▪️در نقد اَبَر روایت دکتر موسی غنی نژاد از تاریخ نهضت ملی نفت و دکتر محمد مصدق (قسمت اول ، منتشر شده در خبرآنلاین)

گروه اندیشه: تاریخ معاصر که مرور چندباره آن دارای درس های عظیم برای جبران عقب ماندگی و توسعه است می تواند یکی از بزرگترین پروژه های ایرانیان به منظور عبور از دوره اندیشه ورزی به مثابه تصادف، به اندیشه ورزی به مثابه هویت و ماهیت دائمی ایرانیان در زندگی روزمره باشد اما این امر مشروط به شروطی است، از جمله پرهیز از سیاست زدگی در تحلیل تاریخ و درس آموزی برای امروز ایران و توسعه آن، سپس ورود حوزه علم، و پرهیز از ژورنالیسم زدگی.

پرواضح است که در این باره قرارگرفتن روزنامه نگاری در خدمت علم و براهین علمی از بزرگترین رسالت رسانه ای است که به دلیل آفت سیاست زدگی، اغلب نظام رسانه ای ایران از چنین رویکردی به دور است. از این رو حضور دانشگاه در حوزه روزنامه نگاری می تواند به غنای آن انجامیده و اندیشه های مخالف و موافق درباره رویدادها می تواند مقوم حوزه تمدن ایرانی باشد.....

مطلب زیر به قلم دکتر کریم سلیمانی دهکردی (دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی) از این زاویه به مخاطب گروه اندیشه تقدیم می شود. او از نویسندگان کتاب موانع توسعه در ایران است. این بخش از مقاله در نقد اندیشه های دکتر موسی غنی نژاد در باره کودتای سوم اسفند  است [به بهانه ی انتشار یک گفت و گو با دکتر غنی نژاد در روزنامه ی دنیای اقتصاد، شماره ۶۲۳۶، ۷ اسفند ۱۴۰۳].

مقاله ای انتقادی اما فکت محور.  هدف اصلی آن نقد «روش تاریخ‌نگاری» غنی‌نژاد است. نویسنده معتقد است که غنی‌نژاد با استفاده از روشی مچ‌گیرانه، تقلیل‌گرایانه، ابهام‌آمیز و با دستکاری جزئیات تاریخی (زمان‌پریشی و مفهوم‌پریشی)، روایتی مغرضانه و پریشان از تاریخ معاصر ارائه می‌دهد.

نویسنده در این مقاله به نقد دیدگاه‌های غنی‌نژاد در مصاحبه اخیر ایشان (۷ اسفند ۱۴۰۳) می‌پردازد که در آن، غنی‌نژاد واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را کودتا ندانسته و برای تقویت این نظر، ادعا می‌کند که واقعه سوم اسفند ۱۲۹۹ نیز کودتا نبوده است. نویسنده با استناد به منابع متعدد تاریخی، خاطرات شاهدان عینی (مانند عبدالله مستوفی و یحیی دولت‌آبادی)، اعترافات بانیان کودتا (رضاخان و سیدضیاء)، گزارش‌های دیپلماتیک (نورمن و آیرونساید)، و آرای نمایندگان مجالس چهارم و چهاردهم، به تفصیل اثبات می‌کند که واقعه سوم اسفند ۱۲۹۹ یک کودتای نظامی با حمایت انگلیس بوده است که طی آن، تهران به اشغال نیروهای قزاق درآمده و احمدشاه تحت فشار مجبور به انتصاب سیدضیاء به نخست‌وزیری شده است.

نویسنده تاکید می کند که هدف غنی‌نژاد از مشروعیت‌بخشی به کودتای سوم اسفند برای به چالش کشیدن کودتا بودن ۲۸ مرداد است از این رو روش تاریخ‌نگاری او را مچ‌گیرانه، تقلیل‌گرایانه و مغرضانه توصیف می‌کند.


https://B2n.ir/nq7630

Читать полностью…

♦️پشتیبانی از پویش مردم‌نامه با واریز رمزارز

🔸این شیوه به‌ویژه برای ایرانیان خارج از کشور مناسب است.

1⃣ لطفاً تتر را (USDT) از طریق کانال TRC20 به کیف پول زیر واریز کنید:

🔗TS48gZvmqykP43joaKknZYLH5RGzEvhxwg

2⃣ لطفاً بیت‌کوین را از طریق شبکۀ BTC به کیف پول زیر واریز کنید:

🔗bc1qexsdjdcd5ejh8ddukce8l9n4rt9kmjvdcrnzzp

⚠️ تذکر: از مبدأ اکسچنج‌های جهانی که کاربران ایرانی را در شروط استفاده از خدمات خود محدود کرده‌اند، به‌ویژه اکسچنج‌های آمریکایی مانند کوین‌بیس، کراکن و بایننس، استفاده نکنید.

🔸 لطفاً پس از واریز، اسکرین‌شات پرداخت خود را به نشانی زیر بفرستید:
🆔 @mjavadmh

/channel/mardomnameh

Читать полностью…

📌مردم‌نامه با تعرفۀ تعیین‌شده تبلیغات می‌پذیرد:

🔸در تلگرام
🔗/channel/mardomnameh

🔸در اینستاگرام
🔗https://www.instagram.com/mardomnameh/

🔸در سایت
🔗https://mardomnameh.com/

🔸در آپارت
🔗https://www.aparat.com/mardomnameh

🔸در یوتیوب
🔗Mardomnameh" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@Mardomnameh
🔸در فصلنامه

🔸در نشست‌های ماهانه

♦️تعرفۀ تبلیغات در پوشۀ پیوست به‌تفکیک آمده است.

🟠 سفارش تبلیغات:
🆔 @mjavadmh


/channel/mardomnameh

Читать полностью…

‌
🔴 هشدار بیش از ۸۰۰ نفر از اندیشمندان، دانشگاهیان،‌ متخصصان، هنرمندان، نویسندگان و کارشناسانِ ایران‌دوست به ورود غیرکارشناسی بخش‌هایی از حاکمیت از جمله قوۀ مجریه به «مباحثِ قومی» به جای تمرکز و توجه به ابرچالش‌های پیش‌روی کشور و ملّتِ ایران:
بر سرِ شاخه‌ای نشسته و بُن نبرید!

در این بیانیه مفصل که خطاب به ملّتِ تاریخی و بزرگ ایران نوشته شده است، به برخی از رخدادهای تلخِ هفته‌های پایانی اسفند ۱۴۰۳ و نوروز ۱۴۰۴ خورشیدی،‌ اشارۀ کوتاهی شده و به مقامات کشور، هشدار داده شده است.

