4715
فضیلت انسان به آزادی است، از آزادی کوتاه بیایم که دولت ناراحت نشود؟ خب بشود (دکتر غنی نژاد) انتشار مقالات و مطالب اقتصادی، علمی و گسترش روش علمی
📌 ایرانی‌ها کم مالیات می‌دهند یا زیاد؟
⭕️ آقای علیزاده صحبتی قبل‌تر داشتن مبنی بر اینکه ایران یکی از پایین‌ترین نرخهای مالیات رو داره، در همون مناظره آقای غنی‌نژاد جواب ایشون رو داد؛ اما ما میخوایم یک جواب مبسوط در مورد مالیات‌ها در ایران بدیم و از همه نظر بررسیش کنیم. در قسمت اول مالیات‌های پنهان رو توضیح میدیم و میخواهیم بگیم که حقش نیست که با این همه مالیات، مبالغ زیادی از مالیات آشکار هم ازمون گرفته بشه!
انواع مالیات در ایران شامل چه مواردی میشه؟ مالیات بر درآمد و دارایی و مالیات ارزش افزوده؟ این هم هست اما طبقه‌بندی اصلی این نیست! طبقه‌بندی اصلی اینه: مالیات‌های آشکار و مالیات‌های پنهان! مالیات آشکار شامل همون بالایی‌ها میشه اما یه سری مالیات هست که حکومت نامحسوس از ما ایرانی‌ها میگیره و یواشکی از جیبمون برمیداره.
۱- مالیات پنهان اینترنت
۲- مالیات پنهان خرید خودرو (هر نوع قیمت گذاری و تعرفه واردات مالیات گیری هست)
۳- مالیات پنهان خرید موتور سیکلت!
۴- مالیات پنهان تلفن همراه
۵- مالیات پنهان لوازم خانگی
۶- مالیات پنهان افزایش جمعیت!
۷- مالیات بر ساخت ساختمان!
۸- مالیات پنهان بر مصرف اجناس خارجی
۹- مالیات پنهان بر مصرف اجناس داخلی
۱۰- مالیات بر پس‌انداز
⭕️ میگن لنین رهبر انقلاب کمونیستی شوروی گفته: مؤثرترین راه درهم کوبیدن طبقه متوسط این است که آنها را بین دو سنگ آسیاب «تورم» و «مالیات» قرار دهند. طبقه متوسط که نابود شود، همه چیز فرو خواهد ریخت و طبقه متوسطی دیگر باقی نمی‌ماند تا کتاب به دست بگیرد، سفر کند، یاد بگیرد، یاد بدهد یا اینکه حامل ارزش‌های دموکراتیک و فرهنگ باشد.
✍️ کانال چراز
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌 تورم‌خواری یا سرمایه‌گذاری؟
🎯 @Signal99
🌀 ماندگاری طولانی یک پدیده مخرب، همواره این سؤال را ایجاد می‌کند که ذینفعان این پدیده چه کسانی هستند. تورم دورقمی، مهمترین ویژگی اقتصاد ایران در نیم‌قرن اخیر است که چنین مصیبتی را کمتر کشوری در مدت زمانی چنین طولانی به خود دیده است به ویژه اینکه اخیرا از میانگین بلندمدت حدودا ۲۰ درصدی به میانگین خطرناک بالای ۴۰ درصد شیفت کرده است. آیا ذینفعان این پدیده توانسته‌اند یا اصولا می‌توانند مانع شکل‌گیری اراده واقعی برای مواجهه علمی با آن شوند؟ آن هم در زمانی که واکسن تورم بیش از ۴۰ سال است که در دسترس است؟
🌀تورم از آسمان نازل نمی‌شود بلکه همانطور که در مطلب اول از مجموعه مطالب «علم و شبه‌علم» توضیح داده شد پیامد طبیعی «تقلب در سیاستگذاری پولی» است که باعث دستکاری عمدی ارزش پول (کاهش ارزش پول) میشود و روی دیگر این سکه همان افزایش سطح عمومی قیمتها (تورم) است. سیاست تورم‌سازی در ادبیات اقتصادی به «مالیات تورمی» نیز موسوم است چرا که عین مالیات از جیب ضعیف‌ترین اقشار جامعه (صاحبان درآمدهای ثابت) برداشته میشود و به همین دلیل، ناعادلانه‌ترین نوع مالیات است.
🌀پیامدهای تورم فقط به ناعادلانه بودن آن محدود نمی‌شود بلکه آثار شوم مترتب بر آن را می‌توان در تخریب سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی مشاهده کرد. به طور خلاصه و در توضیحی ساده می‌توان اینگونه گفت که تورم باعث تغییر الگوی رفتاری بازیگران اقتصادی میشود و «تورم‌خواری» را جایگزین «سرمایه‌گذاری» می‌کند؛ اما چگونه؟
🌀تورم در کوتاه‌مدت باعث تغییر قیمت‌های نسبی میشود؛ به این صورت که با شروع امواج اولیه صعود تورم، قیمت یک دارایی خاص مثل ارز، ملک، طلا و کالاهای بادوامی نظیر خودرو به صورت جهشی افزایش پیدا می‌کند و این شوک افزایشی به صورت مرحله‌ای در بازارهای دیگر تکرار میشود. در فقدان سیاست فعال پولی برای مهار اژدهای تورم، عموم بازیگران اقتصادی (حتی مردم عادی) به دنبال یافتن پناهگاهی با هدف حفظ ارزش پول خود به بازار دارایی‌ها (ملک، دلار، خودرو، طلا و …) حمله می‌کنند. تورم‌خواری با تقاضای سرمایه‌ای این نوع دارایی‌ها جایگزین سرمایه‌گذاری میشود زیرا بازدهی اسمی دارایی‌ها از سود سرمایه‌گذاری سبقت می‌گیرد. در چنین اوضاعی، قیمت‌گذاری دستوری (به عنوان اشتباه‌ترین روش مهار تورم) باعث شکل‌گیری قیمت‌های نسبی غیرمنطقی و تحریف بیشتر قیمتها شده و کفه بازدهی اسمی دارایی‌ها (و طبیعتا جاذبه آن) را سنگین‌تر می‌کند.
🌀آیا مردم و بازیگران اقتصادی مقصرند؟ شاید عده‌ای پاسخ مثبت به این پرسش بدهند اما قطعا پاسخی برای پرسش دوم که مردم برای حفظ ارزش پول خود در بمباران قیمتها به کدام پناهگاه باید پناه ببرند ندارند. مردم همه سرگردان بازار دارایی‌ها می‌شوند و رصد قیمت‌های نسبی برای خرید و فروش دارایی‌های مختلف جایگزین سرمایه‌گذاری (به مفهوم اقتصادی تشکیل سرمایه ثابت) میشود.
🌀صاحبان نفوذ در نظام بانکی که در صف اول دریافت وام‌های ارزان هستند برندگان اصلی مسابقه تورم‌خواری هستند زیرا در شرایط نبود اراده برای مهار تورم، بازدهی اسمی ملک و دلار و طلا و خودرو از نرخ بهره سبقت معناداری می‌گیرد و ثروت انبوهی را از جیب سپرده‌گذاران به جیب وام‌خواران منتقل می‌کند. از دیگر تبعات مخرب مسابقه تورم‌خواری شکل‌گیری یک پارادوکس تکراری است: بیداد نقدینگی در بازار دارایی‌ها و قحطی آن در بخش مولد که البته توضیح سختی ندارد.
🌀بانکها تمایلی به پرداخت وام به بخش تولید ندارند چرا که تبدیل سپرده‌ها به دارایی‌هایی چون ملک بازدهی بالاتری از بهره وام دارد. کسانی هم که وام می‌گیرند تمایلی ندارند آن را در تولید به کار اندازند چرا که سود تولید از بازدهی اسمی ملک و طلا و دلار کمتر است. بنابراین طبیعی است همه از عطش نقدینگی سخن بگویند به اسم تولید اما برای آن کار دیگر. شرکای تئوریسین سیستم تورم‌خواری چنین القا می‌کنند که حمله به بازار دارایی‌ها علت تورم است اما واقعیت شکلی معکوس دارد و این حمله معلول تورم (و نحوه مواجهه غلط با آن) است نه علت آن. خلاصه داستان اینکه تورم باعث شکل‌گیری طبقه وام‌خواران میشود که نقاب تولید به صورت می‌زنند اما در واقع تورم‌خواری می‌کنند. آیا طبقه تورم‌خوار به عنوان ذینفع ماندگاری تورم مانع تورم‌زدایی از مسیر علمی میشود و آدرس غلط قیمت‌گذاری دستوری برای مهار تورم را به سیاستگذار تحمیل می‌کند؟ الله اعلم.
