725
جهت سوال، انتقاد و پیشنهاد👇🏼 https://t.me/joinchat/tHLNWwBQh1hiZGU0 گروه بحث تاریخ و فرهنگ بلوچستان👆🏻
● گزیده‌ای از بهترین کانال‌های تلگرام:
🔰 بهترین نقشه‌های تاریخی و سیاسی
🆔 @Jaynegareh
🔰 ترانہ ھاے (( درخواستے))
🆔 @Muzic3000
🔰 مطالعات تخصصی تاریخ صفویه
🆔 @SafavidStudies
🔰 کانال تخصص روابط بین‌الملل
🆔 @InternationalRel
🔰 تمرکز روی خودم!!!!
🆔 @shine41
🔰 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی ساسانی
🆔 @Sasanian_Sources
🔰 اینفوگرافی‌های تاریخی و سیاسی
🆔 @Infographicer
🔰 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی اشکانی
🆔 @ArsacidEmpire
🔰 گالری جنگ‌ها و شخصیت‌های بزرگ تاریخ
🆔 @Galleryofwars
🔰 درگاه وهومن امشاسپند
🆔 @khashatra
🔰 شاهنامه خوانی در کشور عربی
🆔 @anjomanshahnameh
🔰 دلپتان (زرتشتیان صاحبدل)
🆔 @Delpatan_zarrin
🔰 آوای شــب_دانلـود خاطـره
🆔 @AVAYESHAB2024
🔰 ابزار هوش مصنوعی
🆔 @hoshmasnoee1
🔰 کوئیز تاریخ: پرسش و پاسخ روزانه
🆔 @HistoQuiz
🔰 دین زرتشتی
🆔 @EchoesofGATAHA
🔰 تاریخ با چاشنی فیلم، سریال، مستند
🆔 @tarikh_tv
🔰 نامه باستان
🆔 @namebastan
🔰 تاریخ و فرهنگ دولت عثمانی
🆔 @DorreShahvar
🔰 اشتادان
🆔 @eshtadan
🔰 هنر | سخن | جهانگردی
🆔 @digigofteh
🔰 ملیگرایی همراه با تاریخ ایران
🆔 @IRAN_Nationalisme
🔰 نسکخانۀ روزگاران
🆔 @nask_ruzegaran
🔰 روزگاران
🆔 @ruzegaran
🔰 منابع و مآخذ پژوهشی تاریخ ایران مدرن
🆔 @ModernIranBooks
🔰 پویش ملی‌فرهنگی سیمرغ
🆔 @Pooyeshesimorgh
🔰 آهنگ‌های شاد و اشعار جان‌فزای پارسی
🆔 @BazmeParviz
🔰 آلبوم جنگاوران تاریخ (میلیتاریسم تاریخی)
🆔 @Marzupan
🔰 مطالعات ایران در قفقاز و آسیای مرکزی
🆔 @DosuyeCaspian
🔰 منابع و مآخذ تاریخ پادشاهی ماد
🆔 @TheMedes
📣 شرکت در تبادلات یا ثبت تبلیغات:
👤 @FiruzMehr
🔹 شعری بلوچی در وصف «نوروز» از شاعر مولانا عبدالله روانبُد
━━━≼🔸≽━━━
📃 روانبد پیشینی، محمد عبدالله (۱۳۰۵-۱۳۶۷): «دیوان روانبد» - مقدمه و تصحیح و تعلیقات: عبدالغفور جهاندیده - زاهدان: بام دنیا، ۱۳۸۳. صفحات ۳۵۷-۳۷۵.
