4691
Тошкент вилояти таълим ва фан тизимидаги касаба уюшма аъзолари учун ҳуқуқий, услубий тавсия ва маслаҳатлар.
Миллий сертификат олиб бераман деб, алдайдиган шахсларга қандай чора кўриш мумкин?
@Yurist_Xizmati 4578-савол:
Assalomu alaykum. Bitta tanishimga nomalum shaxs milliy sertifikat olib berish taklifini bildirgan va bunga tanishim rozi bölgan shundan söng tanishim unga ishongani uchun attestatsiyadan ötish uchun ham yordam bera olishini söragan va nomalum shaxs unga yordam bera olishini aytgan va tanishimdan jami 5 mln 20 ming sömni telegramdan qabul qilgan tanishimga milliy sertifikat ham olib bermagan attestatsiyadan ham öta olmagan. Tanishim endi nima qilsa böladi. Telegramdan yozilgan barcha habarlari turibdi
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
❗️Бу вазиятда туман прокуратурасига мурожаат қилишингиз лозим.
Қаранг! Жиноят кодексининг 210-моддасига асосан давлат органи, давлат иштирокидаги ташкилот ёки фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органи мансабдор шахсининг ўз хизмат мавқейидан фойдаланган ҳолда содир этиши лозим ёки мумкин бўлган муайян ҳаракатни пора бераётган шахснинг манфаатларини кўзлаб бажариши ёки бажармаслиги эвазига шахсан ўзи ёки воситачи орқали қонунга хилоф эканлигини била туриб, моддий қимматликлар олиши ёхуд мулкий манфаатдор бўлиши – пора олиш ҳисобланиб, бунинг учун:
➖ базавий ҳисоблаш миқдорининг 50 бараваридан 100 бараваригача миқдорда жарима ёки муайян ҳуқуқдан маҳрум этилган ҳолда икки йилдан беш йилгача озодликни чеклаш ёхуд беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Олий суди Пленумининг 1999-йил 24-cентябрдаги 19-сонли “Порахўрлик ишлари бўйича суд амалиёти тўғрисида”ги қарори 1-бандига кўра пора берувчининг манфаати учун тегишли ҳаракатларни бажариш ваколатига эга бўлмасада, лекин ўзининг эгаллаб турган лавозими мавқейига кўра пора учун ушбу ҳаракатлар бошқа мансабдор шахс томонидан бажарилиши учун чора кўриш мумкин бўлган мансабдор шахслар ҳам ушбу жиноятнинг субекти деб топилиши лозим.
Шунга кўра ўша шахснинг ҳаракатларига нисбатан юқоридаги тартибда жиноят иши очилиши мумкин.
➡️ Лекин масаланинг иккинчи томони ҳам бор. Агар ўша шахс ҳақиқатда танишингиздан олган пул суммасини бирор ишни ҳал қилиш мақсадида мансабдор шахсга беришни мақсад қилган бўлса, унда ЖК 212-моддаси қўлланилиши мумкин. Унга кўра пора олиш-беришда воситачилик қилиш, яъни пора олиш ёки бериш хусусидаги келишувга эришишга қаратилган фаолият, шунингдек манфаатдор шахсларнинг топшириғи билан порани бевосита бериш жиноий жавобгарликка сабаб бўлади (ЖК 212-м).
Шунга кўра сиз айтган ҳолат ҳақиқатда шундай бўлган бўлса, ўша шахсга юқоридаги модда билан иш қўзғатилиши мумкин.
☝️Юқоридаги ҳолатларда танишингизга нисбатан ҳам ЖК 211-моддасига асосан пора бериш жинояти учун жавобгарлик қўлланилиши мумкин.
Агар ўша шахс пулни олиб ўз эҳтиёжларига ишлатиб юборган бўлса, унда бу шахсга нисбатан Жиноят кодекси 168-моддасида фирибгарлик, яъни алдаш ёки ишончни суиистеъмол қилиш йўли билан ўзганинг мулкини ёки ўзганинг мулкига бўлган ҳуқуқни қўлга киритиш жинояти учун иш очилиши мумкин.
✅ Агар ўша шахсга шу модда билан (168) жиноий иш очилса, танишингиз пулларини қайтариб олиши мумкин.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️Хорижий тилни С1 даражада биладиган талабаларга ишлашга рухсат этилади
Қарорга мувофиқ, 2024 йил 1 октябрдан:
➖Ёшлар ишлари агентлиги ҳар йили хусусий ўқув марказларининг Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри кесимидаги рейтингини тузади ҳамда расмий веб-сайтида эълон қилиб боради;
➖рейтинг натижаларига кўра олис ва чекка ҳудудларда фаолият кўрсатувчи энг юқори кўрсаткичга эга 100 та хусусий ўқув марказининг таълим жараёнида фойдаланадиган бино ва иншоотлар учун ижара тўлови харажатларининг бир қисми компенсация қилинади.
2024–2026 йилларда олий таълим ташкилотларининг хорижий тил филологияси таълим йўналиши бўйича 3 ва 4-курсда таҳсил олаётган ҳамда камида С1 даражадаги сертификатга эга талабаларига умумий ўрта, ўрта махсус ва профессионал таълим ташкилотларида ўқитувчи сифатида меҳнат фаолиятини амалга оширишига рухсат этилади.
2024/2025 ўқув йилидан ота-оналар ва ўқувчилар талабидан келиб чиқиб, ихтисослаштирилган мактаблар ва касб-ҳунар мактабларида чет тили сифатида немис, француз, корейс, хитой ва япон тилларини ўқитишни йўлга қўйилади.
2025 йил 1 январгача инглиз тили, кейинги йилларда бошқа хорижий тиллар ва замонавий касбларни ўргатиш бўйича дунёнинг етакчи марказлари, олий таълим ташкилотлари билан ҳамкорликни йўлга қўйилади ҳамда уларнинг халқаро таълим стандартларига мос таълим дастурлари “Ибрат фарзандлари” ва “Устоз” лойиҳаларига татбиқ этилади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#namuna
Тарафларнинг келишуви билан ходимни вақтинча бошқа ишга ўтказиш буйруғи
Мурожаат: Раҳбар бир ходимни вақтинча бошқа бўлимга ўтказиш керак, бўлимни кўтариб (яъни ривожлантириб) беради деяпти. Ходимнинг ўзи ҳам рози. 5 ойга ўтказишимиз керак. Шу бўйича буйруқдан намуна бўлса, ёрдам берсангиз.
➖Сизга Меҳнат кодексининг 141-моддасидаги тарафларнинг келишувига кўра вақтинча бошқа ишга ўтказиш амалиётидан фойдаланишни маслаҳат бераман.
Агар ходимнинг ўзи ҳам рози бўлса, демак, ўзаро келишув билан вақтинча бошқа ишга ўтказиш ҳам тўғри, ҳам низосиз бўлади.
