ستیغ

10 января 2024 05:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 463 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq


چه خوش بوَد دو دل‌آرام دست در گردن
به‌هم نشستن و حلوایِ آشتی خوردن

به روزگار ِ عزیزان! که روزگار ِ عزیز
دریغ باشد بی دوستان به سَر بردن

اگر هزار جفا سرو قامتی بکُنَد،
چو خود بیاید، عذر ش بباید آوردن

چه شُکر گویم‌ات ای باد ِ مشک‌بویِ وصال
که بوستان ِ امید م بخواست پژمردن

فراق ِ رویِ تو، هر روز، نفْس کُشتن بود،
نظر به شخص ِ تو، امروز، روح پروردن

کسی که قیمت ِ ایّام ِ وصل نشناسد
بباید ش دو سه روزی مفارقت کردن

اگر سَری بروَد بی‌گناه در پایی،
به خُرده‌ئی زِ بزرگان نشاید آزردن

به تازیانه، گرفتم که بی‌دلی بزنی؛
کجا تواند رفتن کمند در گردن

کمال ِ شوق ندارند عاشقان ِ صبور
که احتمال ندارد بر آتش افسردن

گر آدمی‌صفتی، سعدیا! به‌عشق بمیر!
که مذهب ِ حیَوان است هم‌چنین مُردن

0463

@Setiq

ستیغ

08 января 2024 15:54

فیلم سینمایی #بابک
ساخته شده در جمهوری آذربایجان شوروی در سال 1979 میلادی.

روایتی از زندگی بابک #خرمدین
فیلم به زبان آذری است

Babek (Azerbaijani: Babək) is a 1979 film produced by Azerbaijanfilm, an Azerbaijani movie company, in the Soviet Union. Its director was Eldar Guliyev and its writer was Anvar Mamedkhanly. The film is about the story of Babak Khorramdin.


Rasim Balayev as Babek
Hasanagha Turabov as Afshin
Amaliya Panahova as Zarnisa
Tamara Yandiyeva as Parvin
Shahmar Alakbarov as Javidan
Mammad Verdiyev as Bughdai
Hamid Azayev as Azrak
Anvar Hasanov as Tarkhan
Hamlet Khanizade as Khalifa Motasim
Haji Murad as Khalifa Mamoon
Samandar Rzayev as Ibn-Bais
Haji Khalilov as Ibn-Boyat
Ramiz Malikov as Sahl-ibn-Sumbat
Eldaniz Rasulov as Azin
Muxtar Maniyev as Ibn-Mouaz
Alabbas Gadirov as Fazl
Bahadur Aliyev as Divdad
Mikayil Mira as military leader
Yashar Mammadov as Abu-Emraan
Gunduz Abbasov as Parvin's father
Elkhan Ahadzadeh as Bakhsis
Rafig Azimov as poet in palace

@Setiq

ستیغ

07 января 2024 05:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 460 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

خلاف ِ دوستی کردن: به‌ترک ِ دوستان گفتن
نبایستی نمود این روی و دیگر باز بنهفتن

گدایی، پادشاهی را به‌شوخی دوست می‌دارد
نه بی‌او می‌توان بودن؛ نه با او می‌توان گفتن

هزار م درد می‌باشد که می‌گویم نهان دارم؛
لب‌ام با هم نمی‌آید چو غنچه روز ِ بشکفتن

ز دست‌ام بر نمی‌خیزد که انصاف از تو بِستانم
روا داری گناه ِ خویش و آن‌گه بر من آشفتن؟

که می‌گوید به بالایِ تو مانَد سرو ِ بُستانی
بیاور در چمن سَروی که بتواند چنین رفتن

چنان‌ات دوست می‌دارم که وصل‌ام دل نمی‌خواهد
کمال ِ دوستی باشد مراد از دوست نگرفتن

مراد ِ خسرو از شیرین، کناری بود و آغوشی
محبّت کار ِ فرهاد است و کوه ِ بیستون سُفتن

نصیحت گفتن آسان است سرگردان ِ عاشق را
ولیکن با که می‌گویی! که نتواند پذیرفتن

شکایت پیش از این حالت به نزدیکان و غم‌خواران
ز دست ِ خواب می‌کردم؛ کنون از دست ِ ناخُفتن

گر از شمشیر برگردی، نه‌عالی‌همّتی سعدی!
تو ک‌از نیشی بیازُردی، نخواهی انگبین رُفتن

0460

@Setiq

ستیغ

05 января 2024 13:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 458 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq


گر متصوَّر شدی با تو در آمیختن،
حیف نبودی وجود در قدم‌ات ریختن

فکرت ِ من در تو نیست؛ در قلم ِ قدرتی ست
ک‌او بتواند چنین صورتی انگیختن

کیست که مرهم نهد بر دل ِ مجروح ِ عشق
که‌ش نه مجال ِ وقوف، نه رَه ِ بگریختن

داعیه‌یِ شوق نیست رفتن و باز آمدن
قاعده‌یِ مِهر نیست بستن و بگسیختن

آب ِ روان ِ سرشک و آتش ِ سوزان ِ آه
پیش ِ تو، باد است و، خاک بر سَر ِ خود بیختن

هر که به‌شب، شمع‌وار در نظر ِ شاهدی ست
باک ندارد به‌روز کُشتن و آویختن

خویِ تو، با دوستان تلخ سخن گفتن است
چاره‌یِ سعدی، حدیث با شکر آمیختن

0458

@Setiq

ستیغ

04 января 2024 08:01

دمیدن:
۱. وزیدن ِ باد
۲. پف کردن و باد کردن در چیزی
۳. روییدن و سر از خاک درآوردن ِ گیاه
۴. طلوع کردن، سر زدن ِ آفتاب
۵. پدیدار گشتن
۶. خروشیدن
۷. خود را پُر باد کردن
(عمید)
بر کسی افسون و دعا خواندن. پیف کردن
(انجمن آرا، از آنندراج)
 
جایی می‌گوید:

گوییا خواهد گشود از دولت‌ام کاری؛ که دوش
من همی‌کردم دعا و صبح صادق می‌دمید
حافظ ۲۴۰

در این بیت، می‌توان گفت: شاعر این تقارن که صبح ِ صادق در حال ِ طلوع بود و من دعا می‌کردم را به فال ِ نیک گرفته‌است. اما اگر طور ِ دیگری نگاه کنیم و بگوییم که من دعا می‌کردم و صبح ِ صادق، این دعایِ من را می‌دمید، تصویری می‌دهد که صبح، دعایِ شاعر را می‌دمد و به‌قول ِ امروزی‌ها فوت می‌کند. به عبارتی، این دمیدن ِ دعایِ خیر و نفَس ِ صادقانه‌یِ صبح است که کارگشا است و خورشید از کوشش و نفَس ِ صبح است که زاده می‌شود.
 
به صدق کوش! که خورشید زایَد از نفَس‌ات
که از دروغ سیه‌روی گشت صبح ِ نخست
حافظ ۲۸
 
غنچه گو تنگ‌دل از کار ِ فروبسته مباش!
ک‌از دَم ِ صبح مدد یابی و اَنفاس ِ نسیم
حافظ ۳۶۷
 
امروز هم عبارت ِ نفَس ِ فلانی حقّ است داریم.

انگار این نفَس و دَم، باعث ِ تکوین و انجام ِ تغییری در ماهیت ِ چیزی می‌شود.
 