ذیل بیانیه به ترتیب حروف الفبا، امضای شخصیت‌های برجستۀ دانشگاهی، دانشی، هنری، رسانه‌ای و سیاسی چون عباس آخوندی، ژاله آموزگار، محمد آمره، اکبر ایرانی، کوروش احمدی، عبدالمجید ارفعی، حسن انوری، مجتبی برزویی، مرضیه برومند، احمد بستانی، رخشان بنی‌اعتماد، محمدعلی بهمنی قاجار، کاوه بیات، محمدرضا پاسبان، سعیده پراش،‌ ناصرالدین پروین، نصرالله پورجوادی، تهمورث پورناظری، سهراب پورناظری، کیخسرو پورناظری، داریوش پیرنیاکان، مجید تفرشی، افشین جعفرزاده، محمد جعفری قنواتی، علی جنتی، منوچهر جوکار،‌ هادی حیدری، محمد خزایی، کامروز خسروی جاوید، علی‌اصغر دادبه، محمد درویش، داود دشتبانی،‌ علی دهباشی، گودرز رشتیانی، محمد جواد روح، اشکان زارع، زاگرس زند، علی‌اشرف صادقی، ابراهیم صحافی، پیمان عارف، حامد عامری گلستانی، مسعود عرفانیان، عقاب علی‌احمدی، موسی غنی‌نژاد، نعت‌الله فاضلی، حبیب‌اله فاضلی کرمانشاهی، محمد قوچانی، حامد کاظم‌زاده ایرانشهر، احمد کاظمی، رضا کدخدازاده، میرجلال‌الدین کزازی، الهه کولایی، جمشید کیانفر، زهرا گویا، علی گنجیان خناری، علی مصفّا، محمد مطلق، حکمت‌الله ملاصالحی، احسان منصوری، یدالله منصوری، میر طاهر موسوی، مصطفی نصیری، علی نظری، حسین نوری‌نیا، مهدی هداوند، ناصر همرنگ و احسان هوشمند دیده می‌شود.


🔴 در بیانیۀ مفصلِ دغدغه‌مندان ایران به موارد زیر اشاره شده است:

● فروکاستنِ نوروز از یک جشنِ بزرگِ ملّیِ ایرانی، به یک مراسمِ خُردِ قومی و طایفه‌ای و محلّی در برخی جشن‌های نوروری در استان‌های غرب و شمال‌غرب کشور

● رخدادهای تلخ و خلاف وحدتِ ملی در شهر ارومیه و عملکرد مسئولان استانی در این رخدادها

● تبدیل نوروز - جشنِ ملّی و میهنی ایرانیان - به محلِّ منازعاتِ کاذب و مصنوعیِ قومی و قبیله‌ای

● برخوردهای سلیقه‌ای و ناسنجیده و گاه همراه با تحریف، تخفیف و تقلیلِ مسنولانِ کشور نسبت به میراثِ فرهنگی، تاریخی و تمدّنی ایران بویژه نسبت به جشنِ ملّی نوروز

● تلاش برای مصادرۀ جشن ملّی نوروز توسط رئیس‌جمهور ترکیه و گستاخی او نسبت به تبریز - کُهن‌شهر ایران - و سکوتِ ناموجه و نابخشودنیِ مسئولانِ کشور در پاسخ به این ادعاهای بی‌اساس

● ترویج «ادبیاتِ قوم‌گرایانه» و عدم توجه به مفهوم «شهروند ایرانی» و «حقوق شهروندی» توسط برخی از مقامات بویژه توسط عالی‌ترین مقام اجرایی کشور

● عدم توجه به جایگاه و نقش زبان ملّی - تمدنی فارسی در وحدت و یکپارچگی ملی و تلاش برای تضعیف آن از سوی برخی از مقاماتِ کشوری و استانی

● سخنانِ خلافِ واقعیاتِ تاریخی و یکپارچگی سرزمینی و انسجامِ فرهنگیِ ایرانیان توسط استاندار آذربایجان شرقی دربارۀ پیوند آذربایجان با ایران

● تلاش تفرقه‌افکنِ استاندار خوزستان برای تبدیل عید فطر از یک «عیدی دینی» به «عیدی قومی»

● برخی اظهاراتِ نابه‌هنگام و تفرقه‌افکن و انسجام‌سوز مقامات دربارۀ «آموزش زبان‌های محلی»، اختیارات استاندارها، طرح بحثِ «فدرالیسم»، دیدار عالی‌ترین مقام اجرایی کشور با برخی افرادِ افراطیِ قوم‌گرا و سوء‌تدبیر استاندار آذربایجان‌ غربی در رخدادهای هفته‌های اخیر شهر ارومیه

● «قومی‌سازی مناسباتِ اجتماعی» به جای مواجهۀ اصولی با چالش‌های کشور توسط بخش‌هایی از حاکمیّت و از جمله بخش‌هایی از قوۀ مجریه
و ...


🔴 در بند پایانی بیانیه آمده است:

«ما امضاکنندگان این بیانیه، ضمن هشدارِ دوباره به دولتمردان دربارۀ اتخاذ رویکردهای غیرکارشناسی و وفاق‌سوزی که در پیش گرفته‌اند، یادآور می‌شویم که چنین روش‌هایی به جز تهدیدِ انسجام و امنیتِ ملّی و تقویتِ واگرایی و منازعاتِ خانمان‌سوزِ محلّی، آوردۀ دیگری برای کشور و ملّتِ بزرگِ ایران ندارد. با تأکید یادآور می‌شویم که در صورتِ تداومِ چنین رویکردهایی، سکوت را خیانت به آیندۀ ایران و بازی در برنامۀ دشمنانِ کشور برای تهدیدِ تمامیّتِ ایران ارزیابی نموده و در قبالِ مسئولیتِ ملّی و تاریخی خود نسبت به سرنوشتِ کشور و ملّتِ ایران، روشنگری و کنشگری مدنی و‌ ملّی خود را با جدیّتِ بیشتر، ادامه می‌دهیم.»



🔴 متن کاملِ بیانیه و نام بیش از ۸۰۰ شخصیتِ امضاکنندۀ بیانیه (تا ظهر ۱۷ فروردین ۱۴۰۴ خورشیدی) را در «روزنامۀ شرق» یا «خبرآنلاین» بخوانید.


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

Читать полностью…

به نام خداوند جان و خرد

به فرهنگ باشد روان، تندرست

کانال تلگرام استاد محمدتقی دانش‌پژوه، ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ راه‌اندازی شد. این کانال، به این اختر برجسته‌ی دانش و فرهنگ می‌پردازد. از این‌رو، خواهشمندم مرا در این راه، یاری فرمایید.

دوستار شما
مانلی آمارد
@Amard_maneli
۱۷ اسفند ۱۴۰۳
/channel/mt_daneshpazhuh

Читать полностью…

🔊فایل صوتی

نشست گفت‌وگویی پیرامون تجربه تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری محسن بهشتی‌ سرشت 

هاشم آقاجری

.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @
🆑 #کانال‌سخنرانی‌ها
🌹

Читать полностью…

✅ پاسخ کاوه فرهادی به سؤالی دربارۀ انتقال پایتخت ایران از تهران به جایی دیگر

📌 برشی از نشست «زیست‌بوم در فرهنگ ایرانی»

🔗 https://youtu.be/whfHrmQLdho

🔗 https://www.aparat.com/v/akpe14q

مردم‌نامه را در یوتیوب و آپارات دنبال و با بازنشر و پسند ویدیوها از ما حمایت کنید.

Читать полностью…

✅ نقد و بررسی کتاب اختراع قوم یهود، نوشتۀ شلومو زند

این نشست با سخنرانی سیدهاشم آقاجری، حسینعلی نوذری و داریوش رحمانیان روز دوشنبه ۲۲ مهرماه ۱۳۹۸ در خانه وارطان برگزار شد. جواد مرشدلو دبیر این نشست بود.

📌 برای شنیدن صوت این نشست، پیوندهای زیر را لمس کنید:
🔗 https://www.youtube.com/watch?v=V3I0jsimY1Y

🔗 https://www.aparat.com/v/hna2a74

📌 مردم‌نامه را در یوتیوب و آپارات دنبال و با بازنشر و پسند ویدیوها از ما حمایت کنید.

