مردمنامه (تاریخ مردم)
15 November 2025 09:29
🔴 پوشهٔ شنیداری نشست دیپلماسی زیر سایه جنگ: سفارت‌ها و ماموریت‌های دیپلماتیک ایران و روسیه میان عهدنامه‌های گلستان و ترکمنچای
🔺 سخنرانان:
دکتر جهانگیر کرمی
دکتر گودرز رشتیانی
دکتر جواد مرشدلو
زمان: روز شنبه ۱۷ آبان ماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۵
مکان: دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تالار استاد عباس اقبال آشتیانی
کانون جهان ایرانی دانشگاه تهران
@
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
14 November 2025 16:11
🔶روش‌های خرید فصلنامۀ مردمنامه
مردمنامه (فصلنامۀ تاریخ مردم)
به‌سردبیری داریوش رحمانیان
شمارۀ ۳۲ و ۳۳
♦️نسخۀ کاغذی این شماره را می‌توانید از کتاب‌فروشی توس تهیه کنید.
🔸همچنین، می‌توانید نسخۀ کاغذی این شماره را از طریق پیوندهای زیر سفارش دهید:
🔗http://toosbook.ir/p/مردمنامه۳۲-۳۳
🔗http://yun.ir/9m1mw3
🔗https://www.iranketab.ir/book/172777-mardom-nameh
🔸می‌توانید نسخۀ الکترونیک این شماره را از پیوندهای زیر تهیه کنید:
🔗https://taaghche.com/book/241452
🔗https://fidibo.com/book/185030-فصلنامه-مردم-نامه
در این شماره می‌خوانید:
🔸برخی از ویژگی‌های تاریخی زندگی شهری و سازمان‌های صنفی در دورۀ اسلامی/احمد اشرف
🔸جامعۀ طبقاتی در اندیشه و فرهنگ ایران دورۀ ساسانی/امین بابادی
🔸خسروانی/سید احمدرضا قائم‌مقامی
🔸بررسی تطبیقی شعر «حیدربابایا سلام» از شهریار و شعر «بوجه» از مرتضی فرهادی/سید احمد مرتضوی
🔷نظریه و روش: تاریخ خُرد
🔹خردتاریخ؛ رهیافتی روش‌شناختی به مطالعات تاریخی و میان‌رشته‌ای/جواد مرشدلو
🔹پنیر و کرم‌ها/سید هاشم آقاجری
🔹چرا یک آسیابان؟ اهمیت حیات مینوکیو نزد کارلو گینزبورگ/محمدجواد عبدالهی
🔹کارلو گینزبورگ و انسان‌شناسی تفسیری: خیلی دور، خیلی نزدیک/هادی آقاجانزاده
🔹خردتاریخ/کارل آپون/ترجمۀ ایلیا ارکیان
🔹خردتاریخ: اندک‌چیزی که از آن می‌دانم/کارلو گینزبورگ/ترجمۀ فروغ صمدی
🔹منابع تاریخ اجتماعی/مری لیندمان/ترجمۀ جواد مرشدلو
📕مردمنامه را بخوانید و به دوستان و آشنایان بشناسانید. این مهم‌ترین و مؤثرترین کمک به حرکت مردمنامه است. ماندگاری و بالندگی مردمنامه در گرو همراهی و پشتیبانی شماست.
📌پشتیبانی از پویش مردمنامه👇
📕
https://zarinp.al/daryoshrahmanian/channel/mardomnameh
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
14 November 2025 10:24
جامعه‌ی ایرانی و روایت عقب‌ماندگی
👤حامد رضایی
روشنفکری و ضدیت با سنت 02:00
پذیرش بخشی از سنت 06:00
👤داریوش رحمانیان
سنت قابل الگوگیری است؟ 09:00
نقد طباطبایی به سنت 14:00
یاریگری و مسئله توسعه 20:00
🌱فکرت| گفت‌وگویی برای ساخت فردا
🔅@🔅
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
14 November 2025 10:24
#پادکست| #تاک‌شو
🔊جامعه‌ی ایرانی و روایت عقب‌ماندگی
آقایان دکتر داریوش رحمانیان و دکتر حامد رضایی
🌱فکرت| گفت‌وگویی برای ساخت فردا
🔅@🔅
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
13 November 2025 11:28
#اطلاعیه| #تاک‌شو
💥 قسمت چهارم منتشر شد....