سنگ و گِل را کُنَد از یُمن ِ نظر لعل و عقیق
هر که قدر ِ نفَس ِ باد ِ یمانی دانست
حافظ ۴۸
 
 
دَم ِ همّت در معنایی مثل ِ نفَس و دعایِ خیر هم به کار رفته. و گماشتن ِ دَم ِ همت، نوعی مصروف کردن ِ دعا و نفَس ِ صادقانه و مخلصانه.
 
برسان بندگی ِ دختر، رز گو: به درآی!
که دم و همّت ِ ما کرد زِ بند آزاد ت
حافظ ۱۸
 
چندان چو صبا بر تو گُمارم دم ِ همّت
ک‌از غنچه چو گُل خرّم و خندان به‌درآیی
حافظ ۴۹۴
 
گُل‌بُن ِ حُسن‌ات نه خود شد دل‌فروز
ما دَم ِ همّت بر او بگماشتیم
حافظ ۳۶۹
 
نفَس ِ عیسا و دم ِ مسیحایی هم مانند ِ دَم ِ همّت، باعث ِ جان‌بخشی می‌شده.
 
هوا مسیح‌نفَس گشت و باد نافه‌گشای
درخت سبز شد و مرغ در خروش آمد
حافظ ۱۷۵
 
سایه‌یِ قدّ ِ تو بر قالب‌ام ای عیسا دَم
عکس ِ روحی ست که بر عظم ِ رمیم افتاده‌ست
حافظ ۳۶
 
دم زدن به معنایِ ادعا کردن و حرفی زدن و دم و نفَس به معنایِ لحظه یا واحدی برایِ اندازه‌گیری و شمارش ِ زمان و هم‌چنین به معنای کلی ِ وقت و زمان نیز به کار رفته که در این یادداشت به آن نمی‌پردازم.
 
سهیل قاسمی
 #فیش_برداری
یادداشت ِ ناتمام

@Setiq
 ‌

ستیغ

03 января 2024 07:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 456 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

ما نتوانیم و عشق پنجه درانداختن
قوّت ِ او می‌کُنَد بر سَر ِ ما تاختن

گر دهی‌ام ره به خویش، یا نگذاری به پیش،
هر دو به‌دست‌ات‌در است: کُشتن و بنواختن

گر تو به شمشیر و تیر حمله بیاری، روا ست
چاره‌یِ ما هیچ نیست جز سپر انداختن

کشتی ِ در آب را از دو برون، حال نیست
یا همه سود ای حکیم؛ یا همه درباختن

مذهب اگر عاشقی ست، سنّت ِ عشّاق چیست:
دل که نظرگاه او ست از همه پرداختن

پایه‌یِ خورشید نیست پیش ِ تو افروختن
یا قد و بالای سرو پیش ِ تو افراختن

هر که چنین روی دید، جامه چو سعدی درید
موجب ِ دیوانگی ست آفت ِ بشناختن

یا بگدازم چو شمع، یا بکُشند م به‌صبح
چاره همین بیش نیست: سوختن و ساختن

ما سپر انداختیم با تو؛ که در جَنگ ِ دوست
زخم توان خورد و، تیغ بر نتوان آختن

0456

@Setiq

ستیغ

01 января 2024 15:37

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 454 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

دیگر به کجا می‌رود این سرو ِ خرامان
چندین دل ِ صاحب‌نظر ش دست‌به‌دامان

مرد است که چون شمع سراپایِ وجود ش
می‌سوزد و آتش نرسیده‌ست به خامان

خون می‌رود از چشم ِ اسیران ِ کمند ش
یک بار نپرسد که کیان اند و کدامان

گو خلق بدانید که من عاشق و مست ام
در کویِ خرابات نباشد سر و سامان

در پایِ رقیب‌اش چه کُنَم گر ننهم سر
محتاج ِ ملِک بوسه دهد دست ِ غلامان

دل می‌تپد اندر بَر ِ سعدی چو کبوتر
ز این رفتن و بازآمدن ِ کبک ِ خرامان

یا صاحَ! مَتیٰ یَرجَعُ نومی و قراری
اَنّی؛ و علَی‌العاشق ِ هٰذانِ حَرامان

0454

@Setiq

ستیغ

31 декабря 2023 10:52

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 453 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

سخت به ذوق می‌دهد باد زِ بوستان نشان
صبح دمید و روز شد؛ خیز و چراغ وانشان!

گر همه‌خلق را چو من بی‌دل و مست می‌کنی،
روی به صالحان نما! خَمر به زاهدان چشان!

طایفه‌ئی سماع را عیب کنند و عشق را
زمزمه‌ئی بیار خوش، تا بروند ناخوشان

خرقه بگیر و می بده باده بیار و غم ببَر
بی‌خبر است عاقل از لذّت ِ عیش ِ بی‌هُشان

سوختگان ِ عشق را دود به سقف می‌رود
وَقْع ندارد این سخن پیش ِ فسرده‌آتشان

رقص ِحلال باید ت، سُنّت ِ اهل ِ معرفت
دنیا زیر ِ پای نهْ؛ دست به آخرت فشان

تیغ به خُفیه می‌خورم، آه نهفته می‌کنم
گوش کجا که بشنود ناله‌یِ زار ِ خامُشان

چند نصیحت‌ام کنی ک‌از پی ِ نیکوان مرو
چون نروم؟ که بی‌خود ام! شوق همی‌بَرَد کشان

من نه به وقت ِ خویشتن پیر و شکسته بوده‌ام
موی سپید می‌کند چشم ِ سیاه ِ اَکدشان!

بویِ بهشت می‌دمد، ما به عذاب در گرو
آب ِ حیات می‌رود، ما تن ِ خویشتن کشان

باد ِ بهار و بویِ گُل متّفق اند؛ سعدیا!
چون تو فصیح‌بلبلی، حیف بوَد زِ خامُشان

0453

@Setiq

ستیغ

29 декабря 2023 20:53

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 451 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq


دو چشم ِ مست ِ می‌گون‌ات ببُرد آرام ِ هشیاران
دو خواب‌آلوده بربودند عقل از دست ِ بیداران

نصیحت‌گوی را از من بگو: ای خواجه! دَم دَرکش!
چو سیل از سر گذشت آن را چه می‌ترسانی از باران

گر آن ساقی که مستان را ست، هشیاران بدیدندی،
ز توبه توبه کردندی چو من بر دست ِ خَمّاران

گر م با صالحان بی دوست فردا در بهشت آرند،
همان بهتر که در دوزخ کنند م با گنه‌کاران

چه بوی است این که عقل از من ببُرد و صبر و هشیاری
ندانم باغ ِ فردوس است یا بازار ِ عطّاران

تو با این مردم ِ کوته‌نظر در چاه ِ کنعانی
به مصر آ تا پدید آیند یوسف را خریداران

الا ای باد شب‌گیری! بگوی آن ماه ِ مجلس را:
تو آزادی و خلقی در غم ِ روی‌ات گرفتاران

گر آن عیّار ِ شهرآشوب روزی حال ِ من پرسد،
بگو خواب‌اش نمی‌گیرد به‌شب از دست ِ عیّاران

گرت باری گذر باشد، نگَه با جانب ِ ما کُن
نپندارم که بد باشد جزایِ خوب‌کرداران

کسان گویند: چون سعدی جفا دیدی، تحوّل کُن!
- رها کُن تا بمیرم بر سَر ِ کویِ وفاداران

0451

@Setiq

ستیغ

29 декабря 2023 14:23

تولدی دیگر

فروغ فرخ‌زاد

سهیل قاسمی


#فروغ_فرخزاد
#فروغ
@Setiq

ستیغ

27 декабря 2023 09:57

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 450 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