Читать полностью…

🪻در تعطیلات نوروزی با مردم‌نامه همراه باشید.🪻

🔶روش‌های خرید فصلنامۀ مردم‌نامه

♦️نسخۀ کاغذی شمارۀ ۲۶ تا ۲۹ فصلنامۀ مردم‌نامه را می‌توانید از کتاب‌فروشی‌های آگاه، توس و مولی تهیه کنید.

🔸همچنین، می‌توانید نسخۀ کاغذی شمارۀ ۲۶ تا ۲۹ فصلنامۀ مردم‌نامه را از طریق پیوندهای زیر سفارش دهید:

🔗https://www.iranketab.ir/book/150855-mardom-nameh

🔗http://toosbook.ir/p/مردمنامه۲۶/

🔗http://yun.ir/4nmx2g


♦️برای تهیۀ نسخۀ الکترونیک مردم‌نامه می‌توانید از پیوندهای زیر استفاده کنید:

🔗https://fidibo.com/book/175240-فصلنامه-مردم-نامه-شماره-26-تا-29

🔗https://taaghche.com/book/214446

♦️همراهان خارج از کشور می‌توانند نسخۀ کاغذی مردم‌نامه را از سایت کتاب پرسه تهیه کنند:
🔗https://parsebooks.de/stock-book/%d9%85%d8%b1%d8%af%d9%85%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87/

در این شماره می‌خوانید:

📌مجلس وکلای تجار و نقش آنان در شورش تنباکو و انقلاب مشروطه/احمد اشرف
📌قرائتی دیگر از منازعۀ لرد مینتو و سر هار فورد جونز/غلامحسین زرگری‌نژاد
📌چون‌وچرا در اعتبار فتوت‌نامۀ بنایان/مهرداد قیومی بیدهندی
📌فوتبال ایرانی، نخستین پیامدها/حبیب‌اله اسماعیلی
📌آخوندزاده و ادبیات کودک/سیدعلی کاشفی خوانساری
📌لات‌های تهران/نعمت‌الله فاضلی
📌تاریخ بیهق و تاریخ مردم/مقصودعلی صادقی
📌مورخان باید میان‌رشته‌ای فکر کنند. داریوش رحمانیان و محسن آزموده در گفت‌‌وگو با عباس کاظمی.

📍باگفتارهایی در تاریخ جنسیت، تاریخ زنان، تاریخ نهادهای آموزشی و تاریخ نهادهای مذهبی از اشکان شریعت، محمدعلی علوی‌کیا، بهزاد کریمی و الیاس پیراسته.

📕مردم‌نامه را بخوانید و به دوستان و آشنایان بشناسانید. این مهم‌ترین و مؤثرترین کمک به حرکت مردم‌نامه است. ماندگاری و بالندگی مردم‌نامه در گرو همراهی و پشتیبانی شماست.

📌پشتیبانی از مردم‌نامه👇

📕https://zarinp.al/daryoshrahmanian


@mardomnameh

Читать полностью…

✅شماره 12 #دو_فصلنامه_علمی_پژوهشی
#دانش‌های_بومی_ایران

(ویژه نامه #آب)

با 18 مقاله و بیش از 700 صفحه به چاپ(الکترونیک) رسید.

https://qjik.atu.ac.ir/issue_1988_2082.html

کاریز نماد روحیة #جمعی و رویة #مشارکتی و نفع همگانی است. حراست دسته‌جمعی از کاریز، لایروبی دسته‌جمعی از نهرها، کمک سازمانی و نظام‌مند به یکدیگر در آبیاری، اساس کار با کاریز است. نفع جمع، در کار جمعی، برای جمع و حفظ و نگهداری از منبع حیاتی مشترک است. در چنین فرهنگی افزون بر انسان‌ها و دام‌ها، همه چرندگان و پرندگان و در کل باشندگان، سهیم هستند و به آنها می‌اندیشند و برایشان بذر می‌پاشند. به خاطر گندم،"تلخه"‌ نیز آب می‌خورد، چرا که گوش که عزیز است، گوشواره نیز عزیز است. کشاورزان در این مورد در گذشته آب اضافی خود را به روستاهای پایین‌دست می‌رسانده‌اند و هراز چند گاهی با "آب میان" به خوش‌نشینان آبادی که صاحب حقآبه نبوده ولی باغات مختصر می‌داشته‌اند، یاری می‌رسانده‌اند.

📌لینک #اینستاگرام توضیحات من:

https://www.instagram.com/reel/CqP96fvPyP5/?igshid=YmMyMTA2M2Y=


ادامه در صفحه بعد👇

@kaveh_farhadi

Читать полностью…

✅ ملاحظاتی پیرامون تاریخ‌نگاری ابراهیم باستانی پاریزی
در گفت‌وگو با داریوش رحمانیان

📌 برای مشاهدۀ این قسمت، پیوندهای زیر را لمس کنید:

🔗 https://www.youtube.com/watch?v=IxZ0jE-iOso

🔗 https://www.aparat.com/v/ptv1t52

📌 مردم‌نامه را در یوتیوب و آپارات دنبال و با بازنشر و پسند ویدیوها از ما حمایت کنید.

Читать полностью…

این 👆یادداشتی است که پارسال در کانال مردم‌نامه منتشر شد و جا داشت که بازنشر شود.
نوروزتان پیروز و همایون و خجسته و شاد باد.

از شادی به آبادی و آزادی توان رسید.

در روزگار ما، بیش از هر زمان دیگر، نوروز ایرانی در راه جهانی‌شدن گام برمی‌دارد. فرهنگ ایرانی از بیخ‌و‌بن جهان‌گرا و جهانی‌ست و مرزها را درمی‌نوردد.

/channel/mardomnameh

Читать полностью…

در فقدان دکتر داریوش شایگان
به قلم دکتر محمدعلی موحد

در ولایت ما، آذربایجان، تعبیری دارند برای فصل بهار که می‌گویند فصلِ خنده و گریه‌ی توأمان است: آغلار-گولَر آیی، گریه و خنده با هم.
از من خواستند صحبت کنم و من اطاعت کردم. اما من امروز گزینه‌ی خوبی برای سخن گفتن نیستم. یک چشم من خندان است و چشم دیگرم گریان. آن چشم گریان در غم درگذشتِ دوستم داریوش شایگان گریان است. فضای دل و اندیشه‌ی من پایکوب این خیال و این سوال است که کجا شد آن همه فهم و فراست؟ کجا شد آن همه هوش و ذکاوت؟ داریوش شایگان از مفاخر عصر ما بود. آثارش به چند زبان از جمله به ترکی ترجمه شده است. سزاوار نبود از من که در این روزها سخنی بگویم و یادِ او نکنم.  سخن از فقدان او تلخ است و ناگوار. اما یاد او مایه‌ی امید و سربلندی است؛ مایه‌ی امید و دلگرمی است که هنوز ایران چنین فرزندانی می‌پرورد.

نوروز نوید تحوّل و شکوفایی است و ما امروز به شادباشِ نوروز اینجا آمده‌ایم. یادگار ماندگار پدران ما که سر از مرزهای جغرافیایی و سیاسی فراتر می‌کشد و از پای دیوار چین تا ساحل دریای سیاه و دریای سپید پیام همدلی و همبستگی و همداستانی می‌پراکند. پیام دوستی و مهربانی.
گرامی باد این پیام الهی بویژه در این روزگار که نفیرِ نفرت و بیداد و عُدوان همه‌ی آفاق را پر کرده است.
و پیروز باد نوروز ما و مبارک باد نام او و سرافراز باد پرچم افتخار او و درخشان و درخشان‌تر باد تلألؤ انوار تجلیات او و گرانبار باد ره‌آورد عطایا و برکات او!