МК 149-моддасига асосан тарафларнинг келишувига кўра вақтинча бошқа ишга ўтказиш учун ходимнинг аризаси (ва унга қўйилган иш берувчининг келишув муносабати - резолюцияси) ва иш берувчининг буйруғи асос бўлади.
☝️Юқорида худди шундай буйруқдан намуна берилмоқда.
👉®yuristkadr
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor Ассалому алайкум. Қисқартиришга тушган ходим огохлантириш хатини олгандан сунг икки ойлик муддат ичида ходим уч ойлик иш хаққи тўланмайдиган таътил (б/с) олса бўладими?
Aloqador moddalar: MK 163, 165, 215, 241, 242, 282 -moddalar
mehnathuquqi audio javobi
📤
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Ўз ҳисобидан таътил олган ходимни ишга чақириб олиш тартиби.
Кўпчиликка маълум МК 241-моддаси билан ходим ва иш берувчининг келишувига кўра ходимга иш ҳақи сақланмайдиган таътил берилади бироқ, ходим иш жараёнида керак бўлиб қолгани нуқтаи назаридан иш бурувчи уни ишга чақириб олмоқчи бўлганда расмийлаштириш қандай бўлади?
Меҳнат кодексининг 232-моддасида Ҳодимни ҳар йилги меҳнат таътилидан чақириб олиш тартиби белгиланган. Бироқ мазкур МКнинг 232-моддасини биз ходимни ҳақи сақланмайдиган таътилдан чақириб олишга қўллай олмаймиз. Чунки модданинг номидан ҳам маълумки мазкур модда фақат ходимни ҳар йилги меҳнат таътилидан чақириб олишни тартибга солади.
Унда жараён қандай тартибга солинади? МКсининг 241-моддасида Ҳодимнинг ёзма аризасига кўра унга иш ҳақи сақланмайдиган таътил берилиши мумкин бўлиб, унинг давомийлиги ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишувга кўра белгиланиши кўрсатилган. Эътибор бериб қарайдиган бўлсак, бу ерда асосий масала ходим ва иш берувчининг келишувида. Яъни ўз ҳисобидан таътил олган ходимни ҳам ишга чақириб олиш фақат келишув билан амалга оширилади.
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor Assalomu alaykum, xodim bola parvarishi davrida 2-farzandiga dekretga chiqsa, ham bola parvarish nafaqasini, ham dekret pulini olishga haqlimi?
mehnathuquqi javobi :
❌ Yo’q, onaning tanlovi asosida nafaqaning faqat bir turi tayinlanadi va to‘lanadi.
Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 31-maydagi 314-son qaroriga 2-ilova “Budjet tashkilotlari hisoblanmaydigan yuridik va jismoniy shaxslarda ishlaydigan onalarga bola ikki yoshga to‘lgunga qadar bola parvarishi bo‘yicha oylik nafaqa tayinlash va to‘lash tartibi to‘g‘risida” Nizom (https://lex.uz/docs/-6978570#-6980433) ning 8-bandiga ko’ra, agar ona bola ikki yoshga to‘lgunga qadar bola parvarishi davrida ikkinchi farzandga homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha ta’til olish huquqiga ega bo‘lsa, onaning tanlovi asosida nafaqaning faqat bir turi tayinlanadi va to‘lanadi.
Odatda dekret puli ko’proq chiqadi. Aytaylik, 126 kunga (taxminan 4 oy) 5 mln dekret puli chiqdi.
Bola parvarishi bo‘yicha nafaqa esa parvarish qilinayotgan bolalar sonidan va nafaqa oluvchi shaxsning mehnat stajidan qat’i nazar har oyda mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdorining 60 foizi miqdorida ya’ni 630 ming so’m to‘lanadi. 630*4 oy=2mln 520 ming
Demak, bu holatda ayol tabiiyki, dekret pulini tanlaydi! Agar dekret puli bola parvarishi bo‘yicha nafaqadan kam chiqsa, unda ayol bola parvarishi bo‘yicha nafaqani tanlaydi.
⚠️ Diqqat! Budjet tashkilotlarida ishlaydigan ayollarga va onaning o‘rnini bosuvchi shaxslarga bolalar nafaqasini tayinlash hamda to‘lash tartibi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 21-oktabrdagi 654-son qarori bilan tasdiqlangan Kam ta’minlangan oilalarni “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimi orqali aniqlash, ularga kam ta’minlangan oilalar bolalari uchun nafaqa va moddiy yordam tayinlash va to‘lash tartibi to‘g‘risidagi nizomda belgilanadi.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Мактаб миқёсида оммалаштирилган ишлар платформага жойланмай қолса, устама учун балл берилмайдими?
@Yurist_Xizmati 4576-савол:
Ассалому алейкум. Ман мактаб миқиёсида оммаллаштиргандим аммо платформага жойлай олмагандим. Енди менга устама балини қуймайдими?
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирининг 2024-йил 7 -февралдаги 32-сонли буйруғига 1-ıловада тасдиқланган ўқитувчиларнинг илғор тажрибасини оммалаштириш тартибига мувофиқ талабгорнинг методик ишига ижобий хулоса берилиб, оммалаштиришга лойиқ деб ҳисобланса, Педагогик кенгаш қарори билан мактаб миқёсида оммалаштирилади ва ommalashtirish.uz платформасига жойлаштирилиб кейинги босқичларга юборилади.
❌ Агар оммалаштириш ушбу платформага жойлаштирилмаса, унда устама учун балл берилмайди.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️ИШ БЕРУВЧИНИНГ ТАШАББУСИ БИЛАН ИШДАН БЎШАТИШ АСОСЛАРИ
📄 Меҳнат кодексининг 161-моддасига асосан,
➖ Номуайян муддатга тузилган меҳнат шартномасини, шунингдек муддати тугагунига қадар муддатли меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббусига кўра бекор қилиш асосланган бўлиши керак.
✔️ Қуйидаги сабаблардан (асослардан) бирининг мавжудлиги меҳнат шартномасини бекор қилишнинг асосланганлигини билдиради:
1️⃣ ташкилот ўз муассисларининг ёки таъсис ҳужжатлари билан бунга ваколат берилган юридик шахс органининг қарори билан тугатилганлиги ёхуд якка тартибдаги тадбиркор томонидан фаолиятнинг тугатилганлиги;
2️⃣ технологиянинг, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишнинг ўзгариши, ишлар ҳажмининг қисқариши билан боғлиқ бўлган ташкилот, якка тартибдаги тадбиркор ходимлари сонининг ёки штатининг ўзгарганлиги;
3️⃣ ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги сабабли эгаллаб турган лавозимига ёки бажараётган ишига мувофиқ эмаслиги;
4️⃣ ходимнинг ўз меҳнат мажбуриятларини мунтазам равишда бузганлиги;
5️⃣ ходимнинг ўз меҳнат мажбуриятларини бир марта қўпол равишда бузганлиги;
6️⃣ Меҳнат Кодексида ва бошқа қонунларда белгиланган ўзга сабаблар (асослар).
