FactNameh | فکت‌نامه

02 апреля 2025 20:46

❌ ادعای نادرست اینترنت رایگان موبایل استارلینک در ایران

🔹در اینستاگرام ویدیویی منتشر شده که مدعیست با ورود یک کد USSD و سپس انجام تنظیماتی در گوشی، می‌توان به طور مستقیم و بی‌واسطه، در ایران به اینترنت رایگان استارلینک متصل شد.

🔹خدمت «مستقیم به گوشی» استارلینک هم اکنون تنها با همکاری دو اپراتور همراه T-Mobile در آمریکا و OneNZ در نیوزلند ارائه شده و در جای دیگری در دسترس نیست.

🔹اینترنت استارلینک روی طیف LTE ارائه می‌شود، اما سیم‌کارت کاربر باید از اپراتورهای طرف قرارداد در هر کشور باشد. اسپیس‌اکس هم در شرایط فعلی تحریم، نمی‌تواند قرارداد تجاری با اپراتورهای ایرانی (همراه اول، ایرانسل و رایتل) ببندد.

🔹در آینده هم به نظر نمی‌رسد چنین سرویسی در ایران ارائه شود زیرا جمهوری اسلامی ایران نیز، براساس قوانین بالادستی حاکم بر «فضای مجازی» امکان ارائه چنین سرویسی را به استارلینک نمی‌دهد.

🔹در حال حاضر هیچ گوشی موبایلی در ایران نمی‌تواند مستقیما به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک متصل شود. هیچ گزارش یا ادعا یا تست قابل تکراری هم در این زمینه انجام نشده‌است.

🔹هر نرم‌افزار (فایل apk) یا سخت‌افزاری (گوشی) که با این ادعا فروخته می‌شود، کلاهبرداری است و ممکن است منجر به عواقب ناگواری شود.

🔹کد #*#*4636#*#* که در این کلیپ نشان داده می‌شود، کاربر را به منوی مخفی تنظیمات اندروید به نام Testing Menu می‌برد که تنظیمات فنی و اطلاعات دقیقی درباره وضعیت گوشی، باتری، شبکه و وای‌فای ارائه می‌دهد.

🔹روشن کردن «توان رادیویی تلفن همراه» در حالت هواپیما که تمامی ارتباطات بی‌سیم دستگاه غیرفعال است، این امکان را به وجود می‌آورد که همچنان بتوان از اینترنت شبکه همراه استفاده کرد درحالی‌که تماس‌ها و پیامک‌ها همچنان غیرفعال باقی می‌مانند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

30 марта 2025 14:00

❌ ادعای نادرست درباره شیر و گوشت گاو و گوسفند

🔹در اینستاگرام فارسی ادعا شده که خوردن شیر گوسفند و گوشت گاو، موجب مریضی می‌شود.

🔹در ویدیویی، زنی که به شیوه مروجان «طب سنتی» و «طب اسلامی»، خود را «حکیم دیبا» معرفی می‌کند، می‌گوید: گوشت گاو و شیر گوسفند، مرض است.

🔹هیچ مطلب علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد مصرف شیر گوسفند و گوشت گاو به طور کلی موجب بروز بیماری می‌شود.

🔹مراکز معتبری مثل سازمان غذا و داروی آمریکا یا مایوکلینیک توصیه‌هایی برای مصرف متعادل «انواع گوشت قرمز» مطرح کرده‌اند، نه گونه خاصی از آن.

🔹لبنیات و شیر نیز در مواردی می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی نظیر حساسیت‌های مختلف شود اما این هم ارتباطی با برتری نوعی از شیر بر دیگری ندارد.

🔹«حکیم دیبا» مدعی شده که این توصیه‌ها به نقل از امام ششم شیعیان و مربوط به کتاب «طب الصادق» است ولی ما در دو نسخه عربی و فارسی این کتاب چنین نقل قولی نیافتیم.

🔹در منابع دیگر نیز چنین روایتی به «پیامبر اسلام» نسبت داده شده است، نه «امام صادق».

🔹ضمن تاکید بر غیرعلمی بودن این ادعاها، جالب اینجاست که حتی در وبسایت‌های مروجان مشهور طب اسلامی از جمله عباس تبریزیان نیز ادعاهای کم‌وبیش مشابهی مطرح شده اما هیچکدام به طور کامل مصرف گوشت گاو و شیر گوسفند را موجب «مرض» و «بیماری» ندانسته‌اند.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای «گوشت گاو و شیر گوسفند، مرض است» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 марта 2025 23:27

❌ اسناد جدید ترور کندی و ادعای بی‌اساس مشخص‌شدن نقش موساد در این ترور

🔹این روزها، همزمان با خارج‌شدن بخش جدیدی از پرونده ترور جان‌اف‌کندی از حالت محرمانه، این ادعا که اسناد نشان می‌دهد این ترور با کنترل موساد و اسرائیل انجام شده، در شبکه‌های اجتماعی بازنشر می‌شود.

🔹مروری بر اسناد و گزارش‌هایی که این روزها درباره آن منتشر شده نشان می‌دهد در اسناد، به این موضوع که ترور، با کنترل موساد یا اسرائیل انجام شده، اشاره‌ای نشده است.

🔹آنچه از مرور این سندها به دست آمده نشان می‌دهد مانند گزارش‌های قبلی، ضارب او شخصی به نام هاروی لی اسوالد بوده است. در اسناد جدید به این موضوع اشاره شده که CIA در جریان سفرهای اسوالد به اتحاد جماهیر شوروی و کوبا بوده و او را زیر نظر داشته است.

🔹یکی از اسناد مهمی که منتشر شده، گزارش یک افسر ارشد اطلاعاتی آمریکا، جیمز انگلتون است. او در این گزارش، ضمن اشاره به اینکه اسوالد تحت نظر CIA بوده است، به فعالیت‌های دیگر CIA در کشورهای دیگر نیز اشاره کرده که برای بسیاری از پژوهشگران، جالب توجه بوده است.

🔹با این توضیحات و استناد به گزارش‌های منتشر شده، فکت‌نامه به این ادعا که اسناد جدید نشان می‌دهد ترور کندی تحت کنترل اسرائیل و موساد بوده، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 марта 2025 22:04

❌ ادعای نادرست درباره کشف سازه‌های عظیم زیر اهرام مصر

🔹ادعاهایی مبنی بر کشف سازه‌های عظیم زیر اهرام مصر در شبکه‌های اجتماعی منتشر و گفته شده است که «بیش از دو کیلومتر سازه زیر اهرام مصر خوابیده و چیزی که ما می‌دیدیم، شاید فقط نوک برج بوده».

