مردم‌نامه (تاریخ مردم)

31 мая 2025 09:49

♦️مرتضی فرهادی: کرآبی؛ تاریخ فرهنگی آب در ایران برگزار می‌شود.
🔗https://mortezafarhadi.ir/archive/1060/%DA%A9%D8%B1%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86

/channel/mardomnameh

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

30 мая 2025 16:19

‌فصل‌نامهٔ مردم‌نامه برگزار می‌کند:

• کَرآبی: سلسله‌نشست‌های گفت‌وگو دربارۀ آب
• نشست نخست: تاریخ فرهنگی آب در ایران

سخنرانان:
• ژاله آموزگار
• مرتضی فرهادی
• محمدصادق دهقانی
• داریوش رحمانیان

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

30 мая 2025 01:30

▫️گفت‌وگو با حمیدرضا محمدی، بنیانگذار #گنجور دربارۀ داستان شکل‌گیری و تکامل این وبگاه.

گنجور گونه‌ای خویشکاری فرهنگی است که بی‌صدا، اما پیوسته و پراثر، طی سال‌ها به ثبت، ترویج و تحلیل #ادب_پارسی پرداخته و اکنون به بخشی از حافظه جمعی ایرانیان و فارسی‌زبانان تبدیل شده است؛ مصداق:
#تو_یکی_نهی_هزاری_تو_چراغ_خود_برافروز

◀️ دیدن نسخه کامل این گفت‌وگو

⬅️ وبگاه گنجور
@Jaryaann

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

29 мая 2025 13:02

✅ملاحظاتی پیرامون تاریخ‌نگاری احمد کسروی (بخش دوم)
گفت‌وگو با داریوش رحمانیان

📌 برای مشاهدۀ این قسمت، پیوندهای زیر را لمس کنید:
🔗 https://youtu.be/orDwjQqZujU

🔗 https://www.aparat.com/v/wrc607k

طراح پوستر: زکیه محرابی، دانشجوی کارشناسی تاریخ دانشگاه تهران

مردم‌نامه را در یوتیوب و آپارات دنبال و با بازنشر و پسند ویدیوها از ما حمایت کنید.

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

28 мая 2025 14:35

▪️ بفرمایید دانشجوی دکتری شوید!

از زمان پذیرش نخستین دانشجویان در دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران در اواخر دههٔ دوم سدهٔ چهاردهم خورشیدی تا امروز، چگونگی و روند پذیرش دانشجو در دورهٔ دکتری در دانشگاه‌های ایران سه مرحلهٔ اصلی را از سر گذرانده است:

🔘 مرحلهٔ اول (پیش از ۱۳۸۴):
پیش از ۱۳۸۴ پذیرفته‌شدن در دورهٔ دکتری یکی از سخت‌ترین و دشوارترین کارها بود. پیش از انقلاب اسلامی، در بیشتر رشته‌ها تنها دانشگاه تهران دانشجوی دکتری می‌پذیرفت؛ پس از انقلاب اسلامی تا یک دهه پذیرش دانشجوی دکتری متوقف شد و از اواخر دهه شصت دوره‌های دکتری بار دیگر برقرار گردید. از آن زمان تا سال ۱۳۸۴، چه در دانشگاه تهران (به‌عنوان بزرگترین نهاد دولتی آموزش عالی) و چه در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی (به‌عنوان بزرگترین دانشگاه غیردولتی) که کم‌وبیش در همه رشته‌ها دورهٔ دکتری داشتند،  شمار بسیار کمی در دوره دکتری پذیرفته می‌شدند. در آن زمان استادان هر گروه‌ آموزشی در دانشگاه چنان مبسوط‌الید و صاحب قدرت و اختیار بودند که خود تعیین می‌کردند دانشجوی دکتری پذیرند یا نپذیرند؛ و معمولاً هر چند سال یک‌بار دانشجوی دکتری می‌پذیرفتند نه هر سال. مثلاً دانشگاه تهران از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۸۳ تنها در پنج دوره/ سال دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی پذیرفته است. زمانی که ما در آزمون دکتری ۱۳۸۳ شرکت کرده بودیم سه سال بود که دانشگاه تهران دانشجوی دکتری نپذیرفته بود. حتی در  دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات،  نیز چنین اختیاری به گروه‌ها و استادان- که کم‌وبیش همان استادان طراز اول دانشگاه تهران (و شهید بهشتی  و ...) بودند- داده شده بود. از استادم دکتر هادی عالم‌زاده شنیده‌ام که در یکی‌دو سال در واحد علوم و تحقیقات هیچ‌کس را برای دوره دکتری نپذیرفتیم و دانشگاه هم کاملاً تابع نظر گروه بود. تازه در آن سال‌هایی که دانشجو دکتری می‌پذیرفتند، معمولاً بیشتر از دوسه تن نمی‌پذیرفتند و گاه تنها یک تن پذیرفته می‌شد و سرکلاس دکتری می‌نشست.

🔘 مرحلهٔ دوم (۱۳۸۴ - ۱۳۹۳):
از سال ۱۳۸۴ به بعد، از قدرت  و نقش استادان و گروه‌ها کاسته شد. دیگر گروه‌ها نمی‌توانستند بگویند هیچ داوطلبی را نمی‌پذیریم. از این سال به بعد حتی دانشگاه تهران بدون وقفه در هر سال دانشجوی دکتری پذیرفته است. بااین‌همه هنوز نقش گروه‌ها در پذیرش دانشجوی دکتری پررنگ بود. آزمون دکتری همچنان در خود دانشگاه‌ها/ دانشکده‌ها و به‌صورت تشریحی برگزار می‌شد و ظرفیت پذیرش در اختیار گروه‌ها بود. ضمنأ تنها معدودی از دانشگاه‌های سطح اول دولتی و چند واحد بزرگ از دانشگاه آزاد مجوز پذیرش دانشجوی دکتری داشتند. در اواخر دهه هشتاد برگزاری آزمون دکتری از اختیار دانشگاه خارج شد و به سازمان سنجش سپرده شد و به‌اصطلاح نیمه‌متمرکز و از آن بدتر سوالات تستی شد.

