18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
КДБ затрымаў жанчыну, якая зьняла відэа падзеньня «Шахэда» ў Калінкавічах
Цяпер ёй пагражаюць крымінальнай справай за «супрацу з экстрэмісцкімі рэсурсамі», адзначаюць праваабаронцы.
https://smarturl.click/W3wmW
Беларус стаў пераможцам клюбнага чэмпіянату сьвету ў гандболе
Мікіта Вайлупаў здабыў пачэсны тытул трэцім зь беларусаў.
https://smarturl.click/RA3vD
Здымак сайту Эўрапейскай гандбольнай фэдэрацыі
«Менскводаканал» папярэдзіў пра часовае пагаршэньне якасьці вады ў некалькіх раёнах сталіцы
Як адзначаецца на афіцыйным сайце арганізацыі, гэта зьвязана з плянавым правядзеньнем рамонтных работ. Названыя канкрэтныя вуліцы, на якіх пагоршыцца якасьць вады.
https://smarturl.click/opyvn
Ужо сёньня: гадавіна пераходу на грыгарыянскі каляндар
4 кастрычніка 1582 году паводле ўказу папы Рымскага Грыгорыя XIII наступіў пераход на новы каляндар, які быў названы грыгарыянскім.
Пра падзеі гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/EeWMV
Палоннымі або зьніклымі лічацца амаль 66 тысяч украінцаў, — ПАРЭ
Па стане на 18 верасьня 2024 году 65 956 украінскіх вайскоўцаў і мірных жыхароў лічацца як зьніклыя бязь вестак або палонныя, указала ў рэзалюцыі па сытуацыі ва Ўкраіне Парлямэнцкая асамблея Рады Эўропы:
https://smarturl.click/RA32J
Галоўнае за 3 кастрычніка
🎸 Ляўрэатам прэміі імя Васіля Быкава «За свабоду думкі» стаў гурт «NaviBand»
🇪🇺 Эўрапарлямэнт выбраў кіраўніка Дэлегацыі для дачыненьняў зь Беларусьсю
👮🏻♂️ «Гісторыя здаецца зрэжысаванай». У Магілёве прайшоў міліцэйскі рэйд пасьля нападу на супрацоўнікаў ГУБАЗіК
🇬🇧 Вялікая Брытанія ўвяла санкцыі супраць беларускага «Альфа-Банку». У банку пракамэнтавалі
👩🏻🎨 «Кожны малюнак тонка зіхаціць настроем і эмоцыяй». Сябры пра мастачку Ніну Маргаеву, якая цяжка захварэла ў эміграцыі
👫 Права жыць і працаваць. Якія дазволы на жыхарства атрымліваюць беларусы ў Польшчы і Літве
🗣 Сытуацыя няпэўнасьці. Якой будзе тактыка Лукашэнкі ў чаканьні навін з Гаагі
🎥«ПіК Свабоды». На які абмен з Захадам гатовы Лукашэнка? Праваабаронца Судаленка пра сваю гутарку з Васкрасенскім
Што паказала гутарка з Васкрасенскім
Ці павінна быць вызваленьне палітвязьняў найвышэйшым прыярытэтам? Чаго хоча Лукашэнка ў абмен на палітвязьняў? Чаму Менск дамагаецца, каб па зьняволенага Андрэя Пачобута прыехаў польскі міністар Сікорскі? На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста ў праграме «ПіК Свабоды» адказвае правабаронца, былы палітвязень Леанід Судаленка:
ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=Ss6BCiGNdrA
Абвінавачаны ў дамаганьнях дацэнт ЭГУ Сялецкі выйграў суд супраць унівэрсытэту: яго адновяць на працы
Літоўскі суд стаў на бок звольненага ў канцы 2023 году выкладчыка Эўрапейскага гуманітарнага ўнівэрсытэта Сяргея Сялецкага, паведаміла @euroradio ягоная адвакатка Эвеліна Трушкінене. ЭГУ абавязалі аднавіць Сялецкага на працоўным месцы і выплаціць яму кампэнсацыю (каля 40 тысяч эўра).