━━━≼🔸≽━━━
🔵۱- نوروز ءِ وش کوشین هوا
🔵دردین دل ءَ بخشیت دوا
🔵چنڈیت گلانی پَلَّو ءَ
🔵نرم ءُ نزور ءُ ناتوان
نسیم خوشگوار نوروزی🔵۲- گلبانگ اَکَنت شوق ءِ جرس
دل بیمار را می‌بخشد شفا
گوشهٔ دامان گل‌ها را تکان می‌دهد
با وزش نرم و آهسته و کم‌نیروی خود
جرس اشتیاق به صدا در‌می‌آید🔵۳- گندان که در صحن ءِ چمن
(آن شوق) یک لحظه مرا آرام نمی‌گذارد
و هنگام بامداد هوس افتاد
به تماشای بوستان رفتم
می‌بینم که در چمنزار🔵۴- لاله گوں زرّین قدّح ءَ
(گل‌ها و درختان) جشن بپا کرده‌اند
این سو سمن سبز به کف زدن
و آن سو سرو روان به رقصیدن
لاله با قدح زرین خود مست و سرخوش🔵۵- گلرنگ ءُ بوّان مینگ انت
می‌چرخند در دیوان (محفل)
غنچه از شدت شادی و شوق
پیراهن رنگارنگ خود را چاک می‌دهد
گل سرخ دارد معجون عطر می‌سازد🔵۶- بلبل که چنگ ءَ ساز کنت
چشمان نرگس گویا خمار و خواب‌آلود هستند
بلبل دارد با گل عشق‌بازی می‌کند
و آن را با مهر و محبت تیمار می‌کند
بلبل که چنگ را کوک می‌کند (آواز می‌خواند)#ادبیات
گل عشوه‌گری را آغاز می‌کند
این (گل) ناز می‌کند او راز می‌گوید
این (بلبل) مست و او (گل) نامهربان
🔹 ترانهٔ بلوچی «نوروز»
🔹 خواننده: رستم میرلاشاری
#موسیقی
💠 @balochs_history
🪴 نوروز در بلوچستان
━━━━━≼🌳≽━━━━━
🪴 در گویش‌های مختلف زبان بلوچی به موسم نو شدن سال (=نۆکیں‌سال) و فرا رسیدن بهار (=بهارگاه) نَورۆز، نَبرۆز، نَمرۆز یا نۆک‌رۆچ گفته می‌شود که مصادف است با ماه فروردین(=بهاران). نۆبهار نام دیگری برای این ایام است. همچنین نسیم بهاری را در زبان بلوچی نَبرۆز می‌نامند.
🪴 مفاهیم نَورۆز و و بهارگاه و بهاران اگرچه تا حد زیادی نزدیک به هم هستند، اما تفاوت‌هایی هم دارند. نورۆز اشاره به نو شدن سال (نۆکیں‌سال) و هنگام فرارسیدن بهار (نۆبهار) دارد. فصل بهار «بهارگاه» و ماه فروردین را «بهاران» نامیده می‌شوند (البته در برخی مناطق به فروردین‌ماه هم می‌گویند نورۆز). موسم (فصل) بهارگاه از سه برج (ماه‌های شمسی) به نام‌های بَهاران (فروردین)، بَهِشت (اردیبهشت) و وَردات (خرداد) تشکیل شده است.
🪴 به طور سنتی بهارگاه بین عشایر بلوچ کوتاه‌تر از بهارگاهِ باغداران بلوچ است و بهارگاه عشایر اشاره به دوره کوتاه‌مدتی دارد که مراتع و چراگاه‌ها سرسبز هستند و پس از این که سبزیِ علفزارها و چمنزارها به سوی زردی برود، بهارگاه هم پایان یافته محسوب می‌شود. برای کشاورزان بلوچ نیز پس از پایان چلهٔ بهار (چِلَگ‌بهار) که هوا رو به گرمی رفته است، بهارگاه پایان می‌یابد.
🪴 مراسم عشایر بلوچ و کشاورزان بلوچ طی ایام بهارگاه نیز با هم تفاوت‌هایی دارد. بین کشاورزان مراسم بهارگاهی و نوروزی بیشتر با درختان به‌ویژه درخت نخل و نهال‌کاری ارتباط داشته است. رمه‌داران بلوچ به هنگام سرسبز شدن زمین‌ها، به سوی مراتع خود می‌کوچند (گِدام‌لَڈی یا هَلک‌لَڈی به معنی اسباب‌کشی و کوچ) و رمه‌های خود را می‌چرانند (بهارچرانی). این فعالیت‌ها به صورت دسته‌جمعی و با همکاری همهٔ اعضای جامعه انجام می‌گرفت که باعث شکل‌گیری مراسم عمومی به‌خصوصی شده بود.
🪴 از جمله این مراسم می‌توان به پخت غذاهای ویژه، هدیه دادن، نهال‌کاری، شعرخوانی (لیکو)، قصه‌گویی، خانه‌تکانی، آراستن خانه و رمه، دید و بازدید، بازی‌های محلی، مسابقات تیراندازی و کشتی، دهل و سرنانوازی، آتش‌افروزی، اسپندسوزان، سرمه‌سایی و غیره اشاره کرد. کشک، مالیدَگ، تِجگی، حلوای مَدَر از خوراکی‌های ویژهٔ نوروز در بلوچستان هستند.