✍🏻علی میرزاخانی
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🎥 نقد روشنفکران حامی سیاست های عدالت اجتمایی توسط ینومی پارک شهروند فراری از کره شمالی
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🎥 لیبرالیسم، قدرت آدم‌های خوب برای انجام کارهای خوب را محدود می‌کند!
✍️ میلتون فریدمن
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🎙ایده‌های خطرناک تورم‌ساز
⭕️سناریوهای آینده تورم، موضوع اصلی بحث و بررسی صاحبنظران در قسمت جدید برنامه «گفت‌وگوی فردا» بود. در این نشست که با حضور علی سعدوندی، پرویز خسروشاهی و محبوبه داودی و با میزبانی مرتضی کاظمی برگزار شد ضمن بررسی ریشه‌ها و پیامدهای روند فعلی تورم، رویکردهای مختلف برای مقابله با تورم‌سازی و همچنین اهمیت علیت نقدینگی و سیاست‌های پولی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
📌 توهمی به نام سیاست صنعتی
🎯 @Signal99
🌀فرانسیس فوکویاما، متفکر محافظه‌کار آمریکایی، در کتاب «پایان تاریخ و انسان واپسین» گفته بود؛ علت موفقیت سیاست صنعتی در تایوان این بود که دولت توانسته بود بوروکرات‌های برنامه‌ریز را از فشارهای سیاسی مصون نگه دارد تا بتوانند فقط بر مبنای کارآیی اقتصادی تصمیم بگیرند؛ به عبارتی سیاست صنعتی تایوان به این دلیل موفق بود که این کشور خیلی دموکراتیک اداره نمی شد!
🌀فرانسیس کبیر معتقد بود که به همین دلیل بعید است این به‌اصطلاح سیاست صنعتی در ایالات متحده کاری از پیش ببرد و بر رقابت پذیری این کشور بیفزاید. آمریکا نسبت به تایوان و کشورهایی نظیر آن دموکراتیک‌تر اداره می شود و همین باعث فشار سیاسی از سوی کنگره بر روی برنامه‌ریزان صنعتی خواهد شد که منطق اقتصادی کار را به هم می‌زند. کنگره به دلایل سیاسی یحتمل یا سراغ حمایت از بنگاه‌های ناکارآمد می‌رود یا به دنبال پیشبرد منافع گروه‌های ذینفع خاص است. در هر صورت منطق اقتصادی قربانی منطق سیاسی اهالی سیاست می شود.
🌀دنی رودریک، اقتصاددان مشهور هارواردی، نیز به بیان دیگری همین مضمون را مورد تاکید قرار داده بود که در سیاست صنعتی، انتخاب برندگان (صنایع مزیت‌آفرین و موثر بر صنایع دیگر) آنقدرها مهم نیست که راحت شدن از شر بازندگان! حرف وی هم این بود که باید به طریقی منطق اقتصادی و کارآیی را حاکم بر کار کرد تا بازندگان به بهانه های مختلف باقی نمانند و بتوان اثر فشارهای سیاسی بر فرآیند برنامه‌ریزی را کاهش داد.
🌀چنین برمی‌آید که سیاست صنعتی به معنای حمایت دولت از صنایع مهم و حیاتی و تغییر ساختار مشوق‌ها در اقتصاد ملی در همان گام نخست با یک چالش اساسی روبه‌روست؛ یعنی سیاست‌زدگی. به بیان دیگر هرچقدر یک سیستم سیاسی متکثرتر و فضای سیاسی غیریکدست‌تر باشد، بیشتر احتمال سیاست‌زدگی استراتژی‌های توسعه صنعتی وجود دارد. از این روست که دولت‌های توسعه‌گرا (Developmental States) را که الگوی موفق اجرای سیاست‌های صنعتی به حساب می آیند بیشتر باید پدیده‌ای شرق آسیایی به حساب آورد که با مختصات فرهنگی و سیاسی آن جغرافیا سازگاری دارد.
🌀برای رویارویی با این چالش‌های سیاسی، هواداران سیاست صنعتی از لزوم برخی اصلاحات ساختاری به عنوان پیش‌نیاز اجرای موفق آن یاد می‌کنند که ایجاد آژانس راهبر (Pilot Agency) و نهادهای سیاستگذار بالادستی قدرتمند مشابه را می‌توان مثال زد.
🌀 باری، اجازه دهید از منظر اقتصاد اتریشی و نگرش بازار آزادی ناب به ماجرا بنگریم و ادعا کنیم که فارغ از ملاحظات اجرایی، سیاست صنعتی جهدی است بی‌حاصل که به‌اصطلاح موفقیت برخی کشورها آسیایی در اجرای آن دلیل کافی برای جدی گرفتنش نیست. نقد را از چهار منظر اصلی می توان مطرح کرد.
🌀نخست آنکه سیاست صنعتی بنا به تعریف از اساس نمی‌تواند غیرسیاسی باشد؛ چیزی که از نام آن هم مشخص است! نمی توانیم انتظار داشته باشیم خروجی بوروکراسی‌های دولت، هر دولتی، فارغ از سیاست باشد و تنها ملاحظات اقتصادی و کارآیی را در نظر بگیرد. بوروکراسی‌های دولت نهادهایی سیاسی (به مفهوم عام آن) هستند که رقابت ها و مناسبات قدرت خاص خود را دارند.
🌀دوم، سیاست صنعتی گرفتار مشکل دانش (Knowledge problem) است. چرا باید تصور کنیم بوروکرات‌های دولتی واقعیت‌های کف زمین را بهتر از صنعتگران و اهالی کسب وکار می‌شناسند؟
🌀سوم، سیاست صنعتی با مشکل مشوق‌ها (Incentive problem) روبه‌روست. یک انتروپرونر و اهل صنعت با سرمایه خودش ریسک می‌کند و سود و زیان کارهایش هم به خودش بر می‌گردد پس انگیزه زیادی برای تصمیم‌های درست دارد که سود اقتصادی واقعی فراهم می‌آورند. در مورد بوروکرات‌های دولتی به‌دشواری بتوان چنین گفت.
🌀چهارم، پیامد سیاست صنعتی تقسیم صنایع و زنجیره‌های تامین آنها به حمایت‌شده‌ها و حمایت‌نشده‌هاست و این هم به معنای توزیع رانت از سوی دولت و زمینه‌سازی برای فساد است. برای ما ایرانی‌ها که فساد حمایت‌گرایی جزو خاطرات است و همه مثال‌هایی در ذهن داریم؛ والله اعلم.
✍️ کانال راهبرد/امیرحسین خالقی
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌به لطف هوش مصنوعی مولد، سالانه ۴.۴ تریلیون دلار پول به اقتصاد جهانی افزوده میشود
⭕️ هوش مصنوعی GenAI به عنوان نمونه‌ای از هوش مصنوعی مولد، قادر است سالانه ۲.۶ تا ۴.۴ تریلیون دلار به اقتصاد جهانی بیفزاید. این رقم معادل اقتصادی اضافه کردن یک کشور جدید به اندازه و بهره‌وری بریتانیا به کره زمین است! برای تهیه این گزارش، تحلیلگران مک کینزی ۸۵۰ شغل و ۲۱۰۰ فعالیت کاری را در ۴۷ کشور مورد بررسی قرار دادند که این میزان بیش از ۸۰ درصد از نیروی کار جهانی را تشکیل می‌دهند.
