gord_afarid
🎄 زیباترین اشعار کوتاه و ناب
● @zaboreshgh
🎄 اجراهای خصوصی و کمیاب استاد شجریان
● @stad_shajariyan
🎄 زیباترین و دیدنی‌ترین آموزش‌های رقص
● @sonatimahalli
🎄 برخی متون ادب پارسی (باکیفیت و کم‌حجم)
● @shahdeparsi
🎄 تاریخ زبان فارسی در آسیای صغیر
● @dorreshahvar
🎄 تاریخ به‌روایت میم و طنز
● @neosafavism
🎄 آثار و مقالات مرتضی ثاقب‌فر
● @morteza_saghebfar
🎄 منابع و مآخذ پژوهشی تاریخ ایران مدرن
● @moderniranbooks
🎄 اطلاعات حقوقی مهمی که لازم است همه بدانند!
● @law_sevda
🎄 بازخوانی تاریخ افشاریه (نادرشاه افشار)
● @afsharids
🎄 تَهم‌خسرو: مبارزه با ایران‌ستیزان
● @tahmkhosrow
🎄 بازخوانی تاریخ بایندریه (ایران عصر آق‌قویونلو)
● @bayandurids
🎄 تیکه‌کتاب سخن بزرگان آهنگ و اشعار
● @tikke_ketabha
🎄 نسک‌خانۀ روزگاران
● @nask_ruzegaran
🎄 آهنگهای شاد و اشعار جان‌فزای پارسی
● @bazmeparviz
🎄 انجمن پاردان (ایران‌بان بلوچ)
● @pardanshah
🎄 کوتاه و گذرا در باستان‌شناسی و تاریخ
● @ruzegaran
🎄 منابع و مآخذ تاریخ پادشاهی ماد
● @themedes
🎄 یک فنجان آرامش، حس و حال خوب
● @yefenjanaramsh
🎄 اشتادان
● @eshtadan
🎄 ایران‌پرستان کرد
● @kurdpatriott
🎄 انجمن ملی‌فرهنگی ایران‌بان
● @anjoman_iranban
🎄 اینفوگرافی‌های تاریخی و سیاسی
● @histopersian
🎄 برسد به دست دلبر (تک‌بیت)
● @paieznsher
🎄 عطاری سلامت، دکتر خود باشیم
● @kalemnab
🎄 تصاویر و پیکره‌های تاریخی
● @ marzupan
🎄 بزم هنرمندان قدیم، شوهای خاطره انگیز
● @nuostalzhi
🎄 افشای پانیسم و مبارزه با ایران‌ستیزان
● @panturkzionist
🎄 پژوهشی در فرهنگ زردشتی
● @atorshiz
🎄 دژنپشت: نوشتارهای تاریخی محمود فاضلی بیرجندی
● @dejnepesht4000
🎄 مطالعات ایران در قفقاز و آسیای مرکزی
● @dosuyecaspian
🎄 تاریخ و فرهنگ ملل جهان
● @tarikhe_melal
🎄 دل‌واژه‌های تنهایی
● @gandomzaran
🎄 کتاب‌های نایاب رو رایگان دانلود کن
● @fa_ti_mi
🎄 درمان با گیاهان سنتی، بیا اینجا درمان شو
● @teb_sinawi
🎄 کتاب و کتابخانۀ صوتی
● @mobarezaaan
🎄 مستندهای کمیاب و زیرخاکی
● @muteddocskfp
🎄 کتابخانۀ زیرزمینی شهر
● @kfp_books
❄️ عضویت در لیست: @FiruzMehr
🔷 درّ شهوار/ متن کامل کتاب «زبان و ادب فارسی در قلمرو عثمانی» نوشتۀ مرحوم دکتر محمدامین ریاحی
🔸 ظهور صفویه و بروز دشمنیِ کینه‌توزانۀ مذهبی با عثمانی که یکی از مراکز اصلی رشد و بالندگی زبان و ادبیات پارسی به‌شمار می‌رفت، سبب شد تا زبان پارسی در آن سرزمین به‌تدریج جایگاه پیشین خود را به‌عنوان زبان رسمی آن دولت از دست بدهد. کتاب حاضر گواه و بازگوی این نفوذ دیرپا است. نویسنده ابتدا ریشه‌های نفوذ و چگونگی گسترش زبان و ادبیات پارسی را در دربار سلاجقۀ روم و دیگر حکومت‌های آناتولی بررسی می‌کند و سپس به روزگار بالندگی آن می‌پردازد. روند تدریجی از رسمیت کنار رفتن آن نیز با روی کار آمدن صفویه است؛ چنان‌که نویسنده نبرد چالدران را نقطۀ عطفی در تحولات فرهنگی سرزمین‌های عثمانی می‌داند که آثار آن بعدها پدیدار گردید. او رواج شعر و ادب پارسی در ایام سلطنت سلیمان یکم و سلیم دوم را واپسین نفس‌های اوج زبان پارسی می‌داند. در پایان نیز به وضعیت زبان پارسی و تأثیرات عمیق آن در عثمانی تا سدهٔ اخیر پرداخته است.
🔶 t.me/DorreShahvar
📕 دیوان اشعار سلطان سلیم شاه عثمانی
✍🏻 تصحیح عبدالحسین اسماعیل‌نسب
🔶 درّ شهوار/ تصحیح فوق کامل‌ترین و بهترین طبع موجود از سروده‌های خداوندگار پارسی‌سرای عثمانیْ سلطان سلیم شاه است (تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۸۶). چاپی که بِنِدِک پِری در سال ۲۰۲۱ میلادی از این دیوان ارائه کرد، فاقد اعتبار علمی و ادبی است و هیچ‌گونه فایدۀ تحقیقی ندارد (دراین‌باره بخوانید).