🪴 کودکی که در این ایام به دنیا بیاید، اگر پسر باشد نورۆز/نَبرۆز/نَمرۆز، بهار، بهاران، بهارشاه و... نامیده می‌شود و اگر دختر باشد نام گیاهان و گل‌های بهاری را بر روی او می‌گذارند همچون دْرَنَّگ، اِزگِند، پورچِنک، کلپورَگ و... .
🌧 برای اطلاع بیشتر بنگرید به: فهرست مطالب «بهارگاه و نوروز در بلوچستان»
#فرهنگ_و_رسوم
🎆 @balochs_history
🔹 فهرست مطالب «بهارگاه و نوروز در بلوچستان»
🔹 بهار و نوروز در فرهنگ مردم بلوچ / مقدمه
🔹 فرارسیدن بهار در شعر و ادب بلوچی
🔹 نوروز در بلوچستان بر اساس اسناد تاریخی / بخش اول
🔹 نوروز در بلوچستان بر اساس اسناد تاریخی / بخش دوم
🔹 مراسم و آیین‌های نوروزی و بهارگاهی در بلوچستان / مقدمه
🔹 مراسم و آیین‌های نوروزی و بهارگاهی در بلوچستان / بخش اول
🔹 مراسم و آیین‌های نوروزی و بهارگاهی در بلوچستان / بخش دوم
🔹 مراسم و آیین‌های نوروزی و بهارگاهی در بلوچستان / بخش سوم
🔹 مراسم و آیین‌های نوروزی و بهارگاهی در بلوچستان / بخش پایانی
🔹 نوروز و بهارگاه در میرجاوه / بخش اول
🔹 نوروز و بهارگاه در میرجاوه / بخش دوم
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 قوم‌شناسی بلوچ‌ها
🔹 سالزمن در ۱۳۴۶-۱۳۴۷، ۱۳۵۱-۱۳۵۲ و ۱۳۵۵ شمسی در میان ایل یارمحمدزایی (شهنوازی در زمان رضاشاه) در سرحد (ایران) به مطالعه پرداخت. سی.پاستنر و اس.پاستنر نیز در ۱۳۴۸ش به تحقیق دربارهٔ روابط زن و مرد در پنجگور، و در ۱۳۵۵ش در یک روستای ساحلی بلوچ‌نشین بیرون کراچی پرداختند. در همین سال، بستور طی اقامتی کوتاه در پای کوه تفتان در سرحد (ایران) به وصف جامعه کوچکی از کُردها پرداخت. ارپول نیز در ۱۳۵۵-۱۳۵۶ش در میان بلوچ‌های افغانستان به مطالعه مشغول شد. این بخش نهایی جاری اطلاعاتی دربارهٔ جامعه و فرهنگ و اقتصاد و زیستگاه سنتی بلوچ‌ها و بر اساس تألیفات پژوهندگان و یادداشت‌های چاپ نشدهٔ مؤلف است.
🔹 جامعهٔ بلوچ‌ها دارای قشرهای مختلف است. چهار طبقهٔ اجتماعی دارد که در اصل موروثی و حرفه‌ای (پیشه‌ای) است: حاکُمزات، بلوچ، شهری و غلام؛ تأویل سادهٔ این واژه‌ها به‌ترتیب عبارت است از: اشراف، چادرنشینان، کشاورزان و بردگان. «حاکُم» تلفظ بلوچی حاکم است، اصطلاحی که در دورهٔ قاجار استفاده می‌شده؛ «حاکُمزات»ها خانواده‌های گستردهٔ سردارهایی هستند که می‌توانستند با والی در بمپور رابطهٔ مستقیم ایجاد کنند با آن مقام را به چنگ آورند (در بلوچستان پاکستان، نواب و سردار به یک معنی است).
🔹 «بلوچ»ها، چادرنشینان یا اخلاف ایل‌های چادرنشین یا بلوچ‌های اصیلی هستند که گمان می‌رود نام «بلوچ» و زبان بلوچی را به بلوچستان آورده باشند. «شهری» از واژهٔ بلوچی «شهر» (به معنای «ناحیهٔ مزروعی») به زارع آبادی‌نشین اطلاق می‌شود.
