34448
Хаётий ва Ибратли ҳикоялар... Хикматлар хазинаси... Инсон такдирини аччик синовлари... Hamkorlik va reklama uchun 👇👇 @Bronzam . . . . . .
Ҳаётдаги катта ўзгариш
Нафақага чиққан ўқитувчининг ўрнига бошқа бошқа муаллима синфга кирди. Дарсни тушунтиришни бошлади. Талабаларнинг биридан савол сўраганди, бошқа барча талабалар кулиб юборди. Ўқитувчи ҳайрон бўлди. Талабаларга қараб ўринсиз кулгунинг сирига етди. Сабаб: синфда ҳамма аҳмоқ, ақлан ноқис ҳисоблайдиган талабага савол бергани экан. Дарс тугаб талабалар синфни тарк этадиган маҳал, муаллима ўша талабани чақирди. У билан холи қолиб, қоғозчага ёзилган икки қатор байни берди ва:
- Буни исмингни ёдлагандек ёдлаб кел, ҳеч кимга айтма, - деди.
Кейинги дарсда муаллима ўша икки қатор шеърни ёзув тахтасига ёзди. Уни маъносини, фасоҳатини тушунтирди. Сўнг уни ўчириб:
- Ким ҳозирги шеърни ёдлаб қололди, - деб сўради. Ҳеч ким чурқ этмади.
Фақат ўша «иккичи» минг ҳаяжон, ийманиш билан қўл кўтарди. Ўқитувчи:
- Қани, жавоб бер, - деди. У шеърни ёдлаб берди. Устоз уни кўп мақтади, бошқалар ўрнак олишини айтди. Талабалар бу ҳолатда ҳайратга тушар, кимдир кеча кулгани учун хижолат бўлар, кимдир ҳайрат билан қарар эди. Бу ҳол ҳафта давомида давом этди. Ўқитувчи у талабани мақтарди. Ўқувчиларнинг у ҳақидаги тушунчалари ўзгара бошлади. У боланинг ҳам руҳий ҳолати ижобий томонга бурилиш ясади. Ўзига бўлган ишонч уйғонди. Олдинги ўқитувчи ҳисоблагандек ахмоқ эмаслигини англади.
Талабалар билан илмда мусобақа қила олишини, ўз устида ишласа, аълочи бўла олишини билди. Нафақат шу фандан, балки, бошқаларидан ҳам аъло баҳолар ола бошлади. Мактабни яхши натижалар билан битириб, олийгоҳга кирди, сўнг магистратурани битирди. Доктор бўлишни ҳам мақсад қилди.
У ўқитувчиси ҳақида ёзаркан: «Инсонлар икки тоифага бўлинадилар: бири яхшиликлар калити бўлса, бошқаси унинг қулфидир. Бирлари сизни шижоатлантириб, қўлингиздан тутиб, умид бағишлайди. Сиздаги дарду аламни ҳис қилади. Ҳаёт йўлингизни белгилашингизга сабаб бўлади.
Бошқалари эса, сиздаги иқтидорни беркитиб, ёмонликларни очади. У сизни руҳан эзишдан, ўзгалар олдига ерга уришдан, азоб беришдан роҳат туяди. Қанчадан-қанча инсонлар бундай ўқитувчиларнинг қурбонига айланади. Бутун умри ўзини тиклолмай ўтади» деди.
Каналга уланиш!👇👇👇👇
@ibratli_sozlar
ФОЙДАЛИ МАЛҲАМ
Малҳамнинг номи:
БУГУНДАН БОШЛАБ СИҚИЛМАНГ!
• Таркиби: «Лаа илааҳа иллаа анта, субҳаанака, инний кунту миназ-золимийн»
(«Ўзингдан ўзга илоҳ йўқ, Сени поклаб ёд этаман! Мен (ўз-ўзимга) зулм қилганлардан бўлиб қолдим»)
• Қўллаш услуби:
Сажда қилган ҳолда ўқилса, таъсири аъло бўлади.
• Таъсир даражаси:
«Бас, Биз унинг (дуосини) ижобат қилдик. Унга ғамдан нажот бердик. Мўминларга шундай нажот берурмиз» (Анбиё: 88 - оят).
• Хос хусусиятлари:
Бошқа дорилардан фарқ қилади. Қалбга хотиржамлик бағшлайди. Хафачилик, қўрқув, ташвиш, асабийликни кетказади.
• Истеъмол қилиш вақти:
Зулм, қаҳр, ғамни сезганда қўлланилади, натижада қалбдан ҳаёт машаққатларини сиқиб чиқаради.
• Даволаш муддати: Тўхтовсиз айтилса, инсон фақат ва фақат фойда кўради. Зарари ҳақида гап - сўз бўлиши мумкин эмас.
• Бу малҳамни бошқаларга ҳам истеъмол қилишларини тавсия қилсангиз дунё ва охиратингиз учун фойдали!!!
❗️Яқинларга Ҳам Улашинг
@ibratli_sozlar
📿Ризқни кенг баракали қилиб берадиган зикр
📿270 маротаба айтинг, яқинларингизга ҳам манфаатли бўлсин юбориб қўйинг!
🥰•🌺АЛБАТТА ЎЗ ЯҚИНЛАРИНГИЗГА ҲАМ ТАРҚАТИНГ!!🌺•🥰
Семиртирмайдиган, медага тегмайдиган нон рецепти овсинжонлар📝.
Тухум - 3 та
Қатиқ ёки кефир - 200 гр
Овсянка - 200 гр
Туз
Разрихлител
Хаммасини яхшилаб аралаштириб 5 дақиқага қолдирилади. Сўнг 190 градусда 30 дақиқага қўйилади.
⁉️ Сиз ҳар куни пардоз қиласизми?
😉 “Онангни отангга пардозсиз курсатма!”- деб бекорга аитишмаган.
Яқинларга хам улашинг!
СИРДОШИМ ОПАМ
Мен ой бўлсам, сиз қуёш,
Оқизманг ҳеч кўзёш,
Мағрур тургинг, эгманг бош,
Дейди опам, зўр сирдош.
Икки дунё кўрманг ғам,
Сиз бўлсангиз чиқмас кам,
Сиз билан бўламиз жам,
Опам ўзи зўр сирдош.
Сиз бор, армон бўлмаган,
Шахтим сира сўлмаган,
Йиқилсам ҳам, кулмаган,
Опам менга зўр сирдош.
Омадим бор, бахтим бор,
Опа, сиздай тахтим бор,
Синмайдиган шахтим бор,
Опам ўзи зўр сирдош.
Бирам меҳрибон одам,
Кўзларимда бўлмас нам,
Опам билан олсам дам,
Опам ўзи зўр сирдош.
Чиройликда шу малак,
Мен дея жони ҳалак,
Малҳамим доим керак,
Менинг опам зўр сирдош.
Бахтимга омон бўлинг,
Дунё тургунча туринг,
Даври давронлар суринг,
Опам менга зўр сирдош.
Менинг опам зўр сирдош.
✍Солиҳабегим
Яқинларга хам улашинг!
— Қўйинг бу гапларни, ҳали кўрмагандек бўлиб кетасиз, қизингизни тўйига ў
зингиз бош бўласиз, сиздан умидларим мўл, ойижон, ҳамиша яхши ният қилиш керак, ўзингиз бизга шунақа деб ўргатгансиз.
— Бэ-э, гапирасан-да, кўнглим учун шундай дейсан. Сенинг малҳамдек ширин забонинг, меҳринг мени шу кунларгача асраб келди. Йўқса, аллақачон... Ҳаммасига ақлим етади. Ёши катталарнинг синган суяклари битмайди, ўсмайди ҳам. Ёш бўлганимда икки ойда оёққа туриб кетардим. Аҳволим кундан-кунга нарёққа қараб кетяпти. Кампир хўрсиниб чуқур «уф» тортди. Кўзи ёшланди. Лаби пир-пир учиб қимтинди.
— Ботирим келса айт, мени бу ердан олиб кетинглар. Сандан бошқасига ишонмайман. Ҳаммаси ҳам бола-чақа ўстиряпти. Шунақа дунё экан. У яна хаёл суриб кетди. Сўнг: — Адиба, — деди афсус билан, —- ёшлик шошиб турган меҳмонга ўхшаркан... Кучга тўлган ёшлик йилларим ҳеч кўз олдимдан нари кетмайди. Қадрига етмаган эканман.
Қараб туриб Адибанинг кўнгли вайрон бўлди. Унга раҳми келиб, узоқ термулиб қолди. Қанийди, қўлидан келса-ю, уни оёққа турғазиб олса. Ўксикли кўз ёшларини кўрмаса... Қўша-қўша ўғилларининг тўйларида, никоҳ базмида даврага тушиб «Тановар»га хиром айлаб, бутун тўй аҳлини лолу ҳайрон қолдирган аёл қани?
Ўша куннинг ўзидаёқ Ботирали онасини уйига олиб кетди. Ишдан қайтган Баҳром асло ажабланмади.
— Қаерда тинч бўлсалар, ўша ерда бўлганлари яхши. Ботир, қўнғироқ қилиб хабарлашиб тургин, — деди. Адибанинг кўз ёшларини кўриб Зуҳра пичинг қилди:
— Ойим ўлмасларидан бурун йиғлаб ўзингизни яхши, фидойи кўрсатмоқчимисиз? Йиғига бало борми? Яхши ният қилинг.
— Фидокор, меҳрибон опамиз бор-да, — Мавлуда жилмайди.
Адиба ичкари уйга жой қилди, оҳори тўкилмаган янги, оппоқ чойшабларни ёзиб берди. Она оёқ-қўлини узатиб, хотиржам нафас олди. Адиба чой дамлаб келди. Бир пиёла асал чой ичириб, ойисининг юз-кўзларини силаб ўтирди. Бемор фақат бир ҳўпламдан чой, навбати билан шарбат ичади. Лекин кундан-кунга аҳволи кетиб бораётганини сезган Ботирали ишга бормай, ўз ҳисобидан таътил олди. Адиба кампирнинг бошидан нари кетмайди. Уни бироз чалғитиб, кайфиятини кўтаришга ҳаракат қилади. Нима бўлганда ҳам ҳар куни ғанимат бўлган момонинг дуоларини олиб қолсам, дейди.
Ҳар куни тонгда ўқишга кетар чоғи Алишер билан Лайло бувижони олдига кириб, салом бериб ачомлашади.
— Тузукмисиз, бувижон, қаранг, кечагидан кўра анча яхшисиз, яхши бўлиб қолинг, бувижон, бугун сиз учун «аъло» баҳолар олиб келаман, — дейди Алишер. Бувининг қуруқшаган лаблари ёйилиб, кўзлари порлаб қалбидан меҳр туйғулари тошиб дуо қилади. Буви уларга узоқ термулиб туради. Беҳол лаблари «Ўсиб унинглар, бахтингизни берсин, сизлардаи розиман...» деб пичирлайди. Ою кунлар шу таҳлит ўтиб турди.
