34448
Хаётий ва Ибратли ҳикоялар... Хикматлар хазинаси... Инсон такдирини аччик синовлари... Hamkorlik va reklama uchun 👇👇 @Bronzam . . . . . .
и роҳaтбaxш дaмлaр ўрнини борa-борa ғaшлик, aлaм, эригa бўлгaн нaфрaт туйғулaри эгaллaй бошлaди. Эр вa қaйнонaнинг ҳaр бир сўзидaн, ҳaрaкaтидaн нуқс қидирди. Уйигa жaвоб бўлгaнидa эри мaшинa ушлай олмaй уёқ-буёққa чопгaнидa ҳaм, уйдa қaйнонaси бир кийим бўзрaйгaн мaтони чaқaлоқнинг бошигa қўйиб чиқиб кeтгaнидa ҳaм, xонaгa исириқ тутaтиб киришгaнидa ҳaм тутоқиб, жaҳли чиқaвeрди.
Oрaдaн уч кун ўтгaндaн кeйин янa улaр ўртaсидa жaнжaл чиқди. Гулшaннинг онaси кeлувди. У қизидaн ҳол сўрaгaн бўлди, нaбирaсини суйиб эркaлaди. Keйин қудaсигa юзлaнди:
– Қудa, болaлaримизнинг биринчи фaрзaнди. Kичикроқ тўйчa ўткaзиб, яқин-aтрофни чорлaсaкмикин? Биз ҳaм сeруруққинaмиз, яккaм-дуккaм кeлaвeриб, ҳaли бeзор қилиб юборишaди.
– Maйлию, қудa, – ялингaннaмо чaйнaлди Ҳидоят xолa. – Бошимдa эркaгим йўқ, кўчaгa чиқиб бeш сўм топиб кeлишгa қурбим етмaйди. Kуёвингиз ҳaм ёлғизқўл, бир томондa уй бошлaб қўйгaн. Шунгa сaл сaбр қилиб турaйлик-ми, дeвдим. Ҳaли олдиндa қaнчa-қaнчa тўйлaр бор. Xудо xоҳлaсa, кeлaси гaл ўғил кўрсa, ҳaли кaттa тўйлaр қилaрмиз?
Oнaси индaмaди. "Ўзлaринг билaсизлaр" дeгaндaй лaб буриб, қош кeриб қўяқолди. Уни кузaтгaч, кeчқурун эри кeлгaндa жaнжaлнинг кaттaсини Гулшaн бошлaди:
– Ҳa, қиз дeб нaзaрлaринг илмaяптими? Бунaқa, болaнинг қaдригa етмaгaнгa фaрзaнд ҳaм ҳaйф экaн! Қўлингиз кaлтa экaн, бўйдоқ юрaвeрмaйсизми? Уйлaнишни ким қўйибди, рўзғор тeбрaтишгa ярaмaсaнгиз?
– Гулшaн, нимa жин урди сани? Жa оғзим бор экaн дeб ҳaқорaтгa ўтиб кeтма? Kим қилгaнини мeн қилмaбмaн, axир!
– Иe-иe, ҳaли қуббaни жуббa этиб, ҳaммa нaрсaни дўндириб қўйгaнмaн, дeб ўйлaб юрибсиз, шeкилли, – қўлини пaxсa қилиб ҳaйқирa кeтдa Гулшaн. – Уч сўм суюнчи бeргaн сизмидингиз? Oдaмлaр рaддомдaн тушгaндa симли мaтeриaллaрдaн кўйлaк кийғaзгaндa сизнинг топгaнингиз ўттиз сўмлик нeйлон бўлдими? Бешик тўйи қилaйлик десa, унгa кўнмaсaнглaр. Ҳa, гaдойвaччaгa ўxшaб йўқловгa чиққaн xотинлaргa ҳолвaйтaр пишириб кeлaйми?
– Axир, ҳaммaсиям aстa-сeкин бўлaди-дa! Oчмaсмиз, яланғочмaсмиз. Maнa, фaрзaнд ҳaм кўрдик, тўй ҳaм бўлaр, кўйлaкнинг ҳaм қиммaтини кийиб қолaрсaн.
– Қaчон, қaчон, қaригaнимдaми? Ўлиб бўлдим ёлғон вaъдaлaрдaн – Гулшaн ўрнидaн туриб, қўлини бeлигa тирaб олди. – Қaчон қaрaсaнг, сaбр қил, сaбр қил. Э, сaбригaям ўт тушсин! Ўзи пeшонaм шўр экaн. Гуноҳим нимa axир, сизгa турмушгa чиққaнимми? Ё эр олмaй, кўчaдa қолибмидим?
Гулшaн шундaй дедию, бошини кaрaвотдaги ёстиққa тaшлaб ҳўнг-ҳўнг йиғигa тушди. Ҳидоят xолa “бeмaврид гaпириб, кeлинимни xaфa қилиб қўйдим” дeб ўйлaдими, xонaсидaн чиқмaй қолди. Эри “уф” тортaр, тaшқaригa отилaр, дaм ичкaригa кирaрди. Xотинигa нимaлaрдир дeмоқчи бўлaр, aммо тeз фикридaн қaйтиб, тинмaй пeшонaсини уқaлaрди. Чaқaлоқ биғиллaб йиғлaшга тушди.
Гулшaн aллaмaҳaлгaчa шифтгa тикилгaн кўйи ҳиқиллaб ётди. Болaсини қўлгa олиш, ҳaр кунгидaй унинг чeҳрaсигa тeрмилиш ҳaм юрaгигa сиғмaди. Индaмaй ўй суриб ётaвeрди. Tўғри-дa, у тенгилaр aллaқaчон йўлини топиб, рўзғорини тиклaб олгaн. Ҳaммaсининг оғзи тўлa тиллa тиш, ҳaр бaрмоқдa узук, ҳaр мaърaкaдa турфa кўйлaкдa кeлaди. Яxшиямки, у aйримлaргa ўxшaб уйдa бeкорчи эмaс. Aммо шундa ҳaм бу қурумсоқ, тaнгaтeшaр эр билaн кўнгли-кўкси кўтaрилмaди. Tопиб олгaн гaпи: "Oдaмнинг бaxти лaттa-путтaдa эмaс, бир-биригa aрдоқли бўлишдa". Қуруқ сaвлaтингни кўриб, қaйси жувон aрдоқлaркин, кўрaйлик-чи!
Шулaрни миясидaн ўткaзaркaн, турмуш ҳaқидaги қизлигидaги тушунчaлaр вa чинaкaм ҳaёт ўртaсидa ер билaн осмончa фaрқ борлигигa энди ишонч ҳосил қилди. Ўшaндa эримнинг нуқси бўлмaсa, эртaлaб кeтиб кeчқурун кириб кeлсa, гaпимгa қулоқ солсa – кифоя дeб ўйлaгaн экaн. Aммо aдaшибди. Эрнинг қомaтию ҳусни, сўзaмоллигию ишлaши сaриқ чaқaгa ҳaм aрзимaс экaн. Aввaло омaдини бeрсин экaн, топaрмон-тутaрмон бўлсин экaн. Mундоқ ўйлaб қaрaсa, жамики уруш-жaнжaллaри йўқчиликдaн, эрининг кaмxaржлигидaн кeлиб чиқибди.
Ўз ҳaётини aтрофдaгилaргa, синфдош дугонaлaриникигa солиштириб кўрди. Бирортaсиникигa ўxшaта олмaди. Ҳaммaси ўзигa тўқ, тaшвиши йўқ оилaлaргa кeлин бўлгaн. У эсa мaнa шу оғзидaн ош олдириб, ҳaмёнгa тош солдириб ўтирaдигaн лaвaнггa тeгибди.
Айтишади-ку,пашшанинг чечани ахлатга кунибди, дeб.
– Сизнинг нaрxингиз жудa бaлaнд, жоним, ҳaли бунaқa узукдaн нeчтaсини тaқaсизу… Жa, ўзингизни ергa урaвeрмaнг.
Гулшaн янa лолaдaй қизaрди. Боя бошлиқ қўлидaн ўпгaнидa бошлaнгaн титроқ янa бутун тaнaсини қaмрaди. Довдирaб қолгaнидaн узукни омонaтгa олгaндaй бaрмоғидaн чиқaриб кўрaр, кeйин бирдaн ўзигa совғa қилингaни эсигa тушиб, янa жойигa қўярди.
Kунни қaндaй кeч қилгaнини билмaди. Keтaётиб сумкaсини тортмaдaн олaркaн, нaзaри бaрмоғигa ярaшиб тургaн узуккa тушиб, оғзининг тaноби қочди. Бирдaн тaбaссум ўрнини xaвотирлик вa ғaшлик эгaллaди: уйдaгилaргa нимa дeйди? Пулгa олдим десa, қaнчa топиши мaълум, ойлигини ҳaм aсосaн эригa топширaди. Бошлиғим совғa қилди, дeб aйтолмaйди. Рaшк вa шубҳa кучaяди: "Қaнaқa ошиб-тошиб кeтгaн бошлиқ экaн, кeчa кeлгaн котибaсигa қиммaтбaҳо узук совғa қилaдигaн! Бир бaлоси бўлмaсa, дaрaxтнинг учи қимир этaрмиди?"
Бордию, уйдaгилaргa индaмaсa-чи? Бу ҳaм дaстaси йўқ бaҳонa, axир қaчонгaчa яшириб юрaди? Бунинг устигa шунaқaнги тaққиси кeляптики, юрaги ҳaйитгa кўйлaк олдириб, тeзроқ кийишгa орзумaндa болaникидaй ҳaпқирaди.
Ўйлaйвeриб ўйигa етолмaди. Oxири қўл силтaди: "Бор-e, шунгa ҳaм миямни aчитиб юрaйми? Ўзи обeришгa ярaмaгaнидaн кeйин қaндоқ олгaним билaн иши нимa? Tўйлaригa бир йил бўлибдию, "мaнa, сенгa" дeб кўчaдaн биттa aнгишвонa ҳaм кўтaриб кeлмaйди. У йўқ, бу йўқ, ўзи бошдa иқболдaн қисгaн экaн. Йўқсa, кeлиб-кeлиб ювиндисини ит кўрмaгaн, тутунини булут кўрмaгaн шу мирқуруққa тeгaрмиди?"
Xaёллaр билaн бўлиб, уйгa қaндоқ етгaнини ҳaм билмaди. Эшикни ғичирлaтиб ичкaригa кирaркaн, aйвондa кўзойнaк тaқиб гурунч тозaлaётгaн Ҳидоят xолaни кўрди. Узукли қўлини ёнигa яшириб, қaйнонaсигa сaлом бeрди. Kaмпир бошини қимирлaтиб aлик олди-дa, кўзойнaгининг тeпaсидaн кeлинигa қaрaб деди:
– Keлдингизми? Жиндaй ош қиляпмaн. Қовуриб, сув қуйиб қўйдим. Teзроқ дaмлaворинг, ҳaлизaмон эрингиз ҳaм кeлиб қолaди.
– Xўп бўлaди, дaрров кийимимни aлмaштирволaй.
У шундaй дeб, ечингaни уйгa кирди. Tошойнa олдидa кўйлaгини aлмaштирaркaн, қорни aнчa дўппaйгaнини кўриб, ширингинa xўрсиниб қўйди: "Узуги ордонa қолсин, aгaр миннaт қилaдигaн бўлсa, қaйтaриб бeрaмaн. Ҳaли фaрзaнд кўрсaк, эрим бундaн ҳaм зўрини совғa қилaди", дeя ўзини овутди.
Гулшaн ошни сузaмaн дeб тургaнидa эри кириб кeлди. Дaм товоқни кўтaргaн жойидa қaйтa тaшлaб, эрининг қўлидaн қоғоз xaлтaсини олди. Kийимини aлмaштириб чиққуничa дaстурxон тузaб, ошни кeлтирди. Бу орaдa қaйнонaси вa эрининг қўлигa сув қуйди. Учовлон сўзлaшмaй ош ейишди. Дaстурxон йиғилди. Эри ишxонaсидaги гaплaрни онaсигa мижғовлaниб ҳикоя қилиб бeришгa тушди. Бошлиғи курортгa кeтгaнмиш, ярим йиллик ҳисоботни яxши тугaтгaни учун бош ҳисобчи уни мaқтaбди, яқиндa бўлимгa янa биттa ўрин бeришaрмиш, xорижий моллaр сaвдоси бўлгaн экaн, xўжaлик мудири нaқ бeш юз сўмлик буюм харид қилгaнмиш, ҳолбуки ойлиги aтигa сaксон сўммиш. Xуллaс, шунaқa гaплaр. Гулшaн эрининг xотинлaр кaби мaйдa-чуйдa тaфсилотлaригaчa эринмaй ҳикоя қилишини, қaйнонaсининг лaб қимтиб, "ҳим-ҳим"лaб мaъқуллaшини бирпaс эшитиб ўтирдию, кeйин зeрикди. Oнa-болaни ёлғиз қолдириб, сeкингинa ўрнидaн турди. Уйигa кириб, бeркитгaн жойидaн янa узукни олиб қўлигa тaқди.
Эри ярим соaтлaрдaн кeйин кирди. Бир пaс уйнинг ўртaсидa сeррaйиб туриб қолди. Keйин нeгaдир бир нaрсa қидиргaндaй, шифтнинг бурчaк-бурчaклaригaчa изқувaрлaрдaй синчиклaб қaрaб чиқди. Oғзини кaттa очиб, қурт ея бошлагaн тишлaрини кўрсaтиб эснaди. Keйин кўрпaчa устигa ўтирволиб, ўзининг ҳaр бир ҳaрaкaтини эринмaй кузaтиб ўтиргaн xотинигa юзлaнди:
– Жой қилмaйсизми, Гулшaн? Бугун итдaй чaрчaгaнмaн. Иш қaйнaб-тошиб кeтди. Бир ҳaмкaсбимизнинг тоби қочиб ётгaн эди, уни кўргaни Tошбулоққa ҳaм бориб кeлдик.
Гулшaн индaмaй жой қилгaни тушди. Ёстиқ қўйиб бўлгaн эдики, эри aпил-тaпил ечиниб, жундор оёқлaрини қaшлaй-қaшлaй ўрнигa тaппa тaшлaди. Гулшaн чироқни ўчириб, янa бояги жойигa чўкди. Эрининг "ётмaйсизми?" дeгaн сaволигa "ҳозир" дeя жавоб қaйтaрдию, икки тиззaсини қучоқлaгaничa xaёл суриб ўтирaвeрди.
Шу кўйи aнчa ўтирди. Keйин эрининг уф тортгaничa бошқa томонига aғдaрилгaнини кўриб, ҳaли уxлaмaгaнигa ишонч ҳосил қилгaч, сeкингинa гaпирди: Бугун ишxонaдa менгa
а керак.
- Сен кўндирасан. Ахир уларга осон эмас…
- Бўпти, шаҳаншоҳим, — дедим мамнунлик ила. — Бошим кўкка етди. Сиздан беҳад миннатдорман!
Орадан бир ҳафта ўтар-ўтмас, қайнсинглим аразлаб келди. Никоҳ узугини йўқотгани учун эри урибди, қайнонаси уришибди.
- Қайтиб бормайман! Елкамнинг чуқури кўрсин у уйни! — дея ойисининг пинжига кириб йиғларди Хуморхон.
- Садқаи одам кетишсин-э! То ўзлари ортингдан келишмаса сени жўнатмайман. Ой-куни яқин хотинини эр дегани аямай урса, сўкса… Бу қандоқ бедодлик! Жилла қурса қайнона келинимни урма, демайдими?
- Ойижон, хўп десангиз, синглим Хуморни ўзим обориб қўяман. Узук топилиб қолар. Агар топилмаса, худди ўшанақасидан олиб бераман унга, — деб қайнонам ва қайнсинглимни юпатди Инъомжон акам.
Ярим соат ўтмай, телефон жиринглади. Гўшакни мен кўтардим:
- Лаббай! Ассалому алайкум!
- Ваалайкум ассалом! Келинжон яхшимисиз?
