Telegram-канал sayehsokhan - نشر سایه سخن: Неотсортированное

نشر سایه سخن

30 июля 2025 16:19

🔵 سارای بی‌کاری که با چای کیسه‌ای به انقلاب فرانسه فکر می‌کرد

- علی فتحی لقمان

اسمش سارا نبود، ولی اگر تاریخ‌دان بودید، به‌احتمال زیاد اسمش را سارا حدس می‌زدید؛ چون زن‌های بی‌کارِ انقلابی، اغلب یک‌جورهایی سارا به نظر می‌رسند. نه برای این که سارا اسمی خاص است؛ برای این که تکراری‌ست، مثل ندای وجدان در فروش ویژه‌ی آخر فصل.

زن، روی کاناپه‌ی خاکستری، که زمانی کرم‌رنگ بوده، نشسته بود. یک فنجان چای کیسه‌ای (ساخت کشوری که استعمار را صادر و دم‌نوش را وارد کرد) در دستش بود، و یک جوراب نیمه‌پاره در پای چپش. در سکوتی که فقط صدای تنوره‌ی بخاری قدیمی می‌آمد، گفت: «روبسپیر حق داشت. ولی نه با آن شدت.» و بعد، آهسته به لیوان نگاه کرد، انگار روبسپیر هم در آن ته‌نشین شده باشد.

سارا انقلابی نبود. اهل شورش هم طبیعتاً نه. اما هر بار که قبض گاز می‌آمد، کمی بیش‌تر با ماری آنتوانت احساس قرابت می‌کرد؛ با خودش می‌گفت: «اگر ماری می‌گفت نان نیست، کیک بخورید، من می‌گویم اگر پول نیست، از ایده‌تان خرج کنید.»

تمام طبقات اجتماعی، در ذهنش، مثل طبقات کمد خودش چیده شده بودند: طبقه‌ی بالا – لباس‌هایی که می‌خواهد بپوشد ولی جرأت ندارد؛ طبقه‌ی میانی – لباس‌هایی که می‌پوشد ولی دیگر ازشان خوشش نمی‌آید؛ طبقه‌ی پایین – لباس‌هایی که دیگر به کارش نمی‌آیند، ولی دل‌تنگ‌شان است. ... و این، عین نظام طبقاتی پیشاانقلابی بود، منهای خون.

زن می‌خواست دنیا را بفهمد، ولی اول باید می‌فهمید چرا چای کیسه‌ای‌اش همیشه طعم مقوای مرطوب می‌دهد. بعد از آن، شاید می‌شد فهمید چرا قیمت کره، هر بار که می‌خرد دو برابر می‌شود ولی خودِ کره نصف.

در ذهن سارای احتمالی، هر روز انقلاب می‌شد: مردم بالا می‌رفتند، حاکمان پایین می‌آمدند، ولی شب‌ها، دوباره همه‌چیز سر جایش بود. مثل کوسن‌های مبل که روزها می‌افتند، شب‌ها دوباره صاف و صوف می‌شوند، گیرم کمی لَوَرده‌تر.

شوهرش مدت‌ها بود که رفته بود سرِ کار و برنگشته بود؛ نه به خاطر شغلش، به خاطر ایده‌های انقلابی‌تر از سارا. ... پسرش اسم بچه‌ی همسایه را روی پروژه‌ی خودش نوشته بود، چون معتقد بود: «در این سیستم، مالکیت فکری معنا ندارد.»

سارا – یا هر اسمی که داشت – فهمیده بود انقلاب واقعی، در چای نیست، در فنجان نیست، در کیسه نیست؛ در لحظه‌ای‌ست که آدم، بین نوشیدن و نجات جهان، یکی را انتخاب می‌کند؛ ... و معمولاً نوشیدن را.

بگذریم؛ سارا انقلاب را با شیرینی خشک و چای کم‌رنگ ادامه داد. و هر بار، که آب جوش می‌آمد، زمزمه می‌کرد: «به افتخار آزادی، برابری، و … بی‌کاری.»

سارای احتمالی انقلاب نکرد، ولی هر بار کسی می‌پرسید «حالت چه طوره؟»، لبخند می‌زد، و می‌گفت: «انقلابی؛ از درون!»

🔗 /channel/Avand_Andisheh
🆔 @Sayehsokhan