🔹 «غلام» به مثابهٔ برده به جامعهٔ بلوچ وارد شد (واژه‌های دیگری مانند «درزاده» و «نقیب» نیز یافت می‌شود). گواینکه بردگان دارای اصل و نسب و قیافه و رنگِ متفاوت بودند، از زمان الغای برده‌داری تنها کسانی که اصل و نسب آنها آفریقایی و سیاه‌پوست بوده، نتوانسته‌اند وضع اجتماعی خود را تغییر بدهند. برده‌ها بر مبنای قانون همهٔ کشورها آزادند، ولی دست‌کم تا پایان دهه ۱۳۲۰ش وضع و اختیارات آنها در جامعه بلوچ چندان تغییری نکرده بود. از غلامان آفریقایی که بگذریم، تحرک در میان مرزهای طبقاتی ممکن است ولی چندان معمول نیست.
📃/۷۰
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 قوم‌شناسی بلوچ‌ها
🔹 فرهنگ‌های جغرافیایی برای مطالعهٔ سکونتگاه و جامعهٔ بلوچستان انگلیس، و ایالت‌های کلات و لس‌بلا و خاران و مکران، چنان مواد خاصی فراهم آورده‌اند که در منطقه منحصربه‌فرد است. از اواسط قرن بیستم چند تن از دانش‌پژوهان کوشیده‌اند تا با کاربرد رهیافت‌های نظری نو در سفرهای مطالعاتی خود، و غالباً با مطرح ساختن پرسش‌های جدید، به این داده‌ها بیفزایند.
🔹 مطالعات قوم‌شناختی جدید با پرسون شروع شد که مدت شش ماه میان افراد ایل مَری به تحقیق پرداخت. بارث نیز هنگامی که به ویرایش نوشته‌های پرسون مشغول بود، در ۱۳۳۹ش این ایل را دید. تحقیقات پرسون عمدتاً درباره روابط اجتماعی روزمره از جمله میان زن و مرد، در جوامعی است که به کار شبانی مشغول‌اند.
🔹 ن.سوئیدلر و و.سوئیدلر از ۱۳۴۲ش تا ۱۳۴۴ش میان براهویی‌زبانان سراوان و کچهی به سر بردند. و.سوئیدلر پیوند میان اوضاع زیست‌بوم‌شناختی و ملزومات فن‌شناختیِ گله‌داری و تولید شبانی، و پویش‌شناسی اجتماعی گروه‌های گله‌دار و چادرنشین را نشان داد. ن.سوئیدلر تکوین سیاسی خان‌نشین کلات را بر مبنای مشاهدات قوم‌شناسی و مطالعهٔ منابع تاریخی بازسازی کرد
🔹 اسپونر در سالهای ۱۳۴۲-۱۳۴۶ش به مجموعه مطالعاتی در سراوان و مکران ایران پرداخت. مدت کوتاهی نیز در ۱۳۴۴ش در نواحی بلوچ‌نشین افغانستان به مطالعه پرداخت و بعداً، در ۱۳۶۱-۱۳۶۲ش توانست چند سفر کوتاه به بلوچستان پاکستان انجام دهد. او توجه خود را بر زیست‌بوم‌شناسی زندگی شبانی و پویش‌شناسی رهبری در جامعه‌ای مختلط با گرایش‌های گوناگون، به‌ویژه بر نقش «حاکم» معطوف کرد. هَمِّ او بیشتر مصروف حل این مطلب بود که توضیحات زیست‌بوم شناختی تا چه میزانی ممکن است تاریخ بلوچ را روشن سازد.
📃/۶۹
💠 @balochs_history
🔹 سرو کهنسال دهپابید
🔹 #طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 سنگ‌نگاره‌های شهرستان سراوان
🔹 هنر دوره #باستان در بلوچستان
💠 @balochs_history
🔹 چاپ (رقص بلوچی)
🔹 روستای سنگان
💠 @balochs_history
🔹 سرو کهنسال زربین
🔹 سنگان
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 باغ‌های سنگان
🔹 خاش
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 کوچه‌باغ‌‌های سنگان
🔹 خاش
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 روستای زیبای سنگان
🔹 خاش
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 کوه لوچو
🔹 زاهدان
#طبیعت
💠 @balochs_history
🌍نوید بهار در بلوچستان
🪴 روستای روپَس در کوهپایهٔ تفتان
#طبیعت
💠 @balochs_history
🌍نوید بهار در بلوچستان
🪴 روستای تَمین در کوهپایهٔ تفتان
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 «تِجْگی»؛ شیرینی نوروزی بلوچان
🔹 «تِجْگی»؛ که «تِجِکّی» هم نامیده می‌شود، نوعی نان شیرین و مقوّی است که درون روغن داغ و بر روی تابه یا ساج پخته می‌شود. در زبان بلوچی «تِجگ» به جوانه گفته می‌شود و این نان، مانند سمنو و دیگر شیرینی‌های نوروزی سراسر ایران‌زمین، از آرد جوانهٔ گندم به همراه آرد گندم تهیه می‌شود.