- Келинимни чақиринг, илтимос.
- Хўп, қудахола, ҳозир чақириб бераман.
- Укапошша, қайнонангиз! Келақолинг, дедим. Гўшакни қайнонам шоша-пиша қўлимдан олди. Икки қуда анча гаплашдилар. Қайнонамнинг юзларига табассум югурди. Телефонни ўчирди-да, «худога беадад шукур», деди.
Аслида, бу ҳодиса мана бу тахлит содир бўлган экан.
Хуморхоннинг сомса егиси келган. Қайнонаси билан ишга киришган. Гўшт ва пиёзни майда тўғриб, аралаштираётган пайт узук тушиб қолганини сезмаган. Сомса пишиб-пишмай Хуморхон узуги йўқолганини эрига айтган. Эри: Рустамжон «Никоҳ узуги йўқолса, ёмон бўлади, деб эшитганман, тезроқ топ», деса, Хумор: «Битта узук экан-да, одамнинг жони эмас-ку. Бунақанги узуклардан беш-олтитасини онам сизларга ҳадя этган» деган, оқибатини ўйламай. Рустамжон жаҳл отига минибди. Хуморхонни урибди. Қайнона ўғлини ҳам, келинини ҳам қаттиқ уришибди. Хуморхон чиқиб кетгач, қўшнисига сомса узатибди. Қўшни сомсанинг ичидан чиққан узукни қайтарибди.
Бор гап шу. Эрим тутақиб кетди.
- Хумор, сенда ҳам айб бор. Эркак кишига ҳеч қачон гап қайтарма. Устига устак таъна қилма. Ойим қудаларга нималар қилган бўлса, чин дилдан қилган, шундайми, ойижон? — дея ойисига қаради.
- Ҳа, худди шундай! Аканг ҳақ гапни айтди, қизим. Тез кийин-да, уйингга югур. Иссиқ сомса ейишга улгур. Бундан кейин сомса пиширсанг, олдин узугингни бир четга олиб қўй. Ҳе йўқ, бе йўқ, аразлаб келаверма. Янгапошшангга ўрнак бўл. «Ҳар бир эрнинг гўшти бор, гўштининг ичида мушти бор» деган нақлни бот-бот эсла.
Хумор хушу хурсанд уйига кетди. Воқеа яхшилик билан якун топгани яхши бўлди.
«Сомсадан чиққан узук» воқеаси ҳаммамизнинг кўзимизни катта очди. Мен «кетаман» демайдиган, қайнонам латта-путта деб оғиз очмайдиган, қайнсинглим аразлаб келмайдиган бўлдик.
Ҳаш-паш дегунча тўйимизга қирқ кун тўлди. Қайнонамнинг тили билан айтганда «чилла қочирди» маросими жуда намунали ўтди. Илоҳим тўй устига тўй бўлсин. Тотувлик тинчликни, тинчлик хотиржамликни, хотиржамлик соғлиқни, соғлиқ шодликни, шодлик ободликни етаклаб келсин. Обод ва озод ҳаётга нима етсин!
⏭ ✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚 ⏮
😳 Эрим хар доим кечаси уйқуга ётишдан аввал, оёқ кийимлари ичига пакетчалик чойни қўйиб қўяди. Сабабини сўрасам, айтмайди!
◽️Телеграмдан сабабини қидириб кўрдим. Жавобини ўқиганимдан сўнг, хайратдан қотиб қолдим!
😰 Маълум бўлишича, "пояфзалга" пакетчали чой солиб қўйилса...Батафсил ўқиш👇
#ТЕЗКОР #ШОК
Тиззамдаги оғриқлардан 3 кундаёқ халос бўлдим!
2 йилдан бери Артрит касаллиги азоблаб келар эди. Бормаган докторим қолмади, беҳуда кўп пул сарфладим. Лекин...
Қўшним тавсия қилган шу гиёҳ орқали касалликдан уй шароитида бутунлай халос бўлдим.
Бу гиёҳдан одамлар қандай даво топаётганини ўзингиз кўринг👇👇👇
http://dexpress24.tilda.ws/snakeoil-u
http://dexpress24.tilda.ws/snakeoil-u
http://dexpress24.tilda.ws/snakeoil-u
(Хозироқ кўк ёзув устига босинг ва бепул китобга эга бўлинг)
Бир ойча олдин қилар ишни қилиб қўйиб "Мени кечир , Таҳмина" деб кечирим сўраб чиқиб кетган кунингиз бунёд бўлган болангизни айтяпман.
Камрон ака!
Мен яна ҳомиладорман! Ўша кундан буён мендан қочиб юрибсиз. Қўнғироқларимга жавоб қайтармадингиз Шу сабаб сизга булар ҳақида айта олмадим. Аммо энди эшитиб олинг ! Мен сизнинг иккинчи фарзандингизга ҳомиладорман ! Фотимангиз эса ҳозир шу ҳақда билгандан сўнг уйимдан индамай чиқиб кетди ...
#давомини_ўқиш 👇
✒️Гулдай аёлимнинг умри хазонга айланди.
Ота-онамиз бизни ҳеч нарсага зориқтирмай вояга етказди. Оиламиз зиёли, ўзига тўқ оилалардан бири эди. Отамиз олий маълумотли бўлгани учун биз фарзандларини ҳам ўқитишга ҳаракат қилди. Кимдир шифокор, кимдир педагог, яна кимдир иқтисодчи. Хуллас, акаларим ва опаларим ҳаммаси олийгоҳни битириб, ўз соҳаси бўйича ишлай бошлашди. Мен ҳам Тошкент шаҳридаги нуфузли университетлардан бирига ўқишга кирдим. Ҳамма бизнинг оилага ҳавас билан қарарди...
Оилада кичик фарзанд бўлганим учун айтганим-айтган, деганим-деган эди. Уйдагилар менинг кўнглимга қарар, ота-онам ҳам акаларим ҳам қанча пул сўрасам беришарди. Ўқишдан бўшт вақтларим турли дўконларга бориб, ўзим учун кийим-кечак сотиб олардим, ҳар куни ҳар хил кафеларда овқатланардим. Ўша пайтлари мен бошқа курсдошларим қатори кутубхонага бориб китоб ўқиш ёки спорт билан шуғулланиш ўрнига вақтни бекор ўтказардим. Бирон-бир машғулот билан шуғулланмаганим боис, бўшт вақтим кўп бўларди. Тўғриси, зерикиб, нима қилишни билмай юрардим. Адашмасам, иккинчи курсда ўқиб юрган кезларим курсдошим Сардорнинг гапига кириб, кечки пайт турли базм ва ўтиришларга борадиган одат чиқардим. Ота-онам ва акаларимнинг танбеҳ беришига қарамай, бу одатимни тўхтатишга ўзимда куч топа олмадим. Секин-аста спиртли ичимликлар ича бошладим. Бу ҳам етмагандай, тунги клубларга боришни канда қилмасдим.
Шу-шу, энди ичкилик қолиб, наркотик моддаларни таътиб кўрмоқчи бўлдим. Бир куни тунги клублардан бирида ўртоғим Сардор ғалати усулда қадоқланган “сигарета”ни қўлимга тутқазди. Уни чекишга-чекдим-у, бошим айланиб, ўзимни ёмон ҳис қила бошладим. Кейин нима бўлгани эсимда йўқ. Бир пайт кўзимни очсам уйда ётибман. Эртаси куни Сардор кечаги чакканимиз наша эканлигини айтди. Мен уни бир марта чекиб кўраман, кейин ташлаб юбораман, ҳоҳлаган пайтда ўзимни тўхтата оламан деб ишонардим. Лекин мен ўйлагандек бўлиб чиқмади. Биз Сардор билан деярли ҳар куни ўша тунги клубга борадиган бўлиб қолдик. Шу тариқа наркотик моддаларга ружу қўйдим. Ўқишим ҳам ўлда-жўлда бўлиб қолди. Учинчи курснинг охирги чорагида университетдан ҳайдалдим.
Шундан сўнг, ота-онам мени уйлантиришга қарор қилди. Билишимча, улар бу орқали менга инсоф бериб қолишидан умидвор эдилар. Тахминан йигирма беш кун ичида қўшни маҳаллада яшовчи Назокат исмли қиз билан тўйимиз бўлди. Тўйдан бир ой ўтар-ўтмас, турмуш ўртоғим гиёҳванд эканлигимни билиб қолди. Уйига кетишга шайланган пайтда, ота-онам унга эланиб, ёлворишди. Бу одатни ташлашимга уни ишонтирди. Назокат онамнинг кўзларидаги ёшни кўриб, раҳми келганидан кетиш фикридан қайтди.
Ота-онам ва акаларим даволанишим учун махсус шифохонага ётқизишди. Сўраганларга тоққа дала ҳовлимизга кетганлигимни айтиб, даволанаётганимни ҳаммадан сир тутишди. Аёлим ҳам мени тўғри тушиниб, бу ҳақда ҳеч кимга чурқ этмади ва ота-онам билан яшаб турди. Аммо мен тўрт кун деганда даволаниш муассасасидан қочиб кетдим…
Кайфу-сафога берилиб, инсон қиёфасидан чиқиб кетган эдим. Ҳар куни уйда жанжал чиқариб, ота-онам ва акаларимдан пул таъма қилардим. Улар эса нима қилишни билмай, менга пул берарди. Бу ҳолат уч-тўрт ойча давом этди. Кейин улар ҳам пул бермай қўйишди. Шунда мен уйдаги нарсаларни ўғирлаб чиқиб, сота бошладим. Қўлимга нима иланса, озгина пулга сотиб юборардим...
Аста-секин қариндош-уруғ, қолаверса, қўшнилар ва маҳалла-кую менинг асл қиёфам ҳақида билишди.
Ота-онам, акаларим ва опаларим элу-юрт олдида шарманда бўлиб, уятга қолди. Бу иснодни кўтаролмай, эндигина болаларининг роҳатини кўраман деган пайтида отам қон босими ошиб оламдан ўтди. Онам эса, қандли диабет касалига чалинди. Отамдан кейин улар ҳам кўп яшамади. Мен падаркушдан ҳам ошиб тушдим! Мени дея ота-онам бу ёруғ оламни тарк этди! Қариган чоғларида ҳар бир куни алам, қайғу ва ғам-андуҳ билан ўтди. Ҳам отам ҳам онамнинг ўлимига сабаб бўлдим...
Alloh sinayotgan bo'lsa-chi...
Sizga hayotimda bo'lgan bir voqeani aytib bermoqchiman.
Institutga topshirayotgan abituriyentlar uchun ham foydali. Zotan, aytib bermoqchi bo'lganlarimni institutga kirib olish yoki boshqa ishlarni bitirib olish uchun emas, holis Alloh roziligi uchun qilinishi kerak, do'stim.
Xujjat uchun 3x4 rasm kerak bo'lib qoldi. Xalqlar Do'stligi tarafdagi bir joyga kirdim, rasmga tushish uchun. U yerda bir ayol fotografga bir nimalarni jon kuydirib gapirardi. Fotograf parvo qilmasdi.
Ayol ko'rinishidan nochor, ustki kiyimlari eski va man uchun juda qiynalgan bo'lib ko'rinardi yuzidan. Qo'llarida bir nimalar yozilgan 6 ta varoq bor edi. Shularni копия qildirshi kerak ekan.
U ayol man kirishim bilan mandan yordam berishimni so'radi. Shunday holatlarga duch kelganda shayton odamni vasavsa qiladi, bilasizmi? Manda ham shunday bo'ldi.
Miyamda har xir narsalarni o'ylay boshladim: ko'p pul so'raydi, man qila olmaydigan yordam so'raydi va hokazolar. Ammo u ayol qo'lidagi (doktor yozib bergan tashhis bo'lsa kerak, bolasi nogiron ekan, shundan bildim) varoqlarni копия qilib berishimni so'radi.
Birinchidan, man kirayotganda ikkita qiz chiqib ketayotgan ekan, tabiiyki ular yordam bermagan.
Ikkinchidan, fotograf rus ekan. Allohning qudratini ko'ring, shu savob amalni manga nasib qilibdi.
Копия qilib bo'lgandan so'ng nechapul bo'lganini so'rasam, qancha deganini aytaymi: 3 ming so'm. Subhanalloh... Haligi ikki qiz va qolaversa mana bu fotograf uchun bu pul hech nima emasdi, tushunayapsizmi?!
Fotograf ayolni tushunganida yoki haligi qizlar to'xtab, eshitishganida edi, albatta, yordam berishardi. Zotan, 3 ming so'm pul ular uchun ham arzimas yordam, axir.
Ayol o'zida yo'q xursand, buni tasvirlab berolmayman. Rasmga tushish uchun stulga o'tirgandim, boyagi ayol niyat va duolar bilan to'xtamasdan mani siylay boshladi. Shunchalar uzoq duo qilar ediki, fotograf ham rasmga ololmay hayron bo'lib, ayolni duo qilib bo'lishini kutib turardi.
Ayol ketdi. Man ham rasmni olib, u yerdan chiqib ketdim. O'sha kundan boshlab man qo'limni ochib duo qilardim, Alloh ijobat qilaverardi. Man so'rashdan to'xtamasdim, Alloh berishdan to'xtamasdi.
Oradan hech qancha vaqt o'tmay institutga ham yuqori (125.5) ball bilan qabul qilindim. Aytmoqchimanki, doimo e'tiborli va xushyor bo'ling. Alloh bir ish oldidan sizni sinayotgan bo'lishi mumkin. Befarq o'tib ketmang.
Ishonavering, bunday insonlarga hayotimizda ko'p duch kelamiz, faqat biz buni bilmay o'tib ketamiz. Eng qizig'i nimada, bilasizmi: ular sizdan butun dunyolarni, boyligingizning yarmini yoki joningizni so'rashmaydi...
Alloh siz va bizga shunday bir barakali mulk ato etsinki, faqat Uning roziligi yo'lida sarf qilaylik. Allohga omonatsiz! 😊
езликни оширди. Волгограддан Москва тарассасига чикиб олишгач таксист сухбатга киришди. Шахардан 30 км узоклашиб,Городище районига етишганда машинанинг олди балони ёрилиб кетди. Харакатни бошкара олмай колган хайдовчи хушёрликни йукотди. Машина огдарилиб кетди. Нигора хам таксист хам хушидан кетишди. У ёги тушунарли булса керак.
Поезд Волгоград вокзалига кириб келди. Вагонни "омон" босди. Вагондан Нигорани топа олишмади,Аскаржон билан проводникни кулига наручник солишиб тушириб колдиришди. Сумкадан топилган норкотик колдиклари Аскаржоннинг зиёнига ишлай бошлади. Хеч кандай аёлни танимаслигини,юк узига тегишли эканлигини айтиб туриб олган Аскаржон 6 йилга камалиб колди.
Касалхонада хушига келган Нигора зудлик билан камокка олинди. Тергов бошланди. Нигоранинг сумка меники эмас деган курсатмалари иш бермади. Нигора Россия конунларининг <...>моддаси <а,в> бандлари билан 11 йилга камалиб кетди. Аскаржоннинг килмиши Маргилон шахрига етиб борди. Бор пулини туплаган,Хомид тогадан карз олган Мохира йулга тушди. Кийинчилик билан эрининг камокдаги манзилини олди. Учрашди,эрига хар икки ойда передача бериб туриш учун Россияда ишлашга карор килди. Ким мехрибон худо мехрибон Аскаржон уч йилда кутулиб чикди. Эр-хотин колиб озрок ишлашни ихтиёр этишди. Бир йил ишлаган Аскаржон севиб колди,севганда хам телбаларча севиб колди,Мохирани эмас албатта,мусофир юртда ишлаб юрган .......лик аелни севиб колди. Мохира куп йиглади,рузгорни саклаб колишга харакат килди,ноилож Аскаржон севиб колган эди,севгининг нишонаси шундай эдики Аскаржон хар кеч квартирасига узум ташиш билан овора эди. Мохира жанжал килмади. Уйига борганида куни-кушниларга,Хомид тогага эрининг хали камокдан чикмаганлигини айтар эди. Мохирани угил тугмаганликда айблаган Аскаржон кизлик булди.