🔘 مرحلهٔ سوم (۱۳۹۳ - تا امروز):
از اوایل دههٔ نود برای بسیاری از دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی، در شورای گسترش وزارت علوم، با نادیده‌گرفتن معیارها و استانداردهای لازم و ضروری برای راه‌اندازی دوره دکتری، مجوز پذیرش دانشجوی دکتری صادر شد. مثلاً دانشگاهی که هیچ دانشیار یا استادی نداشت، تنها با دو یا سه استادیار مجوز پذیرش دانشجوی دکتری دریافت کرد. از  آن‌سوی از نظارت بر ظرفیت پذیرش‌ها کاسته شد و درنتیجه در بعضی رشته‌ها تا بیست دانشجو دکتری پذیرفته شد.‌ دیگر خبری از کسب نمره حداقل یا حد نصاب نیست و کسانی با نمره‌های منفی هم پذیرفته می‌شوند به‌ویژه در رشته‌هایی که متقاضی کمتری دارند.
در یک دههٔ اخیر صدها داوطلب دکتری با نمره‌های منفی دانشجوی دکتری شده‌اند.

همین امروز اگر تصمیم بگیرید که در یکی از رشته‌های علوم انسانی، علوم پایه و کشاورزی و منابع طبیعی و حتی برخی رشته‌ها مهندسی دانشجوی دکتری شوید، کافی است در آزمون دکتری ۱۴۰۶ ثبت‌نام کنید و بدون یک روز مطالعه در آزمون شرکت کنید؛ حتی با نمرهٔ منفی قطعاً شما در مهر ۱۴۰۶ دانشجوی دکتری یکی از دانشگاه‌های پولی خواهید شد، از واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی گرفته تا پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌ها بزرگ دولتی. فرقی هم نمی‌کند که فردی گمنام باشید یا دروازه‌بان تیم ملی و یکی از گران‌قیمت‌ترین بازیکنان فوتبال ایران!

ده‌ها تن چون علیرضا بیرانوند -که سخنانش را اصلاح کرده و گفته تازه امسال در آزمون شرکت کرده و هنوز دانشجوی دکتری نیست- همین اکنون دانشجوی دکتری هستند‌.  به‌جای گیردادن به این بازیکن ساده‌لوح و پرسروصدا که به‌واسطهٔ حضور در جام‌جهانی و گرفتن پنالتی‌ رونالدو، می‌شود به او دکتری افتخاری داد😁، باید رفت سراغ آن سیاست‌گذاران و دست‌اندرکارانی که اعتبار  مدرک «دکتری» در دانشگاه ایرانی را به حراج گذاشتند و بر باد دادند!

▫️ معصومعلی پنجه
شبانگاه سه‌شنبه ششم خرداد ۱۴۰۴ | لشت‌نشا

🆔 t.me/HistoryandMemory

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

27 мая 2025 10:14

🔶روش‌های خرید فصلنامۀ مردم‌نامه

مردم‌نامه (فصلنامۀ تاریخ مردم)
به‌سردبیری داریوش رحمانیان
شمارۀ ۳۰ و ۳۱

♦️نسخۀ کاغذی شمارۀ ۳۰ و ۳۱ فصلنامۀ مردم‌نامه را می‌توانید از کتاب‌فروشی‌ توس تهیه کنید.

🔸همچنین، می‌توانید نسخۀ کاغذی شمارۀ ۳۰ و ۳۱ فصلنامۀ مردم‌نامه را از طریق پیوندهای زیر سفارش دهید:

🔗http://yun.ir/ggmh1d

🔗http://toosbook.ir/p/مردمنامه۳۰-۳۱

♦️برای تهیۀ نسخۀ الکترونیک شمارۀ ۳۰ و ۳۱ مردم‌نامه می‌توانید از پیوندهای زیر استفاده کنید:

🔗https://fidibo.com/book/180200-فصلنامه-مردم-نامه
🔗https://taaghche.com/book/229510

در این شماره می‌خوانید:

🔸ترکیب طبقاتی مجلس اول/احمد اشرف
🔸قهوه و پیدایش قهوه‌خانه در عثمانی و ایران/محمدتقی امامی خویی و منیژه صدری
🔸موافقت‌نامۀ گلستان؛ قرارداد متارکۀ جنگ یا عهدنامۀ قطعی/غلامحسین زرگری‌نژاد

🔷پرونده‌ای دربارۀ تاریخ‌نگاری سهراب یزدانی
🔹گفتار آغازین
🔹کودتاهای ایران؛ کندوکاوی در یک تاریخ‌نگاری متفاوت/محمدعلی اکبری
🔹بازاندیشی تاریخ مشروطه: میراث علمی سهراب یزدانی/سیمین فصیحی
🔹سهراب یزدانی و خوانش تراژیک از تجربۀ مشروطیت/جواد مرشدلو
🔹رهایی روستاییان از تفرعن آیندگان/محمدجواد عبدالهی
🔹روایتگر بی‌صدایان/توران طولابی
🔹چهرۀ فراموش‌شدگان مشروطه در آیینۀ تاریخ‌نگاری سهراب یزدانی/شادی معرفتی
🔹گفت‌وگو با حسین مفتخری/داریوش رحمانیان و جواد مرشدلو
🔹گفت‌وگو با سهراب یزدانی/سعیده حیدری‌نژاد
🔹منش و روش در تاریخ‌نگاری سهراب یزدانی/داریوش رحمانیان
🔹بیم و امید در مطالعات تاریخ ایران در گفت‌وگو با جواد عباسی/محسن آزموده

📌با گفتارهایی در تاریخ زندگی روزانه، تفریح و اوقات فراغت و تاریخ ادبیات از عبدالمهدی رجائی، سیدعلی کاشفی خوانساری و محمدعلی علوی‌کیا.

