موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
25 июля 2025 10:19
ادامه‌ی فرسته‌ی پیشین 👆
ب. راه‌حل‌های بلندمدت
۱. توسعۀ حکمرانی یکپارچۀ منابع آب
ادغام نهادهای مختلف آب، برنامه‌ریزی کل‌نگر در سطح حوضه‌های آبریز، مشارکت واقعی جوامع محلی.
۲. اصلاح الگوی کشاورزی
تغییر نظام کشت به‌سوی محصولات کم‌آب‌بر، توسعۀ گلخانه‌ها، جایگزینی آبیاری قطره‌ای به‌جای غرقابی.
۳. بازچرخانی و شیرین‌سازی آب خاکستری و پساب شهری
کاهش فشار از منابع طبیعی با افزایش ظرفیت تصفیه‌خانه‌ها و کاربرد مجدد در فضای سبز یا صنعت.
۴. تغییر الگوهای توسعه شهری
کوچک‌سازی پایتخت، انتقال تدریجی جمعیت به نقاط دارای پایداری آبی بیشتر، بازنگری در مجوز ساخت‌وساز در مناطق کم‌آب.
۵. جلوگیری از استقرار صنایع آب‌بر در مناطق کم‌آب و انتقال تدریجی آنها به کنار دریا (در صورت نیاز واقعی)
یکی از خطاهای راهبردی در توسعۀ صنعتی ایران، استقرار صنایع سنگین و فوق آب‌بر نظیر فولاد، پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های سیمان در مناطقی است که نه تنها ظرفیت آبی لازم را ندارند، بلکه خود با بحران حاد کم‌آبی و فرو نشست زمین روبه‌رو هستند (مانند اصفهان، یزد، کرمان و خراسان).
توجیه‌هائی نظیر «زیرساخت آماده» یا «نیروی انسانی موجود» نباید بر ضرورت حیاتی پایداری منابع طبیعی اولویت یابد. در چنین مواردی، اصرار بر ادامۀ فعالیت این صنایع، نوعی خشونت ساختاری علیه محیط زیست و جوامع محلی محسوب می‌شود.
اگر قرار بر فعالیت چنین صنایعی باشد، استقرار آنها باید صرفاً در نزدیکی سواحل جنوبی کشور (سواحل خلیج فارس و دریای عمان) صورت گیرد، جایی که امکان تأمین آب از طریق شیرین‌سازی و بازچرخانی فراهم است.
آشکار است که در این موارد در گام نخست باید این پرسش به‌گونه‌ای ریشه‌ای مطرح شود که آیا اصولاً کشور به این حجم از صنایع آب‌بر نیاز دارد؟ چه‌بسا نیاز امروز، نه توسعه‌ی بی‌مهار صنعت، بلکه بازسازی اقتصاد ملی بر اساس بهره‌وری، دانش‌بنیانی، و احترام به منابع طبیعی باشد. بازنگری در مکان‌یابی و چرایی وجود چنین صنایعی، از ضروری‌ترین گام‌ها برای تضمین آینده‌ی آبی کشور است.
واپسین سخنبحران آب تنها بحران مادی نیست؛ بحران پیوند انسان با طبیعت است. مسئله آن است که ما انسان‌ها، به‌جای مشارکت در درمان، به‌دنبال تسلط بر مسئله‌ای می‌رویم که ماهیتی جمعی و اخلاقی دارد. اجبار شهروندان به نصب پمپ، نه‌تنها درمان نیست، بلکه تشدید بیماری است. آنچه در ایران نیاز است، یک بازآفرینیِ فرهنگی، نهادی و فنی در پیوند با آب است.
باید به‌جای اینکه هر خانه‌ای به «جزیره‌ای مستقل با پمپ اختصاصی» تبدیل شود، جامعه‌ای متحد در مدیریت مسئولانه و هوشمند منابع آب بسازیم، زیرا که آب، نه کالا بلکه میراثی است که از نسل امروز به آیندگان سپرده می‌شود.
به‌راستی به استاد سخن گوش بسپاریم:
چو عضوی به‌درد آورد روزگار / دگر عضوها را نماند قرار.
در درد آب، همه ما شریکیم. راه‌حل، در همدلی، تدبیر و بازگشت به تعادل است؛ نه پمپاژ بی‌رویۀ بحران.
بیایید همگان، و به‌ویژه مسئولان، صدای زمین را بشنویم و از سیاست سطحی‌نگرانۀ پمپاژ آب به سوی درک ضرورت عدالت آبی حرکت کنیم.
[اگر این نوشته را پسنده‌اید، از روی مهر آن را برای آشنایان علاقه‌مند و تأثیرگذار بر سیاست کشور بفرستید.]
#بحران_آب
#پمپاژ_آب
#پیوند_صنعت_آب
#توسعۀ_پایدار
#صنایع_آب‌بَر
#عدالت_آبی
#موسی_اکرمی
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
24 июля 2025 12:04
⏪سکوتی که از کلمه گذشت
◀️به یاد احمد شاملو – الف. بامداد (زادۀ ۲۱ آذر ۱۳۰۴ تهران – درگذشتۀ ۲ امرداد ۱۳۷۹ تهران)
◀️موسی اکرمی
بریده‌ای از رمان منتشرنشدۀ «هفت روز و هنوز عشق و سودا»
در یادکرد شنیدن خبر درگذشت احمد شاملو
*
«افسوس!»
چه واژۀ کوچکی است این برای سخن گفتن از مرگ نه خُرد خواجه‌ای چنان بزرگ. چه واژۀ ناتوانی است، آنگاه که نامی به بزرگی شاملو در میان است.
صبح یکشنبه دومِ امردادماه ۱۳۷۹، در آن تابستانی که با داغی همیشگی‌اش ادامه داشت، خبر به گونه‌ای بی‌رحمانه رسید.
*
در میانۀ تکرار حیرتی هماره در برابر «هستی»،
صدائی در درونم شکست:
«شاملو… دیگر نیست.»
نه منطقِ بودن و شدن سودی داشت، و نه شک،
در خود فرو نشستم
با نگاهی مبهوت
بی‌کلمه‌ئی برای تسلیتِ جهان.
*
تو رفته‌ای
و نه کلمه‌ای مانده است
تا تنهایی را بیان کند،
نه سکوتی
که مرگِ تو را تاب بیاورد.
*
دهانم در نوسان میان دو واژه خشک مانده است:
«نه»!
«رفتی»؟!
دیوارها سنگین‌تر از همیشه خاموش‌اند
واژه‌ها می‌لرزند
همانند جان بی‌پناه در تاریکی شب سرد.