سخنان استاد دکتر محمدعلی موحد در گردهم‌آیی ایرانیان مقیم استانبول به مناسبت نوروز، سوم فروردین ۱۳۹۷

Читать полностью…

📹 نوروز؛ رشته اتصال ایده و واقعیت ایران

▫️بدون شک نوروز را می‌توان بزرگ‌ترین جشن مشترک حوزه تمدنی ایران نامید. جشنی که از سویی ساکنان این سرزمین را به‌هم پیوند می‌دهد و از سوی دیگر هم چون زنجیری، تاریخ باستانی ایران را به تاریخ میانه و جدید این کهن‌دیار متصل کرده‌است.

▫️حتی در دوره‌ای که با فروپاشی پادشاهی ساسانی، سرزمین ایران به بخشی از خلافت اسلامی بدل شد؛ این دم مسیحایی نوروز بود که در کنار برخی پارامترهای دیگر چون ادبیات فارسی و اندیشمندان دلسوز، ایده ایران را در اذهان زنده نگه داشت.

▫️نوروز چه ویژگی‌هایی داشت که با وجود بسیاری از موانع بزرگ توانست از گردنه‌های مهیب تاریخ این مرز به سلامت گذر کند و شعله ایده ایران را به چراغدان واقعیت این مفهوم باز گرداند.

▫️سیدحمید متقی پژوهشگر تاریخ ایران‌معاصر برای بررسی این پرسش‌ها میزبان مقصودعلی صادقی تاریخ‌پژوه، استاد تاریخ دانشگاه تربیت ‌مدرس، نویسنده کتاب شناخت و نقد منابع و ماخذ تاریخ ایران بعد از اسلام و مصحح تاریخ عباسی بوده است.

📺 @ecoiran_webtv

Читать полностью…

ادامۀ یادداشت👆

۳. گفتمان: شاید به زبان خیلی ساده بتوان این‌گونه تعریف کرد: زبان در میدان کنشی با ابزار قدرت به وجود می‌آید. ساخت‌گرایان، کارکردگرایان و برساخت‌گرایان از شاخه‌های تکوین‌شدۀ گفتمان هستند که از مطالعۀ صرف یک کلمه و بررسی ساخت واژه به بررسی ساخت به‌همراه بافت رسیدند و در مرحلۀ جدیدتر و نگوییم پایانی علاوه‌بر ساخت و بافت، نگرش و زاویۀ دید مورخ هم مورد توجه قرار می‌گیرد و آن را امری برساختی می‌دانند (جزائی و همکاران، 1399: 5).

🔸ازاین‌رو، بسیار ساده‌انگارانه است اگر خارج از درنظرگرفتن چنین مداری از ساخت واژه تا مفهوم، به نظریۀ هژمونی زبان فارسی برسیم و عباراتی چون «غلامم» و «ارادتمندم» را دلیلی بر سلطه‌پذیری شخص فارسی‌زبان بدانیم یا نظام سلطنت‌طلبی را پرورش‌دهندۀ چنین حسی بین مردم فارسی‌زبان بدانیم. اگر چنین کنیم، به بیراهه رفته‌ایم و تا ثریا می‌رود دیوار کج.

🔸بنابراین، کلمات و عبارات ذکرشده در یادداشت «عناصر هژمونیک زبان فارسی» فقط از جهت معنای لغوی آن بررسی شده است و مفهوم و کلمات ساخته‌شده در متن و بافت تاریخی در نظر گرفته نشده است که بتوان به نتیجۀ قابل قبول و رضایت‌بخش دست یافت. از این‌رو، نتیجۀ ایشان برگرفته از معنای ظاهری کلمات و دال بر وجود مدلول اصلی نیست، بلکه ساختۀ ذهنی با رویکرد اکنون است نه در بستر تاریخی خود کلمه.

🔸بحث مهم دیگر اینکه هژمونی یک مفهوم یا عبارت مختص جوامع شرقی یا زبان فارسی نیست‌. این امر پیشینۀ طول‌و‌درازی به‌اندازۀ تاریخ بشریت دارد: از زمانی که حکومت‌ها برای ماندن و بودن خود به ساخت دایرۀ مفاهیم خود برای تسلط و قدرت دست زدند.

🔸هژمونی ساختار زبانی امروز بیشتر از آنکه برگرفته از ساختار حکومت‌های کنونی باشد، برگرفته از نظام جهانی است و میزان تغییرپذیری آن به‌حدی است که شاید نتوان دیگر از هژمونی سخنی گفت. این روند در دورۀ معاصر به‌مراتب محسوس.تر از دوره‌های پیشین است به‌خصوص با گسترده‌ترشدن شبکه‌های تبلیغاتی و ارتباطی.

🔸و اما سخن آخر که حق مطلب را به‌درستی به جا خواهد آورد این است که به تعبیر بوئر، معناها درست فهمیده نخواهند شد، اگر ندانیم برای مبارزه با چه کسی خلق شده‌اند و کدام گروه را نادیده می‌گیرند یا انکار می‌کنند.

✍ مرضیه منصوری، دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورۀ اسلامی دانشگاه الزهرا(س)، ۲ فروردین ۱۴۰۴.

/channel/mardomnameh

Читать полностью…

چاه‌نشین و ماه‌نشین

مردمی که به قهرمان‌جویی و قهرمان‌پرستی و قهرمان‌سازی خو کرده و نقش بنیادین خود در رقم‌خوردن سرنوشت تاریخی‌شان را فراموش کرده باشند همواره کسانی را یا به چاه می‌برند و یا به ماه. یکی را چاه‌نشین می‌کنند و دیگری را ماه‌نشین.
تاریخ گواه است جامعه‌ای که چنین اندیشه و فرهنگ و خیم و خویی در آن ریشه دوانده و جای‌گیر شده باشد، از چاله درمی‌آید و به چاه می‌افتد.
برای برون‌رفت از وضعیت زوال و انحطاط و عقب‌ماندگی نخست از چاه «اندیشه و فرهنگ ماه‌نشین و چاه‌نشین‌ساز» برون باید آمد.
#داریوش_رحمانیان
بیستم فروردین ماه هزار و چهارصد و چهار
/channel/hichestandr

Читать полностью…

✅ مهدی رفعتی‌پناه از روند تخریب زیست‌بوم ایران می‌گوید/ اگر سیاست‌ها تغییر نکند، آینده روشن نیست!

📌 برشی از نشست «زیست‌بوم در فرهنگ ایرانی»

🔗 https://youtu.be/BVKnHW_rM6E

🔗 https://www.aparat.com/v/cpy9iaf

مردم‌نامه را در یوتیوب و آپارات دنبال و با بازنشر و پسند ویدیوها از ما حمایت کنید.