مَه و خورشید نشاید که بوَد افسرِ ما
تاجِ فتح است ز سلطانِ ظفر بر سرِ ما
گر یکی برق زنَد جمله جهان می‌گیرد
هست چون شعلۀ خورشید سرِ خنجرِ ما
سایۀ عدل و حمایت فکنیمش بر سر
هرکه چون مِهر نهَد روی به خاکِ دَرِ ما
نیست غم روی زمین لشکر خصم ار گیرد
همّت عالی عشقست چو سرلشکرِ ما
ما به‌خود پا ننهادیم در این ره هرگز
همه‌جا مرشدِ توفیق بود رهبر ما
غیرت عشق سلیمی که ز خود ما را برد
کس چه داند که چه سوداست از او در سر ما
🔶 t.me/DorreShahvar
📌 نگاهی به شماری از واژگان مشترک زبان فارسی و ترکی استانبولی که میراث حضور پررنگ زبان فارسی در تاریخ آسیای صغیر در عهد سلجوقیان روم و خداوندگاران عثمانی است.
🔷 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ جایگاه عثمانی در جهان ایرانی و زبان فارسی از نگاه شهریار عدل
نام پروفسور شهریار عدل (متوفای ۳۱ خرداد ۱۳۹۴) بیش از هر چیز با ثبت جهانی پارسه گره خورده است. اما باید دانست که وی دانش‌آموختۀ دکترای تاریخ ایران و آسیای میانه از دانشگاه سوربن فرانسه نیز بود و پایان‌نامۀ ایشان نیز دربارۀ یکی از کتب تاریخی دست‌اول صفویه بوده است. ایشان در مصاحبه‌ای اشاره‌ای به دامنۀ ایران فرهنگی و زبان فارسی در گذشته داشته است:
🔹 «امپراتوری عثمانی در قرن شانزدهم میلادی (دهم هجری) از خیلی جهات (به‌ویژه ادبی) به جهان ایرانی تعلق دارد. پادشاهان ازبک هم که خود را بیشتر از دیگران در رأس جهان ایرانی (و البته تورانی) می‌دیدند. به‌طوری که پادشاهان شیبانی به نخستین سلاطین صفویه می‌گفتند که اصلاً شما چه‌کاره‌اید؟ چه‌کار می‌کنید و آنجا (ایران) به شما مربوط نیست. برگردید سر قبر جدتان (شیخ صفی‌الدین اردبیلی) و خادم او باشید. این در حالی است که خودشان شاه ازبک و ترک هستند. دیدهایی که ناسیونالیسم اروپایی از نیمۀ دوم قرن نوزدهم به‌مرور وارد ایران دورۀ قاجار و ادوار بعد کرد و ایرانی‌های امروز را به‌وجود آورد همیشه با حقایق تاریخی وفق نمی‌دهد.»
🔸 بن‌مایه: مددی، سهلعلی. (۱۳۸۱). گفتگو با دکتر شهریار عدل. مجلۀ بخارا (۲۶): ۹۲-۶۶. ص ۷۹.
🔷 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار / تعدادی از اسامی اناث عثمانی (امهات سلاطین)
♦️ پادشاهان عثمانی برای همسران و دختران خویش نام‌های زیبای ایرانی و فارسی برمی‌گزیدند. نام‌هایی چون نیلوفر، هما، گل‌بهار، گل‌فام، بلبل، خرّم، نوربانو، ماه‌‌دوران، خندان، ماه‌‌فیروز، ماه‌‌پیکر، دل‌‌آشوب، گل‌نوش، شه‌سوار، مهرشاه، مهرماه، سینه‌‌پرور، نقش دل، بزم عالم، پرتو، نهال، شوق‌‌افزا، تیر مژگان، گل‌‌جمال، گلستان، درّ شهوار، شیرین، نگار، گل‌رخ، گوهر، شهرزاد.
🔸 برگزیدن چنین نام‌هایی برای بانوان برخاسته از جایگاه والای زبان فارسی نزد پادشاهان عثمانی بود.
🔷 t.me/DorreShahvar
SON DÖNEM OSMANLI BELGELERİ'NDE NEVRUZ (Özcan MERT)
🔶 درّ شهوار/ مقالۀ «نوروز در اسناد دورۀ متأخر عثمانی» نوشتۀ اوزجان مرد*
🔹 چکیده: «نوروز به‌معنای روز جدید در مصداق آغازگر بهاری است که در آن شب و روز با هم برابرند. نوروز که قبلاً مصادف با ۱۱ مارس بود بعد از اصلاحات انجام‌شده توسط پاپ گریگور سیزدهم در تقویم ژولین در سال ۱۵۸۲ میلادی به روز ۲۱ مارس مصادف شد. نوروز به‌طور کلی در جهان و تاریخ تُرک جایگاه ویژه و قابل‌توجهی دارد. در مقالۀ ارائه‌شده، روایت نوروز در آخرین دورۀ تاریخ عثمانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این مقاله، اسناد متعلق به ۱۵۰ سال گذشتۀ امپراتوری عثمانی به‌طور عمده مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر این، موضوعات کتاب‌ها و مقالات استفاده‌شده به قرن پانزدهم میلادی برمی‌گردد. همان طور که خواهید خواند، اطلاعات به‌دست‌آمده از اسناد ابعاد مختلفی به نوروز بخشیده است.»
*. توجه: متن مقالۀ فوق به‌زبان ترکی استانبولی است. برای مطالعۀ ترجمۀ فارسی آن می‌توانید به «پایگاه مطالعات عثمانی» رجوع کنید.
🔶 t.me/DorreShahvar
🔹 درّ شهوار / واژه‌های فارسی در زبان صرب‌وکروآتی
♦️ حضور این واژگان یادگار سلطۀ خداوندگاران عثمانی بر سرزمین‌های جنوب شرق اروپا و مدیون سعی ایشان است که فارسی را در آن بلاد ترویج دادند.
🔶 t.me/DorreShahvar
🔹 درّ شهوار / واژه‌های فارسی در زبان بلغاری
♦️ حضور این واژگان یادگار سلطۀ خداوندگاران عثمانی بر سرزمین‌های جنوب شرق اروپا و مدیون سعی ایشان است که فارسی را در آن بلاد ترویج دادند.
