16743
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Украіна прадала 116 вагонаў арыштаванага беларускага калію за 2 мільёны даляраў
З выстаўленых у лістападзе на аўкцыён 433 вагонаў хлярыду калію вытворчасьці «Беларуськалія» сёньня прадалі груз, які знаходзіцца ў 116 чыгуначных вагонах агульнай вагой 8 123 тон — за 87,28 млн грыўняў (каля 2,06 млн даляраў ЗША). Грошы ад продажу арыштаваных актываў накіруюць на ўзмацненьне эканомікі і абароназдольнасьці Ўкраіны:
https://smarturl.click/ppM9E
Галоўнае за 30 сьнежня
✍🏻 Якім быў для Беларусі 2024 год? Вынікі году ад аглядальнікаў Радыё Свабода
🕯 Узгадваем, каго Беларусь страціла ў 2024 годзе
❤️ «Аднарог», грошы на лекі, перамога ў маратоне. 10 найлепшых беларускіх навінаў 2024 году
🚇 У Менску адкрылі тры новыя станцыі мэтро і пачынаюць праектаваць чацьвёртую лінію
👫 Мінімум 30 сем'яў за кратамі: як за 2024 год зьмянілася сытуацыя з палітвязьнямі. Больш за 1,7 тысячы чалавек асудзілі ў палітычных крымінальных справах
👨🏻⚖️ Ксяндза Генрыка Акалатовіча пакаралі на 11 гадоў калёніі нібыта за «здраду дзяржаве»
😆 Стэндап-коміку Славу Камісаранку завочна прысудзілі 6 гадоў калёніі за «абразу» Лукашэнкі
🥗 Фуа-гра замест аліўе, беларускі кроп з-за акіяну. Як беларусы замежжа накрываюць сьвяточны стол
🇵🇱 Польшча падоўжыла рэжым спрошчанага атрыманьня праязнога дакумэнту замежніка для беларусаў
5 падзеяў году ад аналітыкаў Свабоды
Якімі былі самыя важныя падзеі году? Якія прагнозы спраўдзіліся, якія — не? Чаго чакаць ад наступнага году? На пытаньні Юрыя Дракахруста адказваюць палітычныя аглядальнікі Радыё Свабода Валер Карбалевіч і Віталь Цыганкоў:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/R-xXpvJHX54
Папулярнасьць беларускага бязьвізу ў жыхароў суседніх краін Эўразьвязу за год упала амаль удвая
З афіцыйных зьвестак Дзяржаўнага памежнага камітэту Беларусі вынікае, што сёлета Беларусь па бязьвізе наведалі ў 1,9 разам менш жыхароў Латвіі, Літвы і Польшчы, чым за папярэдні год. Паказчык гэтага году саступіў ня толькі 2023-му, але і няпоўнаму 2022 году. Найбольш заўважальна зьнізілася колькасьць грамадзян Літвы, якія наведваюць Беларусь:
https://smarturl.click/YzMYe
Ксяндза Генрыка Акалатовіча асудзілі на 11 гадоў калёніі
Сьвятара Генрыка Акалатовіча прызналі вінаватым у «здрадзе дзяржаве». Пробашч касьцёла ў Валожыне не прызнаў сябе вінаватым. Судзіў сьвятара Ўладзімір Арэшка, вядомы тым, што асудзіў да зьняволеньня палітвязьняў Эдуарду Бабарыку, Рыгора Кастусёва, Аляксандра Фядуту:
https://smarturl.click/w9MRW
Беларускі суд прызнаў вінаватым у генацыдзе яшчэ аднаго нябожчыка
Вярхоўны Суд Беларусі прызнаў камандзіра 118-га батальёна ахоўнай паліцыі Канстанціна Смоўскага вінаватым у зьдзяйсьненьні генацыду — злачынстве, прадугледжаным арт.127 КК.
https://smarturl.click/xBMDL
Мінімум 30 сем'яў за кратамі. «Вясна» паказала ў лічбах, як за 2024 год зьмянілася сытуацыя з палітвязьнямі
2024 год адзначыўся і некалькімі хвалямі памілаваньняў, падчас якіх агулам на волю выйшлі 227 палітзьняволеных. Пры гэтым штодзённа па ўсёй Беларусі працягваюцца затрыманьні дзясяткаў чалавек, паведамляюць праваабаронцы.