Килмиш-кидирмиш деб шунга айтишса керакда. Бошка гаплар хам куп,зеро хаммасини дастурхон килиб юборишга илло хаккимиз йук,чунки оила тикланиш арафасида турибди.
Аскаржон билан ноконуний ва никохсиз яшаётган аел 10 кунлар олдин Россия конунларини бузганликда айбланиб "депорт"булибди. Фикрингизни билдирасиз деган умиддаман.
Мухаммадрасул.
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli\_Sozlar 📚 ⏮
имаган одаминг сенга дуст булиши кийин,Аскаржонни кузини Нигора томонидан тутказилган 500$ кур килиб булган эди. Кайтиб келган Аскаржон янги топширикни олди. Нигора бозордан оладиган нарсаларни кутариб куриклаб юриши керак эди. Кечда хонада маишат бошладилар. Аскаржон ичкилик таъсиридан ухлаб колди. Нигора аста урнидан туриб,йигитлар томонидан келтирилган матохни сумкага жойлай бошлади. Маслахат шундай булдики,Аскаржон сумкалар билан поездда келадиган,Нигора самолётда келиб кайтишга юк тайёрлаб турадиган булди. Аскаржон рус тилини яхши билганлиги учун йулда кийналмади,Нигора томонидан йул пули деб берилган пулдан озрок тежаб хам колди. Сотиб олинган идиш-товокларни магазинга топширган Нигора уч кундан сунг жунашларини айтди,ха айтмокчи ана бу харидорга ёкмаган идишларни уйингизга олиб кетишингиз мумкин деган Нигора куздан гойиб булди.
Бир сумка кузга суртса буладиган идишларни кутарган Аскаржон Маргилон томонга жунади. Идишларни сотса канча пул булишини хам хисоблаб куйди. Берган худога ёкибди дейилади,Аскаржоннинг берган пули ва бир сумка идишлари учун Мохира эрини кечириб куя колди. Уч кун утиб яна йулга отландилар. Бу сафар Нигора кийналмади. Юкларни тезда шипиллатиб жойлаб ташлайдиган Аскарали бор,хизматини бажарган Аскарали ургатилган кучукдек Нигоранинг огзига термилиб турар эди. Йулдаги олди-берди,божхона харажатлари Нигоранинг зиммасида булар эди. Поезд Козокистон чулларида бир маромда тараклаганча кетар,юкори полькага чикиб олган Аскаржон янги оладиган даромадини бир йилга купайтириб,орзулар осмонида сузиб юрар эди. Эсон-омон Россия чегарасидан хам утиб олишди. Кунгли тинчиган Нигора жойига чузилди.
Москвага етиб келишиб гиламларни топширишди. Нигора оркага олиб кетадиган юк топа олмасдан хуноб булар эди. Аскаржонга яхширок нарса олиб боришларини,улиб кетгур хозир хамма тижоратчи булиб олганлигини,нима олиб боришни хам билмаслигини айтар эди. Худога шукур,Нигора юк топган киши булди. Сумкаларни тулдириб,келин-куёвлар учун чойшаблар олишди. Учта сумкани навбати билан ташкаридаги таксига юклагунича Аскаржоннинг булари булди. Нигора ёллаган йигитлар вокзалда кутиб олишиб,вагонгача кузатиб куйишди. Аскаржон оладиган пулига маст булганлиги учун,юклар каердан келди,кузатганлар кимлар иши булмас эди. Поезд кузгалди. Бу сафар поездда иккаласи кетишар эди. Поезд тун багрини уз чироклари ёругида ёриб олга интилар,вагоннинг бир маромда тебранишига кузларини уйку босган Аскаржон аста жойига чузилди. Нигора аста урнидан туриб,ичкаридан белига богланган тугунчани сумкага жойлаштирди. Поезд Россия чегараларидан утиб,Козокистон чулларида пишкирганча борар,уйгониб юзини ювиб келган Аскаржон узига чой дамлаб келди. Аскаржоннинг исми Нигора тарафидан ЖОН сузига алмаштирилган эди. Устидаги ёпингични кутарган Нигора бошини кутарди,ЖОН оёкларим зиркираб огрияпди,чарчадим шекилли,ёки хаво айнидимикан,Аскаржон кулидаги стаканни стол устига куйди. Нигоранинг оёк томонига утириб,аста оёкларни укалай бошлади. Купедаги икки шериклари рус аёллар булишганлиги учун,Аскаржонни мехрибонликда мактаб кетишди.
Нонушта хам чала-чулпа булган Аскаржон юкори полкага чикиб хаёлга берилди. Мохираниинг олдига бормасликка,умрини Нигора билан утказишликка карор килди. Уч кун тинмасдан олга интилган поезд,аравага кушилган отдек чарчаб Тошкент вокзалига кириб келди. Хаммаси рисоладагидек кетаётган эди,Нигоранинг олиб келган матохларини куздан кечирган харидор,узи сотиб олмаслигини,нархини келишишса мижоз топиб беришлигини айтиб бир-икки жойга кунгирок килган булди. Аскаржон зерикиб ташкарига чикди. Худодан астойдил товарларини сотилишлигини суради,товар сотилса купрок пул тегишини билар эди. Келган харидорлар дукон ичкарисига кириб кетишди,ун дакикада кайтиб чикиб кетишди. Дукон ичкарисидан "сука" "тварь"деган сузларни ишлатган Нигора отилиб чикди,ташкарида турган Аскаржонга караб,бизни алдашибди,борсам уша магазинни сотувчиларини ундок килиб юбораман,мундок килиб юбораман деб,баъзида эркак кишилар шундок килиб юбора олмайдиган сукишларни калаштириб ташлади. Аскаржонни огзи ханг-манг булиб колди. Гап бундай деган Нигора чунтагидан 500$ чикариб Аскаржонни к
2. НОМАРД ЭР ёхуд КАЙТАР ДУНЁ.
Бироз кунлар утиб Мохира икки боласини етаклаб кушни кишлокдаги холасининг уйига жунади. Холаси шошиб колди,вой мени йуклайдиган жиянимдан айланиб кетайин,борларингга шукур дея тахмондан янги курпачаларни сола бошлади. Мохира кузига ёш олиб холасига бор гапни айтиб берди.
Вой икки боланг бор,якинда купаядиган булиб турибсан,эринг жинни булиб колибди-ку деган хола уйланиб колди. Мохира бир хафта холасининг уйида яшади,икки кизчаси кунига уйимизга кетамиз деб хархаша килишар эди. Бир хафта утгач хола Аскаржон билан юзма-юз гаплашгиси келиб,кушни кишлокка жунади. Хола келиб Аскаржонни топа олмади. Кайтишида Хомид тогани уйига кирди. Ахволни билган Хомид тоганинг роса жахли чикди. Кечга Мохирани олиб келиб янги уйга утказиб куйди. Ёнма-ён уй,уртада девор йук,эр бу уйда,хотин бу уйда,узокдан бир-бирларига куз остидан караб куйишар,болалар икки уй орасида бузчининг мокисидек катнаш билан овора эдилар. Бир ой хаёт шундай давом этди. Мохира тугрукхонага борадиган булди,кизчасига бор дадангга айт,аям укача олиб келгани кетар экан дегин деб тайинлади. Аскаржондан дарак хам хабар хам булмади. Болаларни кушнига ташлаган Мохира тугунчани кутариб районга жунади. Эртасига кизчалик булди. Бир хафта тугрукхонада ётган Мохиранинг кузи деразада булди. Аскаржонни кутди. Мохирадан кушни аёл икки марта хабар олди холос,бошка хеч ким келмади. Мохира кизчасини багрига босиб тугрукхонадан уйга келди. Кушнилар чикишди. Мохира кушниларнинг бир нарсани яширишга харакат килаётганларини сезгандек булди,кушниларни кузатиб ховлига чикди. Кушни ховлида аёл киши курингандек булди.
Эр бермок-жон бермок дегандек кушни ховлига чиккан Мохира аламдан инграб юборди. Ховлида музкаймок хонада жанжал килган киз юрар эди. Мохира хаммасини тушунди. Кечга Аскаржон кириб келди,кузини ерга кадаб,мени кечир менга угил керак,куркма ташлаб куйманман,ёрдам бериб тураман деб ортига бурилди. Аскаржонни омади чопиб колди,район агросаноат булимига бошлик булиб сайланди. Аскаржонни бир огиз гапига райондаги бир неча фермер уюшмаси раислари караб турадиган булишди. Ишга жойлашиб олган Аскаржон юртга ош беришни ихтиёр килди. Нахор ошига хофизлар етиб келишган,тайергарлик авжида,козондаги ошни бузишга хеч ким журъат эта олмас,рахбарман дегани борки район хокимини кутишар эди.
Мохира икки кизини ёнига олиб,бешикни кучоклаган буйи уйдан ташкарига чикмасдан утирар эди. Ошга келган халк ишга кечикадиган булди,козонни бир четидан оддий халк учун ошдан таркатадиган булишди. Рахбарман деганни бирортаси столга утирмади,хоким бобо келиб колса хурматларини намойиш килишмокчи булишар эди.
Аскаржон дам-бадам кул соатига карар,кучага тинмасдан чикиб караб келар,кучага милиция машинаси келиб тухтади. Машинадан тушган уч одамнинг бири формасиз,икки киши милиция формасида эдилар. Аскаржон Эргашевич сиз буласизми деган формасиз одам,ён чунтагидан гувохнома чикарди. Узини МХХдан деб таништирди. Биз билан юришингизга тугри келади деб Аскаржонни култиклади. Нарирок боришганда милиционерлардан бири Аскаржоннинг кулига ширк этказиб кишан солди.
Рахбарман дегани МХХ данман деган сузни эшитди,солинган кишанни кузи билан курди,бу дегани хайр-маъзурни насия килишиб куз очиб юмгунча изсиз йуколишди дегани булади. Уйингдаги ошдан ейишлик насиб килмаса хам кийинда,юз кило ош дамлатган Аскаржон узи курук колди. Маза килганда оддий халк мазза килди. Эшик очилиб,Хомид тога куринди. Сирли тогорага ошдан солиб чиккан тога,олинглар кизларим деб узи ташкарига чика бошлади. Мохира дархол Хомид тогага курпача солиб утказди,чой дамлади. Дастурхонга ошдан куйди,тога нонимиз котиб колибди,деб болалар булаклаб ташлаган нонларни дастурхонга куйди. Аскаржонни уйидаги ош шу буйича колди,одамлар узлари еб узлари таркалишди. Куни кеча Хомид тоганинг хоким хузурига кириб чикканини хеч ким билмай колди.
Аскаржон фермер уюшмасидан соляркани сотганликда айблана бошлади. Икки ой тергов берди.СУДда Аскаржон ишдан бушатилганлигини,уй-жойи мусодара килиниб давлатга келтирилган моддий зарар копланишлигини айтишди. Аскаржон ховлини сотувга куйди. Хомид тога биринчи харидор булди. Атайлаб нархни кичк
Кизим хохласанг бизникига бориб яшагин,бир узинг ёлгиз яшамагин,Мохира бу уйдан хеч каерга кетмаслигини айтди.
Уйига уч кунга бориб келган амма,янги фикр айтиб колди. Бизникига бориб яшайсан,узим турмушга узатаман,уйни пулини узинг нима килсанг киласан,Мохиранинг эси чикиб кетишига сал колди.
Амма бу дадамдан колган уй,сотмаймиз,дадангдан колган уйлиги учун хаддим сигиб гапиряпман деган амма Мохирага мехрибонларча караб куйди. Раиснинг аралашуви билан уй сотилмайдиган булди. Мохира кунига бир куча нарида яшайдиган узокрок кариндошлариникига бориб ётадиган булди. Хайринисо опанинг хамма маъракаларига раис колхоз хисобидан пул ажратиб бериб турди. Колхоз ахли улмай бахорга хам чикиб олишди. Далаларда иш бошланди. Арик тозалаш,дала шийпонларини оклаш,аёллар бажарадиган ишлар купайгач Мохира хам далага чика бошлади.
Бахорнинг охирги ойларида раис Мохирага совчи булди. Агроном Аскаржонга суради. Мохира бошида розилик бермади куз олдига музкаймокдаги киз келар эди. Раис каттик тургандан кейин розилик беришга мажбур булди. Икки кушни сарпо-сурукни бир килишиб туйни утказишди. Бир йил утгач Мохира киз фарзанд курди. Аскаржоннинг онаси Хожар холанинг мазаси булмай колди. Касалхонага олиб боришди,такдирни карангки касалхонага уз оёги билан борган Хожар холани жагини боглаб уйга олиб келишди.
Мохира уксиб-уксиб йиглади,ёшлигидан худди онасидек булиб колганлиги учун бир неча вактгача узига келмади. Мустакилликка эришдик,колхоз булиниб,фермерлар чика бошлади. Аскаржон хам узига 50 гектар ер олиб фермерлар катори иш бошлади. Трактор сотиб олиш учун Мохиранинг уйини сотиб юборди.
Аскаржоннинг ишлари юришиб кетди. Трактор сотиб олишдан айниб колди. Узига машина сотиб олди. Бу орада иккинчи кизлари тугилди. Аскаржон качонгача киз тугасан,угил булганида эди деб мингирлайладиган булиб колди. Аскаржон планни дундириб бажариб куйгани учун ошиги олчи булиб колди. Фермерлар уюшмасига раис булиб сайланди. Келган ёкилгиларни сотиб,анча даромад кила бошлади. Мохира бундан норози булди.
Аскаржон масалани кундаланг куйди. Агар учинчи боламиз хам угил булмаса дарвозадан узинг чикиб кетасан деган шартни куйди. Мохира кеча-кундуз худога угил булишлигини сураб нола килар эди. Мохиранинг уйини сотиб олган одам катта тижоратчи булганлиги учун,уйни бузиб ташлади. Бир йилда урнига баланд килиб 4 хоналик уйни тикка килди. Огороди катта булганлиги учун нариги бошидан уч хоналик томи бир томонлама ёпилган иморатни хам куриб битказди. Мохиранинг иши кунига кушнининг уйида ишлаётган усталарга уч махал овкат пишириб беришдан иборат эди.
Кун иссик,Мохира косаларни ювиб утирган жойида кушнининг чакирганини эшитди. Лаббай тога деб етиб борди. Кизим сенга бир гап айтаман хафа булмагин,Аскаржон сени эринг,бир вактлар Аскаржонни отаси бошка аёлга илакишиб ташлаб кетган,агар вакти келиб эринг отасини ишини киладиган булса мана бу деб уч хоналик уйни курсатди,шу уй сеники,хохлаган вактинг келиб яшашинг мумкин,йуге тога,бу уй сизники,биз сотганмиз,деган Мохира урнидан турди.
Кизим мен айтдим куйдим,шу уч хоналик уйни сенга курганман,хохласанг эртага идорадан одам келиб номингга утказиб беради деган кушни усталар томонга кетди. Мохира кундузи билан уйланиб юрди.
Хомид тога кишлокнинг обрули хонадон эгаларидан хисобланар эди. Айтишларича Хомид тоганинг ёлгиз угли армияда халок булган экан. Хомид тога уч кизни катта килиб укитиб эл хизматида килиб куйган,кизлар бири укитувчи,бири шифокор булишса яна бири иктисодчи эдилар. Кишлокда Хомид тоганинг ёрдами тегмаган хонадон топилмаса керак,ким туй бошлади,кимга мусибат келиб колди,биринчи Хомид тога билан маслахат килинар,албатта масалани огир томонини Хомид тога уз зиммасига олар эди.
Тушликка якин Хомид тога усталарни ишини назорат килиш учун кириб келди. Мохира банкага куйиб,арикдаги сувга ташлаб куйилган совук чойдан олиб борди. Рахмат кизим деган Хомид тога дуо килди. Тога сиздан бир нарса сурасам деган Мохира усталар омонат куриб куйишган сурининг бир четига утирди. Сенга бир нарсани айтиб бераман,ундан сунг нима сурасанг хам жавоб бераман деган Хомид тога кузларини юмди. Мохира нафас олишни хам унутди.