بگذار تا بگرییم چون ابر در بهاران
ک‌از سنگ گریه خیزد روز ِ وداع ِ یاران

هر ک‌او شراب ِ فُرقت روزی چشیده باشد،
داند که سخت باشد قطع ِ امیدواران

با ساربان بگویید احوال ِ آب ِ چشم‌ام؛
تا بر شتر نبندد مَحمِل به روز ِ باران

بگذاشتند ما را در دیده آب ِ حسرت
گریان چو در قیامت چشم ِ گناه‌کاران

ای صبح ِ شب‌نشینان! جان‌ام به طاقت آمد
از بس که دیر ماندی چون شام ِ روزه‌داران

چندین که برشمردم از ماجرایِ عشق‌ات،
اندوه ِ دل نگفتم الّا یک از هزاران

سعدی! به روزگاران مهری نشسته در دل
بیرون نمی‌توان کرد الّا به روزگاران

چند ت کنم حکایت! شرح این‌قدَر کفایت!
باقی نمی‌توان گفت الّا به غم‌گساران

0450

@Setiq

ستیغ

26 декабря 2023 14:47

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 449 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

چه خوش است بوی عشق از نفَس ِ نیازمندان
دل از انتظار خونین، دهن از امید خندان

مگر آن که هر دو چشم‌اش همه‌عمر بسته باشد
به‌ورَع خلاص یابد زِ فریب ِ چشم‌بندان

نظری مُباح کردند و هزار خون معطّل!
دل ِ عارفان ببردند و قرار ِ هوش‌مندان

سَر ِ کویِ ماه‌رویان همه‌روز فتنه باشد
زِ مُعربِدان و مستان و معاشران و رندان

اگر از کمندِ عشق‌ات بروَم، کجا گریزم؟
که خلاص بی تو بند است و حیات بی تو زندان

اگر م نمی‌پسندی، مده‌ام به دست ِ دشمن
که من از تو برنگردم به جفایِ ناپسندان

نفَسی بیا و بنشین! سخنی بگوی و بشنو
که قیامت است چندان سخن از دهان ِ خندان

اگر این شکَر ببینند محدّثان ِ شیرین
همه دست‌ها بخایند چو نی‌شکر به دندان

همه شاهدان ِ عالَم به تو عاشق اند سعدی
که میان ِ گرگ صلح است و میان ِ گوسفندان

0449

@Setiq

ستیغ

17 декабря 2023 16:33

و آن‌را که خبر شد، خبری بازنیامد
سعدی



آن که دانست، زبان بست
و آن که می‌گفت، ندانست…


□



چه غم‌آلوده شبی بود!
و آن مسافر که در آن ظلمت ِ خاموش گذشت
و بر انگیخت سگان را به صدایِ سُم ِ اسب‌اش بر سنگ
بی‌که یک‌دَم به خیال‌اش گذرد
که فرودآید شب را،
گویی
همه رؤیایِ تبی بود.



چه غم‌آلوده شبی بود!



آذرِ ۱۳۴۰

شعر: احمد شاملو
صدا: سهیل قاسمی
میکس: شاپور
@Setiq

ستیغ

14 декабря 2023 19:30

‍ ▪️به فرهنگ باشد روان تندرست

▪️ایران سرزمینی کهن با فرهنگ باستانی است. سرزمین نیکی‌ها و مردمان نجیبی که ستایشگر داد و راستی و دوستی و نکوهشگر ظلم و دروغ و دشمنی‌اند. باید تا می توان از ایران گفت و نوشت. چرا که ظرف و محتوای توسعه کشور است. باید زبان فارسی را دوست داشت و در جهت ترویج آن از هیچ اقدامی دریغ نکرد. باید تا حد ممکن فرزندان کشور را با حافظ و سعدی، با فردوسی و مولوی و نظامی آشنا کرد. اگر ایده ایران از جمع معدودی نخبگان خارج شود و در میان مردم و سیاستگذاران شکل خودآگاهانه بگیرد معنای امنیت، مصلحت و منافع ملی شکل خواهد گرفت. حقیقت این است که امروزه ایران مورد غفلت قرار گرفته است و بدون وطن، کشور و ایراندوستی هیچ تحول مهمی رقم نمی‌خورد.

▪️فهرست زیر از کوشاترین و معتبرترین رسانه ها و نهادهای فرهنگیِ مستقل تشکیل شده است که جملگی در گستره‌یِ گسترده‌یِ تاریخ و ادبیات و فرهنگِ زرینِ ایران زمین می‌کوشند.
با پیوستن به این رسانه ها و نهادها به توسعه فرهنگی در جامعه یاری رسانیم.
                     
          ▪️پـــــــایــنده ایــــــــــران▪️


🔲دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن

🔳@sarv_e_sokhangoo

🔲موسیقی سنتی
(تکنوازی سنتور).

🔳@Msantoor

🔲کتاب گویا
(لذت مطالعه با چشمان بسته).

🔳@GouyaKetab

🔲زین قند پارسی
(درست بنویسیم، درست بگوییم).

🔳@qande_parsi


🔲داستان‌های کوتاه !!!

🔳@FICTION_12

🔲رسانه رسمی استاد فریدون فرح اندوز
(گوینده و مجری رادیو و تلویزیون ملی ایران).

🔳@fereidounfarahandouz

🔲بـاشگاه شاهنامه پژوهان
(ایران را باشگاه شاهنامه پژوهی خواهیم کرد).

🔳@shahnamehpajohan

🔲رازها و نمادها و آموزه‌های شاهنامه

🔳@ShahnamehToosi

🔲مولانا و باغ سبز عشق

🔳@baghesabzeshgh

🔲دیوانِ صوتیِ « حافظ »

🔳@GHAZALAK1

🔲قصه‌های شب توکا
(قصه بشنوید و قصه‌گویی کنید).

🔳@storytellingforchildren

🔲انجمن شاهنامه‌خوانی هما
(خوانش و شرح بیتهای شاهنامه).

🔳@shahnamehferdowsiii

🔲بنیاد فردوسی مشهد
(كانون شاهنامه فردوسی توس‏).

🔳@bonyadeferdowsitous

🔲مردم‌نامه(فصلنامه مطالعات تاریخ مردم).

🔳@mardomnameh

🔲خردسرای فردوسی
(آینه‌ای برای پژواک جلوه‌های دانش و فرهنگ ایران زمین).

🔳@kheradsarayeferdowsi

🔲سرو سایـه‌فکن
(رسانه ای برای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی).

🔳@sarve_saye_fekan

🔲ایران‌بوم
(نگرشی بر تاریخ و فرهنگ ایران زمین).

🔳@iranboom_ir

🔲رادیو شاهنامه

🔳@radioshahnameh

🔲شاهنامه کودک هما

🔳@shahnameh_kodakan

🔲منابع تاریخ ساسانیان

🔳@Sasanian_Sources

🔲مطالعات قفقاز

🔳@Dosuyecaspian

🔲دژنپشت(دهلیز نوشته‌های تاریخی محمود فاضلی بیرجندی).

🔳@dejnepesht4000

🔲کنفرانس ایرانویچ

🔳@conference_iranvich

🔲ستیغ
خوانش اشعار حافظ و سعدی و...(رسانه سهیل قاسمی).

🔳@Setiq

🔲زبان شناسی (محفلی برای آموختن زبانهای ایرانی).