⭕️ حقیقت آن است که تأثیر اقتصادی که رقم ۲.۶ تا ۴.۴ تریلیون دلاری نشان می‌دهد، نسبت به برآوردهای قبلی مک کینزی که در سال ۲۰۱۷ در خصوص تأثیر حوزه هوش مصنوعی بر اقتصاد جهانی انجام داد، بسیار زیاد است، چراکه این رقم ۱۵ تا ۴۰ درصد نسبت به قبل افزایش یافته است. در واقع، دلیل چنین افزایشی، استقبال زیاد از ابزار GenAI توسط شرکت‌های بزرگ و کوچک است. علاوه بر این، در حال حال حاضر، هوش مصنوعی مولد، پتانسیل این را دارد که فعالیت‌های کاری را خودکارسازی کند و ۶۰ تا ۷۰ درصد از زمان کارمندان فعلی را به خود اختصاص دهد.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
طعنه های توییتری به ارتش روسیه
سال ۲۰۲۱ ارتش روسیه دومین ارتش قدرتمند در دنیا بود
سال ۲۰۲۲ ارتش روسیه دومین ارتش قدرتمند در اوکراین بود
سال ۲۰۲۳ ارتش روسیه دومین ارتش قدرتمند در روسیه است!
======================
@Reza_Ghanipur
📌 تبادل کانال‌های حامی بازار آزاد
----------------------------------------------
🎖انجمن علمی اقتصاد
@anjoman_elmi_eqtesad
🎖چرا ملت‌ها شکست می‌خورند
@whynationsfail2019
🎖پژوهشگاه مالکیّت و بازار (ایفام)
@IIFOM_CO
🎖بازار آزاد
@FreemarketEconomy
🎖محمود اولاد
@maolad
🎖لیبرتاس، الههٔ آزادی
@LibertasFarzin
🎖مشعل آزادی
@LibrT
🎖هفده هفتاد و شش؛ تاریخ و سیاست آمریکا
@Podcast1776
🎖خوانش آزادی
@LibertyReader
🎖آنارشیسم مالکیت خصوصی
@PrivatePropertyAnarchism
🎖لیبرتارینیسم
@austro_libertarian
🎖درباره‌ی آزادی
@Notes_On_Liberty
🎖اشتباهات من در بازارهای مالی
@Reza_Ghanipur
🎖برای این اقتصاد دستوری ...
@Signal99
🎖مقاله و کتاب اقتصادی، لیبرالی و مکتب اتریش
@UTfinance
🎖...و بداند که نداند!
@jenabegav
در دو دهه گذشته نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر در ایران جان خودشون رو بر اثر تصادف جاده ای از دست دادن و بیش از ۶ میلیون نفر نیز مصدوم شدن. برای من نگین که فرهنگ ما مشکل داره و کشورای دیگه هم تصادف میشه. قطعا شانس زنده موندن در یک ماشین مدرن نسبت به پراید و ... بیشتر هست. بخش تاریک داستان اینه ما پول اون ماشین مدرن رو داریم برای پراید میدیم. این هزینه اقتصاد دستوریه.
======================
@Reza_Ghanipur
📌 بخش خصوصی واقعی و برندها
🎯 @Signal99
🌀 خبرهای مربوط به تعطیلی و بازگشایی مجدد بنگاه قدیمی داروگر، موضوع برندهای معروف ایرانی و سرنوشت غم‌انگیز آنها را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت. واقعیت این است که تولد و مرگ برندهای تجاری منطق اقتصادی روشنی دارد و اینکه برخی از آنها در طول زمان از بین می‌روند جای تعجب و نگرانی نیست. مشکل جای دیگری است که حکایت از مسائل به مراتب جدی‌تری دارد. سوال اینجاست که چرا تقریبا همه بنگاه‌های اقتصادی موفق و مهم ایرانی که عمدتا طی دهه‌های 1330 و 1340 خورشیدی شکل گرفته بودند به تدریج کارآیی خود را از دست دادند؛ به‌طوری‌که یا به بنگاه‌های زیان‌ده دولتی تبدیل شدند یا ورشکسته شدند و از دور فعالیت اقتصادی بیرون رفتند و پرسش مهم دیگری که به‌طور منطقی در پی پرسش اول مطرح میشود این است که چرا دیگر بنگاه‌های بزرگ در بخش خصوصی در ابعاد بنگاه‌های بزرگ پیش از انقلاب اسلامی عملا شکل نگرفتند.
🌀 می‌توان گفت یک عامل نقش تعیین‌کننده در این میان داشته است و آن ایدئولوژی سیاسی اقتصادی پیشران انقلابیون در آن مقطع تاریخی بود. نشانه‌های این ایدئولوژی را نه تنها در گفتارهای سیاسیون نشسته بر سریر قدرت بلکه در میان رقبا و حتی مخالفان آنها نیز می‌توان سراغ گرفت. مضافا اینکه تقریبا همه روشنفکران تاثیرگذار در آن زمان، صرف‌نظر از اینکه دارای گرایش‌های اسلامی بودند یا نه، علنا و موکدا با آنچه «سرمایه‌داری وابسته» می‌نامیدند، مخالفت می‌کردند و خواهان ریشه‌کن کردن آن از جامعه ایران بودند. نتیجه اینکه در همان فردای پیروزی انقلاب اسلامی اکثریت قریب به اتفاق بنگاه‌های بزرگ و موفق که بیشترشان شهرتی به هم رسانده و تبدیل به برندهای معروفی شده بودند، مصادره شدند و سرنوشت آنها در دستان مدیران جوان و اغلب کارنابلد دولتی قرار گرفت.
🌀 ناکارآمدی حاکمیتِ این ایدئولوژی در ده‌ساله نخست پس از انقلاب آشکارا خود را نشان داد. ازاین‌رو عقلای قوم به فکر چاره‌جویی افتادند که نخستین نتیجه آن آغاز اصلاحات اقتصادی، البته بسیار محتاطانه و نیم‌بند، در سال‌های پایانی دهه1360 و آغاز دهه1370 بود. هرچه روند واگذاری‌ها پیش رفت بیشتر معلوم شد که گرچه اقتصاد به معنی خاص کلمه غیردولتی میشود، اما نظام اقتصادی کشور همچنان سیاسی و سیاست‌زده باقی می‌ماند و بخش خصوصی واقعی که ظاهرا قرار بود سکان اقتصاد ملی را در دست گیرد، همچنان به زندگی دشوار و فلاکت‌زده خود در حاشیه اقتصاد ملی ادامه می‌دهد. امروزه به وضوح می‌توان مشاهده کرد که حاصل نهایی واگذاری شرکت‌های دولتی چیزی جز شکل‌گیری نوعی نظام سرمایه‌داری سیاسی و رفاقتی نبوده است که در آن بازار آزاد رقابتی البته جایی ندارد. شرکت‌های بسیار بزرگی که پس از واگذاری‌ها در عرصه تولید کالا و خدات سر برآوردند و به «خصولتی‌ها» موسوم شدند در ظاهرِ حقوقی و مالکیتی غیر دولتی‌اند؛ اما درواقع به لحاظ مدیریتی و انتفاعی کاملا وابسته به قدرت سیاسی و تابع نیروهای رقیب در آن هستند.
✍️ موسی غنی‌نژاد - روزنامه دنیای اقتصاد
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌 عربستان در ۲۰۳۰ بزرگترین صندوق ثروت ملی جهان را خواهد داشت!
⭕️ ارزش دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی که هشت سال پیش تنها ۱۵۰ میلیارد دلار بود، امروز به ۷۰۰ میلیارد دلار رسیده است؛ اما بلندپروازی‌های این صندوق از این هم فراتر است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵، یعنی کمتر از دو سال دیگر، میزان دارایی خود را به یک تریلیون دلار برساند.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🎙 ایده‌های خطرناک تورم‌ساز
⭕️ سناریوهای آینده تورم، موضوع اصلی بحث و بررسی صاحبنظران در قسمت جدید برنامه «گفت‌وگوی فردا» بود. در این نشست که با حضور علی سعدوندی، پرویز خسروشاهی و محبوبه داودی و با میزبانی مرتضی کاظمی برگزار شد ضمن بررسی ریشه‌ها و پیامدهای روند فعلی تورم، رویکردهای مختلف برای مقابله با تورم‌سازی و همچنین اهمیت علیت نقدینگی و سیاست‌های پولی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
✍️ گفت‌وگوی فردا
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
گفتن دارندگان دستگاه‌های کارتخوان به ازای هر تراکنش خرید باید کارمزد بدن. یاد این بخش از مناظره دکتر غنی نژاد با علیزاده افتادم که این بی وجود گفت مردم ایران کمترین مالیات رو پرداخت میکنن. به جرات میگم نرخ مالیات حقیقی که مردم ایران پرداخت میکنن, جز ده کشور اول هست. کارمزد که مثال زدم بخش کوچکی از این مالیاتا هست. بدترینش مالیات تورمیه که ما حداقل سالی 40 درصد داریم پرداخت میکنیم. حالا روی این تورم هم دولت داره از ما جدا مالیات میگیره. همین نفت و گاز که دولت میفروشه, ارث باباش نیست. پیچیده تر هم میشه وقتی به اعداد نگاه کنیم.