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
2024-2025 ўқув йилидан ўрта махсуслар ишдан четлатилади деган карор чиқдими?
@Yurist_Xizmati 4573-савол:
Мен 32 йиллик укитувчиман. Маьлумотим урта махсус.2024-2025- укув йиллари мен ишлашим мумкинми? Кенгрок тушунча берсангиз. 2024 -2025 йилдан урта махсус ишдан четлатилади деган карор борми? Мен 1- синф очиш учун 25 та укувчи туплаб куйганман.Кандай йул тутишим керак? Илтимос, кенгрок тушунча берсангиз.
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
❌ Бундай қарор чиққани йўқ.
❗️Аксинча, Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирининг 2024-йил 1-апрелдаги 105-сон буйруғига 4-иловада тасдиқланган Умумий ўрта таълим мактаби (мактаб-интернат) раҳбар ва ходимларининг малака тавсифларига мувофиқ бошланғич синф ўқитувчиси учун – бошланғич таълим ихтисослиги бўйича камида ўрта махсус педагогик маълумот ёки камида бакалавр даражасидаги олий маълумот ва бошланғич таълим ихтисослиги бўйича дарс бериш ҳуқуқи билан касбий қайта тайёрлов курсини тугатганлик талаби қўйилган.
✅ Шунга кўра бошланғич синф ўқитувчиси ўрта махсус маълумот билан ишлашга ҳақли.
Фақат “Умумтаълим муассасаларида синфларни комплектлаш ҳамда тарификация рўйхатларини шакллантириш тартиби тўғрисида”ги низом (рўйхат рақами № 3271) 15 16-бандларига мувофиқ дарс тақсимотида дастлаб олий маълумотли ўқитувчиларга дарс тақсимланади улардан ортиб қолгандан сўнг сизга дарс берилиши мумкин.
💁♂ Агар дарс етмаса, сизни ишдан бўшатиш мумкин.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Кадровик
ХУСУСИЙ МАКТАБДА ҚИЗИМГА "ДЕКРЕТ ПУЛИНИ" ТЎЛАБ БЕРМАСЛИГИНИ БИЛДИРМОҚДА
Ассалому алайкум .мени кизим хусусий нодавлат мактабда укитувчи булиб тулик ставкада ишлайди.у апрел ойида хомиладорлик декрет татилига чикмокчи.аммо у ишлайдиган мактаб
маьмурияти декрет пули бермаслигини, бераолмаслигини айтибди.биз кандай йул тутишимиз кк?
📍 ЖАВОБ
"ДЕКРЕТ ПУЛИ" берилиши керак. Бундай дейишга иш берувчихакли эмас, иш жойи хусусий секторда бўлса ҳам.
Меҳнат кодексининг 404-моддасига асосан аёлга туғруққача етмиш календар кун ҳамда туғруқдан кейин эллик олти календар кун (туғиш қийин кечган ёхуд икки ёки ундан ортиқ бола туғилган тақдирда етмиш календар кун) ҳомиладорлик ва туғиш таътили берилиб, қонунчиликда белгиланган, лекин ўртача ойлик иш ҳақининг етмиш беш фоизидан кам бўлмаган миқдорда нафақа тўланади. Ҳомиладорлик ва туғиш таътили аёлга жамланган ҳолда ҳисоблаб чиқарилиб, туғруққача ҳақиқатда фойдаланилган кунлар сонидан қатъи назар, тўлиқ берилади.
Яъни, сизга тўлиқ 126 кунлик ҳомиладорлик ва туғиш таътилининг нафақаси тўлаб берилиши керак.
Шунингдек, 08.05.2002 йилдаги Ўзбекистон Республикаси меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирининг буйруғи билан тасдиқланган "Давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақалар тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида"ги Низомга кўра, ҳомиладорлик ва туғиш таътилининг нафақасини ҳисоблаш қуйидагича белгиланади:
- нафақаларни ҳисоблашда асос қилиб олинадиган ҳақиқий иш ҳақига иш жойидан, суғурта бадаллари ундирилиб тўланадиган жами иш ҳақи тўловлари киради;
- ҳомиладорлик таътили бошланган ойдан олдинги 12 ой даврида олган ва суғурта бадаллари чегирилган барча мукофотларнинг 1/12 қисми нафақа ҳисоблаб чиқариладиган ойлик иш ҳақига қўшилиб, ўртача ойлик иш ҳақи миқдори аниқланади.
Яъни, қизингиз декрет таътилига чиққунингизга қадар бўлган охирги 12 ойда олган ойлик ва мукофотларининг ҳаммаси қўшилиб 12 га бўлинади ва ўртача ойлик иш ҳақи миқдори аниқланади.
25.07.2022 йилдаги 175-сонли Президент Фармонига мувофиқ 2022 йил 1 сентябрдан хусусий секторда банд аёлларнинг ҳомиладорлик ва туғиш нафақасининг бир қисми – 1 млн 992 минг сўми бюджетдан компенсация қилина бошланди.
Бунинг учун маълум талаблар бор:
• Нафақага талабгор аёл камида узлуксиз 6 ой давомида ўша корхонада ишлаган бўлиши керак;
• Ягона миллий меҳнат тизимида расман банд бўлгани, корхона томонидан меҳнат дафтарчаси очилгани ҳамда унинг буйруқлари корхона томонидан киритилгани ҳисобга олинади;
• 6 ой давомида аёлнинг Давлат солиқ қўмитаси маълумотлар базасида даромадлари ва солиқ тўловлари акс эттирилган бўлиши керак;
• Нафақа фақатгина 2022 йилнинг 1 сентябридан бошлаб “декрет”га чиққан аёлларга тўлаб берилади.
❗️ Яъни, юқоридаги 2 млнга яқин сумма бюджет ҳисобидан тўлаб берилади, нафақанинг қолган қисми эса иш берувчи томонидан тўлаб берилиши шарт. Иш жойининг хусусий сектор эканлиги нафақанинг тўланишини чекламайди.
Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 49-3-моддасига кўра, вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик, ҳомиладорлик ва туғиш нафақаларини қонунчиликда белгиланган миқдорларда тўлаш бўйича мажбуриятдан бўйин товлаш, базавий ҳисоблаш миқдорининг ўн бараваридан ўн беш бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Ходимга меҳнатга лаёқатсизлик нафақаси (больничный) қанча тўланиши керак?