Читать полностью…

بازتاب رسانه‌ای گزارش مکتوب نشست تهران و تجدد
سخنرانی آقای دکتر داریوش رحمانیان (استاد تاریخ دانشگاه تهران) و توضیحاتی توسط نگارنده
به مناسبت آغاز دویست و چهلمین سالگرد انتخاب شهر تهران به عنوان پایتخت ایران
برگزار شده در جمعه شب ۱۵ فروردین ۱۴۰۴
در خانه گفتارها در پلتفرم کلاب‌هاوس
با سپاس از آقای محمدجواد محمدحسینی، جهت اجرا و اداره و تهیه و تدوین گزارش نشست
ضمنا پوشه کامل شنیداری این نشست در کانال یوتیوب صاحب این قلم قابل دریافت است:
https://youtu.be/HNkn2w6EjII

https://www.24onlinenews.ir/fa/tiny/news-34252

https://www.khabaronline.ir/amp/2046369/

https://www.moniban.ir/سیاسی-3/269868

Читать полностью…

https://youtu.be/HNkn2w6EjII

Читать полностью…

✅ صوت سخنرانی‌های مراسم گشایش کانون ایران‌شناسی دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران

🔗 https://youtu.be/kMn5ah4oNnM

🔗 https://www.aparat.com/v/pou06i1

مردم‌نامه را در یوتیوب و آپارات دنبال و با بازنشر و پسند ویدیوها از ما حمایت کنید.

Читать полностью…

🔰تهران و تجدد ایرانی
به مناسبت ۲۴۰مین سالگرد پایتختی تهران

🔸سخنران:
دکتر داریوش رحمانیان
استاد تاریخ دانشگاه تهران

زمان:
جمعه ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ (۴ اوریل ۲۰۲۵)
ساعت ۲۱:۰۰ به وقت تهران ( ۱۸:۳۰ به وقت لندن)
خانه «گفتارها»، کلاب‌هاوس

🔗لینک ورود:
https://www.clubhouse.com/invite/eX9clpwyYWBd6J6N93y33d14ZBbnCrBE3Xo:nEak454c5Uv3zpn9B4T61WDLfMt3uSU9bmYhz8eSXYs

Читать полностью…

♦️هایدگر و مسئلۀ جنسیت در زبان: زن چیست؟
✍فریما دستیار، دانشجوی دکترای ایران بعد از اسلام.

این مقاله به بررسی دیدگاه مارتین هایدگر، فیلسوف آلمانی، دربارۀ جنسیت و به‌ویژه جایگاه زن در زبان و تفکر فلسفی می‌پردازد.

🔸نویسنده با تمرکز بر آثار اولیۀ هایدگر، به‌ویژه سخنرانی‌های فرایبورگ در سال ۱۹۲۳، توضیح می‌دهد که هایدگر با طرح پرسش «زن چیست؟» می‌خواست توجه مخاطب را به این نکته جلب کند که زن همواره در سنت فلسفی غرب در تقابل با مرد به‌عنوان نماد عقلانیت و برتری تعریف شده است.

🔸در ادامه، به دیدگاه هایدگر دربارۀ «انسان» می‌پردازد. هایدگر این واژه را به دلیل بار جنسیتی و سلسله‌مراتبی‌‌اش نقد می‌کرد و به‌جای آن مفهوم «دازاین» (وجودِ آنجا) را به کار می‌برد که به نظر او خنثی‌تر و پویاتر بود. همچنین، هایدگر با اشاره به دیالکتیک جسم/روح، نشان می‌داد چگونه زن با جسمانیت و مرد با روحانیت مرتبط دانسته شده‌‌اند.

🔸برای درک چگونگی بازنمایی جنسیت در زبان و تفکر فلسفی از نظر هایدگر، ادامۀ این مقاله را در سایت مردم‌نامه بخوانید:

🔗http://yun.ir/wmdkj1

پشتیبانی از پویش مردم‌نامه👇

📕https://zarinp.al/daryoshrahmanian

/channel/mardomnameh

Читать полностью…

📓معرفی کتاب «مردم معمولی : تاریخ یک خانواده انگلیسی»

🔹کتاب «مردم معمولی : تاریخ یک خانواده انگلیسی» نوشته آلیسون لایت برداشتی متفاوت از تبارشناسی ارائه می دهد و می تواند آغازگر ژانر جدیدی در آثار غیرداستانی باشد. می توان آن را گونه ای از تاریخ عمومی خانواده نامید.

▫️با مرگ پدر لایت بر اثر سرطان و تلاش نویسنده برای یافتن محل دفن مادربزرگش که در 38 سالگی و زمانی که پدر نویسنده فقط 4 سال داشت از دنیا رفته بود، شروع می شود. از اینجا آلیسون لایت داستان زندگی اجداد خود را در یک سری سفرهای خارق‌العاده طی دو قرن، در سراسر بریتانیا 🇬🇧 و فراتر از آن دنبال می‌کند. نیاکان لایت باپتیست هایی بودند که در مشاغلی نظیر آجرکاری، خدمتکاری، ملوانی و کارگری کارخانه فعالیت می کردند و در برهه هایی تولیدکنندگان کوچک نیز بودند. آنها نسل‌ها در یک روستا زندگی کردند.

▫️کلیدواژه های مهم کتاب، خانواده👨‍👩‍👦 زنان 🙋‍♀️و کارگران👷🏽‍♂️ هستند که از طریق آن می توان نظری به وضعیت آنان در طول دو قرن، در سراسر بریتانیا و فراتر از آن انداخت. این کتاب تصویری قانع‌کننده از بریتانیا در نوسان پس از انقلاب صنعتی اول ارائه می‌کند. به گفته خود نویسنده این فقط یک تاریخچه خانوادگی نیست، بلکه یک تاریخ گسترده تر از انگلستان قرن نوزدهم است.

🎖این کتاب در فهرست نهایی جایزه ساموئل جانسون در سال 2014 در بخش غیرداستانی قرار گرفت و در چندین انتشارات به عنوان کتاب سال انتخاب شد. این کتاب در تایمز، تلگراف، اسکاتلند هرالد، فایننشال تایمز و… مورد تحسین قرار گرفت. در زیر نظر برخی از این کارشناسان گردآوری شده است:

پنه لوپه لایولی در نیویورک تایمز:

قوی ترین تاریخ خانوادگی که تا به حال خوانده ام.

وال استریت ژورنال:

پرتره متقاعد کننده از بریتانیا در حال تغییر پس از انقلاب صنعتی.

مارگارت درابل زندگی نامه نویس و نویسنده کتاب ملکه سرخ:

این کتاب یک دستاورد قابل توجه است.

کتاب هفته تایمز:

بخشی از تاریخ اجتماعی هیجان انگیز انقلاب صنعتی انگلستان است، اما مهمتر از همه اثری آموزنده و دارای مضامین انسانی است.

فایننشال تایمز:

بهترین یادبود برای همه کسانی که نویسنده، آنان را از فراموشی زمان نجات داده است.

وبگاه Family Tree

تلاشی متفکرانه و شاعرانه برای دستیابی به قلب تاریخ خانواده است.

دیلی میل:

درام صحنه و لباس نیست، بلکه چیزی واقعی است؛ کثیف، غم انگیز، اما شادی آور.

بی بی سی:

پرونده ای غنی از تاریخ، حافظه و تخیل… الهام بخش و محرک.

دیلی تلگراف:

مسحورکننده و عمیقاً متحرک: کاوشی شاعرانه از معنای تاریخ.

لندن نیوز:

نماینده برجسته نوع جدیدی از تاریخ عمومی خانوادگی.

ساندی تایمز:

پر از انسانیت.

ایندپندنت:

به سختی یک صفحه ورق می خورد بدون آنکه مطلبی جذاب در آن نباشد.