https://smarturl.click/ZyMmv
У «Беларуснафце» заявілі аб рэкордным за апошнія 29 гадоў аб’ёме здабычы нафты
У пачатку 2024 году кампанія паведаміла аб адкрыцьці новага радовішча нафты ў Гомельскай вобласьці — на Гарцаўскай пляцоўцы ў Хойніцкім і Рэчыцкім раёнах. Ад распрацоўкі гэтага радовішча чакалі павелічэньня здабычы каля 1 мільёна тон нафты.
https://smarturl.click/LY813
«Аднарог», грошы на лекі, перамога ў маратоне. 10 найлепшых беларускіх навінаў 2024 году
Траім дзецям сабралі грошы на самыя дарагія ў сьвеце лекі. Беларуска выйграла маратон у ЗША. У Горадзенскай вобласьці знайшлі чырвонакніжную кветку, якую лічылі зьніклай. Свабода ўспомніла добрыя навіны 2024 году. https://smarturl.click/jk6ny
Памёр 39-ы прэзыдэнт ЗША Джымі Картэр
39-ы прэзыдэнт ЗША, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру Джымі Картэр памёр у сваім доме ў Джорджыі, паведаміў заснаваны ім фонд. Яму было 100 гадоў.
Картэр — былы афіцэр ВМС, сэнатар штата Джорджыя і губэрнатар штата.
Ён кіраваў Злучанымі Штатамі з 1977 па 1981 год. Пры Картэры ЗША дамовіліся аб перадачы Панамскага канала пад кантроль Панамы, значна палепшыўшы адносіны з краінамі Лацінскай Амерыкі (рэспубліканская партыя крытыкуе гэтыя пагадненьні нават праз 50 гадоў). Ён падпісаў дамову з СССР аб абмежаваньні стратэгічных узбраеньняў. У 1978 годзе ён дамогся гістарычнай дамовы аб міры паміж Ізраілем і Эгіптам. https://smarturl.click/baMdM
У маскоўскім СІЗА знайшлі мёртвым уладальніка турфірмы, якога абвінавачвалі ў арганізацыі вандровак для ЛГБТ
У СІЗА знайшлі мёртвым дырэктара турфірмы «Мэн Трэвэл» Андрэя Котава, якога абвінавачвалі ў арганізацыі вандровак для ЛГБТ. Раней у нядзелю аб гібелі Котава ў маскоўскім сьледчым ізалятары паведамілі блізкія да сілавых структур расейскія тэлеграм-каналы Baza, Shot і Mash. Па іх зьвестках, цела 48-гадовага Котава знайшлі ноччу ў СІЗА «Водник». Па вэрсіі тэлеграм-каналаў, ён скончыў жыцьцё самагубствам.
Аб затрыманьні Котава стала вядома 30 лістапада. На паседжаньні суда па абраньні меры стрыманьня ён расказаў, што падчас ператрусу яго зьбілі і ўжылі электрашокер. https://smarturl.click/9zaLv
У 2024 годзе BySol сабраў для беларускіх добраахвотнікаў амаль 83 тысяч эўра
Усяго на гэтыя мэты быў адкрыты 21 збор сродкаў, за кошт ахвяраваньняў было назапашана 58.827 эўра. «Гэта зборы на лячэньне і рэабілітацыю, а таксама на куплю тэхнікі, якая ратуе жыцьці», — паведамляе BySol.
Акрамя гэтага, «аказаная дапамога ў наўпроставых закупках» для добраахвотнікаў, для гэтага была атрымана «падтрымка партнэраў» на суму 24 тыс. эўра, адзначылі ў BySol. https://smarturl.click/4kWLd
Якім будзе надвор’е ў Беларусі тры апошнія дні 2024 году
Белгідрамет зрабіў прагноз на тры апошнія дні года. Паводле сыноптыкаў чакаецца дастаткова цёплае надвор’е — да +6 градусаў, аднак месцамі могуць быць слабыя туманы і галалёдзіца.
29 сьнежня надвор’е чакаецца воблачнае надвор’е. Тэмпература паветра на працягу сутак складзе −1 +4 °С.
30 сьнежня чакаецца воблачнае з праясьненьнямі надвор’е. Тэмпэратура паветра мінімальная ноччу −2 +3°С, максымальная днём +1 +5°С.