🔹 تجگی علاوه بر بلوچستان، در سیستان و خراسان و هرات نیز با همین نام و البته با تلفظ‌های مختلف و شیوه‌های پخت متفاوتی وجود دارد و در روزهای بهاری به عنوان یک شیرینی نوروزی پخته می‌شود.
🔹 در بلوچستان این نان بیشتر در روزهای سرد پاییزی و زمستانی پخته می‌شود امّا رسم دارند به هنگام فرارسیدن بهارگاه و نوروز نیز، تجگی بپزند.
#خوراک
#فرهنگ_و_رسوم
💠 @balochs_history
🌍بهار، فصل شکفتن است و نوروز، نویدبخش روزهای روشن‌تر. امید که سال جدید برای شما سرشار از آرامش، کامیابی و شادی باشد. نوروزتان پیروز!
🎆 @balochs_history
🔹 چراگاه بهاری عشایر روپَس
🔹 میدان جوز در کوهپایهٔ تفتان
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 رودخانه سرباز
🔹 کلات
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ‌ها در سِند؛ بروایت بستان‌السیاحه
━━━≼🔸≽━━━
🔹 دربارهٔ دیار سند نیز چنین آورده است: «در ذکر سند - بر وزن هند، ولایتی است مشهور و کشوریست معمور.
...اکنون در آنجا صاحبان مذاهب مختلفه بسیار و گروه متفرقه بی‌شمارند؛ اما چند فرقه فراوانند:
اوّل هندوان؛ دویّم مسلمان؛ سیّم اهل ایمانند. حکّام آن دیار بعضی امامیّه‌اند از طایفهٔ بلوچ. و بلوچ مانند اعراب و الوار، قبایل و عشایر بسیارند. بلوچ سند اگرچه معرفت ندارند، لیکن مانند بلوچ کچ و مکران طریق راهزنی و فساد نسپارند.
...بعد از دولت نادر شاه، جمعی که خود را "میان" (عنوانی به معنای آقا) لقب کرده بودند (دودمان عباسی یا کلهوره) و خود را به بنی عباس منسوب می‌نمودند، به ملک سند مستولی شدند. آخر ایشان "میان رسول" بود که طایفهٔ صراحی بلوچ (دودمان تالپور) خروج نموده او را از دیار سند بیرون نمودند و آن دیار به حیطهٔ تصرف درآوردند.»
🔹 در ذکر شهر «حیدرآباد» سند چنین قلم زده است: «...تخمیناً پنج هزار باب خانه در اوست و نواحی معموره و قرای مشهوره مضافات اوست. مردمش اکثر و مقتدر بلوچ شیعی‌مذهب و دیگر هندوست و قلیلی اهل‌سنت و جماعت می‌باشند.»
🔹 در ذکر شهر «احمدآباد» سند چنین گفته است: «..."میان سهراب بلوچ" حاکم آن نواحی است و قلعه بر سر تل از سنگ بغایت محکم دارد ...و در زیر آن قلعه قرب هزار خانه سکونت دارند همگی هندو و کمی شیعه امامیّه‌اند. میان سهراب امیری عالیقدر و منشرح الصّدر بود و مذهب امامیّه داشت و از طوایف بلوچ بود و در عدل و داد بر امثال خود تفوّق می‌نمود. درویشان و مسافران را محبّت کردی و لوازم اخلاص و ارادت بجای آوردی. فقیر چند گاه مهمان آن امیر مکرمت مصیر بود و از مراسم مهمان‌داری هیچگونه تقصیر نفرمود.»
پایان.