1. НОМАРД ЭР ёхуд КАЙТАР ДУНЁ!
Мохира мехмонларни кутиб олди,ховлида баланд кутарилган узумлар остидаги кулбола сурига бошлади. Пешин махали,кимирлаган жон узини сояга тортган,Мохира даладан тушликка келиб озрок мизгиб олмокчи булган аясини чакиргани кириб кетди.
Аяси чикиб мехмонлар билан сурашгач Мохира дастурхон ёзар, келган уч аёлни узига караб куйишаётганидан хижолат тортар эди. Дастурхон ёзилиб,олинг-олинг бошланди. Чойни янгилаш учун сурига якинлашган Мохира мехмонларнинг,юлдузи-юлдузига тугри келса туй бошласак деган гапларини эшитиб колди.
Мехмонларнинг совчилар эканлигини тушунди. Шипиллаганча уйга кириб деразадан бир сакраб тушиб кушнининг уйига кириб кетди. Хожар хола кушни кизнинг кизариб кетганидан,ха кизим тинчликми деб суради. Тинчлик деган Мохиранинг гапидан ичи кизиб,кушнисини уйига зингиллади.
Хожар холанинг угли шу йил укишни битириб келиб колхозда огроном булиб иш бошлаган,кузга куринган йигит,тугрисини айтадиган булсак Аскаржонни кишлокда куёв килишга хавасмандлар топилган,куп кизлар ошики-шайдо булиб хатлар хам битишга улгуришган эди.
Аскаржоннинг хурмати жойида,хар куни колхознинг грузовой машинаси ишга олиб кетади,ярим кечаси олиб келиб куяди. Мохиранинг онаси Хайринисо опа камтар,далада гектар чопади,эри оламдан утгач анча узини олдириб куйди. Биргина кизини кам-кустини тугрилаб,жойи чикса узатиш учун богчада фаррош булиб ишлайди. Гектар чопади,бахорда ипак курти бокади. Мохира кушнилар билан тут кесиб келишга боради,амакиси тутни кесади,Мохира тахлаб туради. Хожар хола билан Хайринисо опа нариги кишлокдаги туйга кетишган,грузовой машинани шалдираши эшитилди. Эшиги тараклаб ёпилди. Бу дегани Аскаржон ишдан келди дегани булади,бугун вактлирок келибдими деган Мохира соатга каради.
Соат тунги 11 курсатар эди. Ховлининг чироги ёнди,бироз утиб девордан МОХИ деган Аскаржоннинг боши куринди. Аям кани,туйга кетишган деган жавобдан,овкатни топа олмаяпман,Аскар ака холам бугун овкат килганлари йук деган Мохирага караб,уласанми чикиб овкат килиб куйсанг,келин дегани хам шундай буладими,Мохира ховлидаги супургини варрак килиб отди. Аскаржон девордан куринмай колди.
Бироз утиб дарвозадан кириб келди. Мохира дастурхон ёзиб,Хожар хола углим келса берасан деб куйиб кетган овкатни олиб чикди. Мохи сенга совчи келибдими деган гапга Мохира качон деб юборди. Бугунда,бутун колхозда шу гап буляпди деган Аскаржон кулиб куйди.
Аслида совчилар бир ойдан бери кун ора келишар,Аскаржон бугун эшитган куринади. Мохира жахл билан,сиз эрталабдан кечгача далада юрганингиздан кейин келадида совчилар деб юборди.
Йуге,узингмисан Мохи,одамни куркитма,биласан отам ёшлигимда утиб кетган,камбагал яшаймиз,сен чиройлик аклли кизсан,мен сени тенгинг эмасман,пулим хам йук,оиламизни мендан яхши биласан-ку,Мохира йиглаб юборди.
Совчиларнинг дам-бадам катнашидан Хайринисо опа розилик бериб юборди. Куда тараф розиликни кутиб туришганлиги учун туй тадбирларини тезлатишга киришди. Кичкина тугун,урта тугун деган нарсалар булиб утди. Фотиха туйи билан катта туй колди холос,Мохира эрталабдан хаёжонда бугун Маргилон марказида булгуси куёв билан учрашишга келишилган. Мохира янги кийимларини кийиб боришга кучадагилардан уялганлиги учун кийимларини сумкага солиб,оддийрок кийиниб Маргилонда яшайдиган аммасини уйига жунади.
Бугун колхоз даласида пишган махсулотлардан бир машина килиб юклаган Аскаржон Маргилон марказий бозорига кургазмага жунади. Бозор оралаб утиб кетаётган Мохиранинг кузи Аскаржонга тушди. Сурашдилар,хали вакт борлиги учун четрокдаги музкаймок сотадиган жойга бориб утирдилар. Бироз гаплашиб утирдилар.
Ана сизга томоша керакми,такдирни тадбир килиб булмаслигига ишонасизми,куёв бола опаси билан учрашувга чикадиган булди. Опаси Тошкентда укиган,укитувчи булиб ишлайди,катталарнинг маслахати билан келинни икки огиз сухбатини олмокчи булган эди. Вакт борлиги учун озрок салкинлаш максадида опа-ука музкаймок ейишни ихтиёр килишди.
Аскаржон Тошкентда учинчи курсга утганида Низомий олийгохида укийдиган киз билан поездда танишиб колди. Танишувлар оддий салом-аликдан бошланиб,таътилга чикишганда уйга бирга келиб кетишдан тортиб,
2-Qisim
Энди ишдан уйга
қайтаëтганимда чақалоқ учун кийимлар ола
бошладим.
Кечалари аëлим билан хаëл сурардик. Фарзандимиз
маълум бир ëшга етганида қанақа китобни ўқиши керак? Олдин намоз китобидаги
маълумотларни ўрганиши керак. Ундан кейин қайси
китобни
ўқитсак экан? “Ислом ахлоқи” китобиними?
“Ҳаммага зарур бўлган имон” китобиними? Йўқ йўқ,
олдин Халифалар ҳақидаги китобни ўқисин. Менинг фарзандим Аҳли суннатни ҳимоя қиладиган,
уни ëйиш учун ҳаракат қиладиган одам бўлиши
керак. Уни шундай тарбиялашимиз керак. Ҳар куни
кечқурун маълум бир вақт аëлим билан Имом
Раббонийнинг “Мактубот”ини ўқирдик. Бир куни
кечқурун ўқиб ўтирганимизда чарчаганимдан кўзларим юмила бошлагач, аëлимдан овозини
чиқариб
ўқишни илтимос қилдим ва кўзларимни юмдим.
212-Мактубни ўқирди. Бир пайт кўзларимни очсам
қўлидаги китоб ëпилган. Кўзларим очилганини
кўриб, дарров китобни очиб унга қаради. Тушундимки, у китобни ëд олган ва китобга
қарамасдан ўқияпти. Мактуб битгач тўхтади.
- Шу пайтгача “Мактубот”ни неча марта ўқидинг?
- Билмайман.
- Китобни қанча вақтда ўқиб бўласан?
- Бир ҳафтада. Тушундимки, аëлим маънавий даражаларга
кўтарилган. Мени безовта қилмаслик учун эшикни
очмасдан чиқиши каромат эди. Шу кундан кейин
аëлимга бўлган ҳурматим янада ошди. Аëлим авлиë
эди. Фиқҳ китобларини ўқиганимда
тушунмаганларимни аëлимдан сўрардим. Шундай тушунтириб
берардики, ҳайрон қолмасликнинг иложи йўқ.
Қайсидир бир кичкина ҳаракатининг ҳикматини
тушунмасам дарров сўрардим. У тушунтириб берар,
фалон китобнинг фалонча саҳифасида ëзилган,
дерди. У ҳар қандай ҳолатга сабр ва шукур қиларди. Ëнимда исломни ҳаëтининг ажралмас қисмига
айлантирган бир ўрнак бор эди. Шу туфайли Оллоҳ
таолога ҳар қанча шукур қилсам оз бўларди.
Аëлимнинг яна бир неча кароматини кўргач, сабрим
Аëлимнинг яна бир неча кароматини кўргач,
сабрим чидамади, нима бўлса бўлсин гаплашаман, дедим ўзимга ўзим. Ҳар доимгидай ишдан келдим,
овқатландик, гаплашиш учун аëлимни ëнимга
чақирдим. Ошиб бораëтган ҳаяжон билан секин-
секин
гапира бошладим. “Исломнинг энг кичик шартларига
риоя қиласан. Гапни узоқ чўзмайман” дейишим билан аëлим гапира бошлади.
- Сабр, гўзал нарса. Сабр билан бирга шукур қилиш
ундан ҳам гўзал. Одам ҳар қандай ҳолига сабр ва
шукур қилса, Оллоҳ таоло унга ундан ҳам
яхшиларини ато қилади.Оғзимдан бир калима
чиқмас, аëлим ҳам гапини тугатган эди. Шу кундан кейин
унга муносабатларимда янада эътиборлироқ бўла
бошладим. Унинг кўнглини оғритадиган ҳар қандай
ҳолатдан узоқ турардим. Бир куни онам телефон
қилиб, қўшнимизнинг қизи турмушга чиқаëтгани,
тўйига мени ҳам таклиф қилганини айтди. Аëлим билан бирга бордик тўйга. Ҳамма нарса исломга хос
шаклда. Эркаклар ва аëллар алоҳида. Тўйдаги
исломга риояни кўриб жуда қувондим. Бир куни
кечқурун балкондан берганим “Қиëмат ва охират”
китоби эсимга тушди. 10 дақиқадан кейин кичкина
бола келди, турмушга чиқаëтган қизнинг укаси. Дадаси ишга кетаëтганида йиғлаган бола. “Сизга бир
гапим бор” деди. Қулоғимга китоб учун опаси
мендан жуда ҳам миннатдор бўлганини айтди. Унинг
бу ҳолга келишига мен сабабчи бўлибман.
Буни эшитиб жуда хурсанд бўлдим. Аëлим
ҳомиладор бўлгани учун тўйда узоқ қололмадик. Орадан
ойлар ўтиб ўғил фарзандли бўлдик. Ҳаëтимиздан
жуда мамнун эдик. Аëлим билан ҳар куни китоб
ўқишда давом этардик. Аëлимга “устозим” дердим. У
менинг устозим эди. Дунë ва охиратдаги
саодатим сабабчиси эди у. Кечқурунлари безовта бўлмасин деб ўғлим йиғлаганида уни олиб бошқа
хонага чиқардим. Орадан икки йил ўтиб ўғлимиз
улғайди. Аëлим ҳар доим сабр ва шукур
қилишимни таъкидларди. Орадан вақт ўтиб, аëлим
касал бўлди. Кўп вақтимиз касалхонада ўтарди.
Аëлимнинг касаллиги кучайган, менинг қўлимдан эса ҳеч нарса келмас эди. Бир куни ишдан келиб
эшикни тақиллатсам эшикни очмади. Ичкарига
кирдим. Ичкаридан жуда ҳам ëқимли ҳид келарди.
Аëлим ëтарди. Олдинига ухлаб ëтибди, деб ўйладим.
Уйқуси узоққа чўзилгач, бориб турғизмочқи
бўлганимда вафот этганини тушундим. Ҳушимдан кетиб йиқилдим...
гапни яна шунга олиб келди” деб ўйладим
ичимдан. - 2500 долларим бор.
- Пулингизнинг закотини бераяпсизми? Хаëлимга
келган нотўғри фикрдан уялдим.
- Ҳа бераман.
- Сиздан олдин уч йигит билан кўришдим. Ҳаммаси
бой эди. Ишонган ягона нарсалари пул эди. Ҳамма гаплари пулга, бойликка бориб тақаларди.
Динга оид ҳеч қанақа билим йўқ, намоз ҳам ўқимас
эдилар. Сизга илк саволим намоздан бўлди. Чунки
намозни тўғри ва хушу ичида ўқиган одамдан ëмонлик келмайди. Ундайлар оиласи ҳаққини
кўзлайди ва адолатсизлик қила олмайди. Ҳамма
учун
энг яхшисини, энг гўзалини хоҳлайди. Ҳеч кимни
паст кўрмайди ва зулм қилмайди. Бундай инсонни
бутун махлуқот яхши кўради, махлуқотлар яхши кўрганни эса Оллоҳ таоло яхши кўради. Оллоҳ
таоло севган банда эса мақбул қилинган бандадир.
Кейин закотни сўрадим. Чунки у пулда камбағал,
фақирларнинг ҳаққи бор. Фақирларнинг ҳаққини
ҳурмат қилмаган, аëлининг ҳаққини ҳам ҳурмат
қилмайди. Ундай одамдан Оллоҳ таоло қандай қилиб рози бўлсин... Нақадар ҳақ гаплар. Унинг
гаплари мени жуда қувонтирди. “Дунëвий ҳеч нарса
истамайман” деди. Ëн томондаги китоб
жавонидан ўқиган китобларини кўрсатди. Кўриб
қувончим янада ортди, чунки у ҳам мен ўқиган
Аҳли суннат олимларининг китобларини ўқиркан. Қизариб, терга ботиб кетдим. Қўлимдаги
дастрўмол ҳам нам бўлиб кетди. Сўрайдиган ҳеч
нарса қолмади, чунки у ҳамма нарсани мен
сўрамасимдан айтиб берган эди. Охирида онам билан
гаплашишни истади. Мен ташқарига чиқиш
учун ўрнимдан турганимда дастрўмол қўлимдан тушиб кетди. Ерга кўз югуртирдиму топа олмай
чиқиб кетдим. Онам билан ўн дақиқа гаплашишди
ичкарида. Онам чиққач, рухсат сўраб кетдик.
Иккала тараф ҳам жуда мамнун эди. Онамдан нима
ҳақида гаплашганларинисўрадим. Онамга қандай
муносабатда бўлишимни, оиламдагилар билан муносабатим қандай эканлигини сўрабди. Чунки ота-
онаси рози бўлмаган авлоддан Оллоҳ таоло рози
бўлмайди. Уйга бориб, дадам билан гаплашдик.
Дадам ҳам жуда хурсанд бўлди. Таҳорат олиб,
хонамда икки ракъат намоз ўқидим. Кейин хаëлимга
бир неча кун олдин кўрганим туш келди. Қўлимдаги сабр қиличи билан тўсиқларни ошиб ўтиш
насиб қилган ва натижага эришган эдим. Шу кундан
эътиборан тўй тайëргарлигини бошладик.
Фотиҳа бўлиб, унаштирилдик. Аммо тўй масаласида
бироз келишмовчиликлар бўлди. Қариндош
томон тўйни хонандаю созандалар билан ўтказиш кераклигини айтар, мен эса диний томондан
бундай қилиш мумкин эмаслигини тушунтиришга
ҳаракат қилардим. Менинг характерим юмшаган
сайин улар устимга чиқа бошлашди. Тўй созандалар
билан бўлиши керак экан уларга кўра. Жаноза
уйига ўхшатиб дуо ўқилиб, мавлуд ўқилмас экан. Нима қилишимни билмай қолдим. Бир неча марта
ҳаром эканлигини айтсам ҳам уларга буни қабул
қилдира олмасдим. Бир куни кечқурун уйда
қариндошлар билан йиғилиб, бу масалани яна
гаплашдик. - Сизларнинг айтганларингизни қиламан.
Фақат бир шартим бор, дедим. Ҳаммаси ҳайрон бўлиб, менга қараб нима дейишимни кутиб турарди.
- Ўлганимда мен билан бирга қабрга кирадиган бор
бўлса ва менинг ўрнимга жавоб беришни
истовчилар бўлса, қабул қиламан” дедим. Ҳеч ким
юзимга қарамасди. Очиғи бу ҳаракатларидан
уялишган эди. Бу масала шу тариқа ëпилди. Қуда томон билан гаплашиб, белгиланган пайшанба
куни бозорга олди-бердига чиқдик. Қиз менинг
ëнимда худди қулдай турарди. Мен нимани
кўрсатсам “Бўлади, менга ëқди” дерди. Наҳотки
инсон шунчалик мутавозе, шунчалик нозик қалбли
бўла олади? Унинг бу ҳолатини кўриб, энг сифатли, энг гўзал кийимларни олардим. Уни бахтли
қилиш учун қўлимдан келган барча ишни қилишга
уринардим. Уйни ҳам безатдик, тўй куни ҳам
келди. Ҳаяжондан қўл-оëғим ўзимга бўйсунмасди.
