Telegram-канал bashgahandishe - باشگاه اندیشه: Неотсортированное

باشگاه اندیشه

16 января 2025 13:08

▫️
🗞 ادای دین به طنز و طنزنویسی
(در ستایش طنزنویسی ابراهیم نبوی)
. . . . . . . . .‌‏
✍🏻 هوشنگ گلشیری

🔻در عرصهء طنز در ادب معاصر، ما با نمونهء درخشان «چرند و پرند» دهخدا روبرو هستیم که هنوز نمونهء اعلای طنز است. پزشک‌زاد در آسمون و ریسمون به یادماندنی است. در این سال‌ها جناب صابری چراغ طنز را روشن کرد و با نثری پخته و زبانی فشرده و خلق یکی دو شخصیت به همان راه دهخدا رفت. با این همه، محدودء مختار او بال پروازش را گرفته و این روزها آن نگفتن و مثلاً نمی‌توانم بگویم و نگو تا نشنوند، دیگر بردی ندارد. بالاخره آنجا که گل‌آقا در جریان انتخابات جا ماند، مردم درخشان‌ترین طنز گل‌آقایی را نوشتند (همان فارسی را پاس بداریم، بنویسید: خاتمی، می‌خوانیم: ناطق نوری) و شایع کردند که گل‌آقا نوشته. عمران صلاحی نیز گرچه هنوز شکلی مشخص به خود نگرفته، اما کم نبوده است که همسایه‌ها صدای قهقاه ما را شنیده‌اند، اما اشک در چشم‌مان را ندیده‌اند.

در خارج از این بوم، هادی خرسندی همچنان در عرصهء طنز مثال‌زدنی است. افسوس که سیاست‌زدگی‌اش، گاه کار او را به هزالی و جلافت می‌کشد. مطلق گرفتن هر سوی ماجرا طنز را به هجو می‌کشاند و اگر به دنبال خنده، اندیشه نیاید و حاصل بی‌حیثیت کردن کسی یا کسانی باشد به هزل می‌رسیم که قبل از هر کس طنزنویس باخته، یا مخاطبان طنز. با این همه، نادیده نباید گرفت که گروه‌های سیاسی خارج و مشهوران آن خطه از دست و زبان او خواب راحت ندارند که آینهء طنزش درون و برون اغراق شده‌شان را بهتر از هر نوشته‌ای افشا کرده است.

سید ابراهیم نبوی که در گل‌آقا و مجله‌ای سینمایی، تجربه‌هایی در طنز ارائه داده بود، در همین مدت کوتاهِ انتشارِ جامعه با چندین و چند نمونه بر گنجینهء ادب طنزآمیز ما افزوده است، و هم اکنون یکی از بهترین طنزنویسان دورهء ما است. تکرارها و یا بهتر تکرار قالب‌های تکراری لازمهء روزانه‌نویسی است. با این‌همه حتی اگر گاهی طنزش به هجو بکشد، وجودش و تند و تیزی قلمش لازم است، که قلم گاه به منزلهء همان شمشیر اعرابی است که خلیفهء مسلمین را گفت اگر راست نباشی با این شمشیر راستت می‌کنم.
دریغ است که به خاطر توهم قداست و فقدان تخیل ما، این شمشیر به نیام بازگردد.🔺

‎برگرفته از: روزنامه جامعه
‎یک‌شنبه ۱۴ تیر ۱۳۷۷، شماره ۱۰۵، صفحه ۹

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/