🔴شاهکار ادبی از فرهنگستان زبان و ادب!
این فرهنگستان برای واژه های آنژیوکت و برانکارد معادل فارسی به ترتیب جوالدوز رگ گشا و تن کش روان انتخاب کرده
پولی مفت تر از حقوق اعضای فرهنگستان وجود داره؟
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
💡 دانشمند فراموش‌شده
👨🎓Josephine Cochrane
حوزه: مهندسی مکانیک / نوآوری کاربردی
چه کرد؟ مخترع اولین ماشین ظرفشویی اتوماتیک در سال ۱۸۸۶
چه شد؟ ایده‌اش ابتدا مسخره شد چون زن بود؛ بعدها اختراعش پایه‌گذار شرکت KitchenAid شد
دانستنی: او می‌گفت: «اگر کسی نمی‌خواهد ظرف بشوید، باید ماشینی برایش بسازم!»
#دانشمندان_فراموش_شده
@wiki1mag
روان شناسی به زبان آدمیزاد😜
اثر بنجامین فرانکلین (Benjamin Franklin Effect)
آیا می‌دونستی وقتی به کسی لطف می‌کنی، احتمالاً بیشتر دوستش خواهی داشت؟
این اثر بنجامین فرانکلین می‌گه که وقتی به کسی کمک می‌کنی، مغز شما دلیلی برای این کار پیدا می‌کنه و به مرور فرد رو بیشتر دوست خواهید داشت. شاید به همین دلیل بود که فرانکلین می‌گفت: «به کسی که دوستش داری، لطف کن تا دوستت داشته باشه!»
#روانشناسی_به_زبان_آدمیزاد
@wiki1mag
🎬 معرفی فیلم
Something the Lord Made (2004)
ژانر: بیوگرافی، درام پزشکی
بر اساس: داستان واقعی نخستین جراحی قلب باز در کودکان
چرا ببینیم؟ بررسی تبعیض نژادی در علم و همکاری تاریخی دو پزشک پیشگام
#معرفی_فیلم
@wiki1mag
🧠 ما فقط از ۱۰٪ مغزمون استفاده می‌کنیم!
❌ این باور قدیمی‌ست ولی اشتباه.
منشأ: تبلیغات انگیزشی و کتاب‌های خودیاری
واقعیت: تصویربرداری‌های fMRI نشون می‌دن در فعالیت‌های مختلف، تقریباً همه‌ی بخش‌های مغز استفاده می‌شن. حتی در خواب هم مغز غیر‌فعال نیست.
دانستنی: اگه فقط ۱۰٪ مغز فعال بود، آسیب به بخش کوچکی از مغز نباید مشکل‌ساز باشه – اما هست!
#تئوری_اشتباه
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
🧊 چرا وقتی دستمون رو روی یخ می‌ذاریم، بعدش سوزش حس می‌کنیم؟
سرما شدید می‌تونه گیرنده‌های درد (nociceptors) رو فعال کنه و مغز اون رو مثل سوختگی تفسیر کنه.
علم پشت ماجرا: تحریک گیرنده‌های سرد و درد به‌طور هم‌زمان
#علم_در_زندگی_روزمره
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
💡 دانشمند فراموش‌شده
🧑🎓Rosalind Franklin
حوزه: زیست‌مولکولی – بلورشناسی اشعه X
معروف به: کسی که ساختار DNA را دید، اما دیده نشد!
چه کرد؟ تصویر معروف "Photo 51" از مارپیچ DNA را ثبت کرد، که پایه کشف ساختار دو مارپیچه شد.
چه شد؟ واتسون و کریک از داده‌های او (بی‌اجازه) استفاده کردند و برنده نوبل شدند. نام فرانکلین حتی در تقدیر هم نیامد.
نکته جالب: او فقط ۳۷ سال عمر کرد، ولی سهم بزرگی در فهم ما از حیات دارد.
#دانشمندان_فراموش_شده
@wiki1mag
روان شناسی به زبان آدمیزاد😜
ناتوانی آموخته‌شده (Learned Helplessness)
فرض کن همیشه تلاش کردی و هیچ نتیجه‌ای نگرفتی. حالا به جایی می‌رسی که دیگه حتی امتحان نمی‌کنی. این همون ناتوانی آموخته‌شده است.
مغز ما گاهی از شکست‌های مکرر یاد می‌گیره که بی‌فایده‌ست، ولی همیشه راهی برای تغییر هست!
#روانشناسی_به_زبان_آدمیزاد
@wiki1mag
💡 دانشمند فراموش‌شده
🧑🎓Percy Julian
حوزه: شیمی آلی
چه کرد؟ پیشگام سنتز هورمون‌هایی مثل کورتیزون و پروژسترون از گیاهان
چه شد؟ با وجود نبوغش، به دلیل رنگ پوست (سیاه‌پوست بودن در آمریکا)، از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کنار گذاشته شد
اهمیت: سهم بزرگی در داروسازی مدرن دارد
#دانشمندان_فراموش_شده
@wiki1mag
💉 واکسن‌ها باعث اوتیسم می‌شن
❌ افسانه‌ی خطرناک
منشأ: مقاله جعلی سال ۱۹۹۸ توسط Andrew Wakefield
واقعیت: ده‌ها مطالعه مستقل نشون دادن هیچ ارتباطی بین واکسن‌ها و اوتیسم وجود نداره. مقاله اصلی هم رد و نویسنده‌اش از نظام پزشکی اخراج شد.