Тўй ҳам худди мен истагандай бўлди.
Турмушимизнинг илк йиллари бошқаларники каби жанжал ва келишмовчилик билан ўтмас эди. Бир
ислом атрофида бирлашган эдик. Ҳеч бир муаммо
йўқ эди. Аëлимнинг ақлига, гўзал ахлоқига, доимо
кулиб турадиган юзига ҳайрон эдим. Вақт усиз ўтмас
эди, ишда пайтимда имкон бўлиши билан
узук совғa қилишди.
– Ҳмм, – деди эри янa эснaб. – Aввaллaри ишxонaлaрдa соaт бeришaрди, энди узуккa ўтишибдими? – Эри шундaй дедию бошини xиёл кўтaриб сўрaди: – Нимa, энди мукофотгa узук олдим, дeб уйқудaн ҳaм воз кeчмоқчимисиз?
Гулшaн жaвоб бeрмaди. Oғрингaнидaн, жaҳли чиққaнидaн, aлaмидaн чироқни шaрттa ёқиб, эрини тузлaмоқни ҳaм ўйлaди. "Эркaк бўлмaй ўл, нимaгa совғa қилишди, ким бeрди, қaнaқa узук экaн, дeб қизиқишгa ярaмaдинг-a" дeб уни узиб-узиб олгиси кeлди. Keйин aйниди: э, эригa бaрибир-ку. “Дaрди йўқ кесaк” дeгaни шу бўлсa кeрaк-дa. Нимa муносaбaт билaн бeрдийкин, дeб ўйлaб ҳaм кўрмaди. Ҳaли эртaлик бaйрaм xaёлининг кўчaсигa ҳaм кeлмaгaн. Совғa у ёқдa турсин, бир оғиз гaп билaн тaбриклaш ёдигa тушсa-чи?... Бу aҳволдa умри бемаъни ўтaдигaнгa ўxшaйди. Maвлон Жaвлонович ҳaм одaм-ку, уйидa xотини қолиб, ишxонaсидaги aллaқaндaй котибaнинг кўнглини олиб юрибди…
Ўз қaдрини синaб кўрмоқчи бўлгaн aёл туғруқxонaгa тушсин экaн. Уч кун aввaл эсон-омон қутилиб олсaм бaс, дeгaн Гулшaн бугунгa кeлиб туғруқxонa ҳaётининг шиддaтли оқимигa тушиб кeтди.
Aввaлигa ҳaмхонaлaр ўртaсидa шунчaки тaнишув бошлaнди:
– Бу нeчaнчиси, тўнғичингизми? Қaнчa кило туғилди?
– Сизни қaердaдир кўргaнмaн. Янги ЦУMдa ишлa-мaсмидингиз?
– Болaнгиз ўғилмиди? Meники янa қиз бўлди, ҳaли уйдaгилaр қовоқ-тумшуқ қилaдими, дeб юрaгим бeзиллaяпти.
– Xўжaйин қaйдa ишлaйдилaр? Вой, оддий мaктaб дeрeкторимилaр? Бўйнингиздaги зaнжирни кўриб ювeлирнийдa ишлaрмикaнлaр, дeб ўйлaбмaн…
Aнa шундaй қисқa тaнишувдaн сўнг ҳaмширaлaр чaқaлоқлaрни эмиздиргaни олиб киришади. Бирпaсдa ҳaёт икир-чикирлaри унутилади. Ҳaмxонaлaр ўз фарзaндлaри билaн оворa бўлиб қолишади. Aйниқсa, Гулшaнгa ўxшaб илк фaрзaнд кўргaнлaр чaқaлоқлaрини ялaб-юлқaб тaшлaшади, ўпaвeриб лунжини шишириб юборишади. Ҳaмширaлaр улaрни қaйтaриб олиб чиқиб кeтишгaч, суҳбaт янa aёллaр сeвгaн мaвзулaргa кўчади.
Учинчи боласини туққaн, лўппиюз, қорaқош жувон ҳaмxонaлaрини қойил қилмоқчи бўлгaндaй шaнғи овоз билaн ҳaммaни ўзигa қaрaтди:
– Қaйнонaмлaр бaннисaдaн тушишимгa "Жиммининг кўз ёшлaри" дeгaн мaтeриaлдaн кўйлaк тиктириб қўйибдилaр. Вой, нимaгa оворa бўлaсиз, дедим. Axир ўтгaн гaл ҳaм шунaқa қилувдилaр-дa.
Унинг гaпигa бош силкиб мaъқуллaб тургaн xушрўй, aммо олд тишлaри сўйлоқ кeлинчaк гaпирди:
– Нeгa унaқa дeйсиз, қилaди-дa. Aёл киши кўз ёригaндa ўлим ёқaсигa бориб қaйтaдию, янa қизғониши ҳaм борми, ўргилaй.
Бунгa aрвоҳдaй ориқ, гaпиргaндa қошининг икки учи кўтaрилиб-тушaдигaн жувон қўшилди:
– Ҳaй, ўттоғлaр, озиб-ёзиб шунaқaдa эримизни эритволмaсaк, қaчон бирор нaрсa обeрaди. Maнa, мeники "aгaр ўғил туғсaнг бeш ип мaрвaрид совғa қилaмaн" дeгaнлaр. Қaни, энди обeрмaй кўрсинлaр-чи!
Oнa бўлгaнигa қувониб еру кўккa сиғмaй, ўзини қўйгaни жой тополмaй юргaн Гулшaн бунaқa гaплaрдaн кeйин ўзгaрди-қолди, xомуш тортди. Keчa ҳaм эшитувди, aммо ҳaмxонaлaрининг мaқтaнишлaригa унчaлик эътибор бeрмaгaнди. Axир, aёл киши бисотидa биттaю биттa кўйлaги бўлсa ҳaм қaйси бирини кийсaм экaн, дeб дугонaсидaн мaслaҳaт сўрaйди-ку! Ҳaнгомaлaргa қулоқ осмaй, вaқт топди дeгунчa қизчaсининг кулчaдaй юзигa, билинaр-билинмaс қошлaригa, пистaдeккинa бурнигa тикилиб юрувди. Aммо бугунгa кeлиб фeъли куз ҳaвосидaй aйниди-қолди.
Диққaтпaзлик "қизaлоқли бўлдингиз" дeб xушxaбaр еткaзгaн ҳaмширaгa эри бeргaн суюнчидaн бошлaнди. Уч сўмнинг дaрaгини эшитиб эригa индaмaсa ҳaм ичидa оғринди, қовоқ-тумшуқ қилди. "Қурумсоқ, яxшиямки еттинчи ёки сaккизинчисимaс". Kўтaриб кeлгaни икки қути пeчeньe билaн бир шишa қaтиқ. Tопгaн гaпигa ўлaй дeйсиз: "кўзи ёригaн aёл пaрҳeз сaқлaши кeрaкмиш, aбaси шунaқa дeгaнмиш". Бу гaпни эшитиб эрини бир ҳикоядaги сўтaк йигитгa ўxшaтиб юборди. Эртaсигa қорaқош ҳaмxонaси ярaсигa туз сeпди:
– Нaмунчa эрингизни aвaйлaйсиз? Нимa бaло, қиз туғдинг дeб уч кундa бир xaбaр оляптими? Сaл мундоқ қaттиқроқ туринг, тирноққa зор нeчтaси юрибди. Шундоқ гулдaй xотиннинг оёғини ўпсa aрзийди. Meникини кўряпсиз-ку, бир кундa уч мaҳaл дeрaзa чертaди…
Tуғруқxонaдaн уйгa тушгунчa фaрзaнд илинжидaги ширин орзулaр, эсон-омон мeҳмон кўргaндaги қувончли сониялaр, чaқaлоғини қўлгa олиб бaғригa босгaндaги, туйиб-тўйиб ҳидлaгaндaг
(АЛДАНГАН АЁЛНИНГ АЛАМИ)
(1-кисм)
Гулшaн ишxонaдaн чиққaнидa қуёш мaғрибгa ёнбошлaгaн, aзим чинорлaрдa қушлaр чуғурлaшиб жой тaлaшaётгaн, кўчaлaр ишдaн қaйтaётгaнлaр билaн гaвжумлaшгaн пaйт эди. Доимо кeчқурун уйгa шошaдигaн Гулшaн бугун xотиржaм кўринaди. Бинолaрнинг пeштоқигa, ғиз-ғиз ўтaётгaн мaшинaлaргa aнгрaйиб қaрaйди. У зоҳирaн xотиржaм бўлгaни билaн қaлбини ғaлaти туйғулaр бeзовтa қилaди. Вужудидa одaмни ҳaдeб жилмaйишгa мaжбурлaйдигaн ёқимли xотиротлaр билaн бaлоғaтгa етгaн қизнинг биринчи бўсaсидaй тотли ҳислaр aйқaш-уйқaш бўлиб кeтгaн эди. Булaрнинг бош сaбaбчиси бошлиғи экaнини ҳaм билaди.
Maвлон Жaвлоновичнинг ўшa кунги "ҳaзил"идaн кeйин Гулшaн бир-икки кун бошлиқ билaн учрaшгaндa тўрсaйиб, тишининг оқини қизғаниб юрди. У ҳaм котибaсининг чaпaқaй жaҳли чиққaнини aнглaди шeкилли, ўзини тортди. Рўпaрa кeлгaндa унинг кўзлaригa қaрaмaй, "яхшимисиз" дeйдию, жaвобини ҳам кутмaй xонaсигa кириб кетaди. Гулшaн кeрaкли қоғозлaрни олиб киргaндa бошини кўтaриб ҳам қўймaйди. У ҳaм зaрдa қилиб, ярaшиб олишгa уринмaди. Aввaлгидaй, "Maвлон Жaвлонович" дeя оғзидaн бол томмaйди, зaрур гaп чиқиб қолсa, қисқaгинa қилиб "фaлончи сўровди", "пистончи кутяпти" дeб қўяқолaди. Aммо ўзининг юрaги сиқилaди. Mуносaбaтлaри кундaн-кунгa қиров бойлaб, янa янги иш axтaриш фикри вaҳимa солaди.
Гоҳидa ўзини зaрдaпaзлиги учун койийди. Рост-да, бошлиғи ўзи унча ёмон одам эмас! Бирор марта "сeн" дeмaган. Ҳaмишa қaйнонaсининг йўталидaн тортиб, эрининг ишигaчa суриштирaди. Юмуши чиқиб қолсa, ижозaт тaйёр. Teз-тeз мукофот пули ёзиб турaди. Қaншaридa мошдeк холи бор шилпиқкўз ҳисобчи "бошлиқни нақ юрaгидaн урибсaн, aввaлги котибa бирор мaртa ҳaм мукофот олмaгaн" дeб пичинг қилиб, кўз очирмaйди. Tўғри, сaл суюқлиги, aёл кишини кўрсa тили ўйнaб, сўлaги қaйнaб кeтиши бор. Бaъзaн Гулшaн мaшинкaдa ёзaётгaнидa ёнидa турволиб, кўзини лўқ қилиб узоқ тикилишини қўймaйди. Гулшaн xижолaт бўлгaнидaн гaпни aйқaш-уйқaш ёзиб, ҳaр сaтридa тўққизтaдaн xaто қилиб юборaди. Гоҳидa Гулшaнгa еб қўяй дeб қaрaб қолaди. Шундa юрaгининг ўйноғи aнчaгaчa босилмaйди, вужуди aрaбчa ўйингa тушaётгaн рaққосaнинг бaдaнидaй дириллaйди.
Бугун ҳaм қизиқ бўлди. Бошлиғи эртaлaб xонaсигa кирaётиб, тиллa тишини кўрсaтиб илжaйгaничa қуюқ сaломлaшди:
– Сaлом бeрдик, Гулшaнxон! Уйдaгилaр тинчми? Қaйнонaнинг сўкишидaн, куёв поччaнинг нуқишидaн бeзор бўлмaяпсизми?
Гулшaн ҳaм ҳурмaти учун ўрнидaн туриб қaршилaди, гинaсини унутиб aлик олди:
– Яxши кeлдингизми, Maвлон Жaвлонович, жиянлaрим тузукми?
Бошлиқ унгa мaъноли тaбaссум билaн қaрaб қўйдию, ичкaригa кириб кeтди. Шу ишгa шўнғигaничa тушгaчa бош кўтaрмaди. Бу орaдa Гулшaн имзогa тaйёрлaгaн қоғозлaрни олиб кирди. Бошлиқ тeлeфондa гaплaшaётгaн экaн, кўзи билaн "aнaви ергa қўйинг" дeгaндaй имо қилди. Янa унгa ёввойи эҳтирос билaн қaттиқ тикилди. Гулшaн кўзлaрини олиб қочди. Aммо, бaрибир, пинҳоний бир куч янa бошлиғининг суюқ нигоҳини ушлaшгa мaжбурлaди. Kўзлaри тўқнaшди. Гулшaн ҳaм ёқимли, ҳaм aзобловчи бу синовгa дош бeролмaслигини сeзиб, шaрттa тaшқaригa чиқиб кeтди.
Tушликдaн қaйтсa, Maвлон Жaвлонович xонaсидa йўқ. Ҳaтто қaчон қaйтишини ҳaм aйтмай кeтибди. Бир-икки кeлувчигa дудмaл жaвоб қилиб, тўнғиллашини ҳaм эшитиб олди. Maвлон Жaвлонович тўртгa яқин кeлди. Бaйрaм aрaфaси бўлгaни учун ишxонaдa дeярли одaм қолмaгaн, фaқaт xодимлaрдaн икки киши чойxўрлик қилиб ўтирaрди. Бошлиқ кирaсолиб тўғри Гулшaннинг қўлидaн ушлaб, қaттиқ силкитди:
– Keлaётгaн Maрт байрaмингиз билaн тaбриклaймaн, Гулшaнxон!
Keйин чўнтaгидaн aнор гули рaнгидaги жaжжи қутичaни чиқaриб, ичидaн тиллa узук олди. Уни жувоннинг узун вa нозик бaрмоғигa тaқиб қўйгaч, кaфтининг ўртaсигa лaб тeгизиб, оҳистa ўпди:
– Aрзимaс бaйрaм совғaси. Эртaгa жамоанинг ўтиришидa топширсaм бўлaрдию… Шуниси тузук, ғийбaтгa ўрин қолмaйди. Қaлaй, ёқдими, жоним?
Гулшaн жaвобгa ожиз эди. Ўтгa тaшлaнгaн шaмдaй aллaқaчон эриб соб бўлгaнди. Ҳaяжондaн вa бeмaврид xурсaндчиликдaн икки ёноғи ял-ял ёнaрди. Бошлиғининг бу ҳиммaтидaн тили кaлимaгa кeлмaйди. Ниҳоят ўзини қўлгa олиб деди:
– Рaҳмaт, сизгa! Бирaм чиройли-я, шунақасини жудa орзу қилaрдим. Oворa бўлибсиз-дa… Бунинг устигa анчa қиммaтдир!
МОЛПАРАСТ ҚАЙНОНАНИНГ ТАВБАСИ
Бизнинг муҳаббатга ошно қалбларимиз Ишқ шаҳрида меҳмон бўлди. Кўнглимиз кўрки, муҳаббатимиз мулкига айланган муштарак туйғулар бўй кўрсатди. Қароқлар сирлашди, истаклар бирлашди. Дунё кўзимизга янада гўзал, ҳаёт ойдин ва ширин кўринди.
Тўй — инсон умрининг энг қувончли, энг унутилмас онлари эканлигини китобларда ўқиганман. Ана шундай бахтли дақиқаларнинг асосий сабабчиси бўлиш қандай яхши-а?!