#تاریخ
📃/۲
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ‌ها در سِند؛ بروایت بستان‌السیاحه
━━━≼🔸≽━━━
📖 سرچشمه: شیروانی، زین‌العابدین بن اسکندر: «بستان‌السیاحه»، بدون تاریخ، ۱ ج. تهران - ایران: کتابخانه سنایی. صفحات ۶۳، ۱۶۵، ۲۲۶، ۳۱۱.
━━━≼🔸≽━━━
🔹 حاجی زين‌العابدين، فرزند ملا اسکندر شیروانی، عارف و جهانگرد مشهور قرن سیزدهم هجری بود که در سال ۱۱۹۴ هجری در شماخی شیروان چشم به جهان گشود. شیروانی چهل سال به جهانگردی و بازدید از سرزمین‌ها و شهرهای مختلف پرداخت و با مردم شهرها و دیارها، و مذاهب و ادیان و آداب و رسوم آنان آشنا شد.
🔹 وی براساس تحصیلات و تجربیات خود، کتاب‌های بسیاری نوشته که مشهورترین آنها «بستان السیاحه» است که گزارش‌هایی از مشاهدات و تجربیات خود طی چهار دهه سیاحت خود آورده است که شامل اطلاعاتی از مشاهیرِ دانشمند و عالم و شاعر هم می‌شود.
🔹 وی در مورد نواحی سکونت قوم بلوچ می‌نویسد: «بلوچ - اسم قبیله‌ایست مشهور و در عدّت و کثرت نامحصورند. مسکن آن قوم، دیار سند و کیج و مکران و بانپور (بنپور) و کلات و سجستان است. قرب صد هزار خانوارند.»
#تاریخ
📃/۱
💠 @balochs_history
🔹 ملاحظاتی درباره هویت و زبان در سنگان
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
🔹 یک توضیح محتمل برای ریشه‌های قبیلهٔ کُرد این است که نام "کُرد" به عنوان یک همنام [eponym] نقش ایفا می‌کند، که می‌تواند دلایل افسانه‌ای یا تاریخی داشته باشد. این دیدگاه نشان می‌دهد که هویت قبیلهٔ کُرد به طور مستقیم به ویژگی‌های زبانی مربوط نمی‌شود، بلکه به یک شخصیت افسانه‌ای یا تاریخی مرتبط است که ممکن است هویت آنها را شکل داده باشد.
🔹 در مورد زبانی که توسط این قبیلهٔ مرموز صحبت می‌شود، به نام سنگانی (یا سنگویی)، این گویش تحت تأثیر زبان بلوچی قرار گرفته است؛ با این حال، اساساً یک گویش از زبان فارسی است. قابل ذکر است که هیچ ویژگی از زبان کُردی در واژگان، ساختار گرامری یا آواشناسی آن وجود ندارد. این موضوع نشان می‌دهد که در حالی که سنگانی برخی عناصر را از بلوچی جذب کرده است، اما ریشه‌های فارسی خود را حفظ کرده است.
🔹 به طور خلاصه، هویت قبیله کرد ممکن است به یک شخصیت تاریخی یا افسانه‌ای مرتبط باشد، تا ارتباطی مستقیم با زبان کردی؛ و زبان سنگانی این تمایز را از طریق بنیاد فارسی خود، با وجود تأثیرات خارجی، نشان می‌دهد.
پایان.
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
📖 سرچشمه:
Vahe S. Boyajian, azim shahbakhsh: «remarks on the identity and language situation in sanagn». Iran and the caucasus 19 (2015) 265-268.
#تاریخ #زبان
📃/۴
💠 @balochs_history
🔹 ملاحظاتی درباره هویت و زبان در سنگان
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
🔹 جالب است که در میان زبانوران زبان بلوچی، گروه‌هایی (مانند میربلوچ‌زایی‌ها) وجود دارند که به لحاظ تاریخی به قبیلهٔ کُرد وابسته‌اند ولی فقط به زبان‌های بلوچی و فارسی معیار صحبت می‌کنند و بنابراین در سطح اجتماعی نسبتاً پایین‌تری قرار دارند. زبان گفتاری در اینجا در واقع به عنوان یک نشانهٔ مهم‌تر از پیوندهای طایفه‌ای یا خانوادگی عمل می‌کند.