Бугун эрталаб кампир тетиклашиб уйғонди. Гаплари тийраклашди. Хонага, деразага, шифту эшикларга бир-бир разм солиб қаради-да, Ботиралини сўради. Шарбатни охиригача ичиб қўйди-да, кулимсираб Адибага қараб қўйди.
— Яна озгина бергин, вужудимга мойдай ёқди-я, — деди жилмайиб. Адибани бағрига олиб, «Сани қизим деганман, унутма», деди. Адиба суюниб кетди. «Эй Тангрим, ўзингга шукр, ойим ҳадемай яхши бўлиб кетадилар, ҳайрият меҳнатларим зое кетмади».
У қайнонасини қучоқлади. Она ҳам, бола ҳам ўзида йўқ шодон эдилар. Бу ҳолни кузатиб турган Ботиралининг ичи «шув-в» этиб кетди. У суюнмади, борлиғини ғашлик қоплади.
Пешинга бориб момонинг юзида ранг қолмади. Адиба пиёлада сув келтириб лабига томизиб турди. Лекин сўнгги томчилар беморнинг лаби четидан оқиб тушаверди. Юмуқ кўзларининг четидан дурдек оққан ёшлари яноқларида қолди. Оқшом чоғи Адибанинг қўлларида сўнгги нафасини олиб, боши ўнгга томон бироз оғди. Лаблари табассумга мойил ҳолда кўзларини юмиб ётарди.
Муҳаббат ТУРОПОВА
@ibratli_sozlar
ҚАЙНОНА
(ҳикоя)
Сарви хола хонасида ямоқ қилиб ўтираверди. Олди тўла товони йиртилган пайпоқлар, чокидан сўкилган шим, тугмаси узилган кўйлак, яна алланималар... Сезмай қопти, вақт пешиндан оғипти. Ҳам вақти намоз, ҳам томоғи қақраб чой ичгиси келяпти. Қўлидаги нинани ип ғалтакка санчди-да, дераза оша ҳовли саҳнига разм солди. Бир маромда қор ёғмоқда. Дарахтларнинг новдалари эгилган. Совуқ ҳам забтига олган. Уй-уйига кириб олган келинлар совуқдан эриниб ҳовлига чиқишмапти, шекилли. Бир чойнак чой дамлаб келиш иш бўптими? Бунақа ишларни ойдинда оёғи бажаради-ку.
«Ё Имоми аъзам», у тиззасига тиралиб ўрнидан турди. Аммо... Вой! Вой! Тавба-ей, оёқлари увишиб қопти, тиззалари зириллайди. Бели тортишиб оғриб тургани учун букчайганча эмаклаб бориб эшикни очиб ҳовлига чиқди. Қор остонагача кўтарилибди. Атрофга назар солдию ич-ичидан севинчи тошиб баҳри дили ёришиб кетди. Паға-паға ёғиб турган қор парчаларига болаларча завқу эҳтирос билан тикиларкан, кўзлари чақнаб, порлади.
— Ёғ! Ёғавер, ёғишингдан айланай, жуда яхши! Қишнинг зийнати қор-да! Беғуборсан, поксан, кони фойдасан, вақтида ёғсанг, ер тўяди — эл тўяди.
У қўлини чўзиб, кафтини қорга тутди. Кафтига қўнган юлдузчаларни тўймай томоша қилди. Кафтининг ҳароратида эриб бораётган қор зарраларини авайлаб артди. Руҳиятига қордек юмшоқ енгиллик кириб, бироз тетиклашди. Айланиб учиб замин узра бош қўяётган қорнинг оппоқ зарраларига севиниб тикилаверди. Ҳозир чойни дамлаб келади, бир пиёлагина ичади, куракни олиб бирпасда йўлкани очиб кураб ташлайди. Ҳавасга қиладиган иш бу, бир пайтлар томнинг қорини кураганда ҳовли ўртасида қорли тоғ пайдо бўларди. Шу тоғ устидан бемалол томга ўтиб, ундан қорли тоққа тирмашиб сирғанчиқ учмасмиди. У хотираларга берилди. Нариги уйдан келинлару набираларнинг гангир-гунгур овозлари, телевизордан таралаётган ашула оҳанглари шундоқ эшитилиб турибди. Бирдан димоғига ёғда қовурилган тухум иси урилди. Қорни ҳам очибди. У бир тамшаниб келинлар хонасига қаради.
— Ёшларга мазза-да. Оҳ, ёшлигим, қани ўша ёшлигим? Э-э! Ўтди-кетди, ғир этиб, эссизгина, умр — ўткинчи, бирпасда қариб қоларкан одамзод, дея ичида ўйлади у...
Сарви хола чойнакни ушлаганча ҳовли адоғига атак-чечак қилиб борди. Лоақал шу ёлғизоёқ йўлнинг қорини кураб, йўл очмаган келинлардан ранжиб, ошхонага етди-ю, яхлаб ётган зинага оёқ қўйиши билан сирғандию тойиб кетди.
— Ё, тавба! Ё алҳазар! Ўзинг асра! Ўзинг мадад бер, Эгам, — деган илтижолари хаёлидан ялт этиб ўтди. Боши ерда — қор устида, оёғи зинада, бели зинанинг қиррасида қолди. Қани ўзини ўнглаб, узатилган оёғини йиғиб ололса... Бу не кўргулик? Оёғи тошга айланибдими, нега қўзғата олмаяпти. Куни битган шекилли, наҳотки шу алфозда... У бор кучини йиғиб, келинларни ёрдамга чақирди. Турғизиб қўйишса, бу ёғини ўзи эплайди. Вой тавба-ей, овози ҳам чиқмайди.
— Ҳой, Мавлуда, Ўғилой! Бу ёққа қаранглар, келинлар-уу, вой, жоним, вой-й, ҳозир ўлиб қоламан. Чиқинглар уйдан! Манга қаранглар-ей!
Ҳайриятки уй тўридаги эшик очилди. Ҳа, эшитишди, яхшиямки шулар бор, эшик қайта ёпилдими, у англолмай қолди.
— Ким? — сўради Мавлуда олма чайнаб туриб, — биров чақирдими?
— Э, ўтираверинг, ким бўларди,ойим-да, шу изғиринда ҳам тинч ўтирмайди, бир иш бошлади шекилли, — энсаси қотди Ўғилойнинг.
— Кеча муллакам қовоқ опкелувдилар, ҳозир чиқсангиз қовоқ сомса қилинглар, дейди.
— Шу совуқда ким боради ошхонага?
— Чақиряптилар, эшитяпсизми, ҳой-ҳойлаб чақиряптилар, — Зуҳра келин деразага қулоқ тутди.
— Э! Борсангиз ҳозир иш буюрадилар... Ўтираверинг, эшитмабмиз, деймиз.
Овсинларнинг кулгусидан хона деворлари зириллаб кетди. Эшик ёпилиб ҳангома давом этаверди. Телевизор ҳали кино, ҳали сериаллар, ҳали «Ҳандалак»ни кўрсатиб, уларни чалғитарди.
Сарви хола «Вой, жоним, нима бўлди менга» — деб бир амаллаб кириб олган ошхонада узоқ ётди. На белини, на оёғини ўнглаб ололмади. Зора бирортаси чиқиб қолса. Тагидан зах ўтиб, танаси музлай бошлади. Агар ҳозир қизи бўлганида югуриб олдига келмасмиди? Бир эмас, олти ўғил туғдим, деб керилиб юраверипти. Давраларда сўзини ҳеч кимга бермай ўғилли тўкис бўлиб юрганлари-чи. Шошманг, ўзи ўғил нима каромат кўрса
-Нега келдингиз? -деди лаблари титраб.- Шунча машмаша камми,сизга? Агар уйимдагилар сизни келганингизни билишса,мени ўлдиришади.
-Нимага ўлдиришар экан?- деди Мансур ғазаб билан. -Сиз боши очиқ аёлсиз.Ўз ҳаётингизни ўзингиз ҳал қила оласиз.Мен сиздан ҳеч қачон воз кечмайман... У шундай деб ўзи олиб келган алланималарни Гулдонанинг бош томонида турган шкафчага жойлаштира бошлади.-Сизни бир кўрмасам, бўлмас эди.Аммо билиб қўйинг,мен орқага чекинмайман барибир.-У шундай деб Гулдонанинг ёнидаги стулга ўтириб олди.
-Илтимос,тезроқ кетинг.-Гулдона йиғлаб юборди.-Ҳозир уйдагилардан бирортаси келиб қолса,билмайман нима бўлади?
-Нима бўлса бўлар,-Мансур қўлини силтаб қўяркан,қўшиб қўйди.- Дунёда ҳал бўлмайдиган масала фақат ўлим.Бошқасининг эса иложини топса бўлади.Жуда бўлмаса,сизни ўғирлаб кетаман.
Аёл индамади.Унинг руҳияти жуда чарчаган эди. Тинчлантирувчи дорилар таъсиридами, асаби бўшашиб,кўзларига уйқу тиқилиб келаётганини ҳис қилди.Аммо шу пайт қайнонасининг овози бошида бомба портлатгандай бўлди.
-Войдод,мусулмонлар.Бу шармандаликни қаранглар.Бу ошиқ- маъшуқларни кўринглар.Уялмасдан касалхонага келганини-чи?-Қайнонаси касалхонани бошига кўтариб бақирарди.
Бир зумда хона шифокорлар ва қўшни палатада ётганлар билан тўлиб кетди.Гулдона кўзларини янада маҳкамроқ ёпди.У ҳозир номус қилганидан ҳаммаси тушга айланишини ёки ўлиб қолишини шунчалар истардики...
-Хола ўзингизни босинг.Бу нима деган гап? Ахир бу ерда қанча беморлар оғир аҳволда ётибди. Навбатчи шифокор Барот аканинг сўзлари уни бироз ўзига келтиргандай бўлди.- Боринг,чиқинг бу ердан.Келинингизни аҳволи ҳали ўнгланмаган.Бу қанақаси?
Қайнонаси яна бир нималар деб вайсаганича чиқиб кетди.Мансурнинг қачон чиқиб кетганини эса Гулдона сезмай ҳам қолди.
Эрталаб яна қизи келди.Кўзлари шишиб кетган,юзлари сўлғин аҳволдаги Гулсара онасини қучоқлаб йиғлаб юборди. Қўлидаги ҳамёнида онасининг тилла буюмларини,каттароқ сумкада кийимларини солиб келган экан.
- Онажон,бибим сизни “уйга қайтиб келмасин”,- дедилар.Ҳамма кийимларингизни ҳовлига чиқариб қўйибдилар.Имомали ҳам " Юзимни ерга қаратадиган онанинг менга кераги йўқ,-" деди,ахмоқ. Шундай дегани учун иккимиз уришиб қолдик. Укам менга "Сен нега онамнинг тарафини оласан? Сен чидасанг ҳам мен чидамайман.Бу иснод-ку," -деб бақирди. Мен турмуш қуришнинг иснод эмаслигини унга тушунтиролмадим.-Қизи ҳиқиллаганча шу сўзларни айтди-да,яна онасини бағрига босди.- Энди нима қиласиз,онажон?