پیوند 👇

🌐 https://yadegarafarin.ir/2024/01/24/common-people

🔹 «هسته فناور تاریخ پژوهان یادگارآفرین مستقر در دانشگاه فردوسی مشهد آمادگی اجرای طرح‌های تاریخ خانوادگی، تاریخ نهادها، مؤسسات، سازمان‌ها، صنایع، شهرها و روستاها و … را زیر نظر استادان رشته تاریخ دارد.»

🔸 «تاریخ پژوهان یادگارآفرین»©️ @yadegarafarin

Читать полностью…

در تمدن کاریزی آخربینی و اندیشة درازمدت بر منافع آنی و کوتاه‌مدت می‌چربد. این اندیشه درازمدت، هم خود را در سرمایه‌گذاری و احداث کاریزِ بسیار "نیروبَر" و "زمان‌بَر" و "سرمایه‌بر" نشان می‌دهد و هم در کشت‌های دیر بهره همچون درخت‌کاری و باغداری که نمودِ عالی آن را در کشت "گردوی ایرانیِ"‌ بسیار دیربهره اما دراز بهره و زیاد بهره، می‌توان دید و هم در پدیده چشم‌گیر وقف آب در ایران. کاریز با روستانشینی و نظام دهقانی و حقوق صاحب نسقی (حق ریشه)، سهم بری و کار دسته‌جمعی و فرهنگ مشارکتی بر زمین، سازگار است و مکینه(چاه عمیق)، سازگار با سرمایه‌داری ارضیِ مبتنی بر اجاره‌داری و کارگر کشاورزی مزدبگیر و یا اجاره کاری است، که شرایط فشار بیشتر بر طبیعت برای بهره‌کشی زیادتر در کوتاه‌مدت را میسر می‌سازد و سازگار با طرز تفکر فردگرایی و خودخواهی و خودشیفتگیِ نظام سوداگری – استعماری است که تسلط بر دیگران و تسلط بر طبیعت را در نظر مجاز و در عمل مفید می‌یابد.مقالات این شماره عبارت اند از:



1-  يادداشتي كوتاه بر ويژه نامه آب: مرتضي فرهادي

2- تحلیل فرهنگی دانش بومی در زنجیره ابزار قنات: محمدحسین پاپلی یزدی و فاطمه وثوقی

3- آسياب دوسنگي ميبد: پديده‌اي ويژه در ميان آسياب‌هاي کاریزی : عبدالعظيم پويا

4- الگوی زیست جمعی در ایران (تحلیلی بر درسنامه فنی و مشارکتی طومار تقسیم آب زنده رود): محمود مهام

5- مديريت بومی منابع آب در منطقه کاشان:غلامرضا لطیفی و  وحدان محمدشهری

6- نقش حقوق عرفی در مدیریت سنتی توزیع و تقسیم و پایداری آب قنات: محمدسعید جانب‌اللهی

7- دو راهی کنش تفاهمی و عقلانیت راهبردی در حکمرانی منابع آب (مطالعه کیفی فرایندهای ارتباطی ذی‌نفعان  آب دشت رفسنجان) :     
سیده بهار زند رضوی- هادی خانیکی- اکبر نصرالهی و داریوش بوستانی

8- سامانه‌های بومی و سنتی استحصال آب باران در بلوچستان ایران: حبیب‌الله خوبفکر برآبادی-حمید حسینی مرندی و محمود عرب خدری

9- ارزیابی ویژگی‌های حکمرانی سنتی آبخوان با استفاده از اصول حکمرانی مؤثر آب زیرزمینی: محمدابراهيم بني‌حبيب و سمانه غفوري خرانق

10- بحران آب، سنت و توسعه در ایران: تجدیدمطلعی در مفهوم «نوسازی» با اشاره به مستند «مادرکشی»: نیما شجاعی

11- بازشناسی سازمان نیروی انسانی در سیستم مدیریت بومی آب بلده فردوس (تون) قبل از 1350: کاظم مختارنیا- محمدحسن طالبیان و شاهین حیدری

12- نقش آب و آبرساني در معماري عمارت‌هاي سلطنتي عصر صفویه:کاوه فرهادی و مصطفی تقی زاده

13- سد سبز: همیاری سنتی بومزاد و سازگار با توسعه مطالعه موردی ایجاد آب‌گیر بر رودخانه خورخوره سقز:حسین محمدزاده و جمال خسروی

14-  واکاوی شاخص‌های حکمرانی خوب در دانش بومی قنات قصبه گناباد: شهرزاد صادقي‌زاده بافنده- سيده سيمين ميرهاشمي دهكردي- حجت میان آبادی

15- دانش بومیِ ساخت و بهره‌برداری از سازه تاریخی آبی بُرکه در جزیره قشم: محسن بدره- حامد سجادی- محمدرضا فرزانه

16- دگردیسی رابطۀ انسان و طبیعت: نگاهی به فیلم تالان: سورن مصطفایی

17- احیاء دانش بومی برداشت سنتی آب کشاورزی (گاوچاه) در ایران، الگویی کارآفرینانه: محمدصادق ابراهیمی- علی ترابی

18-  نَفَـقِـۀ قنات (کاریز) (شیوه‌های تأمین هزینه در نظام آبیاری سنتی): مرتضی سالمی قمصری-سینا فروزش- محمدرضا حجتی

19- همنوايي فرهنگِ يكپارچه با فناوري‌هايش(سنجش فرهنگ كاريزي و "زالو مكينگي"): مرتضي فرهادي

#دانش‌های_بومی
#دانش‌های_بومی_ایران

#دو_فصلنامه_علمی_پژوهشی
#دانشگاه_علامه_طباطبایی

/channel/Kaveh_farhadi

Читать полностью…

در تاریخ کم نبوده‌اند کسانی که به نام خدا و دین و مقدسات ستم‌ها کرده‌اند و خون‌ها ریخته‌اند و به خیال خود در خدمت به خدا و آیین او می کوشیده‌اند! درین باره در قرآن کریم اشارات و تنبیهات زیبا و بسیار ژرف و تکان‌دهنده‌ای هست.
اینجا سر آن نداریم که به این بحث بسیار مهم بپردازیم. این گوشه و سویه‌ای مهم از تاریخ توهم است که در مجال کافی بگونه‌ای وافی بایستی به آن پرداخت. این مقدمه را از جهتی دیگر نوشتم.
@mardomnameh

گویا در کتاب کنز مخفی از شیخ عبدالنبی اراکی ( ره ) خوانده باشم که می گوید بسیاری از آنان که اهل دنیا و اسیر زخارف آن هستند و زیارت عاشورا می خوانند و صد لعن بخش پایانی آن را تکرار می کنند نمی دانند که در حال لعن کردن خودشان هستند!
امروز در حال مرور کتاب حماسه کویر - از مرحوم باستانی‌پاریزی - به این داستان برخوردم که آن را عیناً می نویسم و تفسیر آن را به خودتان وا می گذارم:

« هرچند خدمات سرداراسعد به مشروطه فراموش نشدنی است، ولی تسلط اقوام و بستگان... به بیشتر نقاط ایران..‌‌. آدم را به یاد این داستان می اندازد:
معروف است، کسی بین راه چهارمحال قالی‌اش را دزدان بردند. به فکر افتاد که به خان شکایت کند... پیش خان رفت.عاشورا بود و خان مشغول خواندن زیارت عاشورا، [ و خان به بخش صد لعن رسیده بود ] و می خواند: « اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و آخر تابع له..‌. »
صاحب قالی، اول خوشحال شد که موقع خوبی برای دادخواهی پیدا کرده، اما اندکی بعد متوجه شد که قالی که زیر پای خان انداخته‌اند همان قالی خودش است! بلافاصله رو بازپس کرد که خارج شود. خان پرسید: ها، چه می خواستی؟ شاکی جواب داد: هیچ، می خواستم در ثواب شما شریک باشم، و سپس راه افتاد در حالی که او هم زیر لب می خواند: اللهم العن اول...»
باستانی‌پاریزی، حماسه‌کویر، پانوشت صص ۱۷۲-۱۷۳