🔹 به جز مردمی که در سنگان و روستاهای مجاور زندگی می‌کنند، یعنی اعضای طایفهٔ بلوچِ "کُرد"، زبان مادری تمام جمعیت سرحد، ازجمله گروه‌های کوچک کولی (یا لوڑی)، زبان بلوچی است. با این حال، برای سنگانی‌ها، زبان اول "لهجهٔ سنگویی" یا گویش سنگانی است، اگرچه آنها به زبان بلوچی هم تسلط دارند. فارسی نیز به طور کلی تکلم و فهمیده می‌شود.
🔹 تاریخ قبیلهٔ کُرد مورد مناقشه است. به نظر می‌رسد دیدگاه غالب کارشناسان محلی درباره منشأ کُردی این قبیله، فاقد شواهد تاریخی و زبانی جدی باشد. نام این قبیله، «کرد»، به سختی می‌تواند یک اصطلاح اجتماعی باشد که اشاره به کوچ‌نشینان، دامداران و غیره داشته باشد، زیرا حوزهٔ اصلی فعالیت‌های اقتصادی کردهای سرحد، همان‌طور که گفته شد، کشاورزی و باغداری است.
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
ترجمه شده با: chat GPT 4
#تاریخ #زبان
📃/۳
💠 @balochs_history
🔹 ملاحظاتی درباره هویت و زبان در سنگان
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
🔹 با توجه به طبقه‌بندی قبایل بلوچ ساکن سرحد، به نظر می‌رسد برخی جوامع مانند آنچه در سنگان است، علاوه بر سازمان‌یافتگی اجتماعی بر اساس ساختارهای سنتی حاکم بر بلوچستان، طبق یک سری ویژگی‌های متمایز دیگری نیز موجودیت یافته‌اند؛ که این ویژگی‌ها برای خودشناسی در سطح محلی حیاتی دانسته می‌شوند.
🔹 زبان گفتاری میان بلوچ‌های سرحد به عنوان یک نشانگر هویتیِ مهم پدیدار می‌شود که در عین حال، برخی از معانی اجتماعی پنهان و قابل درک را نمایان می‌سازد. در حالی که در سطح عمومی، بین بلوچ‌ها هویت صرفاً از طریق تضاد بلوچ/غیربلوچ و وابستگی‌های طایفه‌ای نشان داده می‌شود، در سرحد جنبهٔ تکمیلی دیگری با توجه به زبان پیدا کرده است: به عبارتی دیگر، گویشوران «گویش سنگانی*» از موقعیت خاصی به عنوان بخشی از آنچه "طبقهٔ بالاتر" نامیده می‌شود، برخوردارند.
🔹 گویشوران گویش سنگانی به طور سنتی نخبگان حاکم بر این منطقه را تشکیل می‌دادند؛ حتی امروزه نیز بسیاری از موقعیت‌های کلیدی اداری محلی در سرحد، به دستان بلوچ‌های متکلم به گویش سنگانی سپرده شده است.
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
* برای اطلاعات بیشتر از گویش سنگانی (که گویشی از زبان کُه‌پارسی است) روی کلیدواژه‌های مربوطه کلیک کنید:
آشنایی با گویش کُه‌پارسی، ضرب‌المثل‌های کُه‌پارسی: (بخش اول - بخش دوم)، شعری به گویش کُه‌پارسی دربارهٔ نوروز.
#تاریخ #زبان
📃/۲
💠 @balochs_history
🔹 ملاحظاتی دربارهٔ هویت و زبان در سنگان*
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
🔹 این مقاله توصیفی مختصر از وضعیت فعلی زبانی در سنگان و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت در سطح محلی ارائه می‌دهد. سنگان، یک روستا یا به عبارتی، یک دهستان نوظهور (شامل چندین آبادی کوچک مانند سنگان، دروک، گزک، دورودی، کولکو، اسپتک و غیره) در بلوچستان ایران است. بیشتر جمعیت سنگان، بلوچ‌هایی از قبیلهٔ «کُرد» هستند و به زبانی صحبت می‌کنند که اگرچه توسط کارشناسان محلی به عنوان «گویش کُردی» معرفی می‌شود، در واقع هیچ ارتباطی با زبان کُردی ندارد.
🔹 سنگان در ۵۰ کیلومتری شمال شهر خاش قرار دارد و در دامنه‌های غربی کوه دپتان (تفتان) در سرحد واقع شده است. ارتفاع نسبتاً بالای این منطقه و آب و هوای معتدل آن فرصت‌هایی برای فعالیت‌های کشاورزی، به ویژه باغداری فراهم می‌کند؛ واقعیتی که ساکنان سنگان را از سایر قبایل اصلی بلوچ در سرحد (شهنوازی، گمشاد‌زایی، ریگی و غیره) که عمدتاً به دامداری و کوچ فصلی مشغول هستند، متمایز می‌کند.