Гулдона музлаб қолганди."Ахир мен нима қилдим? Мен Мансурга тегаман деб туриб олганим йўқ-ку.Бу гап акаларимнинг қулоғига етиб борса,улар мени омон қўйишмайди." Аёл рашки баланд,ор-номуси осмон акаларининг феъл-атворини яхши биларди.
-Онажон,кўп ўйланаверманг.Мен Сизни уйимизга олиб кетаман.Имомали ҳам унгача ўйлаб кўрар.Эҳтимол,фикри ўзгарар.. Онасига далда бўлишга уринаётган Гулсаранинг овозида аллақандай ишончсизлик бордай эди. -Куёвингизга тушунтирдим...
-Қизим, ҳаётингга халақит беришни истамайман.Қолаверса,бу гаплар қайнона -қайнотангнинг қулоғига етиб борса, шаънингга яхшимас. Мен акаларимнинг олдига бораман. Гулдона шу сўзларни айтиб,жойидан турди.-Мана, бугун аҳволим анча яхши.
- Онажон,бибим кеча тоғаларимникига бориб,жанжал қилиб келдилар.Улар сизни қабул қилишмайди энди. Гулсара эзилиб шу сўзларни айтди-да, баралла йиғлаб юборди. -Ўзимни жудаям ёмон кўриб кетяпман.Сизга ёрдам беролмаяпман...
-Унда Самарқандга холангникига бораман, -Гулдона бу гапи билан ўзига ҳам қизига ҳам далда бермоқчи бўлди.(Унинг биргина опаси бўлиб,кўп йиллар олдин қўшни вилоятга турмушга чиқиб кетган эди.)
-Майли онажон.Холамни уйларига меҳмонга боргандай бўлиб, ўша ерда яшаб туринг. Бироз вақт ўтсин.Кейин ҳаммаси ўз жойига тушар балки.-Гулсара онаси билан хайрлашаркан,келтирган овқатини косага солиб қўйди. -Кечки пайт яна келарман.
Ёлғизликни енгган аёл...
(ҳикоя)
Зардевон қишлоғида оралаган миш-миш ҳамманинг эсини тескари қилиб юборди.Ҳамманинг оғзида шу гап."Ҳай эшитдингизми, Гулдона янга қочиб кетганмиш..""Йўғе,наҳотки? Ахир у келин- куёв кўрган кап-катта аёл бўлса? Нега қочиб кетади?Ким билан қочиб кетибди?" "Унга бир эркак оғиз солган экан.Уйдагилари йўқ дейишган эмиш.Кейин ўша эркак билан кетворибди".
Хуллас,"Эл оғзига элак тутиб бўлмайди", деганларидек миш-мишлар роса болалади.
Қишлоқда ҳамма яхши биладиган ҳурматли хонадоннинг ўн етти йил олдин тул қолган келини Гулдона янганинг бундай қилиши ҳеч кимнинг етти ухлаб тушига кирмаган эди.
... Гулдона 17 ёшда аммасига келин бўлганди. У буғдойранг, кичик жуссали бўлиб, жингалак сочлари, қош -кўзлари ўзига ярашган қиз эди.Эри Раҳмонали ундан бир ёшга катта бўлиб,ҳарбий хизматни ўтаб келгач, ўша пайтда мавжуд бўлган жамоа хўжалигида бригадир бўлиб иш бошлади.Ғайратли,бир гапириб ўн куладиган, хушсурат,гавдали Раҳмонали хотинига ҳеч кўнгил қўёлмади. Эҳтимол,ака-сингилдек бирга ўсишгани бунга сабаб бўлгандир. Раҳмонали ичиб олса,хотинини уйдан ҳайдаб чиқарар,” ўттизга кирсам,устингга бошқа уйланаман”,-дерди.Кетма-кет туғилган қиз-ўғил фарзандлар ҳам уларнинг орасини илитолмади.
Аммо Раҳмоналига ўттизга кириш насиб этмаган экан. Унинг 28 ёшда сирли равишда дунёдан кўз юмиши Гулдонанинг ҳаётини ағдар тўнтар қилиб юборди.Дўстлари билан зиёфатга борган йигит маст аҳволда уйга қайтди-ю, эрталаб уйғонмади.
Бева қолган аёл ота-онасининг уйига қайтиб бормади. Гулдонанинг ота- онаси дунёдан ўтиб кетган, уларнинг ота ҳовлисида кичик акаси яшар, Гулдона унинг тинчини бузгиси йўқ эди. Раҳматли эри қурган данғиллама ҳовлида қайнана-аммаси билан бирга яшаб юраверди.Далада ишлади,ипак қурти боқди. Бошқа келинларига анчайин қаттиққўл амма кўнгли ярим келинини доимо аяр,ундан ширин сўзини аямасди.
Шундай қилиб орадан вақт ўтди.Гулдона қайниларининг ёрдами билан қизи Гулсарани турмушга берди,ўғли Имомалини уйлантирди. Имомали амакилари каби ошпазликни ўрганган,қўшни вилоятдаги ошхонадан яхши маошли иш топганди. Тўйдан кейин ўғил онасининг рухсати билан хотинини олиб, қўшни вилоятга кўчиб кетди. Бу орада қайнонаси кенжа ўғлиникига кўчиб ўтди.Чунки кенжа ўғилнинг оиласида эгизаклар туғилган, уларга қарашга одам керак эди.
Энди Гулдонанинг ёлғизлиги жуда билинадиган бўлди.40 ёшга ҳам тўлмаган аёл кечқурун бўлишидан юрак олдириб қўйди. Телевизор кўриб алламаҳалгача ўтирадиган одат чиқарди.Қайнанаси борида билинмаган экан, энди у ёлғизликнинг қанчалар оғир юк эканлигини борлигича ҳис қиладиган бўлди.
Худди шундай кунлардан бирида қайнопаси Шоира келиб,эри Ғафурнинг янги ошхона очаётганлигини ,ошхонага ошпазга ёрдамлашиш, идиш-товоқ ювиш учун аёл киши кераклигини айтиб қолди.
-Хохласангиз,ишланг келин, -деди Шоира опаси кетишидан олдин. –Барибир куни билан уйда зерикиб ўтирасиз.
-Майли опа,бир ўйлаб кўрайчи,-деди Гулдона.
Эртаси куни қайнонаси келганида у билан маслаҳатлашган Гулдона ошхонада ишлашга қарор қилди.
Ошхонани Ғафур асли қаршилик бўлган ҳамкори Мансур билан бирга очган экан. Кўринишидан оғир-вазмин,ошхонанинг бозор-ўчарини қиладиган бу эркакка Гулдона эътибор бермади. Ошхона фарроши Матлуба холанинг айтишича, Мансурнинг ҳеч кими йўқ экан.Ота-онаси ёшлигида ўтиб кетишгач,амакиларининг ёрдами билан уйланиб уй -жой қилган экан. Рўзғор ғамида чет элга ишлашга кетган вақтида фалокат юз берибди.Яъни, уйидан ёнғин чиқиб, хотини ва бир ёшли ўғилчаси ҳалок бўлишибди. Кейинчалик уй-жойини амаллаб ўз ҳолига келтирган бўлса-да, Қаршида туролмабди.Қачонлардир ҳарбий хизматда топишган дўсти Ғафурни қора тортиб Бухорога келиб қолибди.
- Унинг айтиши сиз унинг ёнғин туфайли вафот этган хотинига ўхшаб кетар экансиз,- деди Матлуба хола ҳикоясининг охирида. Сизни кўрган куниданоқ "ким бу аёл?" деб сўради. Жаҳлим чиқиб уришиб бердим.
Samolyotni kim boshqarayotganini bilmasangiz ham xotirjam uchib ketaverasiz, toʻgʻrimi? Unday boʻlsa, hayotingizni Alloh boshqarayotganini bilib turib, nega bezovta boʻlasiz? Yaxshisi hamma narsani Allohga topshiring-da, Oʻziga tavakkul qiling...! ☺️
@ibratli_sozlar
ДАРАХТИ МАКРИ ЗАН САД РЕША ДОРАД!
ФАЛАК АЗ ДАСТИ Ў АНДЕША ДОРАД!
(АЁЛ МАКРИНИНГ ДАРАХТИ ЮЗ ИЛДИЗИ БОР ЭМИШ.ҲАТОКИ ФАЛАК ҲАМ УНДАН БИР ОЗ АНДИША ҚИЛАРМИШ)
Азиз эркакларимиз бор бўлишсин!Ҳаммангиздан бибижоним Қам
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚 ⏮
қия очиғидан.Маҳмуджоннинг еётган луқмаси оғзида қолди.Дунёнинг чор тарафидан келтирилган неча неча гўзалларни кўрган йигит бу қадар етук ҳусн эгасини кўрмаганди.Ўзига қараб турган оҳу кўзларда «Мана кўрдингми,мендек парирухсор шунда умрим ўтмоқда...»деётгандек ўкинч билан боқар,қип қизил гилосдек лаблар эҳтирос тилаб титраб кетди билинар билинмас.Инсонга шайтон шерик экан.Шайтон ундади,бандайи ғофил бажарди.Ишқилиб хиёнат бўлди.Маҳмуд Таманнога буткул асир бўлди.Йигит умрида у ҳали бунчалик суҳбати лаззатли аёлни кўрмаганди.Таманнога совға олмоқ баҳона бир дўконга кириб сотувчидан қора инжу қўйиб ишланган гўшвора(зирак,сирға)сўради.Сотувчи кўрсатган тақинчоқлардан кўнгли тўлмай -Яна борми?-деб савол берди.Сотувчи ичкарига кириб кетиб бироздан сўнг чиқдида -Марҳамат,хўжайинимизда бор экан.Киринг,нархини келишолсангиз сизники деди уни бошлаб хўжайининг олдига олиб бораркан.Соқоли кўксига тушган,қора қош,хуш сурат ва жиддий дўкон хўжайини қора марвариддан ва ҳаворанг олмосдан дид билан ишланган гўшворани кўрсатиб нархини айтди.Нарх борасида бироз тортишиб охири келишишгач,фил суягидан қилинган қуттичага солиб бераётиб дўкондор Маҳмуджоннинг дидини мақтади.
-Тошларнинг қийматию қимматини яхши тушунаркансиз.Лекин ҳар заифа ҳам қора инжунинг қийматини тушунавермайди.
-Оре рост -деди Маҳмуджон.-Лекин менинг суюклигим қора инжуни бисёр севар экан.Деярли ҳар зеби-зийнатида бор.Дўкондорнинг қошлари кўтарилиб,нигоҳлари ниманидир сезгандек бўлганини ишқдан сармаст йигит пайқамай қолди.
-Бугун суюклигингизни хурсанд қилмоқ режангиз борми?Ҳар не керак бўлса келинг,арзонлаштириб аслидан бераман меҳмон йигит.
-Албатта!Миннатдорман!-Маҳмуджон дўкондорлга миннатдорчилик билдириб эшикка йўналди.
Таманно билан ширин суҳбат қуриб турган маҳал Ғулом эшикни шиддат билан тақиллатди.Ҳовлидаги баланд болохона томига чиқиб тўрт томонга қараб пойлоқчилик қилаётган эди у.