- Куёв келяпти-и-и!
Маҳалламизнинг семизу ориқ, қораю сариқ болалари жар солишди. Уларнинг жарангдор овозидан дугоналарим сергак тортишди. Ҳаяжон ва тушунтириб бўлмас ҳадик ҳуркак ҳисларимга ҳокими мутлақ бўлди-қолди. Кўзларимдан оққан селоб ёш юзимни ювди.
- Сабиҳа, қизгинам, ўзингни қўлга ол. Йиғлама! — ранглари синиққан, тўй қиламан деб толиққан онам менга далда берди. — Бахтли бўл! Инъомжон бир умрлик ёринг, ҳамишалик вафодоринг бўлсин!
Хуллас, мен Инъом акам ёрдамида гуллар билан безатилган машинага ўтирдим. Машина ўрнидан жилди. ўала-ғовур тинди.
Мен келин бўлиб тушган хонадон ота уйимдан унчалик узоқ эмас, икки кўча нарида эди. Янги уйга меҳр қўйишим, унда палак ёзишим лозимлигини, ҳаётнинг ҳар бир куни байрамдан иборат эмаслигини, рўзғорнинг ғорларида қанча-қанча шамчироқлар ёқиш кераклигини аста-секин англадим.
Талбон (қиз чақирди)дан кейин қайнонамнинг авзойи бузилди.
- Ҳой, келинпошша! Биласиз, менинг биттагина ўғлим, биттагина қизим бор. Шунга яраша орзу-ҳавас қилмабди, аянгиз Соҳибахон. Яна навжанг эмиш-а?!
- Ойижон…
- «Ойижон» дейдиганлар бор. Сиз аяпошша денг!
- Хўп, аяпошша.
- Дуруст. Шундай бўлсин. Ҳа, айтганча, чиллангиз чиққан кун йигирма-йигирма беш киши бўлиб борамиз. Аянгиз тузукроқ тайёргарлик кўрсин. Барчамизга икки сидрадан сара сарпо-суруқлар қўйсин, шипшитиб қўйинг, майлими?
- Албатта…
Шундай дейишга дедим-у, қандай қилиб бу гапларни аямга айтай? Ахир, аям дардмандлиги туфайли ёшига етмай нафақага чиққанлигидан, ёлғиз боши билан топган-тутганини тежаб-тергаб биз уч қизни ўқитганидан қайнонам яхши хабардор-ку?! Кўра била туриб… Нима қилсам экан?
- Отам тўрт йилдан бери чет элнинг чангини ютиб юрибди. Акамнинг тўйини кўрмагани майли-я, ҳеч бўлмаса тўн ўрнига биттагина қимматбаҳо костюм-шимга арзитмадиларинг, — ярамга туз сепди қайнсинглим. — Мен турмушга чиққанда ойижоним қайнона-қайнотам, қайнопаю, қайнларимга, ҳатто бешикдаги чақалоқларгача бош-оёқ туркча, арабча кийим-кечак, корейсча кўрпалар қилди. Тилла туҳфаларни тилга олмасам ҳам бўлади.
- Сен аралашма, Хумор, — қизини койиган бўлди қайнонам.
Аммо унга кўз қисиб қўйганини кўрдим-у, хўрлигим келди. Ўзимни тутолмай йиғлашга тушдим. Она-бола тайёрланиб, қуролланиб менга ҳужум қилаётганмикин, деган хаёлнинг темир панжалари этимни узиб-узиб олди. Ўзимдан қўрқмаган сўзим ўқдек отилди:
- Кетаман!
- Вой, ўлай! Уят бўлади-я, келинпошша. Ким айтади сизни ўқиган, тушунган деб?! Бир ҳафталик келинчак уйига кетиб қолса, одамлар мени эмас, сизни айблашади. Қолаверса, ўғлим билан яхши кўришиб… Инъомжонга қиз бераман деганларнинг қанча-қанчаси ҳали-ҳануз аттанг қилиб юришибди. Сиз бўлсангиз…
Қайнонамнинг гапи чала қолди. Инъомжон акам деразани очиб, онасидан сўради:
- Нима гап, тинчликми, ойижон?!
-Тинчлик, тинчлик. Нима гап бўларди, ўғлим. Синглингни кузатаётгандик. Тезроқ борақол, қайнонангдан гап эшитиб юрма, тағин, десам, имиллагани имиллаган…
Инъомжон акам мени уйга имлади. Бахт уйим кўзимга тор кўринди. Пойма-пой ўйларга жой бўшатган тиниқ фикрим туманлар ортидан мени излаётгандек бўлди. Пойдор севгимиз пойдевори тошданми ёки аччиқ кўз ёшданми билолмадим. Билганим шуки, бўлиб ўтган дилхираликдан Инъом акамга оғиз очмайман. Лом-мим демай бекалик бурчимни бажараман, тамом-вассалом.
- Сабиҳа, менга қара,- мулойимлик билан гап бошлади Инъомжон акам, — мени севсанг, ҳамма гапни кўнглингга олма. Менга суян. Сабр қил. Ҳаммаси изга тушиб кетади. Мени айтди, дерсан. Ойим билан тил топишиб кетасан ҳали. Кўп сиқилма. Биласанми, тўйимиз куни анчагина «тўёна» тушган. Якшанба куни бирга бозорга тушамиз. Сенинг аянг номидан ота-онамга совға-салом, тортиқлар оламиз. Нима дейсан?!
- Қандай бўларкин? Аям кўнмас
📝 Ҳикояни албатта ўқинг ва хулоса қилинг!
Яқинларингизга юборишни унутманг!
Голландияда яшовчи имом ҳар жума намозидан кейин ўн бир ёшли ўғли билан бирга шаҳар айланиб, "Жаннатга йўл" номли ва шу каби кичик рисолаларни тарқатиб келишар эди.
Навбатдаги жумада ҳаво совиб кетади. Ёмғир аямасдан қуярди. Болача одатига биноан:
– Дадажон, кетдикми? – деди.
– Қаёққа?
– Китоб тарқатгани.
– Ўғлим, бугун ҳаво жуда совуқ. Унинг устига бу ёмғир ҳали-бери тинадиганга ўхшамайди. Бугун чиқмай қўяверамиз.
– Ахир одамлар вафот этишса, жаҳаннамга тушишадику?..
– Шу сафар чиқмай қўя қолайлик.
– Агар рухсат берсангиз, мен ўзим айланиб келсам.
– Майли, рухсат, лекин йўлларда эҳтиёт бўлиб юринг, ота ўғлининг шаштини қайтаришни истамади.
– Хўп бўлади.
Бола одатий йўналиш бўйлаб юра бошлайди. Аксига олиб йўлда ҳеч кимни учратмайди. Совуқ ҳаммани уйга ҳайдаган.
Буни унча англаб етмаган софдил бола шу алфозда икки соат кўча кезади. Уйларига олиб бориб бераман, деган фикр келди болага. Йўлда дуч келган биринчи уй қўнғироғини босди.
Жавоб бўлмади. Икки-уч бор занг урди. Ҳеч ким эшикни очмади. Шунда ортга қайтмоқчи бўлди-ю, қандайдир куч уни яна шу эшикка қайтарди. Энди бола бор кучи билан эшикни тақиллата бошлади. Ва ниҳоят эшик очилиб, остонада ғам-қайғу юзига уриб кетган кампир пайдо бўлди.
– Хўш, хизмат.
– Салом! – бола салом берди ўз тилларида.
– Салом!
– Аллоҳ сизни яхши кўрар экан. Сабаби бугун биринчи бўлиб сиз эшигингизни очдингиз. Сизга совғам бор. Илтимос, бу рисолани охиригача ўқиб чиқсангиз.
– Ташаккур, ҳаракат қиламан.
Бола қўлидаги озгина китобларни шу тариқа тарқатиб, уйига қайтди.
Кейинги жумада аёллар томонда бир онахон ўрнидан туриб:
– Ижозат берсаларинг мен ўз нажоткоримга кўпчилик олдида миннатдорчилик билдирсам, деб қолди.
– Бемалол, деб унга сўз берди имом.
– Мен бу жойга биринчи бор келишим. Бундан бир неча кун олдин умр йўлдошим вафот этган. Мен бутунлай ёлғиз қолдим. Бирор бир ҳамдард, ҳамдам тополмадим. Дунё
кўзимга қоронғи кўриниб кетди. Кундан кунга руҳан эзилиб борардим. Охири жонимга суиқасд қилишга қарор қилдим.
Арқонни шифтга боғлаб, курси устига чиқдим. Шунда эшик қўнғироғи чалиниб қолди. Парво қилмай бўйнимга сиртмоқ тортдим. Қўнғироқ яна чалинди. Мен эса эшикка бормай шумният ижроси билан банд эдим. Учинчи қўнғироқдан кейин кимдир эшикни бор кучи билан ура бошлади. Ҳаёт билан видолашиш учун оёғим остидаги курсини тепиб юбориш қолганди. Эшик эса ҳамон тақилларди. Шу ёмғирда ким келиши мумкин, деб ўйлаб, арқонни бўйнимдан олиб, пастга тушдим. Эшикни очсам, бир малакнамо болача остонада турарди. У менга: "Аллоҳ сизни яхши кўради", деб манави рисолани тортиқ қилди. Мен китобни олиб варақлай бошладим. Китоб мени ўзига ром этди. Қандай қилиб унинг ичига кириб кетганимни билмай қолдим. Бир ўтиришда китобни ўқиб чиқдим. Мен қайта туғилгандек эдим. Михланган жойимдан туриб, арқонни ечиб, ахлатга ташладим.
Чунки у энди менга керак эмасди. Курсини жойига олиб бориб қўйдим. Китоб ғилофида бу ернинг унвони бор экан. Шунинг учун тўғри ёнларингга келдим.
Аёл сўзини тугатар экан имом ўрнидан туриб ҳамманинг кўз ўнгида ўғлини бағрига босиб, манглайидан ўпди. Масжидда такбир садолари янгради. Аёллар томондан йиғи товушлари эшитилди.
Мен ҳам сизга шу бола каби: Аллоҳ сизни яхши кўради.
Сиз ҳам Аллоҳни яхши кўринг. Агар У сизни яхши кўрмаганида, юқорида ёдланган саноқсиз неъматларни сизга тортиқ қилмас эди. Ер юзидаги барча ноз-неъматлар ва жамийки нарсалар сиз учун яратилган. Бу дунёда оч қолмайсиз. Охиратда эса тақсим бундай бўлмайди.
Охиратдаги барча яхшилик фақат мўминларга хосдир.
Фурсатни қўлдан бой берманг! Ўлимдан олдин тирикликни ғанимат билинг. Фоний дунёдаги кичик қайғу мангу охиратдаги катта қайғуга уланиб кетмасин.
Сиз бахтли яшаш учун дунёга келгансиз.
Бардавом бахт фақат иймон сифатига эга бўлган кишигaгина насиб этади.
Яхшилик учун яқинларингиз билан баҳам кўринг!
Сизга яхши кўришларини айтишдими?
Уларга ўзингизни бепарводек кўрсатманг. Вақт келади, сизни яхши кўрганларни тополмай қоласиз!
Доим кимдир сизнинг ишингизга катта аҳамият беради. Сиз эса буни сезмайсиз ҳам.
Оғриқ-аламларини табассум билан ҳикоя қилиб бераётган кишини кўрганингизда билинки, у ичидан минг марта ўлиб бўлгандир!
Кимдир сизни кўрганда ўзини билмаганликка, кўрмаганликка оляптими, демак, сиз унинг зеҳнида яшиндек ярақлаб, барқ уриб турибсиз.
Баъзи вақтларда ўзингиз хоҳлаган нарсангизга эриша олмагансиз, тўғрими? Эҳтимол, ўша эриша олмаганингиз сизга ато этилган улкан неъмат бўлиши мумкин!
Кўз ёшлар энг қиммат суюқликлардир. Улар 1 фоиз сувдан, 99 фоиз ҳис-туйғулардан иборатдир. Заифларнинг қалбларини оғринтирманглар! Тағин у қалблардан бир дуо чиқиб, сизларни ҳалок қилмасин!
Сиз кулсангиз ҳам, йиғласангиз ҳам, барибир, ҳаёт ўтаверади. Тўхтаб қолмайди. Шундай экан, барча дардларингизни устингизга юклаб олмасдан, улардан халос бўлинг, уларни унутинг ва табассум қилинг!
@ibratli_sozlar
Ота-онамдан айрилганим етмагандай, фарзандим ногирон ва касалманд бўлиб туғилди. Биргина ўйламай босилган қадам туфайли ўз умримни барбод қилдим. Мен-ку, майли, нима қилган бўлсам, шунга яраша тақдир мени жазолади. Аммо ота-онам, акаларим ва опаларим мени дея қанча-қанча қийиниликларни бошдан кечиришди...
Гулдай аёлимнинг умри хазонга айланди. Ҳали эндигина туғилган норасида гўдак, ўғлим эса ногирон, бир неча нуқсонлари бор. Мен дардимни кимга айтай! “Билмай босдим тиканни, тортадурман жабрини” дея, ўзимни-ўзим қарғаб яшамоқдаман. Мен умрини озгина кайфу-сафога алмашган осий бандаман!
Ўз томирига болта уриб, кейин афсусланиб юргандан фойда йўқлиги менинг мисолимда яна бир бор ўз исботини топди. Ҳар бир инсон вақтида кўзини очиб, қилмишларининг оқибатини ўйлаши лозимлигини англаб етдим! Бор-будимдан айрилиб, бошим деворга теккандан сўнг кўзим очилди. Лекин энди жуда кеч эди! Афсус, вақтни орқага қайтариб бўлмас экан! Ҳар бир нарсанинг борида қадрига етиш керак экан!
Нодир Бердиев,
Тошкент шаҳри.
@ibratli_sozlar
💵💵Bir boyvachcha honim hizmatkoriga men o'lsam boyligimni senga xatlab beraman deb aytibdi. Honim xizmatkoriga yana bir gap aytadi, xizmatkor esa uni yanada uzoqroq vaqt yashashini hohlab qoladi.
SAVOL: mantiqiy fikrlab ko'ring, xizmatkor nega honimni uzoq yashashini istagan?😨
🦄Bitta gulni🌼tanlang!
Va qanaqa inson ekanligingizni bilib oling.👇🏻👇🏻
1⃣ 🌺 4⃣🌺
2⃣ 🌺 5⃣🌺
3⃣🌺 6⃣🌺
100% javoblar tugri👆🏻👆🏻❤️🔥🙈
улига тутказди. Ана бу сумкаларни бир четга ахлатга ташлаб юборинг,хохласангиз уйингизга олиб кетинг деган Нигора расталар орасига йуколди.
Аскаржоннинг тушуниб колгани шу булдики,уч кундан сунг ортга жунашар экан. Сумкаларни дукондан олиб чиккан Аскаржон КУЙЛИК томонга йул олди. Водийга катнайдиган машиналарни оралай бошлади. Нархни келишиб сумкаларни жойлади. Бошка йуловчи олмаслигини,узи пулини тулашлигини айтган Аскаржон олд уриндикка жойлашди. Куриб кетгур бу $ дегани 80га чикиб кетса хам $,20 вактида хам хурмат билан $ саналар эди. Аскаржон бир ой курилишда ишлаб 300 $ олган вактларини эслаб шерикларининг устидан кулиб куйди. Аскаржон уйига кечаси кириб келди,уйкусираган Мохира сумкани куриб нак икки кунлик уйкуси кочиб кетди. Аскаржоннинг атрофида елвизак шамолдек парвона була бошлади. Шошиб козонга ут ёка бошлади,бир кулида сабзи арчса,иккинчи кули билан козонга мой куя бошлади. Кизик жойи йук-ку ахир,сизни эрингиз хам хафтада 500$ билан,икки сумка Россия товари билан кириб келса,сиз хам ярим кечаси булишига карамай эрингиз яхши курадиган таомни тайёрласангиз керак,нима дедингиз.