🔹 سنگان به عنوان محل سکونت قبیله‌ای بلوچ به نام «کُرد» بوده است. ساکنان چندین روستای همجوار به قبایل و طوایف مختلف کوچک‌تری (مُرادزهی، کَهرازهی و غیره) تعلق دارند که برای مدت طولانی تحت‌الحمایهٔ حاکمان طایفهٔ کرد بوده‌اند.
━━━━━━≼🔸≽━━━━━━
* نویسندگان: واهه بویاجیان ؛ عظیم شه‌بخش.
#تاریخ #زبان
📃/۱
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 بلوچ‌ها در مناطق مختلف
🔹 بلوچ‌های ترکمنستان همگی از دو سوی افغانستانی و ایرانیِ سیستان، طی سه موج مهاجرت به آنجا رفته‌اند. نخستین مهاجرت در اواخر قرن نوزدهم و دومین در سالهای میان ۱۹۱۷-۱۹۲۰، و آخرین مهاجرت که مهاجران آن از همه بیشتر بودند، از ۱۹۲۳ تا ۱۹۲۸ روی داده است. (← بلوچ‌های ترکمنستان)
🔹 در تاجیکستان نیز گروه‌های کوچک بلوچ وجود دارند، ولی از نظر زبانی جذب تاجیک‌ها شده‌اند. گروه‌های کوچکی از براهویی‌های ترکمنستان هنوز به زبان براهویی تکلم می‌کنند، ولی به سرعت در حال جذب شدن در زبان بلوچی هستند. دولت ترکمنستان، احتمالاً به دلایلی مشابه تشویق براهویی‌ها از طرف دولت پاکستان، بقای بلوچ‌ها را به عنوان یک قوم تشويق می‌کند.
🔹 ایل بلوچی ذهیره آنقدر در عمان بوده که امروزه در عداد قبایل عمان آورده می شود. آنها با بلوچ‌های ساحل باطنه یا نقاط دیگر عمان ارتباط مستقیمی ندارند. گروه دیگری در داخل کشور در حدود ۱۵۰ کیلومتری جنوب بُرَیمی سکونت دارند. بلوچ‌های زنگبار در خدمت کشور مسقط بودند که پس از کودتای ۱۹۶۳ موقعیت ممتاز خود را از دست دادند.
📃/۶۸
💠 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 اصل و منشأ، تاریخ و قوم‌نگاری بلوچ‌ها
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 بلوچ‌ها در مناطق مختلف
🔹 علاوه بر ایالت بلوچستانِ پاکستان و استان سیستان و بلوچستانِ ایران و گوشه‌ای از خاک افغانستان که در مجاورت آنها قرار دارد، گروه‌های بلوچ در نواحی مجاور هر یک از این سه کشور - سند و پنجاب در پاکستان؛ فراه و هرات و بادغیس و فاریاب و جوزجان در افغانستان؛ کرمان و خراسان و سمنان و گرگان در ایران - و نیز در کشورهای همسایه یعنی در ترکمنستان، هند، کشورهای خلیج فارس، عمان، کنیا، و تانزانیا (به‌ویژه زنگبار) - یافت می‌شوند.
🔹 دربارهٔ این گروه‌های پراکنده چندان مطلبی منتشر نشده و دسترسی به اطلاعات موثق درباره آنها مشکل است. گرایش کشورهای میزبان این است که آنها را به توجه به هویت قومی خویش تشویق نکنند.
🔹 در ایران، بلوچ‌های گرگان در دههٔ ۱۳۲۰ش، به صورت کارگر مهاجر از سیستان بدانجا رفتند. بلوچ‌های خراسان و سمنان پیش‌تر و گاه بسیار پیش‌تر بدان نقاط رفته‌اند. بسیاری از آنها دیگر به زبان مادری خود تکلم نمی‌کنند، و این امر برای بعضی در ایام اخیر اتفاق افتاده است. کسانی که در شمال بلوچستان هستند به شبانی مشغول‌اند، یا تا کمی پیش از این شبان بوده‌اند.
📃/۶۷
💠 @balochs_history