جهت سوال، انتقاد و پیشنهاد👇🏼 https://t.me/joinchat/tHLNWwBQh1hiZGU0 گروه بحث تاریخ و فرهنگ بلوچستان👆🏻
🔹 آبشار شالمار
🔹 شهرستان نیکشهر
#طبیعت
🔸@balochs_history
🔹 شهرستان زرآباد و باغهای موزِ آن
🔹 #طبیعت
🔸@balochs_history
🔹 رودخانه کاجو
🔹 روستای هیت، شهرستان قصرقند
#طبیعت
🔸 @balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 کلیات
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 تعداد کل بلوچهای بلوچستان (در افغانستان و ایران و پاکستان)، شیخنشینهای خلیج فارس، مناطق دیگر آسیا و آفریقا را به تفاوت میان سه تا پنج میلیون نفر تخمین میزنند. تاریخ آنها، تا زمانی که در قرن سیزدهم (قمری) / نوزدهم (میلادی) به تاریخ استعمار غرب پیوند میخورد، چندان روشن نیست. از آن زمان به بعد مطالب فراوانی، بهویژه به زبان انگلیسی و نیز به فارسی و چند زبان اروپایی و زبانهای محلی، دربارهٔ آنها نوشته شده است. ولی تاکنون کوششی در جهت تألیف و تفسیر تمام مواد موجود به عمل نیامده است.
🔹 بلوچستان در نظر بلوچها و همسایگان آنها به طور کلی مشتمل بر منطقهای است به وسعت بیش از نیم میلیون کیلومتر مربع واقع در بخش جنوبشرقی فلات ایران و جنوب کویرهای مرکزی و رود هیرمند و در اراضی پست ساحلی میان فلات ایران و خلیج عمان. حدود آن دقیقاً مشخص نیست و با حدود استانهای امروزی مطابقت ندارد. ظاهراً در طول تاریخ، ارتفاعات آن در منطقه نفوذ ایران و نواحی کم ارتفاع آن در منطقه نفوذ هند قرار داشته و از ۱۸۷۰/۱۲۸۷ رسماً میان افغانستان و ایران و هند (بعدها پاکستان) تقسیم شده است. معلوم نیست که نام بلوچستان از چه زمانی رواج یافته است. شاید از قرن دوازدهم هجدهم یعنی هنگامی که نصیرخان اول کلاتی طی حکومت طولانی خود در نیمه دوم آن قرن، نخستین حاکم بومی منطقه شد و در بخش عظیمی از آن نواحی، حکومت خودمختار تشکیل داد.
🔹 اصل و منشأ بلوچها و نام ایشان نامعلوم است. گویا هنگام ورود مسلمانان در شمالغربی منطقه جنوب شرقی (کرمان) میزیستهاند، اما احتمالاً حوزهٔ فعالیت ایشان به نواحی دورتری در شرق آنجا میرسیده است. ظاهراً مقارن با ورود سلجوقیان به کرمان در قرن پنجم بلوچها مهاجرت به سوی شرق و آن سوی مکران را آغاز کردند و این امر را تا زمان گسترش قدرت صفویان ادامه دادند و احتمالاً مهاجرتهای عمدهٔ ایشان در قرنهای ششم و نهم به وقوع پیوسته باشد.
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━━━━━━≼🔸≽━━━━━━━━
📖 دانشنامه جهان اسلام، جلد ۴ (بلتستان - بهمنیار بن مرزبان)، مدخلهای بلوچ و بلوچستان.
🪶 برایان اسپونر، خسرو خسروی، م. لانگورث دیمز، جیم گری شفر، ژوژف الفنبین، محمدتقی مسعودیه.