🔹این ادعا بر اساس تحقیقات ادعایی مشکوکی در سال ۲۰۲۲ و تکرار آن از سوی گروهی دیگر در سال ۲۰۲۵ مطرح شده است.

🔹این افراد مدعی کشف شبکه‌ای زیرزمینی عظیم با چاه‌های عمودی، راه‌پله‌های مارپیچی و کانال‌ها در عمق بیش از ۶۱۰ متری زیر اهرام هستند.

🔹با این حال، باستان‌شناسان معتبر این ادعاها را رد کرده‌اند و نتایج آن‌ها را «کاملاً اشتباه» و بدون پایه علمی دانسته‌اند.

🔹متخصصان فناوری رادار نیز تأیید کرده‌اند که این ادعا «اغراقی بزرگ» است و فناوری مورد استفاده نمی‌تواند تا این عمق درون زمین نفوذ کند.

🔹همچنین، اعتبار علمی محققان اصلی این ادعاها به دلیل تحقیقات پیشین آنها در زمینه‌های شبه‌علمی زیر سؤال است.

🔹این ادعاها همچنین با نظریه‌های شبه‌علمی که از قبل در این باره وجود داشت و تصاویر ساخته شده با هوش مصنوعی همراه شده است.

🔹در مقابل، تیم‌های معتبر در حال انجام تحقیقات در منطقه جیزه هستند و یافته‌های آن‌ها با این ادعاها مطابقت ندارد.

🔹این تحقیقات نشان‌دهنده وجود ساختارهای کم‌عمق و عمیق‌تر متصل به هم است که احتمالا با شن پر شده یا خالی است.

🔹از این رو فکت‌نامه به ادعای کشف سازه‌های عظیم زیر اهرام مصر، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 марта 2025 00:53

👀واکنش امام جمعه نیشابور به حضور و شعارهای مردم در مقبره خیام


🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از سخنرانی یک روحانی با این توضیح منتشر شده که «امام جمعه نیشابور [در واکنش به شعارهای مردم در آرامگاه خیام، خواستار تخلیه آرامگاه خیام شده است.»


🔹پس از انتشار این ویدئو در شبکه‌های اجتماعی و واکنش‌های گسترده، امام جمعه «صحبت‌های نسبت داده شده به امام جمعه» را تکذیب کرده و گفته فرد سخنرانی یک روحانی دیگر است.

🔹بله، سخنران ویدئوی منتشر شده، یک روحانی به اسم «رباطی»، از سخنرانان مذهبی در نیشابور است.
آنچه مشخص است سید قاسم یعقوبی، امام جمعه متولی مراسم بوده است، در مراسم و در حین سخنرانی حضور داشته و صحبت‌های مشابهی با سخنران مطرح کرده است.

🔹او در واکنش به حضور و شعارهای
مردم در مقبره خیام، به صراحت خواستار تغییر طرح کنونی محوطه آرامگاه خیام، به گونه‌ای باشد که «امام‌زاده در حاشیه» قرار نگیرد و «عظمت» آن دیده شود.


👈در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

27 марта 2025 17:07

ادعای نادرست درباره اعزام ناو هواپیمابر یواس‌اس کارل‌وینسون به تنگه هرمز


🔹ادعایی در اینستاگرام فارسی به نقل از «یک سناتور جمهوری‌خواه» منتشر شده مبنی بر اینکه آمریکا قصد دارد ناو هواپیمابر یواس‌اس کارل‌وینسون را مقابل تنگه هرمز در بندرعباس ایران مستقر کند.
این ادعا نادرست است.
🔹در واقعیت، پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، حضور ناوهای جنگی آمریکا در خاورمیانه را افزایش داده و دستور داده است که دو ناو هواپیمابر در ماه آینده در این منطقه مستقر شوند.
🔹از جمله ناو یواس‌اس کارل‌وینسون که به دلیل افزایش حملات هوایی حوثی‌ها در دریای سرخ به این منطقه اعزام می‌شود.
🔹هیچ خبری مبنی بر استقرار این ناو در تنگه هرمز منتشر نشده است.


👈در فکت‌نامه بخوانید

✅@Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

24 марта 2025 21:15

❌ ادعای شاخ‌دار درباره دستیابی ایران به سلاح پلاسمایی

🔹در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها و پایگاه‌های خبر در ایران شایعه شده پنتاگون دستیابی ایران به سلاح پلاسمایی را تایید کرده است.

🔹این خبر جعلی در ادامه شایعات بی‌پایه و اساسی است که از اواخر اسفند ماه با عنوان «رونمایی از اولین و بزرگ‌ترین سلاح پلاسمایی جهان» در حساب‌های کاربری هواداران جمهوری اسلامی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌اند.

🔹اول، نقل قول نسبت داده شده به سخنگوی پنتاگون جعلی است. نه در سایت پنتاگون، نه در رسانه‌ها و نه سایت‌های خبری، جایی اشاره‌ای به چیزی شبیه به این خبر هم نشده است.

🔹دوم، سلاح پلاسمایی در حال حاضر بیشتر موضوعی مربوط با داستان‌های علمی تخیلی است. تولید چنین سلاحی، از نظر تئوری و روی کاغذ غیرممکن نیست، اما با محدودیت فناوری در جهت دسترسی به انرژی لازم برای کنترل و مهار پلاسما، فعلا تولید چنین چیزی امکان‌پذیر نیست.

🔹سوم، در هفته‌های اخیر هیچ گزارش جدیدی از دستیابی ایران به جنگ‌افزارهای نوین در رسانه‌ها منتشر نشده، اما انتشار اخبار جعلی درباره دستیابی ایران به فناوری‌های بسیار پیشرفته فیزیکی/ هسته‌ای، بی‌سابقه نیست.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا که «پنتاگون دستیابی ایران به سلاح پلاسمایی را تایید کرده است» نشان شاخ‌دار می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 марта 2025 22:24

❌ ادعای بی‌اساس درباره نامه ترامپ به سنا برای حمله به ایران

🔹این روزها برخی کانال‌های تلگرامی و کاربران شبکه‌های اجتماعی ادعا می‌کنند دونالد ترامپ در نامه‌ای به مجلس سنای آمریکا، با اشاره به یک قانون و یک قطعنامه، آمادگی برای حمله نظامی به ایران را اعلام کرده است.

🔹این ادعا در شبکه‌های اجتماعی غیرفارسی‌زبان نیز همراه با یک عکس منتشر شده که به نظر می‌رسد نامه‌ای است که روز ۱۹ مارس در سایت کاخ سفید منتشر شده است.

🔹چنین نامه‌ای وجود خارجی ندارد، این عکس ساختگی است و این ادعا که رئیس‌جمهور ایالات متحده چنین نامه‌ای نوشته نیز ادعایی بی‌اساس است.