📕مردم‌نامه را بخوانید و به دوستان و آشنایان بشناسانید. این مهم‌ترین و مؤثرترین کمک به حرکت مردم‌نامه است. ماندگاری و بالندگی مردم‌نامه در گرو همراهی و پشتیبانی شماست.

📌پشتیبانی از پویش مردم‌نامه👇

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

26 мая 2025 18:16

🟠 مجلهٔ مردم‌نامه با همکاری خانه اندیشمدان علوم انسانی، موسسه اکنون، مدرسهٔ نوروزگان، دفتر معماری آبانگاه و کانون جهان ایرانی دانشگاه تهران برگزار می‌کند:

📔کرآبی
سلسله نشست‌های گفت‌و‌‌‌گو دربارهٔ آب؛


نشست نخست: تاریخ فرهنگی آب در ایران

سخنرانان:
ژاله آموزگار
مرتضی فرهادی
محمدصادق دهقانی
داریوش رحمانیان

دبیر نشست:
امید شمس

همراه با:
نمایش فیلم مستند "تالان"

زمان: شنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۶
مکان: سالن فردوسی، خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی

ورود برای عموم آزاد و رایگان است.

@jahaneirani_ut

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

25 мая 2025 19:46

🎥 نباید نگاه دوقطبی در روایت تاریخ داشت

🔶 بخشی از گفتگوی داریوش رحمانیان و عباس امانت

🔻داریوش رحمانیان: تاریخ‌نویسی ما ماه‌نشین و چاه‌نشین‌ساز است. باید از نگاه دوقطبی به تاریخ اجتناب کنیم و سعی کنیم علل فراز و فرود گفتمان‌ها را متوجه شویم. عده‌ای نسبت به توسعه زمان رضاشاه مبالغه‌های زیادی می‌کنند و مثلا از کارخانه هواپیماسازی در آن دوران می‌گویند، در حالی که در سفرنامه برخی از آمریکایی‌ها از آن زمان، گزارش‌های متعددی از توسعه نایافتگی تهران در زمینه آب، برق و... گزارش شده است.

🎞 فیلم کامل این گفتگو در یوتوب آزاد:
https://youtu.be/_SMJehfB2Po

🆔@AzadSocial

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

24 мая 2025 21:36

📔سلسله نشست های گفت و گو در باره آب؛
کر آبی

نشست نخست: تاریخ فرهنگی آب در ایران

سخنرانان:
#ژاله_آموزگار
#مرتضی_فرهادی
#محمدصادق_ذهقانی
#داریوش_رحمانیان

دبیر نشست:
#امید_شمس

همراه با:
نمایش فیلم مستند "تالان"

🗓 شنبه 10 خرداد 1404، ساعت 16

🏡سالن فردوسی

🔹برنامه به صورت حضوری برگزار می گردد.

🔹ورود برای عموم آزاد و رایگان است.

💢مجله مردم نامه💢

💢خانه اندیشمندان علوم انسانی💢

🆔 @iranianhht

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

24 мая 2025 19:09

🎥 تجدد در ایران: از مشروطه تا پهلوی

🔶 گفتگوی عباس امانت و داریوش رحمانیان

🔻عباس امانت: در زمان رضاشاه هرچند مردم مورد فشار قرار می‌گرفتند، اما حداقل در طبقه متوسط شهری، وجود دولت پهلوی پذیرفته شده بود. حتی مشروطه‌خواهان بزرگی مانند حسن تقی‌زاده یا محمدعلی فروغی اعتقاد داشتند با دولت پهلوی آینده بهتری برای ایران قابل تصور است. دلیل این مطلب آن است که ایران قبل از پهلوی، پر از آشوب بود. نایب حسین کاشی، گروه اسماعیل سیمیتقو یا جریان جنگل و... را باید نوعی انفجار دید که ممکن بود منجر به تجزیه ایران شود. گاهی در نگرش برخی از متفکران فلسفه و علوم اجتماعی به تاریخ، نوعی تکبر دیده می‌شود. باید تلاش کرد تا مسئله جامعه در هر زمان را به‌طور دقیق بررسی کرد.

🔺داریوش رحمانیان: عصر مدرن یعنی پیدایش یک مخلوق جدید که محورش مردم است، اما در ایران حتی افرادی مثل امیرکبیر هم به‌دنبال دولت مقتدر مرکزی بودند. یعنی دولت‌‌سازی بدون پرورش مردم. روزنامه‌های نزدیک به کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ (که به رهبری سید ضیاء طباطبایی و رضاخان انجام شد) مبتنی بر گفتمان مشت‌آهنین بودند. در روزنامه «مرد آزاد» علی‌اکبر داور که خودش حقوقدان و تحصیل‌کرده غرب بوده، تنها صحبت از اصلاحات مادی مثل ساخت و ایجاد جاده و قطار است. چه در کنار رفتن قاجار و برآمدن پهلوی و چه در زمینه‌های انقلاب ۵۷، باید به جابه‌جایی‌ گفتمان‌ها توجه داشت.