🔳@beyondlinguistics

🔲شاهنامه برای کودکان
(قصه های شاهنامه و خواندن اشعار برای کودکان و نوجوانان).

🔳@shahnameh_children

🔲شاهنامه
(هر روز با اشعار و داستان‌های شاهنامه).

🔳@shahnamehbarayehame

🔲تاریخ اشکانیان

🔳@ArsacidEmpire

🔲انجمن شاهنامه خوانی آنلاین
(دبی ،کانادا ، ایران ،لندن ).

🔳@anjomanshahnameh


🔲مأدبه‌ی ادبی، شرح کلیله و دمنه و آثار ادبی فارسی
(رسانه دکتر محمّدامین احمدپور).

🔳@Madobahadabi

🔲کانون پژوهش‌های شاهنامه
(معرفی کتاب‌ها و مقالات و یادداشت‌ها پیرامون شاهنامه).

🔳@shahnameh_ferdowsi

🔲گاهگفـت
(دُرُست‌خوانیِ شعرِ کُهَن).

🔳@Gaahgoft

🔲شرح و بررسی آکادمیک تاریخ اشکانیان

🔳@Arsacid_Chronicle

🔲آرخش، کلبه پژوهش حماسه‌های ایرانی
(رسانه دکتر آرش اکبری مفاخر).

🔳@Arakhsha96

🔲ملی‌گرایی ایرانی/شاهنامه پژوهی

🔳@melliiran

🔲رهسپر کوچه رندان
(بررسی اندیشه حافظ).

🔳@kocheyerendan

🔲تاریخ روایی ایران

🔳@oldhistor

🔲اهل تمییز
(معرفی و نقد کتاب، پاسداشت یاد بزرگان).

🔳@ahle_tamyz

🔲انجمن دوستداران شاهنامه البرز (اشا)

🔳@ShahnameAlborz

🔲سفر به ادبیات (خوانش و شرح گلستان صوتی، معرفی کتاب و...)

🔳@safar_be_adabiyat

🔲تاریخ ترجمه(یادداشتها و جستارها دربارهٔ تاریخ‌نگاری و تاریخ ترجمه در ایران).

🔳@Historiography_of_Translation

🔲تاریخ میانه

🔳@midhistor


🟥کانال میهمان: شرح و تفسیر تاریخ بیهقی
(درسگفتارها و مقالات استاد مهدی سیدی)

📕@seyedibeyhaghi




▪️فـــرِّ ایــــران را می سـتایـیـم.▪️


▪️هماهنگی جهت تبادل:

▪️@Arash_Kamangiiir

ستیغ

13 декабря 2023 16:09

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 447 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

برخیز که می‌رود زمستان
بگشای دَر ِ سرایِ بُستان

نارنج و بنفشه بر طبَق نهْ
منقل بگذار در شبستان

و این پرده بگوی تا به‌یک‌بار
زحمت ببَرَد ز پیش ِ ایوان

برخیز که باد ِ صبح ِ نوروز
در باغچه می‌کند گل‌افشان

خاموشی ِ بلبلان ِ مشتاق
در موسم ِ گُل ندارد امکان

آواز ِ دهل نهان نمانَد
در زیر ِ گلیم و، عشق پنهان

بوی گُل ِ بامداد ِ نوروز
و آواز ِ خوش ِ هزاردستان

بس جامه فروخته‌ست و دستار
بس خانه که سوخته‌ست و دکّان

ما را سَر ِ دوست بر کنار است
آنک سَر ِ دشمنان و سندان

چشمی که به دوست بَر کُنَد دوست
بر هم ننهد زِ تیر باران

سعدی! چو به میوه می‌رسد دست
سهل است جفایِ بوستان‌بان

0447

@Setiq

ستیغ

09 января 2024 05:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 462 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

طوطی نگوید از تو دلاویزتر سخن
با شهد می‌رود زِ دهان‌ات به‌در سخن

گر من نگویم‌ات که تو شیرین ِ عالَمی
تو خویشتن دلیل بیاری به هر سخن

واجب بوَد که بر سخن‌ات آفرین کُنند
لیکن مجال ِ گفت نباشد - تو در سخن -

در هیچ بوستان چو تو سروی نیامده‌ست
بادام‌چشم و پسته‌دهان و شکَر‌سخن

هرگز شنیده‌ای زِ بُن ِ سرو بویِ مشک؟
یا گوش کرده‌ای زِ دهان ِ قمر سخن؟

انصاف نیست پیش ِ تو گفتن حدیث ِ خویش
من عهد می‌کُنم که نگویم دگر سخن

چشمان ِ دل‌بَر ت به نظر سِحر می‌کُنند
من خود چگونه گویم‌ات اندر نظر سخن

ای باد اگر مجال ِ سخن گفتن‌ات بوَد،
در گوش ِ آن مَلول، بگوی این‌قدَر سخن

وصفی چنان که لایق ِ حُسن‌ات نمی‌رود
آشفته‌حال را نبوَد معتبر سخن

دُر می‌چکد زِ منطق ِ سعدی به‌جایِ شعر
گر سیم داشتی، بنوشتی به زر سخن

دانند ش اهل ِ فضل که: مسکین، غریق بود
هر گَه که در سفینه ببینند تر سخن

0462

@Setiq

ستیغ

08 января 2024 05:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 461 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

سهل باشد به‌تَرک ِ جان گفتن
تَرک ِ جانان نمی‌توان گفتن

هر چه زآن تلخ‌تر بخواهی گفت،
شکرین است از آن دهان گفتن

توبه کردیم پیش ِ بالا یت
سخن ِ سرو ِ بوستان گفتن

آن‌چنان وهم در تو حیران است
که نمی‌داند ت نشان گفتن

به کمندی دَر ام؛ که ممکن نیست
رستگاری به ال‌امان گفتن

دفتری در تو وضع می‌کردم
متردّ‌ِد شدم در آن گفتن

که تو شیرین‌تری از آن شیرین
که بشاید به داستان گفتن

بلبلان نیک زَهره می‌دارند
با گُل از دست ِ باغبان گفتن

من نمی‌یارم از جفایِ رقیب
دَرد با یار ِ مهربان گفتن

و آن‌که با یار ِ هودج‌اش نظر است،
نتواند به ساربان گفتن

سخن ِ سَر به مُهر ِ دوست به دوست
حیف باشد به ترجمان گفتن

این حکایت که می‌کُنَد سعدی،
بس بخواهند در جهان گفتن

0461

@Setiq

ستیغ

06 января 2024 14:36

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 459 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

نبایستی هم‌اوّل مهر بستن
چو در دل داشتی پیمان شکستن

به ناز ِ وصل پروردن یکی را،
خطا کردی به تیغ ِ هجر خَستن

دگربار از پری‌رویان ِ جمّاش
نمی‌باید وفایِ عهد جُستن

اگر کُنجی به دست آرم دگر بار،
من ام ز این نوبت و تنها نشستن

ولیکن صبر ِ تنهایی محال است
که نتوان در به رویِ دوست بستن

همی‌گویم بگریَم در غم‌ات زار
دگر گویم بخندی بر گرستن

گر آزاد م کنی و ر بنده خوانی،
مرا ز این قید ممکن نیست جَستن

گر م دشمن شوی و ر دوست گیری،
نخواهم دست‌ات از دامن گسستن

قیاس آن است سعدی ک‌از کمند ش
به جان دادن توانی باز رَستن

0459

@Setiq

ستیغ

04 января 2024 10:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 457 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