*
خبر از مرگ تو است
که از آن
متن کامل در
https://musaakrami.blogfa.com/post/358
#احمد_شاملو
#موسی_اکرمی
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
16 июля 2025 05:40
⏪صلح ایرانی: دفاع از میهن و مردم، نقد حاکمیت داخلی، و رویارویی با تجاوز خارجی
◀️تحلیل و تبیینی صریح و فشرده
◀️موسی اکرمی
اشاره. پس از سخنرانی در نخستین نشست از «سلسله نشست‌های تحلیل تجاوز اسرائیل به ایران از منظر مطالعات صلح»، به کوشش انجمن علمی مطالعات صلح ایران و خانۀ اندیشمندان علوم انسانی، خلاصۀ سخنان من در روزنامۀ هم‌میهن منتشر شد.
بلافاصله متن گسترش‌یافته‌ای از سخنرانی را، با فرنام «صلح‌طلبی رادیکال و موضع‌گیری در برابر تجاوز خارجی: دفاع ملی و نقد مسئولانۀ حاکمیت دو کشور درگیر جنگ» و زیرفرنام «بررسی موردی تجاوز اسرائیل به ایران» در وبلاگ خود منتشر کردم.
با توجه به سخنرانی‌ها و نوشته‌ها در درون و بیرون کشور، و واکنش‌های گوناگون در فضای مجازی و محافل و گروه‌های چندنفره، چنین می‌نماید که پرداختن به این موضوع و تبیین درست موضع‌گیری در این امر ملی و جهانی همچنان ضرورت دارد به‌ویژه که افق آیندۀ رویارویی جمهوری اسلامی با دولت اسرائیل و حکومت‌های دیگر کشورها، و همچنین افق آیندۀ کشور در ابهام‌اند.
موضع من در آن سخنرانی و دیگر سخنرانی‌ها و نوشته‌ها بر چهار پایه استوار بوده است:
الف) برداشت من از «صلح ایرانی» آن گونه که بر پایۀ پژوهش‌های دیگران و بررسی‌های خود در چند سخنرانی و نوشته ابعاد و ویژگی‌های آن را بیان کرده‌ام،
ب) باور به پیوند بنیادین میان بین‌المللی‌گرایی (انترناسیونالیسم) و ملی‌گرایی به معنای میهن‌دوستی تمام‌عیار (با همۀ ویژگی‌هایش) که جداگانه آن را مطرح کرده‌ام،
پ) باورم به پیوند بنیادین میان آزادی و عدالت و صلح برای ایران و همۀ جهان، در سطح ملی و جهانی، درون‌کشوری و میان‌کشوری،
ت) دستاوردهای تاریخ اندیشه، و به‌ویژه دستاوردهای مدرن فلسفۀ سیاسی و فلسفۀ حقوق و فلسفۀ اخلاقی که بارها از آنها سخن گفته‌ام.
اینک می‌خواهم در این نوشته به گونه‌ای مستقیم‌تر و دقیق‌تر و مشخص‌تر، صریح و بی لکنت، به موضوع بپردازم تا شاید پرسش‌های احتمالی کسانی را از دیدگاه خود پاسخ گویم.
آشکار است که
اولاً، همان‌گونه که در متن اشاره کرده‌ام، ممکن است موضع سیاسی کسی که با برداشتی از صلح ایرانی موافق است انطباق کامل با همۀ اصول عام مکتب ایرانی صلح به روایت من نداشته باشد و از این اصول در شرایط نابهره‌گیری از خشونت و قهر فراتر رود، و آن فرد خواستار برخوردی رادیکالتر با حاکمیت داخلی شود؛ ولی همواره در رادیکالیسم خود، که در شرایط استثنایی روی می‌دهد، نیز باید به اصول عام صلح ایرانی پایبند باقی بماند؛
ثانیاً آرزو دارم هم طیف مدافعان جمهوری اسلامی به مسئولیت اخلاقی فلسفی من - در مقام یک استاد فلسفه که سال‌ها در تدریس و تألیف و ترجمه به فلسفۀ سیاسی نیز پرداخته‌ام – توجه کند و در تحلیل‌ها و تبیین‌ها و پیشنهادهایم به دقت بنگرد، هم طیف رنگارنگ اوپوزیسیونی که به‌راستی مدافع میهن و مردم است و به روایت‌های معقولی از آزادی و عدالت و صلح باور دارد.
*⃣بخش‌های سه‌گانه‌ی نوشته:
بخش یکم. مقاومت در برابر تجاوز خارجی و حاکمیت داخلی بر پایۀ مکتب ایرانی صلح
۱. اصول بنیادین مکتب ایرانی صلح در نسبت با حاکمیت به گونه‌ای عام
۲. چند و چون و گسترۀ همراهی با حاکمیت
۳. علل و گسترۀ جدایی احتمالی از حاکمیت
۴. تفاوت ایستادگی در برابر حاکمیت با خشونت‌ورزی یا انقلاب
۵. مکتب صلح ایرانی در برابر جمهوری اسلامی به گونه‌ای خاص
بخش دوم. مکتب ایرانی صلح در برابر اتحاد با کشور متجاوز برای مبارزه با حاکمیت
موجود کشور
۱. اصل بنیادین در مکتب ایرانی صلح: صیانت از مردم و میهن نه لزوماً از حکومت
۲. همدلی مکتب ایرانی صلح با مقاومت مشروع در برابر حاکمیت عدول‌کننده از وظایف خود
۳. مسئلۀ تعامل با قدرت خارجی: مرزی بس باریک و لغزنده
۴. تنها حالت استثنایی مشروع، ولی بسیار مشروط و نادر
بخش سوم. مکتب ایرانی صلح در برابر هر گونه همکاری با اسرائیل
۱. مخالفت مکتب ایرانی صلح، با هر نوع جنگ، تجاوز، و اتحاد با متجاوز - حتا علیه حکومت سرکوبگر
۲. عدم سنخیت نفی حاکمیت داخلی با توجیه اتحاد با متجاوز یا سکوت در برابر تجاوز خارجی
۳. مورد خاص اسرائیل: مسئله نه تنها جنگ، بلکه حافظۀ تاریخی و اخلاق جهانی است
۴. وجود احتمالی استثناء تنها در تخیل، نه در واقعیت امروز
۵. موضع اخلاقی روشنفکرانه در برابر جنگ ایران و اسرائیل
🔻اگر این نوشته را پسنده‌اید، لطفاً آن را برای آشنایان علاقه‌مندتان بفرستید.
متن کامل:
https://musaakrami.blogfa.com/post/357 و
https://www.tribunezamaneh.com/archives/402654#صلح_ایرانی
#تجاوز_خارجی
#دفاع_ملی
#نقد_حاکمیت
#موسی_اکرمی
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
13 июля 2025 08:47
ادامه‌ی فرسته‌ی پیشین 👆
سلام آقای محمد رضا جوزی
برای روشنگری نکاتی را یادآوری می‌کنم.
۱. من هم در آن گفتوگو با مجله‌ی قلمیاران هم در این بحث سه نفره پیرامون «فرهنگ صلح و ناصلح در اندیشه‌ی احمد فردید» به گونه‌ای مشخص از نقش دکتر مهدوی و دکتر نصر و همچنین دخالت دکتر نراقی در انتقال احمد فردید به گروه فلسفه‌ی دانشگاه تهران، و برآورد جایگاه علمی او در تراز دکتری و ارتقای او به مقام استادی سخن گفته‌ام به گونه‌ای که نیاز نبود جنابتان به زحمت بیفتید و برای اطلاع من پاره‌ای از سخنان دکتر نصر را برجسته کنید و بفرستید.