•─🙁☹️😤😝🙁🤔─•
🔹 فهرست مطالب:
🔹۱- کلیات
🔹۲- جغرافیا
🔹 ۱) بلوچستان بزرگ
🔹 ۲) بلوچستان ایران
🔹۳- اصل و منشأ بلوچها
🔹۴- تاریخ
🔹۵- قومشناسی
🔹۶- دین و معتقدات
🔹۷- باستانشناسی
🔹۸- زبان بلوچی
🔹۹- ادبیات بلوچی
🔹۱۰- موسیقی
•─🙁☹️😤😝🙁🤔─•
🔹 نویسندگان این مقالات از نخستین پژوهشگران حوزهٔ بلوچ و بلوچستان شناسی به شمار میآیند و به دنبال آن، پژوهشهای آنان نیز از نخستین تحقیقات این حوزه هستند. این مقالات از این جهت انتخاب شدند که خواندن آنها درک و شناختی جامع از بلوچ و بلوچستان به ما دست میدهد. اگرچه اشکالاتی از قبیل این که تاریخ نگارش آنها به زمانهای خیلی قبلتر بازمیگردد و تا کنون تحقیقات بهروزتر و دقیقتری از همین نویسندگان و دیگر پژوهندگان این حوزه ارائه داده شده است، باز هم خواندن آن خالی از لطف نیست. پیشنهاد میشود پس از اتمام این مطالب، درصورتیکه علاقهمند بودید، کتاب «بلوچستان در دانشنامه ایرانیکا» نشر تهران: موسسهٔ آبی پارسی؛ انتشارات پل فیروزه، ۱۴۰۲ (چاپ دوم) را تهیه و مطالعه کنید. این کتاب مشتمل بر مقالات یادشده، همراه با یادداشتهای ارزشمند، ترجمهٔ جدیدتر، مقالات تکمیلیِ بهروزتر و سایر مقالات دانشنامهٔ ایرانیکا است.
#تاریخ #جغرافیا #دین_و_مذهب #باستان_شناسی #زبان #ادبیات #موسیقی
🔸@balochs_history
🔹 آثار تاریخی روستای شارَک
🔹 شهرستان قصرقند
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 آثار تاریخی روستای شارَک
🔹 شهرستان قصرقند
#تاریخ
🌐 Rostam_sharaki
🔸 @balochs_history
🔹 تصویر اِلا سایکس و سِر پِرسی سایکس؛ خواهر و برادر سیاح و نویسندهٔ بریتانیایی که سفرنامههای ارزشمندی دربارهٔ بلوچستان نوشتهاند.
🔸@balochs_history
🔹 تصویری قدیمی از آرامگاههای جالق
🔹 عکس از سِر پِرسی سایکس (۱۸۶۷-۱۹۸۴)
#تاریخ
🔸 @balochs_history
🕰 فهرست دهها کانال ممتاز تاریخی و فرهنگی و ادبی!
📚روی لینک زیر بزنید و عضو کانالهای دلخواه خود شوید!
📜 /channel/addlist/ahQsE-uYt1plM2Zk 👈
🔹 مقبره شماره چهارم شیشهریز
🔹 شهر تاریخی جالق
#تاریخ #معماری
🔸 @balochs_history
🔹 درون مقبره شماره چهارم شیشهریز
🔹 شهر تاریخی جالق
🔸 @balochs_history
🔹 مقبره شماره چهارم شیشهریز
🔹 شهر تاریخی جالق
#تاریخ #معماری
🔸 @balochs_history
🔹 دعوت به همکاری با کانال تاریخ و فرهنگ بلوچستان
🔹 عزیزانی که دارای تواناییهای زیر هستند میتوانند در پیشرفت این مجموعه سهیم باشند. توجه داشته باشید که موارد ذیل تنها نمونههایی مختصر هستند. شما میتوانید بسته به ظرفیتها و تواناییهای خود، در شرایط مدنظر خودتان، به تاریخ و فرهنگ خویش، خدمت کنید:
🔹 افراد دارای تخصص در زمینههای ویرایش و ساخت تصویر و کلیپ
🔹 افراد دارای اطلاعات تاریخی، ادبی، زبانی و فرهنگی دربارهٔ بلوچ و بلوچستان
🔹 افراد علاقمند به مشارکت در مراحل مختلف تهیهٔ مطالب از جمله گردآوری منابع و پژوهشها، ترجمه (از زبانهای بلوچی، انگلیسی، اردو و... به فارسی)، تایپ، تدوین و... .