Кўпинча, ходимлар больничный учун қанча тўланиши ҳақида мурожаат қилишади ва аксарият ҳолатларда ўзларининг бир нечта вояга етмаган фарзандлари борлиги, ногиронлиги мавжудлиги ёки кўп йиллик иш стажи мавжудлигини айтиб 100 фоиз больничный олишга ҳақли ёки йўқлигини сўрашади.
❗️Амалдаги қонунчиликка мувофиқ, вақтинча меҳнатга лаётатсизлик нафақаси тайинлашда касалликнинг аҳамияти ва ходимнинг иш стажи инобатга олинган ҳолда меҳнатга лаётатсизлик нафақаси (больничный) тайинланади.
Хусусан, «Давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақалар тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида»ги низом (рўйхат рақами 1136, 08.05.2002 й.) 27-бандига асосан ижтимоий аҳамиятга эга бўлган касалликлар (сил касаллиги, онкология касалликлари, янгидан пайдо бўладиган хатарли ўсимталар, жинсий йўл билан ўтадиган касалликлар, СПИД, мохов (лепра) касаллиги, руҳий касалликлар) бўйича ҳисобда турган ходимларга улар томонидан давлат ижтимоий суғурта бадали тўлаган даврининг (умумий иш стажининг) давомийлигига боғлиқ равишда вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси қуйидаги миқдорларда тўланади:
👉 Умумий иш стажи 8 йил ва ундан ортиқ бўлган ходимларга иш ҳақининг - 100 фоизи миқдорида;
👉 умумий иш стажи 5 йилдан 8 йилгача бўлган ходимларга иш ҳақининг - 80 фоизи миқдорида;
👉 умумий иш стажи 5 йилгача бўлган ходимларга иш ҳақининг - 60 фоизи миқдорида.
Мана шу қоидага кўра ходимдаги касалликнинг хавфлилик даражаси ва унинг иш стажини инобатга олган ҳолда меҳнат вазифасини бажаришдан озод бўлгани, бошқача айтганда бу даврда ойлик олмагани учун нафақа тўланади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️ШТАТИГА ҚИСҚАРТИРИШ КЕЛГАН ҲОДИМ МУДДАТИДАН АВВАЛ ПЕНСИЯГА ЧИҚИШИ МУМКИН, АГАРДА..
📃 "Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида"ги қонуннинг 14-моддасига кўра технологиядаги, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишдаги ўзгаришлар, ходимлар сони (штати) ёки иш хусусиятининг ўзгаришига олиб келган ишлар ҳажмининг қисқарганлиги ёхуд корхонанинг тугатилганлиги муносабати билан ишдан озод этилган ва ишсиз деб эътироф этилган шахслар:
➖ Эркаклар — 58 ёшга тўлганда ва иш стажи камида 25 йил бўлган тақдирда;
➖ Аёллар — 53 ёшга тўлганда ва иш стажи камида 20 йил бўлган тақдирда пенсия олиш ҳуқуқига эга бўладилар деб белгиланган.
✏️ Демак, штатига қисқартириш келган ҳодим муддатидан икки йил аввал пенсияга чиқиши мумкин, фақат бунинг учун у юқорида кўрсатилган ёшга ва иш стажига эга бўлиши хамда меҳнат органларида ишсиз деб эътироф этилган бўлиши керак.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️Туҳмат қилганлик учун қандай жавобгарлик бор?
☑️ Туҳмат, яъни била туриб ёлғон, бошқа бир шахсни шарманда қилувчи уйдирмаларни тарқатганлик учун қонунчиликда маъмурий ва жиноий жавобгарлик назарда тутилган.
❕Хусусан, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексда туҳмат қилган шахсга нисбатан 6.8 млн сўмдан 20.4 млн сўмгача миқдорда жарима солиниши белгиланган.
⏩ Агар ушбу ҳуқуқбузарлик маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилса, 68 млн сўмгача миқдорда жарима ёки 300 соатгача мажбурий жамоат ишлари ёхуд 2 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.
🔰Туҳмат нашр қилиш ёки бошқача усулда кўпайтирилган тарзда, шу жумладан ОАВда, телекоммуникация тармоқларида ёки Интернетда жойлаштириш орқали амалга оширилса, ушбу ҳаракат жиноят ҳисобланади ва айбдор:
▫️68 млн сўмдан 136 млн сўмгача миқдорда жарима;
▫️300 соатдан 360 соатгача мажбурий жамоат ишлари;
▫️2 йилдан 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари;
▫️1 йилгача озодликни чеклаш билан жазоланиши мумкин.
✅ Агарда туҳмат:
➖ оғир ёки ўта оғир жиноят содир этишда айблаб;
➖ оғир оқибатлар келиб чиқишига сабаб бўлган ҳолда;
➖ хавфли рецидивист томонидан;
➖ ғаразгўйлик ёки бошқа паст ниятларда қилинса:
▫️102 млн сўмдан 170 млн сўмгача миқдорда жарима;
▫️360 соатдан 400 соатгача мажбурий жамоат ишлари;
▫️1 йилдан 3 йилгача озодликни чеклаш жазоси тайинланиши мумкин.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Соатбайларга таътил пули тўланмайдими?
@Yurist_Xizmati 4569-савол:
Assalomu alekum.Ikki maktabda o'qituvchi bo'lib ishlayman Biri asosiy ikkinchisi o'rindosh,asosiy joyimdan darsim 16 soat o'rindosh joyimdan 10 soat darsim bor O'rindosh joyimdan mehnat tatili puli to'lanadimi yoki to'lanmaydimi qaysi band qaysi moddaga asosan Buxgalterimiz mehnat ta'tiliga chiqasiz lekin puli to'lanmaydi deyapti Mehnat ta'tili puli faqat asosiy joyizdan beriladi deyapti Shu masalaga aniqlik kiritib bering Oldindan rahmat.
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 21 декабрдаги 275-сон қарорига 3-иловада тасдиқланган Халқ таълими ходимлари меҳнатига ҳақ тўлаш тўғрисида Низом 12-бандига мувофиқ педагог ходимлар меҳнатига соатбай ҳақ тўлаш:
👉 кетма-кет икки ойдан ортиқ бўлмаган даврда касаллик ёки бошқа сабаблар билан ишда бўлмаган ходимларнинг ўрнини босиш тартибида ишлаб берилган соатлар учун ҳақ тўлашда;
👉 бошқа муассасалардан жалб этиладиган ўқитувчилар ва бошқа мутахассисларнинг, шу жумладан ўриндошлик бўйича бошқа мактаблардан жалб этиладиган ўқитувчилар ва мутахассисларнинг педагогик иши учун ҳақ тўлашда;
👉 ўрнини босиш тартибида умумтаълим муассасалари раҳбарлари томонидан ўтилган ўқув соатлари учун ҳақ тўлашда қўлланилади.
Мана шу ҳолатларда мактабдаги дарслар ўқитувчиларга соатбай дарс бириктирилиши мумкин.