🎞 فیلم کامل این گفتگو در یوتوب آزاد:
https://youtu.be/_SMJehfB2Po

🆔@AzadSocial

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

23 мая 2025 21:33

♦️معرفی مقالات شمارۀ ۳۰ و ۳۱ فصلنامۀ مردم‌نامه

📕ترکیب طبقاتی مجلس اول
🖋احمد اشرف

🔸این مقاله به بررسی چگونگی تعیین و ترکیب طبقات اجتماعی در اولین دورۀ مجلس شورای ملی ایران می‌پردازد. نویسنده به سختی‌های رده‌بندی و تعیین سلسله‌مراتب اجتماعی اشاره می‌کند و فهرست شش‌گانۀ سیدحسن تقی‌زاده را برمی‌شمارد؛ اما تأکید می‌کند: «با آنکه رده‌بندی نمایندگان مجلس اول به طبقات شش‌گانه به‌طور کلی مورد گفت‌وگو نیست، لکن از نظر ترکیب و عناوین طبقات اجتماعی در اواخر دورۀ قاجاریه و نیز از نظر مفاهیم طبقات اجتماعی چنان‌که در وجدان و ضمیر مردمان آن زمان جریان داشته ابهامات و تناقضاتی وجود دارد.»

🔸در ادامه، نویسنده به تحلیل دقیق‌تر نظام‌نامۀ انتخابات و اسناد مربوط به اعلام و برگزاری انتخابات نمایندگان تهران می‌پردازد و معتقد است که این اسناد هم می‌تواند روشنگر ابهامات و تناقضاتی باشد که در کاربرد مفاهیم طبقاتی در آن زمان وجود داشته و هم راهگشایی باشد برای درک و فهم این مفاهیم.

🔸متن کامل مقاله را در فصلنامۀ مردم‌نامه بخوانید.

📌برای اطلاع از روش‌های خرید شمارۀ جدید مردم‌نامه اینجا را ببینید.

پشتیبانی از پویش مردم‌نامه👇

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

22 мая 2025 17:29

در این گفت‌وگو👆 نام عبدالرحیم قنوات به اشتباه به جای نام عبدالنبی قیم نویسنده‌ی کتاب پانصد سال تاریخ خوزستان آمده است. از جناب قنوات و جناب قیم و از همه‌ی همراهان گرامی صمیمانه پوزش می‌خواهم.
#داریوش_رحمانیان
پنج‌شنبه یکم خرداد هزار و چهارصد و چهار
/channel/mardomnameh

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

21 мая 2025 13:08

🔶روش‌های خرید فصلنامۀ مردم‌نامه

مردم‌نامه (فصلنامۀ تاریخ مردم)
به‌سردبیری داریوش رحمانیان
شمارۀ ۳۰ و ۳۱

♦️نسخۀ کاغذی شمارۀ ۳۰ و ۳۱ فصلنامۀ مردم‌نامه را می‌توانید از کتاب‌فروشی‌ توس تهیه کنید.

🔸همچنین، می‌توانید نسخۀ کاغذی شمارۀ ۳۰ و ۳۱ فصلنامۀ مردم‌نامه را از طریق پیوندهای زیر سفارش دهید:

🔗http://yun.ir/ggmh1d

🔗http://toosbook.ir/p/مردمنامه۳۰-۳۱


♦️برای تهیۀ نسخۀ الکترونیک شمارۀ ۳۰ و ۳۱ مردم‌نامه می‌توانید از پیوندهای زیر استفاده کنید:

🔗https://fidibo.com/book/180200-فصلنامه-مردم-نامه

🔗https://taaghche.com/book/229510

در این شماره می‌خوانید:

🔸ترکیب طبقاتی مجلس اول/احمد اشرف
🔸قهوه و پیدایش قهوه‌خانه در عثمانی و ایران/محمدتقی امامی خویی و منیژه صدری
🔸موافقت‌نامۀ گلستان؛ قرارداد متارکۀ جنگ یا عهدنامۀ قطعی/غلامحسین زرگری‌نژاد

🔷پرونده‌ای دربارۀ تاریخ‌نگاری سهراب یزدانی
🔹گفتار آغازین
🔹کودتاهای ایران؛ کندوکاوی در یک تاریخ‌نگاری متفاوت/محمدعلی اکبری
🔹بازاندیشی تاریخ مشروطه: میراث علمی سهراب یزدانی/سیمین فصیحی
🔹سهراب یزدانی و خوانش تراژیک از تجربۀ مشروطیت/جواد مرشدلو
🔹رهایی روستاییان از تفرعن آیندگان/محمدجواد عبدالهی
🔹روایتگر بی‌صدایان/توران طولابی
🔹چهرۀ فراموش‌شدگان مشروطه در آیینۀ تاریخ‌نگاری سهراب یزدانی/شادی معرفتی
🔹گفت‌وگو با حسین مفتخری/داریوش رحمانیان و جواد مرشدلو
🔹گفت‌وگو با سهراب یزدانی/سعیده حیدری‌نژاد
🔹منش و روش در تاریخ‌نگاری سهراب یزدانی/داریوش رحمانیان
🔹بیم و امید در مطالعات تاریخ ایران در گفت‌وگو با جواد عباسی/محسن آزموده

📌با گفتارهایی در تاریخ زندگی روزانه، تفریح و اوقات فراغت و تاریخ ادبیات از عبدالمهدی رجائی، سیدعلی کاشفی خوانساری و محمدعلی علوی‌کیا.

📕مردم‌نامه را بخوانید و به دوستان و آشنایان بشناسانید. این مهم‌ترین و مؤثرترین کمک به حرکت مردم‌نامه است. ماندگاری و بالندگی مردم‌نامه در گرو همراهی و پشتیبانی شماست.

📌پشتیبانی از مردم‌نامه👇

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

20 мая 2025 20:45

مصاحبه با دکتر سیدسعید میرمحمدصادق، گردآورندهٔ کتاب «کتاب‌شناسی متون چاپ‌شده در ایران (از سال ۱۲۳۳ قمری تا ۱۳۹۰ شمسی)» در دو جلد
با همکاری محمود طیّار مراغی

این مصاحبه در اردیبهشت ۱۴۰۴ و در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران انجام شده است.

@mirasmaktoob
.