علم درست: واکسن‌ها یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌های پزشکی هستن
#تئوری_اشتباه
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
🌶 چرا غذای تند باعث آبریزش بینی می‌شه؟
فلفل حاوی ماده‌ای به نام کپسایسینه که گیرنده‌های حرارتی و درد رو تحریک می‌کنه. این تحریک باعث می‌شه غدد بینی و چشم فعال‌تر بشن.
علم پشت ماجرا: تحریک گیرنده TRPV1 و واکنش شبه آلرژیک
#علم_در_زندگی_روزمره
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
💡 دانشمند فراموش‌شده
👨🎓Ignaz Semmelweis
حوزه: پزشکی – بهداشت
چه کرد؟ دهه‌ها قبل از کشف میکروب، پیشنهاد کرد پزشکان دست‌شان را قبل از زایمان بشویند تا مرگ مادران کاهش یابد
چه شد؟ توسط جامعه پزشکی تمسخر شد و در آسایشگاه روانی درگذشت
واقعیت تلخ: امروز او را «پدر بهداشت دست» می‌نامند
#دانشمندان_فراموش_شده
@wiki1mag
روان شناسی به زبان آدمیزاد😜
اثر پلیسبو (Placebo Effect)
آیا تا به حال شده دارویی بخوری که هیچ اثر خاصی نداشته باشه، اما حس کنی بهتر شدی؟ اینجا پای اثر پلیسبو وسطه!
این یعنی وقتی انتظار داریم دارویی اثر بذاره، حتی اگر چیزی جز شکر نباشه، مغز ما هم بهش پاسخ می‌ده. قدرت ذهن رو فراموش نکنید!
#روانشناسی_به_زبان_آدمیزاد
@wiki1mag
🎬 معرفی فیلم
Lorenzo’s Oil (1992)
ژانر: درام واقعی
داستان: پدر و مادری برای نجات فرزندشان از یک بیماری ژنتیکی نادر (ALD) دست به پژوهش مستقل می‌زنن
چرا ببینیم؟ ترکیبی از عشق، ناامیدی و امید در دل ژنتیک و پزشکی
#معرفی_فیلم
@wiki1mag
🛳 ناپدید شدن کشتی‌ها در مثلث برمودا غیرقابل توضیح است
❌ افسانه رسانه‌ای
واقعیت: طبق آمار، میزان حوادث در این ناحیه بیشتر از مناطق دیگر نیست.
منشأ: داستان‌های تخیلی، فیلم‌ها و منابع غیرعلمی
علم درست: اشتباهات انسانی، شرایط جوی، یا خطای تجهیزات، دلایل اصلی هستند
#تئوری_اشتباه
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
📺 معرفی سریال
The Knick
ژانر: درام تاریخی پزشکی
داستان: جراحان دهه ۱۹۰۰ میلادی در نیویورک و چالش‌های علم پزشکی بدون آنتی‌بیوتیک
چرا ببینیم؟ فضای تاریک و واقعی از تاریخ پزشکی مدرن
#معرفی_سریال
@wiki1mag
⏱ اگر چیزی زمین بیفته، باید قبل از ۵ ثانیه برداری تا تمیز بمونه
❌ قانون ۵ ثانیه علمی نیست*
واقعیت: آلودگی می‌تونه در کسری از ثانیه منتقل بشه
دانستنی: نوع سطح، رطوبت و خود ماده خوراکی بسیار مهم‌تر از زمانه
علم درست: همیشه باکتری‌ها منتظر نمی‌مونن شمارش تموم شه!
#تئوری_اشتباه
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
😭 چرا بعد از گریه کردن، حس آرامش داریم؟
گریه باعث آزاد شدن موادی مثل اکسی‌توسین و اندورفین می‌شه که اثر آرام‌بخش دارن.
علم پشت ماجرا: نقش سیستم عصبی-هورمونی در تنظیم احساسات
#علم_در_زندگی_روزمره
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
💡 دانشمند فراموش‌شده
👩🎓Isabelle Luper
حوزه: فیزیولوژی گیاهی
چه کرد؟ پیشگام مطالعه بر نقش هورمون‌های گیاهی (مانند اکسین) در رشد و خمیدگی گیاهان بود
چه شد؟ یافته‌هایش در زمان خودش جدی گرفته نشد چون در سایه همکاران مردش بود
دانستنی: نظریات او پایه‌گذار تحقیقات هورمون‌های گیاهی در قرن بیستم شد
#دانشمندان_فراموش_شده
@wiki1mag
روان شناسی به زبان آدمیزاد😜
اثر دوربین (Spotlight Effect)
فکر می‌کنی همه دارن به اشتباهاتت توجه می‌کنن؟ احتمالاً نه! این دقیقاً اثر دوربینه.