🔹 همچنین این مجموعه برای همکاری دوجانبه با سایر مجموعهها و فعالان؛ از جمله صفحات تاریخی و فرهنگی در پیامرسانهای مختلف، نشریات، مستندسازان، نویسندگان، پژوهشگران و سایرین آمادگی خود را اعلام میدارد.
🔸جهت ارتباط با ادمینهای ما از طریق آیدیهای زیر اقدام کنید:
@Meiran_baloch
@s_h_y_89
🔹 راههای حمایت از کانال تاریخ و فرهنگ بلوچستان
🔹 دارندگان تلگرام پرمیوم میتوانند از طریق لینک زیر اقدام به بوست کردن کانال کنند:
/channel/boost/balochs_history
🔹 بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام
━━━≼🔸≽━━━
📃 کلیات
🪶 برایان اسپونر
━━━≼🔸≽━━━
🔹 اینکه بلوچها چگونه و در چه زمانی به منطقه کرمان رسیدند معلوم نیست. ادعای ایشان در اشعار حماسی دایر بر این که عرباند و پس از شرکت در نبرد کربلا از خلب مهاجرت کرده اند چندان معتبر نیست. لانگ ورث دیمز آرای متفاوت و غیرقطعی راجع به منشأ ایشان را بررسی کرده است.
🔹 از آغاز سیطرهٔ اسلام تا ورود سلجوقیان، درباره بلوچها شواهد اندکی در دست است که به آسانی نمیتوان ارزیابی کرد. زیرا تا حدی معلول تعصب نویسندگان شهرنشین نسبت به عشایر چادرنشین است. ولی از این شواهد چنین برمیآید که ایشان تنها چند ده هزار تن و گلهدارانی بودهاند که گوسفند و بز پرورش میدادهاند و مانند دیگر گلهداران خاورمیانه، اگر هم کاملاً کوچرو نبودهاند، تحرک بسیار داشتهاند و در گروههای عشیرهای بر اساس معیارهای پدر تباری میزیستهاند و با جمعیتهای آبادینشین که غالباً در معرض آزار بلوچها بودند، کمتر میآمیختند.
🔹 از دیدگاه ارزشهای عمومی فرهنگی و جهانی، بلوچها در دورههای اخیر از نظر سوابق تاریخی و نژادی به گروههای مسلمان همسایه شباهت دارند. گذشته از زبان، مشخصهٔ بلوچها ساختار پیوندهای اجتماعی و سیاسی آنهاست. ولی احتمال بیشتر آن است که این ساختار مولود نزدیکی گروههای متعدد در بلوچستان باشد، نه میراث تاریخ کهن آنها. جذب ایشان در ساختارهای ایالتی جدید تغییر چندانی در آن نداده است. هویت بلوچها در بلوچستان با کاربرد زبان بلوچی در مناسبات میانقبیلهای پیوندی نزدیک داشته است. زبان بلوچی امروز دارای شجرهنامهای روشن با تعدادی ویژگیهای دستوری و واژههای رایج در شمال غرب ایران است ولی بلوچهای امروز را از نظر نژادی نمیتوان با این وضوح تعریف کرد. از طرفی بسیاری از گروههایی که معمولاً خود و دیگران آنها را بلوچ میخوانند، اصل و نسب بیگانه دارند و طی چهار قرن اخیر در بلوچها ادغام شدهاند. از طرف دیگر دلیلی در دست نیست که همهٔ گروههای پراکندهٔ متعددی که در دیگر قسمتهای ایران و افغانستان و ترکمنستان به بلوچ معروفاند و بیشتر آنها امروزه به زبان بلوچی تکلم نمیکنند، از نظر تاریخی با یکدیگر نسبت داشته باشند یا اگر نسبت دارند در بلوچستان از یکدیگر جدا شده باشند.