➡️ Соатбайларга ҳақ тўлашда эса, Ўқув машғулотларини ўтказганлик учун меҳнатга соатбай ҳақ тўлаш миқдорларини тасдиқлаш тўғрисида қарорга (рўйхат рақами 3157) мувофиқ умумтаълим мактабларининг бошланғич ва юқори синфлари ўқитувчилари, ўқитувчи-логопеди, логопедия шохобчаси мудири Меҳнатга соатбай ҳақ тўлаш миқдори базавий лавозим маошларига нисбатан 1.20 фоизда ҳақ тўланади.
❌ Шунга кўра соатбай ўтилган дарсларга таътил пули тўланмайди.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor Assalomu alaykum, xodimga ko‘p yillik ish staji uchun ta’til asosiy mehnat ta’tilidan alohida berilishi mumkinmi?
/mehnathuquqi javobi :
✅ Ha, xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra berish mumkin. Chunki MK 231-moddasiga ko’ra, xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra har yilgi mehnat ta’tili qismlarga bo‘linishi mumkin. Bunda ushbu ta’tilning hech bo‘lmaganda bir qismi 14 kalendar kundan kam bo‘lmasligi kerak.
MK 216-moddasi 3-qismiga ko’ra, har yilgi mehnat ta’tilining turlari quyidagilardan iborat:
asosiy mehnat ta’tili (har yilgi asosiy eng kam yoki har yilgi asosiy uzaytirilgan);
ushbu Kodeksning 222-moddasida nazarda tutilgan tartibda asosiy eng kam yoki asosiy uzaytirilgan ta’til bilan jamlab hisoblanadigan qo‘shimcha mehnat ta’tili.
MK 222-moddasiga ko’ra, har yilgi mehnat ta’tilining umumiy davomiyligini hisoblab chiqarishda qo‘shimcha ta’tillar har yilgi asosiy eng kam ta’til yoki har yilgi asosiy uzaytirilgan ta’tilga qo‘shib jamlanadi.
Demak, yuqoridagilardan xulosa qilsak, MK 220-moddasidagi bitta tashkilotda yoki tarmoqda ko‘p yillik ish staji uchun beriladigan har yilgi qo‘shimcha mehnat ta’tilini xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra alohida berish mumkin!
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️БОЛА УЧУН БОҒЧА ПУЛИ ҚАЧОН ТЎЛАНАДИ?
⚡️САВОЛ:
Мен яқинда фарзандимни мактабгача таълим муассасасига бердим. Қайси санагача мен фарзандим учун боғча пулини тўлашим керак ?
⚡️ЖАВОБ:
Мактабгача таълим муассасалари ва мактаб-интернатлардаги болалар таъминотига ҳақ тўлаш тартиби тўғрисидаги
низомга кўра, болаларни таъминоти учун мактабгача таълим муассасасига ҳар ойнинг 15 санасига қадар тўлов қилиниши лозим.
🟢 15 санадан кейин қабул қилинган болалар учун тўлов бола боғчага қабул қилинган кундан бошлаб 3 кун ичида, ойнинг оҳириги санасига мутаносиб равишда тўлов қилинади. Яъни, ойнинг 15-санасидан кейин боғчага қабул қилинган болага ўша ойнинг охиригача неча кун қолган бўлса ўша қолган кунлар учун тўлов қилинади холос. Бу дегани ойни ярмидан кейин болани боғчага берган ота-оналар хам ойни бошида боғчага жойлаштирилган бошқа болаларга тўлангани каби бир ойлик боғча пулини тўлиқ тўлаши шарт эмас. Тўлов ўша ойни кейинги ойидан бошлаб эса тўлиқ миқдорда тўланаверади.
❗️Саволларингизни @yuristdan_javob_bot 👈 га юборинг!
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#maqola Mehnat shartnomasini bekor qilish toʼgʼrisida ogohlantirish muddatlariga rioya qilish xodim tomonidan ham, ish beruvchi tomonidan ham rioya qilinishi zarur boʼlgan qonun talabidir. Ushbu maqolamizda mehnat shartnomasini bekor qilish toʼgʼrisida ogohlantirish muddatlari tahlil qilingan. Yangi Mehnat kodeksida ogohlantirish muddatlari bo'yicha tub o'zgarishlar bo'lgan, hamda ancha chalkash. Chunki ayrim toifa xodimlar uchun alohida ogohlantirish muddatlari belgilangan. Yangi Kodeks bo'yicha pulli kompensatsiyaga almashtirish masalasi ish beruvchi xohishi asosida amalga oshiriladi. Avval ogohlantirish muddatlarini pulli kompensatsiyaga almashtirish kelishuv, kelishuvsiz, ish beruvchining xohishi asosida amalga oshirilar edi.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️БИЗДА ХОДИМЛАР РАҲБАРИГА ҚАРАММИ ?
⚡️САВОЛ;
Мактаб директори хоҳлаган одамини ишга олиб, хоҳлаган ўқитувчини ишдан бўшатишга ҳақлими ?
⚡️ЖАВОБ;
Йўқ ундай эмас. Директор хоҳлаган шахсни ишга олиб, хоҳлаганда ишлаётган ҳодимни ишдан бўшатишга ҳақли эмас. Нафақат мактабларда, бошқа ҳар қандай ташкилотларда раҳбарлар учун бундай ўзбошимчаликка рухсат берилмаган. Ҳодимни ишга қабул қилиш ва уни ишдан бўшатишни Меҳнат кодексида ва бошқа норматив ҳужжатлар билан белгиланган тартиби бор. Масалан, Меҳнат кодексининг 161-моддасида иш берувчи томонидан ҳодимни ишдан бўшатиш асосли бўлиши шарт қилиб белгиланган. Раҳбарни ўзини хоҳши ходимни ишдан бўшатишга асос эмас, бундай хоҳиш қонунда белгиланган норма ўша раҳбарни ўзи томонидан бузилаётганлигига асос бўлади.
✏️ Қонунда бундай нормалар бўлгани билан бизга савол йўллашингизга сабаб бўлган Сиздаги норозилик кайфияти қаердан пайдо бўлганлигини билиш қийин эмас. Амалиётда қонунларни менсимайдиган раҳбарлар жуда кўп. Текшириш келганида ўзини Ўзбекистондаги энг зўр ишлайдиган, қонунларга сўзсиз амал қиладиган хизматчи қилиб кўрсатади лекин, текширувчилар кетганидан кейин қўмондонга айланади.