-Бекам,муюлишдан бекнинг отига ўхшаш қора отда биров бурилди.Бек қайтганга ўхшайдур -деди у ташвиш билан.Ҳақиқатда зум ўтмай ғазабдан тишлари ғижирлаганча Назифхон кириб келди.Хобгоҳида кашта тикиб ўтирган Таманно уни очиқ юз билан қарши олди.
-Келинг бегим.Нечук?Наҳот мен интизорингиз эсингизга тушган бўлсам?
Назифхон ҳамма жойни қаради.Ташновхона(таҳоратхона),омборхона,болохоналарни бир бир қаради.Ҳеч ким йўқ.Бир чимирилиб индамай ортига бурилиб кетди.
Орадан уч тўрт кун ўтиб яна ўша меҳмон йигит совғага кирди.Энг камёб тақинчоқни бераркан Назифхон савол берди:
-Меҳмон,суюклигингиз кимнинг қизи экан?Уйланасизми унга?
-Эҳҳҳ ака...Суюклигим бир саҳро бағридаги ғунча..Кошки эди уйланишнинг иложи бўлса?
Ширин суҳбатга банд севишганларни яна Ғулом огоҳлантирди.Яна Назифхон ҳамма жойни алғов далғов қилиб ҳеч кимни топмади.Яна икки даъфа бу ҳол такрорлангач тунда хотинининг кумушдек баданини бир бир кўздан кечирди.Бўйнидаги билинар билинмас қизғиш қонталашни кўриб ҳаловати бузилди.Энди гумони қолмади.Лекин исботи йўқ эдида унинг.Назифхон ҳам айёрлик йўлига ўтди.Маҳмуджон яна дўконига кирганда уни гапга солди.
-Нокамтарликка йўйманг меҳмон.Менинг нуфузим юқори бу шаҳарда.Балким сизни ўша дилдорингиз билан қовуштиришга ёрдамим тегар.Кўнглингизни очинг тортинмай...
Кўзига Таманнодан бошқа ҳеч нарса кўринмаётган Маҳмуджон бор гапни айтди қўйди.Кўпни кўрган,айёр Назифхон соқолини тутамлаб Маҳмуджонга синовчан қаради.
Сўнг шундай деди:
-Сиз шунда бўлиб туринг.Мен бирор соатда қайтаман.
Назифхон дўконидан чиқиб тўғри Таманнонинг акаси Соҳиббойнинг уйига борди.Бор гапни айтиб бераркан эшик ортида ҳамма гапни Собирбойнинг хотини Нодирабегим эшитиб турганидан бехабар эдилар икковлари ҳам.
-Сиз ўша меҳмонни олиб келинг -деди Соҳиббой.-Бу ерда нафсоният,орият турибдур!Агарки шу гапларни ҳақиқатда менга ҳам айтса мен шу куни Таманнони ҳам,ўша Бухороликни ҳам сўяман.
Назифхон чиқиб кетгани ҳамоно,Нодирабегим хизматкорларга юмушларини тайинлаб йуқлигини билдирмаслигини айтиб Таманнонинг уйига қараб югурди.Янгасининг шоша пиша айтган гапларидан Маҳмуднинг ҳам,ўзининг ҳам ҳаёти хавфдалигини тушуниб етди.
-Энди бир илож қилинг янгажон -деди у йиғламсираб.-Йўлини топинг жон янга...
-Энди бундоқ қиламиз.Б
идан тикилган махсус мешларда олиб келиб сотадиган сув сотувчилар ,маҳаллий халқ Мешкоб,Самарқанд ва Бухоронинг тожикзабон аҳолиси Машкоб деб атайдиган кишининг ўзининг келганини билдириб айтаётган қўшиғи эди.Маҳмуджонни оёқлари ўша томонга бошлади.Ўзидан эллик олтмиш одим нарироқда турган Машкоб бир дарвозадан пулини олиб кармонига солдида яна Самарқанд кўчаларини бошига кўтарганча машҳур қўшиғини айтиб кетди.Маҳмуджоннинг
-Ҳой Машкоооб,Машкоооб,тўхта бир пас дея чақиргани унинг овозининг баланд пардасида эшитилмади ҳам.Ташналик қийнаётган йигит боя машкоб сув сотиб кетган дарвозани тақиллатди.Нақшинкор ёғоч дарвозанинг мис ҳалқаларини қуббасига ураркан ичкаридан бир ажиб нафис товуш эшитилди.
-Хизматкоримиз юмуш билан бир ёққа кетганди.Уйда бошқа эркак йўқ.Шу сабаб ўзим чиқишимдан ўзга илож қолмади.Не юмуш бор меҳмон?
Дарвоза ортидан эшитилган сас ўн саккиз ўн тўққиз ёшлардаги заифага хос бўлиб инчунин ёқимли эдики Маҳмуджон лол туриб қолди бир муддат.Қизнинг не юмуш борлигини суриштиришдан олдинги тушунтириши унинг одобидан ҳам дарак эди.
-Ниҳоят чанқадим сингил.Машкобга етолмадим.Сув бермоқ савоб дейдилар.Бир коса сув беринг....Худо ёрлақасин сизни-деди ниҳоят у ўзини қўлга олиб.
-Бир муддат..Ҳозир....-мафтункор овоз соҳибасининг дарвоза олдидан узоқлашаётганини ғарч солинган ковушлари билдирди.Бир оздан сўнг дарвоза оғир ғижирлаб қия очилдида,ўша замонларда камёб ва қимматбаҳо бўлган хитойи чинни косада сув тутилди.Четларига тилла сувидан ҳал югуртирилиб,ҳаворанг гуллар солинган жонон косаданам бу косани тутиб турган қўллар ақлни олгувчи эди.Оппоқ билакларни олтин билакузуклар безаб турар,ҳусайни узум донасини эслатгувчи бармоқларда гавҳар кўзли узуклар ёниб кўзни олгудек,шу сутдек оқ қўллага қондек қип қизил хинодан нақшлар солинган эди.Коса ва бу қўллар баробарида дарвозанинг қия очиғидан гупиллаб чиққанча гулоб иси димоққа урилди.Маҳмуджон косани олиб муздек сувни сипқордида,ичига битта бухорий тилло танга солиб қайтарди.
-Умрингиздан барака топинг.Сувдек сероб бўлинг!
-Савоб пулга сотилмайди меҳмон.Тиллони олинг.Бизни ерга урманг...
Қизнинг бу сўзларидан сўнг у коса ичидан тиллони олиб,косанинг иккинчи четидан ушлаганча шундай деди:
-Шу савобни ҳар кун қила оласизми?
-Эртага келиб дарвозани тақиллатсангиз хизматкоримиз сув олиб чиқади.Саломат бўлинг.
Ёпилган дарвоза олдида анча туриб қолган Маҳмуджон оёғини зўрға ўзига бўйсундириб узоқлашди.Намозшомгача шаҳар айланиб карвонсаройга қайтди ҳамки,хаёлидан ўша мафтункор овоз,ҳушини олган оппоқ қўллар кетмади.Амирнинг саройида нуфузли амал эгаси бўлмиш Маҳмуджон не не гўзалларни кўрмади Аркда.Лекин бунчалик ақлу ҳушини банд этолмаганди ҳеч бир санам.Нега бугун биргина қўлию,овозини эшитиб бу қадар юрагига олов тушди?Не синоат бу?Кечаси уйқусида ҳам ҳаловат бўлмади унинг.Оёқлари эртаси чошгоҳ маҳали яна ўша кўчага бошлади.Қалтироқ қўллари яна ўша мис ҳалқани қуббага ураркан ақлини олган оппоқ қўллардан сув ичмакни орзу қиларди.Дарвозани баланд бўйли,бошига салла ўраган ҳабаш қул очди.
-Ассалом Алейкум.Хизмат?-деди у қўлини кўксига қўйганча.Лаҳжасиз гапиришидан болалигидан бери шу диёрлардалигини билиш мумкин эди қулнинг.
-Ваалайкум Ассалом.Бекангизга бир савоб тилаб юрган гадо келибдур деб хабар беринг иним-деди Маҳмуджон ҳам қўлини кўксига қўйганча.
Ҳабаш қул қаршисидаги йигитнинг банорас тўни,ипак салласию,хром этиги,бармоғидаги қора гавҳар кўзли узугига ҳайрон бўлиб қаради.
-Савоб тилаб юрган...гадо?Сизму ўша гадо?
-Мен ўша гадо-деди Маҳмуджон кулимсираб.Қул индамай бошини қимирлатиб кириб кетди.Бир оз ўтгач бир косада сув олиб чиқиб узатди.Маҳмуджон сувни ичиб ичига бежиримгина тилла зулфибодом (аёллар соч безаги)солиб қайтарди.
-Бир пас шошманг меҳмон-деди ҳабаш қул.-Мен бекадан берухсат ололмайман бу туҳфани.Кетмай туринг...-у шундай деганча ичкарига кириб кетди.Зум ўтмай қайтиб чиқиб зулфибодомни Маҳмуджоннинг қўлига тутқазди.
-Савобнинг қиймати зулфибодомчалик эмас экан.Бека шундай дедилар.Савоб тилаб келмоқ истасангиз бемалол экан.
Савобталаб гадо эртасига коса ичига ёқут ва феруза билан безатилган билак узук солди.Худди кечагидек қайтарилди бу ҳам.Эртаси ку
Аёлга мехр беринг
Вақти келса йўл беринг
Чиндан севсин десангиз
Даста-даста пул беринг 😂
#шунчаки
Мени танимайдиган, аммо тушунадиган бири билан ўтириб дардлашгим бор..
© Алла ким...
@ibratli_sozlar
-падарингга ланъат! Ит!-деди бақириб.Сакина полга ёмон тушди аммо номуси кучлилик.қилиб Айдизни уришга нарса қидира бошлади.
-буёққа кел!-деди Айдиз устидаги кўйлагини ечиб ташлаб.Сакина нафрат билан бақирди.
-одам бўлмай ўлиб кет!
Айдиз шимини ҳам ечиб ташладида Сакинани устига бостириб келди.Сакина айиқдек эркакни кучи етганча итараркан силласи қурий бошлади.Эркакнинг ёқимсиз нафасини ҳис қилди.Шу пайт эркак бирдан аҳҳ деб бақириб юборди.Сакина ҳаммаси тамом деб ўйлагани учун эркакни оғриқдан бужмайган юзига қараб уни ўзидан нари итарди.
-тур ўрнингдан!
#Оилалилар_Эшитсин
Турмуш қургач, жуфтингиз билан шу 5 та қоидани келишиб олинг.
Оилангиз ҳамиша мустаҳкам, тинч-тотув, ҳаётингиз гўзал бўлади ИншаАллоҳ
❤Sevgan insoningizni Tug'ilgan san'asiga qarab qandayligini bilib oling!!!