#تاریخ
🔸@balochs_history
🔹 پوشاک زیبای زنان بلوچ
🔹 مزیّن به سوزندوزی بلوچی
#پوشاک_و_هنر
🔸@balochs_history
📣 برترینهای علمی و فرهنگی و هنری در تلگرام!
---------
🔥💪🏻 آمادگی جسمانی، تناسب اندام، سلامت!
🥇 @DanialBagha
🩵 بهترین نقشههای تاریخی و سیاسی
❄️ @Jaynegareh
🩵 مطالعات تخصصی تاریخ صفویه
❄️ @SafavidStudies
🩵 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی ساسانی
❄️ @Sasanian_Sources
🩵 آلبوم جنگاوران تاریخ (میلیتاریسم تاریخی)
❄️ @Marzupan
🩵 بازخوانی تاریخ ایرانزمین
❄️ @Khonjibook
🩵 تاریخ و فرهنگ ملل جهان
❄️ @Tarikhe_Melal
🩵 تاریخ و فرهنگ بلوچستان
❄️ @Balochs_History
🩵 تعبیر خواب و آموزش کفشناسی
❄️ @khaboroya110
🩵 کوئیز تاریخ: پرسش و پاسخ روزانه
❄️ @HistoQuiz
🩵 اشعار مولانا و شمس تبریزی
❄️ @ashar_molana_jan
🩵 هنر | سخن | جهانگردی
❄️ @digigofteh
🩵 اشتادان
❄️ @estadan
🩵 بکگرآند کارتونی | تِم فآنتزئ مود
❄️ @ThemeMood
🩵 نسکخانۀ روزگاران
❄️ @nask_ruzegaran
🩵 روزگاران
❄️ @ruzegaran
🩵 شناخت جاذبههای گردشگری
❄️ @danesh_safar
🩵 آهنگهای شاد و اشعار جانفزای پارسی
❄️ @BazmeParviz
🩵 تاریخ با چاشنی سریال و مستند
❄️ @tarikh_tv
🩵 منابع و مآخذ پژوهشی تاریخ ایران مدرن
❄️ @ModernIranBooks
🩵 پویش ملیفرهنگی سیمرغ
❄️ @Pooyeshesimorgh
🩵 نامه باستان
❄️ @namebastan
🩵 تاریخ و فرهنگ دولت عثمانی
❄️ @DorreShahvar
🩵 معرفت
❄️ @chesham_19_xx
🩵 جملاتی که افکار شما را تغییر می دهد!
❄️ @Andishe_parvaz
🩵 یک فنجان شعر
❄️ @Bi_Molaahezeh
🩵 منابع و مآخذ تاریخ پادشاهی ماد
❄️ @TheMedes
🩵 گالری جنگها و شخصیتهای تاریخ
❄️ @Galleryofwars
🩵 مطالعات ایران در قفقاز و آسیای مرکزی
❄️ @DosuyeCaspian
🩵 اینفوگرافیهای تاریخی و سیاسی
❄️ @Infographicer
🩵 منابع و مآخذ تاریخ شاهنشاهی اشکانی
❄️ @ArsacidEmpire
🩵 دورۀ رایگان نویسندگی
❄️ @anahelanjoman
---------
☃️ درخواست شرکت در تبادل:
👤 @FiruzMehr
🔹 زیستگاه تمساح پوزهکوتاه (گانڈو)
🔹 رودخانه کاجو، روستای کوشوک، قصرقند
#طبیعت #حیات_وحش
🔸 @balochs_history
🔹 #طبیعت روستای توکل
🔹 شهرستان قصرقند
🔸@balochs_history
❄️ فهرست دهها کانال ممتاز تاریخی و فرهنگی و ادبی!
🕰 روی لینک زیر بزنید و عضو کانالهای دلخواه خود شوید!