🔹ترامپ، نه در روز ۱۹ مارس و نه قبل یا بعد از آن، چنین نامه‌ای ننوشته است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای جعلی و بی‌اساس درباره نامه ترامپ به مجلس سنای آمریکا درباره حمله به ایران نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 марта 2025 19:45

❌ ادعای شاخ‌دار درباره دخالت نکردن خامنه‌ای در امور و برنامه‌‌ریزی‌های اقتصادی

🔹علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، می‌گوید: «رهبری در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی دخالتی نمیکند؛ یعنی حقّ دخالت هم ندارد.»

🔹این ادعا به وضوح خلاف واقعیت است. فکت‌ها، دلایل و شواهد مستندی وجود دارد که ثابت می‌کند دایره دخالت‌های رهبر جمهوری اسلامی در امور اقتصادی، از جمله برنامه‌ریزی، بسیار گسترده است.

🔹رهبر جمهوری اسلامی با استفاده از ظرفیت‌های قانون اساسی، از طریق تعیین و ابلاغ سیاست‌های کلی چارچوب سیاست‌های کلی اقتصادی و برنامه‌ریزی توسعه، روابط اقتصادی با سایر کشورها را تعیین می‌کند.

🔹علی خامنه‌ای به واسطه نهادهای مانند شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت در فرآیند تدوین و تصویب و اجرای برنامه‌های اقتصادی مداخله فعال دارد. به عنوان نمونه می‌توان به پرونده FATF اشاره کرد.

🔹رهبر جمهوری اسلامی از طریق نهادهای قدرتمند و ثروتمند مانند ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد مستضعفان، آستان قدس و بنگاه‌های اقتصادی نیروهای مسلح در اقتصاد ایران حضور پررنگی دارد.

🔹به دلیل عدم شفافیت اطلاعات دقیقی از ابعاد فعالیت اقتصادی این نهادها در دست نیست، اما برآوردها از سهم بالای آنها در اقتصاد ایران حکایت دارند.

🔹رهبر جمهوری اسلامی در روال تدوین و تصویب بودجه دخالت‌های مستقیم دارد. با اینکه در اساسنامه صندوق توسعه ملی اشاره‌ای به نقش او نشده، اما عملا اختیار منابع صندوق با او است.

🔹او بارها در مسائل جزئی اجرایی هم دخالت مستقیم کرده است. از موارد مشهور می‌توان به دستور او برای ممنوعیت و محدودیت واردات بعضی برندهای لوازم خانگی، یا گوشی‌ها تلفن همراه اشاره کرد.

🔹در سوابق آقای خامنه‌ای حتی می‌توان به دخالت در امور جزئی‌تر مانند تعیین نژاد مرغ (احیای مرغ‌لاین ایرانی) اشاره کرد.

🔹با این اوصاف، فکت‌نامه این ادعای علی خامنه‌ای را به وضوح خلاف واقعیت می‌داند و به آن نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 марта 2025 22:40

❌ ادعای بی‌اساس درباره خسارت جدی حمله موشکی حوثی‌ها و خطر غرق شدن ناو آمریکایی

🔹پیمان عارف، فعال سیاسی، مدعی است در پی حمله حوثی‌ها به ناو آمریکایی هری ترومن، این ناو دچار خسارت‌های جدی شده، در حدی که احتمال غرق شدن آن وجود دارد.

🔹او می‌گوید تصاویر خسارت‌های حمله موشکی به عرشه و بدنه ناو آمریکایی در رسانه‌های معتبر، از جمله خبرگزاری رویترز منتشر شده است.

🔹این ادعا واقعیت ندارد. نه رویترز و نه هیچ رسانه‌ دیگری گزارش یا تصویری از آثار حمله حوثی‌ها به ناوهای آمریکایی منتشر نکرده است.

🔹حوثی‌ها مدعی‌اند با ۱۸ موشک بالستیک و پهپاد ناو هری ترومن را هدف حمله قرار داده‌اند، اما تاکنون به جز برخی تصاویر ساختگی، گزارش مستندی از این حملات منتشر نشده است.

🔹از سوی دیگر مقام‌های آمریکایی ادعای حوثی‌ها را تکذیب می‌کنند و می‌گویند ادعای هدف قرار دادن ناو آمریکایی دروغ و مصداق دروغ‌پراکنی است.

❗️ما از آقای عارف در اینباره پرسش کردیم. او در پیامی به ما گفت که ادعای حوثی‌ها را درباره احتمال آسیب دیدن ناو ترومن بازگو کرده است اما قبول کرد که در مورد تصاویر رویترز از آسیب به ناو اشتباه کرده است.او برای ما نوشت: «بابت این بی‌دقتی واقعا متاسفم و از مخاطبانم پوزش میخواهم ولی فارغ از این فکت ارور، کلیت تحلیل و روایتم از موضوع یمن را درست و قابل دفاع می‌دانم.»

🔹در همین راستا در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی با عنوان «لحظه اصابت موشک یمنی به ناو هواپیمابر ترومن» منتشر شده است.

🔹این ویدئو، هم قدیمی و هم جعلی است و صحنه‌ای از بازی ویدئویی ARMA3 است که تابستان ۱۴۰۳ نیز با عنوان حمله موشک‌های یمنی به ناو آمریکایی آیزنهاور در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود.

🔹ناو این تصویر جعلی به وضوح شباهتی به ناوهای هری‌اس ترومن یا آیزنهاور ندارد و در واقع تصویری بازسازی‌شده از ناو جرالد فورد است که از در پایگاه نورفوک در ایالت ویرجینیا آمریکا استقرار دارد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 марта 2025 18:02

❌ ادعای شاخ‌دار بی‌احترامی، لخت‌شدن و ادرار نیروهای روسی در مقابل ناو ایرانی

🔹خبری در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که با استناد به دو عکس می‌گوید در یک رزمایش مشترک، سربازان روسی در ناو ایرانی لخت شده‌اند و به سمت آن‌ ادرار کرده‌اند؛ ادعای شاخ‌دار!

🔹این دو عکس مربوط به دو رزمایش متفاوت است که یکی در بهمن سال ۱۴۰۰ و دیگری در هفته گذشته و در جریان رزمایش مشترک ایران، چین و روسیه گرفته شده است. عکسی که ادعا می‌شود در آن بی‌احترامی رخ داده، قدیمی است و سربازان نیز در آن با لباس نظامی در حال دست تکان‌دادن هستند و کسی لخت نیست!

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 марта 2025 17:28

ویدیوی اصلی فکت‌چک قبلی

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 марта 2025 11:02

🎙 نامه‌داری… تو راهه

🔹در ابتدای قسمت ۲۰۶ پادکست هفتگی، از مخاطبان خواستیم در انتخاب «ترین»های فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳ به ما کمک کنند و بگویند که به نظرشان مهمترین، برترین یا حتی عجیب‌ترین فکت‌چک و سوژه سال، چه بوده است.