👇Pastdagi san'alardan tug'ilgan san'asini toping va bosing
1. 🔴 2. 🔴 3. 🔴 4. 🔴 5. 🔴
6. 🔵 7. 🔵 8. 🔵 9. 🔵 10 🔵
11 ⚫️ 12 ⚫️ 13 ⚫️ 14 ⚫️ 15 ⚫️
16 ⚪️ 17 ⚪️ 18 ⚪️ 19 ⚪️ 20 ⚪️
21 🔴 22 🔴 23 🔴 24 🔴 25 🔴
26 🔵 27 🔵 28 🔵 29 🔵 30 🔵 31
Sinab ko'ring judayam ajoyib
❣️Борида қадрланг қадрдонларни,🍀
❣️Лаҳзада умрлар топади
якун.🍀
❣️Бугун соғ-саломат юрган одамни,🍀
❣️Эртага қабрга қўйиш ҳам мумкин!🍀
Яқинларга хам улашинг!
😭Дунёни дахшатга солган вахшийлик...
Наргиза ва Мухаммаднинг тўйларига 1 йил бўлди.Улар бир-бирларини севиб-севилиб турмуш қуришди.Севишганлар ўртасидаги энг катта душман бу рашк.Рашк улар ўртасида ҳам ўз кучини кўрсатарди.Тўйи бўлганидан сўнг хам улар ит-мушук бўлиб жанжаллашишарди.Хатто бир куни Наргиза эрининг ишхонасига дўппайган қорни билан жанжаллашгани борди.Шунда бошлиғи аввал оилангни тўғирлаб ол деб ишдан бўшатиб юборди.Ванихоят Наргиза кутган нарса содир бўлди, эри унга хиёнат қилди. Наргиза нима қилиб бўлса хам тинмасдан эридан қасос олиш йўлини изларди.Охири у эридан қасос олиш учун тутган йўл хаммани шокда қолдирди. У айнан шундай йўл тутган эди 😨😨👇
таркан? Лоақал биттаси қиз бўлмади-я. Ҳозир раҳматли чоли Абдураҳмон бўлганда-ку... У ҳам чойхонадан мақтаниб келарди.
— Онаси, Раҳим кервоз бору, кўчанинг бошида турадиган, косамнинг тагида қолган ошни еб, ялаб қўйди. «Ният қилдим, ака. Сизнинг йўлингизни берсин», — дейди. Эшитдингми?
— Айтмадингизми, ҳаммаси Яратгандан, деб...
Олти ўғилни бошқалардан кам қилмай орзу-ҳавас билан катта қилди, уйлади, жойлади, бари бола-чақали, ишли бўлди. Нима бўлгандаям ўғил хотиним деб, қиз эрим деб кетар экан. Меҳр олмадек икки паллага бўлинар экан.
Совуқ ошхонада инграниб ётаркан, келинлари бир-бир кўз олдидан ўтаверди. Тўнғич ўғлининг хотини Адиба яхши чикди. Келган кунидаёқ туғишган қизидек бўлиб кетди. Тарбиялаган ота-онасига раҳмат. Оғриқ зўрайиб, кўз олди қоронғилашди...
Кўча дарвозаси ғийқиллаб очилди. Совуқдан қўллари кўкариб келини Адиба кўринди. Қалин пўстинга ўралиб олган Адиба тўғри қайнонасининг хонасига бурилди. Қордаги ғачир-ғучур оёқ товушларни эшитиб Сарви хола суюниб кетди.
— Ҳой, — деди заиф овозда. — Кимсиз? Бу ёққа қаранг, ошхонага.
Адиба заифгина бу овозни эшитди. Қадамини шу томонга тезлатди. Ошхонага кирдию кампирнинг ётиш аҳволидан ҳанг-манг бўлиб қолди.
— Ойижон! Вой, бу нима ётиш?! Йиқилдингизми? Овсинларим қани? - Гапира туриб қайнонасининг қўлтиғидан олиб турғизмоқчи бўлди, аммо эплаб бўлмади.
— Тегма, тегма, болам, вой жоним, белим узилиб кетган шекилли, тегма, — деб додларди.
У айвон томон югурди. Бор овози билан бақирди:
— Ўғилой! Мавлу! Ҳой, Зуҳра! Тез! Тез буёққа келинглар! Ойим... Ойим ахир йиқилиб тушибдилар-ку, наҳотки кўрмаган бўлсанглар. Наҳотки эшитмай уйга қамалиб ўтирсанглар.
У уйга кириб «Тез ёрдам»га қўнғироқ қилди. Иссиқдан юзлари бўғриққан Ўғилой, Мавлуда, катта жун рўмолга ўралиб олган Зуҳра кетма-кет айвонга чиқишди.
— Нима гап? Тинчликми? Намунча ҳовлиқасиз, опа, ўт кетдими? — энсаси қотди Мавлуданинг.
«Шу совуқда тинчгина уйида ўтирмай, етиб келганини-чи» — пичирлади лабини буриб Ўғилой.
— Юринглар, — деди Адиба ошхонага имо қилиб. Тўрт келин холани бир амаллаб кўтариб, уйга олиб киришди. Жойига ётқизиб, юзини силаб, дори ҳидлатишди. У кўзини очди. Ранги докадек эди. «Тез ёрдам» етиб келди. Доктор беморни текшириб кўргач, касалхонага олиб борамиз, деди.
— Нима гап? Ойим қанилар? Тузукмилар? Сани кўзинг қаёқда эди?
— Вой, ойим, адаси, ойим йиқилибдилар, — у қаттиқроқ йиғлаб юборди.
— Кўз ёшингни арт-э, — бақириб берди Ботирали, — йиғлама, тут ўзингни.
Адиба итоаткорона стулга ўтирди. Ботирали бош шифокор хонасига кириб кетди. Адибани йиғлама, деб койиса ҳам ўзини тутолмай ўз ёшларини яширарди.
Эшик очилиб, даволовчи шифокор кўринди.
— Рентгендан ўтказдик. Бел пастки қисмидан бўкса суяклари дарз кетган, гипсладик. Тўпиқдаги шилинган яралар қўрқинчли эмас, малҳам суртиб боғлаб қўйдик. Мана бу дориларни ичириб туринг, — у дорилар ёзилган рўйхатни узатди, — Бу оғриқ қолдиради, бу суякларни мустаҳкамлайди. Фақат қаттиқ ўринда қимирламай ётишингиз лозим.
...Мана, шунга ҳам саккиз ой бўлди. Қимирламай ётаверган Сарви хола қоқ суякка айланди. Озиб-тўзиб овқатдан ҳам қолди. Адиба эрини, болаларини ўз ҳолига қолдириб, кампирнинг олдига кўчиб келди. Гоҳ дори, гоҳ чой, гоҳ ҳожат... ҳеч кимни қариган чоғида ётгулик қилмасин. Азобда қолган она аранг пичирлайди: «Кам бўлма, болам, барака топ, меҳнатларингни роҳатини кўргин...»
Эрталаб Ўғилой ишга кетаётганда дераза ортидан сўрайди: — Тузукмилар? Яхши бўлиб қолдиларми? Ишга кетаётувдим.
Мавлуда умуман кўринмайди, ўзини иш билан банд одамдек кўрсатади. Зуҳра эшикни қиягина очиб, — Опа, — деди бурнини жийириб рўмолча билан тўсиб оларкан, — тузукмилар? — у ёв қувгандек зумда ғойиб бўлди.
— Ухлаб қолибман. Ишга кеч қолдим. Кечқурун кирарман, — дейди деразадан мўралаб Баҳром.
«Эрталаб кириб ўтаман, соғлиқларини сўрайман, ҳозир кеч бўлиб қолди» хаёлидан ўтади Баҳодирнинг. — Ойим тузукмилар? — сўрайди хотинидан, — сен хабар олиб тур, яна гап чиқиб юрмасин.
Кунлар ўтаверди. Cоат миллари имиллайди.
— Адиба, — дейди у пичирлаб, — қийналиб кетдинг, болам...
-Келишинг шартмас қизим.Тинчингга қара.
Хавотирли хаёллар билан тонггача ухлолмаган Гулдона эрталаб бош шифокорнинг олдига кирди.Уйга кетавериши мумкинлигини эшитиб, жойини йиғиштириб қўйди.Чой ичган бўлди. Қўлида биргина сумка билан касалхонадан чиқиб,туман марказидаги шоҳбекатга йўл олди.У Самарқандга кетишга қарор қилганди. У бошига тушган ғалвалар сабаб Мансур ҳақида ўйлашни ҳам, эслашни ҳам истамай қолганди.
Кўча бошига бормасидан қўл телефони чақириб қолди.Нотаниш рақамдан кимдир қўнғироқ қилаётганди.Аёлнинг жавоб бергиси келмади.Маршрут таксига ўтириб, шоҳбекатга келди.
Самарқандга кетадиган автобус вақтини аниқлаб, ҳали бир соатча вақт борлиги сабаб ўша ердаги дўконларни айланмоқчи бўлди. Шу пайт яна қўл телефони жиринглаб қолди. Қўнғироқ яна ўша нотаниш рақамдан экан."Ким бўлди экан?"Гулдона яшил тугмачани босди.
-Гулдона,нега жавоб бермаяпсиз? Роса хавотир олдим...Бирданига янграган Мансурнинг овози аёлни саросимага солиб қўйди.
-Менга бошқа қўнғироқ қилманг. Бу ердан бутунлай кетяпман.
-Қаердасиз? Мен сизни ҳеч қаерга кетишингизни ҳоҳламайман.-Мансурнинг овози илтижо аралаш янгради.
- Илтимос, бошқа қўнғироқ қилманг.Мени унутинг.
Мансур яна алланималар деяётганда,Гулдона телефонини ўчириб сумкасига солиб қўйди. Кейин бироз ўйланиб турди-да,қизига қўнғироқ қилиб Самарқандга кетаётганини айтди. Кайфияти бузилиб,дўконларни айланишдан ҳам воз кечди.
Аёл автобуслар турган жойга яқинлашди.Юраги қалқиб кетаётгани учун тинчлантирадиган ҳапдоридан тилининг остига ташлади.Ҳайдовчидан илтимос қилиб, ҳеч ким бўлмаса-да, автобусга чиқиб ўтириб олди. Энди буёғига ўзининг ҳаёти қандай кечиши ҳақида ўйлай бошлади.Опасига нима дейди,қандай тушунтиради? Поччаси, жиянлари уни қандай қаршилар экан?
Автобус деразасига қараб, ўй суриб ўтирган Гулдона бирдан сергак тортди.Чунки шоҳбекат майдонига Мансурнинг "Нексия"си кириб келганини кўриб қолганди.Машинадан Мансур билан бирга қизи Гулсара тушиб келди.
Гулсара шоҳбекатга аланг- жаланг қараб, тўғри "Самарқанд- Бухоро" ёзувли автобусга қараб кела бошлади.Мансур ҳам унга эргашди. Гулдона бўлса автобусдан тушишни ҳам, тушмасликни ҳам билмас, вужуди титраб ўтирарди.
Моҳигул Назарова.