📜 /channel/addlist/EtiX2rpM5F82OTU0 👈
🔹 آرامگاههای ملوک کیانی در شهرهای جالق، کوهک و پنجگور؛
به گزارش خانوادهٔ سایکس
━━━━━━━━≼🔸≽━━━━━━━━
🔹 اِلا کنستانس سایکس؛ سفرنامهنویس بریتانیایی و خواهر سِر پرسی (۱۸۶۳-۱۹۳۹):
🔹 «آرامگاهی که هنگام ورود به جالق از کنارش عبور کرده بودیم، بیش از سایر مقبرههایی که دیدیم، تزئین شده بود. دورتادور دیوارهایش ردیفی از قوسهای کوتاه شبیه طاقچههایی بود که داخلشان نقوش برجسته گچیِ نه چندان ظریف اسبها، شترها و فیلها دیده میشد که مانند نقاشیهای بچه گانهای بود که شباهت چندانی به هیچ کدام از این جانوران در شکل رایجشان نداشت. بالاتر از این نقوش عجیب و غریب، نقوش و طراحیهای دیوارنگاره ابتدایی دیگری به رنگ های لاجوردی و زرشکی دیده میشد که به کلی فاقد تقارن و نظم یا ترکیب مشخص و آنقدر ناتمام بود که آدم فکر میکرد حتماً طرحهای آزمایشی یک نقاش نوآموز بوده که دائماً یک طرح را با انزجار رها و طرح بعدی را شروع میکرد. درون این مقبرهٔ خاص، پشتهٔ بزرگی از ریگ و ساروج روی سردابی را پوشانده بود که محل دفن پادشاه یا رئیس طایفه بوده و با حفر دو یا سه سوراخ توانسته بودند برای غارت وارد شوند و به قبرها برسند.»
🔹 «از روی کوههای خالی از پوشش گیاهی که جالق را احاطه کرده بود، میتوانستیم گسترهٔ پهناوری از منطقه را ببینیم. زیر پایمان روستاهایی با قلعههای خاکستری و آرامگاههایی به رنگ اخرایی در میان نخلستانهای دلپذیر خودنمایی میکردند.»
🔹 «در بازگشت به کوهک یکی از مقابر ملوک کیانی را پیدا کردیم که شبیه مقابر جالق و در وضعیتی مخروبه بود. چهار ردیف کاشیهای چهارگوش بزرگ روی دیوار بیرونی آن دیده میشد، با طرحهای هندسی خامدستانه و نقوش جانوران ابتدایی و پیکرههای عجیب و غریب انسانی. روی یکی از کاشیها کتیبهای بدین مضمون دیده میشد که این مقبره به افتخار ملک شمسالدین در سال ۱۰۲۷ ق (۱۶۱۷ - ۱۶۱۸ م) ساخته شده است.»
🔹 «روز دوشنبه عید پاک از پنجگور خارج شدیم ... و دو مقبره خاص ملوک کیانی را دیدیم که در وضعیتی ویران و خیلی خرابتر از آنهایی بودند که در جالق دیده بودیم.»
📃 سِر پرسی سایکس و اِلا سایکس: «بلوچستان در سفرنامههای خانوادهٔ سایکس»؛ ترجمهٔ مانی صالحی علامه؛ تهران: موسسهٔ آبی پارسی، انتشارات پل فیروزه، چاپ دوم، ۱۴۰۲. صفحات ۱۲۵، ۲۰۱-۲۰۳، ۲۱۲، ۲۱۵.
#تاریخ
🔸 @balochs_history
🔹 آرامگاههای ملوک کیانی در شهرهای جالق، کوهک و پنجگور؛
به گزارش خانوادهٔ سایکس
━━━━━━━━≼🔸≽━━━━━━━━
🔹 سِر پِرسی سایکس؛ ژنرال و سفرنامهنویس بریتانیایی (۱۸۶۷-۱۹۴۵م):
🔹 «هم در جالق و هم در کوهک مقابر متعددی پیدا کردیم که به دست ملوک کیانی ساخته شده بود و یک عکس از آنها در تصاویر دیده میشود. در یکی از مقابر، آجری را پیدا کردم که تاریخ ۱۰۲۷ ق (۱۶۱۷ م) را بر خود داشت. این اتحادیهٔ امیران یا رؤسای قبایل از قرار معلوم در دوران عظمت سلسلهٔ صفوی، در سیستان و بلوچستام حکومت میکردند و تا جایی که میدانیم، حدود ۱۵۰ سال قبل به دست نادرشاه سرکوب و تارومار شدند اگرچه پاتینجر میگوید در اوایل قرن نوزدهم هنوز مالک روستاهایی بودند.»