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ مقالۀ «تأثیر زبان فارسی در زبان صرب‌وکروآتی» به‌قلم محمود فتوحی
🔹 چکیده: «با ورود ترکان عثمانی به بالکان در قرن چهاردهم میلادی، زبان و ادبیات فارسی هم وارد این منطقه شد. زبان فارسی زبان فرهنگ و ادب دربار امپراتوری ترکان عثمانی بود و در دستگاه حکومتی عثمانی حکم رسانۀ فرهنگی قدرتمندی را داشت. این زبان توانست در پرتو محتوای فرهنگی و هنری‌اش، نفوذ فرهنگ شرقی را در متصرفات ترکان عثمانی گسترش دهد و برای نظام سیاسی عثمانیان پشتوانۀ کارآمدی گردد و در میان روشنفکران و اندیشه‌مندان قلمرو زیرسلطۀ عثمانی، شیفتگان بسیار یابد. ازاین‌رو، آموزش زبان فارسی در بالکان رواج یافت و فرهیختگان و روشنفکران بالکانی آشنایی با آن را نوعی فضل شمردند. جاذبۀ شعر و ادب فارسی و اندیشه‌های متعالی عرفان و تصوف ایرانی در گسترش زبان فارسی در بالکان نقش عمده داشت.»
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ مصاحبه با رفعت یالچین بالاطه در موضوعو زبان فارسی در دربار امپراتوری عثمانی
🔹 وب‌سایت خبری بی‌بی‌سی فارسی / ۱۲ مه‌ی ۲۰۱۱.
🔸 «زبان فارسی در دوره‌ای طولانی زبان رسمی دربار پادشاهان عثمانی بوده است. دیداری کوتاه و گذرا از موزه‌های ترکیه و حتی گذری از مناطق قدیمی و آثار تاریخی شهرهای این کشور که مملو از خط و زبان فارسی است، نشان می‌دهد که این زبان تا چه پایه در این کشور متداول بوده است. این موضوع را با رفعت یالچین بالاطه ، فارغ‌التحصیل زبان و ادبیات فارسی و استاد بازنشسته‌ی درس‌های عثمانی در میان گذاشتیم. این گفت‌وگو با یالچین در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه اژه در ازمیر ترکیه انجام شده است.»
🔷 t.me/DorreShahvar
🔶 تصویر عبدالمجید دوم آخرین خلیفه‌ی مسلمین از سلسله‌ی عثمانی و دخترش شاهدخت درّ شهوار در پرومناد دز آنگله، شهر نیس، کشور فرانسه در سال‌های پس از تبعید او در پی انحلال خلافت و روی کار آمدن مصطفی کمال آتاترک.
🔹 عبدالمجید دوم در نقاشی و موسیقی هنرمند بود و علاوه بر ترکی به زبان‌های فارسی و عربی و چند زبان اروپایی دیگر مسلط بود. وی با کمک دخترش دُرّ شَهوار خاطرات خود را در ۱۲ مجلد نوشت.
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ بخشی از مصاحبۀ مسعود جوادیان در موضوع عثمانی‌شناسی، در گفت‌وگو با دکتر نصرالله صالحی
🔹 مجلۀ رشد آموزش تاریخ، دورۀ ۲۲، شمارۀ ۱، پاییز ۱۳۹۹.
🔺 گویا بعضی از منابعی که نویسندگان آن مورخان عثمانی هستند به‌زبان فارسی نوشته شده و حتی تاریخ سلاطین عثمانی را به‌زبان فارسی می‌نوشتند. همچنین در میدان نبرد، شاهنامه‌خوانی می‌کرده‌اند، برای تهییج سربازان خودشان. دراین‌باره توضیح بدهید.
🔻 بله. این خیلی عادی است. صدها سال زبان ادبی آسیای صغیر فارسی بود. در دوره‌های سلجوقیان و سپس عثمانی، زبان فارسی در اوج بوده و هم فارسی می‌نوشتند و هم فارسی درس می‌دادند! حتی سلاطین عثمانی مکرر می‌گفتند کتاب‌های عربی را به فارسی ترجمه کنید تا عموم استفاده کنند! زبان ترکی به زبان مسلط و غالب تبدیل نشده بود. اسنادی داریم سلطان دستور می‌دهد وفیات‌الاعیان ابن خلکان را از عربی به فارسی ترجمه کنند تا مورد استفاده قرار بگیرد. زبان علمی در حوزه‌های درس، فارسی بوده، به این جهت در دیوان‌سالاری عثمانی فارسی رواج داشت. دیوان‌سالاران آشنا به زبان فارسی دو دسته بودند: ایرانی‌های مهاجر که کم نبودند و بومی‌هایی که از کودکی زبان فارسی یاد گرفته بودند و با توجه به توانمندی‌هایی که در این زبان داشتند در دستگاه دیوان‌سالاری جذب می‌شدند. از هر دو گروه آثاری منظوم و منثور به فارسی داریم.
🔻 این نکته‌ی اول، نکته‌ی دیگر اینکه در عثمانی منصبی داریم به نام «شاهنامه‌چی» یعنی «شاهنامه‌نویس». اینها تاریخ عثمانی را در قالب شاهنامه به‌زبان فارسی منظوم می‌کردند. در این زمینه خانم کریستین ووهد انگلیسی کارهای جدی کرده و مقالاتی نوشته که یکی از اینها را ترجمه کرده‌ام. در پنجاه صفحه به نام «منصب شاهنامه‌چی در امپراتوری عثمانی». تک‌تک شاهنامه‌نویسان از ایران مهاجرت کردند. آنجا آثاری را تدوین یا معرفی کردند. یکی از این شاهنامه‌نویسان به نام لقمان، سی سال در دربار عثمانی این منصب را داشته! و در پنج جلد شاهنامه سروده است. افزون بر این از سلاطین عثمانی تعدادی خودشان به‌زبان فارسی مسلط بودند و دیوان اشعاری به‌زبان فارسی داشتند. مثل سلطان سلیم، سلطان مراد سوم، که آثارشان چاپ شده است.
