Telegram-канал dirinenegar - دیرینه‌نگار: Неотсортированное

دیرینه‌نگار

25 октября 2023 18:10

◽️شکافی در آفرینش (در دستِ انتشار)

◽️نوشته‌ی جنیفر داودنا و ساموئل اِسترن‌برگ
◽️ترجمه دکتر محمد کرام‌الدینی

از یادداشت مترجم:

کریسپر کارآمدترین، ارزان‌ترین، ساده‌ترین و مؤثرترین ابزار برای دست‌بردن در ژن‌های موجودات زنده است: می‌توان با کمک آن انواع ژن‌ها را در موجودات زنده‌ٔ مختلف تغییر داد، حذف یا اضافه کرد. بی‌گمان توانایی دست‌بردن در ژن‌های موجودات زنده موضوعی نیست که بتوان آن را دست کم گرفت یا به آسانی از کنار آن گذر کرد؛ چون اگرچه می‌توان کریسپر را برای درمان بعضی بیماری‌ها به کار گرفت، یا با آن بر بحران گرسنگی جهان چیره شد؛ می‌توان با آن آدمی و طبیعت را نیز به ویرانی کشید؛ چون حتی کوچک‌ترین تغییر در رمزهای زندگی، یعنی ژن‌های موجودات زنده و به ویژه آدمی، ممکن است پی‌آمدهایی بسیار ناگوار و غیرقابل‌پیش‌بینی داشته باشد.
جنیفر داودنا، نویسندهٔ این کتاب، در سال ۲۰۲۰ جایزهٔ نوبل شیمی را به خاطر گسترش کاربرد فناوری کریسپر برای ویرایش ژنوم به دست آورد. او در این کتاب که پنج سال پیش از دریافت این جایزه منتشر شده، از همهٔ پژوهشگران جهان خواسته است تا از خیرِ کاربردِ کریسپر برای ایجاد تغییرات ارثی در جنین‌ انسان بگذرند.
او یکی از زنان شجاع و پیشگام در عرصهٔ علم است و این کتاب گزارشی خودنوشت از پیشرفت‌های علمی بزرگ اوست. او در نیمهٔ اول کتاب داستان هیجان‌انگیز اکتشافات خود را صادقانه بیان و استدلال کرده است که دست بردن در ژن‌های موجودات زنده و توانایی بازنویسی رمزهای زندگی مسئولیت بزرگی به همراه دارد و نیمهٔ دوم کتاب را به بررسی توان بالقوهٔ کریسپر برای از بین بردن یا درمان بعضی بیماری‌ها و بهبود صفات انسانی و خطراتی که برای آینده بشریت ایجاد می‌شود، اختصاص داده است.
درک عمومی از این ابزار تغییردهندهٔ رمزهای زندگی برای شهروندان جامعهٔ امروز ضروری است. همهٔ شهروندانی که نگران آینده‌اند، باید این کتاب را بخوانند و دربارهٔ موضوع‌های آن بحث کنند. این اولین کتابی است که ترکیب علم و اخلاق را دربارهٔ کریسپر ارائه می‌دهد و هم برای شهروندانِ غیرمتخصص سودمند است و هم متخصصان از آن بهره‌مند خواهند شد.

◼️بخشی از ترجمۀ کتاب:

«نام من جنیفر داودنا است. زیست‌شیمیدانم. بیشتر وقت کاری‌ام را در آزمایشگاه
می‌گذرانم و روی موضوع‌هایی کار می‌کنم که اسم‌شان به گوش بیشتر کسانی که خارج از رشتهٔ من هستند، نخورده است. در نیم‌دههٔ گذشته، درگیر زمینه‌ای از علوم زیستی بوده‌ام که چهاردیواری هیچ مرکز پژوهشی دانشگاهی‌ئی نتوانسته جلو پیشرفت آن را بگیرد. من و همکارانم تحت تأثیر نیرویی قوی قرار گرفته‌ایم که بی‌شباهت به سونامی‌ئی که در خواب دیده‌ام نیست؛ تنها تفاوتش این است که خودِ من در بیداری به ایجاد آن کمک کرده‌ام.
چیزی که چند سال پیش به کمک من در زمینهٔ زیست‌فناوری کشف شده، با سرعتی رشد می‌کند که در تصورم نمی‌گنجد. پی‌آمدهای آن مانند زمین‌لرزه است؛ نه فقط برای علوم زیستی، بلکه برای همهٔ حیات روی زمین.
این کتاب داستان من و آن کشف است. داستانِ شما هم هست؛ چون پی‌آمدهای آن به زودی به خانهٔ شما نیز خواهد رسید.

میلیاردها سال بود که زندگی مطابق با تئوری تکاملی داروین به پیش می‌رفت: تغییرات ژنتیکی تصادفی در موجودات زنده به وجود می‌آمدند که بعضی از ‌آن‌ها برای بقا رقابت و تولید مثل مزایایی داشتند. گونهٔ انسان نیز تا همین اواخر با همین فرایند شکل گرفته و تا حد زیادی تحت تأثیر آن بوده است. انسان حدود ده هزار سال پیش شروع به کشاورزی کرد و از طریق انتخابِ گیاهان و جانوران و پرورش ‌آن‌ها، جهت تکامل را به نفع خود تغییر داد؛ اما مادهٔ اولیهٔ این تغییرات، یعنی جهش‌های تصادفی در DNA، هنوز خود به خود و به‌طور تصادفی ایجاد می‌شدند. در نتیجه، تلاش گونهٔ انسان برای تغییر طبیعت کُند بود و موفقیت محدود داشت.

تا امروز هم وضع کم و بیش به همین گونه بوده است؛ اما به تازگی پژوهشگران موفق شده‌اند این فرایند کُهن را به طور کامل به کنترل درآورند و با استفاده از ابزارهای توانمند زیست‌فناوری، DNA را درون سلول‌های زنده دستکاری کنند و به این ترتیب، کدهای ژنتیکی همهٔ گونه‌های زندهٔ روی کرهٔ زمین، از جمله انسان را تغییر دهند و اصلاح کنند و با کریسپر-Cas9 که جدیدترین و احتمالاً مؤثرترین ابزار مهندسی ژنتیک است، کل محتوای DNA هر موجود زنده، یعنی همهٔ ژن‌های ‌آن‌ها را تقریباً به آسانی ویرایش یک متن ساده تغییر دهند و ویرایش کنند..»

@dirinenegar