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

19 мая 2025 18:05

«فصلنامه مردم‌نامه ـ شماره ۳۰ و ۳۱ ـ پاییز و زمستان ۱۴۰۳» را از طاقچه دریافت کنید
https://taaghche.com/book/229510

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

30 мая 2025 18:16

مردم‌نامه با همکاری خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، مؤسسۀ اکنون، مدرسۀ نوروزگان، دفتر معماری آبانگاه و کانون جهان ایرانی دانشگاه تهران برگزار می‌کند:

کرآبی
سلسله‌نشست‌های گفت‌وگو دربارۀ آب
نشست نخست: تاریخ فرهنگی آب در ایران

سخنرانان
🔸ژاله آموزگار
🔸مرتضی فرهادی
🔸محمدصادق دهقانی
🔸داریوش رحمانیان

🔹مدیر نشست: امید شمس

🔺همراه با نمایش مستند تالان

🕓 شنبه، ۱۰ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۶
📍خیابان نجات‌الهی (ویلا)، نبش ورشو، خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، سالن فردوسی.

/channel/mardomnameh

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

30 мая 2025 09:24

♦️معرفی مقالات شمارۀ ۳۰ و ۳۱ فصلنامۀ مردم‌نامه

📕موافقت‏نامۀ گلستان؛ قرارداد متاركۀ جنگ يا عهدنامۀ قطعى
🖋غلامحسین زرگری‌نژاد، استاد بازنشستۀ گروه تاریخ دانشگاه تهران

🔸۲۹ شوال ۱۲۲۸، در پى ده سال دفاع ایران در مقابل قواى روسیه علیه هجوم آنان به قفقاز، موافقت‌نامه‌اى میان میرزا ابوالحسن‌خان ایلچى و ژنرال روتیشچوف به امضا رسید كه از آن زمان تا كنون در آثار محققان و نویسندگان تاریخ معاصر ایران، همواره و بى‌‌ هیچ تردیدى، به‌عنوان عهدنامه‌اى قطعى میان ایران و روسیه معرفى شده است.

🔸این مقاله به بررسی این فرضیه می‌پردازد که موافقت‌نامۀ گلستان از دیدگاه مقامات قاجار، به‌ویژه فتحعلی‌شاه و عباس‌میرزا، توافقی برای متارکۀ جنگ با روسیه بود یا عهدنامه‌ا‌ی قطعی.

🔸نویسنده با استناد به اسناد و مدارک تاریخی، اظهارات سر گور اوزلی، وزیر مختار انگلستان، و یادداشت ژنرال روتیشچوف، فرماندۀ کل قوای روسیه در قفقاز، نشان می‌دهد که این توافق در ابتدا به‌منظور توقف درگیری‌ها و نه تعیین سرنوشت دائمی مناطق مورد مناقشه تلقی می‌شد، اما چه شد كه این موافقت‌نامه به‌صورت عهدنامه‌ای دائمی تفسیر شد و به جداشدن دائمی بخشی از خاك ایران منجر شد؟

🔸برای فهم این چگونگی، متن کامل مقاله را در فصلنامۀ مردم‌نامه بخوانید.

📌برای اطلاع از روش‌های خرید شمارۀ جدید مردم‌نامه اینجا را ببینید.

پشتیبانی از پویش مردم‌نامه👇

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

29 мая 2025 21:30

📔شب ولادیمیر مینورسکی

سخنرانان:
#منصور_صفت_گل
#نصرالله_صالحی
#احمدرضا_قائم_مقامی
#گودرز_رشتیانی
#گنادی_کورین
#علی_دهباشی

🗓 یکشنبه 11 خرداد 1404 ساعت17

🏡سالن فردوسی

🔹برنامه به صورت حضوری برگزار می گردد.

🔹ورود برای عموم آزاد و رایگان است.

💢مجله بخارا💢

💢خانه اندیشمندان علوم انسانی💢

🆔 @iranianhht

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

29 мая 2025 01:36

🎥 آنچه تاریخ‌نگار باید روایت کند

🔶 بخشی از گفتگوی عباس امانت و داریوش رحمانیان

🔻عباس امانت: نگاه به تاریخ از زاویه علوم اجتماعی یا فلسفه، گاهی با نوعی تکبر همراه است. برای مورخ آنچه واقع شده مسئله است. چه در فهم مشروطه و چه در فهم هر تاریخ دیگری، باید بتوانیم مسئله جامعه در آن دوران را درک کنیم و خودمان را در شرایط آنها فرض کنیم.

🎞 فیلم کامل این گفتگو در یوتوب آزاد:
https://youtu.be/_SMJehfB2Po

🆔@AzadSocial

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

27 мая 2025 18:57

♦️معرفی مقالات شمارۀ ۳۰ و ۳۱ فصلنامۀ مردم‌نامه

📕ملاحظاتی پیرامون چگونگی شناخته‌شدن مشروطیت در کرمانشاه
🖋محمدعلی علوی‌کیا، معلم بازنشستۀ آموزش و پرورش و پژوهشگر تاریخ محلی

🔸این مقاله به بررسی چگونگی شناخته‌شدن مشروطیت در کرمانشاه می‌پردازد. نویسنده تصریح می‌کند که کرمانشاه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم با جمعیتی عمدتاً ایلیاتی و نفوذ سنت‌گرایان مذهبی و خاندان‌های قجری پذیرای اندیشه‌های نوین مشروطه‌خواهی نبود. بااین‌حال، نخستین نشانه‌های آشنایی با نظام حکمرانی غربی ازطریق سفرنامۀ ملااحمد کرمانشاهی پدیدار شد که در آن به شرح نظام پارلمانی انگلستان پرداخته بود.

🔸در ادامه، نویسنده با اشاره به توزیع نشریات مخفی و شکل‌گیری محافل روشنفکری در کرمانشاه روند ایجاد تفکر تجددخواهی در این شهر را بررسی می‌کند. در این بررسی، به نقش بازرگانان کرمانشاهی، تأسیس روزنامه‌ها، تأسیس مدارس و اعزام مبلغان مشروطه‌خواه در ایجاد و گسترش اندیشۀ تجددخواهی پرداخته می‌شود.