🔹برخی ادعاها درباره محتوای نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای، نخستین سوژه فکت‌چک‌های این هفته است.

🔹انتشار تصاویر منتسب به علی بن ابیطالب و ادعای نگهداری‌شان در موزه لوور، از ادعاهایی بود که بخاطر پخش سریال «معاویه»، مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و آن را فکت‌چک کردیم.

🔹ارائه آمارهای مبهم از میزان سقط جنین در ایران، موضوع تازه‌ای نیست و این بار نیز به یک ادعا در این رابطه اشاره کرده‌ایم.

🔹ویدیویی که دلارهای ارسالی جمهوری اسلامی به حزب‌الله لبنان را نشان می‌دهد، سوژه دیگر فکت‌چک‌های این قسمت است.

🔹ادعای ازدواج چندین هزار جوان با افراد مسن‌تر از ۵۰ سال در ایران و نیز ادعای اختصاص زمین رایگان به تمام ایرانیان، موضوعات دیگر این هفته هستند.

🔹ممنوعیت ماموگرافی در سوئیس، ادعای نادرستی است که به زبان‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شده و درباره آن توضیحات نسبتا مفصلی داده‌ایم.

🔹ادعاها درباره ترور جان اف کندی، این‌بار ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و دستمایه پست‌های جدیدی در فضای مجازی شده است. در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹در پایان این قسمت، یک فکت‌چک کوتاه درباره ادعایی را مرور کردیم که باز هم پای ناسا و ابرهای باران‌زا را به میان کشیده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:42 مقدمه
00:04:36 متن جعلی منتسب به نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای
00:11:33 انتساب تصاویر نادرست به امام علی و ادعای نگهداری در «لوور»
00:22:52 آمارهای مبهم و نامشخص درباره سقط جنین در ایران
00:29:34 ویدیوی دلار در بسته‌های پنیر ارتباطی با ایران و حزب‌الله ندارد
00:32:17 ادعای ازدواج ۲۵ هزار جوان با افراد بالای ۵۰ سال در ایران
00:34:51 ادعای نادرست اختصاص زمین رایگان به ایرانی‌ها
00:43:54 ماموگرافی در سوئیس ممنوع نیست
00:55:30 ادعای نادرست درباره ویدیوی ترور جان اف کندی
01:05:18 ادعای نادرست درباره دستگاه تولید ابر و باران ناسا
01:07:44 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 марта 2025 05:33

🎙 نامه‌داری… تو راهه

🔹در ابتدای قسمت ۲۰۶ پادکست هفتگی، از مخاطبان خواستیم در انتخاب «ترین»های فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳ به ما کمک کنند و بگویند که به نظرشان مهمترین، برترین یا حتی عجیب‌ترین فکت‌چک و سوژه سال، چه بوده است.

🔹برخی ادعاها درباره محتوای نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای، نخستین سوژه فکت‌چک‌های این هفته است.

🔹انتشار تصاویر منتسب به علی بن ابیطالب و ادعای نگهداری‌شان در موزه لوور، از ادعاهایی بود که بخاطر پخش سریال «معاویه»، مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و آن را فکت‌چک کردیم.

🔹ارائه آمارهای مبهم از میزان سقط جنین در ایران، موضوع تازه‌ای نیست و این بار نیز به یک ادعا در این رابطه اشاره کرده‌ایم.

🔹ویدیویی که دلارهای ارسالی جمهوری اسلامی به حزب‌الله لبنان را نشان می‌دهد، سوژه دیگر فکت‌چک‌های این قسمت است.

🔹ادعای ازدواج چندین هزار جوان با افراد مسن‌تر از ۵۰ سال در ایران و نیز ادعای اختصاص زمین رایگان به تمام ایرانیان، موضوعات دیگر این هفته هستند.

🔹ممنوعیت ماموگرافی در سوئیس، ادعای نادرستی است که به زبان‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شده و درباره آن توضیحات نسبتا مفصلی داده‌ایم.

🔹ادعاها درباره ترور جان اف کندی، این‌بار ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و دستمایه پست‌های جدیدی در فضای مجازی شده است. در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹در پایان این قسمت، یک فکت‌چک کوتاه درباره ادعایی را مرور کردیم که باز هم پای ناسا و ابرهای باران‌زا را به میان کشیده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 марта 2025 14:41

🔹ماجرای تارا شریفی و ضریب هوشی بالاتر از اینشتین و هاوکینگ

🔹در شبکه‌های اجتماعی خبری منتشر شده است که می‌گوید تارا شریفی نوجوان ایرانی در تست هوش دانشگاه آکسفورد امتیاز ۱۶۲ بدست آورد و بالاتر از اینشتین و استیون هاوکینگ قرار گرفت.

🔹اصل این خبر، یعنی امتیاز ۱۶۲ تارا شریفی درست، اما قدیمی است. این دختر به‌عنوان دانش‌آموز ۱۱ ساله ایرانی-بریتانیایی در سال ۲۰۱۹ در آزمون ضریب هوشی منسا Mensa در شهر آکسفورد (نه دانشگاه) شرکت کرده و نمره ۱۶۲ را کسب کرده بود.

🔹منسا بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین انجمن افراد با ضریب هوشی بالا در جهان است.

🔹با وجود اینکه تارا شریفى واقعاً در یک آزمون مورد تایید منسا امتیاز ۱۶۲ را کسب کرده است و عضو این سازمان شده، اما مقایسه او با هاوکینگ و اینشتین نادرست است چرا که هیچ شواهدی وجود ندارد که این دو نفر زمانی تست IQ داده باشند و مبنایی برای مقایسه این دو نفر با تارا شریفی وجود ندارد.

🔹ظاهرا اولین بار صدا و سیما در پوشش این خبر پای اینشتین و هاوکینگ را به ماجرا باز کرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

31 марта 2025 23:37

🍌ادعای نادرست درباره واردات موز مسموم از سومالی به ایران



🔹ویدیوهایی در اینستاگرام فارسی منتشر شده که ادعا می‌کنند هزار تن موز آلوده به سم آرسنیک و «هلیکوباکتر» از سومالی به ایران وارد
شده و خوردن آن منجر به مرگ می‌شود.

🔹هیچ گزارشی مبنی بر ورود موز مسموم به ایران وجود ندارد و این خبر تازه نیز بازیافت شایعه قبلی با تغییراتی کوچک، مثلا در وزن موزهای وارداتی ادعایی و افزودن سم آرسنیک به موارد قبلی است.