У сьнежні 2023 году Сялецкага звольнілі пасьля скандалу з абвінавачаньнямі ў дамаганьнях да студэнтак унівэрсытэта:
https://smarturl.click/DaJVb
100 гадоў таму нарадзіўся Рыгор Клімовіч — беларус, які быў адным з кіраўнікоў Нарыльскага паўстаньня ў ГУЛАГу
Паўстаньне разгарэлася неўзабаве пасьля сьмерці Сталіна і стала першай масавай акцыяй непадпарадкаваньня вязьняў савецкіх лягераў. Расказваем пра яго (у картках 👆🏻)
У Літве беларуску прызналі «пагрозай нацбясьпецы» праз ранейшую працу ў кол-цэнтры Альфа-Банку
Суд пацьведзіў рашэньне аб дэпартыцыі грамадзянкі Беларусі. Яна вымушаная была пакінуць Літву.
https://smarturl.click/VDjbg
У ААН паведамілі, што Расея не дазволіла ажыцьцявіць гуманітарную місію ў Курскую вобласьць
Офіс Вярхоўнага камісара ААН у правах чалавека абнародаваў новую справаздачу аб колькасьці ахвяр ва Ўкраіне ад расейскай агрэсіі. У ім таксама адзначаецца, што Расея не дазволіла ААН ажыцьцявіць місію ў Курскую вобласьць пасьля ўзяцьця пэўнай яе часткі пад украінскі кантроль.
https://smarturl.click/VDj6g
Палітзьняволенай Вользе Маёравай дадалі яшчэ 1,5 года да ранейшага тэрміну
Палітзьняволеная ўжо адбывала 20-гадовы тэрмін у «справе Аўтуховіча». Пра новы прысуд стала вядома толькі празь некалькі месяцаў.
https://smarturl.click/RA3YW
3 кастрычніка — дзень памяці Міхала Баброўскага і Віктара Івашкевіч
3 кастрычніка 1848 году памёр Міхал Баброўскі, славіст і арыенталіст, прафэсар Віленскага ўнівэрсытэту, уніяцкі сьвятар. У 1826 годзе падчас публічнага выступу на адкрыцьці курсу славяназнаўства ў Галоўнай духоўнай сэмінарыі Віленскага ўнівэрсытэту заявіў, што афіцыйнай мовай Вялікага Княства Літоўскага і Статутаў ВКЛ была беларуская мова.
3 кастрычніка 2013 году ня стала Віктара Івашкевіча, аднаго зь лідэраў нацыянальнага адраджэнскага руху. Быў сябрам менскіх моладзевых клюбаў «Майстроўня» і «Талака», сакратаром Управы і намесьнікам старшыні БНФ, рэдактарам газэты « Рабочий», выканаўчым дырэктарам Грамадзкага навукова-аналітычнага цэнтру «Беларуская пэрспэктыва». Палітвязень, быў асуджаны за «абразу прэзыдэнта».
Больш пра падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле:
https://smarturl.click/xB6BQ
📸 У Ізраілі аглядаюць наступствы іранскага ракетнага абстрэлу і падлічваюць шкоду. Фотагалерэя
1 кастрычніка Іран выпусьціў больш за 180 балістычных ракет па Ізраілі на фоне эскаляцыі баёў паміж лібанскай групоўкай «Хезбала», якая карыстаецца падтрымкай Ірану, і Ізраілем. Значную частку ракет перахапілі ў паветры, але некаторыя зь іх прабілі супрацьракетную абарону і ўпалі на адкрытай мясцовасьці. Вядома пра аднаго загінулага.
Наступствы атакі ў фотагалерэі: https://smarturl.click/mpnBO
«Адносіны паміж Літвой і Беларусьсю такія, што псаваць ужо няма куды», — літоўскі экспэрт Пукшта
Дацэнт Унівэрсытэту Вітаўта Вялікага Анджэй Пукшта ў інтэрвію Свабодзе аналізуе стан беларуска-літоўскіх адносінаў на фоне пазову Літвы ў Міжнародны крымінальны суд супраць рэжыму Лукашэнкі і тлумачыць, чаму літоўскія ўлады вымушаныя ўзмацняць кантроль за тымі, хто прыяжджае зь Беларусі:
https://smarturl.click/qlwlW
«Зачынілі жалезныя дзьверы і пачулі гарадзкія сырэны, аддаленыя выбухі». Беларусы пра жыцьцё ў Ізраілі падчас абстрэлаў
«Ізраіль народжаны ў вайне, ён і жыве ў стане вечнай бясконцай вайны. Ужо прывыкаеш жыць і будаваць сваё жыцьцё пэрыядамі». Беларусы пра жыцьцё пад ракетнымі абстрэламі ў Ізраілі.