✏️ Бизда аввал бошидан раҳбар деган тушунчага дунёқараш нотўғри кетган. Мустамлака пайтларида ҳалқимиз раҳбар деган номга қўрқув хисси билан қарашган ва бу мустамлака остидаги ҳалқ учун табиий жараён хисобланади. Кейин эса мустақил бўлдик ва мустақил давлат сифатида давлат бошқарувидаги барча раҳбарлар ўзимизни орамиздан тайинланди. Раҳбар тушунчасига хатолик айнан манашу ердан бошланди. Яъни, ўзимизни орамиздан тайинланган раҳбарларга хам ҳалқимиз мустамлакачи раҳбарлардан қўрққанчалик бўлмасада, барибир қўрқув билан қарай бошлади. Ҳалқнинг қўрқуви эса ўзимизни раҳбарларга хам ёқиб қолди ва айрим тизимларимиз ўша қўрқувни ҳозиргача ушлаб қолишга ҳаракат қилиб келишмоқда. Мустақил бўлишимиздан аввалги устимиздан раҳбарлик қилган шахслар бизни мустамлака қилганларга ишлаган ёки уларни ўзидан бўлган. Ҳар қандай мустамлака сиёсати ўз таъсирида бўлган ҳалқни зўрлик ишлатиш эвазига эришилган қўрқув билан бошқаради. Бу қўрқув уларга ҳеч қандай қонунларсиз чексиз ваколатларни беради. Қўпол қилиб айтганда, битта чўпон мингта қўйни бошқара олади. Қўрқув эса мустамлакачиларга гўёки чўпон бўлиш имконятини берган.
✏️ Ўзгартириш керак! Эскича ёндашувни, эскича дунёқарашни, эскича фикрлашу эскича ишлашни ўзгартириш керак. Раҳбарлар агар уларни ҳодимлари хурмат қилишини, ҳалқ эъзозлашини кутаётган бўлса шунга яраша иш қилишлари керак. "Ҳурмат талаб қилинмайди, ҚОЗОНИЛАДИ" деган гап бор. Хурмат қозонилиши керак! Ўтирган ўрнингизда бир йил ишларсиз, беш йил ишларсиз ёки 10 йил ишларсиз. Кетганингиздан кейин ҳодимларингиз ёки Сизни таниган фуқаролар "шундан ниҳоят қутилдик" деб Сизни орқангиздан қарғаб қолганидан кўра озгина афсусланиб кузатишса вақти келиб сўнги манзилга йўл олганингизда бироз ҳотиржамроқ кетасиз...
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor Assalomu alaykum, men ish haqi qisman saqlanadigan ta’tilga chiqqan paytim, kasal bo’lib qoldim. Menga ham bolnichniy to’lab beriladimi?
mehnathuquqi javobi :
❌ Yo’q, bu holatda Sizga bolnichniy to’lanmaydi!
Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 31-maydagi 314-son qaroriga 1-ilova “Vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik, homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha nafaqalarni hamda yangi tug‘ilgan bolani farzandlikka olgan yoki unga vasiy qilib belgilangan xodimga nafaqani tayinlash hamda to‘lash tartibi to‘g‘risida”gi nizomning 19-bandiga ko’ra, vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik quyidagi davrlarga to‘g‘ri kelganda nafaqa to‘lanmaydi https://lex.uz/docs/-6978570#-6980192:
ish haqi saqlanmagan ta’til;
ish haqi qisman saqlanadigan ta’til;
bolani parvarishlash bo‘yicha ta’til;
ish vaqtincha to‘xtatilgan (ish haqi saqlanmagan vaqtda);
xodim ishdan (lavozimdan) chetlashtirilib, ish haqi to‘lash to‘xtatib qo‘yilganligi sababli ishlamagan;
harbiy o‘quv yoki tekshiruv yig‘ini;
ishlab chiqarishdan ajralmagan holda o‘quv yurtlarida tahsil olish munosabati bilan berilgan o‘quv ta’tili vaqtida.
Diqqat! Ushbu davrlardan boshlanib davom etayotgan vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik nafaqasi xodim ishga chiqishi (lavozimga tiklanishi) lozim bo‘lgan kundan boshlab beriladi.
Toshkent davlat yuridik universiteti Mehnat huquqi kafedrasi katta o‘qituvchisi Muhammadamin Karimjonovning mazkur maqolasida ish haqi qisman saqlanadigan taʼtil va uni berish tartibi (240-modda) hamda rasmiylashtirish masalalari tahlil qilingan. Аriza, buyruqdan namunalar keltirilgan
⚠️ Diqqat! Ish haqi qisman saqlanadigan taʼtil tushunchasini (MK 240-moddasi) ish haqi saqlanmaydigan taʼtil bilan (241, 242-moddalari) chalkashtirmang!
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Кадровик
Олий таълим муассасаларининг Психологларига 42 кунга яна қўшимча таътиллар берилиши мумкинми?
📍 ЖАВОБ
Вазирлар Маҳкамасининг 263-сонли қарорига асосан Психологларнинг йиллик меҳнат таътили 42 кундан иборат экани белгиланган. Масалан Психолог таълим муассасасида 20 йилдан буён ишлаб келмоқда унга 8 кун қўшимча таътил қўшиб бериш мумкин. Чунки меҳнат кодексининг 220-моддасига асосан Ҳодимга у битта ташкилотда ёки тармоқда ишлаган ҳар беш йил учун давомийлиги икки календарь кун бўлган, бироқ жами саккиз календарь кундан кўп бўлмаган ҳар йилги қўшимча меҳнат таътили берилади.
Бундан ташқари МКсининг 401-моддасида белгиланган қўшимча таътилларни ҳам берса бўлади. МК 401-моддасида Ўн икки ёшга тўлмаган икки ва ундан ортиқ боланинг ёки ўн олти ёшга тўлмаган ногиронлиги бўлган боланинг ота-онасидан бирига (ота-она ўрнини босувчи шахсга) ҳар йили давомийлиги камида тўрт календарь кун бўлган ҳақ тўланадиган қўшимча таътил берилади.
Яъни агар Психолог юқорида айтганимиздек таълим муассасасида 20 йилдан буён ишлаётган ва 12 ёшга тўлмаган икки ёки ундан ортиқ фарзанднинг она (ота)си бўлса унга ВМҚ 263 бўйича 42 куни МК 220-моддаси бўйича 8 кун ва МК 401-моддаси бўйича 4 кундан иборат таътил бериш мумкин.
Бироқ таътилни ҳисоблашда шуни ёддан чиқармаслик керакки, Меҳнат кодексининг 222-моддасига асосан Барча ҳолларда қонунчилик билан белгиланган таътилларни жамлашда уларнинг давомийлиги бир иш йили учун эллик олти календарь кундан ошиб кетиши мумкин эмас.