از سال ٥٧ تا امروز در حدود ٤ ميليون بشكه در روز فروختیم ولی ظرفيت توليد نفت عربستان از ٤ ميليون بشكه به 13 ميليون بشكه رسيده. يعنى طى ده سال اخير ، حداقل ١٠٠٠ ميليارد دلار عدم النفع فروش نفت برای ايران. طلا, معادن و ... بماند. مالیاتی که هر پسر ایرانی در دو سال سربازی داره پرداخت میکنه. مالیاتی که هر زن ایرانی از بابت قوانین محدود کننده داره پرداخت میکنه. مالیاتی که هر ایرانی از بابت تحریم ها پرداخت میکنه. مالیاتی که هر ایرانی به علت محدودیت های واردات که دولت گذاشته پرداخت میکنه. وفقط پول نیست, بخشی از مالیاتی که پرداخت میکنیم, جان ماست. بعد این بی شرف لندن نشین به ما که وسط این مشکلات باقی موندیم میگه غربگرا.
======================
@Reza_Ghanipur
در باب تولید ثروت و فساد خوب
🎯 @Signal99
🌀داگلاس نورث، اقتصاددان نهادگرای مشهور، در کتاب معروف خودش «در سایه خشونت» به مفهوم جالبی می پردازد که در نظر داشتن آن به ویژه برای ما ایرانی ها از نان شب هم واجبتر است! در آن کتاب ارزشمند به این اشاره می شود که درست است که راه رسیدن به ثروت از دموکراسی و رقابت و به اصطلاح اقتصاد آزاد می گذرد ولی این مسیر به هیچ رو هموار نیست. یکشبه نمی توان به ثروت و رفاه رسید و اوضاع در واقعیت و کف زمین هم مهم است. گروه های سیاسی ذینفع در کشورهای فقیر و در حال توسعه از دست زدن به خشونت ابایی ندارند؛ آنها به این آسانی نمی گذارند رشته کار از دستشان خارج شود.
🌀در چنین کشورهایی اقتصاد خرج سیاست را می دهد و نمی توان دست گروه های ذینفع را یکشبه از همه منافع قدرت و ثروت کوتاه کرد. رقابت، شفافیت، حاکمیت قانون و آزادی اقتصادی البته عالی هستند و در تحلیل نهایی هم بدون آنها نمی توان به پیشرفت و ثروت رسید ولی تحقق آنها ساده نیست و زمان می برد. حتی اگر نیت اجرای آنها را داشته باشیم گروه های ذینفع مقاومت می کنند و جامعه به سمت خشونت می رود و با «جنگ همه علیه همه» روبه رو خواهیم شد.
🌀پس چه باید کرد؟ پاسخ ساده نیست ولی باید تصویری واقع گرایانه از دشواری های کار داشت. یادمان نرود در کشورهای فقیر مسیرهای انتخاب و پیشرفت هم زیاد نیستند، ثروت چندانی وجود ندارد و همه بر سر کیکی کوچک رقابت می کنند. مهمترین چالش در چنین اوضاعی همان تولید حداکثری ثروت است؛ وقتی انباشت به حد کافی صورت گرفت و استانداردهای زندگی بالاتر رفت می توان به تفنن هایی! مثل دموکراسی هم فکر کرد. البته که دموکراسی، شفافیت و سلامت همگی عالی و حتی ضروری هستند ولی در واقع باید آنها را کالای لوکس تلقی کرد: کالاهایی که بعد از رسیدن به حدی از درآمد تقاضا برایشان پیدا می شود.
🌀شوخی است فکر کنیم می توانیم در کشوری فقیر که افراد بر سر منابع محدود موجود همدیگر را می درند سراغ ساختار چندحزبی، انتخابات سالم و روزنامه های آزاد رفت. برای شهروندی معمولی که در جایی مثل سوییس زندگی می کند البته تجربه فساد علنی و گسترده چیزی غریب است ولی در بسیاری از کشورهای فقیرتر در واقع باید فساد را نوعی سبک زندگی به حساب آورد! در چنین کشورهایی می بینیم که کارکنان دولت را نه فرشتگانی برای خدمت به شهروندان بلکه بیشتر باید دزدان سر گردنه تصور کرد که در پی خالی کردن جیب بقیه هستند. تجار و صاحبان مال هم بسیاری از اوقات بیش از تولید و نوآوری به دنبال زدوبند و بستن با «از ما بهتران» هستند تا از مزایای انحصار و رفاقت استفاده کنند. این اوضاع را کم و بیش و به درجات مختلف در کشورهای فقیر و در حال توسعه می توان مشاهده کرد؛ این چیزی غریبی نیست و خیلی ها می دانند اما نکته اساسی اینست که این مصیبت ها را نمی توان یکشبه و به شکل سیاسی و با به اصطلاح «عزم ملی» درست کرد. خام اندیشی است اگر تصور کنیم در چنین اوضاعی اگر آدم های فاسد قبلی را بیرون بریزیم و افراد پاکدست جدید (به فرض پیدا کردن آنها) را بیاوریم مشکل برای همیشه حل شده است. فقر و فساد همزاد یکدیگرند.
🌀رویکرد مناسب شاید تلاش برای پیشرفت تدریجی و گشودن مسائل عملی پیش رو باشد؛ باید هرچه بیشتر موانع تولید ثروت را کم کرد. رانت ها را نمی توان یکباره حذف کرد ولی دستکم رانت های غیرمولد را شاید بتوان کاهش داد. اولویت اصلی چیزی جز ثروت آفرینی نیست و وقتی با فساد در کلیت آن نمی توان مبارزه موثر کرد فقط می توان روی فسادهای بد متمرکز شد (فسادهایی بد آنهایی هستند که تولید ثروت را در پی ندارند و فسادهای خوب با آنکه مطابق قانون و شفاف نیستند دستکم بر ثروت جامعه می افزایند).
🌀نمی توان شب سیاه را یکباره روز کرد ولی دستکم می توان شمعی برافروخت. به تدریج باید نهادها به جای آدم ها بنشینند و مناسبات شخصی و غیررسمی به ساختارهای رسمی و سازمانی تبدیل شوند؛ ساختارهایی که در مورد آنها مفاهیمی نظیر شفافیت و منافع جمعی موضوعیت داشته باشد. با بیشتر شدن امکان های پیش روی انسان ها می توان امید به نزدیک شدن به جامعه سالم تر و پیشرفته تر داشت. وقتی آدم ها مسیرهای بیشتری برای دنبال کردن منافعشان داشته باشند کمتر به همدیگر آسیب می زنند و این امر جز در یک جامعه رو به رشد میسر نیست؛ جامعه ای که در حال تولید ثروت است. والله اعلم
✍️ کانال راهبرد/امیرحسین خالقی
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🎥 خطابه تاریخی اقتصاددان طناز- علیه حمایت رانتی
⭕️اقتصاد آزاد در واقع، قیام علیه اقتصاد مرکانتیلیستی بود که در آن، حمایت رانتی از صنایع بانفوذ تحت پوشش مصلحت ملی مجاز شمرده می‌شد و نتیجه آن یک بازی برد-باخت به ضرر عموم مردم بود. در فرانسه مرکانتیلیستی، اتحادیه دکمه‌سازان که از رواج دکمه‌های ارزان‌تر پشمی احساس خطر می‌کردند با مجوز حکومت به مغازه‌های خیاطان می‌ریختند و حتی کار به جایی رسید که افراد دارای لباس با دکمه پشمی دستگیر می‌شدند! در چنین فضایی، فردریک باستیا اقتصاددان نامدار نامه طنزآمیزی به مجلس فرانسه فرستاد که ادعا می‌کرد توسط اتحادیه شمع‌سازان نوشته شده است. داستان را ببینید.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌 بانک Goldman Sachs ارزیابی خودش از اونچه هوش مصنوعی بر سر مشاغل در ١٠ سال پیش‌رو خواهد آورد منتشر کرده.