31 сьнежня будзе пераважна воблачна. Тэмпэратура паветра мінімальная ноччу −2 +4°С, максымальная днём +1 +6°С. https://smarturl.click/e5M2e
Аліеў: Прызнаць віну, своечасова папрасіць прабачэньня перад дружалюбным Азэрбайджанам — крокі, якія трэба было зрабіць
Самалёт «Азэрбайджанскіх авіяліній», які разьбіўся ў Казахстане, атрымаў пашкоджаньні «з прычыны абстрэлу зь зямлі», заявіў у нядзелю прэзыдэнт Азэрбайджана Ільхам Аліеў.
Аліеў выказаў упэўненасьць, што самалёт AZAL быў зьбіты не спэцыяльна. Але адначасова ён выказаў меркаваньне, што некаторыя колы ў Расеі хацелі замяць пытаньне.
«Прызнаньне віны, своечасовае прынясеньне прабачэньня Азербайджану, які лічыцца дружалюбнай краінай, інфармаваньне аб гэтым грамадзкасьці — усё гэта меры і крокі, якія трэба было зрабіць», — дадаў прэзыдэнт Азэрбайджана. Аліеў выказаў шкадаваньне, што першыя тры дні ў Баку «ня чулі ад Расеі нічога, акрамя вар’яцкіх вэрсій». https://smarturl.click/Dayo0
Як усталяваць асабістыя межы падчас сьвятаў
Каляды і Новы год — сямейныя сьвяты. Гэта час, калі людзі зьбіраюцца вялікімі сямейнымі кампаніямі. На старонках газэты The New York Times экспэрты падзяліліся парадамі, як мінімізаваць раздражненьне і пазьбегчы дакучлівых пытаньняў ад сваякоў і сяброў. https://smarturl.click/baM11
У Менску адкрылі копіі замежных рэстарацыяў
«Быў натхнёны ідэяй». У Беларусі адкрылі копіі замежных рэстарацый — уладальнікі ў Варшаве і Вільні заявілі, што не маюць нічога агульнага з менскімі двайнікамі. Расказваем, што пра гэта вядома.
У Расеі заявілі, што скасуюць мараторый на разгортваньне ракет сярэдняй і меншай далёкасьці зь ядзернымі боегалоўкамі
Адказваючы на пытаньне, ці можа Расея выйсьці з новай Дамовы аб скарачэньні стратэгічных наступальных узбраеньняў да заканчэньня тэрміну яе дзеяньня ў лютым 2026 году, кіраўнік МЗС Расеі Сяргей Лаўроў сказаў, што цяпер «няма ніякіх умоваў» для стратэгічнага дыялёгу з Вашынгтонам і што «мараторый на разгортваньне ракет малой і сярэдняй далёкасьці ўжо не зьяўляецца практычна жыцьцяздольным і ад яго давядзецца адмовіцца»:
https://smarturl.click/G61DQ
Расея і Ўкраіна правялі новы абмен палоннымі
Ва Ўкраіну вярнуліся 189 палонных, сярод іх вайскоўцы — абаронцы «Азоўсталі» і Марыюпаля, ЧАЭС, вострава Зьмяіны і вайскоўцы з розных кірункаў фронту — і двое мірных жыхароў, захопленых у Марыюпалі (👆🏻 фота @V_Zelenskiy_official).
Мінабароны Расеі заявіла, што ў рамках абмену вярнула 150 расейскіх вайскоўцаў. Іх вывезьлі на тэрыторыю Беларусі:
https://smarturl.click/z2Wan
Фуа-гра замест аліўе, беларускі кроп з-за акіяну. Як беларусы замежжа накрываюць сьвяточны стол
«Аліўе — гэта, бадай, адзіная страва, якая засталася ў нас ад Новага году нашага дзяцінства. Хаця новае пакаленьне, дзеці, якія нарадзіліся ад рэпатрыянтаў у Ізраілі, лічаць аліўе агіднай і дзіўнай салатай. Дзеці лічаць, што «гэтую дзіўную салату» ядуць іхныя бацькі на Новы год. Хаця я бачу, што салата гэтая перажыла ўсе традыцыі і «жывейшая за ўсіх жывых». Як беларусы ў эміграцыі накрываюць калядныя і навагоднія сталы.
https://smarturl.click/dpMkJ
Каго Беларусь страціла ў 2024 годзе
Успамінаем тых, хто ў 2024 годзе адышоў у вечнасьць і пакінуў па сабе памяць у беларускай гісторыі і ў нашых сэрцах.
https://smarturl.click/VDLmx
У Менскім гарадзкім судзе вынесьлі прысуд Славу Камісаранку — 6 гадоў калёніі. Справу завочна разглядала судзьдзя Анастасія Папко.