@ibratli_sozlar
-Хола, нега мен ҳақимда суриштиради? Ҳали бошимга йўқ жойдан туҳмат ағдарилмаса эди...Қўрқаман,бунақа гаплардан.Биласиз,эри йўқ аёлнинг тупроғи енгил бўлади,- Гулдона ростдан чўчиб кетди.- Мен қуда- андали аёлман.Ортиқча гап-сўз керакмас,менга.
Кунлар ўтаверди. Мансур Гулдонани кузатиб юраверди. Бир куни Ғафурга кўнглини ёрди. Ғафур дўстининг аҳволини яхши тушунгани учун уни ранжитмаслик учун индамай тинглади.Кейин бу масала жуда қийинлигини,Гулдона турмушга чиқолмаслигини,бу таклиф унинг оиласида ҳам катта муаммо чиқариши мумкинлигини тушунтирди. Мансур бўлса "Шунча йиллик дўстлигимиз ҳаққи,бир марта мен учун совчи бўлиб боргин.Фарзандлари ҳам уйли- жойли бўлишибди. Ҳали Гулдона ёш-ку. Боши очиқ аёл бўлса...Илтимос йўқ демагин," -деб туриб олди.
Ғафур аввал хотинига бу гапнинг учини чиқарди.Аммо Шоира бу масала ўта нозиклигини,онаси буни эшитса жуда хафа бўлишини, укаси ўлмаганда шундай бўлмаслигини айтиб, йиғи-сиғи қилиб эркакни сиқиб ташлади.Ғафур эртаси куни Мансурга "Мен бу ишга аралашишга тоқатим ҳам, иложим ҳам йўқ.Гулдонанинг ўзи билан келишгин. Агар тақдирларинг қўшилган бўлса,ҳеч ким ҳеч нарса қилолмайди,"- деди.
Мансур энди Гулдонанинг кўнглини топишга ҳаракат қиладиган бўлди.Табиийки, ҳар иккиси бир жойда ишлашгани учун бунга эриша олди ҳам.
Бир куни шамоллаб қолган бўлса-да, ишлаётган Гулдонани мажбурлаб, шифокорга олиб борди, буюрилган дори-дармонларини келтириб берди. Ўзининг эътиборлилиги, ширинсўзлиги, меҳрибонлиги билан аёлнинг кўнглига йўл топа олди. Меҳрга ташна аёл қалби бунга бефарқ бўлолмади. Гулдона унга ўрганиб қолди.Шундан кейин Мансур Қаршига бориб тоғасининг хотинини олиб келди-да, Гулдонанинг "керакмас,бундай қилманг",- деб қилган илтижоларига қарамай,совчиликка жўнатди.
Ўша куни Гулдоналарнинг уйида қиёмат қўпди гўё.Қайнона келган совчи аёлни беобрўй қилиб, кўчага ҳайдаб чиқарди. Онасидан хабар олишга келиб, бу воқеанинг устидан чиқиб қолган Имомали кўчада совчи аёлни кутиб турган Мансурни ҳақоратлади, у миниб келган машинанинг ойнасини уриб синдирди. Гулдона ишга боришдан маҳрум бўлди.Қайнонаси унга "Агар шу одамга тегсанг,уйни ҳам,фарзандларингни ҳам унутгин. Эрга теккинг келган экан,ёшлигингда теккин эди.Қуда-андалик бўлганингда бу нима қилганинг? Бизни қишлоқда шарманда қилмоқчимисан?Агар шу одамни десанг,сени ҳаммамиз оқ қиламиз",-деди.Гулдонанинг ҳаёт зарбларидан минг бўлак бўлган юраги бу гапларни кўтаролмади. Йиқилиб қолди. Касалхонада ўзига келган аёлнинг бошида қизи йиғлаб ўтирарди.
-Онажон,-деди қизи Гулсара.-Мен Имомалига тушунтиришга ҳаракат қилдим. Дадам вафот этганларидан бери ёлғиз ўзингиз бизни катта қилганингизни,сизга қийин бўлганлигини,ёшингиз ўтаётган пайтда ёнингизда бир ҳамроҳ кераклигини айтдим.Аммо у тушунмаяпти.Бибимнинг гапларини такрорлаяпти...
- Қизим...Гулдона томоғига қаттиқ нарса тиқилиб, бир зум гапиролмай қолди. Уят,номусдан баттар ғужанак бўлиб,бошига одеялони тортди.-Менга ҳеч нарса керакмас.Мен...турмуш қурмоқчи эмасман.
- Онажон, мендан уялманг.-Гулсара онасини ётган жойида маҳкам қучоқлаб олди.-Сиз уятли ҳеч қандай иш қилмадингиз. Ҳали 30 ёшга кирмасдан бева қолдингиз.Дадам раҳматли яхши одам бўлсалар-да,сизга меҳрлари йўқ эди. Мен ҳаммасини яхши эслайман."Сени ёмон кўраман" десалар ҳам индамай ичингизда йиғлаб, ишларингизни қилиб юраверардингиз.
Гулдона қизига ҳеч нарса демади. Кейинги ойларда ҳаётига озгина ёруғлик олиб кирган одамдан жудо бўлганини ҳис қилгани, бошига шунча ғалва тушгани учунми, унга ҳамма нарса барибир бўлиб қолгандек эди. Қизи онасининг овқатини иситиб, чой дамлаб келди. Бироздан кейин кетишга ижозат сўради.
- Майли қизим,борақол.Бу гапни уйингдагилар эшитмасин,яна. Гулдона истиҳола билан гапирар экан,яна юраги санчиб кетди.- Ҳаммаларини сўраб қўйгин.
Қизи кетгач,ҳамшира келиб, томчи дорини уларкан, бир эркак Гулдонани кўришга келганини айтди."Қайнукаларимдан бирортаси кўришга келган бўлса керак-да",- деб ўйлаган Гулдона эшик олдида турган Мансурни кўриб, юраги орқасига тортиб кетди.
📝 ЖУДА ИБРАТЛИ ВОҚЕА ЭКАН СИЗ АЗИЗЛАРГА ИЛИНДИМ!
Бир куни масжидга имом домла ҳузурига бордим. Домла бир иш билан чиқиб кетган эканлар . Ўтириб кута бошладим. Масжид олдидаги кафтдеккина жойга чой колдиғи тўкилган экан, хунук кўриниб тургани учун бекор ўтирмай деб супургини олиб ишга тушдим. Чой колдиғи баҳона, хийла жойни бир пасда тозаладим. Чиқиндини челакка солаётган эдим, домла келиб қолдилар.
- Хорманг, хорманг!!! - дедилар жилмайганича . Кейин кўзларини бир нуқтага тикиб жим бўб қолдилар. Ишни якунлаб, уст бошимни қоқиб домла билан сўрашдим.
- Сизни бу ҳолатда кўриб бир воқеа ёдимга тушиб кетди - деди домла менга ўтиришга жой кўрсатиб чой узатар экан.
” 70 - чи йиллар эди. Бухоро мадрасасида ўқирдим. Кўпчилик болалар қатори мадраса хужрасида турар эдим. Бир кечаси хожат учун ташқарига чиқдим. Хожатхонага кириб, аввал қўрқиб кетдим. Кейин лол бўлиб қолдим. Ўзини танитмайдиган даражада юзларини рўмол билан ўраб олган бир киши хожатхона тозаларди. Мени кўрди -да, тезда тугатиб жўнаб қолди.
Эртаси куни болаларга воқеани айтиб бердим. Уларнинг ичида ҳам бир неча кун аввал худди шундай воқеага шохид бўлганлар бор экан. Болалар билан келишиб пойлоқчи қўйдик. Тун ярмига борганда ташқарида хуштак чалинди. Югуриб чиқдик. Халиги кишини ушлаб, юзидаги ниқобни олиб қарасак, қаршимизда мадрасамиз мудири турарди !!! Бир қўлида супурги тутиб турган устозимиз қаршисида қотиб қолдик.
- Домла, шу ишни бизга айтсангиз бўлмасмиди? - дедик хижолатдан муздай терга ботиб.
- Савоби - чи ?...
- Бўлмаса, ярим тунда уйқудан қолмай, кундузи ?...
- Одамлар кўрсин деб қилинган иш риё бўлиб қолмайдими?
Бизнинг қалбимизни англаб бўлмас ҳаяжон қоплади. Домламизнинг қўлидаги челакка қўл узатсак бош чайқаб:
- Савоби тугал бўлсин - дедилар ..
Бу воқеа болаларга қаттиқ таъсир қилди. Шундан кейин мадрасада мудирнинг ишига ўхшаш кимлар қилаётгани номаълум хайрли ишлар тез-тез содир бўла бошлади.
Бир куни етим бир талабанинг ёстиғи остидан пул чиқди. Пулнинг эгаси кимлигини, пулларини қайтиб олишини қанчалар қаттиқ ўтинмасин, бу яхшилик эгаси ўзини сир тутди...
Яна бир тонгда бомдод намозига турган талаба йигитлар дорда ўзларининг оппоқ қилиб ювилган кийимларини кўришди .
Бир олис юртдан келиб тахсил олаётган талаба ўзининг эскириб йиртилаёзган кўйлаги ўрнида янги кўйлакни кўриб, кўзлари ёшланди ...
МАДРАСА МУДИРИ ЎЗ ШОГИРДЛАРИГА МУСУЛМОНГА ХОС ХАҚИҚИЙ ХАЁТ САБОҒИНИ
@ibratli_sozlar🕊
ОНА УЧУН САДАҚА
Якшанба куни эди. Бозор тонг саҳардан қизигандан қизиганди. Бозор дарвозаси рўпарасига келиб тўхтаган серҳашам ва қимматбаҳо машина хаммани кўзини ўйнатди. Унинг ичидан келишган хушсурат бир ёши 30 ларда бўлган йигит тушиб келди. Қўлида аллақайси дўконга етказиб берилиши керак бўлган катта сумма солинган қоғоз ҳалтани олганча бозор ўртасидаги икки қаватли дўкон ёнига етиб келди. Дўкондор билан анчадан бери олди берди қилиб турса керак , интиқиб кутаётганлиги сабаб дўкондор оломон орасидан уни дарров кўриб қаршисига чиқди. Шу онда қуюқ қучоқлашиб кўришаркан энди хол ахвол сўрашаётган маҳалда қаердандир пайдо бўлган юпун кийинган жуда ғариб онахон йигитга юзланди:
— Бошинг тошдан бўлсин илойим ўғлим! Болам садақа қил. . Мен онангга садақа қил...
— Мана шунақа дайди гадоларнинг дастидан бемалол гаплашиб хам ўтиролмайсан ее! – дея йигитнинг шериги дўкондор кампирни қувиб солди.
Йигит аксига олиб минг истиҳола билан атрофга аланг жаланг қараркан ёнидаги шеригидан пул сўраб садақа беришни ўзига эп бермади. Онахоннинг қоқ суяк оёқ қўллари кир бўлиб кетган рўмоли хира тортиб тўзиган кўйлаги унинг дийдасига қаттиқ озор берди. Кўзига алланечук ёш қалқиди. Авваллари хам турфа хил лўлими, ўзбекми ёки русми гадойларни кўрганди, аммо бу онахон умуман гадойга хам ўхшамасди.