در تاریخ بگردید از اینگونه مثال‌ها بسیار خواهید یافت. گفته‌اند که هارون‌الرشید در پاره‌ای روزها هزار رکعت نماز می خواند! العهده علی الراوی

#داریوش_رحمانیان
دهم اسفندماه نود و شش
@mardomnameh

Читать полностью…

#ویدیوی_کوتاه

🔗 https://youtube.com/shorts/lMk4ZefA-TY?si=7a16amdbC_cPuEiI

🔗 https://www.aparat.com/v/sds3801

Читать полностью…

نیایش نوزورزی محمدعلی موحد

بخش پایانی سخنان محمدعلی موحد، درباره‌ی نوروز،👆نیایشی‌ست بی‌مانند برای ایران که جا دارد بارها آن را بخوانیم و از بر کنیم:

... گرامی باد این پیام الهی بویژه در این روزگار که نفیر نفرت و بیداد و عدوان همه‌ی آفاق را پر کرده است.
و پیروز باد نوروز ما و مبارک باد نام او و سرافراز باد پرچم افتخار او و درخشان و درخشان‌تر باد تلألو انوار تجلیات او و گرانبار باد ره‌آورد عطایا و برکات او.

درباره‌ی نوروز بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و شنیده‌ایم و خوانده‌ایم. همه زیبا و شنیدنی و خواندنی. اما در میان همه‌ی آن گفته‌ها و نوشته‌ها اندک‌شمارند نمونه‌های چنین جان‌دار و شیرین و آهنگین و دلکش. این نیایشی‌ست برآمده از دل و جان پیری فرزانه که به ژرفاهای فرهنگ ایرانی و ارزش‌های آن ره برده است و پیام نوروز را که نیست مگر امید و شادی و مدارا و مهر و دوستی، نیک دریافته و زیبا و نیکو به دیگران می‌رساند.
تا گردش روزگار هست و نوروز هست ایران هم هست و می‌ماند. ایران، در درازنای تاریخ پرفرازوفرود خود، از گذرگاه‌های بسیار تنگ و باریک و دهشتناک گذر کرده و همچنان استوار مانده است. راز ماندگاری ایران، فرهنگ و اندیشه‌ای‌ست که ریشه‌اش از امید و شادی آب می‌خورد. ایرانیان در گذر تاریخ و در طول قرون و اعصار با تکیه بر این فرهنگ بر پتیاره‌ی دروغ و بیداد چیره شده‌اند و اگرچه بارها در دام این پتیاره گرفتار شده و در راه افتاده‌اند اما هرگز از راه نیفتاده‌اند. نیایش محمدعلی موحد چکیده‌ی اندیشه و فرهنگ ایرانی‌ست. آن را بارها ژرف بخوانیم و امید به پیروزی و بهروزی را بگستریم.
نوروز همایون و خجسته باد.
#داریوش_رحمانیان
سوم فروردین هزار و چهارصد و سه

با سپاس از کانال مجله‌ی ارجمند بخارا که سخنان محمدعلی موحد را بازنشر کرد.
/channel/mardomnameh

Читать полностью…

🪻در تعطیلات نوروزی با مردم‌نامه همراه باشید.🪻

🔶روش‌های خرید فصلنامۀ مردم‌نامه

♦️نسخۀ کاغذی شمارۀ ۲۶ تا ۲۹ فصلنامۀ مردم‌نامه را می‌توانید از کتاب‌فروشی‌های آگاه، توس و مولی تهیه کنید.

🔸همچنین، می‌توانید نسخۀ کاغذی شمارۀ ۲۶ تا ۲۹ فصلنامۀ مردم‌نامه را از طریق پیوندهای زیر سفارش دهید:

🔗https://www.iranketab.ir/book/150855-mardom-nameh

🔗http://toosbook.ir/p/مردمنامه۲۶/

🔗http://yun.ir/4nmx2g


♦️برای تهیۀ نسخۀ الکترونیک مردم‌نامه می‌توانید از پیوندهای زیر استفاده کنید:

🔗https://fidibo.com/book/175240-فصلنامه-مردم-نامه-شماره-26-تا-29

🔗https://taaghche.com/book/214446

♦️همراهان خارج از کشور می‌توانند نسخۀ کاغذی مردم‌نامه را از سایت کتاب پرسه تهیه کنند:
🔗https://parsebooks.de/stock-book/%d9%85%d8%b1%d8%af%d9%85%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87/

در این شماره می‌خوانید:

📌مجلس وکلای تجار و نقش آنان در شورش تنباکو و انقلاب مشروطه/احمد اشرف
📌قرائتی دیگر از منازعۀ لرد مینتو و سر هار فورد جونز/غلامحسین زرگری‌نژاد
📌چون‌وچرا در اعتبار فتوت‌نامۀ بنایان/مهرداد قیومی بیدهندی
📌فوتبال ایرانی، نخستین پیامدها/حبیب‌اله اسماعیلی
📌آخوندزاده و ادبیات کودک/سیدعلی کاشفی خوانساری
📌لات‌های تهران/نعمت‌الله فاضلی
📌تاریخ بیهق و تاریخ مردم/مقصودعلی صادقی
📌مورخان باید میان‌رشته‌ای فکر کنند. داریوش رحمانیان و محسن آزموده در گفت‌‌وگو با عباس کاظمی.

📍باگفتارهایی در تاریخ جنسیت، تاریخ زنان، تاریخ نهادهای آموزشی و تاریخ نهادهای مذهبی از اشکان شریعت، محمدعلی علوی‌کیا، بهزاد کریمی و الیاس پیراسته.

📕مردم‌نامه را بخوانید و به دوستان و آشنایان بشناسانید. این مهم‌ترین و مؤثرترین کمک به حرکت مردم‌نامه است. ماندگاری و بالندگی مردم‌نامه در گرو همراهی و پشتیبانی شماست.

📌پشتیبانی از مردم‌نامه👇

📕https://zarinp.al/daryoshrahmanian


@mardomnameh

Читать полностью…

▫️داریوش شایگان و زبان فارسی

من در خانه زبان‌های گرجی، روسی (دایه‌ام روس بود) ترکی عثمانی، که مادرم با پدرم به آن زبان سخن می‌گفت، و ترکی آذری، که پدرم با آن به مادرم جواب می‌داد، را می‌شنیدم. دو زبان ترکی و فارسی را این‌چنین آموختم. زیرا پدرم با من به فارسی سخن می‌گفت. اما اهمیت فارسی دلیل دیگری داشت. فارسی زبان «امپراتوری» و زبان فرهنگ بود. من همواره دانسته‌ام که در این مجموعه قوم‌ها و زبان‌های گوناگون، هویت من به زبان فارسی گره خورده است. پدرم نوعی پرستش شبه‌مذهبی نسبت به این زبان داشت که آن را به من نیز منتقل کرد. این مرد آذربایجانی، نسبت به رسالت زبان فارسی در ایجاد تمرکز، که پایهٔ وحدت کشور بود، سخت هشیار بود. زیرا که ایران -چه بخواهیم و چه نخواهیم- همواره امپراتوری‌ای متشکل از قوم‌ها و زبان‌های مختلف بوده است که به واسطهٔ فرهنگ فاخر زبان فارسی به یکدیگر پیوند خورده‌اند.