Камісаранку абвінавачвалі ў «паклёпе на Лукашэнку» (ч. 2 арт. 367 КК), «абразе Лукашэнкі» (ч. 1 арт. 368 КК) і «распальваньні варожасьці» (ч. 1 арт. 130 КК).
Казахстан адправіў «чорныя скрыні» самалёта Azerbaijan Airlines на экспэртызу ў Бразылію
29 сьнежня Ільхам Аліеў заявіў, што самалёт атрымаў пашкоджаньні «з прычыны абстрэлу зь зямлі». Паводле яго, паветранае судна AZAL зьбілі «не спэцыяльна», але некаторыя колы ў Расеі хацелі «замяць пытаньне».
https://smarturl.click/W3Mxk
Азэрбайджан зрабіў больш жорсткімі міграцыйныя правілы для расейцаў
Правілы пачнуць дзейнічаць з 2025 году. Зьмены адбыліся на фоне катастрофы з самалётам азэрбайджанскіх авіяліній.
https://smarturl.click/2q9Am
Ужо сёньня: дзень нараджэньня Паўла Севярынца і Ніны Багінскай
30 сьнежня 1946-га нарадзілася Ніна Багінская, актывістка беларускага руху. Жанчына стала адным з сымбаляў беларускіх пратэстаў ня толькі 2020 году, але і ўсяго дзесяцігодзьдзя.
30 сьнежня 1976-га нарадзіўся Павал Севярынец, палітык, літаратар, палітвязень. 7 чэрвеня 2020 году Паўла Севярынца арыштавалі і пазьней абвінавацілі ў падрыхтоўцы масавых беспарадкаў. 25 траўня 2021 году яго асудзілі на 7 гадоў калёніі строгага рэжыму. Спачатку Севярынец адбываў пакараньне ў шклоўскай калёніі. Затым яго перавялі ў Горадзенскую турму № 1, прызначыўшы 3 гады турэмнага рэжыму.
Пра іншыя падзеі 30 сьнежня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/XyMom
Кіраўнік групоўкі, якая кантралюе Сырыю, паабяцаў правесьці выбары за 4 гады
Фактычны лідэр Сырыі Ахмед аш-Шараа паабяцаў распрацаваць новую канстытуцыю краіны на працягу трох гадоў, а на працягу чатырох правесьці выбары.
У пачатку сьнежня сілы, якія ён кантраляваў, падчас імгненнага наступу ўзялі Дамаск, спыніўшы 53-гадовае кіраваньне сям’і дыктатара Башара Асада. Паводле яго слоў, выбары ў краіне могуць прайсьці пасьля перапісу насельніцтва, які яшчэ трэба правесьці. https://smarturl.click/dpM0Q
Умацаваньне мяжы зь Беларусьсю будзе каштаваць Польшчы 610 млн даляраў — намесьнік кіраўніка МУС Душчык
Умацаваньне мяжы зь Беларусьсю ў рамках процідзеяньня нелегальнай міграцыі абыйдзецца Польшчы ў 2,5 млрд злотых (каля 610 млн даляраў), паведаміў брытанскаму выданьню Financial Times намесьнік міністра ўнутраных спраў і адміністрацыі Мацей Душчык.
У публікацыі гаворыцца, што Варшава «мае намер завяршыць будаўніцтва памежнай загароды і закрыць мяжу зь Беларусьсю да наступнага лета», гэта дазволіць «спыніць прыток мігрантаў».