⭕️ ارزیابی این بانک معتبر جهانی که شامل اعداد تعجب برانگیزه میگه که ۶۶٪ مشاغل آسیب خواهند دید ولی تولید ناخالص جهانی با حذف کامل یا بهبود کارایی مشاغل، ٧٪ بیشتر خواهد شد. طبق ارزیابی این بانک تا ١٠ سال آینده: ٧٪ مشاغل بطور کامل نابود خواهند شد. ١٨٪ نیروی کار جهان رو هوش مصنوعی تشکیل خواهد داد. ۴۶٪ وظایف مدیریتی و ۴۴٪ وظایف حقوقی توسط هوش مصنوعی جایگزین خواهند شد. انجام ٢۵٪ کارها به کل دیگه بر عهده انسان نخواهد بود.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🌀نقد صحبت های یاسر جبرائیلی در مورد فقر و گرسنگی در آمریکا به علت نبود عدالت، و مقایسه ی آمار آمریکا با ایران. آیا 40 میلیون نفر آمریکایی در صورت نبود غذای صدقه از گرسنگی می‌میرند؟ سلطان جبرائیلی حرفهایی در مورد بد بودن اقتصاد آمریکا برای مردمش و نبود عدالت در اونجا زده که آمریکا 40 میلیون نفر فقیر و گرسنه داره. قضیه چیه؟
🌀در حال حاضر یک دلار پی.پی.پی حدود 10 هزار تومن هست که 20 تاش در روز میشه 20 هزار تومن، در ماه میشه 6 میلیون و برای یک خانواده 4 نفره میشه 24 میلیون تومن. این حد بالای درآمد خانواده ای از فقیرترین دهک آمریکاست که طبق همین آمار 80 درصد جمعیت ایران درآمدی کمتر از این مقدار داشته اند. یعنی 8 دهک در ایران معادل یک دهک در آمریکا
🌀پیشگویی های ایشون یه کوچولو خیلی ریز تغییر کرده. همین 2.5 سال پیش ایشون میگفت که کار آمریکا تمومه و دچار فروپاشی میشه و بایدن رنگ کاخ سفید رو نخواهد دید. حالا آپدیت شده و میگه فروپاشی آرام، اونم از 40 سال پیش، اونم تازه همچنان قدرت اول اقتصادی و نظامی دنیاست اما برای ایران نسخه میپیچند که اندکی صبر کنیم تا آمریکا فروبپاشه! فقیرترین دهک ایران سقف قدرت خریدشون حدود 5 دلار ppp در روز بوده که بنابراین قدرت خرید فقیرترین دهک آمریکا که سقفش 20 دلار PPP در روز بود، 4 برابر فقیر ترین دهک آمریکاست.
🌀شبکه PBS آمریکا 2 سال پیش مستندی تهیه کرد با عنوان "فقیر بزرگ شدن در امریکا" که زندگی سه تا از فقیرترین خانواده ها رو در اونجا به تصویر کشیده بود: یه مادر سرپرست خانوار که مالک خودروی تویوتاست که برای ایرانی ها لاکچری بحساب میاد، بیمه بهداشتی مجانی و سهمیه غذای روزانه رایگان و یک سرپناه کوچک برای خانواده ش داره، بچه ها آیفون و تبلت دارند و اخیرا مدرسه به آنها لپتاپ هدیه داده است!
🌀کدوم کشور درصد فقراش بیشتره؟ کشوری که رشد اقتصادی رو سرلوحه کارش گذاشته یا کشوری که عدالت اجتماعی رو؟ آیا سیستم اقتصادی کمونیستی مد نظر آقای جبرائیلی در این 4 دهه در ایران باعث کاهش نابرابری شده یا فقیرسازی ملی؟ در کدوم کشور فقرا حال بهتری دارند؟
✍️ کانال چراز
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌 هجده کشاورز سرنوشت‌ساز: چگونه چین از فقر سوسیالیستی رها شد؟
🎯 @Signal99
🌀 «اگر خطر نمی‌کردم، مردم می‌مردند. برخی از مردم پیش از این... زمین‌گیر شده بودند. حتّی گاوها ضعیف‌تر از آن بودند که توانایی شخم‌زدن داشته باشند.» (یان هونگچانگِ کشاورز) داستان رفاه مردم چین و رهایی آنان از فقر و گرسنگی روایت دیگری از شکست نظام مالکیّت اشتراکی و کارآمدی نظام مالکیت خصوصی است؛ در افتادن نظام سوسیالیستی در پای نظام بازار. چین کمونیستی با به‌راه‌انداختن موج آزادی اقتصادی، صدها میلیون انسان را از فقر و گرسنگی رهانید و به کشوری مرفّه تبدیل شد. رفاه کنونی نه در اثر سیاست‌های برنامه‌ریزی مرکزی، بلکه در پی انقلابی در نظام کشاورزی آن کشور به‌وجود آمد؛ انقلابی خارج از سلطه‌ی دولت مرکزی و در تقابل با سیاست‌های آن.
🌀 انقلاب با چند کشاورز رنجور در دهکده‌ی ژیائوگانگ (Xiaogang) در استان آن‌هویی (Anhui) آغاز شد. سیاست یک گام بزرگ به جلو (یا جهش بزرگ) نام برنامه‌ای بود که مائو تسه‌تونگ آن را بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ به اجرا درآورد. در پی آن قحطی عظیمی بین سال‌های ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۱ چین را فراگرفت و بین ۲۰ تا ۴۵ میلیون نفر را به کام مرگ کشانید. مردم روستای ژیائوگانگ از قحطی بزرگ کمر راست نکرده بودند؛ فاجعه‌ی غیرقابل تصوّری که پیامد سیاست‌های فاجعه‌بار جهش بزرگ مائو بود.
🌀با آغاز جهش بزرگ، پس از آنکه حکومت ملّی سیاست اشتراکی‌سازی کشاورزی را به تصویب رساند، که براساس آن کشاورزان در مناطق خاصّی به کار گماشته می‌شدند، محصول در انبارهای مرکزی دور از روستا ذخیره می‌شد، دولت بخشی از محصول را به‌عنوان مالیات غصب می‌کرد و سرانجام باقی‌مانده‌ی محصول را بازتوزیع می‌کرد، اهالی ژیائوگانگ به یک کمون مردمی تعلق یافتند. در آغاز، اشتراکی‌سازی کشتزارها گامی مهم در مسیر آرمانشهر کمونیستی نگریسته می‌شد، ولی در ژیائوگانگ چنین آرمانشهری بعید به‌نظر می‌رسید.
🌀اشتراکی‌سازی ارتباط کشاورزان را با زمین‌های سابقشان را از هم گسست، و هرگونه انگیزه برای مراقبت از آن را از بین برد. بسیاری از کشاورزان با توجّه به اینکه دولت وعده‌ی دستمزد برابر به همه بدون توجّه به سخت‌کوشی‌شان را داده بود، با امید به اینکه دیگران کم‌کاری‌شان را جبران می‌کنند، تنبلی کرده و از زیر کار در می‌رفتند. ولی دیگران این کم‌کاری را جبران نکردند. نتیجه یک چرخه‌ی معیوب بود: کشاورزان با سرعت پایین کار می‌کردند، بازده محصولات کاهش یافت، دولت جیره‌ی غذایی را کاهش داد، و بنابراین کشاورزان کندتر از پیش کار می‌کردند.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
اگر میخواین کشوری رو از ریشه نابود کنید، سیستم قیمت هاشو مخدوش کنید. با دستکاری در قیمت ها جوری باعث نابودی کشورها میشه شد که حتی فکرشم نمیشه کرد. نقل قولی از اُبِرون هربرت هست که میگه: اگر نیم‌قرن پیش دولت شروع می‌کرد و شام و ناهار هر روز همه ما را فراهم می‌کرد، امروز این سخنی رایج و مقبول بود که غیرممکن است که ما بتوانیم خود شام و ناهارمان را تهیه کنیم. این منطق خیلی از افراد هست و وقتی صحبت کشف قیمت کالاها در بازار میشه، میگن دولت باید دخالت کنه.