۲. در همین بخش دکتر نصر شوربختانه فردید را تحصیل کرده در آلمان می‌خواند که دروغ محض است. بگذریم از بحث تدریس مکتب فرانکفورت و صلاحیت فردید برای آن.
۳. در این پاره سخن دکتر نصر از پشتیبانی دکتر مهدوی می‌گوید که من هر دو بار به آن اشاره کرده‌ام.
۴. در این پاره‌سخن و در سخنان دیگر هیچ ذکری از موافقت و یاری دکتر سیاسی در انتقال احمد فردید به دانشگاه تهران نیست.
۵. پس شما چگونه از موافقت دکتر سیاسی سخن گفته و خواسته‌اید من از این نکته مطلع شوم که چه دستانی فردید فلسفه‌‌ستیز را دکتری و استادی دادند و در گروه فلسفه‌ی دانشگاه مادر نشاندند؟
۶. شاید شما به آن عرایضم خوب توجه نکرده‌اید که مشخصاً از قول دکتر نصر گفته‌ام که دکتر سیاسی مخالف انتقال احمد فردید به دانشگاه تهران بوده‌اند، و فردید را به کتابی تشبیه می‌کرده‌اند که کودکی شیرازه‌اش را از هم گسیخته و در هوا به باد داده است تا هر برگی به سوئی رود و سپس آن برگه‌ها گردآوری و بی هیچ نظمی کنار هم قرار گرفته و شخصیت آشفته‌اندیش احمد فردید پدید آمده است.
۷.اگر شما من را نمی‌شناسید من در عوض بیش از چهار دهه است که شما را می‌شناسم زیرا همواره به کسانی که در فضای فلسفی کشور حضوری داشته‌اند توجه داشته‌ام.
همه‌ی آشنایان با حلقه‌ی فردید می‌دانند که شما نیز از دوستداران او بوده‌اید. چگونه نمی‌دانید که انتقال رسمی او به دانشگاه تهران در دوران ریاست دکتر فضل‌الله رضا، و ریاست دکتر نصر بر دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، روی داده است؟
۸.بنابراین من در این حد که شما زحمت کشیده و برای من سند فرستاده‌اید، و حتا بیش از آن، از روش نادرست انتقال فردید به دانشگاه تهران اطلاع دارم.
۹.بهنر است علاقمندان توجه کنند که منظورم از آن پرسش اشاره به دستان پشت پرده در انتقال فردید بوده است، زیرا آن انتقال با آن کیفیت هیچ نمونه‌ی دیگری نداشته است.
همه‌ی بی‌مدرکانی که در دانشگاه مقام استادی یافته بودند از صلاحیت علمی لازم برخوردار بوده‌اند.
۱۰. من دخالت مراجع سیاسی غیردانشگاهی را در ارتقای غیرآکادمیک و غیرقانونی جایگاه دانشگاهی احمد فردید بسیار محتمل می‌دانم.
۱۱. اگر بخواهم واپس بروم این دخالت را شاید بتوان در ورود دکتر نصر به دانشکده‌ی ادبیات و حتی ورود دکتر مهدوی به گروه فلسفه و ریاست بسیار طولانی او و رویدادهای آن ساا‌ها نیز مشاهده کرد.
در ضمن من در همین سخنرانی اخیر به میزان ارادت بی‌مورد دکتر مهدوی به فردید در پیوند با ویرایش مقدمه‌ی کتاب پل فولکیه اشاره کردم.
۱۲. من در سخنرانی «فلسفه‌ی دانشگاهی در ایران» برای «حلقه‌ی دیدگاه نو» اشاره کرده‌ام که در کم و کیف دانش فلسفی دکتر مهدوی و کتاب‌ها و دروس و دخالت‌های او، به ویژه در دوران حضور دکتر نصر، می‌توان تردیدهائی داشت.
۱۳.اصولا در باره‌ی حضور خود دکتر نصر در دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی نیز سخن بسیار است.
من در همان سخنرانی برای «حلقه‌ی دیدگاه نو» گفته‌ام دکتری دکتر نصر در تاریخ علم بوده است. با دکتری تاریخ علم نمی‌توان به عضویت در گروه فلسفه‌ی دانشگاه پذیرفته شد.
اگر کسانی به پیشینه‌ی علایق و پژوهش و رساله‌ی دکتری دکتر نصر استناد کنند آنگاه بیشینه امتیازی که می‌توان به دکتر نصر داد ورود او به گروه فلسفه و معارف اسلامی در دانشکده‌ی ذیربط با رتبه‌ی استادیاری بوده است نه ورود به گروه فلسفه‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی (محل تدریس فلسفه‌ی محض یا فلسفه‌ی غرب) مستقیماً با رتبه‌ی دانشیاری!
۱۴. پس این استناد جنابتان سودی برای من نداشت.
۱۵. دور از شأن شما است که در اوایل دهۀ ۱۳۸۰ ایران را ترک کرده‌اید تا در موسسه‌‌ی مطالعات اسماعیلی به پژوهش بپردازید ولی
اولا بدون توجه به سخنان و متن مکتوب مصاحبه‌ام (که ادعا کرده‌اید امروز صبح پیش از ۴:۴۷ شنیده و خوانده‌اید) گمان برید از چگونگی آن بدعت اطلاع نداشته‌ام،
ثانیا با استناد به متنی از موافقت دکتر سیاسی سخن بگویید که در آن ذکری از آن نیست و آشنایان با آثار دکتر نصر می‌دانند که ایشان از مخالفت دکتر سیاسی با آن انتقال سخن گفته‌اند.
بهترین آرزوها برای پایبندان به اخلاق پژوهش در شنیدن و نقد سخنان دیگران
موسی اکرمی
یکشنبه، ۲۲ تیر ماه ۱۴۰۴
#احمد_فردید
#محمدرضا_جوزی
#موسی_اکرمی
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
12 июля 2025 16:33
⏪جمع میان بین‌المللی‌گرایی و ملی‌گرایی، جهان‌میهن‌گرایی و میهن‌دوستی
◀️موسی اکرمی
متن ویراسته‌تر بخشی از مقدمه‌ی درس‌گفتار «هویت ایرانی در برابر تهدیدها: ضرورت پاسداری و بازآفرینی در جهانی متلاطم»
🔻در آکادمی فلسفۀ مارزوک
با توجه به شهودی که از چهار مفهوم ملی‌گرایی (nationalism) و میهن‌دوستی (patriotism) و بین‌المللی‌گرایی (internationalism) و جهان‌میهن‌گرایی (cosmopolitanism) داریم، بدون تعریف آکادمیک یا فرهنگنامه‌ای دقیق آنها، در این سخنان مقدماتی به لزوم جمع میان بین‌المللی‌گرایی و ملی‌گرایی اشاره می‌کنم.