ما تصور می‌کنیم مرکز توجه همه هستیم، در حالی که بقیه اصلاً به ما توجه ندارن و مشغول خودشونن.
#روانشناسی_به_زبان_آدمیزاد
@wiki1mag
📺 معرفی سریال
Doogie Howser, M.D. (کلاسیک)
ژانر: کمدی‌درام
داستان: نوجوان ۱۴ساله‌ای که پزشک شده و با چالش‌های اجتماعی و حرفه‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کنه
چرا ببینیم؟ ایده‌ای خاص درباره نبوغ و مسئولیت اجتماعی
#معرفی_سریال
@wiki1mag
🍾 الکل گرمت می‌کنه
❌ احساسیه نه واقعی
توضیح: الکل رگ‌های خونی سطحی رو گشاد می‌کنه و حس گرما می‌ده
واقعیت: در واقع دمای مرکزی بدن کاهش پیدا می‌کنه – یعنی خطر هیپوترمی بیشتر می‌شه
منشأ: تجربه‌گرایی نادرست در شرایط سرد
#تئوری_اشتباه
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
😵💫 چرا وقتی سریع می‌چرخیم، بعدش احساس گیجی داریم؟
مایع داخل گوش داخلی (در مجاری نیم‌دایره) هنوز در حرکته و مغز نمی‌تونه جهت واقعی رو تشخیص بده.
علم پشت ماجرا: سیستم وستیبولار و حرکت مایع اندولنف
#علم_در_زندگی_روزمره
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
🎬 معرفی فیلم
Brain on Fire (2016)
ژانر: بیوگرافی، پزشکی
داستان: یک روزنامه‌نگار جوان دچار علائم روانی مرموزی می‌شه که منشأش یک بیماری نادر خودایمنی مغزه
چرا ببینیم؟ سفری پرتنش در مرز بین روان‌پزشکی و نورولوژی
#معرفی_فیلم
@wiki1mag
روان شناسی به زبان آدمیزاد😜
خطای تأیید (Confirmation Bias)
تصور کن یه چیزی به شدت بهش معتقدی. حالا فقط به دنبال شواهدی می‌گردی که تاییدش کنه. این دقیقا خطای تأیید است!
مغز ما علاقه داره تنها شواهدی رو ببینه که به باورهای قبلی‌مون می‌خوره. حتی اگر واقعیت چیزی دیگه باشه!
#روانشناسی_به_زبان_آدمیزاد
@wiki1mag
📺 معرفی سریال
House M.D.
ژانر: درام پزشکی، معمایی
داستان: پزشکی نابغه و بداخلاق، هر قسمت با یک معمای پزشکی پیچیده روبه‌رو می‌شه
چرا ببینیم؟ یادگیری پزشکی همراه با سرگرمی و شک‌گرایی علمی
#معرفی_سریال
@wiki1mag
💅 ناخن و مو بعد از مرگ رشد می‌کنن
❌ اشتباهه
توضیح: این تصور به‌دلیل جمع شدن پوست پس از مرگ ایجاد شده.
واقعیت: رشد مو و ناخن نیاز به فعالیت سلولی داره که پس از مرگ متوقف می‌شه. پوست خشک و عقب‌رفته باعث می‌شه موها و ناخن‌ها بلندتر دیده بشن.
منشأ: مشاهدات اشتباه در پزشکی قانونی قدیم
#تئوری_اشتباه
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
🏃➡️چرا وقتی خواب می‌بینیم که می‌دویم، بدنمون واقعاً تکون می‌خوره؟
گاهی کنترل حرکتی بدن هنگام خواب ناقص انجام می‌شه و در مرحله REM (رویای فعال)، عضلات واکنش نشون می‌دن.
علم پشت ماجرا: اختلال موقت در فلج عضلانی حین خواب
#علم_در_زندگی_روزمره
🗞 ویکی مگ
@wiki1mag
💡 دانشمند فراموش‌شده
👩🎓Gerty Cori
حوزه: بیوشیمی
چه کرد؟ چرخه کوریا (تبدیل گلوکز به گلیکوژن و بالعکس) را کشف کرد
چه شد؟ اولین زنی شد که نوبل پزشکی گرفت، اما همکاران مردش اعتبار بیشتری گرفتند
دانستنی: تحقیقات او پایه‌گذار درمان‌های مدرن دیابت شد
#دانشمندان_فراموش_شده
@wiki1mag
روان شناسی به زبان آدمیزاد😜
هیجان‌زدگی از آینده (Anticipatory Joy)
چرا بعضی وقت‌ها حتی قبل از شروع چیزی خوشحال می‌شیم؟
این همون هیجان‌زدگی از آینده است. وقتی برای چیزی که هنوز اتفاق نیفتاده، هیجان داریم. مغز ما به خاطر پیش‌بینی‌های مثبت احساس شادی می‌کنه!
#روانشناسی_به_زبان_آدمیزاد
@wiki1mag