Паводле слоў Душчыка, гэта адбудзецца ў сярэдзіне 2025 года, пасля чаго сытуацыя на мяжы будзе «будзе максымальна набліжаная да 100-адсоткавай бясьпекі». https://smarturl.click/gpMRB
Найважнейшыя падзеі і асноўныя публікацыі Свабоды 29 сьнежня
«Пытаньне аб вяртаньні дыпляматаў ЗША абмяркоўваецца, пакуль прагрэсу ня бачна», — Кавалеўскі пра заяву Лукашэнкі пра амбасаду ў Менску
Зурабішвілі назвала «пародыяй» інаўгурацыю Кавелашвілі. Яна пакідае прэзыдэнцкі палац
Аліеў: Прызнаць віну, своечасова папрасіць прабачэньня перад дружалюбным Азэрбайджанам — крокі, якія трэба было зрабіць
Авіякатастрофа ў Паўднёвай Карэі: Колькасьць загінулых вырасла да 179 чалавек
Якім будзе надвор’е ў Беларусі тры апошнія дні 2024 году
Ці шмат вы ведаеце пра пазытыўныя падзеі 2024 году? ТЭСТ
«Паўтарай мне, што ўсё будзе добра». Тацяна Нядбай пра паэзію ў часе рэпрэсій
Як усталяваць асабістыя межы падчас сьвятаў
Авіякатастрофа ў Паўднёвай Карэі: Колькасьць загінулых вырасла да 179 чалавек
Як найменей 179 чалавек, паводле апошніх дадзеных, загінулі пры крушэньні ў Паўднёвай Карэі пасажырскага самалёта авіякампаніі Jeju Air.
У нядзелю ў міжнародным аэрапорце горада Муан «Боінг 737-800», які ляцеў з Бангкока, пры прызямленьні на вялікай хуткасьці выкаціўся за межы ўзлётна-пасадачнай паласы. Урэзаўшыся ў агароджу, ляйнэр загарэўся, ператварыўшыся ў агністы шар, адзначае агенцтва Reuters. Полымя тушылі каля чатырох гадзін.
Паведамляецца аб двух выжылых членах экіпажа. Іх выратавалі з хваставой часткі. Усе астатнія, як мяркуецца, загінулі. Усяго на борце ляйнэра быў 181 чалавек, з іх 175 пасажыры. Па папярэдніх дадзеных, двое пасажыраў былі грамадзянамі Тайлянда, астатнія — паўднёвакарэйцы. https://smarturl.click/0eoLm
«Пытаньне аб вяртаньні дыпляматаў ЗША абмяркоўваецца, пакуль прагрэсу ня бачна», — Кавалеўскі пра заяву Лукашэнкі пра амбасаду ў Менску
Кіраўнік Агенцтва эўраатлянтычнага супрацоўніцтва, былы прадстаўнік у міжнародных справах Аб’яднанага пераходнага кабінэту Валер Кавалеўскі на просьбу Свабоды пракамэнтаваў заяву Лукашэнку пра тое, што ЗША просяць пашырыць штат сваёй амбасады ў Менску.
Кавалеўскі нагадвае, што амбасадара ЗША ў Беларусі няма з 2008 году, гэтаксама як і беларускага амбасадара ў Вашынгтоне.
«Амбасада працавала ў скарочаным выглядзе на ўзроўні часовага паверанага, але гэтая сытуацыя скончылася ў лютым 2022 году, калі было прынятае рашэньне вывезьці амбасаду зь Менску напярэдадні пачатку вайны. Нягледзячы на тое, што няма дыпляматычнага штату ў Менску, амбасада фармальна не закрытая. Вядома, што абмяркоўваецца пытаньне аб вяртаньні амэрыканскіх дыпляматаў у Менск, аднак пакуль прагрэсу ня бачна», — кажа Валер Кавалеўскі. https://smarturl.click/VDLAQ
Зурабішвілі назвала «пародыяй» інаўгурацыю Кавелашвілі
Пятая прэзыдэнтка Грузіі Саламэ Зурабішвілі заявіла, што добраахвотна пакіне прэзыдэнцкі палац. Яна заклікала грамадзян і апазыцыйныя палітычныя сілы быць гатовымі да пазачарговых парлямэнцкіх выбараў.
29 сьнежня ў будынку парлямэнту Грузіі прайшла цырымонія інаўгурацыі на пасаду прэзыдэнта былога футбаліста і дэпутата Міхаіла Кавелашвілі, абранага калегіям выбаршчыкаў 14 сьнежня. Ён прынёс прысягу ў якасьці шостага кіраўніка дзяржавы.
Пятая прэзыдэнтка Саламэ Зурабішвілі, апазыцыя і значная частка міжнародных партнэраў краіны не прызнаюць абраньне Кавелашвілі. https://smarturl.click/ZyMR5