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#maqola Toshkent davlat yuridik universiteti Mehnat huquqi kafedrasi katta oʼqituvchisi Muhammadamin Karimjonovning ushbu maqolasida har yilgi qoʼshimcha taʼtillar berish tartibi hamda ularning huquqiy asoslari tahlil qilingan. Qaysi qonunchilik hujjatlarida yana qanday qoʼshimcha taʼtillar nazarda tutilganini bilmoqchimisiz? Unda maqola bilan tanishib chiqing.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
2024-yil 1-sentyabrdan ayrim maktab xodimlariga 100 foizgacha ustama to‘lash tartibi joriy etiladi
2024-yil 1-sentyabrdan ixtisoslashtirilgan sport maktablari xodimlariga har oylik 100 foizgacha ustama to‘lash tartibi joriy etiladi. Bu haqda Prezident farmoni imzolandi.
Batafsil — https://xalqtaliminfo.uz/post/717
Telegram I Facebook I xalqtaliminfo">YouTube
Мактаб директори ўқитувчига нисбатан тўғридан-тўғри меҳнат шартномасини бир тарафлама бекор килиши мумкинми?
@Yurist_Xizmati 4574-савол:
Саволим куйидагича: мактаб рахбари укитувчига нисбатан тугридан-тугри мехнат шартномасини бир тарафлама бекор килиши мумкинми?
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
Ҳа албатта, чунки директор иш берувчи ҳисобланади.
Қаранг! Меҳнат кодекси 19-моддасида мулкчилик шаклидан ва идоравий мансублигидан қатъи назар, ташкилотлар иш берувчи эканлиги қайд этилган. Айнан шу қоидага кўра директор бу иш берувчи.
☝️Эътибор беринг, ушбу кодекс 24-моддасига асосан қонунчиликка мувофиқ якка тартибдаги меҳнат шартномаларини тузиш ва бекор қилиш иш берувчининг асосий ҳуқуқларидан бири ҳисобланади.
✅ Шундай экан, ўқитувчини ишга қабул қилиш ва уни ишдан бўшатишга мактаб директори ваколатлидир.
Етарли асослар мавжуд бўлганда директор ўқитувчилар билан тузилган меҳнат шартномасини ўз ташаббуси бекор қилишга ҳақли. Бундай асослар Меҳнат кодексининг 161-моддасида белгиланган.
❗️Директор мазкур моддада белгиланган асослар мавжуд бўлганда ходимлар билан тузилган меҳнат шартномасинни ўзининг ташаббуси билан бекор қилишга ҳақли. Бу асослар билан қуйидаги ҳавола орқали танишиб чиқишингиз мумкин.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Мактабгача ва мактаб таълими ташкилотлари ходимларини узлуксиз касбий ривожлантириш тизимини такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида
Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори, 21.06.2024 йилдаги ПҚ-231-сон
#Янги_ҳужжат
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Кадровик
Ходим ишдан бўшаётганда иш берувчи ишдан бўшатиш нафақасини тўлайди.
Кўпчилик иш берувчилар томнидан ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда унга ишдан бўшатиш нафақасини тўласлик билан боғлик ҳолатларнинг гувоҳи бўламиз. Мазкур постда қачон ишдан бўшатиш нафақаси тўланиши ва унинг миқдорлари ҳақида гаплашамиз.
Меҳнат кодекснинг 173-моддасидага асосан қуйидаги асослар билан ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда иш берувчи унга ишдан бўшатиш нафақасини тўлагша мажбур:
👉 Меҳнат шартномаси иш берувчининг ташаббусига кўра бекор қилинганда. Бундан шартнома ходимнинг айбли ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) билан боғлиқ асослар бўйича бекор қилинганлиги мустасно.
👉 Ходимнинг ҳарбий ёки муқобил хизматга чақирилганлиги муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда.
👉 Шу ишни илгари бажариб келган ходимнинг аввалги ишга тикланганлиги муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда.
👉 Ташкилотни тугатиш ёки иш берувчи бўлган якка тартибдаги тадбиркор фаолиятини тугатиш тўғрисидаги суд қарорининг қонуний кучга кирганлиги муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда.
👉 Ишга қабул қилишга доир белгиланган қоидаларнинг бузилганлиги, агар йўл қўйилган қоидабузарликни бартараф этиш имкони бўлмаса ва у ишни давом эттиришга тўсқинлик қилгани муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда.
👉 Қонунчиликка мувофиқ меҳнатга оид муносабатларни давом эттиришга монелик қиладиган ҳолатлар юзага келганлиги муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда.
👉 Ходим янги меҳнат шартларида ишни давом эттиришни рад этганлиги муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда
👉 Ходим тиббий хулосага мувофиқ соғлиғининг ҳолатига кўра ўзига қарши кўрсатма бўлмаган бошқа ишга ўтказишни рад этганлиги ёхуд иш берувчида тегишли иш бўлмаганлиги муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда.
👉 Ходим иш берувчи билан бирга бошқа жойдаги ишга кўчишни рад этганлиги муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда.
Ишдан бўшатиш нафақаси қанча миқдорда тўланади?
Ишдан бўшатиш нафақасининг миқдори мазкур иш берувчидаги иш стажига боғлиқ
👉 уч йилгача иш стажига эга бўлган ходимлар учун — ўртача ойлик иш ҳақининг эллик фоизидан;
👉 уч йилдан беш йилгача иш стажига эга бўлган ходимлар учун — ўртача ойлик иш ҳақининг етмиш беш фоизидан;
👉 беш йилдан ўн йилгача иш стажига эга бўлган ходимлар учун — ўртача ойлик иш ҳақининг юз фоизидан;
👉 ўн йилдан ўн беш йилгача иш стажига эга бўлган ходимлар учун — ўртача ойлик иш ҳақининг бир юз эллик фоизидан;
👉 ўн беш йилдан ортиқ иш стажига эга бўлган ходимлар учун — ўртача ойлик иш ҳақининг икки юз фоизидан кам бўлиши мумкин эмас.
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг @TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️ҲАҚОРАТ ҚИЛГАНЛИК УЧУН ЖИНОИЙ ЖАВОБГАРЛИК
▪️Ҳақорат қилганлиги учун маъмурий жазо қўлланилгандан кейин ўша шахс яна олдинги қилмишини такрорласа, унга нисбатан жиноий жавобгарлик белгиланади.
📃 Жиноят кодексининг 140-моддасига кўра,
➖ ҳақорат қилиш, яъни шахснинг шаъни ва қадр-қимматини беодоблик билан қасддан таҳқирлаш, башарти, шундай ҳаракатлар учун маъмурий жазо қўлланилгандан кейин содир этилган бўлса, — базавий ҳисоблаш миқдорининг икки юз баравари (68 000 000 сўм)гача миқдорда жарима ёки икки юз қирқ соатгача мажбурий жамоат ишлари ёхуд бир йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.
❗️Юқоридаги 140-моддада белгиланган жазо чораси ҳақорат қилган одамнинг шахсига ва ҳақорат қилиш усулига қараб янада оғирлаштирилиши мумкин.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги маълумотларига кўра, бугунги кунда 96 та нодавлат ОТМ олий таълим хизматларини кўрсатиш ваколатига эга.