4️⃣ چهارمین قسمت از تاک‌شوی فکرت با موضوع «جامعه‌ی ایرانی و روایت عقب‌ماندگی» هم‌اکنون در کانال یوتیوب قابل مشاهده است.
🌷نظرات خود را درباره‌ی این برنامه، حتما برای ما بفرستید.
🌱فکرت| گفت‌وگویی برای ساخت فردا
🔅@🔅
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
12 November 2025 19:19
همایش مبانی نظری و معرفت‌شناختی ایران‌شناسی
محورها
🔸تعریف «ایران» به‌مثابۀ موضوع دانش (ایران جغرافیایی، اسطوره‌ای، تمدنی و فرهنگی)
🔸ایران‌شناسی به‌مثابۀ دانشی کل‌نگر و زمینه‌مند یا دانشی چندرشته‌ای؟
🔸چیستی و چرایی ایران‌شناسی ایرانی
🔸تفاوت ایران‌شناسی ایرانی با ایران‌شناسی در ایران
🔸نسبت ایران‌شناسی ایرانی با کیستی و زیست ایرانی
🔸جهان ایرانی: وجود انتزاعی یا انضمامی شاخصه‌های سوژۀ ایرانی
🔸نسبت ایران‌شناسی با سایر علوم انسانی (تاریخ، ادبیات، انسان‌شناسی، فلسفه و غیره)
🔸تکوین مفهوم حقوقی ایران
🔸ایران‌شناسی غیرایرانی: مواجهه‌ها، پیش‌فرض‌ها، پیش‌داوری‌ها
🔸راهبردهای بومی‌سازی دانش ایران‌شناسی
🕤 یکشنبه، ۲۵ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۸:۳۰
📍دانشگاه تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی
/channel/mardomnameh
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
11 November 2025 20:14
این👆 را یکی از دوستان برای من فرستاد.
آنچه که در این برنامه گفته شد را ببینید و بشنوید و با این عکس و یادداشت ذیل آن بسنجید. در این یادداشت پیدا نیست که در این برنامه که سه مهمان داشت چه کسی چنین گفته است. خواننده خواه‌ناخواه توجهش به عکس جلب می‌شود و به احتمال زیاد آن‌کس که در این عکس پیش‌تر است را گوینده‌ی آن سخنی می‌پندارد که نویسنده‌ی یادداشت مورد نقد و تعریض قرار داده است. اگر نخواهیم پشت نیت نویسنده برویم و کار ایشان را تحریف آگاهانه و غرض‌ورزی بشماریم، در بهترین حالت می‌توانیم گفت که: ورق خود را خوانده است!
تاریخ خواندن کار بسیار دشواری‌ست و از تاریخ گفتن و نوشتن بمراتب دشوارتر. آفت عوامزدگی و غوغاسالاری که گریبان‌گیر سیاست و فرهنگ ما شده است ریشه‌ای ژرف و ستبر در تاریخ‌خوانی سطحی و گفتن و نوشتن عوامانه تاریخ دارد.