🔹از سوی دیگر بررسی منابع رسمی و آمارهای گمرک نشان می‌دهد که ایران اساسا از سومالی موز وارد نمی‌کند و واردات موز ایران بیشتر از کشورهای هند، ترکیه و فیلیپین است.

🔹این ادعا سه سال پیش نیز با محتوایی مشابه مطرح شده بود و فکت‌نامه به آن نشان نادرست داد.

👈مقاله کامل در فکت‌نامه


🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

29 марта 2025 12:03

🎙 مستعان پلاسمایی

🔹در قسمت ۲۰۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا صحبت‌های علی خامنه‌ای درباره دخالت نکردن خود در اقتصاد ایران را درستی‌سنجی کردیم و موارد متعددی در رد این ادعا را برشمردیم.

🔹ادعای دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح پلاسمایی، سوژه دیگری است که درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹اظهارات وزیر نفت عراق درباره استفاده نفتکش‌های ایرانی از اسناد جعلی عراقی، با تکذیب معاون وزیر نفت ایران همراه شد؛ تکذیبی که البته به ادعای نادرستی استناد کرده بود و درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹تنش‌های اخیر آمریکا و ایران، بهانه‌ای برای انتشار اخبار و ادعاهای نادرست شده است. در این قسمت چند موضوع از جمله ادعای بحران تخم‌مرغ در آمریکا، نامه ترامپ به سنا برای حمله به ایران و یک ویدیوی دستکاری‌شده از ترس ترامپ در یک سخنرانی را مرور کردیم.

🔹در ادامه ادعاهای مختلف درباره ترور جان اف کندی، این‌بار به افشای نقش موساد و اسرائیل اشاره شده که درباره نادرست بودن این ادعا نیز صحبت کرده‌ایم.

🔹سه ادعای مختلف درباره وضعیت ناوهای هواپیمابر آمریکا در خاورمیانه، سوژه‌های دیگر این قسمت پادکست فکت‌نامه هستند.

🔹یک گزارش نادرست درباره میزان منابع آنتیموان در ایران و همچنین تکرار چندباره ادعاها درباره ذخایر لیتیوم ایران، دو موضوع دیگری هستند که در کنار ادعای ساخت سلاح پلاسمایی، خاطره رونمایی از «دستگاه کرونایاب مستعان ۱۱۰» را برای ما زنده کرده است و در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹در پایان، فکت‌چک کوتاهی داریم درباره اینکه ماجرای اسکلت غول‌پیکر در غارهای تایلند چیست.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:31 مقدمه
00:02:59 ادعای شاخ‌دار دخالت نکردن خامنه‌ای در امور و برنامه‌‌ریزی‌های اقتصادی
00:17:52 ادعای شاخ‌دار درباره دستیابی ایران به سلاح پلاسمایی
00:25:54 اظهارات وزیر نفت عراق درباره استفاده نفتکش‌های ایرانی از اسناد جعلی
00:30:52 ادعای گمراه‌کننده درباره بحران تخم‌مرغ در آمریکا
00:34:49 ادعای بی‌اساس درباره نامه ترامپ به سنا برای حمله به ایران
00:38:49 تکرار ادعای شاخ‌دار «ترس ترامپ از الله‌اکبر»
00:41:09 ادعای بی‌اساس درباره افشای نقش موساد در ترور کندی
00:47:11 تصاویر جعلی از لحظه اصابت موشک یمنی به ناو ترومن
00:51:03 ادعای نادرست درباره خسارت جدی و خطر غرق شدن ناو آمریکایی
00:53:20 ادعای نادرست اعزام ناو هواپیمابر کارل‌وینسون به تنگه هرمز
00:55:49 خبر نادرست درباره کشف منابع جدید آنتیموان در ایران
01:05:11 درباره اسکلت غول‌پیکر در غارهای تایلند چه می‌دانیم؟
01:09:20 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 марта 2025 22:41

❌ عکس‌های ساختگی از پیکاچو در اعتراض‌های ترکیه

🔹این روزها همزمان با ادامه اعتراض‌ها در ترکیه، تصاویری از یک معترض در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که با لباس یک شخصیت کارتونی به نام «پیکاچو» در میان معترضان است.

🔹با وجود اینکه این اتفاق و ویدیوهای آن واقعی است، اما عکس‌هایی که با این عنوان منتشر شده، ساختگی است.

🔹یک حساب کاربری در ترکیه این عکس‌ها را با استفاده از هوش مصنوعی تولید کرده است.

🔹بنابراین با وجود اینکه اصل اتفاق، واقعییت دارد و ویدیوهای آن، مربوط به پوشش یک معترض در ترکیه با لباس پیکاچو است، اما عکس‌هایی که همراه با آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، ساخته هوش مصنوعی است و فکت‌نامه نیز به این عکس‌ها نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 марта 2025 05:34

🎙 مستعان پلاسمایی

🔹در قسمت ۲۰۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا صحبت‌های علی خامنه‌ای درباره دخالت نکردن خود در اقتصاد ایران را درستی‌سنجی کردیم و موارد متعددی در رد این ادعا را برشمردیم.

🔹ادعای دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح پلاسمایی، سوژه دیگری است که درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹اظهارات وزیر نفت عراق درباره استفاده نفتکش‌های ایرانی از اسناد جعلی عراقی، با تکذیب معاون وزیر نفت ایران همراه شد؛ تکذیبی که البته به ادعای نادرستی استناد کرده بود و درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹تنش‌های اخیر آمریکا و ایران، بهانه‌ای برای انتشار اخبار و ادعاهای نادرست شده است. در این قسمت چند موضوع از جمله ادعای بحران تخم‌مرغ در آمریکا، نامه ترامپ به سنا برای حمله به ایران و یک ویدیوی دستکاری‌شده از ترس ترامپ در یک سخنرانی را مرور کردیم.

🔹در ادامه ادعاهای مختلف درباره ترور جان اف کندی، این‌بار به افشای نقش موساد و اسرائیل اشاره شده که درباره نادرست بودن این ادعا نیز صحبت کرده‌ایم.

🔹سه ادعای مختلف درباره وضعیت ناوهای هواپیمابر آمریکا در خاورمیانه، سوژه‌های دیگر این قسمت پادکست فکت‌نامه هستند.