•─🙁☹️😤😝🙁🤔─•
🔹اِلا کنستانس سایکس؛ سفرنامهنویس بریتانیایی و خواهر سِر پرسی (۱۸۶۳-۱۹۳۹):
🔹 «وقتی به جالق رسیدیم، ... و به یک مقبرهٔ قدیمی با گنبد خشتی در طرف راست جاده رسیدیم، درحالیکه روبهرویمان قلعهٔ خاکستری خوشمنظرهٔ همیشگی از میان نخلستانی قد برافراشته بود که با مسیر سراسر خشک و بیحاصلی که پیموده بودیم تضاد آشکاری داشت.»
🔹 «جالق از نخلستانهایی به طول حدود سه مایل تشکیل شده بود که با نهرهای آب جاری آبیاری میشد و محصول جو، گندم، ارزن و لوبیای فراوانی داشت. باغهای آن پر بود از درختان انجیر، انار، پرتقال و انگور. در گوشه و کنار، دژهای مستحکمی با سنگهای بزرگ و ملاط گل ساخته بودند که بسیار محکم به نظر میرسید. مقبرههای ملوک کیانی جالبترین ویژگی آنجا بود. حکومت این سلسله تا قرن هجدهم که از نادر شاه شکست خورد، ادامه داشت.»
🔹 «این مقبرهها اغلب محوطهٔ چهارگوشی بود با ارتفاع متفاوت از بیست تا شصت فوت که با خشت ساخته شده و گنبدهای گلی نوک تیزی سقفشان را پوشانده است. قبرها روی زمین عبارت است از الواح گلی مسطح که دو یا سه تایشان روی هم قرار گرفته و معمولاً حفرهای در سقفها تعبیه شده تا نور وارد شود. بعضی دیگر از مقبرهها یک تالار ورودی هم داشتند که در یکی از آنها بقایای آبی و قرمزی از نقوش و طرحهای دیوارنگاره قابل تشخیص بود و نیز بقایای کاشیهای لاجوردی و سفید که همچون کتیبهای زیر خط گنبد نصب شده بود. نوع سوم این مقبرهها دارای حجرهای فوقانی بود که به نظر میرسد به رئیس و بزرگ خاندان اختصاص داشت و خدمتکاران و خویشاوندان فرودست احتمالاً در طبقه پایین دفن میشدند.»
#تاریخ
🔸 @balochs_history
🔹 رونمایی از نمایه جدید
🔹 نمایهٔ جدید «کانال تاریخ و فرهنگ بلوچستان» و «گروه تاریخ بلوچستان» از آرامگاه شماره چهارم شهر تاریخی جالق الهام گرفته شده است.
🔸 @balochs_history
🔹 آشنایی با مقبره شماره چهارم شیشهریز جالق
━━━━━━━━≼🔹≽━━━━━━━━
🔹 شرقیترین بخش مجموعه آرامگاههای شیشهریز جالق را مقبرهٔ شماره چهارم مینامند که پلانی با ویژگیهای خاص و متفاوت دارد. پلان کلی این مقبره مربعشکل با ابعاد تقریبی ۱۳/۵ × ۱۴ متر و ارتفاع آن در بالاترین بخش ۱۴ متر است.
🔹 پی بنا مانند سایر مقابر شیشهریز، از سنگ و گنبد و جدارههای آن خشتی است که از درون با گچ و از بیرون با کاهگل اندود شده است. در چهار طرف این آرامگاه چهار ستون به فرم هشت ضلعی وجود دارد. ورودی بنا در ضلع جنوبی واقع شده و احتمالاً در گذشته در جلوی ورودی، فضایی به مثابه ایوان ورودی قرار داشته که هماکنون بخشهای زیادی از آن از بین رفته و نمیتوان به قطعیت دربارهٔ وجود آن اظهار نظر کرد.