جمع میان این دو مفهوم از آن مسائل بنیادینی است که در تفکر فلسفی مدرن و روشنفکری معاصر، جایگاه برجسته‌ای دارد یا باید داشته باشد. این پرسش به‌ویژه در بافتار جهانی‌شدن، بحران‌های هویتی، و تنش میان همبستگی جهانی و تعلقات محلی اهمیتی دوچندان یافته است.
در اینجا این مسئله را به کوتاهی در چهار محور تبیین می‌کنم.
#ملی‌گرایی
#میهن‌پرستی
#بین‌المللی‌گرابی
#جهان‌میهن‌گرایی
#هویت_ملی
#هویت_ایرانی
#موسی_اکرمی 🔻متن کامل در؛
https://musaakrami.blogfa.com/post/343https://www.tribunezamaneh.com/archives/402473
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
08 июля 2025 04:44
🎵 پوشه شنیداری نشست فرهنگ صلح و ناصلح در اندیشه سید احمد فردید
📔فرهنگ صلح و ناصلح در اندیشه سید احمد فردید
با سخنرانی:
#دکتر_موسی_اکرمی
#دکتر_احسان_شریعتی
#دکتر_محمد_نژاد_ایران
مدیر نشست:
#دکتر_روژان_حسام_قاضی
🗓 پنجشنبه 22 خرداد 1404 ساعت 17/30
🏡سالن خیام
💢انجمن علمی مطالعات صلح ایران💢
💢خانه اندیشمندان علوم انسانی💢
🆔 @iranianhht
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
02 июля 2025 04:15
⏪صلح‌طلبی رادیکال و موضع‌گیری در برابر تجاوز خارجی: دفاع ملی و نقد مسئولانۀ حاکمیت دو کشور درگیر جنگ
*⃣بررسی موردی تجاوز اسرائیل به ایران
◀️موسی اکرمی
🔻بر پایۀ سخنرانی در نخستین نشست از «سلسله نشست‌های تحلیل تجاوز اسرائیل از منظر مطالعات صلح»، با عنوان «صلح ایرانی و تجاوز خارجی»، با همکاری «انجمن علمی مطالعات صلح ایران» و «خانۀ اندیشمندان علوم انسانی»، هفتم تیر ماه ۱۴۰۴
پیشگفتار
بر پایۀ بنیادهای اخلاقی و علمی و مدنی انسان‌گرایانه، این گفتار / نوشتار نه بر وابستگی یا دلبستگی به حاکمیت موجود در ایران، بلکه دقیقاً بر موضع یک منتقد مسئول ساختار و کارکرد و کارگزاران این حاکمیت از یک سو، و ساختار و کارکرد و کارگزاران حاکمیت کشور متجاوز از سوی دیگر، استوار است.
سال‌ها است که من صادقانه نسبت به دوری کلیت حاکمیت ایران یا بخش‌های ویژۀ آن از آرمان‌های مبارزات یک و نیم سده‌ای ایرانیان، شکاف فزاینده میان مردم و حاکمیت، گسست میان منافع حاکمیت و منافع ملی کشور، ناکارآمدی در عرصه‌های گوناگون ادارۀ کشور، ناشایستگی شمار بسیاری از کارگزاران در نهادهای گوناگون، وجود فساد گسترده و ژرف اداری و مالی و اخلاقی و سیاسی و فرهنگی، رشد قانون‌گریزی و انواع تبعیض و بی‌عدالتی در زمینه‌های گوناگون استخدامی و آموزشی و بهداشتی و فرهنگی و منطقه‌ای و قضایی، کاهش مشروعیت سیاسیی و مقبولیت مردمی و مدنی، و پدیدآیی بحران‌های ساختاری هشدار داده‌ام، و چهار بار بحث جدی «چه باید کرد» همراه با عرضۀ راهکار را مطرح کرده‌ام، و همچنان با دلسوزی نسبت به سرنوشت میهنمان حق و وظیفۀ خود می‌دانم که مواضع انتقادی خود را ترک نگویم.
همچنین کوشیده‌ام با تحلیل و تبیین علمی تاریخ و حکومت اسرائیل به نقد جدی رفتار نژادپرستانه و اشغالگرانه و تجاوزطلبانۀ آن و عرضۀ راهبرد و راهکار کنشگری مسئولانۀ منطقه‌ای و جهانی در برابر آن بپردازم.
با این دیدگاه می‌کوشم بر پایۀ فلسفۀ صلح مطلوب خود به تبیین موضع‌گیری درست هر انسانی در هر جای جهان نسبت به تجاوز یک کشور به کشور دیگر بپردازم، و در پیوند با مورد مشخص تجاوز اسرائیل به ایران، ضمن بازشناسی انتقادی مهمترین مواضع اتخاذ شده و اعلام موضع خویش، بنیادها و شیوۀ موضع‌گیری مطلوب روشنفکران ایرانی و ناایرانی و همچنین همۀ مردمان برخوردار از وجدان بیدار در سراسر جهان را نشان دهم.
۱. مقدمه ادامه در متن کامل:
https://musaakrami.blogfa.com/post/353 و
https://www.tribunezamaneh.com/archives/401960#صلح_ایرانی
#صلح‌طلبی_رادیکال
#تجاوز_خارجی
#دفاع_ملی
#نقد_حاکمیت
#موسی_اکرمی✅اگر این نوشته را پسندیده‌اید، لطفاً آن را برای دوستان و آشنایان علاقه‌مندتان بفرستید.
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
30 июня 2025 09:13
ادامه‌ی فرسته‌ی پیشین 👆
۴. مواضع نه‌گانه
در پیوند با تجاوزی که مطابق حقوق بین‌الملل هیچ تردیدی در محکومیت آن وجود ندارد، می‌توان نه گروه را با مواضع خاص برشمرد که من خود به گروه نهم تعلق دارم:
۱) حاکمیت و طیف کارگزاران و طرفداران آن که با درجات گوناگونی از نگرش یک‌جانبه‌نگرانۀ ایدئولوژیک و سیاسی حاکم، نیروهای ذیربط نظامی و غیرنظامی کشور را که در فرمان دارند برای مقابله، با هر کم و کیفی، بسیج کرده‌اند.
۲) مدافعان تجاوز، با این توجیه که اسرائیل در برابر تهدید حکومت ایران حق حمله داشته است. کمترین آشنایی با حقوق بین‌الملل نافی چنین حقی برای اسرائیل آن است.
۳) سرنگونی‌طلبان گوناگون که حملۀ اسرائیل را در خدمت سرنگونی حکومت و رهایی ایرانیان می‌دانند.
۴) تفکیک‌کنندگان جنگ با حکومت از جنگ با مردم. این گروه جنگ اسرائیل را جنگ با حاکمیت ایران می‌دانند غافل از این که در همۀ تاریخ و اسناد بالادستی بین‌المللی حمله به هر کشوری با هر گونه حاکمیتی حمله به همان کشور تلقی شده است.