هایک در سخنرانی دریافت جایزه نوبلش «تظاهر به دانش» گفت: «ما صرفاً هیچ نظام اطلاعاتی دیگری راجع به اقتصاد نداریم جز نظام قیمتها.» قیمتها صرفاً اعدادی نیستن که ما از خودمون در بیاریم تا دنیای بهتری بسازیم. قیمتها اطلاعات حیاتی یک نظام اقتصادین. ما راهی برای فهمیدن اینکه چه‌کسی دلش می‌خواد چه چیزی تولید کنه، نداریم مگه اینکه اجازه بدیم ببینن قیمتها کجان. همچنین راهی برای فهمیدن اینکه چه کسی می‌خود چه چیزی مصرف کنه، نداریم جز وقتی که بدونن برای هر جنسی چقدر باید پرداخت کنن.
نکته مورد نظر هایک همین بود. قیمتها، اطلاعاتی هستن که ما بهشون نیاز داریم و تنها راه رسیدن به این اطلاعات و محاسبه قیمت, اینه که اجازه بدیم بازار اون رو محاسبه کنه. پایین اوردن قیمت به شکل مصنوعی فقط باعث کمبود اون کالا میشه. قیمت گذاری دستوری به اشکال مختلف در کشورهای کمونیستی ازمایش شد و شکست خورد. در نظام بازار ما میگیم افراد دنبال سود شخصی هستن و دوست دارن کالا و خدماتشون رو به بالاترین نرخ بفروشن, ولی وجود رقابت و حق انتخاب مصرف کننده, باعث ایجاد یک قیمت تعادلی میشه.
======================
@Reza_Ghanipur
🎥 با استناد به داده‌های اخیرا منتشر شده بانک مرکزی و داده های موجود از اطلاعات بانکهای تجاری، متوسط سرانه مانده تسهیلات به روز شده بسیاری از بانکها در دسترس است. این در حالی است که به دلیل نرخ بهره تسهیلات (کمتر از تورم) اعطای هر نوع تسهیلات با این نرخها به نوعی امتیاز ویژه تلقی می شود که مردم یا بنگاه های عادی به آن دسترسی ندارند. طبیعتا اگر تورم کمتر از نرخهای بهره اسمی فعلی می بود، شرایط متفاوت می شد. واحد نمودار "میلیون تومان وام به ازای هر نفر کارمند" است.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌 دیوار کوتاه خصوصی‌سازی
🎯 @Signal99
🌀 چندی پیش خبری درباره ورشکسته شدن شرکت داروگر منتشر شد. همانطور که انتظار می‌رفت در فضای ایران بلافاصله خصوصی‌سازی این شرکت زیرسوال رفت و متهم اصلی ورشکستگی این شرکت خصوصی‌سازی اعلام شد. اما برای فهم درست موضوع باید به چند پرسش ساده فکر کنیم. پرسش اول: آیا ورشکسته شدن شرکت‌ها همیشه چیز بدی است یا ورشکسته شدن برخی شرکت‌ها بخشی از فرآیند اقتصاد رقابتی است؟ پرسش دوم: آیا شرکت داروگر اگر دولتی می‌ماند، ورشکست نمی‌شد؟ پرسش سوم: اگر کسی مال خود را صرف خرید یک شرکت کرده نسبت به آن دلسوزتر است و دوست دارد آن شرکت سودآور باشد یا افرادی که هزینه‌ای برای یک شرکت نمی‌کنند و حتی خود هزینه‌ای به آن تحمیل می‌کنند؟ پرسش چهارم: آیا بازار صنایع آرایشی-بهداشتی بازاری با رقابت شدید است یا بازاری با رقابت کم؟ پرسش پنجم: آیا خصوصی‌سازی شرکت‌های کوچک در اولویت است یا شرکت‌های خیلی بزرگ؟
🌀برای راهنمایی توضیحاتی بدیهی درباره هر کدام از این پرسش‌ها عرضه میشود؛ ولی مطمئن هستم بیست سال بعد ایرانیان وقتی به مکتوبات این زمان برگردند تعجب می‌کنند که چرا این حرف‌های بدیهی دریک مقطعی از زمان غیربدیهی بوده است. ورشکستگی بخشی از فرآیند رقابت است. همانطور که در ورزش جالب نیست یک تیم همیشه اول باشد و جالب‌تر آن است که رقابت‌ها نزدیک باشد و هر سال یک تیم بتواند خود را به سکوی نخست برساند، در عرصه اقتصاد نیز جالب نیست که در رقابت بازاری همیشه یک شرکت پیروز باشد. بازارها وقتی رقابتی هستند که شانس بازنده شدن برای برخی شرکت‌ها وجود داشته باشد و اگر شرکتی نتواند خود را دوباره آماده کند و به رقابت برگردد از گود رقابت حذف خواهد شد؛ یعنی ورشکست میشود. به‌طور کلی، ورشکستگی نه تنها پدیده بدی نیست، بلکه سازوکاری است برای اینکه اموالی و منابعی که نامولد بودند تغییر مسیر فعالیت یابند و در عرصه مولدتری به‌کارگرفته شوند.
🌀وقتی شرکت، دولتی است البته انگیزه کمتری برای رقابت‌پذیر بودن یا نوآوری دارد؛ زیرا در شرکت‌های دولتی به پیروزی در رقابت بازاری جایزه داده نمی‌شود و مدیران انگیزه‌ای برای تقلا ندارند. بنابراین داروگر اگر دولتی بود بازهم ورشکست می‌شد؛ اما ورشکستگی آن هیچ وقت اعلام نمی‌شد؛ زیرا دولت مجبور بود سالانه بودجه‌ای برای جبران ضرر و زیان وارده پرداخت کند. هیچکس به اندازه مالک شرکتی که بابت تملک آن پول داده نسبت به آن حساسیت و دلسوزی ندارد. نه خبرنگاران نه مدیران دولتی و نه توده مردم زیان مستقیمی از ورشکسته شدن یک شرکت نمی‌کنند و فقط صاحب آن است که بیش از هرکس دیگری متضرر میشود. لذا تصور اینکه دایه‌ها دلسوزتر از مادر شوند بسیار دور از ذهن است.
✍️ دکتر علی سرزعیم
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🎥 توماس سول، از مارکسیسم تا بازار آزاد
✍️ ترجمه از بورژوا
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌تورم را نرخ ارز بالا می برد یا دستکاری ارزش پول؟
🎯 @Signal99
🌀کره زمین روی شاخ گاو است و هرگاه این گاو خسته میشود و زمین را روی شاخ دیگر می‌لغزاند زلزله رخ می‌دهد. بسیاری از علت‌هایی که برای تورم در ایران بیان میشود به همان اندازه علمی است که در این گزاره برای علت زلزله بیان شده است. در مطلب قبلی فرمول تورم‌سازی در طول تاریخ تشریح و اشاره شد که هیچ عاملی جز دستکاری ارزش پول نمی‌تواند باعث تورم (یعنی افزایش سطح عمومی قیمتها) شود. اما این سؤال مطرح شده است که اگر علت تورم، دستکاری ارزش پول است پس چرا به دنبال جهش ارزی یا همزمان با آن، نرخ تورم افزایش می‌یابد؟
🌀 از اوایل دهه پنجاه با افزایش قیمت نفت، ابزاری به نام پترودلار یا همان دلارهای نفتی در اختیار دولت‌های ایران قرار گرفت که با آن می‌توان بخش مهمی از آثار دستکاری ارزش پول را به آینده پرتاب کرد. این مکانیسم را که در ادبیات اقتصادی تحت عنوان «لنگرسازی از نرخ اسمی ارز برای مهار تورم» بررسی میشود به صورت ساده می‌توان اینگونه توضیح داد: به بند کشیدن تورم حاصل از دستکاری ارزش پول (یا بخش مهمی از این تورم) با تثبیت نرخ ارز. این شیوه از مهار تورم با لنگر نرخ ارز به دلیل پیامدهای فاجعه‌باری که بر اقتصاد تحمیل می‌کند در عموم کشورهای جهان منسوخ شده است.