چند بشاید به صبر دیده فرو دوختن
خرمن ِ ما را نمانْد حیله به‌جز سوختن

گر نظر ِ صدق را نام گُنَه می‌نهند،
حاصل ِ ما هیچ نیست جز گنه اندوختن

چند به شب در سماع جامه دریدن زِ شوق
روز ِ دگر بامداد پاره بر او دوختن

زُهد نخواهد خرید؛ چاره‌یِ رنجور ِ عشق
شمع و شراب است و شید پیش ِ تو نفروختن

تا به کدام آب‌روی ذکر ِ وصال‌ات کنیم
شُکر ِ خیال‌ات هنوز می‌نتوان توختن

لهجه‌یِ شیرین ِ من پیش دهان ِ تو چیست
در نظر ِ آفتاب مشعله افروختن

منطق ِ سعدی شنید حاسد و حیران بمانْد
چاره‌یِ او خامُشی ست؛ یا سخن آموختن

0457

@Setiq

ستیغ

03 января 2024 18:23

فایل صوتی رویداد
«گنجور: قدرت ِ بی‌نهایت‌کوچک‌ها»
که در تاریخ ۱۴۰۲/۱۰/۰۹ در مؤسسه‌ی ته‌رنگ برگزار شد.

سخنرانان:
مهدی سلیمانیه
حمیدرضا محمدی
مریم کهن‌سال‌ نودهی

@TahrangInst

در پایان ِ نشست من هم چند جمله‌ئی گفتم
01:29:53
در باره‌یِ کار ِ بزرگی که گنجور کرده
به‌تنهایی

سهیل قاسمی

@Setiq

ستیغ

02 января 2024 09:54

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 455 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

خفته خبر ندارد سر بر کنار ِ جانان
ک‌این شب دراز باشد بر چشم ِ پاس‌بانان

بر عقل ِ من بخندی گر در غم‌اش بگریم
ک‌این کارهایِ مشکل افتد به کاردانان

دل‌داده را ملامت گفتن چه سود دارد؟
می‌باید این نصیحت کردن به دل‌ستانان

دامن زِ پای برگیر ای خوب‌رویِ خوش‌رو
تا دامن‌ات نگیرد دست ِ خدای‌خوانان

من تَرک ِ مِهر ِ اینان در خود نمی‌شناسم
بگذار تا بیاید بر من جفایِ آنان

روشن‌رَوان ِ عاشق از تیره‌شب ننالد
داند که روز گردد روزی شب ِ شبانان

باور مکُن که من دست از دامن‌ات بدارم
شمشیر نگسلانَد پیوند ِ مهربانان

چشم از تو برنگیرم و ر می‌کُشد رقیب‌ام
مشتاق ِ گُل بسازد با خویِ باغ‌بانان

من اختیار خود را تسلیم ِ عشق کردم
همچون زمام ِ اُشتر بر دست ِ ساربانان

شکّرفروش ِ مصری حال ِ مگس چه داند
این دست ِ شوق بر سر، و آن آستین‌فشانان

شاید که آستین‌ات بر سَر زنند سعدی!
تا چون مگس نگردی گِرد ِ شکَردهانان

0455

@Setiq

ستیغ

31 декабря 2023 21:30

ترپنمه آماندیر، بالا، غفلت‌دن آیئلما!
آچما گوزونو، خواب جهالت‌دن آیئلما!

لای لای، بالا، لای لای
یات، قال دالا، لای لای!

آلدانما آیئقلئقدا فراغت اولا! هیهات!
غفلتده کئچنلر کیمی لذّت اولا! هیهات!
بیدار اولانئن باشی سلامت اولا! هیهات!

آت باشئنی یات! بستر ِ راحت‌دن آییلما!

لای لای، بالا، لای لای
یات، قال دالا، لای لای!

آچسان گوزونو رنج و مشقّت گوره‌جکسن
ملّت‌ده غم، امّت‌ده کدورت گوره‌جکسن
قئلدئقجا نظر ملّته، حیرت گوره‌جکسن

چک باشئنا یورغانئنی، نکبت‌دن آییلما!

لای لای، بالا، لای لای
یات، قال دالا، لای لای!

بیر لحظه آیئلدئن‌سا قوتار جانئنی، یوخلا
آت تریاکینی، چک بابا قلیانئنی، یوخلا
اینجینسه ساغئن، وئر یئره سول یانئنی، یوخلا

ایللرجه شعار ائتدیگین عادت‌دن آییلما!

لای لای، بالا، لای لای
یات، قال دالا، لای لای!

گوز نوری‌دئر اویقو، اونو، دور ائتمه گوزوندن
یول وئرمه مبادا چئخا بیر لحظه سوزوندن
اما ائله برک یوخلاکی، حتی گئت اوزوندن

آفاقی دوتان شور و قیامت‌دن آییلما!

لای لای، بالا، لای لای
یات، قال دالا، لای لای!

شاعر: میرزا علی‌اکبر صابر

صدا: سهیل قاسمی

@Setiq

ستیغ

30 декабря 2023 09:30

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 452 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

فراق ِ دوستان‌اش باد و یاران!
که ما را دور کرد از دوست‌داران

دل‌ام در بند ِ تنهایی بفرسود
چو بلبل در قفس روز ِ بهاران

هلاک ِ ما چنان مُهمَل گرفتند
که قتل ِ مور در پایِ سواران

به خیل ِ هر که می‌آیم به زنهار،
نمی‌بینم به‌جز زنهارخواران

ندانستم که در پایان ِ صحبت
چنین باشد وفایِ حق‌گزاران

به گنج ِ شایگان افتاده بودم
ندانستم که بر گنج اند ماران

دلا! گر دوستی داری، به‌ناچار
بباید بردن‌ات جور ِ هزاران

خلاف ِ شرط ِ یاران است سعدی!
که برگردند روز ِ تیرباران

چه خوش باشد سَری در پایِ یاری
به اخلاص و ارادت جان‌سپاران

0452

@Setiq

ستیغ

29 декабря 2023 14:27

همه‌یِ هستی ِ من آیه‌یِ تاریکی ست
که تو را در خود تکرارکنان
به سحرگاه ِ شکفتن‌ها و رستن‌های ابدی خواهد بُرد

من در این آیه تو را آه کشیدم، آه
من در این آیه تو را
به درخت و آب و آتش پیوند زدم

زندگی شاید
یک خیابان ِ دراز است که هر روز زنی با زنبیلی از آن می‌گذرد
زندگی شاید
ریسمانی ست که مردی با آن خود را از شاخه می‌آویزد
زندگی شاید طفلی ست که از مدرسه بر می‌گردد
زندگی شاید افروختن ِ سیگاری باشد، در فاصله‌یِ رخوت‌ناک ِ دو هم‌آغوشی
یا نگاه ِ گیج ِ ره‌گذری باشد
که کلاه از سر بر می‌دارد
و به یک ره‌گذر ِ دیگر با لب‌خندی بی‌معنی می‌گوید «صبح بخیر»
زندگی شاید آن لحظه‌یِ مسدودی ست
که نگاه ِ من، در نی‌نی ِ چشمان ِ تو خود را ویران می‌سازد
و در این حسی ست
که من آن را با ادراک ِ ماه و با دریافت ِ ظلمت خواهم‌آمیخت