Худди йўқчилик тўсатдан бошига чақмоқ мисол урган–у, Тақдир кажрафтори сабаб мана шу маҳзунликка чўккан мазлумлик йўлига ўтганди.
“ Уч кундан бери туз тотмаганга ўхшайди “ ҳаёл қилди йигит онахоннинг нон расталарига тарфага судралиб кетаётганига кўзини узмай қараб қоларкан шеригининг ;
— Тушликка зўр жойга борамиз.. Бир кабобхўрлик қиламиз ... деган сўзлари негадир қулоғи остида
“...ҳўрлик қиламиз” дегандек туйилди. Жирканч илондан безиган одамдек бир сонияда ундан нари турди ва “Дўстим. Бироз шошиб тургандим , бошқа сафар “ дея хайр маъзурни хам насия қилиб дарвоза томонга йўл олди.
Шошилиб кўйлагини орқа томонини шими устидан чиқариб олди ёқаларини кенгайтириб тугмасини иккитаси очди.
Аравакашлар турадиган жойда бир озғингина ёши 15 дан ошмайдиган болани кўриб қолди. Бола унинг кўзига нажоткоридек кўриниб кетди.
— Укам аравангни икки соатга ижарага бериб тур. Илтимос шу икки соат ичида қанча фойда кўрсам шуни ярмини сенга бераман. Йигит шошиларди. Сабаби кампирни йўқотиб қўйишни сира истамасди.
Болакай бунақа ноёб таклифдан аввалига эсанкираб қолди. Бироз ўйланиб турганди, йигитни алдамаётганига ишонч хосил қилдими, аравасини берадиган бўлди.
Бизнинг қаҳрамонимиз эса нақ икки соат ичида терлаб, қора кир чир бўлса хам роса арава сурди. Гоҳ сабзи қопларини, гоҳ мева чева ортилган челак тоғораларини гоҳ эса бойвучча эр–хотинларнинг гап гаштагига бозорликларини машиналари юкхонасигача олиб бориб берар, ўзи кўтариб жойлаб хам қўярди. Балким, юклари бор одамлар бунақа тоза ўзига қараб юрган “ғаройиб аравакаш” йигитга қизиқиб қолганликлари сабаб хам айнан уни ёллашарди. Соат қоқ пешинга келганида йигит хориб пишиб ишлаган олтмиш минг пулини қуртдек санаб боланинг ёнига келди ва аравасини хамда қоқ ярим даромад ўттиз минг сўм пулни болага тутқазди. Бола хам бунақа саҳийликдан шошиб қолиб “ Яна арава сургингиз келса мен шу ерда бўламан, ака” деб қолди.
Онахон фаввора ёнидаги мармар зинада бехол ўтирган экан. йигит худди ўз онасини кўриб қолгандек шошиб унинг истиқболига учди. Қўлидаги хамма пулларини онага тутаркан, гадой кампир ҳаяжон ва шодликдан титраб–титраб дуога қўл очди ;
— Бошинг тошдан бўлсин болажоним! Илойо топганинг зар , ушлаганинг олтин бўлсин!
Йигит онага меҳр билан қараб энди ўрнидан туриб кетмоқчи эди, онахон йигитни боя дўкондор ёнида кўрганини эслаб қолди , тилга кирди:
— Боя хам сени кўргандек эдим. Кейин арава суриб юрганингни хам кўрдим аммо бошқа бўлса керак , деб ўйлагандим...
Йигит эса хўрсиниб жавоб берди;
— Боя сизга беришга бир тийин хам пулим йўқ эди. сизни кўриб марҳум онам ёдимга тушди, шу сабаб сизни бир лаҳза бўлса хам бахтиёр кўришни истадим.
{{ Чўнтагингда бир чақа пулинг бўлмаса хам кўксингда бир дунё юрак бўлсин, экан инсонда }}
✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚
ахт аз таваккал!Ҳозир тез отланиб мен билан юринг.Фурсатимиз оз.
Намозшомда Назифхон Маҳмуджон билан келди.Таманнога етишиш иштиёқида хаёли банд бўлгани сабаб на Назифхондан исмини сўради,на кимнинг уйига борилаётганини суриштирди.Янги танишининг «Инш Аллоҳ суйганингизга етказгувчи даражада қудратли инсон»деганига кифояланиб эргашиб келаверди.Нодирабегим эрига атай тайинлади:-Меҳмонни тўрга ўтқазинг.Парча тўшамалар солдим,бу ҳам сизнинг нуфузингиздан дарак бегим.
Ош сузилиб,ейилгач Назифхон айёрона режасига ўтди.
-Қани меҳмон,менга айтганларингизни бу кишига ҳам айтиб беринг.Балким у ноинсоф чолдан ёш жувонни талоғини олиб берарлар?
Унинг овозида киноя бор эдию,яна Маҳмуджон пайқамай қолди.Таманно билан танишганидан бошлаб ҳамма гапни айтиб бера бошлади.-Айни ширин суҳбатимиз пайти эри келиб қолди.Мени гиламга ўраб уй бурчагига тикка қилиб қўйди ул гўзал.Эри ҳамма ёқни алғов далғов қилдию,гиламнинг ичи эсига ҳам тушмади.Иккинчи сафар ошхонадаги гунг хотиннинг сандиғига яширди.Учинчи сафар тандир ичига.Тўртинчи сафар эса...
Тўрда ўтирган Маҳмуджон рўпарасидаги нақшинкор эшик устидаги шаҳнишин(кириш эшиклари устида қуриладиган махсус токча.Кўрпа тўшак,ёстиқ сақлаш учун ишлатилган)пардаси боядан бери қимирлаётганини сезаётганди.Энди парда қаттиқроқ қимирлагани учун қараган эди ўша оппоқ билак ва пари рухсор бир зум кўриниш бериб «Жим»дея имо қилди.Маҳмуджон бир сонияда хатога йўл қўйганини англаб етди.Мияси шу даражада тез ишлаб бу чигал вазиятдан чиқаргувчи чорани топди.
-Бухородан келган куним бир ҳабаш қул бир саватда нок,олмани бозордан энг сархилидан олди.Савдолашмай пулини тўлади.У кетгач сотувчи бу қулнинг бекасини шу қадар гўзал тасвирладики,мен ақлу ҳушим унда бўлди.Исмини суриштирсам Таманно дедими,Тасанно дедими ...эслолмайман аниқ.Хуллас ўша гўзалга ғойибона ошиқ бўлиб туну кун ўшани ўйлаб юрадиган бўлдим.Карвонсаройда бир нақшинкор чорпояли хона ижара олганим бор.Ўша чорпояда ухлайман десангиз.Бирдан уйқусираб ўша чорпоядан пастга тушиб кетиб уйғонсам,тушим экан.Висолига етганим ҳам,уйига борганим ҳам.Аслида уйи қайдалигини ҳам билмайман.Олган совғаларимни эса ўн тўрт ёшлик хотиним Гулжаҳон пошшохонга олдим.Сизлардан умидим эса менга тезроқ Бухорога қайтсам,меҳмоним бўлишингиз.Шу сабаб келдим.Тушга нелар кирмайди дейсиз?Ул гўзал ёри ила бахтли бўлсин.
Назифхон оғзини очганча анграйиб қолди.Собирбой эса маъноли бор қимирлатиб истеҳзо билан заҳарханда қилди.
-Шошиб хулоса қилибсизда доммот?
Қайноғасининг бу кесатиғига Назифхон жавоб бермади.Ўзи ҳам ҳайрон эди.
Соҳиббой ташқарига чиқиб хотини Нодирани чақириб кўзларига тикилди.
-Хўш Нодирим..Макрингиз билан менинг обрўйимни сақлаб қолганингиз дуруст.Энди ишни охирига етказмоқ қолди.Айтинг Таманнога эшикдан ҳозир келгандек кириб келиб,кўз ёшу фарёд қилиб талоғини сўрасин.Ёш умри фарзандсиз ўтиб кетмоқда.
Ниҳоят Назифхон Таманнони талоқ қилди.Талоқ қилишга қилдию қарғади.Ёмон қарғади.Илоҳо тирноқ кўрмай ўт деб қарғади.Никоҳнинг уволи тутсин деб қарғади.
Кўп ўтмай Гулжаҳон Пошшохоннинг устига Таманно кундош бўлиб тушди.Қирқ туяда сеп билан келди Самарқанддан.Кундошига зумрад тош атрофига олмослар териб ишланган олтин узук туҳфа қилди Таманно.Гулжаҳон пошшохон эса олтин билагузук совға қилди.Лекин икки кундош ҳеч қачон очиқ айтишмаган бўлишсада бир бирини хушламай ўтишди.Гулжаҳон пошшохон Таманнони муқаддас никоҳни оёқ ости қилиб хиёнат қилганликда айблаб ўтди.Таманно эса Гулжаҳон пошшохонни ўйламай гапириш ва бефаҳмликда айблади.Лекин Таманно фарзанд кўрмади.Гулжаҳон пошшохоннинг етти фарзанди уни ўз оналаридек кўришди.Кундошлар Маҳмуджон бобо саксондан ошиб вафот қилгандагина иноқлашишди.Нафақат иноқлашишди,балки бир бирига суяниб қолишди.То умрларининг охирига қадар қаерга бўлмасин бирга боришарди.Икки ой олдинма кетин вафот этишди.Айтганча Назифхон ўша воқеъадан кейин мол мулкини етим есирга улашиб Ҳажга кетганича қайтмаганмиш.
Бекорга айтишмаган экан :
ни солинган нақшинкор,марваридлари жимирлаб кўз олгувчи зебигардон ҳам савобнинг қийматича келмади.Тўртинчи куни Маҳмуджон косанинг ичига солиб берган савоб ҳаққини олиб кириб кетган ҳабаш қул анчагина жим бўлиб кетди.Коса ичидаги туҳфа ҳақиқатда нархи арзон бўлсада кўнгил олдида қиймати юксак эди.
Бироздан сўнг ҳабаш қул қайтиб чиқиб косани Маҳмуджонга чўзди.Минг хавотиру ҳадик ила йигит коса ичига нигоҳ ташлади.Кичкина қизил оғзи ипак ип билан боғланган кимхоб халтача бор эди коса ичида.Қиз Маҳмуджон солиб юборган қизил атиргул ғунчасини олиб,ўрнига ушбу халтачани солиб юборган эди.Шоша пиша халтачани очиб қаради.Мошдек катталикдаги қора инжу ва мўъжазгина най қилиб ўралган қоғоз.Юраги гупиллаб урганча мактубни очиб ўқимакка тутинди.Икки масра ғазал ёзилган эди унда.
Муғжа қатида ғалат келмиш дури ғалтон
Гулбарги қати қаро инжу каби лахтайи қон.
(Муғжа -ғунча.Форс.)
Демак зукко қиз ғунча гулбарглари қатига яширинган оқ ҳинд дурини топибмиш.Ҳабаш қул маънодор кулимсиради.
-Эрта чошгоҳда гузар бошидаги чойхонага келинг меҳмон.Бир пиёла чой ичамиз...-деди у оппоқ тишларини кўрсатиб ҳамон кулимсираб.Маҳмуджон қўлини кўксига қўйиб бошини хиёл эгди розилик аломатида.