🔻 زبان فارسی هم از آسیای صغیر تا هند زبان غالب بود. کسی که زبان فارسی بلد بود از آسیای صغیر حرکت می‌کرد و تا هند می‌رفت و مشکل ارتباط پیدا نمی‌کرد، ضمن اینکه در محافل علمی یا مدارس این زبان تدریس می‌شد و تعلیم داده می‌شد. مثلاً در آسیای صغیر، اگر کسی در دیوان‌سالاری منصبی می‌گرفته باید اول امتحان می‌داده «تاریخ وصاف» را امتحان می‌داده و قبول می‌‌شده. یعنی باید به زبان فارسی مسلط می‌بوده و بنابراین منشیان عثمانی اغلب به زبان فارسی، ترکی و عربی مسلط بودند، ولی زبان نگارش فارسی بوده، بعدها در عثمانی به‌تدریج تحولاتی پیش آمد که زبان ترکی رو آمد. تا زمان آتاترک، تعصبی نسبت به اینکه زبان فارسی یا عربی حذف بشود وجود نداشت اما با انقلاب آتاترک آمدند زبان ترکی را از واژگان بیگانه پالایش کردند. از دیدگاه ناسیونالیست‌های ترک واژگان بیگانه عربی یا فارسی بود. البته ترک‌ها خط عربی را هم به خط لاتین تغییر دادند و کوشیدند واژه‌سازی کنند و زبان ترکی را غنی بکنند.
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ مقالۀ «نفوذ زبان و ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی» به‌قلم مرحوم دکتر محمدامین ریاحی
🔹 چکیده: «زبان شیرین فارسی و فرهنگ گران‌مایۀ ایران قرن‌های دراز در بخش بزرگی از جهان متمدن قدیم سروری و سرافرازی داشت. در آن میان زبان و ادب فارسی در آسیای صغیر و سایر سرزمین‌های قلمرو عثمانی جلال و شکوهی دیگر داشت، که وضع هیچ کشوری جز شبه‌قارۀ هند قابل قیاس با آن نیست. در آسیای صغیر چندین قرن زبان فارسی زبان رسمی منحصربه‌فرد مملکت بود. طبقۀ مبرز بدان سخن می‌گفتند و شعر می‌سرودند و کتاب می‌نوشتند. در آن مدت علاوه بر کتاب‌هائی که در محل تألیف شده هزاران نسخه از دیگر متون فارسی را در آن دیار استنساخ کرده‌اند که اینک تعداد قابل ملاحظه‌ای از آن‌ها چه در کتابخانه‌های ترکیه و چه در مراکز علمی ایران و اروپا و آمریکا موجود است و همه اسناد گویائی از نفوذ زبان فارسی در آن سرزمین است. این نکته را هم باید دانست که زبان فارسی منحصر به قلمرو آسیائیِ عثمانی نبود، بلکه در سایر متصرفات آن دولت ازجمله در ممالک جنوب‌شرقی اروپا رواج داشت.»
🔶 t.me/DorreShahvar
🔷 درّ شهوار/ سکۀ دیگری از سلیم اول: «سلطان سلیم شاه ابن بایزیدخان»
🔶 t.me/DorreShahvar
📌 گزیده‌ای از کانال‌های تاریخی و علمی و فرهنگی
📕 مطالعات تخصصی تاریخ صفویه
● @Safavidstudies
🔖 من وکتاب پی‌دی‌اف
● @aramesh13577
🔖 پاتوق نویسندگان برتر دنیا
● @nevisandbdonya
🔖 کتابخانۀ طبی، درمان با داروهای خانگی
● @danyalshafa
🔖 پارسی سخن بگوییم و زیبا بنویسیم
● @farzandan_parsi
🔖 گلچینی از نایاب‌ترین کتاب‌ها
● @fa_ti_mi
🔖 بازخوانی تاریخ ایران و اسلام
● @khonjibook
🔖 کارگروه پژوهشی ایران‌بان کُرد
● @iranban_kord
🔖 تاریخ و فرهنگ ملل جهان
● @tarikhe_melal
🔖 مطالعه و خرد،الفبای توسعه
● @alefbaietousee
🔖 وهومن امشاسپند
● @khashatra
🔖 زیباترین اشعار شاعران
● @aftabmahtabi
🔖 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی اشکانی
● @arsacidempire
🔖 تاریخ و فرهنگ بلوچستان
● @balochs_history
🔖 آموزشگاه طبی سید
● @samsadeghitebeslami
🔖 داستان، موسیقی، شعر، عرفان
● @kateb_bashi
🔖 آلبوم جنگاوران تاریخ (میلیتاریسم تاریخی)
● @marzupan
🔖 مجلۀ پژوهشی گردآفرید
● @gord_afarid
🔖 سرای زرتشت و آموزشگاه مزدیسنا
● @ashemvohu2581
🔖 تاریخ ایران از زبان حکیم فردوسی
● @iransarbazshahnameh
🔖 اشتادان
● @eshtadan
🔖 منابع و مآخذ تاریخ پادشاهی ماد
● @themedes
🔖 شجریان نوش کنیم
● @stad_shajariyan
🔖 دنیای آرامش
● @donyayeaaramesh
🔖 ایرانگردی در ایران‌شهرِ ساسانی
● @iranshahrgardi
🔖 باغبون خودت باش
● @maryamgarden