در اتاقی که به‌اندازه‌یِ یک تنهائی ست
دل ِ من
که به‌اندازه‌یِ یک عشق است
به بهانه‌هایِ ساده‌یِ خوش‌بختی ِ خود می‌نگرد
به زوال ِ زیبایِ گل‌ها در گل‌دان
به نهالی که تو در باغچه‌یِ خانه‌مان کاشته‌ای
و به آواز ِ قناری‌ها
که به اندازه‌یِ یک پنجره می‌خوانند
آه...
سهم ِ من این است
سهم من این است
سهم ِ من،
آسمانی ست که آویختن ِ پرده‌ئی آن را از من می‌گیرد
سهم من پائین رفتن از یک پله‌یِ متروک است
و به چیزی در پوسیدگی و غربت واصل گشتن
سهم ِ من گردش ِ حُزن‌آلودی در باغ ِ خاطره‌ها ست
و در اندوه ِ صدائی جان دادن که به من می‌گوید:
«دست‌ها یت را
«دوست می‌دارم»

دست‌ها یم را در باغچه می‌کارم
سبز خواهم شد، می‌دانم، می‌دانم، می‌دانم
و پرستوها در گودی ِ انگشتان ِ جوهری‌ام
تخم خواهند گذاشت
گوش‌واری به دو گوش‌ام می‌آویزم
از دو گیلاس ِ سرخ ِ هم‌زاد
و به ناخن‌ها یم برگ ِ گل ِ کوکب می‌چسبانم
کوچه‌ئی هست که در آن‌جا
پسرانی که به من عاشق بودند، هنوز
با همان موهایِ درهم و گردن‌هایِ باریک و پاهایِ لاغر
به تبسّم‌هایِ معصوم ِ دخترکی می‌اندیشند که یک‌شب او را
باد با خود بُرد

کوچه‌ئی هست که قلب ِ من آن را
از محلّ ِ کودکی‌ام دزدیده ست

سفَر ِ حجمی در خطّ ِ زمان
و به حجمی خط ِ خشک ِ زمان را آبستن کردن
حجمی از تصویری آگاه
که زِ مهمانی ِ یک آینه بر می‌گردد
و بدین‌سان است
که کسی می‌میرد
و کسی می‌ماند
هیچ صیّادی در جویِ حقیری که به گودالی می‌ریزد، مرواریدی صید نخواهد کرد.
من
پری ِ کوچک ِ غم‌گینی را
می‌شناسم که در اقیانوسی مَسکَن دارد
و دل‌اش را در یک نی‌لبک ِ چوبین
می‌نوازد آرام آرام
پری ِ کوچک ِ غم‌گینی
که شب از یک بوسه می‌میرد
و سحرگاه از یک بوسه به دنیا خواهد آمد

فروغ فرخ‌زاد

#فروغ_فرخزاد
#فروغ
@Setiq
/channel/Setiq/3956

ستیغ

28 декабря 2023 11:44

دور دار از خاک و خون دامن چو بر ما بگذری
ک‌اندر این رَه کُشته بسیارند قُربان ِ شما

#حافظ غزل ۱۲ بیت ۹

قربان:
۱. قِربان، نزدیک گردیدن (آنندراج، منتهی الارب، اقرب الموارد)
۲. فارسیان به معنایِ مطلق ِ تصدّق و با لفظ ِ رفتن و شدن و گشتن مستعمل نمایند. (آنندراج)
۳. در مجاز به معنایِ قربانی (آنندراج)
۴. هم‌نشین، ندیم ِ خاص ِ پادشاه (آنندراج، منتهی الارب)
۵. در محاوره‌یِ فارسیان به معنایِ کمان‌دان و آن دوالی باشد که ترکش پس ِ دوش می‌نمایند و گاهی سواران کمان ِ خود را در آن دوال نگاه دارند. (آنندراج)

معنای بیت:
وقتی که بر ما می‌گذری، دامن ِ خودت را بالاتر بگیر تا به خاک و خون آلوده نشود. چون که در این راه، بسیاری کشته شده‌اند. قربان ِ شما.

قربان را در هر یک از معناهایی که از لغت‌نامه‌ها آوردم می‌توان به کار برد.
در معنایِ ندیم ِ شاه، می‌توان این معنا را گرفت که ندیمان و نزدیکان ِ بسیاری که داشتی در این راه کشته شده‌اند.
این راه می‌تواند راهی باشد که یار به سویِ شاعر می‌آید تا بر او بگذرد، می‌تواند همان راهی باشد که برای نزدیکی و قِربان و ندیمی ِ شاه می‌بایست پیمود تا به آن مرتبت رسید.
قربان به معنایِ تیردان و کمان‌دان و ترکش هم می‌تواند این تصویر را در ذهن بیاورد که انگاری خود ِ یار، آن اشخاص را کُشته و به خاک انداخته.
قربان ِ شما به صورت ِ صوت مخفف ِ قربان ِ شما بشوم، می‌تواند معنایِ قربان صدقه رفتن و گفتار ِ احترام آمیز با مقام ِ عالی هم باشد.
در معنایِ «قربانی» هم می‌تواند در بیت بنشیند به این شکل که بسیاری در این راه قربانی ِ شما شده‌اند.
در هر کدام از این حالت‌ها، شاعر به یار می‌گوید چون که زمین ِ راهی که از آن طریق می‌خواهی بر ما بگذری، آکنده از جنازه‌هایِ بسیارانی است که در این راه کشته شده اند، دامن‌ات را از خاک و خون دور نگاه دار که مبادا دامنت کثیف شود؛ یا این خاک و خون، دامن‌ات را بگیرد.
در این معنایِ آخر، می‌توان «دور دار از خاک و خون دامن» را طور ِ دیگری نیز تعبیر کرد: نوعی تحذیر که از این خون‌ریزی و کشتار جلوگیری کن! یا دامن ِ خودت را از این خاک و خون دور بدار! خودت را کنار بکش!

تا چون از برابر ِ این‌همه اجساد گذر می‌کنیم
تنها دستمالی برابر ِ بینی نگیریم:
این پُرآزار
گَند ِ جهان نیست
تعفّن ِ بی‌داد است.

احمد شاملو، ترانه‌های کوچک ِ غربت


چو بر ما بگذری نیز شکلی قدرت‌نمایی یا تهدید می‌تواند داشته باشد! که اگر بر ما بگذری، دامن‌ات را از خاک و خون دور بدار!

تیر ِ آه ِ ما زِ گردون بگذرد؛ حافظ! خموش!
رحم کن بر جان ِ خود؛ پرهیز کن از تیر ِ ما
حافظ ۱۰

چون در این راه، کسانی که دامن از خاک و خون دور نداشته‌اند، پیش از تو، بسیار کشته شده‌اند.

شاه منصور واقف است که ما
رویِ همّت به هر‌کجا که نهیم،
دشمنان را زِ خون کفن سازیم
دوستان را قبایِ فتح دهیم
حافظ ۳۸۱

ادعا نمی‌کنم که تمامی ِ این معناها منظور ِ نظر ِ شاعر بوده. تنها با کنار ِ هم چیدن ِ معناهای عباراتی که در جمله به‌کار رفته، احتمال‌هایِ مختلفی را که می‌تواند دارای معنایِ منطقی باشد کنار ِ هم می‌نویسم. که چه بسا مدّ ِ نظر ِ شاعر نبوده‌اند یا بوده‌اند.