Тунни ҳали кўрмай туриб ўзига мафтун қилган нотанишнинг байтини қайта қайта такрорлаб тонгга улаган Маҳмуджон чойхонага анча эрта келди белгиланган вақтдан.Чошгоҳда эса ваъдалашилганидек ҳабаш қул ҳам келиб қолди.Салом аликдан сўнг уни ўтиришга таклиф қилиб нон чой,ширинлик ва балиқ буюртирди Маҳмуджон.Луқмайи ҳалолдан лаззатлироқ таом бор эканми дунёда..
Овқатдан сўнг чой устида ҳабаш ўзи ҳаққида ҳикоя қилиб берди.
-Исмим Ғулом -дея сўзини бошлади у.-Асли қай юртданлигимни ҳам,асл исмимни ҳам билмайман.Бекамнинг исмлари Таманно.Беканинг боболари,савдогар Қодирбой мени қул бозордан сотиб олганларида ўн тўрт ёшда эдим.Бекамни ўзим кўтариб катта қилганман.Таманно бегим ўн тўрт ёшдалигида оталари Собирбой Самарқанднинг энг бадавлат кишиларидан бўлмиш Назифхонга узатдилар.Бекам тўртинчи хотин бўлиб тушдилар.Эллик саккиз ёшли Назифхоннинг олдинги уч хотинидан фарзанди йўқ.Бекам ҳам беш йилдан бери мана фарзанд кўрмадилар.Назифхон олдинги уч хотинига ҳовли жой ва биттадан дўкон инъом қилиб талоғини бериб юборди.Таманно бегимга боғланиб қолмишми,ёки ҳали ҳануз фарзанд кўриш умиди борми талоқ бермади.Назифхон тунд феъл,қўрс одам.Эртадан то хуфтангача газмол,мўйна,чарм ва қимматбаҳо тошлар дўконларида кунини ўтказади.Бекам ниҳоятда тирноққа зор ўтаётганликларидан қайғуриб ,кўз ёш тўкадилар.Нечча маротиба оталарига айтгани бетлари чидамай,акалари Соҳиббойга арз қилдилар.Ёш умрим ўтиб бормоқда,мени ажратиб олингиз дея ёлвордилар.Аммо Соҳиббой Назифхоннинг салобатидан ҳайиқур.Давлати ҳам,қудрати ҳам ортиқроқ унинг.Шунақа гаплар бек йигит.Ўзингиз қаердан бўласиз?Исмингиз ким?Касби корингиз нима?
Ғуломнинг айтиб берганлари таъсирида карахт ўтирган Маҳмуджон унинг саволига Бухороданлиги ,исми шарифи ва касби корини қисқа айтдиб бердию,яна ўз хаёллари уммонига шўнғиди.
-Менга энди рухсат Маҳмуджон.Нон туз учун ташаккур.Эртага пешинда Сизни меҳмонга таклиф қиламиз.Марҳамат қилинг.
Шундай дея Ғулом ўрнидан туриб кетишга чоғланаркан эртага кутишини қайта қайта тайинлади.Маҳмуджон мезбон кимлигини сўрашга тортинди.Миясида эса мезбон ким бўлса экан,Ғуломми,Назифхонми,Таманноми деган савол чарх урарди.Аслида бу Таманнонинг уни яқиндан кўриб,Ғулом орқали сўзлашиш учун тузган режаси эди.
Меҳмондорчиликка Маҳмуджон кичикроқ патнисда тўла марварид,ёқут,гавҳар(сапфир),феруза,зумрад тошлардан аралаштириб солиб,бежиримгина саватчага солинган ширинликлар устига қўйиб,ипак рўмол билан устини ёпиб олиб борди.Аййй,қизимааа,кўнгил баъзи пайт андоқки ақлу-тамизни енгар...Таманно бойликка ,тақинчоққа кўзи тўқ бўлсада эркакнинг меҳри,эътиборига зор эдида.Уззу кун ҳайҳотдек ҳовлида ахта қул Ғуломдан ва гунг хизматкор аёлдан бошқа кимсани кўрмас эканда ахир у маҳлиқо.Кўнгли,жисми,истаги бир бўлиб ақлини енгди.Меҳмондорчилик чоғи ноз неъматлардан тотиниб Ғулом билан суҳбат қилсада кўзлари уни қидираётган Маҳмудга аввал ўша оппоқ хиноли қўлларни,сўнг барқ уриб турган жамолини секин кўрсатди эшигнинг
САМАРҚАНДЛИК КЕЛИН.
(Ёки аёлнинг макри ҳаққида)
Тарихий воқеъий ҳикоя.
Бу ҳикояни жаннатмакон бибижоним Қамарнисо Файзуллохон қизи айтиб берган эдилар.
Бухоро Амирлигининг сўнгги Амири Олимхон Аркини ўз замонасида «Шаҳар ичидаги шаҳар»деб аташарди.Бунга сабаб Арк ичида ҳаммомдан тортиб сартарошхонаю,зардўзхонаю дўзандахона(тикувчилик),хуллас нимаики зарурати бўлса тирик жоннинг ҳаммасини Арк ичида раво қилиш имкони бор эди.Масжид,аёллар илмхонаси,зарбхона,мусиқа мактаби хуллас ўз номига яраша шаҳар ичра шаҳар эди.Мана шу ўз замонининг таъбир жоиз бўлса Маиший хизмат соҳасини билимли,оқил ва ниҳоятда хушсурат,келишган қадду-қоматли Маҳмуджон бошқарарди.Ўттиз ёшлардаги бу йигит Арк аҳли ичида обрў-эътибор,ҳурмат қозонган шахс эди.Ўз тижорат расталарига эга бу йигитнинг ишқи Бухоро шаҳар ҳокими Азизхоннинг невараси Гулжаҳон пошшохонга тушди.Ўн тўрт ёшлик Гулжаҳон пошшохон Жўйбори Калондаги бувиси қурдирган аёллар Мадрасасида ўқир,ҳунардан зардўзликни пухта эгаллаган,араб,форс,турк ва фаранг тилларини хуб ва равон билган қиз эди.Ҳаммасидан ҳам нафис рафтори,инжа ҳусни тилларга тушган,уни ҳасми -ҳалоли бўлмоғини орзу қилган давлатмандлар бисёр эдилар.Азизхон Маҳмуджонни маъқул кўриб Гулжаҳон пошшохон унинг хонадонига келин бўлиб тушган кун Мир Араб кўчасининг Аркка туташган жойигача барчага тўёналар тарқатилди.Келиннинг жамоли,куёвнинг камолини мақтамаган қолмади.
Асал ойининг ширин кунларидан сармаст Маҳмуджон ишдан уйга шошарди.Гўзал келинчак эса ёрини табассум билан кутиб оларди.Гулжаҳон пошшохоннинг феълида ажиб бир шўхлик бор эди.Ҳазилни,кулгини хуш кўрарди.Оила даврасида,қайнона -қайнотаси олдидаги шармгинлик,тортинчоқлиги хобгоҳига кирган маҳали туман мисоли тарқаб кетгандай бўлар эди.Маҳмуджон билан ҳазиллашиб унида кулдирар,ўзида қаҳ-қаҳ отиб кулар эди.Маҳмуджон эса уни -Ҳай Пошшохон,секинроқ ,секинроқ -дея ўзи кўзлари ёшланиб кулганча пастроқ кулишга чақирарди.Бир куни Гулжаҳоннинг ҳазилидан эри ранжиди.Ҳазил ҳам беўхшов чиқдида!Маҳмуджон тасбеҳ ўгириб ўтираркан,Гулжаҳон зерикди.Секин бориб эрининг кўркам соқолидан бир толасини шартта юлди.Кейин ўзи қиқирлаганча кулиб уйнинг бурчагига қочди.Маҳмуджон бир норизо қараб қўйдию,индамай тасбеҳ ўгиришда давом этди.Бироз туриб Гулжаҳон яна шу ишини такрорлади.Энди Маҳмуджон ростакамига жаҳли чиқди.
-Бу не адабсизлик Пошшохон?Ким айтади сизни мадраса толибаси деб?Сал одобни ўргансангиз бўларди.Ҳазилнингда ўрни бор Пошшо!
Эрининг бу сўзлари Гулжаҳонга қаттиқ таъсир қилди.У бунақа муомалани кутмаган эди.Ҳали болалик табиати тарк этмаган қиз кўзлари жиққа ёшга тўлди.Эркалиги,болалиги бир бўлиб унинг ҳам тилидан ўйламай сўзлар айттирди.
-Азалдан тенгим эмасдингиз хўжам.Бобомга ҳам,падаримга ҳам ҳайронманки,мани ўттиз ёшдаги чолга узатдилар.Ўз тенгимга узатсалар тушунармиди...
-Нима?Сиз не деётганингизни англаётирмисиз?Ўттиз ёшли чол?Астаъфуруллоҳ!-Маҳмуджон ғазабдан қизариб кетсада ўзини босишга уринди.Гулжаҳон эса ёноқларида ёши думалаб яна сўзида давом этди.
-Сизни мен суйдимда.Бошқа ҳеч бир аёл сизни на суймас,на қайрилиб қарамас.Сиз эса ҳақиқатда тенгим эмассиз!
Бу сўзлар Маҳмуджоннинг иззат нафсига тегди.
-Суярлар бегим!-деди у истеҳзо билан Гулжаҳон пошшохонга.-Мана кўрарсиз ҳали,шундоқким суярлар.Ва суйганлар сизданда гўзалроқ ва сўзлари ширин,андишалироқ бўларлар.
Шундан сўнг Маҳмуджон икки уч кун ўтиб Самарқанд сафарига отланди.Самарқандга етиб келиб карвон саройдан ҳужра олиб,ҳаққини тўлагач,лаш лушини қолдириб Гўри Амир мақбарасини зиёрат қилиб келмоқни ихтиёр этди.Мақбара зиёратидан чиқиб ўша ерда сотилаётган нўхатшўракдан бир косасини еб олиб,сўнг шаҳар саёҳатида давом этди.Афросиёб кўчаларини айланаркан нўхатшўрак ўз кучини кўрсатиб ниҳоятда чанқади.Томоғи қақраганча тўрт томонга аланглаб қудуқ қирди.Қудуқни кўрмадику,аммо қулоғига яқин ўртадан товуш чалинди.
-Машкооооооббб,машкоооооббб
Касеки ҳастет дардманду бетооооб
Гўдакону,пирону,жавону моҳтооооббб
Ба ҳамайи жумла дарду давоооо ооообббб
Таржимаси:Машкоб,машкоб
Кимки бор хастаю бетоб
Гўдаклар,қариялар,ёшлару маҳтоб
Жўмланинг дардига сувдир даво
Бу ўша замонларда тоғ чашмаларидан тип тиниқ зилол сувни мол терис
Rasmdagi qaysi imo-ishoradan siz koʻproq foydalanasiz?
Bu shaxsingiz xususiyatlarini aniq aytib beradi.