۵) سرگردانان. این گروه نمی‌دانند چه موضعی را اتخاذ کنند؛ آنان هم دل‌چرکین از حکومت‌اند، هم از جنگ هراسان‌اند.
۶) صلح‌طلبان مستقل منتقد هر دو سو. این گروه هم مخالف حکومت‌اند هم مخالف حملۀ اسرائیل. شماری از آنان منفعل باقی می‌مانند و شماری دست به نقد هر دو سو می‌زنند.
۷) رئالیست‌های ژئوپلیتیکی، که مبنای تحلیل آنها نه اخلاق و عدالت بلکه در گونه‌ای نگرش ماکیاولیستی تنها به منافع قدرت‌ها توجه دارند.
۸) عافیت‌طالبان، که فرصت‌طلبانه در سپهر همگانی سکوت می‌کنند و در انتظارند که اگر قرار بر اعلام موضع باشد به سود طرفی که پیروز ماجرا است موضع‌گیری کنند.
۹) باورمندان به جنگ و صلح عادلانه، که هم مخالف تجاوز هم منتقد جدی سیاست‌های حاکمیت در چارچوب اتحاد و انتقادند، با این امید که شمار هر چه بیشتری از درون‌حکومتیان نه تنها این نقدها را تاب آورند بلکه خود به جریان نقد بپیوندند تا با تغییرات لازم، با هر کم و کیف مطلوبی، حاکمیت به نمایندۀ راستین مردم و کشور، و دفاع آن از کشور به دفاع راستین ملی تبدیل گردد.
#صلح_ایرانی
#تجاوز_خارجی
#دفاع_ملی
#نقد_حاکمیت
#موسی_اکرمی
پیوند به روزنامۀ هم‌میهن:
https://hammihanonline.ir/fa/tiny/news-41598
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
28 июня 2025 21:29
ادامه‌ی فرشته‌ای پیشین 👆
معیارهای زیبا و زشت در ادبیات
در بُعد ارزش‌شناسی، فلسفه ادبیات به دو حوزه «اخلاق» و «زیبایی‌شناسی» توجه دارد. در حوزه اخلاق، ادبیات به عنوان منبعی برای بررسی مفاهیمی چون خیر و شر، درست و نادرست و تأثیر آنها بر رفتار و نگرش انسان‌ها مطرح می‌شود. ادبیات می‌تواند نقش تربیتی داشته باشد و بر شکل‌گیری ارزش‌های اخلاقی تأثیر بگذارد. از سوی دیگر، زیبایی‌شناسی به مسائلی چون معیارهای زیبایی در ادبیات، تجربه زیبایی و تأثیر آن بر مخاطب می‌پردازد. در این حوزه، تمایز بین زیبا و زشت و بررسی نقش ادبیات و هنر در ارتقای حس زیبایی‌شناسی انسان‌ها اهمیت دارد.
ادبیات در نقش نقد قدرت
در بخش سیاست، فلسفه ادبیات می‌تواند نقش مهمی در تحلیل و نقد قدرت و مناسبات اجتماعی ایفا کند. مثلاً افلاطون که مخالف دموکراسی به معنای رأی‌گیری عمومی و مشارکت غیرنخبگان در قدرت بود، بر این باور است که هنرمندان و شاعران نباید در آرمانشهر فلسفی او جایگاهی داشته باشند، زیرا هنر می‌تواند سلیقه عمومی و احساسات را تحریک کند و نظم اجتماعی را به هم بریزد. این نگاه، می‌تواند نقدی به نقش سیاست در سانسور و کنترل ادبیات و هنر تلقی شود.
ادبیات، بخشی از فضای فرهنگی و سیاسی هر جامعه است؛ به این اعتبار می‌تواند ابزاری برای مخالفت، انتقاد یا تبلیغ ارزش‌های خاص باشد. فلسفه ادبیات این نقش را بازتاب می‌دهد و می‌کوشد تا تعامل میان ادبیات و سیاست را تحلیل کند.
ادبیات چگونه جهان را نجات می‌دهد؟
صلح نیز از جمله موضوعات مهم فلسفه است که در فلسفه ادبیات می‌تواند نقشی بنیادین داشته باشد. ادبیات همواره زبان و بیان احساسات انسانی است و می‌تواند پیام‌آور صلح، همدلی و درک متقابل باشد. در جهان معاصر که خشونت‌های فراوان وجود دارد، ادبیات می‌تواند به عنوان یک ابزار فرهنگی و فلسفی، پیام‌آور ارزش‌های صلح‌آمیز و پل ارتباطی میان فرهنگ‌ها شود.
فلسفه ادبیات، با بررسی این نقش، نشان می‌دهد که چگونه ادبیات می‌تواند به تغییر نگرش‌ها و گسترش فهم انسانی نسبت به صلح کمک کند و چگونه می‌تواند از طریق مطالعه متون ادبی، ارزش‌های انسانی و اخلاقی صلح را بازشناسی و ترویج کند. بنابراین، فلسفه ادبیات، به عنوان شاخه‌ای چندوجهی، از بررسی چیستی و وجود ادبیات تا نقش‌های معرفتی، معنایی، روش‌شناسی و ارزشی آن، در فهم بهتر این پدیده انسانی نقش مهمی ایفا می‌کند. این دانش به ما کمک می‌کند تا ادبیات را نه فقط به عنوان سرگرمی یا هنر، بلکه به عنوان یک زمینه معرفتی و اخلاقی و حتی سیاسی و فرهنگی بشناسیم و مورد توجه قرار دهیم.