/channel/dariush_rahmanian
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
11 November 2025 17:38
شب عبدالحسین زرین‌کوب
و با یادی از قمر آریان
با سخنرانی دکتر محمود درگاهی، دکتر روزبه زرین‌کوب، دکتر حبیب‌الله عباسی، دکتر محمود فتوحی رودمعجنی، دکتر روح‌الله هادی و علی دهباشی
دوشنبه نوزدهم آبان ۱۴۰۴
دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تالار فردوسی
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
10 November 2025 13:11
🎧 فایل صوتی نشست پنیر و کرم‌ها، با نگاهی به خُردتاریخ؛ با سخنرانی دکتر داریوش رحمانیان، دکتر محمدجواد عبدالهی و دکتر محمد غفوری
✈️ @
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
08 November 2025 19:01
نکته‌هایی دربارۀ انتقادات رضا وسمه‌گر به «وسوسۀ هرمنوتیک و کار مورخ»
رضا وسمه‌گر (که امیدوارم او هم از این پس، فارغ از القاب و عناوین، مرا محمد غفوری بخواند) نقدی نکته‌سنجانه، دقیق و صریح بر گفته‌های من در گفت‌وگوی یوتیوبی مردمنامه، با عنوان «وسوسۀ هرمنوتیک و کار مورخ»، نوشته است (اینجا). در اینجا قصدم پاسخ دادن به این انتقادات نیست (چون اساساً سودای پاسخ‌دهی معمولاً به جدل‌های بی‌ثمر می‌انجامد) تنها قصدم این است که از این فرصت برای بازکردن باب گفت‌وگویی استفاده کنم که مدت‌هاست میان مورخان ایرانی مسدود شده است. حتی در این نوشته هم نمی‌خواهم این گفت‌وگو را آغاز کنم، چون مستلزم آمادگی، حضور ذهن و فرصتی برای تأمل است -که امیدوارم هر چه زودتر دست دهد- بلکه می‌خواهم با قلمی کردن این چند سطر ادای دینی به حسن نیت و شجاعت او در شکستن این تابوی سنگین و همیشگی در فضای تاریخنگاری ایرانی کنم. من هم مانند وسمه‌گر منتقد سنتزسازی‌های عافیت‌طلبانه‌ای هستم که می‌خواهند ما را از شر پرسش‌های مزاحم خیلی زود خلاص کنند و همه چیز را با منطق هم این و هم آن با یکدیگر آشتی دهند. من هم مانند او معتقدم که باطل السحر رئالیسم انتقادی که ظاهراً قرار است خیلی زود خیال ما را از بابت شکاف پرناشدنی میان عین و ذهن پر کند بیش از حد دستمالی‌شده و دم‌دستی است، و از شمار همان نظریه‌های کلانی است که کمتر پیوندی محسوس و سودمند با کار عملی پژوهشی می‌یابند. از سوی دیگر، نمی‌خواهم با طفره‌روی و توسل به بهانه‌جویی‌های مألوف، نظیر اینکه، این یک گفت‌وگوی ساده بود که در آن مجال طرح و بسط منطقی ایده‌ها وجود ندارد، انسجام ذهنی کامل را نداشتم، یا من در مقام خطاب بودم و نه استدلال و ... توجیهی برای همۀ آن انتقاداتی فراهم کنم که رضا وسمه‌گر به خوبی به آنها اشاره کرده است. مسئولیت هر شکلی از فهم یا سوء برداشت که از سخنان من حاصل شده مستقیماً متوجه خود من است، اما می‌خواهم با ذکر یک توضیح، این نوشته را تبدیل به مقدمه و بهانه‌ای کنم برای بسط آنچه در آن گفت‌وگو به صورت روشن‌تر و فارغ از کلی‌گویی‌های مألوف ارائه نکردم، و این احتمالاً به صورت سلسله نوشته‌هایی کوتاه در همین کانال منتشر خواهد شد:
قصد من از آن گفت‌وگو رفع یک سوء تفاهم و انتظار عموماً نابجا از نظریه، و در اینجا نظریه‌های هرمنوتیکی، بود؛ این انتظار که عمل تفسیر یک الگوی مدون و دسترس‌پذیر دارد که جایی بیرون از گفتمان تاریخنگاری، یعنی در نظریه‌های هرمنوتیک و آثار شاخص این حوزه می‌توان آن را یافت و به کار بست. کل این باور را می‌شد در یک جمله خلاصه کرد: گشتم نبود، نگرد نیست! و شاید هم لازم نبود که در یک گفت‌وگوی طولانی تقریباً دو ساعته وقت عده‌ای را بگیرم، اما مسئله این است که انتقال و باورپذیرسختن ساده‌ترین و بدیهی‌ترین پیام‌ها نیاز به ارائۀ شواهد و استدلال دارند و باید نشان دهیم که چطور به چنین نتیجه‌ای رسیدیم، هرچند که ممکن است مجموعه‌ای از اظهارات نادقیق و ناپالوده چاشنی آن شوند. در هر صورت، هر گونه نتیجه‌گیری سلبی و انذاری باید حاوی یک نتیجه‌گیری ایجابی باشد؛ اگر این متون و سنت غنی و طولانی هرمنوتیک الگوی عملی روشنی در اختیار ما قرار نمی‌دهند، پس به کجای این شب تیره بیاویزیم قبای ژندۀ خود را؟ پیشنهاد من همان پیشنهاد سنتی رجوع به آثار بزرگان و یادگیری از آنها بود، توصیه‌ای تکراری، کهنه و بدیهی که از هر کسی برمی‌آید (هرچند گاهی نیازمند گوشزدکردن مکرر همین بدیهیاتی می‌شویم که خیلی وقت‌ها فراموش می‌شوند)، و امیدوارم این توصیه را بتوانم با نمونه‌های عملی‌ای که در نوشته‌های آینده (که امیدوارم خلف وعده نکنم و واقعاً بنویسم) عرضه می‌کنم کمی روشن‌تر و عملی‌تر سازم، هر چند که این کار را هم نه به قصد آموختن چیزی به کسی بلکه با هدف روشن‌تر کردن آنچه در ذهن دارم (و شمه‌ای از آن را در مجالی که مردمنامه فراهم کرده بود اراده کردم) با دیگران در میان گذارم. در این میان نیز امیدوارم که رضا وسمه‌گر نیز این گفت‌وگو را خاتمه‌یافته نداند و با تسلط بی‌مانندش بر فلسفۀ تاریخ و منابع مهم آن، به غنای آن یاری رساند.
@
@
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
08 November 2025 08:05
شب عبدالحسین زرین‌کوب
و با یادی از قمر آریان
با سخنرانی
🔸محمود درگاهی
🔸روزبه زرین‌کوب
🔸حبیب‌الله عباسی
🔸محمود فتوحی رودمعجنی
🔸روح‌الله هادی
🔸علی دهباشی
🕔 دوشنبه، ۱۹ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۷
📍دانشگاه تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، تالار اقبال
/channel/mardomnameh
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
07 November 2025 13:35
♦️معرفی مقالات شمارۀ ۳۲ و ۳۳ فصلنامۀ مردمنامه
🔹کتاب‌گزاری
📕زندگی و احوال مردم در مجموعه‌داستان محمد کیانوش راد
🖌عبدالله ناصری، عضو هیئت‌علمی گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه الزهرا
🔸این مقاله به بررسی چهار رمان تاریخی محمد کیانوش راد می‌پردازد که زندگی مردم خوزستان را در بستر انقلاب، جنگ و تحولات اجتماعی روایت می‌کند. کیانوش راد با تلفیق روایت مستند و داستانی، به موضوع‌های مهمی مانند اعتصاب نیشکر هفت‌تپه، جنگ ایران و عراق، فساد اداری و نقش زنان در تاریخ معاصر می‌پردازد.
🔸عبدالله ناصری با نگاهی تحلیلی و تاریخی، داستان‌های حاج آقا خرمگس، حِتّه؛ نغمه‌های غروب، بهترین وقت مردن و گرگ‌ها و گرازها را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که کیانوش راد با بهره‌گیری از تجربه‌های شخصی و سیاسی خود توانسته است تاریخ مردم را از زاویه‌ای غیررسمی به تصویر بکشد. این داستان‌ها ضمن پرداختن به مبارزات سیاسی، روابط عاشقانه، مسائل اجتماعی و فرهنگی، از زبان شخصیت‌هایی روایت می‌شوند که در دل حوادث حضور داشته‌اند.