🔸متن کامل مقاله را در فصلنامۀ مردم‌نامه بخوانید.

📌برای اطلاع از روش‌های خرید شمارۀ جدید مردم‌نامه اینجا را ببینید.

پشتیبانی از پویش مردم‌نامه👇

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

26 мая 2025 18:47

♦️تاریخ فرهنگی آب در ایران بررسی می‌شود.

https://www.ibna.ir/news/535108/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF

/channel/mardomnameh

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

26 мая 2025 17:07

مردم‌نامه با همکاری خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، مؤسسۀ اکنون، مدرسۀ نوروزگان، دفتر معماری آبانگاه و کانون جهان ایرانی دانشگاه تهران برگزار می‌کند:

کرآبی
سلسله‌نشست‌های گفت‌وگو دربارۀ آب
نشست نخست: تاریخ فرهنگی آب در ایران

سخنرانان
🔸ژاله آموزگار
🔸مرتضی فرهادی
🔸محمدصادق دهقانی
🔸داریوش رحمانیان

🔹مدیر نشست: امید شمس

🔺همراه با نمایش مستند تالان

🕓 شنبه، ۱۰ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۶
📍خیابان نجات‌الهی (ویلا)، نبش ورشو، خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، سالن فردوسی.

/channel/mardomnameh

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

25 мая 2025 14:45

♦️تاریخ فرهنگی آب در ایران بررسی می‌شود.

🔗https://www.ibna.ir/news/535108/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

24 мая 2025 19:58

مردم‌نامه با همکاری خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، مؤسسۀ اکنون، مدرسۀ نوروزگان و دفتر معماری آبانگاه برگزار می‌کند:

کرآبی
سلسله‌نشست‌های گفت‌وگو دربارۀ آب
نشست نخست: تاریخ فرهنگی آب در ایران

سخنرانان
🔸ژاله آموزگار
🔸مرتضی فرهادی
🔸محمدصادق دهقانی
🔸داریوش رحمانیان

🔹مدیر نشست: امید شمس

🔺همراه با نمایش مستند تالان

🕓 شنبه، ۱۰ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۶
📍خیابان نجات‌الهی (ویلا)، نبش ورشو، خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، سالن فردوسی.

/channel/mardomnameh

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

24 мая 2025 14:49

شما مصدق داشتید، با او چه کردید؟*

✍ زنده یاد حسن کامشاد

♦شاگرد هندي من آقای سینک مسن تر از سایر دانشجویان و بسیار مؤدب و با محبت بود. از خانواده ای اشرافی بود و با نهرو، نخست وزیر وقت هند، خویشاوندی داشت و چون قرار بود در تهران خدمت کند، بیش از دیگران درباره زندگی و مردم ایران پرس وجو می کرد. روزی دعوت نامه ای برای من آورد، دعوت به ضیافتی به افتخار جواهر لعل نهرو نخست وزیر هند. خبر آمدن نهرو به کیمبریج و سخنرانی آتی او در کانون دانشجویان را در روزنامه ها خوانده بودم. مجلس ضیافتی برای ملاقات استادان دانشگاه و بزرگان شهر با نهرو ترتیب داده شده بود. دعوت من البته مرهون إعمال نفوذ سینک بود.

♦کانون دانشجویان در آکسفورد و کیمبریج اهمیت ویژه ای دارد، نشست های هفتگی آنها محل برخورد عقاید و پرورش شخصیت هاست. بسیاری از رجال نامی بریتانیا ابتدا در عرصهٔ این کارزار ابراز وجود و هنرنمایی کرده اند. نهرو خود در کیمبریج درس خوانده بود و این نخستین دیدارش از این شهر پس از دوران دانشجویی اش بود.

♦نخست وزیر در میان استقبال گرم و کف زدن های بی پایان حاضران پشت تریبون قرار گرفت. سکوت مطلق بر سالن حکم فرما شد اما سخنران سر به گریبان فروبرده، بی حرکت خاموش ایستاده بود، لب از لب بر نمی داشت. دقیقه ای چند گذشت. گویی زبان او بند آمده یا حافظه اش را از دست داده بود. ناگهان سر برداشت، نگاهی به گوشه و کنار تالار انداخت و قاه قاه خندید. گفت پیش از آنکه به سخن اصلی ام بپردازم، داستانی برایتان بگویم.

♦چهل و چند سال پیش، دانشجوی این دانشگاه بودم. هند هنوز مستعمره انگلستان بود. غروب هر پنج شنبه از کالج ترینیتی در همین نزدیکی، قدم زنان می آمدم و در آن گوشه (با دست نشان داد) جایی می گرفتم. سخنرانی ها، بحث ها، بگومگوهای این نشست های هفتگی برایم جذاب و در ضمن بسیار هیبت انگیز بود، چه بسیار چیزها در اینجا شنیدم که به نظرم درست نیامد اما هرگز جرأت نکردم کلمه ای بر زبان آورم و حالا ناخودآگاه هیبت این مکان دوباره مرا گرفت، لحظه ای به قالب همان دانشجوی کم روی مستعمراتی درآمدم،فراموشم شد اکنون کی ام...و در میان هلهله و کف زدن های ممتد حاضران، نهرو نطق رسمی اش را درباره صلح، همزیستی مسالمت آمیز و روابط بین المللی ایراد کرد.

♦در مجلس ضیافت پس از سخنرانی، سینک مرا به او معرفی کرد. سخن از اوضاع ایران بعد از کودتای بیست و هشت مرداد پیش آمد. خواستم خودشیرینی کنم، گفتم "اگر ما هم در ایران شخصیتی چون شما می داشتیم..." مهلتم نداد جمله ام را تمام کنم. با تغیّر گفت «شما مصدق داشتید! با او چه کردید؟»

♦سرخ شدم، شرمگین سر به زیر انداختم. این مهم ترین برخورد من با یک شخصیت جهانی بود.