روبات‌ها می‌توانند مولوی بعدی باشند؟
در عصر حاضر، یکی از موضوعات نوین که به فلسفه ادبیات افزوده شده، بررسی نقش هوش مصنوعی در تولید، تحلیل و حتی خلق ادبیات است. هوش مصنوعی، به عنوان تکنولوژی پیشرفته، این امکان را فراهم کرده تا متونی خلق شود که گاه به اندازه آثار انسانی قابل‌تأمل باشند. از سوی دیگر، هوش مصنوعی می‌تواند در فرآیند تحلیل متون و کشف لایه‌های معنایی به کمک انسان بیاید و ابزارهای جدیدی برای فهم عمیق‌تر ادبیات فراهم کند. این موضوع، بخشی از نگاه روش‌شناسی در فلسفه ادبیات امروز است که با تکنولوژی‌های نوین آمیخته شده است. این توانایی‌های هوش‌مصنوعی، پرسش‌های فلسفی بسیاری را پیش کشیده است؛ از چیستی خلاقیت و هنر گرفته تا نقش انسان در فرآیند خلق ادبی. آیا ادبیات تولیدشده توسط ماشین‌ها می‌تواند دارای ارزش هنری و فلسفی باشد؟ آیا می‌توان برای آن معنا و ارزشی مشابه با آثار انسانی قائل شد؟ آیا با وجود هوش‌مصنوعی باید مولوی و سعدی و حافظ‌های بعدی را انتظار داشت؟
مشاهده تصویر صفحه
PDF این صفحه
۱۴۰۴ خرداد
شماره هشت هزار و هفتصد و شصت و دو۲۲ خرداد ۱۴۰۴

۶
پیوند به روزنامه‌ی ایران:
https://irannewspaper.ir/8762/6/124712
#فلسفه‌ی_ادبیات
#موسی_اکرمی
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
25 июня 2025 06:19
⏪بر چشم‌انداز باغ ققنوس: از حافظۀ آتش، تا زایش واژه‌ها
◀️موسی اکرمی
تقدیم به یاد قربانیان جنگ و ایستادگی در راه آزادی و عدالت و صلح
✅پایان سرایش: سپیده دمان پنجشنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۴۰۴
✅منتشر شده در روزنامه‌ی شرق، چهارشنبه ۴ تیر ماه ۱۴۰۴، ص.۶ (فرهنگ)
پیش‌درآمد
در شبی که واژه‌ها خیس از باران باروت‌اند
و مادران نام «ایران» را
- نه برای آزمون جغرافیا، بل برای روشنی و رهایی –
زیر لبانی شوره‌زده از خیسی چشمان
در گوش کودکان به زمزمه تکرار می‌کنند،
شعری می‌نویسم
- نه برای تاریخ،
بل برای آن لحظه که قلب،
از شنیدن صدای پدافند نزاری که هیچ آژیری به پیشواز و بدرقه‌اش نمی‌رود
آه حسرت و دریغ می‌کشد
و از آنچه بر این سرزمین رفته است
بی‌اختیار می‌لرزد.
*
چه دردناک است نگاه به قامت پهلوانی سرزمینی
که در چهار فصل هزاران ساله‌اش
نیزۀ دشمن را در برابر داشته است،
و خنجر خائن را در پشت.
*
ولی هنوز در برابر چشمان اشک‌بار
ققنوسی از نژاد سیمرغ
از دل خاکستر جان می‌گیرد
و شعر
از حلقوم ترکش‌خورده ترانه می‌سازد
برای زندگی،
برای میهن،
برای فردائی
که در زیباترین رؤیاهای کودکان می‌رقصد.
۱. سطرهای آتش و برگ‌های میهن
در آیینۀ آیین و افسانه و تاریخ و خاطره،
نامی است به رنگ سبزه و خورشید
که نه یک واژه، نه خاکی بی‌روح
بلکه ترانۀ تداوم تپش حماسه و غزل است
در هزاره‌ها،
بر صفحۀ استخوانِ سخت زمان،
و جانش شعله‌ای است بر شانۀ باد
و خِرَدش جاری در حافظۀ رود و نسیم.
*
خاکش نه مدفن فراموشی نفس‌های حیات
بلکه رُستنگاه درختانی است
که هوای رسیدن به آسمان دارند،
و در رؤیای گل و میوه
نامش را بر لبان جوانه‌ها می‌نشانند
تا چنانش نجوا کنند
که نام سرزمین آزادگان
در خوش‌ترین جای ذهن عاشقان
به آهنگ رقصی حماسی
طنینی جاودانه یابد.
۲. شعله‌ای بر فراز البرز
در طنین خوش‌آوای خرد و داد
و پژواک شاعرانۀ حماسه و مهر
ایران نه خاکستر
بل شعله‌ای است بر بلندای البرز
دامن کشیده بر دامنۀ زاگرس
از شمال تا جنوبی همه آب و آینه
باجانمایه‌ای نه از دروغ و جنگ
بل از طبیعتی سرشته از راستی و آشتی.
*
نامش نقش پرچمی است
نهفته در جان زمزمۀ همارۀ ما؛
که از سپیده‌دمان اسطوره
در هزار خان نبرد با اهریمنیان
نیزه و سپر سرفرازی بوده است
برای زندگی و رهایی،
رسیدن به صبح پنهان در پس گردنۀ هزار پیچ.
*
چون با شکست سکوت
نام زیبایش را پرچم سرود شادمانه کنیم
از آن نه دستمایۀ ستم‌ورزی شاه و سلطان
بل خاطرۀ زندۀ رهایی می‌سازیم
و نردبان بلند گُل‌آذین
برای هر کودکی که ایمانی نهفته به آسمان رؤیا دارد.
۳. ضربۀ خیانت و تازیانۀ داوری
از نیرنگ شَغاد
تا غافلگیری دشمن‌یاران پنهان درون اسب تروا
از بوسۀ خیانت‌کارانۀ یهودا بر چهرۀ مسیح
تا نوازش عشوه‌گرانۀ شاپور با دستان شاهدخت هترا،
خائنان را بجز نفرین و بادافره نصیبی نیست.
*
آنگاه که خاک تفته خون‌های عاشق را فرا خواند،
و ترانه‌های زخمی جاودانه را تکرار کند،
هر دلی که
- به دستاویز هر نام مسخ‌شده‌ای:
از عشق و آزادی،
تا خدمت و انقلاب –
برای خیانت و نفوذ در دِژ میهن بتپد
در حافظۀ تاریخ
به داوری تازیانه خواهد خورد.
*
در این دیارِ حادثه و حماسه
به یاد خواهد ماند
که کدام صدا
بذر شکوفایی به سوی خورشید بوده است
و کدام توفان
ریشه در سونامی لرزه‌ای داشته است
که از ضربۀ خباثت ضحّاک
بر بازوی اتلسی پدید آمده است که زمین را بر شانه دارد.
۴. دل ظلمت، نام تو است
آاااای ضحّاک،
که دعوی نجات قربانیان بیداد داری
در دیار اهورایی آلوده به ستم و اندوه
سایه‌ات بر چهرۀ شب
حضور مرگی است بس سیاه
که حتا راه بر مهتاب می‌بندد
و از هر ستم و اندوهی در این سرزمین پیشی می‌گیرد.
*
از دهان عفن ترس‌افکن
چنان در صور آخرالزمانی می‌دمی
که زن و نوزاد
با قلبی ترسیده از غرش بمب
و روانی گرسنۀ آرامش
در هجوم سونامی مرگی که تو برانگیخته‌ای خفه می‌شوند.
*
واااای بر این دانش و فنی
که در دست مرگ‌افشانان
از کین‌خویی و آز و غارت
زشت‌ترین هیولای کابوس کودکان را ساخته‌اند؛
و مادران در هراس شبانه از آن
نه پناهگاهی دارند و نه فرصتی
تا کودکان را در لالایی آرامش رؤیا بخشند
و ستارگان را آذین منظرشان کنند.
*
در آینۀ خون،
خود را بنگر که نه ققنوس یا سیمرغ
بل کرکس آزمند سیری‌ناپذیری
در پی لاشه‌های پرندگان عاشق این باغ.
۵. ننگ سنگ‌اندازان بر خانۀ خویش
- «درود بر ضحّاک» دیگر چیست؟!