Manbaa: nodavlattalim
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Кадровик
Кўпчилик иш бервчилар ходимни ишдан бўшатганда унга меҳнат дафтарчаси, ишдан бўшатилгани ҳақидаги буйруқ ёки бошқа хужжатлар берилмайди ва бу ходимни бошқа ишга киришида турли қийинчиликлар туғдиради.
Бундай вазиятда зарарни ундириш имконияти бор!
Меҳнат кодексининг 320-моддасига асосан Иш берувчи ходимни меҳнат қилиш имкониятидан ғайриқонуний равишда маҳрум этишнинг барча ҳолларида у олмаган иш ҳақининг ўрнини унга қоплаши шарт.
Агар иш ҳақи қуйидагилар натижасида олинмаган бўлса, шундай мажбурият юзага келади:
👉 ишга қабул қилиш ғайриқонуний равишда рад этилганлиги;
👉ходим ғайриқонуний равишда бошқа ишга ўтказилганлиги;
👉 ходим ишдан ғайриқонуний равишда четлаштирилганлиги;
👉 ходим билан меҳнат шартномаси ғайриқонуний равишда бекор қилинганлиги;
👉 ходимга меҳнат дафтарчаси ёхуд электрон меҳнат дафтарчаси кўчирмаси берилиши иш берувчи томонидан кечиктирилганлиги;
👉 меҳнат низоларини кўриб чиқиш бўйича органнинг ходимни аввалги ишига тиклаш тўғрисидаги қарорини ўз вақтида бажармаганлиги;
👉 ходимнинг бошқа ишга киришига тўсқинлик қиладиган, унинг шаънига, қадр-қимматига ёки ишчанлик обрўсига путур етказадиган маълумотлар ҳар қандай усул билан тарқатилганлиги;
қонунлар ҳамда жамоа келишувларида ва (ёки) жамоа шартномасида назарда тутилган бошқа ҳоллар.
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Биласизми
Фарзандини хусусий мактаб ёки боғчага берган ота-оналарга солиқ имтиёзи қўлланилади
Жисмоний шахсларнинг бир қатор даромадлари қонун билан солиқдан озод қилинади. Мазкур даромадлар таркиби Солиқ кодексининг 378-моддасида белгиланган.
Бундай имтиёзлардан бири модданинг 16-бандига кўра солиқ тўловчининг фарзандларига нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари ва (ёки) мактаблар кўрсатадиган таълимга оид хизматлар учун ота-она (фарзандликка олувчилар) томонидан ҳар бир фарзанд учун тўланадиган ойига 3 миллион сўмгача бўлган тўловлар учун йўналтирилган солиқ солиниши лозим бўлган иш ҳақи ва бошқа даромадлари даромад солиғидан озод қилинади.
✅ Мана шу қоидага кўра агар ота-она фарзандларини хусусий мактабга ёки боғчага берган бўлса, уларнинг ўқиши учун йўналтирилган 3 млн сўмгача бўлган иш ҳақи даромад солиғидан озод қилинади.
Мазкур имтиёз ҳар бир фарзанд учун берилгани ҳисобга олинса, ота-она 2 нафар фарзандини хусусий боғчага берса, унда 6 млн сўмгача даромад солиқдан озод қилинади.
Имтиёздан фойдаланишнинг 2 хил усули мавжуд:
1⃣ Биринчиси, иш ҳақидан даромад солиғи ушлаб қолишда қўлланилади. Яъни ота-она иш берувчи номида иш ҳақидан фарзандларининг хусусий мактаб ёки боғчага тўлов учун ўтказиш ҳақида ариза бериши ва мазкур ариза хусусий мактаб ёки боғча билан тузилган шартномани илова қилиши керак бўлади.
Бунда иш берувчи солиқ агенти сифатида Солиқ кодексининг 386-моддасига мувофиқ ходимларининг иш ҳақларидан даромад солиғини ҳисоблаб, уни бюджетга йўналтириш жараёнида солиқ имтиёзини қўллайди. Бундай ҳолатда имтиёз автоматик равишда қўлланилиб, иш ҳақининг хусусий таълимга йўналтирилган қисмидан солиқ ҳисобланмайди.
2⃣ Иккинчиси, агар ота-она иш ҳақи олгандан сўнг, фарзандларининг таълими учун хусусий мактабга йўналтирган бўлса, Солиқ кодексининг 103-моддасига биноан ота-она ортиқча тўланган солиқни қайтариб олиш ҳуқуқига эга бўлади. Бунинг учун ушбу кодекс 105-моддаси асосида ота-она солиқни қайтариш бўйича солиқ органига ариза бериши талаб этилади. Аризани ёзма шаклда ҳудудий солиқ органи борган ҳолда бериш мумкин.
Шунингдек, электрон шаклда ушбу ҳавола орқали жами йиллик даромад ҳақида деклорация тўлдирилади. Шундан сўнг, мй.солиқ.уз сайтидан ЖШ ортиқча тўланган солиқ суммасини қайтариш ҳақида ариза берилади.
❗️Бунда ортиқча ундирилган солиқ суммаси солиқ тўловчига ариза қабул қилинган кундан эътиборан ўн беш кун ичида, ариза берувчига қайтарилади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor Assalomu alaykum, xodimga ko‘p yillik ish staji uchun ta’til asosiy mehnat ta’tilidan alohida berilishi mumkinmi?
mehnathuquqi javobi :
✅ Ha, xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra berish mumkin. Chunki MK 231-moddasiga ko’ra, xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra har yilgi mehnat ta’tili qismlarga bo‘linishi mumkin. Bunda ushbu ta’tilning hech bo‘lmaganda bir qismi 14 kalendar kundan kam bo‘lmasligi kerak.
MK 216-moddasi 3-qismiga ko’ra, har yilgi mehnat ta’tilining turlari quyidagilardan iborat:
asosiy mehnat ta’tili (har yilgi asosiy eng kam yoki har yilgi asosiy uzaytirilgan);
ushbu Kodeksning 222-moddasida nazarda tutilgan tartibda asosiy eng kam yoki asosiy uzaytirilgan ta’til bilan jamlab hisoblanadigan qo‘shimcha mehnat ta’tili.
MK 222-moddasiga ko’ra, har yilgi mehnat ta’tilining umumiy davomiyligini hisoblab chiqarishda qo‘shimcha ta’tillar har yilgi asosiy eng kam ta’til yoki har yilgi asosiy uzaytirilgan ta’tilga qo‘shib jamlanadi.
Demak, yuqoridagilardan xulosa qilsak, MK 220-moddasidagi bitta tashkilotda yoki tarmoqda ko‘p yillik ish staji uchun beriladigan har yilgi qo‘shimcha mehnat ta’tilini xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi kelishuvga ko‘ra alohida berish mumkin!
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g