🔹 در جدارههای بیرونی بنا، طاقنماهای قوسی جناغی درون قاب مستطیلی مشاهده میشود. درون بنا این طاقنماها به صورت دوطبقه بر روی یکدیگر سوار شدهاند. برخی از طاقنماها دارای خشتچینی مشبک است که کار نوررسانی و تهویه را انجام میدهد. ارتفاع طاقنمای زیرین از کف مقبره حدود ۴/۲۰ متر و ارتفاع طاقنماهای کوچکتر فرازین حدود ۲ متر است. در واقع، این طاقنماهای کوچک به عنوان گوشهسازی و طاقبندی جهت سوار شدن گنبد روی بدنه ایجاد شدهاند که از بیرون نیز نمایان است.
🔹 حد فاصل طاقنماهای درونی بنا با قبههای گلین که ظاهراً در گذشتهای نه چندان دور فیروزهای رنگ بودهاند، تزئین شده است. این قبهها به صورت دو دایره درون یکدیگر به صورت محدب درون جداره جای گرفتهاند.
📃 سحر رستگار ژاله، مجید کلانوری: «آرامگاههای شهر جالق سراوان». اثر فصلنامه علمی فنی هنری، پاییز ۱۳۹۶، شماره ۷۸.
#تاریخ
#معماری
🔸 @balochs_history
🔹 آشنایی با شهر تاریخی جالق و آرامگاههای آن
━━━━━━━━≼🔹≽━━━━━━━━
🔹 جالق شهری آباد، سرسبز و تاریخی در شهرستان گلشن سیستان و بلوچستان است. قدیمترین منبعی که در آن از جالق نام برده شده کتاب احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم مقدسی است که در قرن چهارم نام آن را با ضبطهای «جالق» و «جالک» ذکر کرده و آن را یکی از شهرهای قصبه بَنجبور (بنجگور) در مکران دانسته و فاصلهٔ قصدار تا جالق را سی فرسنگ ذکر کرده است.
🔹 شهر جالق دارای محلات متعددی است که سابقاً آبادیهای بزرگی بوده و به مرور زمان گسترش یافته و با هسته اصلی جالق (روستای جالق) یکی شدهاند. هر یک از این محلات، دارای آثار تاریخی متعددی هستند که نشان میدهد روزگاری از مراکز اصلی و مهم شهر تاریخی جالق بودهاند.
🔹 دو محلهٔ شیشهریز و سورو دارای آرامگاههای متعددی هستند؛ هشت آرامگاه در محلهٔ شیشهریز و پنج آرامگاه در محلهٔ سورو قرار دارند. بر اساس شواهد و منابع مکتوب موجود، گمان بر این است که قدمت بنای آرامگاههای جالق از دورهٔ سلجوقی تا صفوی است. کارشناسان در پرونده ثبتی این آثار، قدمت آنها را به قرون هفتم و هشتم هجری نسبت دادهاند. برخی مورخان همچون شاه حسین بن غیاثالدین محمد این آرامگاهها را منسوب به ملوک کیانی میدانند. بر سقف بعضی از گنبدها آثار کاشیکاری و نقوش فیل و طاووس دیده شده است. برخی نیز با توجه به بهبود اوضاع اقتصادی مکران در عصر ایلخانی و شباهت سبک معماری این بناها با آرامگاههای ایلخانی، آنها را منسوب به دوره ایلخانی میدانند. آرامگاههای شیشهریز جالق همچون آرامگاههای ایلخانی دارای گنبدی مرتفع و بلند هستند. جز این، در بیشتر مقابر شیشهریز نشان صلیب به عنوان عنصر تزیینی به کار رفته است که از دیگر ویژگیهای آرامگاههای دوران ایلخانی در بلوچستان محسوب میشود.