- این فریاد جغدهای شب‌زده‌ای است
از حنجره‌های سفلیسی
که بر چهار راه فصول
به فریب چنان جار می‌زنند
که گویی آتش دهان ضحّاک
از آسمان بی‌دفاع
تنها بر کاخ‌هائی می‌بارد
که بر کوخ‌ها ساخته‌شده‌اند
نه بر کپر و بر گندمزار،
و نه بر مدرسه و بر چشمه
ادامه در فرسته‌ی پسین 👇
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
24 июня 2025 09:22
⏪در ستایش حقیقت و صلح در پرتو آتش‌بس احتمالی میان جمهموری اسلامی ایران و رژیم اسرائیل
◀️موسی اکرمی
در جهانی که حقیقت اغلب قربانی مصلحت است، آنچه بیش از هر چیز نیاز داریم، نه صرفاً تحلیل‌های استراتژیک و سیاسی، بلکه صدائی است که از ژرفای اخلاق، خردمندی و انسان‌گرایی برخیزد. این سخن را نه از موضع یک سیاست‌مدار یا تحلیل‌گر امنیتی، بلکه از موضع یک استاد فلسفۀ ایرانی و شهروند دغدغه‌مند جهانی بیان می‌کنم که خود را پیش از هر چیز، یک انسان، یک ایرانیِ نگرانِ حال و آیندۀ انسان، و یک مدافع عدالت و آزادی و صلح برای میهنم و برای جهان می‌داند.
در این لحظات که از آتش‌بس میان ایران و رژیم اسرائیل سخن گفته می‌شود، نخست باید پرسید: آیا این آتش‌بس به‌راستی آتش‌بس است؟ و اگر هست، آیا "صلحی پایدار" را نوید می‌دهد، یا تنها گونه‌ای توقف موقتی در چرخه‌ای از خشونت است که هرازگاهی تغییر شکل می‌دهد، ولی ریشه‌های آن همچنان در خاک خشونت و بی‌توجهی به قوانین و پیمان‌های بین‌المللی و اخلاق باقی است؟
من از کسان نیستم که صلح را با تسلیم، یا میهن‌دوستی را با بیزاری از دیگری یکی می‌پندارند. در تحلیل این رخداد، باید هم دلبستگی به میهن را در نظر داشت، هم تعهد به وجدان جهانی و ارزش‌های انسانی را.
۱.دربارۀ ایرانایران، گذشته از ارزشمندی آن با ویژگی‌های فرهنگی و تمدنی دیرین، میهن من است، و عشق به آن نه از تعصب، که از آگاهی ریشه می‌گیرد. هیچ میهن‌پرستی‌ای را نمی‌توان راستین دانست اگر برای مردمِ میهنش آزادی، عدالت، صلح، کرامت، رفاه و حقیقت نخواهد. ما در ایران، سال‌هاست که در کشاکش میان آرمان‌های انقلاب و واقعیت‌های سخت معیشت و سیاست زیسته‌ایم. علی‌رغم این که انقلاب با همۀ مشکلات گوناگونش توانست دستاوردهای بزرگی در آزادسازی توان و شایستگی‌های ملی و آبادسازی روستاها و حاشیه‌های شهرها و گسترش کمی و کیفی آموزش و بهداشت داشته باشد، ولی مردمِ ما سال‌ها در سکوتِ ویرانگرتحریم‌ها، در فساد سرطانی مدیریتی و مالی و اخلاقی، در فضای بحرانی سیاست‌‌ورزی در ساحات گوناگون اجتماعی و اقتصادی و آموزشی و زیستمحیطی، در زیر سایۀ جنگ روانی، و در نبردی نابرابر برای زندگی، سر کرده‌اند در حالی که شایستۀ جهانی بسیار بهترند. من همواره خواهان سامانۀ حکمرانی‌ای برای ایران بوده‌ام که بر پایۀ قانون‌گرایی و مخالفت با هر گونه تبعیض در میان شهروندان در خدمت آزادی و رفاه و عدالت و صلح و آبادانی و آموزش و بهداشت پیشرفته برای همگان باشد، و بر پایۀ احترام به رأی و آزادی مردم، سیاست خارجی را از متن منافع ملی و کرامت انسانی استخراج کند، نه از دل تقابل‌های ایدئولوژیک و سیاست‌هائی که دور از خرد جمعی ایرانی‌‌اند، تا بتواند با اتخاذ سیاست همزیستی مسالمت‌آمیز با همسایگان و جهان نقش درخور خود را در دو سطح ملی و بین‌المللی ایفا کند. در دستیابی به چنین سامانه‌ای نیاز به نقد جدّی مسئولانۀ ساختار سیاسی کشور و تغییر بنیادی در انتخاب و انتصاب کارگزاران داریم.
۲.دربارۀ اسرائیلاسرائیل، هر چند از واقعیت سیاسی عضویت در سازمان ملل متحد برخوردار است، ولی باید از سوی همۀ ناظران انسان‌دوست داخلی و خارجی به گونه‌ای جدّی نقد شود، چنان که تاریخش با بی‌توجهی نسبت به قوانین و مصوبات و پیمان‌های بین‌المللی، نقض خودسرانه و متفرعنانۀ آنها، تداوم اشغالگری، تبعیض نژادی، کشتار غیرنظامیان فلسطینی، تنش‌آفرینی خشونت‌آمیز در منطقه و جهان، و دخالت در امور کشورها به بهانۀ احتمالی محافظت از خود یا ارتکاب اعمال غیرقانونی با توجیه اقدام پیشگیرانه نسبت به فعالیت‌های کشورهای دیگر آمیخته است. ولی نقد اسرائیل نباید بهانه‌ای برای یهودستیزی، یا چشم‌پوشی از حقوق انسانی شهروندان یهودی در سراسر جهان باشد، هر چند، شوربختانه، شماری از یهودیان درون و بیرون اسرائیل به گونه‌ای تعصب‌آمیز از سیاست‌های نادرست دولت‌های اسرائیل حمایت کرده‌اند. اسرائیل و مخالفان آن باید بدانند که دفاع از مردم فلسطین، دفاع از حق زیستنِ عادلانۀ آنان در چارچوب مصوبات بالادستی بین‌المللی و اخلاق جهانی است، نه دعوت به نابودی کشوری دیگر. آنچه میان ایران و اسرائیل باید برقرار شود، نه صرفاً آتش‌بس نظامی، بلکه دیپلماسی استوار بر واقع‌گرایی، خردورزی انسان‌گرایانه، حقوق بین‌الملل، ارادۀ ملت‌ها، حسن نیّت، اخلاق جهانی، و گفت‌وگوی سازنده با میانجیگری نهادهای موجه منطقه‌ای و جهانی در چارچوب قوانین و معاهده‌های بین‌المللی است.