🗣 #داریوش_شایگان،
📖 زیر آسمان‌های جهان، گفتگو با #رامین_جهانبگلو، ترجمهٔ نازی عظیما، فرزان روز، ص ۲.

🗓 سالروز درگذشت داریوش شایگان
(۴ بهمن ۱۳۱۳ – ۲ فروردین ۱۳۹۷)
#ایران_رنگارنگ_فرهنگی #پارسی_میراث_همه_ایرانیان
@Jaryaann

Читать полностью…

آسیب‌شناسی نظریۀ هژمونی زبان فارسی

به نظرم گفت‌وگویی که دربارۀ نظریۀ هژمونی زبان فارسی صورت گرفت چند بحث با رویه‌های جداگانه داشت بدون اینکه فهم ارتباطی با هم داشته باشند. ساختار گفت‌وگویی این‌چنینی لاجرم به طرد و دور شدن از متن مرکزی و گاه ضربه به نظریه‌های حاشیه‌ای متن منجر می‌شوند که از قضا برای «ادعای مدعایی» آمده است.

🔸در اینجا، هژمونی زبان فارسی بحث اصلی و نظریۀ جوامع شرقی و تولید آسیایی متن حاشیه بر اثبات مدعا بودند. نظریۀ مارکس در زمان خود آن‌چنان بی‌خود و بیگانه نبود و نقطه‌عطفی در بررسی مطالعات جوامع داشت. گرچه نقدهایی بر آن شده است، ولی در زمان خود نظریۀ بکر و نابی بود و نشان داد که چگونه جوامع از یک شیوۀ تولید اقتصادی یا اقلیمی به حکومت‌های استبدادی می‌رسند.

🔸جدای از انتقادات وارد بر این نظریه در وقف‌پذیری آن بر جامعۀ ما، حقیقت ردنشدنی خود تولید اندیشه است. اینکه اگر مارکس و انداختن توپ در میدان نبود، بحث‌ها، انتقادات و حتی تولید نظریه‌های بعدی هم صورت نمی‌گرفت و در این مجال کوتاه قاعدتاً جای بحث آن نیست.

🔸دربارۀ تسلط یا همان هژمونی زبان فارسی کافی است نظری گذرا به آرا اندیشمندان حوزۀ تحلیل گفتمان و تاریخ مفهومی داشته باشیم تا نتیجه‌ای که از متن گرفته می‌شود در گذر از این راه از ابهام زدوده شود.

🔸شاید بهترین عبارت در توصیف بحث هژمونی زبان را با این عنوان بتوان پی گرفت: «نشست زبان در زمان در بستر گفتمان». همکاری‌های بین‌رشته‌ای علوم انسانی در ایران و زبان فارسی نوپاست، اما در دیگر کشورها پیشینه‌ای طولانی دارد. تاریخ مفهوم‌ها خود ملهم از کارهای یوست تریر زبان‌شناس است و تحلیل گفتمان فرکلاف از دیگر حوزه‌های علوم انسانی، به‌ویژه علوم اجتماعی و سیاسی، بهره جسته است. علاوه‌براین، پژوهشگران دیگری از حوزۀ زبان‌شناسی و تاریخ به مشابهت‌های تحلیل انتقادی گفتمان و تاریخ مفهوم‌ها اشاره کرده و مدعی شده‌اند این رویکردها می‌توانند مکمل هم باشند و حتی از ضرورت این امر سخن گفته‌اند.

🔸کرژنفسکی در مقالۀ «بافت‌گردانی نئولیبرالیسم و ماهیت مفهومی روزافزون گفتمان: چالش‌هایی در مطالعات انتقادی گفتمان» به چرخش معناداری در گفتمان‌های معاصر اشاره می‌کند. به باور او، اکنون بیش‌از هر زمان دیگری به‌واسطۀ اوج‌گیری اقتصادی، سیاسی نئولیبرالیسم تمرکز گفتمان‌ها از بازیگران و تأثیرپذیران فرایندهای سیاسی و اجتماعی برگرفته شده است؛ یعنی مفاهیمی که زمینه‌ساز تغییرات اجتماعی سریع و ناگهانی‌اند و اهداف استراتژیک را دنبال می‌کنند.
  
🔸ایورسن در مقاله‌ای با عنوان «متن، گفتمان، مفهوم؛ رویکردهایی به تحلیل متن»، متون را بازنمایی‌های زبانی واقعیت می‌داند و توجه را به این نکته جلب می‌کند که پرسش غالب مورخان این بوده که چه کسی چه چیزی را گفته و چرا آن را گفته است؟ اما کسی نپرسیده است که متن چگونه تولید معنا می‌کند؟ مطلبی که یورسن مطرح می‌کند دقیقاً بحث اصلی است که به‌نوعی آسیب‌شناس یادداشت «هژمونی زبان فارسی»  را نشان می‌دهد.

در این گذرگاه و در فهم عبارات، سه عنصر اصلی خواهیم داشت: زبان، زمان و گفتمان

.

۱. زبان: زبان‌شناسان سیر تطور زبان را از آغاز تا کنون مطالعه کرده‌اند. نیکفر در مقالۀ «تاریخ مفهوم» به‌خوبی این امر را نشان داده و عصر جدید را از حیث تولید واژه و مفهوم‌سازی عصر برجسته و متمایز از دوره‌های پیشین می‌داند. وی عصر اکنون را بحران فعل‌سازی می‌داند به‌خصوص در زبان فارسی. البته مورد دیگری که به آن اشاره می‌کند بحث فزونی حروف اضافه است که در متون قدیم به کار گرفته نمی‌شد یا اینکه استفاده از فعل مجهول در متون معاصر به‌مراتب بیشتر از متون قدیم است؛ چراکه اکنون ذهن خواننده بیشتر به دنبال کار صورت‌گرفته است؛ یعنی چه کاری انجام شده است. نه اینکه به دنبال این باشد که چه کسی کار را انجام داده است.

۲. زمان: بحث دیگری که در سه عنصر مهم ذکر کردم بحث زمان است. حسندخت و همکاران در مقاله‌ای دیگر، بحث عنصر زمان را ردیابی کردند و مفاهیم در گذر زمان به‌مانند انباشت لایه‌هایی از مفاهیم تصور شده‌اند که خواننده در جست‌وجوی یک مفهوم، با کنارزدن هر لایه مدام با چالش‌ها، جنگ‌ها و چه‌بسا گاه با حذف برخی مفاهیم و کلمات روبه‌رو می‌شود. این فراخوانش‌ها و به فراموشی سپردن‌ها و آفرینش‌ها به انباشت لایه‌های معانی مختلف در مفاهیم و ساخت‌های زبان فارسی منجر شده‌اند. به‌گونه‌ای که صحبت از مفاهیمی مانند آزادی، شهروندی، دموکراسی، انقلاب، برابری و مستضعفین بدون شرح تدقیق  این امر که از کدام آزادی یا کدام برابری یا کدام مستضعفین حرف می‌زنیم کاری مشکل است.

ادامۀ یادداشت👇

/channel/mardomnameh

Читать полностью…