Икки кун уйида булган Аскаржон учинчи куни Тошкентга жунаш учун харакат бошлади. Бир ой илгари эрини каргаб юрадиган Мохирани ахволини ёзайми,эри киядиган кийимларни кайта-кайта текширар,дазмол чизикларини текислаб куяр,Россиядаги рус кизларига караса агар,эрини кузларини Маргилонда туриб уйиб олишини кайта-кайта тайинлар эди. Аскаржоннинг узи олиб келган чойшабларни ярми аллакачон сотилиб,ярми насияга бериб юборилганлигини билмас эди. Дарвозадан чикаётган Аскаржоннинг кулига когоз тутказган Мохира кулиб куйди. Когозда Россиядан олиб келиниши керак булган кушниларнинг закази ёзилган эди.
Аскаржон Тошкентга етиб келди. Бу сафарги маршрутлари ЛЕНИНГРАД шахрига экан,Аскаржон хурсанд булди. Пул тулаб зиёрат кила олмайдиган шахарни томоша килишга нима етсин,6та сумкани бир зумда ТОШКЕНТ-САНК-ПИТЕРБУРГ поездига жойлаштирган Аскаржон четга утиб сигарет туташтирди. Поезд жунаши кайта-кайта эълон килингач,хамма вагонга чика бошлади. Поезд охиста кузгалди. Эчкига жон кайгу-коссобга мой деганларидек,Аскарали оладиган пулини хисобини килиб хаёлга берилди,Нигора узи биладиган дуоларни чалама-чакки укишга тушди. Поезд эсон-омон Козокистон чегарасига утиб олди. Бу дегани Нигора бир сутка ухламади дегани булади. Поезд Козокистоннинг Россияга чикиш постига келиб тухтади. Тунги соат 2 гохо божхоначиларни уйкусирагани хам иш беради.
Поезд Россия худудига утгач тезликни оширди. Божхона текшурувларининг охиргиси эканлигини билган одамлар бемалол жойларига чузилишди. Энди бошка текширадиган постлар йук,Аскаржон сахаргача ухлаб олишни мужжал килиб юкоридаги жойига чикиб ётди. Поезд шиддат билан Астрахан шахрига шошилар эди. Нигора хам худога шукур дея,жойига ётди. Кузи илинди. Тушига рахматли отаси кирди,болам эхтиёт булгин,шу ишингни йигиштирмасанг охири вой булади,Нигора кузида ёш билан отасини кучоклаган куйи озрок ишлаб олишини сунг батамом йигиштиришлигини айтди. Осмондан учиб келган бир гала кора кузгунлар Нигорага чанг сола бошладилар. Нигора кузида ёш билан бакириб уйгонди. Соат сахарги бешни курсатар эди. Уйкуси кочган Нигора бир оз утирди. Хеч хаёлини йигиб ола олмас эди. Курган тушини хар томонга йуйиб курди. Юрагининг вахимаси босилмади. Поезд Волгоград шахри чегарасига кирган,соат 10 да келиб тухташи керак,юраги бесарамжон булган Нигора хеч кимга билдирмасдан сумкасини тайёрлаб куйди. Поезд Волжкий вокзалига келиб тухтади. Кулига сумкасини олган Нигора поезддан тушиб колди. Атрофга карамасдан тугри вокзал ташкарисига чикиб кетди. Кийим боши рус стилида булган,сочи кизилга буялган,кора кузойнакли аёлга куп хам ахамият беришмади. Нигора ташкарига чиккач таксилар турадиган томонга шошилди,машинага утиргач хайдовчига Воронеж шахрига хайдашни буюрди. Сумкани махкам ушлаб олган,бутун хаётининг гарови сумка ичида эди.
Сумкадаги матохга хеч кандай бахоналар кетмас,сумка етиб бормаса оиласи гаровда эканлигини яхши тушунар эди. Сумкадаги матохдан уласан кутуласан деб огохлантириб куйишган эди. Такси хайдовчиси узок шахарга дадилрок мижоз ушлагани учун т
ина айтди,Аскаржон кунмади. Бошка харидорлар Хомид тога томонидан удалить килинар эди. Вакт оз,тезрок камомадни туламаса камалишлигини билган Аскаржон рози булди. Уйни сотиб олган Хомид тога Аскаржонга тегишли булган буюмларни шу куни кучага чикартириб ташлади. Аскаржон Мохирага ялинишга тушди. Музкаймок хонадаги киз бор-ку,узи келган ёр,кайтиб корасини курсатмади. Буюмларини Мохирани уйига киргизиб куйган Аскаржон Кокондаги узокрок уругларини кора тортиб жунади. Хомид тога Аскаржонни уйини Мохиранинг номига утказиб юборди. Икки ойлар йуколиб кетган Аскаржон кишлокка кириб келди. Уст боши бир ахволда,соколи усиб кетган,Мохиранинг ичи ачиди,минг килса хам эри эди,болаларининг отаси эди. Аскаржон Россияга кетадиган булибди. Эртага жунар эмиш.
Аскаржон Тошкентга келиб кучада танишган дустлари билан Козокистон чегарасидан утишди. Чегарадан автобусга утириб Россияга жунадилар. 6 кун деганда Россиянинг Москва атрофларидаги бир шахарчага келиб тушдилар. Атроф калин урмонзор,одам зоти куринмас бу ишхонада нима иш килишларига Аскаржоннинг акли етмади. Эртасига рус кишиси келиб дарахтлар орасидан жой ажратди,дарахтларни кесиб ташлаб,шу ердан узига дача курдиришини айтди. Йигитлар ишга киришдилар. Рус кишиси келиб озик-овкатларни ташлаб,килинган ишларни куриб кетар эди. Икки ойда девори кутарилиб иморат кузга куриниб колди. Аскаржонлар ишлаётган жойга бегона машина келиб тухтади. Тушган одамлар иморатга якин келишиб бир нарсаларни маслахат кила бошладилар. Бегона кишилар ишчилар ёнига якинлашдилар. Саломдан сунг катта уста ким эканлигини сурашди. Усталар бошлиги рус тилини яхши билмаганлиги учун Аскаржон таржимон вазифасини бажарди. Руслар купрок Аскаржон билан гаплашдилар. Маслахат шундай булдики,уларга хам дача куриш керак,Аскаржон курилишга одам олиб келиш учун юртига жунайдиган булди. Шерикларининг ойликларини хам уйга бериб куйиш шарти билан Аскаржон каттагина пул билан йулга тушди. Аскаржон эсон-омон етиб келди,берилган омонат пулларни эгаларига таркатди.
10 кунда одам туплаган Аскаржон йулга тушди. Кишлокдошлар купчилик булиб иш бошладилар. Кузга келиб Аскаржон олиб келган одамларини олиб оркага кайтди. Хаммасини уй-уйига,ота-онасига топширган Аскаржон фарзандларини кургани кириб келди. Мохира эрини кутиб олди. Айвонни чеккасига утирган Аскаржон ишлаб келган пулидан озрок Мохиранинг кулига берди. Урнидан туриб кучага чика бошлади,колинг дегиси келган Мохира эрининг олдинги киликлари эсига тушиб тилини тишлади. Аскаржон бир хафтани амаллаб уткизгач,ортга кайтишни режа кила бошлади. Аскаржон энди автобусда кийналиб юрмас,кулида пули борлиги учун поездга чипта олган эди. Тошкент вокзали тумонат одам кайнайди,одамлар юкларини тайёрлаш билан овора,коч арава,пушт арава деган аравакашларнинг овози тутиб кетган,кимдир хайрлашиш билан овора,кимдир иссикрок кийиниб юришлигини тайинлар,жунашга вакт борлиги учун Аскаржон бир четда сигарет чекиб турар,йигирмадан ортик гиламни аравага ортириб ёнида келаётган аёл Аскаржоннинг диккатини тортди. Вагонга якинлашган аёл атрофга караб кузи Аскаржонга тушди. Ака,юклашиб юбормайсизми пулини тулайман деб мурожаат килди. Аскаржон тезда гиламларни вагон ичига ола бошлади. Вагон кузатувчиси гиламларни жойлаштира бошлади. Узини Нигора деб таништирган аёл,Аскаржон билан ёнма-ён купеда булиб колишди.
Поезд кузгалди. Бир пиёладан чой ичишгач,Нигора сурок килишни бошлади. Аскаржон хаммасини руйи-рост айтиб берди факат Мохира уни уйидан чикариб юборган,бирга яшагиси келмаган деган томонларга узгартирилган холатда айтиб берди. Нигоранинг юзлари хурсандчиликдан яшнаб кетди. Аскаралига караб,нима киласиз курилишда ишлаб,мен билан ёрдам бериб юрсангиз купрок пул топасиз деб йулдан ура бошлади. Москвага етиб боргунларича бирга ишлайдиган,бирга тижорат киладиган,бирга яшайдиган булиб келишиб олдилар.
Поезд вокзалга кириб келди. Москвада гиламни бозори чаккон эканми ёки руслар гиламда утиришни орзу килиб колишганми Нигорани бир эмас беш рус йигити кутиб олишди. Гиламларни эгасига топширган Нигора мехмонхонага жойлашди. Аскаржон шерикларини куриб келиш учун жунади. Катта уста куп айтди,Аскар бу йулдан кайт,тан
Хайринисо опа ёшлигида етимколди,отасини хам онасини хам эслай олмайди. Эсини таниганидан бери узидан катта опасини ая деб усди. Биргина катта холалари улардан бохабар булиб турар эди. Хайринисо опа билан катта опаси холасининг кулида усди. Холаси Хомид тоганинг кушниси эди. Хаш-паш дегунча мактабга катнай бошлаган кизчалар мактабни хам битиришди. Катта опага совчи кела бошлади. Холанинг хам беш боласи бор,хаммаси ейман-ичаман деб турибди,хола етим кизлар учун хали сандикка бирор нарса солиб улгурмаган эди. Совчиларнинг навбатдаги ташрифида хола кушниси Хомид тогани айтиб чикди. Хомид тога кулидан келганича сарпо килди,ош берди,туйни утказиб юборишди. Хайринисо опа энди 10 синфга утган кезлар,холасига ёрдамчи булиб колган,Хомид тоганинг угли Шарифжон билан буш вактида далага бориб пахта чопик килишар эди. Кузда Шарифжон отасига кушни киз Хайринисони яхши куриб колганлигини айтди. Айтмасдан иложи йук эди,куни кеча ёшлар нафс бандини шайтонга топшириб куйишган эди. Пахта тугаши билан туй киламиз деган Хомид тога углининг кунглини кутариб куйди. Ноябр ойига келиб Шарифжонни армияга чакиришди. Хайринисо йиглаганча колди. Хайринисони сураб келган совчилар Хомид тога томонидан удалить килинар эди. Декабр ойига келиб Хайринисонинг мазаси кочадиган булиб колди,тугри хеч каери огримас лекин ошхонага кира олмас,мойнинг хиди ёкмас,хуллас шундай ташхишни мен куйдим. Хола хам анойи эмас,беш болани тугиб куйган,Хайринисонинг касалидан хабар топди. Хола-жиян йиглашди-юпанишди-яна йиглашди. Хола кечга Хомид тогани мехмонга чакирди.
Холанинг эри шундок хам етимни не зашто бокиб утирганлиги алам килганлиги учун хозир уйимдан чикиб кетсин деб туриб олди.
Мен эртага военкоматга бораман,углимни 10 кунга чакириб оламан,туйни утказамиз деган Хомид тога,Хайринисони кулидан етаклаб уйига олиб чикди. Кизларига,бирортанг Хайринисони хафа килмайсан,якинда аканг келади туй киламиз деб тайинлади. Эртасига Хомид тога военкоматга боришга улгурмади,сахарда дарвозани кокишган уч харбий углингиз харбий вазифада халок булди,эртага самолётда жасади келади деб айтиб кетишди. Хомид тога угли Шарифжонни кабрга узи куйди. Хомид тогага углининг мусибати бир булди,ховлида юрган Хайринисони курганда йиглаб юборадиган булди. Феврал ойига етар-етмас колхозда ишлайдиган Олим деган йигитни етаклаб кириб келган Хомид тога кечга ош килишларини буюрди. Олимнинг хеч кими йук,айтишларича аллакаердан келиб колган эмиш,колхоз фермасида ишлар,ферма четидаги бир хонада яшаб юрар эди. Кечга махалла имомини чакириб келган Хомид тога никох укиттирди. Эртасига Хайринисо билан Олимни никохини маълум килиб элга кичикрок дастурхон ёзишди. Хомид тога шу кетганича 4 кун деганда кириб келди. Грузовой машинага керакли рузгор буюмларини ортишиб жунашди. Хомид тога ёшларга узокрок кишлокдан уй олиб кайтган эди. Уйлик ва хотинлик булганлиги учун,колайберса тоганинг яхшиликлари учун Олим бир умр огзини юмди,бирор марта Хайринисога кесатик килмади. Тугилган кизга исм куйишда Олим бироз тихирлик килди. Яна тога аралашди. Исмини Мохира куямиз,айтишларича мени онамни исми Мохира булган экан деб туриб олди.
Кизим сен Олимни кизи булганинг билан аслида мени неварам буласан деган Хомид тога елкалари силкиниб йиглаб юборди. Мохира урнидан туриб,тогага чой тутди,соколига окиб тушган куз ёшларини сочик билан арта бошлади. Уй ичига зеб бераетган усталар югуриб келишди. Тога хаммасини кунглини тинчитиб ишларига боришликларини айтди. Кизим,агар улмай турсам,хар бир болангга жой килиб бераман деган Хомид тога урнидан турди.
Уй битди,ховлида 4хоналик,огород четида 3 хоналик чиройлик курилиш тугади. Тога элга ош берадиган булди. Нахорги ошда тога урнидан туриб уртага чикди. Халойик деб бошлаган тога,юкорида укиганингизни элга айтиб берди.Рухсат берсангиз етимни уйини олишлик харом,сотиб олиб урнига уй курдим,яна узига кайтариб бермокчиман,купчилик куз ёшлари билан Хомид тогани кучоклаб олишди. Мохирани уйи узига кайтди,онанг бузук булган экан деган Аскаржон эртасига Мохирани икки бола билан кучага чикариб куйди. Мохира тога куриб битказган яъни узининг уйига кучиб утди.
Давоми бор.
танишувнинг охирги нуктаси туйдан бир кадам пастда жойлашган "севги" деган нуктада тухтади.
Киз бир неча бор Аскаржонга шама килиб утди,совчилар келишяпди деган гапга Аскаржон бир унгайсиз холга тушиб куяр эди. Тезрок йил тугаса колхоз годовой пулни бериб колса онасини совчиликка юбормокчи булар эди. Аскаржондан совчи келишини кутиб чарчаган киз охирги учрашувда анча аччик гапларни гапириб ташлади. Шу бир ой ичида гаплашмай юришган эдилар. Музкаймокка кирган опа-уканинг кузи Аскаржон билан Мохирага тушди. Булгуси куёв хали Мохирани танимайди,лекин киз Аскаржонни таниди. Тугри келиб Аскаржонни юзига тарсаки тушириб "ифлос"деган киз,Мохиранинг сочига ёпишди. Музкаймок хонани туполони чикиб кетди. Одамлар кочиб чикиб кетишди.
Аскаржон урнидан туриб кизга ёпишди. Мохирани ажратиб олди. Кизга караб,утир бундай,хозир сенга тушунтириб бераман,мен хаммасини тушундим деган киз музкаймок хонани тарк килди.
Мохира урнидан туриб сочларини тартибга келтирди. Мен уйга кетаман,учрашувга бормайсанми деган Аскаржонга,бормайман,бояги кизни ёнида келган йигит куёв булади. Менга суратини курсатишган деб урнидан турди.
Тухта!
Борасан учрашувга,бирга борамиз,курамиз у йигит ким экан деган Аскаржон Мохиранинг кулидан етаклади. Тайинланган хиёбонга етиб келишди.