🔖 تاریخ به روایت میم و طنز
● @neosafavism
🔖 آثار و مقالات مرتضی ثاقب‌فر
● @morteza_saghebfar
🔖 منابع و مآخذ پژوهشی تاریخ ایران مدرن
● @moderniranbooks
🔖 تَهم‌خسرو: مبارزه با ایران‌ستیزان
● @tahmkhosrow
🔖 بازخوانی تاریخ بایندریه (ایران عصر آق‌قویونلو)
● @bayandurids
🔖 سخن بزرگان، حرفای دلنشین، اشعار
● @tikke_ketabha
🔖 بازخوانی تاریخ افشاریه (نادرشاه افشار)
● @afsharids
🔖 تاریخ زبان فارسی در آسیای صغیر
● @dorreshahvar
🔖 برخی متون ادب پارسی (باکیفیت و کم‌حجم)
● @shahdeparsi
🔖 نسک‌خانۀ روزگاران
● @nask_ruzegaran
🔖 آهنگهای شاد و اشعار جان‌فزای پارسی
● @bazmeparviz
🔖 زیباترین رقص های زیبا و جذاب
● @sonatimahalli
🔖 انجمن پاردان (ایران‌بان بلوچ)
● @pardanshah
🔖 کوتاه و گذرا در باستان‌شناسی و تاریخ
● @ruzegaran
🔖 اینفوگرافی‌های تاریخی و سیاسی
● @histopersian
🔖 ایران‌پرستان کرد
● @kurdpatriott
🔖 انجمن بزرگ سومکا
● @sumka_association
🔖 زیرخاکی ترین آهنگهای کمتر شنیده شده
● @nuostalzhi
🔖 انجمن ملی‌فرهنگی ایران‌بان
● @anjoman_iranban
🔖 دریافت انرژی عشق و آرامش
● @afarinshokoh
🔖 تصاویر و پیکره‌های تاریخی
● @safavidstudies
🔖 پژوهشی در فرهنگ زردشتی
● @atorshiz
🔖 افشای پانیسم و مبارزه با ایران‌ستیزان
● @panturkzionist
🔖 مطالعات قفقاز و آسیای مرکزی
● @dosuyecaspian
🔖 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی ساسانی
● @sasanian_sources
🔖 تاریخ ایران
● @tarikhiranm
🔖 دل‌واژه‌های تنهایی
● @gandomzaran
🔖 کتب صوتی نایاب، زندگینامۀ مشاهیر و...
● @feqdanedel
🔖 درمان با گیاهان سنتی روانشناسی،روانکاوی
● @teb_sinawi
📕 مطالعات تخصصی تاریخ صفویه
● @safavidstudies
〰️〰️〰️〰️
@tab_mehrbanan
🔶 درّ شهوار/ «گناه نابخشودنی جمهوری اسلامی ایران در حق زبان فارسی در تاجیکستان» نوشتۀ دکتر جلال متینی
توصیف: نویسنده با بررسی سیاست‌های غلط و پرلغزش جمهوری اسلامی در آغاز رویکرد دوستانۀ تاجیکستان مستقل نسبت به ایران و زبان و خط فارسی، که منجر به بازگشت خط سیریلیک و سردی روابط دو کشور به‌ویژه در تقویت موقعیت زبان فارسی در ماوراءالنهر شد، به قیاس آن با سیاست‌های پرهزینۀ دولت ترکیه در تلاش برای ترویج زبان ترکی در تاجیکستان و تأسیس مدارس متعدد تدریس زبان ترکی در آن اشاره می‌کند که حاکی از بی‌علاقگی دولت ایران به این امر فرهنگی است که در ابتدا حتی با تمرکز بر تبلیغات مذهبی همراه بود و در این جستار به مواردی از آن در سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ میلادی اشاره شده است.
🔷 t.me/DorreShahvar
📌 فهرستی از کانال‌های تاریخی و فرهنگی و علمی و هنری
📃 دانلود کتاب‌های نایاب ممنوعه و تاریخی
🎁 @yortci_bosjin_pdf
📃 ناشناخته‌‌های کهکشان و نجوم
🎁 @yortchi_bosjin
📃 کتابخانۀ ممنوعه (پی‌دی‌اف)
🎁 @KFP_BOOKS
📃 کتابخانۀ صوتی ممنوعه
🎁 @Mobarezaaan
📃 پارسی سخن بگوییم و زیبا بنویسیم
🎁 @Farzandan_Parsi
📃 مطالعات تخصصی تاریخ صفویه
🎁 @SafavidStudies
📃 درمان با گیاهان سنتی روانشناسی، روانکاوی
🎁 @teb_sinawi
📃 دل واژه های تنهایی
🎁 @Gandomzaran
📃 بازخوانی تاریخ ایران و اسلام
🎁 @Khonjibook
📃 کارگروه پژوهشی ایران‌بان کُرد
🎁 @iranban_kord
📃 آتش ایرانشاه
🎁 @KFP_IrShah
📃 تاریخ و فرهنگ ملل جهان
🎁 @tarikhe_melal
📃 مطالعه و خرد، الفبای توسعه
🎁 @Alefbaietousee
📃 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی اشکانی
🎁 @ArsacidEmpire
📃 آلبوم جنگاوران تاریخ (میلیتاریسم تاریخی)
🎁 @Marzupan
📃 تصاویر و پیکره‌های تاریخی
🎁 @AntiqPic
📃 آموزشگاه طبی سید
🎁 @samsadeghitebeslami
📃 ایران‌شهر (آموزش خط و زبان فارسی میانه)
🎁 @iranshahr1353
📃 تاریخ روایی ایران
🎁 @oldhistor
📃 مجلۀ پژوهشی گردآفرید