🌀به عنوان مثال، ریال در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ نصف ارزش خود را از دست داد یعنی شاخص قیمتها در همین دوره دو برابر شد؛ به این معنا که اگر برای خرید یک سبد کالا در سال ۱۳۸۴ مثلا ۱۰۰ هزار تومان لازم بود برای خرید همین سبد در سال ۱۳۸۹ باید حدود ۲۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شد. اما این بی‌ارزش شدن ریال در نرخ ارز همین دوره به دلیل لنگرسازی از نرخ ارز منعکس نشد. در عین حال، اگر این دوره را تا سال ۹۱ امتداد بدهیم مشاهده میکنیم که افزایش شاخص قیمتها (از مبدأ سال ۸۴) بیش از سه برابر میشود. اما اتفاقی که در سال ۹۱ می‌افتد افزایش شدید تحریم‌هاست که چشم‌انداز پترودلار برای تداوم لنگر ارزی را تضعیف می‌کند و همه تورم انباشت شده در نرخ ارز به سرعت در بازار ارز منعکس شده و تورم کالاهای وارداتی و کالاهای مشابه داخلی به همین میزان جهش می‌یابد. طبیعی است این همزمانی جهش ارز و جهش قیمتها برای ناظر غیرمطلع به صورت علیت هم قابل مشاهده باشد اما به قول فردریک باستیا، این فقط قسمتی از ماجراست که دیده میشود. آنچه دیده نمی‌شود همان دستکاری ارزش پول در طول دوره منتهی به جهش است که بخش مهمی از تورم آن به پایان دوره پرتاب شده است.
🌀داستان بالا را می‌توان عینا به دوره ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ و اتفاقات پس از آن تعمیم داد. تنها تفاوتی که بین این دو ماجرا وجود دارد این است که تحریم‌های ترامپ برعکس تحریم‌های اوباما که از سال ۹۲ متوقف شد تاکنون ادامه داشته است. تداوم تحریم‌ها باعث مشاهده تداوم علیت بین افزایش نرخ ارز و نرخ تورم در سال‌های اخیر شده است که البته توضیحی متفاوت از لنگرسازی ارز دارد. در واقع، آنچه روی می‌دهد افزایش خلق پول برای جبران کسری منابع ناشی از کاهش پترودلار و نیز نابلدی سیاستگذار پولی در استفاده از «عملیات بازار باز» برای جلوگیری از افزایش دست‌درازی به منابع بانک مرکزی به دنبال جهش ارزی است که باعث دستکاری بیشتر ارزش پول و متعاقبا جهش تورم میشود.
🌀در عین حال نباید فراموش کرد که مهار تورم در شرایط فعلی ایران نه تنها نیازمند توقف دستکاری ارزش پول بلکه معکوس‌سازی انتظارات تورمی با رفع تحریم‌هاست اما طنز ماجرا اینجاست که معتقدان به علیت نرخ ارز در افزایش تورم سخنی از ضرورت رفع تحریم‌ها به میان نمی‌آورند بلکه نسخه آنها برای مهار نرخ ارز چیزی شبیه نسخه دلار ۴۲۰۰ یعنی نرخ دستوری مستقل از نرخ بازار است که پیامدهای فاجعه‌بار آن بر هیچکس پوشیده نیست.
🌀در جمع‌بندی نهایی می‌توان گفت که اگرچه شوک تورمی ناشی از لنگرسازی نرخ ارز قابل مهار نبود و صرفا قابل پیشگیری بود اما تداوم حرکت تورم با افزایش نرخ ارز قابل مهار بود همانطور که در روسیه مهار شد. البته امکان‌پذیری مهار تورم ناشی از افزایش نرخ ارز به معنی آن نیست که می‌توان اثر رکودی ناشی از آن را نیز کنترل کرد یا از تغییر قیمت‌های نسبی (نه تورم) جلوگیری کرد. اما سخن بر سر آن است که نابلدی سیاستگذار اقتصادی در مواجهه با تحریم که می‌توانست آثار آن را در سطح رکود غیرتورمی محدود کند باعث تحمیل بحرانی بزرگتر یعنی رکود تورمی بر اقتصاد ایران شد.
✍🏻علی میرزاخانی
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
🎥 داستان رشد و فروپاشی اقتصادها, قسمت پنجم: بهترین فرمول برای کاهش قیمتها
⭕️ تا اینجا دیدیم که رونق تولید در جزیره و افزایش تعداد ماهی‌های صید شده کاری کرد که خبر به گوش اهالی جزیره‌های دیگر برسد. کم کم جمعیت جزیره بیشتر شد و ماهی به عنوان پول در جزیره پذیرفته شد. نکته دیگری که به زودی اهالی جزیره به آن رسیدند این بود که وقتی تنوع کارها بیشتر شود و کارها به صورت تخصصی انجام شوند چطور بهره وری بالا خواهد رفت و قیمتها کاهش پیدا خواهند کرد. کم کم قوانین مربوط به ارتباط عرضه و تقاضا و قیمت خودش را نشان می‌داد.
✍️فردای اقتصاد
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📚 برترین کانال‌ها برای افزایش دانش اقتصادی
📓 انجمن علمی اقتصاد
@anjoman_elmi_eqtesad
📔 آپشن بورس | اختیار معامله
@CALL_PUT_0PTION
📒 بهترین تحلیل‌های روز اقتصاد ایران
@EghtesadBazar
📕 ا𝐏 𝐃 𝐅ا ڪٺابهاے اقتصادی و مدیریتی
@BOOK_E_M
📗 آموزش اقتصاد سنجی به زبان ساده
@eghtesadsanjinovin
📘 رویدادهای اقتصادی
@ecoevents
📙 جامعه‌‌شناسی اقتصادی و توسعه
@sociology_development_economic
📓 بازار آزاد
@FreemarketEconomy
📔 در سنگر آزادی
@Baharestan_MAG
📒 اقتصاد و رسانه
@Economedia
📕 با مالیات/برای آگاهی از مقررات مالیاتی
@bamaliat
📗 بورسیه‌ها و کاریابی بین‌المللی (𝗖𝗨)
@ScholarCU
📘 بورس
@bonyadi_kar
📙 جزوه و فایل‌‌های آموزشی اقتصادی
@sasangharakhani
📓 کانال دکتری اقتصاد
@ecophd
📔 آموزش آمار و اقتصادسنجی با نرم‌افزار
@econometricsinresearch
📒 اشتباهات من در بازارهای مالی
@Reza_Ghanipur
📕 برای این اقتصاد دستوری ...
@Signal99
📗 دانلود فیلم کارگاه و دوره‌های ضبط شده | پژوهشی و تخصصی
@GEOTODAYLIBRARY
📘 آموزش سواد مالی و اقتصادی به زبان ساده
@ECONVIEWS
📙 تحلیل بنیادی و تکنیکال بورس
@TEHRAN_BOORSE
📌 هماهنگی برای شرکت در تبادل
@AminTabaghchi
📌 تورم را چه کسانی می سازند؟
🎯 @Signal99
🌀«گرانفروشی» واژه‌ای است که تورم‌سازان علاقه دارند آن را جایگزین واژه «تورم» کنند. چرا که واژه «گرانفروشی» بار اتهامی افزایش قیمتها را از دوش تورم‌سازان برداشته و این اتهام را به آدرس‌های غلط حواله می‌کند؛ آدرس‌های غلطی همچون کارخانه‌ها و مغازه‌ها و فروشگاه‌ها که کالاها را گران می‌فروشند. بعضا برخی از چهره‌های اثرگذار هم با این القائات نادرست همراه شده و موقع افزایش قیمتها پیشنهاد تحریم خرید کالاها را می‌دهند. این پیشنهاد به دلیل درک نادرست از تفاوت گرانی و تورم به هیچوجه باعث توقف افزایش قیمتها نمی‌شود و فقط مردم را هم به متهمان افزایش تورم اضافه می‌کند!
🌀اما تورم را چه کسانی می‌سازند و چگونه؟ تعریف دقیق تورم همان کاهش ارزش پول است اما سؤال این است که اررزش پول چگونه کم میشود؟ پاسخ ساده‌تر به این سؤال نیازمند سفر در زمان است. زمانی که هنوز پول اسکناسی مرسوم نبود و سکه‌ها به عنوان پول رایج زمانه به دلیل استفاده از ترکیبات طلا و نقره ارزش ذاتی داشتند. حکومت‌های ماقبل مدرنیته دارای خزانه‌ای از سکه با ترکیبات طلا و نقره بودند که ورودی این خزانه از باج و خراج بود. خزانه منبع پرداخت حقوق درباریان و نظامیان و نیز بذل و بخشش‌های سلطان بود و هر زمان که با کسری مواجه می‌شد یا باج و خراج را افزایش می‌دادند یا با لشکرکشی به بلاد دیگر منابع آنجا را به عنوان غنیمت تصاحب می‌کردند.