🔸عبدالله ناصری با تأکید بر لزوم توجه به این داستان‌ها، آنها را نمونه‌ای مستند از تاریخ مردم می‌داند و از پژوهشگران دعوت می‌کند این روایت‌های ادبی را جدی‌تر بررسی کنند. این مقاله از رهگذر معرفی مجموعه‌داستان‌های محمد کیانوش راد دعوتی به تأمل در تاریخنگاری مردم از طریق ادبیات داستانی است.
🔸متن کامل مقاله را در فصلنامۀ مردمنامه بخوانید.
📕مردمنامه را بخوانید و به دوستان و آشنایان بشناسانید. این مهم‌ترین و مؤثرترین کمک به حرکت مردمنامه است. ماندگاری و بالندگی مردمنامه در گرو همراهی و پشتیبانی شماست.
📌می‌توانید نسخۀ کاغذی شمارۀ جدید مردمنامه را از کتاب‌فروشی توس تهیه کنید.
پشتیبانی از پویش مردمنامه👇
📕
https://zarinp.al/daryoshrahmanian/channel/mardomnameh
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
07 November 2025 08:27
🔴بیانیه‌ی ۱۷۰ نفر از فعالان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در محکومیت برخوردهای امنیتی با نویسندگان و فعالان فرهنگی و اجتماعی چپ
🔶بهنام هستی‌بخش
@
🔹شما در خیابان با سایه‌ها می‌جنگید
🔸هجوم نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی به منزل گردانندگان و هم‌کاران تارنمای "نقد اقتصاد سیاسی" و بازداشت مهسا اسدالله‌نژاد، شیرین کریمی، پرویز صداقت، هِیمن رحیمی و احضار و فشار و بازجویی هر روزه‌ی محمّد مالجو و رسول قنبری، خاطرهٔ چپ‌ستیزیِ تاریخیِ جمهوری اسلامی را مجدّداً زنده کرد و سطح نبرد نابرابر ایدئولوژیکی را که از سال‌ها پیش در مطبوعات رسمی آغاز شده‌بود، همچون دههٔ ۶۰ به سطح امنیتی کشاند.
🔹این تصوّری وهم‌آلود و خیالی بر آب است که مقام‌های امنیتی جمهوری اسلامی گمان می‌کنند با تهاجم و مصادره وسایل کار و پژوهش و حبس فلّه‌ای، یک ایدهٔ مستقل، یک اندیشهٔ به‌راستی پویا و یک را‌ه‌حلّ صلح‌جویِ هم‌سو با عدالت و آزادی را می‌توان در قفس واهمه و تهدید محبوس کرد.
🔸در همهٔ این سال‌ها بسا نهادهای ایدئولوژیک و مطبوعاتی‌ای که خواستند هر تلقّی و روایتی از چپ را گونه‌ای کلمهٔ رذیلهٔ ممنوعه تعریف کنند و با بازخوانی غلط تاریخ، حتّی مصدّق‌ها و شریعتی‌ها را به مسلخ "ذبح تاریخ عدالت‌خواهیِ اقتدارستیز" بسپارند امّا درست در زمانی که اندکی جبههٔ چپ ایران درصدد پاسخ‌گویی برآمد و نشان داد که این ستیز نابرابر بر چه اساسِ نااستواری از یک اقتصاد سیاسیِ تجاوزگر بنا شده‌است، نهاد امنیتی به خروش آمد و به یاری بازوهای ایدئولوژیکش شتافت تا هم‌چنان این روایت مضحک را بازتولید کنند که مسبّب تمام مصیبت‌های نیم قرنهٔ یک ایدئولوژی ورشکسته و یک پروژهٔ ناتوان و در همهٔ جبهه‌ها شکست‌خورده، از مفهوم محبوسی به نام "چپ" نشأت گرفته که هر از چندگاه در حکم قربانی، منکوب و محصور می‌گردد و تفاوتی نمی‌کند که این قربانی نامش "نقد اقتصاد سیاسی" باشد یا علی شریعتی یا حتّی میرحسین موسوی که تلاش داشت یک دموکراسیِ اجتماعیِ فراموش‌شده را از انبان تاریخ به‌درآورد و نمایندگی کند.