🔹یک گزارش نادرست درباره میزان منابع آنتیموان در ایران و همچنین تکرار چندباره ادعاها درباره ذخایر لیتیوم ایران، دو موضوع دیگری هستند که در کنار ادعای ساخت سلاح پلاسمایی، خاطره رونمایی از «دستگاه کرونایاب مستعان ۱۱۰» را برای ما زنده کرده است و در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹در پایان، فکت‌چک کوتاهی داریم درباره اینکه ماجرای اسکلت غول‌پیکر در غارهای تایلند چیست.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

27 марта 2025 22:38

❌تکرار ادعاهای نادرست درباره ذخایر لیتیوم ایران


🔹سید محمد حسینی، معاون پارلمانی دولت ابراهیم رئیسی و وزیر ارشاد دولت احمدی‌نژاد، می‌گوید ایران با برخورداری از «۸ و نیم میلیون تن
ذخیره لیتیوم» در آستانه «انقلاب لیتیوم سبز» قرار دارد.
🔹این ادعا نادرست و تکرار ادعاهای مشابه قبلی است که در سال‌های اخیر با یک اشتباه خبری آغاز شد.
🔹تنها گزارش عمومی که منابع داخلی از کشف لیتیوم در ایران داده‌اند، مربوط به اواخر سال ۱۴۰۱ است که یک مقام وزارت صمت اعلام کرد در استان همدان «۸/۵ میلیون تن کانسنگ لیتیوم» کشف شده که در بهترین حالت به استخراج ۵۰۰ تا ۶۰۰ تن لیتیوم منجر می‌شود. این عدد یک‌صدم ذخایر قزاقستان است که در رده‌بندی کشورها در رده بیست‌وچهارم قرار دارد.
🔹در این ادعاها که در برخی پایگاه‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی تکرار شده، به گزارشی «جدید و بی‌سابقه» از وزارت صمت استناد می‌شود که اثر و نشانه‌ای از آن دیده نمی‌شود.
🔹هرچند شواهد قابل استنادی درباره مطالعات ایران در زمینه لیتیوم و همکاری با برخی شرکت‌های روسی در این رابطه وجود دارد، اما تا کنون هیچ مراجع رسمی و معتبری کشف منابع قابل توجه لیتیوم در ایران را بطور رسمی تایید نکرده‌ است.
🔹با توجه به این توضیحات هیچ نشانه‌ای در تایید این ادعا که «ایران در آستانه انقلاب لیتیوم» قرار دارد در دست نیست و ادعای وجود «۸ و نیم میلیون تن ذخیره لیتیوم» تکرار ادعاعای «نادرست» پیشین است.


👈در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

25 марта 2025 22:56

🔹 اظهارات وزیر نفت عراق درباره استفاده نفتکش‌های ایرانی از اسناد عراقی جعلی

🔹معاون وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران می‌گوید «صحبت‌های وزیر نفت عراق درباره جعل اسناد رسمی عراق، به‌صورت ناقص منعکس شده و وی این ادعا را به نقل از مقامات آمریکایی مطرح کرده است.»

🔹این‌طور نیست. تطبیق دقیق گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها، با فیلم مصاحبه وزیر نفت عراق نشان می‌دهد صحبت‌های وزیر عراقی به صورت کامل منعکس شده است.

🔹اتهام جعل اسناد رسمی عراق، نه‌تنها از سوی آمریکایی‌ها مطرح شده، بلکه وزیر نفت عراق هم آن را تایید کرده‌ است.

🔹وزیر نفت عراق اخیرا به مواردی از توقیف نفتکش‌هایی با پرچم عراق در خلیج فارس، توسط نیروهای آمریکایی، اشاره کرده و گفته بود که «این نفتکش‌ها متعلق به جمهوری اسلامی ایران بودند و اسناد جعلی داشتند.»

🔹با این اوصاف، فکت‌نامه به این ادعای معاون وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

22 марта 2025 12:01

🎙 ماجرای معدضما

🔹در قسمت ۲۰۷ و نخستین اپیزود پادکست هفتگی فکت‌نامه در سال ۱۴۰۴، ابتدا آمار یک عضو شورای شهر تهران درباره تعداد قربانیان سگ‌گزیدگی در ایران و سپس ادعای یکی از مروجان مشهور شبه‌علم در صداوسیما درباره زنده کردن مرده‌ها را بررسی کردیم.

🔹در ادامه، به دو ادعای مربوط به ضریب هوشی (IQ) پرداخته‌ایم؛ یکی ادعای تکراری رتبه ایرانیان در دنیا و دیگری اخبار مربوط به ضریب هوشی یک نوجوان ایرانی.

🔹اعلام مجتمع ایران‌مال به عنوان یکی از اهداف حمله اسرائیل و لخت شدن و بی‌احترامی سربازان روس در رزمایش مشترک با ایران، دو ادعایی هستند که نشان شاخ‌دار گرفتند.

🔹ادعای سرطان‌زا بودن ضدآفتاب‌ها و ویدیویی که به تولید غیربهداشتی ماکارونی در پاکستان نسبت داده شده بود، موضوعات دیگری هستند که در این قسمت به آنها پرداخته‌ایم.

🔹پیدا شدن یک موجود افسانه‌ای در ملایر، سوژه دیگری است که پیش از مرور کامنت‌ها درباره آن صحبت کرده‌ایم.

🔹در ابتدا و انتهای این قسمت نیز از مخاطبان عزیز خواستیم تا به ما در انتخاب «ترین»های فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳ کمک کنند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:00:45 مقدمه
00:07:23 آمار نادرست درباره مرگ و میر ناشی از سگ‌گزیدگی
00:18:19 ادعای شاخ‌دار زنده کردن مرده از طریق فصد کردن در طب سنتی
00:30:43 تکرار چندباره ادعای نادرست درباره ضریب هوشی ایرانیان
00:34:45 ماجرای تارا شریفی و ضریب هوشی بالاتر از اینشتین و هاوکینگ
00:41:31 خبر جعلی درباره برنامه اسرائیل برای حمله به ایران‌مال تهران
00:46:15 ادعای شاخ‌دار لخت‌شدن و ادرار نیروهای روسی در برابر ناو ایرانی
00:52:21 کرم‌های ضدآفتاب استاندارد برای سلامتی ضرر ندارند
00:58:32 این ویدیو، تولید صابون رشته‌ای در پاکستان است، نه ماکارونی
01:04:42 ویدیوی ساختگی از موجودی افسانه‌ای «مردآزما»
01:12:54 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 марта 2025 20:44

❌ خبر نادرست درباره کشف منابع جدید آنتیموان در ایران

🔹خبرگزاری فارس روز ۲۸ اسفند ۱۴۰۳ خبری منتشر کرد که بر اساس آن منابع جدید از یک شبه‌فلز به نام آنتیموان در ایران به وزن ۷هزار تن در سیستان‌وبلوچستان کشف شده و ادعا کرد این استان ۱۰ درصد از ذخایر آنتیموان جهان را در اختیار دارد.

🔹بررسی خبرهای موجود درباره اکتشاف شبه‌فلز آنتیموان در ایران نشان می‌دهد که این خبر نه جدید است و نه دقیق.