📌*حدیث نفس، حسن کامشاد، جلد اول، ص ۱۵۶-۱۵۵، نشر نی ۱۳۹۱ [کامشاد امروز و در صد سالگی در لندن درگذشت. او فارغ التحصیل رشته حقوق از دانشگاه تهران و دارای درجه ی دکتری در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه کمبریج بود. از او آثار زیادی اعم از تالیف و ترجمه بر جای مانده است. تاریخ تحلیلی درگذشت او را به جامعه ی ادبی و فرهنگی ایران تسلیت می گوید.]

melimazhabi.com
✅@melimazzhabi

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

23 мая 2025 10:01

📣 واحد فرهنگ و هنر انجمن اسلامی و دفتر مطالعات فرهنگی برگزار می‌کنند:

جلسات ادبیات سیاسی
بررسی جایگاه ادبیات و تأثیرات متقابل آن بر جنبش‌های فرهنگی و سیاسی در تاریخ ایران

🔸 در این سلسله جلسات، قصد داریم به بررسی جایگاه ادبیات و تأثیر آن از جنبش‌های فرهنگی و سیاسی در طول تاریخ ایران بپردازیم. با نگاهی به متون ادبی دوره‌های مختلف، تلاش می‌کنیم تحلیلی از تحولات فرهنگی و اجتماعی ایران ارائه دهیم و از رهگذر این بررسی‌ها، درکی عمیق‌تر از شرایط امروز جامعه به دست آوریم.
این مسیر با راهنمایی ارزشمند اساتید برجسته ادبیات، غنای بیشتری خواهد یافت تا فرصتی باشد برای درک بهترِ پیوند ناگسستنی ادبیات با تحولات جامعه به‌عنوان آیینه‌ای از تاریخ و فرهنگ ایران.


🔹 عنوان نشست:

سعدی و مشروطه



🔻 سخنران:

جناب آقای داریوش رحمانیان
سردبیر نشریه مردم نامه


🏠 مکان: دفتر انجمن اسلامی واقع در همکف ابن‌سینا
⏰ زمان: یکشنبه، ۴ خرداد، ساعت ۱۶

🔸 شرکت برای عموم و غیردانشجویان به شرط ارتباط با این شناسه‌ آزاد می‌باشد.

🆔 @ToranjSUT
🆔 @AnjomanSUT
🆔 @SUTdaftarm

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

22 мая 2025 13:30

✅ ملاحظاتی پیرامون تاریخ‌نگاری احمد کسروی (بخش نخست)
گفت‌وگو با داریوش رحمانیان

📌 برای مشاهدۀ این قسمت، پیوندهای زیر را لمس کنید:
🔗 https://www.youtube.com/watch?v=6dfwRjBaavA

🔗 https://www.aparat.com/v/ugd851m

طراح پوستر: زکیه محرابی، دانشجوی کارشناسی تاریخ دانشگاه تهران

مردم‌نامه را در یوتیوب و آپارات دنبال و با بازنشر و پسند ویدیوها از ما حمایت کنید.

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

21 мая 2025 08:50

یک پیشنهاد خوب برای شما
فصلنامه مردم‌نامه
https://fidibo.com/book/180200-فصلنامه-مردم-نامه

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

20 мая 2025 18:42

▪️در نقد اَبَر روایت دکتر موسی غنی نژاد از تاریخ نهضت ملی نفت و دکتر محمد مصدق (قسمت سوم، منتشر شده در خبرآنلاین، ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴)


دکتر کریم سلیمانی دهکردی : ...پیش‌تر، دکتر غنی‌نژاد بر این نظر بود "در ۲۵ مرداد امریکایی‌ها قصد برکناری مصدق را داشتند ولی آن عملیات شکست خورد" :

«حتی در ۲۴ مرداد یعنی اون زمانیکه اون فرمان را (شاه) داد و مصدق نپذیرفت، تمرد کرد. اونجا اون عملیات شکست خورد یعنی مصدق را نتوانستند برکنار کنند. شاه را تحت فشار گذاشته بودند که اون فرمان را بده، اون (شاه) داد ولی مصدق نپذیرفت.» ولی «کنار رفتن مصدق از قدرت که در ۲۸ مرداد اتفاق می‌افته هیچ ربطی به عملیات TP Ajax و MI6 و اینا نداشت. این حرکت خود جوش مردم بود.» ("آیا واقعه ۲۸ مرداد یک کودتا بود"، موسسه هزار آوای تاریخ، ۱۴۰۱/۵/۲۷، از دقیقه ۳۲ و ۱ ثانیه تا دقیقه ۳۳ و ۴۳ ثانیه)

بنابراین در روایت بالا دکتر غنی‌نژاد می‌پذیرد که در واقعه ۲۵ مرداد امریکایی ها و انگلیسی‌ها دخالت داشتند ولی در ۲۸ مرداد آنها مداخله‌ای نداشته‌اند. در گفتگوی ایشان با آقای عاطفی، کمی دیرتر، روایت دکتر غنی‌نژاد درباره دخالت امریکایها در عزل مصدق (کودتای ۲۵ مرداد) به طور چشمگیری وضوح بیشتری می‌یابد:

«در برکناری مصدق که با فرمان شاه صورت گرفت، امریکایی‌ها، بخصوص، نقش داشتند. امریکایی ها شاه را تحت فشار گذاشته بودند که باید این کارو بکنید. امریکایی ها حق نداشتند این کار را بکنند... این کارشون غیرقانونی بود.... از نظر روابط بین‌الملل مداخله در امور یک کشور خارجی بود. به امریکایی‌ها چه ربطی داره که شاه چه فرمانی بخواد بده» دکتر غنی‌نژاد با وجود اینکه اعتراف صریح بر دخالت امریکایی ها در برکناری مصدق دارد، می‌گوید: «ولی اسم این کار (عزل مصدق) کودتا نبود، چرا؟» چون شاه تمام ظواهر قانونی برکناری مصدق را رعایت کرده بود. ("آیا واقعه ۲۸ مرداد یک کودتا بود"، موسسه هزار آوای تاریخ، ۱۴۰۱/۵/۲۷، از دقیقه ۴۰ و ۲۹ ثانیه تا دقیقه ۴۲ و ۳۰ ثانیه)

...در ادامه به خوانش دو سند از اسناد وزارت خارجه امریکا می‌پردازم، که هم به فهم ما از چگونگی و ماهیت رخداد ۲۵ مرداد کمک اساسی می‌کند، و نیز ما را نسبت به کیفیت تاریخ نگاری آقای دکتر غنی‌نژاد آگاه می‌نماید. در روز ۲۶ مرداد ۱۳۳۲ «بری سفیر آمریکا در عراق» به ملاقات شاه که در «میهمانسرای رسمی دولت عراق» اقامت داشت، رفت و به وزارت خارجه کشور خود گزارش داد:

«شاه اظهار کرد ... که دو هفته قبل به وی پیشنهاد شد که هدایت یک کودتای نظامی را به عهده بگیرد. او این فکر را پذیرفت با این وصف با مطالعه بیشتر تصمیم گرفت که اقدامی که وی بدان دست می‌زند بایستی در چارچوب اختیارات قانون اساسی وی باشد.» [اسناد سخن می‌گویند، ترجمه احمد علی رجایی و مهین سُروری: مجموعه کامل اسناد سری مربوط به رویدادها در روابط خارجی ایران با امریکا و انگلستان در دوران نهضت ملی ایران (۱۹۵۴-۱۹۵۱)، جلد دوم، سند شماره ۳۴۵-۱۷ اوت ۱۹۵۳ (۲۶ مرداد ۱۳۳۲)، ص ۱۱۸۰]

از این سند معلوم می‌شود ابتکار «کودتا» با شاه نبوده بلکه به توسط امریکا و انگلیس به وی پیشنهاد شده است اما چگونه ممکن است شاه از یک سو فکر کودتا را از جانب آمریکایی‌ها می‌پذیرد ولی از سوی دیگر، برکناری نخست‌وزیر را در چارچوب قانون اساسی به شمار می‌آورد؟

این همان ترکیبی است که دکتر غنی‌نژاد بدان اشاره می‌کند: درست است که امریکایی‌ها شاه را تحت فشار قرار دادند ولی او در چارچوب قانون عمل کرده است!

⬅️ متن کامل را در مشاهده فوری بخوانید.


https://www.khabaronline.ir/news/2066368

مردم‌نامه (تاریخ مردم)

19 мая 2025 09:01

🔰داریوش رحمانیان در گفت‌وگو با ایبنا؛
تاریخ درباره آدم‌هاست نه درباره فرشته‌ها و دیوها
جامعه ما گرفتار آفت عوام‌زدگی در تاریخ است

🔸تاریخ در کشور ما موضوع کار و فعالیت کسانی قرار می‌گیرد که بیشتر به دنبال آرمان‌های حزبی و فرقه خودشان و به دنبال منافع شخصی و یا حزبی هستند و کار دقیق علمی انجام نمی‌دهند. نه بلد هستند و نه می‌خواهند یاد بگیرند. تاریخ خواندن سخت‌ترین کارهاست.

🔸ما منکر این نیستیم که نیاز است تاریخ را صاحبنظران رشته‌های گوناگون بیایند و درباره آن پژوهش، تفسیر و تحلیل و روایت کنند و این کمکی به فهم ژرف‌تر تاریخ است اما روایت گذشته هم هرگز بسته و تمام نمی‌شود. همواره هر دوره و نسلی نیاز دارد که تاریخ گذشته را بازخوانی کند و روایت نوتری از آن ارائه دهد و این نشاندهنده پویایی رشد و شکوفایی و زنده بودن یک ملت است. بنابراین مسلم است که باید از ورود افراد و صاحبنظرانی از حوزه‌های دیگر و همچنین از تخصص‌های دیگر برای مطالعات تاریخی استقبال کرد.

🔸 به عبارت بهتر تاریخ به عنوان یک موضوع، قلمرویی است که انحصارا نباید فقط در دست اهالی خود رشته تاریخ باشد. باید به شکل چندرشته‌ای، میان‌رشته‌ای و فرارشته‌ای مورد مطالعه قرار بگیرد، اما به شرطها و شروطها. یعنی نباید این‌گونه باشد که هر کسی با خواندن یک یا دو کتاب و طبق یک سلیقه‌ای، طبق یک گرایش فرقه‌ای، ایدئولوژیک، منافع گروهی و صنفی وارد شود و هرگونه که دوست داشت به تاریخ لگدی بزند، در واقع این است که مشکل ایجاد می‌کند.

🔸ورود صاحبنظران رشته‌های دیگر به تاریخ‌نگاری و تاریخ‌پژوهی اگر با دقت و احتیاط و رویکرد علمی همراه باشد، بایسته و سودمند است و نمونه‌های بسیار خوبی در این باره داشته و داریم. برای نمونه کسانی چون محمدعلی موحد، عبدالحسین زرین‌کوب، فریدون آدمیت، کاوه بیات، آصف بیات، ماشاءالله آجودانی، مهرزاد بروجردی، عباس کاظمی، محمد مالجو و… را می‌توان نام برد که کارهای ارزشمند و خواندنی در حوزه تاریخ پدید آورده‌اند در حالی‌که دانش‌آموخته رشته تاریخ نبوده‌اند.

🔻در ایبنا بخوانید:

@ibna_official