🎁 @Gord_Afarid
📃 اشتادان
🎁 @Eshtadan
📃 کانال ترول ضد پانترکی
🎁 @antipanturkism0
📃 تاریخ میانه
🎁 @midhistor
📃 دین زرتشتی و اندیشه‌ی ایرانشهری
🎁 @AshemVohu2581
📃 نسک‌خانۀ روزگاران
🎁 @nask_ruzegaran
📃 زبان فارسی در دربار خداوندگاران عثمانی
🎁 @DorreShahvar
📃 دنیای آرامش
🎁 @Donyayeaaramesh
📃 برخی متون ادب پارسی (باکیفیت و کم‌حجم)
🎁 @ShahdeParsi
📃 تاریخ به روایت میم و طنز
🎁 @NeoSafavism
📃 بازخوانی تاریخ بایندریه (ایران عصر آق‌قویونلو)
🎁 @Bayandurids
📃 تَهم‌خسرو: مبارزه با ایران‌ستیزان
🎁 @TahmKhosrow
📃 آموزش زبان بلوچی سرحدی
🎁 @amozesh_balochi
📃 منابع و مآخذ پژوهشی تاریخ ایران مدرن
🎁 @ModernIranBooks
📃 ایرانگردی در ایران‌شهرِ ساسانی
🎁 @Iranshahrgardi
📃 آثار و مقالات مرتضی ثاقب‌فر
🎁 @Morteza_Saghebfar
📃 ایران‌بوم (انواع کتاب و مستند کمیاب تاریخی)
🎁 @iranbum1
📃 در کِسوَتِ ماه
🎁 @Darkesvatemah
📃 انجمن پاردان (ایران‌بان بلوچ)
🎁 @PardanShah
📃 آهنگهای شاد و اشعار جان‌فزای پارسی
🎁 @BazmeParviz
📃 ایرانویج (تاریخ، فرهنگ، زیبایی‌های ایران)
🎁 @Iran_Vijeh
📃 منابع و مآخذ تاریخ پادشاهی ماد
🎁 @TheMedes
📃 کوتاه و گذرا در باستان‌شناسی و تاریخ
🎁 @ruzegaran
📃 اینفوگرافی‌های تاریخی و سیاسی
🎁 @Histopersian
📃 ایران‌پرستان کرد
🎁 @Kurdpatriott
📃 عرفان، شعر، موسیقی، کتاب
🎁 @kateb_bashi
📃 انجمن ملی‌فرهنگی ایران‌بان
🎁 @anjoman_iranban
📃 تاریخ و فرهنگ بلوچستان
🎁 @balochs_history
📃 پژوهشی در فرهنگ زردشتی
🎁 @atorshiz
📃 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی ساسانی
🎁 @Sasanian_Sources
📃 مطالعات ایران در قفقاز و آسیای مرکزی
🎁 @DosuyeCaspian
📃 کانالتون رو اینجا معرفی کنید
🎁 @linkdoni_hozavi
📃 افشای پانیسم و مبارزه با ایران‌ستیزان
🎁 @Panturkzionist
📃 کلبه شعر و ادب پارسی
🎁 @Ivanxaneh
📃 دفاع ایرانبانان مبارز
🎁 @WeAreWinnerssKFP
📃 دیده‌بان ملّی
🎁 @VB_Persian
📃 مستندهای ممنوعه و نایاب
🎁 @MutedDocsKFP
📃 کتابخانۀ طب سنتی و اسلامی
🎁 @danyalshafa
📃 رازها و نمادها و آموزه‌های شاهنامه
🎁 @ShahnamehToosi
🔖 @tab_mehrbanan | عضویت در لیست
● شاهنشاه یا شاهین‌شاه؟!
• یادداشت مختصر محمد حسن‌پور گوهری:
هانتس روبرت رویمر در مجلد ششم تاریخ ایران (پژوهش دانشگاه کمبریج)، ذیل فصل پنجم موسوم به «دورۀ صفویان»، به یکی از شاهزادگان عثمانی، یعنی شاهنشاه، پسر خداوندگار سلطان بایزید دوم اشاره کرده است:
"Prince ShehinShah, one of Bayezid's sons and governor of Qaraman."[1]
اما یعقوب آژند که پیداست از هویت شاهزادۀ نام‌برده اطلاع درست و دقیقی نداشته، اسم او را در ترجمۀ فارسی کتاب فوق‌الذکر به‌غلط «شاهین‌شاه»! قید کرده است:
«شاهزاده شاهین‌شاه، یکی از فرزندان بایزید و حاکم قرامان.»[۲]
پ.ن: سکانس فوق مأخوذ از قسمت ششم سریال پرهزینۀ «ممالك النار» است که صمیمیت این پدر و پسر را به تصویر کشیده است. بحث مفصل در نقد و بررسی روایت تحریف‌آمیز و غیردقیق آن نیز مجال دیگری می‌طلبد.
•┈┈•┈┈•┈┈•
• مآخذ کلام:
1- Roemer, Hans Robert. 1986. "The Safavid Period". In The Cambridge History of Iran. vol. 6. Cambridge: University Press. p. 221.
۲- آژند، یعقوب. مترجم. ۱۳۸۰. تاریخ ایران دورۀ صفویان (فصل اول). نوشتۀ هـ. ر. رویمر. تهران: جامی. ص ۳۹.
🔰@SafavidStudies | مطالعات صفویه
🔶 درّ شهوار/ نمونه‌ای از سروده‌های پارسی خداوندگار سلطان عبدالحمید دوم پادشاه عثمانی:
الله تو را عزیز می‌دانم و بس
با عزّت آنکه نیست مانند تو کس
الله در این واقعه دستم گیری
الله همین زمان به فریادم رَس
(عبدالحمید)
📖 برگرفته از کتاب «پدرم عبدالحمید»، نوشتۀ عایشه‌سلطان دختر عبدالحمید دوم. دختر دیگر وی شادیه‌سلطان نام داشت.