https://smarturl.click/DaJwn
У Пінску будуюць завод па вытворчасьці плястыкавых дэталяў для акумулятараў
Новае прадпрыемства будзе выпускаць плястыкавыя часткі для акумулятарных батарэй: манаблёкі, вечкі, ручкі, накладкі і іншае.
Такі завод насуперак пратэстам ужо збудавалі ў Берасьці. Праціўнікаў затрымлівалі, заводзілі на іх крымінальныя справы, а іх суполку ў фэсбуку прызналі «экстрэмісцкімі матэрыяламі».
https://smarturl.click/z2vD8
На здымку скандальны завод у Берасьці
Выява Фары Вітаўта за 320 эўра. Як краязнаўца набывае старыя фатаграфіі зь Беларусі
Беларускія мясьціны часта падпісваюць як Russland. Фота менскага Дому ўраду можна купіць за 1 эўра, а выява горадзенскай Фары Вітаўта пайшла за 320. Большасьць старых здымкаў і паштовак зьвязаныя з войнамі. Калекцыянэр зь Беларусі расказаў, як шукае старыя фота на інтэрнэт-пляцоўках і колькі за іх плаціць.
https://smarturl.click/z2vq8
Колькасьць настаўнікаў у Беларусі за апошнія тры гады скарацілася на 8,1 тысячы
Найбольшае скарачэньне колькасьці настаўнікаў (на 4,7 тысячы) адбылося паміж 2020/21 і 2021/22 навучальнымі гадамі, калі ўлада пачала актыўна пазбаўляцца ад нязгодных з фальсыфікацыяй вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў.
У гарадах і мястэчках за тры гады настаўнікаў стала менш на 3,9 тысячы, на вёсцы — на 4,2 тысячы:
https://smarturl.click/vwBjv
Цюрскія дзяржавы дамовіліся пра адзіны лацінскі альфабэт. Кіргізстан задаволены сваёй кірыліцай
Пяць краін Арганізацыі цюрскіх дзяржаваў пераадолелі шматгадовыя рознагалосьсі наконт літараў і дыякрытычных знакаў і дамовіліся пра агульны лацінскі альфабэт для сваіх моваў, які складаецца з 34 літараў. Аднак гэтая тэма застаецца адчувальнай для Кіргізстану, які пакуль вырашыў не пераходзіць на новы альфабэт:
https://smarturl.click/W3wXe
Ляўрэатам прэміі імя Васіля Быкава «За свабоду думкі» стаў гурт «NaviBand»
Статуэтку музыкам «NaviBand» Ксеніі Жук і Арцёму Лук’яненку ўручыла нацыянальная лідэрка Беларусі Сьвятлана Ціханоўская. Сёлета Аляксандар Мілінкевіч адрадзіў прэмію «За свабоду думкі» пасьля пяцігадовага перапынку.
Рэпартаж: https://smarturl.click/LYAEW
Блогерку Алену Янушкоўскую праз суд выпісваюць з хаты, якую арыштавалі і прадалі ў яе адсутнасьць
Аўтарку ютуб-каналу «Настоящая Беларусь» і актывістку партыі БХД Алену Янушкоўскую праз суд высяляюць з прададзенага з аўкцыёну дома. Адпаведную заяву ў суд Віцебскага раёну падаў новы гаспадар яе жытла Станіслаў Кадушкевіч, судовы разбор прызначаны на 3 кастрычніка. Адзінае жытло блогеркі — хату ў вёсцы Суйкава Віцебскага раёну — раней арыштавалі і прадалі з аўкцыёну за 18 511 рублёў:
https://smarturl.click/gp0O2
Вялікая Брытанія ўвяла санкцыі супраць беларускага «Альфа-Банку»
Санкцыі тлумачыцца тым, што беларускі «Альфа-Банк» удзельнічае або ўдзельнічаў у атрыманьні выгады ад ураду Беларусі або ў яго падтрымцы празь дзейнасьць у сэктары, які мае стратэгічнае значэньне для ўраду Беларусі, а менавіта ў сэктары фінансавых паслуг:
https://smarturl.click/xB64n
«Кожны малюнак тонка зіхаціць настроем і эмоцыяй». Сябры пра мастачку Ніну Маргаеву, якая цяжка захварэла ў эміграцыі
«Звонку стрыманая, але яна такая палкая ў мастацтве! Часам глядзіць вялізнымі вачамі з-пад ілба, быццам зьбянтэжаны гном, а падыдзеш — яна сталёвы лебедзь». Што кажуць сябры ды калегі пра мастачку Ніну Маргаеву, якая трапіла ў бяду ў Варшаве і якой зьбіраюць дапамогу.