🔹بر اساس خبرهایی که دست‌کم سابقه آن را می‌توان تا سال ۱۳۹۴ در وبسایت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) پیدا کرد، وجود ۲۵ هزار تن ذخیره قطعی آنتیموان با عیار ۱۶ درصد در معادن استان سیستان و بلوچستان برآورد شده است.

🔹در سال ۱۳۹۵ هم نخستين كارخانه شمش آنتيموان در منطقه سفیدابه استان سیستان و بلوچستان با توليد ۱۷۵ تن در سال به بهره‌برداری رسید.

🔹بر اساس آمار و ارقام معتبر موجود، میزان ذخایر آنتیموان در جهان تقریباً دو میلیون تن است. ۱۰ درصد این مقدار، معادل ۲۰۰ هزار تن است؛ یعنی سیستان و بلوچستان برای اینکه ۱۰ درصد ذخایر آنتیموان جهان را در اختیار داشته باشد، باید از ۲۰۰ هزار تن ذخیره قطعی آنتیموان برخوردار باشد. این رقم تقریبا ۱۰ برابر میزان ذخایر اعلام‌شده برای سیستان و بلوچستان است.

🔹از آنتیموان برای تولید باتری‌های سرب-اسید، انواع شیشه‌ها و سرامیک‌ها و همچنین مهمات و مواد منفجره استفاده می‌شود.

🔹از این رو فکت‌نامه به خبر منتشر شده در خبرگزاری فارس نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 марта 2025 05:35

🎙 ماجرای معدضما

🔹در قسمت ۲۰۷ و نخستین اپیزود پادکست هفتگی فکت‌نامه در سال ۱۴۰۴، ابتدا آمار یک عضو شورای شهر تهران درباره تعداد قربانیان سگ‌گزیدگی در ایران و سپس ادعای یکی از مروجان مشهور شبه‌علم در صداوسیما درباره زنده کردن مرده‌ها را بررسی کردیم.

🔹در ادامه، به دو ادعای مربوط به ضریب هوشی (IQ) پرداخته‌ایم؛ یکی ادعای تکراری رتبه ایرانیان در دنیا و دیگری اخبار مربوط به ضریب هوشی یک نوجوان ایرانی.

🔹اعلام مجتمع ایران‌مال به عنوان یکی از اهداف حمله اسرائیل و لخت شدن و بی‌احترامی سربازان روس در رزمایش مشترک با ایران، دو ادعایی هستند که نشان شاخ‌دار گرفتند.

🔹ادعای سرطان‌زا بودن ضدآفتاب‌ها و ویدیویی که به تولید غیربهداشتی ماکارونی در پاکستان نسبت داده شده بود، موضوعات دیگری هستند که در این قسمت به آنها پرداخته‌ایم.

🔹پیدا شدن یک موجود افسانه‌ای در ملایر، سوژه دیگری است که پیش از مرور کامنت‌ها درباره آن صحبت کرده‌ایم.

🔹در ابتدا و انتهای این قسمت نیز از مخاطبان عزیز خواستیم تا به ما در انتخاب «ترین»های فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳ کمک کنند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 марта 2025 18:58

🔹 بررسی اثر مصرف پنیر بر سرطان پستان

🔹در اینستاگرام فارسی پستی منتشر شده است و به زنانی که هر روز پنیر می‌خورند هشدار می‌دهد که «مصرف زیاد پنیر، خطر سرطان سینه را ۵۳ درصد افزایش می‌دهد.»

🔹در سال ۲۰۱۷ تحقیقی منتشر شد که نشان می‌داد افرادی که بیشترین میزان پنیر پرچرب را مصرف کرده بودند، ۵۳ درصد افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه داشتند.

🔹در سال ۲۰۱۹ هم کمیته پزشکان برای پزشکی مسئولانه (PCRM)، که موسسه‌ای غیرانتفاعی است، با استناد به این تحقیق و چند تحقیق دیگر، از سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) درخواست کرد برچسب هشداردهنده سرطان سینه روی پنیر را الزامی کند.

🔹با این وجود، اینها تنها تحقیقات انجام‌شده در این باره نیستند و تحقیقات تازه‌تری وجود دارند که مفید بودن یا بی‌اثر بودن مصرف پنیر بر سرطان سینه را نشان می‌دهند.

🔹اوایل سال ۲۰۲۴ یک مطالعه منتشر شد که تمامی شواهد تحقیقات قبلی در این باره را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده بود که شواهد قطعی برای ارتباط بین لبنیات و سرطان سینه وجود ندارد.

🔹یک مطالعه مروری دیگر پیش از آن در سال ۲۰۲۳ نشان داد که مصرف برخی از محصولات لبنی، از جمله ماست و پنیر، حتی ممکن است اثر محافظتی در برابر سرطان سینه داشته باشد.

🔹یک مطالعه بزرگ دیگر در سال ۲۰۲۴ با شرکت بیش از ۶۳ هزار زن در بریتانیا انجام شد که نشان می‌داد مصرف پنیر با کاهش خطر سرطان سینه مرتبط است.

🔹در نهایت مرکز سرطان سینه ایالات متحده شواهد موجود برای ارتباط بین لبنیات و سرطان پستان را به‌اندازه‌ کافی قوی نمی‌داند و بر ادامه مصرف این محصول لبنی تاکید دارد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 марта 2025 19:15

❌ ادعای شاخ‌دار زنده کردن مرده از طریق فصد کردن در طب سنتی

🔹در روزهای اخیر در یکی از برنامه‌های شبکه افق صداوسیما گفتگویی با حسین خیراندیش، مروج طب سنتی منتشر شده و او ادعا می‌کند، اگر کسی بر اثر تصادف یا سانحه‌ای از این دست جان خود را از دست بدهد می‌توان با ایجاد برشی در رگ بین دو انگشت کوچک دست چپ، او را زنده کرد. او می‌گوید «اگر خون فوران کرد زنده خواهد شد و اگر فوران نکرد، نه، چندین نفر به این ترتیب جانشان برگشته».

🔹این ادعا که بریدن رگ بین انگشت کوچک و انگشت حلقه دست چپ روشی برای احیا فرد یا به گفته خیراندیش زنده کردن مرده باشد، مبنای علمی ندارد و شاخ‌دار است.

🔹این روش می‌تواند خطرناک باشد و باعث خونریزی، عفونت و آسیب‌های جدی به بافت‌ها و عصب‌های اطراف شود. روش‌های علمی احیا شامل مراحل و اعمالی مانند؛ CPR، دفیبریلاسیون، ACLS ، BLS است؛ روش‌هایی که نهادهای سلامت و متخصصان حوزه پزشکی از آن استفاده می‌کنند.