🔷 t.me/DorreShahvar
🔷 درّ شهوار/ مقالۀ «نقدی بر آخرین تصحیح دیوان اشعار فارسی سلطان سلیم شاه عثمانی» نوشتۀ آنیتا احمدی
🔸 گزیده: «چاپ بِنِدِک پِری فایدۀ تحقیقی ندارد و امکان هیچ نوع استفادۀ علمی را برای مخاطب فراهم نمی‌کند. متن آن در هر سه بخش مقدمه، متن اشعار و سازوارۀ انتقادی دارای غلط‌های فاحش نگارشی و ویرایشی است. اکثر ایرادات این تصحیح نه سهوی و نه نتیجۀ نبود ویراستاری دقیق بلکه ناشی از آماده نبودن مصحح برای انجام تصحیح یک دیوان شعر فارسی بوده است. مطالعات زبان و ادبیات فارسی در برخی مدارس و مراكز مطالعات شرقی وضعیت کیفی مناسبی ندارد و تولیدات محققان این حوزه به بی‌اعتباری بیشتر این سنت سابقه‌دار می‌انجامد و استفاده از حاصل چنین مطالعاتی تحقیقات بعدی را نیز به بیراهه می‌برد. دیوان سلطان سلیم شاه از منابع مهمی است که انتشار تصحیحی منقح و مفید از آن در مطالعات ادبیات فارسی در عثمانی اهمیتی به‌سزا دارد و این هدف مهم با تصحیح پری قطعاً برآورده نشده است.»
*تذکر: خانم آنیتا احمدی در ص ۲۱۵ در اشاره به سلطان سلیم شاه نوشته است: «پدرش سلطان مراد عثمانی». این گزاره اساساً غلط است و صوابش سلطان بایزید شاه است!
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ مقالۀ «جایگاه نوروز در تشکیلات حکومتی عثمانی (عصر متقدم)» نوشتۀ طاهر بابایی
🔹 چکیده: «در تشکیلات درباری عثمانی نوروز با شکوه بسیاری برپا داشته می‌شد و مراسمی نظیر تهیه و تقدیم معجون نوروزیه توسط حکیم‌باشی، تقدیم تقویم سال نو به‌دست منجم‌باشی، اعطای گل و میوه به برخی از درباریان و رسم پیشکش‌های نوروزیه به سلطان و برخی از مقامات حکومتی از آن جمله است. علاوه بر تشکیلات درباری بسیاری از امور اداری مالی نظیر برخی از عزل‌ونصب‌های مقامات اداری، تدوین دفترهای مالی، گردآوری مالیات‌ها و در مواقعی پرداخت مواجـب نقدی و غیرنقدی (تیمار و زعامت) بر حسب نوروز تنظیم می‌شد. همچنین نوروز نفوذ چشمگیری در تشکیلات نظامی عثمانی داشت؛ آنچنان‌که نشانه‌های آن را در هر دو شاخۀ برّی و بحری به‌صورت آمادگی نظامی و تهیۀ مایحتاج پیش از نوروز و تحرک نیروهای زمینی و ناوگان دریایی در نوروز می‌توان مشاهده کرد.»
🔶 t.me/DorreShahvar
🔹 درّ شهوار / واژه‌های فارسی در زبان یونانی
♦️ حضور این واژگان یادگار سلطۀ خداوندگاران عثمانی بر سرزمین‌های جنوب شرق اروپا و مدیون سعی ایشان است که فارسی را در آن بلاد ترویج دادند.
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ دیوان سروده‌های سلیم‌شاه یکم عثمانی (تصحیح دکتر بِنِدِک پری)
🔹 سلیم اشعار نغز و زیبای بسیاری به پارسی سروده است و به‌عنوان شاعری توانا جزو پارسی‌سرایان زبردست و برجسته به شمار می‌رود. زبان ادبی و شعری او پارسی با تخلص سلیم و سلیمی است و ازاین‌رو بیش از یک یا چند شعر ترکی نسروده است.
مَه و خورشید نشاید که بوَد افسرِ ما
تاجِ فتح است ز سلطانِ ظفر بر سرِ ما
گر یکی برق زنَد جمله جهان می‌گیرد
هست چون شعلۀ خورشید سرِ خنجرِ ما
سایۀ عدل و حمایت فکنیمش بر سر
هرکه چون مِهر نهَد روی به خاکِ دَرِ ما
نیست غم روی زمین لشکر خصم ار گیرد
همّت عالی عشقست چو سرلشکرِ ما
ما به‌خود پا ننهادیم در این ره هرگز
همه‌جا مرشدِ توفیق بود رهبر ما
غیرت عشق سلیمی که ز خود ما را برد
کس چه داند که چه سوداست از او در سر ما
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ نگاهی به واژگان فارسی در زبان‌های صربوکرواتی.
🔹 سلطۀ عثمانی بر مناطق جنوب شرقی اروپا و رسمیت زبان فارسی در قلمرو آن‌ها عامل اصلی نفوذ زبان فارسی در این زبان‌ها بوده است.
🔷 t.me/DorreShahvar
🔷 تأثیر و تأثرات نوگرایی و مشروطه‌خواهی در ایران و عثمانی / دکتر حسن حضرتی
🔶 ملاحظه بفرمایید:
- نخستین چاپخانه در عثمانی به‌سال ۱۷۲۸م. در عصر لاله تأسیس گردید. ۹۰ سال بعد نخستین چاپخانه‌ی ایرانی هم در تبریز آغاز به کار کرد.
- اصلاحات سلیم سوم با عنوان «نظام جدید» با تأکید بر اصلاح سپاه انجام شد. با اندکی فاصله در ایران، عباس میرزا برنامه‌ی اصلاحی خود را با عنوان «نظام جدید» و او هم از اصلاح سپاه شروع کرد.
- عدلیه در عثمانی به‌سال ۱۸۲۶م. تأسیس شد؛ ۹۸ سال بعد در ایران.
- در عثمانی مدرسه‌ی طبیه به‌سال ۱۸۲۷م. آغاز به کار کرد؛ ۴۶ سال بعد در ایران.
- مدرسه‌ی سلطنتی موسیقی در عثمانی در سال ۱۸۲۷م. دایر شد. در ایران ۴۲ سال بعد این اتفاق رخ داد.
- مدارس نوین رشدیه در عثمانی به‌سال ۱۸۲۷م. آغاز به کار کردند. در ایران ۶۱ سال بعد به‌همّت رشدیه این اتفاق افتاد. البته مدرسه‌ی ایرانیان استانبول ۴ سال پیش از مدارس داخل ایران راه‌اندازی شده بود.