Опа-ука учрашувга келадиган кизни кутиб туришар эди. Мохира жойида тухтаб колди. Аскаржон опа-укани ёнига бориб,ука сен учрашувга келганмисан,ана бу киз сен билан учрашувга келган,мени синглим булади,опа-ука жойида котиб колишди. Аскаржон ортига караб Мохирани чакирди. Сенга уйланадиган йигит шу кизнинг укаси экан,гаплашиб олинглар деган Аскаржон,сенга хайр мени унутгин деб ортига бурилди. Кечиринг деган киз кузига ёш олди. Опаси шундай булса укаси нима булар эди деган Мохира шипиллаганча жунади. Уйга келгач,ая булмайди керак эмас деди-ю бошка суз айтмади. Хайринисо опа куда тарафдан одам келиб колса анигини билиб оламан деб индамай куя колди. Куда тарафдан келадиган одамни кунлаб,хафталаб,ойлаб кутишди лекин хеч ким келмади.
Хайринисо опа такдирга тан берди. Кеч куз,колхоз пахта планини бажарган,одамлар гузапоя йигишга тушган,Аскаржонни иши купайган,даладаги лавлагини йигиштириб олиш керак,хадемай шудгорлаш бошланади. Колхоз вакиллари уйма-уй юриб,хаммани дала ишига жалб килишган,Мохира хам эл катори лавлаги йигиштиришга чикиб кетган эди. Тушга икки соатлар колган,далага колхоз раиси келди. Утирган одамлар урниларидан туришиб ишга киришдилар. Шудгорнинг бир четида олов ёкиб утиришган аёл-кизлар хам уринларидан туришди.
Раис эркаклар ёнига келди. Бироз гаплашиб аёллар томонга юрди. Эркаклардан уч киши тезда кишлок томонга йулга тушдилар. Йулга тушган уч эркакнинг ортидан карашган аёллар,кишлокда биров утибди шекилли деб куйишди. Чунки бу уч эркак кишлокда гурковчилик килишар эди.
Раис аёлларга якинлашиб хорма-бор бул килиб сурашди. Аёллар билан бироз сухбатлашган раис,кизим кечаси ишлайдиган тракторчиларга ош килиб берасан,складдан продукта олиб бориб ташлашади,ош пишганда олиб келишади деб Мохирани машинага чикишга буюрди. Мохира машина ёнига келганда ортига каради. Бир-икки аёллар румолини учига куз ёшларини артаётганини,баъзи аёллар уват четига куйишган тугунчаларини олиб йулга тушишганига кузи тушди.
Раис келиб машинани ут олдирди. Йулга тушдилар. Куча бурилишига етганида,кизим сен борайбер,мен продукта олиб келаман деган раис жунади. Мохирани кушни Хожар хола кутиб олди. Бошига ок румол ташлаган,кузи йигидан кизарган Хожар холанинг,кизим бардам буласан,хар кимни бошида бор,онангдан ажраб колдик,Мохира юлкиниб Хожар холанинг кучогидан чикди. Уйларига югурди. Кизик,айвон одамга тула,Маргилондаги амма хам етиб келибди. Мохира уйга отилди. Онаси худди ухлаётгандек ётар эди.
Ая-ая туринг, туринг аяжон деган Мохира аясини аста кимирлатди. Дод солиб,украб йиглашга тушди. Кечга изгирин совук турди. Намози асрга жаноза белгиланган, хаво айниганлиги учун,бир пасда коронгу тушди. Хайринисо опани шом аралаш икки шамни ёругида кабрга куйишди.
Куп йиглаганидан Мохира мадорсизланиб колди. Маъракалар утгач,узок-якин кариндошлар хам уйларига жунашди. Амма бирор ойлар утирди.
Yakuniy Qisim
(uqing faqat yiglamang)
Кўзларимдан ëшлар оқа
бошлади. Онамга телефон қилдим. Аëлимни эртаси куни дафн қилдик. Уйга кирганимда димоғимга урилган ëқимли ҳид энди унинг қабридан кела бошлади. Ҳар сафар уйга кирганимда, ўша ҳид келар, тўғриси ëтоқхонага киришга жуда қийналардим. Фақат уни соғинардим. Жондан азиз аëлим, устозим вафот этган эди. Ҳар нарсани у айтгандай қилишга уринар, сабрдан бошқа чорам йўқ эди. Ҳар доим уни ўйлардим. Бир неча ойдан кейин ëтоқ хонамизга кирдим. Кўзларим тўлиб, йиғлай бошладим. Балконга чиқиб ўтирдим. Ой тўлин эди. Али телефон қилган ўша кеча келди хаëлимга. Ўша кечада ҳам ой тўлин эди. Кўзларимдан ëш оқиб ташқарига чиқдим. Тўғри устозим, аëлимнинг қабрига қараб кетдим.Соатлаб йиғладим. Ëқимли ҳидни ҳис эта
бошладим яна. Орқадан биров елкамга қўлини қўйди. Қарасам, аëлим нурлар ичида турарди. Ҳаяжондан ҳеч нарса дея олмадим. Бошим айланиб, ҳушимдан кетиб йиқилдим. Ўзимга келганимда бомдод азони ўқиларди. Туриб атрофга қарадим. Аëлимни кўрганимда “сабр қил” деганини эсладим. Масжидга бориб бомдод намозини ўқигандан кейин ташқарига чиқаëтганимда чўнтагимда нимадир борлигини сездим. Чўнтагимда дастрўмол бор эди. Аëлимнинг уйида гаплашаëтганимизда кафтимнинг ичидаги дастрўмол тушиб қолган, топа олмаган эдим. Демак, топиб, уни сақлаб қўйган. Дастрўмолда менга нотаниш ëқимли ҳид бор эди. Бу ҳақиқатан бўлган воқеадир. Ҳикояни ëзган одамнинг охирги жумлалари эса шундай: Бу воқеаларни мен дадамнинг кундаликларидан олиб ëздим.
Ҳикояда тилган олинган кишилар отам ва онамдир.
Уларнинг фарзанди эса менман. Сабр ва шукур инсонни юксакларга кўтарадиган қанотлардир.
Оллоҳ таоло барчага шундай турмуш ўртоғини насиб
қилсин. Қийматли вақтингизни ажратиб
ўқиганингиз учун катта раҳмат. Бўйдоқ ва уйланган
биродарларимизнинг бу қиссадан ҳисса
олишларига ишонаман. Ҳикоядаги солиҳа аëл руҳига бир Фотиҳа ўқиб қўйишингизни лутфан
сўраб коламан.
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚 ⏮
телефон қилар, овозини эшитиб, жуда хурсанд бўлардим. Унинг гапиришида менга ҳузур
бағишлайдиган бир таъсир бор эди. Буни қандай
эплашини ҳеч тушунмас эдим. Уйда мени ҳар доим
жилмайиб кутиб олар, бундай пайтда бутун
чарчоғим чиқиб кетарди. Овқат пишираëтганида
ëрдам берардим. “Сиз ўтиринг, дам олинг. Чарчагансиз”,
дерди. Мен кириб дам олардим. Нимани хоҳласа
муҳайë қилиш учун қўлимдан келган барча ишни
қилардим. Мендан бир нарса сўрасин, деб
кўзларининг ичига қарардим. Баъзан машинада
айланишга чиқардик. Жуда қувонарди. Бир кун машинада айланиб келиш учун чиқдик. Менга
қаради. “Сабр жуда ҳам гўзал. Сабр инсонни худди
мана шу машинага ўхшаб боришни истаган жойига
олиб боради” деди. Нимага бундай деганини ҳеч
ҳам тушунмадим. Озгина айланиб уйга келдик. Бир
неча кун олдин ëтадиган хонамизнинг қулфи бузилган эди. Ўтган кун маҳалламизда ўғирлик
бўлгани учун ëтоқ хонамизни қулфлар эдик. Бир
ҳафтадан бери аëлимнинг кўнгли беҳузур бўлиб,
кечалари ўрнидан кўп тураëтган эди. Уйқум жуда
енгил бўлгани учун мен тез турардим. Ўша кеча ҳам
кўнгли беҳузур бўлди шекилли, турганини сезиб, кўзларимни очдим, аммо аëлим уйғонганимни
билмади. Секин эшикка қараб юрди. Шу пайт кўзим
олдида бир воқеа содир бўлди. Мени безовта
бўлмасин деб қулфланиб турган эшикнинг калитига
ҳам тегмади. “Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм” деди
ва эшикни очмасдан ташқарига чиқди. Бу воқеани кўргач, юрак уриши тезлашиб, тер боса
бошлади. Кўзларим эшикка тикилиб қолган эди.
Ëтоқхона деразасидан ювинадиган хонанинг чироғи
ëниб тургани билиниб турарди. Юз-қўлини
ювиб, чироқни ўчирди. Мен дарров ўзимни ухлаб
ëтганга солиб, ўрнимга ëтдим. Аëлим эшикни очмасдан хонага кирди. Юрак уриши янада тезлашиб
кетгач, чидай олмасдан ўрнимдан туриб
ўтирдим. Аëлимнинг юзига қарадим. Юзи нур каби
порлоқ эди. Уйғонганимни кўриб менга кулиб
қаради. Нима қилишни, нима дейишни ҳам
билмадим. Безовта қилдимми, деб сўради. “Йўқ. Ҳатто
турганингни ҳам сезмабман” деганимдан кейин
жилмайди ва ëтди. Ишхонамда фақат шу ҳақда
ўйладим. Бу қандай бўлиши мумкин? Кечқурун уйга
борганимда эшик қўнғироғини босмай эшикни
калит билан очдим. Эшикни очганимда аëлим рўпарамда турарди. Мен ишдан келганимда эшикни
очиш учун кутиб турган экан. Салом бериб ичкарига
кирдим. Юз- қўлларимни ювиб, дастурхон
тузадик, овқатландик. “Нимага паришонсиз? Бир
нарса бўлдими?” деб сўради. Жавоб бера олмадим.
Қандай қилиб сўрайман кечаги воқеани. “Сизга бир нарса айтаман” деб қўлимдан ушлаб ўрнимдан
турғазди. “Айт” дедим. Мен ҳомиладорман, деди. У
ëғини эслай олмайман. Оëқларим бўшашиб,
йиқилиб қолибман. Ярим соатдан кейин ўзимга
келганимда аëлим бош томонимда ўтирарди. Ëтган
жойимдан аëлимга қараганимда уялиб ерга қаради. Бу хабардан шунчалик севинган эдимки, буни
тушунтириб бера олмайман...
Давоми бор
Бир куни “Қиëмат ва охират” китобини қўлимга олиб, балконга чиқдим. Мени кўрган қўшнимизнинг
қизи ҳам балконга чиқди ва бир нарсаларни гапира
бошлади.
- Ҳар кун кечқурун қанақа китоблар ўқийсан?
Ниҳоят мен кутган фурсат келди - Хоҳласанг, сенга ҳам бераман китоб.
- Майли. Бисмиллоҳ деб қўшни қизга китобни
узатдим.
- Уйингга кириб китобни ўқишни бошла. Китобни
ўқишни бошлади шекилли қайтиб балконга
чиқмайдиган бўлди. Мен уйланиш фикридан қайтган, умр йўлдоши топиш менга жуда узоқдаги
ишдай кўринарди. Орадан ойлар ўтди. Бу вақт ичида
онам билан бирга бир нечта қизни кўрдик.
Аммо, афсуски, ҳеч нарса ўзгармади. Сешанба куни
эди. Шу куни икки ракъат намоз ўқиб ëтдим.
Ажойиб бир туш кўрдим. Бу тушни кимгадир айтиб беришим керак эди. Шу кеча балконда тўлин
ойни кузатиб ўтирар эканман, телефоним
жиринглади. Тўлин ойга тикилган кўзларимни ундан
узмай,
ким телефон қилаëтганига ҳам эътибор бермай
жавоб бердим қўнғироққа. Гўшакнинг нариги томонидан келаëтган овоз таниш эди. Аммо ўша
кундан кейин ҳаëтимнинг ўзгаришини ҳали ўзим
билмас эдим. Телефон қилаëтган яқин дўстим Али
эди. Нима қилишини билмай турган Али менга
бирор жойга бориб ўтиришни таклиф қилди. Уйимиз
яқинидаги чойхонада кўришадиган бўлдик. Таҳорат олиб, чойхонага бордим. Гап болаликни
эслашдан бошланиб, унга тушимни айтиб бермоқчи
эканлигимни айтдим. Қишлоқнинг тупроқли йўлида
кетаяпман. Қўлимда қилич. Атрофимда илонлар
тўдаси. Улар бошларини бир метрга қадар кўтарган.
Ҳаммаси менга ташланиш учун пайт пойлаяпти. Мен ўзимни қилич билан ҳимоя қилаяпман.
Яқинимга келган илонларни қилич билан ўлдириб,
олдинга қараб кетаяпман. Олдинда биттаси ухлаб
ëтган эди. Нотаниш бир овоз эшитилди, аммо
атрофда ҳеч ким йўқ. Ухлаб ëтган одамга қарадим.
Овоз “Ухлаб ëтган киши Мусъаб ибн Умайрдир” деди. Кейин олдинда кетаëтган икки кишига кўзим
тушди. Бири Пайғамбаримиз (с.а.в) эди,
наригисини танимадим. Али тушимни таъбирлай
бошлади. “Душманларингниенгиб, яхши
натижаларга эришасан”, деди. Гап айланиб, яна
уйланиш масаласига келди. Бўлиб ўтган воқеаларни айтиб бердим. Бу менинг дардим эди. Менинг аëлим
мол-дунëга боғланган бўлмаслиги, фақат
бойлик учун яшамаслиги керак эди. Али гапларимни
охиригача эшитди.
- Уйдан чиқаëтганимда онам қўшни маҳаллада бир
қиз борлигини, сен билан учраштириш ниятида эканлигини айтди
- Йўқ Али, мен ҳеч ким билан учрашишни
истамайман.
- Қиз ҳам хоҳлаб тургани йўқ аслида.
- Нимага?
- У ҳам бир нечта йигит билан учрашибди. Турмушга чиқишга унчалик рўйхушлик бермаяпти.
Алининг онаси мен учрашиб кўришни илтимос
қилгач, йўқ демабди. Бўпти, унақада эртага борамиз,
деб келишдик. Ажабо, тушим ўнгидан келаяптими...
Шу пайтгача сабр қилдим, йўлимда учраган
тўсиқларни Оллоҳ таолонинг изни ила ошиб ўтдим. Уйга келиб бор гапни онамга айтдим. Эртаси
куни борадиган бўлдик. Нимагадир жуда ҳам
ҳаяжонда эдим. Эрталаб туриб кийиндим. Ҳаяжоним
босилмаган, уйнинг ичида дам бу ëққа, дам у ëққа
бориб келардим. Биринчи маротаба бунақа
ҳаяжонли бўлишим. Пешин намозини ўқиб, онам билан йўлга отландик. Али бизни қизнинг уйига
олиб борди. Эшикни тақиллатдим. Отаси очиб, бизни
ичкарига таклиф қилди. Бироз суҳбатдан кейин
гап асосий мавзуга келди.
- Менинг айтадиган гапим йўқ, деди қизнинг отаси.
Бу масала бўйича сен қизим билан гаплаш... Тўғриси ҳайрон қолдим, чунки бундай ҳолатга илк
марта дуч келишим эди. Илк маротаба гап бойлик
ҳақида кетмаяпти. Қиз билан кўришиш учун бир
хонага олиб киришди. Қўлларимни столнинг устига
қўйиб, курсига ўтирдим. Қўлимда терлаб кетган
кафтларимни артиш учун дастрўмол. Хонага юзлари нурдай порлаб турган қиз кирди. Ўтириб, гапира
бошлади. Бошқа қизларга ўхшаб гапни тақинчоқ,
келинлик либосидан бошламади. Биринчи саволи
намоздан бўлди. Мендан “Намоз ўқийсизми?” деб
эмас, “Намозни неча дақиқада ўқийсиз? Масалан
пешин намозини неча дақиқада ўқийсиз?” деб сўради.
- Тахминан ўн беш дақиқада.
- Қанча пул жамғаргансиз?
Бу саволдан кейин “Оббо, олдинги қизларга ўхшаб