#تاریخ
#معماری
🔸 @balochs_history
🔹 مقبره شماره چهارم شیشهریز
🔹 شهر تاریخی جالق
🔸 @balochs_history
😤 پژوهشکدهٔ تاریخ و فرهنگ بلوچستان 😝
🌼 کـانالی بـرای دوستداران فرهنگ بـلوچ
☕️ داستانهای عاشقانه بلوچی
🤴 معرفی پادشاهان بلوچ
☀️ معرفی اسطورههای تاریخی بلوچ؛ بانو بانَلی، میرچاکر خان، میران، میر همل هوت و...
🌳 زیباییهای طبیعت منحصر بهفرد بلوچستان
🔸 @balochs_history
🔸 @balochs_history
🔹 راههای حمایت از کانال تاریخ و فرهنگ بلوچستان
🔹 همراهانی که قصد حمایت مالی از کانال را دارند، میتوانند از طریق درگاه امن زیر به آسانی اقدام کنند:
https://hamibash.com/balochs_history
سلام و عرض ادب و احترام به همهٔ فرهنگدوستان گرامی که ما را تا کنون همراهی کردند. بابت قضایایی که این چند روز پیش آمد، دمی با شما همصحبت میشوم. من این فعالیتها را وظیفهٔ خودم میدانم چون عقیدهام این است که نشر آگاهی به اندازهٔ کسب آگاهی مهم است. به خصوص اگر دربارهٔ میراث هزاران سالهٔ نیاکانیِ ما باشد. بنابراین اگرچه حمایت و استقبال شما انگیزهبخش است، من این کار را همیشه بدون هیچ منّت و چشمداشتی انجام دادهام. اما این بار واقعاً لازم بود که بدانم کسانی هستند که مشتاق و علاقهمند این فعالیت باشند و بدانم که فعالیتم بیهوده نبوده و نیست. به همین سبب منتظر واکنش شما ماندم. حقیقت را بگویم که پیامهای شما مرا غافلگیر کرد و البته مصمم و دلگرمم ساخت که این مجموعه را دوباره راهاندازی کنم. همچنان به استراحت نیاز دارم و همچنین در نظر دارم طی این مدت به پیشرفت کانال و انجام بهروزرسانیها و بازبینیهای لازم بپردازم. دربارهٔ فراخوان همکاری و حمایت مالی هم باید بگویم که کانال در هر صورت راهاندازی خواهد شد؛ فقط خواستم به کسانی که دوست دارند به فرهنگ بلوچ کمکی کرده باشند این امکان را بدهم که بتوانند در این کار سهیم و شریک بشوند. اگر توصیهٔ من را میپذیرید هیچگاه از فرهنگ خود غافل نشوید و حتی اگر خودتان تصمیم دارید که شروع به فعالیت فرهنگی کنید، حتماً این کار را انجام دهید و اگر قصد همیاری و حمایت از فعالین فرهنگی را دارید نیز به آنها کمک کنید چرا که در واقع به خودتان کمک کردهاید. ما نسلی هستیم که طبیعتاً پیوندی میان نسلهای پیشین و نسلهای بعدی میباشیم. امّا با این تفاوت که در دوره زمانهای زندگی میکنیم که روزگار به شدّت و سرعت دگرگون شده و بسیاری از اجزای هویت ما که طی قرنها با زندگی سنتی گذشتگان پیوند خورده بود، نتوانسته با زندگی نوین امروزین خود را تطبیق بدهد و درحال نابودیاند. اگر ما دست روی دست بگذاریم و کاری نکنیم، قطعاً نسلهای آینده ازمان شاکی خواهند شد. ما از پدربزرگانمان به خاطر این که زمینهای ارزشمند خود را با کیسه آرد و شانه تخممرغ معاوضه کردهاند گلایهمندیم. اما نمیدانیم که خودمان چه میراث ارزشمندی را به فراموشی میسپاریم. بیش از این زیادهگویی نمیکنم و باز هم سپاسگزار شما هستم.
به زودی دوباره گرد هم خواهیم آمد...