- نخستین روزنامه‌ی ترکی به‌نام «تقویم وقایع ترکی» در سال ۱۸۳۱م. انتشار یافت. نخستین روزنامه‌ی ایرانی هم به‌نام «کاغذ اخبار» ۶ سال پس از آن متولد شد.
- نظام پستی به سبک جدید از سال ۱۸۳۴م. در عثمانی آغاز به کار کرد و ۴۶ سال پس از آن در ایران.
- دارالفنون ایران ۱۸۵۱م. تأسیس شد و ۱۰ سال پس از آن دارالفنون عثمانی شروع به کار کرد.
- انجمن دانش در عثمانی به‌سال ۱۸۵۹م. راه‌اندازی شد. انجمن معارف ایران نیز ۳۸ سال بعد دایر گردید.
- روشنفکران عثمانی سال ۱۸۹۱م. نشریه‌ی سیاسی-ادبی «ثروت فنون» را منتشر کردند. روشنفکران ایرانی در تبریز با همان رویکرد ادبی-سیاسی، ۱۲ سال بعد نشریه‌ی «گنجینه‌ی فنون» را به زیور طبع آراستند (به تشابه اسمی دو نشریه هم توجه شود.)
- مشروطه‌ی ایران در سال ۱۹۰۶م. به ثمر نشست و ۲ سال بعد مشروطه‌ی دوم عثمانی مستقر شد. به‌دنبال اعلان مشروطه در هر دو کشور، مجلس شورای دو کشور هم آغاز به کار کرد.
- اتفاقات دوران جمهوری و تجدد آمرانه‌ی آتاترک و رضاشاه هم که خود حکایت دیگری است.
و...
خواستم فقط نشان بدهم «همسایه از همسایه ارث می‌برد.» و این چیز عجیبی نیست. آخوندزاده برای نخستین بار از تغییر الفبا سخن به میان می‌آورد؛ منیف‌پاشا در عثمانی همان را پی می‌گیرد. در عثمانی اصلاحات تنظیماتی رخ می‌دهد؛ میرزا ملکم‌خان متأثر از آن «دفتر تنظیمات» را می‌نویسد. مستشارالدوله و علی سعاوی در باب نوگرایی و حقوق بشر با هم مکاتبه‌ها می‌کنند؛ همان گونه که میرزاتقی‌خان فراهانی با مصطفی رشیدپاشا و ایضاً میرزاحسین‌خان سپهسالار با مدحت‌پاشا و... .
کلام آخر: تقریباً هم‌زمان با تألیف کتاب تحفةالعالم میرزا عبداللطیف شوشتری که در آن از عدالت‌خانه سخن می‌گوید، در باب‌عالی مصطفی بیرقدار نخستین متن قانونی را به‌نام «سند اتفاق» در نخستین مجلس «مشورت عامه»ی عثمانی به تصویب می‌رساند و با امضای سلطان محمود دوم ابلاغ می‌کند (۱۸۰۸م.). این نخستین متن قانونی ابلاغی از سوی باب‌عالی است که می‌کوشد اختیارات بی‌حدوحصر قدرت مرکزی و نیز اشراف زمین‌دار ولایات را مقید و تحدید کند. ۶۵ سال بعد میرزاحسین‌خان سپهسالار متاثر از این اتفاق، قانون تنظیمات و مجلس تنظیمات ولایتی را در ایران برقرار می‌سازد.
🔷 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ مقالۀ «از بوقلمون تا ترکیه (تغییرِ نامِ بین‌المللی کشورِ ترکیه)» به‌قلم احمدرضا حسینی.
🔹 مجله‌ی فرهنگی وطن یولی، سال ۴۶، اسفندماه ۱۴۰۰، صفحه‌ی ۲.
🔶 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ مصاحبۀ مسعود جوادیان در موضوع عثمانی‌شناسی، در گفت‌وگو با دکتر نصرالله صالحی
🔹 مجلۀ رشد آموزش تاریخ، دورۀ ۲۲، شمارۀ ۱، پاییز ۱۳۹۹.
🔸چکیده: «دکتر نصرالله صالحی که اکنون مسئولیت سرپرستی دانشگاه فرهنگیان استان البرز را برعهده دارد، هم در حوزه‌ی تاریخ عهد قاجار صاحب‌نظر است و هم در دو دهه‌ی اخیر به پژوهش درباره‌ی تاریخ عثمانی مشغول بوده و تاکنون چندین کتاب مربوط به این موضوع را به بهترین شیوه تصحیح یا ترجمه کرده است. گفت‌وگوی حاضر به دستاوردهای وی در این زمینه اختصاص دارد و امید است که مورد پسند خوانندگان قرار گیرد.»
🔷 t.me/DorreShahvar
🔶 درّ شهوار/ مقالۀ «تأملاتی در تاریخ‌نگاری فارسی در دورۀ عثمانی» به‌قلم دکتر نصرالله صالحی.
🔹 از چکیده: «تاریخ‌نگاری عثمانی از همان آغاز شکل‌گیری و نیز در مرحلۀ اوج و کمال خود تا حد زیادی وام‌دار زبان فارسی، عناصر ایرانی و الگوهای تاریخ‌نگاری ایران بود. پژوهش حاضر دربارۀ این پرسش‌ها شکل گرفته است: تاریخ‌نگاری عثمانی در چه شرایط تاریخی شکل گرفت؟ در شکل‌گیری آن چه عوامل و عناصری نقش داشتند؟ جایگاه و ابعاد تاریخ‌نگاری فارسی در عثمانی چگونه بود؟ پژوهش حاضر با روش تاریخی و رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع و مآخذ به پرسش های مزبور پاسخ می دهد.»
🔶 t.me/DorreShahvar
🔷 درّ شهوار/ عنوان شاه در سکۀ دیگری از سلیمان اول عثمانی ضرب قاهره: «سلطان سلیمان شاه ابن سلطان سلیم شاه».
🔶 t.me/DorreShahvar