سهیل قاسمی

#واکاوی

@Setiq

ستیغ

26 декабря 2023 17:05

#باد_استغنا  (بخش دوم)

⚡️به هوش باش که هنگام «باد استغنا»
       هزار خرمن طاعت به نیم‌‌جو ننهند
#حافظ

شاهد‌مثال‌های دیگر:

🔅ببین چندین هزاران سال ک‌اِبلیس،
      نبودش کار جز تسبیح و تقدیس،

      همه «طاعاتِ» او «بر هم نهادند» (خرمن کردند)
      ز «استغنا»ی خود بر «باد» دادند

      به «استغنا» اگر فرمان درآید،
      همه امّیدِ معصومان* سرآید

      تو می‌خواهی به تسبیح و نمازی
      که خشنود آید* از تو بی‌نیازی؟!

      نماز‌اَت توشه‌ی راهِ دراز است
      ولی او از نماز‌اَت بی‌نیاز است
اَسرارنامه، #عطار

🔹 شبی شمعی پیش او نهاده بودند. بادی درآمد و شمع را بنشاند*.
      یحیی در گریستن آمد.
      گفتند: چرا می‌گریی؟ هم این ساعت* باز گیریم*.
      گفت: از این نمی‌گریَم.
      از آن می‌گریَم که شمع‌های ایمان و چراغ‌های توحید در سینه‌های ما افروخته‌اند.
می‌ترسم که «نباید* که از مَهَبِّ* بی‌نیازی، بادی درآید» همچون‌این و آن‌همه را فرونشاند.

تذکرة الاولیاء، ذکر یحیی معاذِ رازی، عطار

#واژگان

*معصومان: بازداشته‌شدگان از گناه، بی‌گناهان؛ (در این‌جا) فرشتگان، کرّوبیان
*آید: شود

*نشاندن: خاموش کردن، فرونشاندن
*ساعت: دم، لحظه

*گرفتن: مشتعل ساختن
*نباید که: مبادا که
*مَهَبّ: جای هُبوب یعنی وزیدن باد، وزشگاه

🔅سوخت «برقِ بی‌نیازی» «خرمن» افلاک را
      زیر پای خویش، آن معشوقِ بی‌پروا ندید
#صائب_تبریزی

🔹... فریشتگان را فرمودند که آدم را سجود کنید!
      سِرّ‌اَش آن است که فریشتگان، به چشمِ تعظیم* در آن عبادتِ بی‌فَترتِ* خود می‌نِگَرِستند؛ و تسبیح و تقدیسِ خویش را وزنی تمام می‌نهادند. و لِِهذا، قالوا: «وَ نَحنُ نُسَبِّحُ بِحَمدِک وَ نُقَدِّسُ لَک».

     
جلالِ احدیّت و جنابِ جبروتِ عزّت، «استغناءِ» لَم یَزَل با ایشان نمود از «طاعتِ» همه مطیعان و عبادتِ همه آسمانیان.
      گفت: «رَوید و آدم را سجود کنید و آن سجودِ خود را به حضرتِ عزّتِ ما «وزنی منهید!»....

تفسیر کشف الاسرار، رشیدالدین #میبدی
متن، به نقل از:
عرفان و رندی در شعر حافظ، #داریوش_آشوری

*تعظیم: بزرگ‌داشتن
به‌چشمِ تعظیم نگریستن، کنایه از احترام گذاشتن و بزرگ داشتن است.
*بی‌فَترت: بی‌سستی، بدونِ ضعف و کاستی

⚡️به هوش باش که هنگام «باد استغنا»
       هزار «خرمن طاعت» به نیم‌جو ننهند

#استغنا

مرداد ۹۷
#یادداشت_های_حافظ
#سایه_اش
@Gaahgoft

ستیغ

21 декабря 2023 13:31

فال ِ نکو - حال ِ نکو

دوست داشتم حافظ‌خوان ِ یلدایِ شما باشم!

نیت کنید و یکی از ویدیوها را باز کنید!

همان باشد فال ِ حافظ ِ شب ِ یلدا برایِ شما!

ای حافظ ِ شیرازی... 😍

غزل‌هایی که خواندم را فال گرفتم و آمد. پشت سر ِ هر کدام یک شرح ِ فال‌طور هم گفتم. یعنی سعی کردم جایِ کسی فکر کنم که فالی گرفته و دنبال ِ راهنمایی می‌گردد از لا‌به‌لایِ سطرهای غزل.

سهیل قاسمی
آخر ِ پاییز ِ ۱۴۰۲


توی یوتیوب هم می‌توانید فال‌ها را ببینید.

اگر از تلویزیون ِ هوشمند یا از کامپیوتر می‌بینید، توی آپارات هم می‌توانید نگاه کنید.

سپاس از شاپور ِ عزیز برایِ میکس ِ موسیقی


@Setiq

دوست داشتید برای دوستان‌تان هم بفرستید

ستیغ

15 декабря 2023 09:16

#هرروزباسعدی
#غزل شماره‌ی 448 #سعدی
اجرا: #سهیل_قاسمی
@Setiq

خوشا و خرّما وقت ِ حبیبان
به بویِ صبح و بانگ ِ عندلیبان

خوش آن ساعت نشیند دوست با دوست
که ساکن گردد آشوب ِ رقیبان

دو تن در جامه‌ئی چون پسته در پوست
برآورده دو سَر از یک گریبان

سزایِ دشمنان این بس که بینند
حبیبان روی در رویِ حبیبان

نصیب از عمر ِ دنیا نقد ِ وقت است
مباش ای هوش‌مند از بی‌نصیبان

چو دانی ک‌از تو چوپانی نیاید،
رها کُن گوسفندان را به ذیبان

من این رندان و مستان دوست دارم
خلاف ِ پارسایان و خطیبان

بِهِل تا در حق ِ من هر چه خواهند
بگویند آشنایان و غریبان

لب ِ شیرین‌لبان را خصلتی هست
که غارت می‌کند هوش ِ لبیبان

نشَستم با جوان‌مردان ِ اوباش
بشُستم هر چه خواندم بر ادیبان

که می‌داند دوایِ درد سعدی
که رنجور اند از این علّت طبیبان

0448

@Setiq

ستیغ

13 декабря 2023 23:56

از نسخه‌یِ خطی ِ دیوان ِ حافظ
نوشته شده در سال ۸۰۱ هجری.

در گردش اند و ره‌گذار را جدا نوشته. بیش از ششصد سال پیش.

امروز بنویسیم، می‌گویند باید گردشند و رهگذار بنویسید وگرنه غلط است!
چون فرهنگستان تصویب نکرده!
و بی‌احترامی به سنت‌ها می‌شود!
آقاجان از این سنّت‌تر؟

زحمت کشیده‌ام برایِ فرهنگ. شعرها از رو خوانده‌ام و هزاران هزار نفر صدایِ شعرهایِ کهن را با من شنیده‌اند و خوانده‌اند. و از رو نوشته‌ام. واژه به واژه. طوری که هر که خواسته، توانسته‌است بخوانَد. همانا بی‌غلط.

کاری که من کردم، به‌تنهایی؛ کاری که حمیدرضا محمدی مدیر ِ گنجور کرد، به تنهایی؛ کاری که حسین سالمی‌نژاد مدیر ِ واژه‌یاب کرد، به‌تنهایی؛ هیچ نهاد و سازمان و بنیاد و وزارت‌خانه نکرد. متن ِ کهن نداشتیم در اینترنت.
و هر رئیس و وزیری در فرهنگ ِ این کشور را مدیون و وام‌دار ِ خودم و جوانان ِ تنها مانند ِ خودم می‌دانم که تنها به‌پا خاستیم که کاری کنیم.