ادامه در فرشته‌ای پسین 👇
Читать полностью…
موسی اکرمی: فلسفه از تعبیر جهان تا تغییر جهان
22 июня 2025 10:17
⏪در محکومیت تجاوز نظامی به ایران و توصیههائی در پیوند با وضعیت داخلی
◀️موسی اکرمی
با دغدغه‌‌مندی همیشگی نسبت به عقلانیت، عدالت، آزادی، صلح و کرامت انسان در ساحت اندیشه و عمل، در این مقطع زمانی بسیار حساس برای ایران و منطقه و جهان، در برابر حمله‌ی نظامی دولت حاکم بر اسرائیل به خاک ایران و ورود غیرقانونی و خطرناک رئیس‌جمهوری ایالات متحده به این منازعه، موضع روشن حقوقی، اخلاقی، و انتقادی خود را اعلام می‌کنم.
۱. محکومیت قاطع تجاوز نظامی و نقض حقوق بین‌الملل
حمله‌ی تجاوزگرانه‌ی اسرائیل به ایران، هرگونه که از سوی عده‌ای توجیه شود، نقض آشکار حقوق بین‌الملل، منشور ملل متحد، اصل حاکمیت ملی کشورها و تهدیدی علیه صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی است. اسرائیل، که خود دارای زرادخانه‌ی تأییدنشده‌ی هسته‌ای است، سال‌هاست با بی‌اعتنایی به قطعنامه‌ها و موازین بین‌المللی، به سیاست‌های تهاجمی، اشغالگرانه و بی‌ثبات‌کننده در منطقه ادامه داده است. اکنون نیز، با نقض حریم ایران، جان هزاران انسان، دستاوردهای تمدنی و فرهنگی و صنعتی، و محیط زیست را به خطر انداخته و منطقه‌ای ملتهب را به لبه‌ی پرتگاه کشانده است.
ورود ایالات متحده با دستور رئیس جمهور کنونی آن به این درگیری، نه‌تنها فاقد وجاهت حقوقی و اخلاقی است، بلکه نشانی دیگر از سیاست دوگانه، مداخله‌جویانه و سلطه‌محور آن کشور در منطقه‌ی غرب آسیاست. این ورود، برخلاف اصل ممنوعیت استفاده از زور در روابط بین‌الملل (اصل ۲ منشور ملل متحد، که ایالات متحده و ایران از نخستین امضاکنندگان آن بوده‌اند) و بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل، حمله‌ای تجاوزکارانه تلقی می‌شود.
۲. هشدار نسبت به پیامدهای منطقه‌ای و جهانی
برخلاف شماری از سیاست‌پیشگان، مردمان منطقه از هر جنگی و فاجعۀ انسانی‌ای بیزارند. بخش زیادی از ملت‌ها در این منطقه دهه‌هاست قربانی رقابت‌های ژئوپولیتیک قدرت‌های جهانی و محلی‌اند. ادامه‌ی این روند، تنها به شعله‌ور شدن آتشی می‌انجامد که دامان همگان را خواهد گرفت.
از جامعه‌ی جهانی، روشنفکران، نهادهای حقوق بشری، و دولت‌های مستقل انتظار می‌رود که فراتر از ملاحظات سیاسی، به دفاع از اصل بنیادین «عدم تجاوز» برخیزند، و با فشارهای دیپلماتیک، مانع از تکرار فجایعی چون عراق، لیبی و سوریه شوند.
۳. توصیههائی در پیوند با وضعیت داخلی
بر خود واجب می‌دانم که در چارچوب نقدهای جدی به برخی از سیاست‌های داخلی و خارجی، توصیههائی روشن، صریح و دلسوزانه در پیوند با مسائل داخلی کشور نیز داشته باشم.
یکم. مسئولیت حفظ صلح و ثبات و پرهیز از تحریکات منطقه‌ای بر دوش همه‌ی دولت‌ها، از جمله دولت ایران است. بی‌توجهی به خواست مردم و نخبگان و متخصصان میهندوست در زمینۀ سیاست خارجی متعادل استوار بر منافع راستین ملی و پایبند به منشورها و اعلامیه‌ها و معاهدات بین‌المللی مسیری است که باید از آن دوری جُست.
دوم. امنیت ملی پایدار تنها در سایه‌ی وفاق ملی، احترام به حقوق بشر، آزادی‌های مدنی، شفافیت، و پاسخ‌گویی نهادهای قدرت ممکن است. مقابله با تهدید خارجی، نیازمند پشتوانه‌ی اجتماعی واقعی و نه صرفاً امنیتی و نظامی است. هرگاه مردم با مشکلات معیشتی، سرکوب سیاسی و انسداد فرهنگی مواجه باشند، دفاع ملی نیز تضعیف خواهد شد.
سوم. سیاست خارجی ایران باید بر «عزت، حکمت و مصلحت» به معنای راستین کلمات استوار باشد، نه بر رفتار غیراصولی پرهزینه یا ورود به بلوک‌های سیاسی خارجی. هیچ ملت مستقلی نباید ابزار بازی قدرت‌های بزرگ یا همکار در برنامه‌های احتمالی استوار بر منافع ملی دیگر کشورها باشد.
۴. فراخوان به عقلانیت، صلح و گفتوگو
باید کوشید تا همۀ کشورهای درگیر عقلانیت، دیپلماسی و عدالت روی آورند. امنیت پایدار، نه با بمب و تحریم، که تنها با احترام متقابل، گفتوگو و دموکراسی در دو ساحت ملی و بین‌المللی، بر پایۀ اسناد بالادستی سیاسی مصوب نهادهای بین‌المللی و دستاوردهای فلسفۀ سیاسی اخلاقی ممکن است.
من به عنوان یک ایرانی نگران نسبت به سرنوشت همۀ انسان‌ها در هر جای جهان، از یک سو دفاع از سرزمینم را حق طبیعی و اخلاقی خود می‌دانم، و هم‌زمان بر این باورم که امنیت واقعی جهانی در گرو دموکراسی‌های داخلی و خارجی، رعایت اخلاق جهانی، و تعامل سالم میان کشورها است.
۵. واپسین سخن
تاریخ، درباره‌ی این روزها داوری خواهد کرد.
تاریخ خواهد گفت آیا ما
۱) در کنار حقیقت، آزادی، عدالت، صلح و کرامت انسان ایستادیم، یا
۲) در توجیه‌گری خشونت و سلطه فرو رفتیم، یا
۳) دچار انفعال و مشاهده‌گر فجایع شدیم؟
من با همۀ مهرم نسبت به ایران و دغدغه‌ام نسبت به سرنوشت همۀ انسان‌ها راه نخست را پیشنهاد می‌کنم، در دفاع از ایران، در نفی تجاوز، در نقد درون، و در امید به آینده‌ای آزاد، عادلانه، و صلح‌آمیز انسانی برای همه‌ی مردمان منطقه و جهان.
یکم تیر ۱۴۰۴
#نفی_تجاوز
#منشور_ملل_متحد
#وفاق_ملی
#موسی_اکرمی
Читать полностью…
462