https://smarturl.click/1dmxO
«Гісторыя здаецца зрэжысаванай». У Магілёве прайшоў міліцэйскі рэйд пасьля нападу на супрацоўнікаў ГУБАЗіК
Рэйд, як мяркуецца, адбыўся ў апошнія дні верасьня, пра яго стала вядома 1 кастрычніка. Сярод затрыманых, паводле крыніцы Свабоды, жыхар вёскі Прокшанічы Магілёўскага раёну, якому 64 гады.
https://smarturl.click/w981n
З Украіны ў Беларусь пасьля начнога расейскага абстрэлу заляцеў яшчэ адзін дрон
У апэратыўным камандаваньні Паветраных сіл Украіны паведамілі аб рэкорднай за апошнія некалькі дзён расейскай атацы ўдарнымі бесьпілётнікамі па ўкраінскіх гарадах.
https://smarturl.click/3k01p
Права жыць і працаваць. Якія дазволы на жыхарства атрымліваюць беларусы ў Польшчы і Літве
«Так яго назвалі самі беларусы». Што такое гуманітарны дазвол на жыхарства, чым ён адрозьніваецца ад працоўнага і што такое міжнародная ахова? Пра варыянты легалізацыі ў Польшчы і Літве расказвае юрыстка.
https://smarturl.click/W3w66
100 гадоў з дня нараджэньня беларускага антысавецкага дзеяча Рыгора Клімовіча
3 кастрычніка 1924 году нарадзіўся Рыгор Клімовіч — дзяяч беларускага нацыянальнага супраціву, вязень ГУЛАГу, адзін зь лідэраў і аўтар гімну Нарыльскага паўстаньня. У зьняволеньні напiсаў некалькi дзясяткаў антысталінскіх вершаў.
«Рыгор Клімовіч палымяна й доказна зьняпраўджваў культываваную за савецкім часам дый пазьней думку аб „пакорліва-талерантным“ няўдзеле беларусаў у антысталінскім супраціве», — пісаў Уладзімер Арлоў.
Больш падзей 3 кастрычніка ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/xB6BQ
Пасьля Лукашэнкі. Ці здадуць незалежнасьць Беларусі магчымыя пераемнікі дыктатара
«Палітыку, які прыйдзе да ўлады пасьля Лукашэнкі, атрымаць унутраную легітымнасьць магчыма толькі шляхам дэлукашэнізацыі. Бо краіна атручаная лукашэнкаўскім аўтарытарызмам, адбылося перанасычэньне ім, у грамадзтве існуе вялікая патрэба ў пераменах», — піша аналітык Валер Карбалевіч і тлумачыць, чаму:
https://smarturl.click/ZyZyy
Тлумачым з Гурневічам. Каго з дыктатараў судзілі ў Гаазе і якія шанцы ў Лукашэнкі
У Гаагскі Міжнародны крымінальны суд перадалі матэрыялы аб учыненьні прадстаўнікамі рэжыму Лукашэнкі злачынстваў супраць чалавечнасьці ў адносінах да беларусаў. Дзьмітры Гурневіч тлумачыць, што насамрэч можа Міжнародны крымінальны суд у Гаазе, і якія там былі прэцэдэнты, зьвязаныя з кіраўнікамі дзяржаваў:
https://www.youtube.com/watch?v=WyMV3So9Dd4