Telegram-канал rokhsaresobh - 📚کانال اطلاع ‌رسانی فصلنامه مطالعات نقد زبانی و ادبی(رخسار زبان سابق)& انتشارات رخسار صبح: Неотсортированное

📚کانال اطلاع ‌رسانی فصلنامه مطالعات نقد زبانی و ادبی(رخسار زبان سابق)& انتشارات رخسار صبح

13 марта 2025 20:17

🔍بازگشت به خانه

▪️گوش دادن به موسیقی همیشه برایم نسبت مستقیمی با مکان‌مندی و زندگی روزمره‌ام داشت. در جوانی به دلیل دشواری‌های زندگی در حومه، خانه‌مان ازهم فروپاشید. از این دوره به بعد بود که من نه در واقعیت که تو گویی در ساحت خیالی همواره در ریتم‌های موسیقی به‌دنبال بازیابی آن خانه‌ بودم.

🔹حال که برایم جایی برای ارجاع باقی نمانده بود، شاید با ایما و اشاره می‌شد جای دیگری ساخت. موسیقی همان جایی بود که توانستم تمام دال‌های فروپاشیده‌ی زندگی‌ام را کم‌کم در آن بازیابی کنم. بی‌راه نبود سال‌ها پیش خواب دیده بودم در یک آهنگ گیر افتاده‌ام و هرکاری می‌کردم نمی‌توانستم از آن بیرون بیایم.

🔸در مقام کسی که خانه‌اش را از دست داده بود، باید می‌توانستم در جایی دیگر، مختصاتی دست‌و‌پا کنم. ژاک لاکان می‌گوید اگر سوژه در یک جایی فرومی‌پاشد، در میدانی دیگر مجددا باز پیکربندی می‌شود. اگر چنین نبود، اساسا امکان زیست سوژه ممکن نبود. چرا که بدن من در یک جایی از هم می‌پاشید و همه چیز همانجا برای همیشه تمام می‌شد. درست مثل شکستن یک لیوان. شاید تنها تفاوت انسان با دیگر موجودات در همین امکان‌های بازمفصل‌بندی باشد. حالا کاری به این نداریم که غالبا این منطق سرمایه است که تکه‌پاره‌های بدن‌هایمان را در راستای تولید ارزش افزوده وصله‌پینه می‌کند. اما با همه این‌ها، اینجا همان تقاطع عاملیت و ساختار است که چندان هم روشن نیست که به‌واقع چقدر حاصل عاملیت و چقدر حاصل ساختار است. شاید در همین معنا بوده که میشل فوکو می‌گفت سوژه مدام پر و خالی می‌شود.

▪️اوایل که خانه‌ام را از دست داده بودم، به‌اقتضای سن‌وسال کمی که داشتم، به سمت گوش دادن به انواع موسیقی‌ها رفتم. اول شروع کردم به گوش دادن موسیقی کلاسیک(شوئنربرگ، باخ، بتهوون و دیگران).

🔸فروپاشیدگی مختصاتم، توگویی چندان با موسیقی کلاسیک سازوگار نبود. هرچند با گوش دادن به این سبک، افق‌هایی فرا رویم باز می‌شد و امکان‌های برای تخیل‌ورزی‌ شکل می‌گرفت. اما خیلی سریع از چایکوفسکی به سمت باب دیلن و دیگران حرکت کردم. در اینجا توگویی نسبتی اگرچه نه آبجکتیو که بیشتر سابجکتیو با آن مختصات از هم‌فروپاشیده‌ام برقرار بود. گوش دادن در اینجا بیش از هر زمانی مرا از فروپاشیدگی دور می‌کرد. اگرچه هرکاری می‌کردم، باز خاطرات آن مختصات به همراهم می‌آمدند: مادر این نشان را از من بگیر، دیگر نمی‌توانم از آن استفاده کنم.. ابرهای سیاه دارند می‌آیند..و من انگار پشت در بهشت مانده‌ام...
دیلن را هم همانجا پشت در بهشت ترک کردم و به سمت راک و متال حرکت کردم. در اینجا کمی بیشتر از جای قبلی توقف کردم. ریتم‌ها و ضرباهنگ‌های اینجا خط‌وخراش‌های بیشتر روی روانم می‌کشیدند: مادر، آیا باید برای دیدن رییس‌جمهور بدوم؟ آیا باید به این دم‌ودستگاه اعتماد کنم.. آیا این فقط وقت‌ تلف‌کردن نیست؟...

🔹در این لابلا که من به‌سرعت برای خودم در مختصاتی دیگر، نقطه ارجاعی می‌ساختم، همزمان زورهایی هم برای بازیابی مختصات اولم می‌زدم. بعد از یک دهه تلاش، آن مختصات فروپاشیده را، کم‌کم دسته‌جمعی شروع به بازساختن کردیم. اگرچه تاکنون هیچ‌وقت آن جای اولی نشد، اما باز هم به‌هرحال جایی برای زندگی بود. خانه‌مان بود.

🔸در همین سال‌ها که خانه‌مان باز داشت سروشکل می‌گرفت، الگوی گوش دادن من به موسیقی هم کم‌کم رنگ‌و‌روی دیگری گرفت. حال دیگر موسیقی را برای این گوش می‌دادم که بی‌کلام یا باکلام مرا به خانه‌مان ببرد. دیگر تمام آن آهنگ‌هایی که وجه‌مشترکشون نوعی روشنفکری دانشگاهی بود، به گوشم خوش نمی‌آمدند. حالا دیگر کودکی شده بودم که با اشتیاق به سمت خانه‌مان برمی‌گشتم. دیگر موسیقی هم بیش از آنکه بازنمون فیگور خاصی باشد، باید مرا به خانه می‌برد. اگر سال‌ها طول کشید که با باب‌دیلن و نیک‌کیو از خانه دور شدم، چندروزی بیشتر طول نکشید که با موسیقی محلی به آن مکان فروپاشیده و حال بازساخت‌یافته نزدیک شدم.

▪️حال دیگر موسیقی می‌باید برایم بیش از هر زمانی تداعی‌کننده جغرافیا و مکان می‌بود. حال با خیال راحت بی‌آنکه به این فکر کنم که این آهنگ الزاما تا چه اندازه با فلان جنبش اجتماعی ارتباط دارد یا اینکه به‌قول اباذری چقدر فاخر است یا نه، به این فکر می‌کردم که چقدر این آهنگ می‌تواند خاطرات خانه‌ام را با تمام رنج‌هایش با سال‌ها کارگری دسته‌جمعي‌مان در اینجا و آنجا برایم بازیابی کنید.

🔹حال دیگر برایم صرفا تعلقات گفتمانی کافی نبود، میدان جایی بود که بیش از هر زمانی باید در تراز زندگی روزمره برای ساختنش می‌جنگیدم.

🔸امروز هم دیگر این هیچ مهم نیست که تا چه اندازه در فرانکفورت باشم، همین که در حومه هستم برایم کافی است.

#جستارهای‌دریافتی

#به‌حومه‌بیایید

/channel/urbannEssay