🌀اما با توجه به اشتیاق تاریخی حکومتها برای ولخرجی و کسری مداوم منابع، به تدریج روش دیگری برای افزایش منابع خزانه اختراع شد. در این روش جدید، حکومتها تصمیم می‌گرفتند سکه‌های خزانه را ذوب کرده و سکه‌های جدید را با درجه خلوص کمتری از طلا و نقره (با افزودن فلزات کم‌ارزش‌تری مثل مس) ضرب کنند. به این صورت که مثلا طلای موجود در سکه یک دیناری جدید در حد نصف سکه یک دیناری قبلی کاهش می‌یافت. این به معنای آن بود که ارزش واقعی پول (سکه یک دیناری جدید) نصف شده است و به همین دلیل وقتی حقوق‌بگیران سلطان با سکه‌های جدید به بازار می‌رفتند متوجه می‌شدند که قیمتها دو برابر شده است که انعکاس همان کاهش ارزش پول به نصف است. نکته جالب اینکه با رواج سکه‌های جدید سکه‌های قبلی از رواج می‌افتد (این پدیده در ادبیات اقتصادی به قانون گرشام موسوم است) و به تدریج همه قیمتها دو برابر میشود.
🌀به عبارت دقیق‌تر، تورم همان دستکاری ارزش پول است که توسط حکومتها در طول تاریخ انجام می‌شده است. یعنی در مواقع كسري بودجه، سلطان دستور می‌داد عيار طلا یا نقره را در سكه رايج كاهش دهند تا تعداد سكه بيشتری با همان واحد قبلی ضرب شود. نتيجه اين بود كه سلطان سكه‌های بيشتری در اختیار داشت و مخارج بیشتری را پوشش می‌داد اما قدرت خريد سكه‌ها به اندازه تقلب و ناخالصی انجام شده كاهش می‌يافت كه در سوي ديگر معادله میشود همان تورم.
🌀در سابقه تاریخی می‌توان به ضرب سکه «شاهی» توسط سلسله سامانیان اشاره کرد که معادل ۵۰ دینار بود. یعنی سکه یک دیناری را در طول ده‌ها سال به قدری بی‌ارزش کرده بودند که ۵۰ سکه جدید به اندازه یک سکه اولیه دارای فلز گرانبها بود و سکه شاهی برای تسهیل مبادلات ضرب شد. اما دستکاری ارزش پول همچنان ادامه داشت و بعد از گذشت چند صباحی نادرشاه سکه نادری را معادل ۱۰ شاهی یا ۵۰۰ دینار ضرب کرد. قاجاریه سکه ۱۰۰۰ دیناری به اسم قِران ضرب کرد و برای اولین بار اسکناس ۱۰ هزار دیناری هم به اسم تومان منتشر شد. افراد سالمند حتما به خاطر دارند که تا همین چند دهه پیش نیم تومان را پنج‌زاری می‌گفتند که مخفف پنج‌هزاری به معنی ۵۰۰۰ دینار بود یا دوزاری به معنی ۲۰۰۰ دینار. احتمالا کمی قدیمی‌ترها به یاد می‌آورند که نیم‌ریال یا نیم‌قِران را هم ۱۰شاهی می‌گفتند یعنی همان ۵۰۰ دینار.
🌀بنابراین، تورم هیچ چیزی جز دستکاری ارزش پول نیست و این کار هم جز با در اختیار داشتن فرمان ضرابخانه (یا همان بانک مرکزی در دنیای مدرن) امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل، از حدود ۴۰ سال قبل که استقلال کارشناسی بانکهای مرکزی از قدرت سیاسی به رسمیت شناخته شد مشکل تورمهای بالا در عموم کشورها (جز معدودی مثل ایران که بانک مرکزی مستقل ندارند) به تاریخ پیوست. در دوران کنونی، دستکاری ارزش پول حتی نیازی به ذوب انبار سکه خزانه ندارد و بانک مرکزی غیرمستقل با فشار یک دکمه می‌تواند کسری دولت یا اعتبارات مورد نیاز دولت را پرداخت کند که در آمار رشد نقدینگی منعکس میشود. به عنوان مثال، وقتی گفته میشود در دوران بی‌رشدی دهه ۹۰ حجم نقدینگی ۱۰ برابر شده یعنی اینکه هر ۱۰ تومان آخر دوره معادل یک تومان ابتدای دوره ارزش خواهد داشت. افزایش حداقل ۱۰ برابری قیمتها از ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ انعکاس همین دستکاری ارزش پول است.
✍🏻علی میرزاخانی
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌 بازی برد - برد مهاجرت در ۲۰۲۳
🎯 @Signal99
🌀 اکونومیست در گزارشی به بررسی اثرات افزایش موج مهاجرت به اقتصادهای ثروتمند جهان پرداخته است. براساس آمارهای گزارش اکونومیست مهاجرت به بریتانیا، استرالیا، آمریکا، کانادا و آلمان رو به افزایش است. اقتصادهایی که از مهاجران زیادی استقبال می‌کنند، در بلندمدت نفع زیادی خواهند برد. ایالات متحده آمریکا مثال خوبی برای این موضوع است؛ چراکه مهاجران ایده‌های جدیدی را به این کشور آورده‌اند. مهاجران همچنین به ایجاد پیوندهای تجاری و سرمایه‌گذاری بین کشور خود و کشوری که به آن مهاجرت کرده‌اند، کمک می‌کنند. ازطرفی تجمع کارگران جوان نیز به ایجاد درآمد مالیاتی بیشتر کمک می‌کند.
🌀براساس نظر یک اقتصاددان ارشد مرکز مدیریت جهانی آپولو، افزایش مهاجرت برای فدرال رزرو مفید است؛ چراکه باعث میشود از التهاب بازار کار کاسته شود و نرخ تورم کاهش یابد. از سوی دیگر افزایش تعداد مهاجران باعث افزایش عرضه نیروی کار شده و این موضوع رشد دستمزد را کاهش می‌دهد. مهاجران همچنین تقاضا برای کالاها و خدمات را افزایش می‌دهند که خود می‌تواند باعث تشدید تورم شود. در بریتانیا، افزایش تعداد مهاجران باعث شده اجاره‌بها در شهر لندن که از قبل هم عرضه مسکن محدودی داشت، افزایش یابد. مهاجرت امروز، باعث مهاجرت فردا نیز میشود، چراکه مهاجران پای فرزندان و حتی شرکای خود را به کشور جدید بازخواهند کرد.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99
📌 رابطه تورم و نقدینگی؛ افسانه یا واقعیت؟
⭕️ یکی از یافته‌های علم اقتصاد، پولی بودن ریشه تورمهای مزمن است. به این معنا که افزایش مداوم قیمت کالاها و خدمات ناشی از چاپ پول مازاد بر عرضه کالاها و خدمات در اقتصاد است. در نمودار بالا، ده کشور با تورم بیشترین تورم و ده کشور با کمترین تورم در جهان طی ده سال گذشته، رشد نقدینگی متناسب با تورم خود تجربه کرده اند.
⭕️ در کشور ما، وجود دلار نفتی زیاد در اختیار دولت و بانک مرکزی، باعث شده تا با ارزپاشی، قیمت کالاهای وارداتی را پایین مانده و در نتیجه تورم را تا مدتی کنترل شود. اما همچنان چاپ زیاد ریال، نهایتا منجر به کاهش ارزش ریال در برابر سایر ارزها شده و در بلندمدت تورم با رشد پول یکی میشود.
⭕️ این شبهه مطرح است که رکوردزنی تورم، ناشی از فشار هزینه و افزایش قیمت دلار بوده. در حالی که رشد پول پرقدرت در آخرین آمار منتشره بانک مرکزی رکوردی تاریخی زده که ریشه آن در ناترازی دولت و بانکهاست. اگر چه انتظارات تورمی بالا و اصلاح قیمتی نیز به اثرگذاری این حجم از پول بر قیمتها اثرگذار کمک کرده‌اند.
🔖 کانال سیگنال
🎯 @Signal99