برای من از فرهنگستان و وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌هایِ مفت‌خور بخش‌نامه نیاورید. که مدّعی ام. و هم‌این‌ها را خائنان و عاملان ِ این گسست ِ فرهنگی ِ جامعه از ادب و هنر می‌دانم.


نام‌ام سهیل قاسمی است.

@Setiq

ستیغ

12 декабря 2023 15:27

کَس به دوْر ِ نرگس‌ات طَرْفی نَبَست از عافیَت
بِهْ که نفروشند مَستوری به مَستان ِ شما

#حافظ غزل ۱۲ بیت ۳

دور:
۱. اطراف و گِرداگِرد و دَورادَور (ناظم الاطباء)
۲. عصر و زمان، روزگار (عمید)
۳. نوبت
۴. گردیدن گِرد ِ چیزی، پیرامون ِ چیزی گردیدن، چرخیدن، گردش (عمید)

نرگس:
۱. گلی سفید، کوچک و خوش‌بو با کاسه‌ئی در وسط، برگ‌های سبز و دراز (عمید)
۲. در مَجاز، چشم ِ معشوق

طَرْف:
۱. چشم، گوشه‌یِ چشم، نگاه از گوشه‌یِ چشم
۲. در فارسی به معنایِ کمربند و بند ِ طلا یا نقره که بر کمر بندند هم گفته شده (معین)
۳. بهره، فایده
۴. منتها و پایان ِ هر چیز، گوشه و کنار: طرف ِ دامن، طرف ِ کُلاه، طرف ِ چمن (عمید)

طرف بستن:
فایده بردن، بهره بردن (عمید)

عافیت:
۱. صحت، سلامت، تندرستی (دهخدا)
۲. پارسایی، زهد (آنندراج)

فروختن:
۱. واگذار کردن ِ چیزی به کسی در ازایِ دریافت ِ پول
۲. در مَجاز: نشان دادن ِ حالتی، به خصوص کِبر و خودپسندی
۳. نشان دادن، عرضه کردن (عمید)

مستوری:
۱. پاک‌دامنی، عفّت، پارسایی
۲. پوشیدگی
۳. پرده‌نشینی (عمید)

مستان هم در مَجاز اشاره به چشمان ِ یار است و هم در معنایِ واقعی، کسانی که مست اند. در این حالت، مستان ِ شما می‌تواند کسانی باشند که از چشمان ِ شما یا عشق ِ شما مست شده‌اند.

دور ِ نرگس هم می‌تواند زمانه و دوره‌ئی باشد که نرگس می‌شکفد. دور ِ گل و دور ِ لاله هم با این معنا در شعر ِ حافظ به کار رفته.

به دور ِ گُل منشین بی شراب و شاهد و چنگ
که همچو روز ِ بقا، هفته‌ئی بوَد معدود
حافظ ۲۱۹
به دور ِ لاله دماغ ِ مرا علاج کنید
گر از میانه‌یِ بزم ِ طرب کناره کُنَم
حافط ۳۵۰
به دور ِ لاله قدح گیر و بی‌ریا می‌باش
به بویِ گُل نفَسی هم‌دم ِ صبا می‌باش
حافظ ۲۷۴

اگر نرگس را استعاره از چشم ِ یار بگیریم، دور ِ نرگس می‌تواند پیرامون و گِرداگِرد ِ چشم باشد. در این معنا هم حافظ به کار برده است.

امید در شب ِ زلف‌ات به روز ِ عُمر نبستم
طمع به دور ِ دهان‌ات زِ کام ِ دل ببُریدم
حافظ ۳۲۲
صلاح از ما چه می‌جویی که مستان را صلا گفتیم
به دور ِ نرگس مست‌ات سلامت را دعا گفتیم
حافظ ۳۷۰

هم‌چنین به دور ِ نرگس می‌تواند گردیدن و چرخیدن ِ عاشق به گِرد ِ چشم ِ یار باشد.

زِ خطّ ِ یار بیاموز مِهر با رُخ ِ خوب
که گِرد ِ عارض ِ خوبان خوش است گردیدن
حافظ ۳۹۳

مستوری، هم به معنایِ پارسایی و زهد و عفت آمده و هم پوشیدگی و در پرده نشستن. مستوری فروختن در معنایِ نخست می‌شود متکبّرانه پارسائی و عفت ِ خود را به رخ ِ کسی کشیدن. ترکیب‌هایی با فروختن به این معنا در شعرهای حافظ آمده. از جمله: لغز و نکته فروختن، خود فروشی، نخوت فروختن، عظمت فروختن، قوّت ِ بازویِ پرهیز فروختن، زهد فروختن، جلوه فروختن، حُسن فروختن و ... و جملگی نوعی نشان دادن ِ چیزی است که دارند، با حالت ِ متکبّرانه و خودپسندانه.

بر بساط ِ نکته‌دانان خودفروشی شرط نیست
یا سخن دانسته گو ای مرد ِ عاقل، یا خموش
حافظ ۲۸۶
ای توان‌گر مفُروش این‌همه نخوَت! که تو را
سَر و زَر در کنَف همّت ِ درویشان است
حافظ ۴۹
واعظ ِ شحنه شناس این عظمت گو مفُروش
زان که منزلگه ِ سلطان دل ِ مسکین ِ من است
حافظ ۵۲
قوّت ِ بازویِ پرهیز به خوبان مفُروش
که در این خیل حصاری به سواری گیرند
حافظ ۱۸۵
دلا! دلالت ِ خیر ت کنم به راه ِ نجات
مَکُن به فسق مباهات و زُهد هم مفُروش
حافظ ۲۸۳
جلوه بر من مفُروش ای مَلِک‌الحاج! که تو
خانه می‌بینی و من خانه‌خدا می‌بینم
حافظ ۳۵۷

معنای بیت
هیچ کس در گرداگرد ِ چشم ِ تو و در دور ِ نرگس ِ تو، بهره و نصیبی از عافیت و سلامت نبُرده است، یا به دلیل ِ پارسایی و ورَع، چشم ِ خودش را نبسته و از دور ِ نرگس ِ تو چشم‌پوشی نکرده است. بهتر است که کسی به جرگه‌یِ مستان تو و کسانی که مست ِ تو اند، فخر ِ پارسایی و پرده‌نشینی نفروشد.

من از ورع می و مطرب ندیدمی ز این‌پیش
هوایِ مغ‌بچگان‌ام در این و آن انداخت
حافظ ۱۶

هر کسی در دور ِ نرگس ِ تو بود، از عافیت طرفی نمی‌بست. پس اگر مستور بوده‌ای و او را ندیده‌ای، بهتر است که به مستان ِ یار فخر فروشی نکنی از این بابت که مستور ام. چون اگر تو هم می‌دیدی اوضاع‌ات بهتر از ما نبود!

مَنع‌ام مکن زِ عشق ِ وی ای مُفتی ِ زمان!
معذور دارم‌ات که تو او را ندیده‌ای
حافظ ۴۲۴

برایِ «به که نفروشند مستوری به مستان ِ شما»؛ تعبیری داشتم که امروز درست نمی‌دانم‌اش. اما دوست‌اش دارم و بدون ِ هیچ دفاع و اصراری، بنویسم که بمانَد به یادگار!

اگر مستان ِ شما را «چشمان ِ شما» در نظر بگیریم، مستوری فروختن به چشم، به نظر ابزار و وسیله‌ئی را می‌آورَد که با آن چشم را می‌پوشانند! یعنی بهتر است که فروشنده‌ها به چشمان ِ شما مستوری نفروشند.

سهیل قاسمی

#واکاوی

@Setiq