🔹امضاکنندگان این بیانیه هرچند امیدی به شنوایی گوش مقام‌هایی که هر روز تصویری تازه از رسواییِ دروغ‌ها و شکست‌های آنها آشکار می‌شود ندارند امّا بر این باور هم‌چنان استوارند که:
🔸"شما در خیابان با سایه‌ها می‌جنگید حال آن که در میدانِ وجدان‌های مردم، خاک‌ریزهاتان پی‌درپی در حال سقوط است".
🔻اسامی: سیدهاشم آقاجری, حمید آقایی, زهرا آقاخانی , رضا آقاخانی, ابوطالب آدینه‌وند, علیرضا آفرین, حمید آصفی, محمدرضا آهنى , مژگان اورند, بهنام ابراهیم‌زاده, عیسی ابراهیم‌زاده, هادی احتظاضی, محمدصادق احمدآخوندی, شهروز احمدی, امین احمدی, پیمان احمدی , مسعود احمدی, بهمن احمدی‌امویی, علیرضا احمدی‌راد, شمس افرازی, فاطمه افشاری, روح‌الله اکبری‌مرزناک, سیدعبدالمجید الهامی , سیروس امیری‌زنگنه, هوشیار انصاری‌فر, علی بابایی, مصطفی بادکوبه‌ای‌هزاوه‌ای, هاشم باروتی , مهدی شعبانی, محمد نانکلی , محمود باقری, آرزو باهر, فرشته بقایی, قربان بهزادیان‌نژاد , مجید بهمن‌زاده , امیر بهمنی, بهنام بیات, عباس پوراظهری, داوود پوراکبریان‌نیاز, مهرداد پوشائی , محمدکاظم ترقی, علی تک‌فلاح, مصطفی تنها, مرتضی توکّل, مجید تولّایی , درخشنده تیموریان, حسین ثاقب , حسین جزایری , محمد جمادی , امین چالاکی , حسین حدادنژاد, محمدعلی حسن‌نژاد, علیرضا حسین‌نیا , بهزاد حق‌پناه, عبدالکریم حکیمی, منصوره حمصیان , شبنم خان‌مصدق , امیر خرم, شیرین خسروشاهی, ابراهیم خوش‌سیرت , اکبر دانش‌سرارودی, رضا دبیر , خسرو دلیرثانی, عباس راستی‌بروجنی , محمدصادق ربانی , زهرا ربانی‌املشی , الهه رجایی, علیرضا رجایی, حسین رجایی, علیرضا رجبیان , محترم رحمانی , داریوش رحمانیان, فاطمه رحمت, جواد رحیم‌پور , زهرا رحیمی, جلال رستم‌کلایی, رضا رستمی, یونس رستمی, شیوا رشیدی, سعید رضوی‌فقیه , حسین رفیعی, تورج ریحانی, رقیه زارع‌پورحیدری , امیر زرین‌کمر, مهدی زمانی, اکرم زینالی , عیسی سحرخیز, حسین سربندی , سمانه سهرابی, سیدرضا سیدزاده, محمد سیف‌زاده, لاله شاکری, مهدی شریعتی, احسان شریعتی....
▪️متن و اسامی کامل: https://cutt.ly/ZtqiRi3D#ایران_فردا
#نقد_اقتصاد_سیاسی
#محمد_مالجو #پرویز_صداقت #مهسا_اسدالله‌نژاد
#هیمن_رحیمی #رسول_قنبری #شیرین_کریمی
http://t.me/iranfardamag
Читать полностью…
مردمنامه (تاریخ مردم)
05 November 2025 16:16
دومین پویش نوآبان
سلسله‌نشست‌های نشر نو «با دانشکده»
با همکاری دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، فصلنامۀ مردمنامه و انجمن علمی‌دانشجویی تاریخ دانشگاه تهران
پنیر و کرم‌ها
با نگاهی به خُردتاریخ
سخنرانان
🔸داریوش رحمانیان
🔸محمدجواد عبدالهی
🔸محمد غفوری
🕟 یکشنبه، ۱۸ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸.
📍دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تالار اقبال.
Читать полностью…
2784