🔹در این ویدیو حسین خیراندیش تلویحا جهش خون در هنگام فصد (انجام برشی که به خروج خون می‌انجامد) را نشانه زنده بودن فرد می‌داند که این ادعا هم نادرست است. پس از مرگ، خون ممکن است به دلیل فشار باقی‌مانده در رگ‌ها یا تغییرات پس از مرگ (مانند تجزیه بافت‌ها و تجمع گازها) تحت فشار قرار گیرد و در صورت باز شدن یک رگ اصلی، این فشار می‌تواند باعث تراوش خون به بیرون شود.

🔹بعضی از پزشکان نیز به این ادعای نادرست خیراندیش واکنش نشان داده و آن را رد کرده و شبه علم نامیدند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 марта 2025 17:27

❌ ویدیوی ساختگی از موجودی افسانه‌ای «مردآزما»

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی پربازدید شده که سر و صورت یک جاندار عجیب را نشان می‌دهد و ادعا می‌کند فیلمی واقعی از یک موجود خیالی به اسم «مردازما» است.

🔹این ویدیو طنز است و ادعا البته شاخ‌دار است. ویدیوی استفاده‌شده نیز ساختگی است.

🔹اصل ویدیو (پست پایین) مربوط به یک خرگوش کوهی است که با استفاده از هوش مصنوعی در یک حساب کاربری غیرفارسی به این شکل بدل شده است.

🔹«مردازما» که با نام‌های دیگری مثل «مرده‌آزما» و «مردزما» نیر شناخته می‌شود، موجودی خیالی است و در افسانه‌های قدیمی از آن نام برده‌اند.

🔹منتشرکننده‌‌ اصلی این ویدیو و ادعا در اینستاگرام فارسی، کمی بعد توضیح داد که ویدیو، ساختگی است؛ هرچند که ادعای بی‌اساس وجود «مردازما» را باز هم تکرار کرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 марта 2025 18:57

❌ آمار نادرست عضو شورای شهر درباره مرگ و میر ناشی از سگ‌گزیدگی

🔹پرویز سروری، نایب رئیس شورای شهر تهران به تازگی گفته که سالانه ۲۵ هزار نفر بر اثر حمله سگ‌های ولگرد جان خود را از دست می‌دهند.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹با توجه به آمارهای موجود و گزارش‌های نهادهای رسمی، مانند وزارت بهداشت و مجلس تعداد مرگ و میر ناشی از سگ‌گزیدگی در ایران دو رقمی است.

🔹آمار سالانه مرگ و میر بر اثر هاری ناشی از گازگرفتگی سگ زیر ۲۰ نفر است. در گزارشی که در شهریور ۱۴۰۲ در مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد هم بدون اشاره مستقیم به مرگ و میر ناشی از جراحات وارده، آمده است: «مرور اخبار حوادث در رسانه‌های رسمی کشور، بر مرگ ۳۵ تا ۵۰ نفر به ویژه کودکان در هر سال در اثر حمله این سگ‌های پرسه زن آزاد دلالت دارد».

🔹اگر رقم حدود ۱۵ نفره مرگ ناشی از هاری را از این تعداد کم کنیم با استناد به این گزارش شاید بتوان گفت مرگ ناشی از جراحات مستقیم یا سایر بیماری‌های ناشی از سگ‌گزیدگی، سالانه رقمی بین ۱۰ تا ۳۵ نفر است.

🔹با وجود تاکید درست کارشناسان و مسئولان این حوزه بر افزایش تعداد سگ‌های پرسه‌زن و سگ گزیدگی و هشدار در مورد خطرات آن، آمار مرگ و میر ۲۵ هزارنفری پرویز سروری به شدت اغراق‌آمیز و نادرست است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 марта 2025 18:48

❌ خبر جعلی درباره برنامه اسرائیل به ایران‌مال تهران به‌خاطر وجود راکتور زیرزمینی

🔹در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده و با استناد به آن گفته شده رسانه‌های اسرائیلی اعلام کردند که به‌خاطر وجود راکتوری زیر دریاچه چیتگر، ایران‌مال و منطقه ۲۲ تهران یکی از اهداف حمله خواهند بود.

🔹آنچه که این حساب‌ها به عنوان گزارش رسانه‌های اسرائیلی منتشر کرده‌اند در واقع ویدیوی تبلیغاتی ایران‌مال است که در اسفند سال ۱۳۹۹ در کانال یوتیوب این مرکز تجاری منتشر شده است.

🔹مستقل از این ویدیو، جستجوهای ما برای یافتن خبری در تایید این ادعا نتیجه‌ای در پی نداشت. علاوه بر این‌ها تنها راکتور هسته‌ای تهران، راکتور تحقیقاتی دانشگاه تهران است که در منطقه امیرآباد شمالی واقع شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

11 марта 2025 23:23

❌ ادعای نادرست درباره طرح جدید دولت برای اختصاص یک زمین رایگان یک میلیارد تومانی به هر ایرانی

🔹در اینستاگرام خبری منتشر شده است که ادعا می‌کند بر اساس طرح جدید دولت هر ایرانی به صورت رايگان در استان محل زندگی‌اش مالک یک قطعه زمین ۲۰۰ متری به قیمت یک میلیارد می‌شود.

🔹طرح جدیدی برای اعطای زمین رایگان به همه ایرانی‌ها وجود ندارد. اصل این خبر به طرح دولت در راستای قانون جوانی و جمعیت برمی‌گردد.

🔹براساس این طرح که در اردیبهشت ۱۴۰۱ اعلام شد، خانوارهای دارای سه فرزند و بیشتر که تاریخ تولد فرزند سوم یا بیشتر آنها بعد از تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۰ (یعنی پس از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت) باشد و نرخ باروری شهرستان محل زادگاه پدر یا فرزند بالای ۲.۵ نباشد، می‌توانند برای دریافت زمین رایگان ثبت‌نام کنند.

🔹در ضمن تاکید شد متقاضیانی که قبلا در سامانه نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده‌اند، امکان استفاده همزمان از امتیاز طرح‌های حمایتی نهضت ملی و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت را ندارند.

🔹آمارهای موجود درباره متقاضیان واجد شرایط در کل کشور بین ۱۷۰ هزار تا ۲۷۰ هزار نفر و کسانی که اقدامات اولیه و تخصیص زمین برایشان صورت گرفته بین ۴۴ هزار تا ۹۱ هزار نفر در نوسان است.

🔹به گفته حسین جنتی مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران امتیاز اراضی طرح جوانی جمعیت قابل خرید و فروش و یا انتقال به افراد دیگر نیست.

👈 در فکت‌نامه بخوانید
🌐 @Factnameh