4746
Тошкент вилояти таълим ва фан тизимидаги касаба уюшма аъзолари учун ҳуқуқий, услубий тавсия ва маслаҳатлар.
Директорларда ойлигини 50% га унинг ўринбосарлари эса ойлигини 30%га кўтариш имкони пайдо бўлган.
Қандай дейсизми? Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 25 декабрдаги 681-сон қарори билан тасдиқланган Давлат умумий ўрта таълим муассасалари директори лавозимига номзодларни менежерлик ўқув курсларида ўқитиш ва уларга менежерлик сертификатини бериш тартиби тўғрисидаги низом қабул қилинди мазкур низомга кўра 2024 йил 1 сентябрдан бошлаб менежерлик сертификатига эга бўлган қуйидаги раҳбар ходимларга ушбу сертификатнинг амал қилиш муддати давомида лавозим маошига ҳар ойлик қўшимча устамалар тўланади:
👉 мактаб директорларига — 50 фоиз;
👉 мактаб директори ўринбосарларига — 30 фоиз.
Курсда ўқимоқчи бўлганлар manager.uzedu.uz платформасидан рўйхатдан ўтиб курсда ўқишлари мумкин.
Яъна бир нарсани эслатиб ўтиш керак. Қорақалпоғистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги, вилоятлар ҳамда Тошкент шаҳар мактабгача ва мактаб таълими бошқармалари томонидан менежерлик сертификатига эга бўлган номзодлар орасидан мактаб директори лавозимига номзодлар захираси шакллантирилади. Яъни агар сиз ўқитувчи бўлиб менежерлик сертификатига эга бўлсангиз мактаб директори лавозимига номзодлар захирасига критиласиз.
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
ЧИН ЕТИМ ВА ЕТИМЛАР УЧУН БЕЛГИЛАНГАН АЙРИМ ИМТИЁЗЛАР ҲАҚИДА
САВОЛ: Ассалому алайкум. Олий таълимда таҳсил олаётган чин етим талабалар учун қандай имтиёзлар бор?
ЖАВОБ. Бу йўналишда бир қатор имтиёз ва енгилликлар бор, уларнинг айримларини келтириб ўтсам:
1. 2019-2020 ўқув йилидан бошлаб, ҳар йили ОТМларга абитуриентларни қабул қилишнинг умумий сонидан меҳрибонлик уйи ва болалар шаҳарчасининг битирувчилари бўлган чин етимлар учун қўшимча равишда 1 фоизгача давлат гранти асосидаги қабул квоталарини ажратилади (Президентнинг 2019 йил 22 апрелдаги ПҚ-4296-сон қарори);
2. 2020-2021-ўқув йилидан бошлаб тўлов шартнома асосида таълим олаётган чин етим талабаларга (шунингдек ногирон, ота-онаси ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум этилган ҳамда меҳрибонлик уйида тарбияланган, боқувчисини йўқотган талабаларга) тўлов шартнома маблағларини 50 фоиз қисми «Ёшлар таълим гранти» лойиҳаси томонидан тўлаб берилиши белгиланган (Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 18 январдаги 23-сон қарори).
3. Кам таъминланган оилалар ва етим болалар тоифасига кирувчи талабаларга бир йилда бир марта базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 (ўн) баравари миқдоридан ошмайдиган бир марталик моддий ёрдам пули берилиши керак (Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 26 февралдаги 172-сон қарори);
4. Таълим муассасаларида таълим олаётган тўлиқ давлат таъминотида бўлган етим болалар ва ота-онасининг ёки бошқа қонуний вакилларининг қарамоғидан маҳрум бўлган болаларга шахсий харажатлари учун ҳар ойда базавий ҳисоблаш миқдорининг 2 баравари (490.000 сўм) миқдорида пул маблағлари тўланади (Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 21 ноябрдаги 739-сон қарори);
5. Давлат таъминотига олинган ўқувчи-талаба бўлган етимларга таълим муассасасини битираётганда, ишга қабул қилинаётганда кийим-бош, пойабзал ва бошқа буюмлар сотиб олиш учун базавий ҳисоблаш миқдорининг 100 баравари (24.500.000 сўм) миқдорида ҳамда йўл харажатлари учун базавий ҳисоблаш миқдорининг 5 баравари (1.225.000 сўм) миқдорида битирув нафақа тўловлари берилиши керак (Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 21 ноябрдаги 739-сон қарори);
6. 2021 йил якунига қадар меҳрибонлик уйларининг уй-жойга муҳтож 900 нафар чин етим битирувчилари уй-жой билан таъминланиши керак. Шунингдек, Молия вазирлиги кейинги йиллар учун бюджет параметрларини шакллантиришда меҳрибонлик уйларининг уй-жойга муҳтож етим битирувчилари ва ота-онасининг қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни уй-жой билан таъминлашга маблағлар ажратиб боради. Мана шу июль ойининг 20 санасигача чин етим ёшларни ҳам уй-жой билан таъминлашни назарда тутувчи алоҳида норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилиниши керак. Шу тариқа уй-жойга муҳтож етимларни бу муаммоларини ҳал қилиш меҳанизими тизимли ишлайди (Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 3 февралдаги ПФ-6155-сон);
7. Уй-жойга муҳтож бўлган етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларга турар жойлар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда мақсадли коммунал уй-жой фондидаги уйлардан ёки вақтинча фойдаланилмаётган, давлат мулки бўлган ётоқхоналардаги, уй-жойлардаги ҳамда кўп квартирали уйлардаги бўш турган квартиралардан берилади. Бундан ташқари, чин етим болаларни васийликка олган оилалар ҳам аниқ мақсадли коммунал уй-жой фондидан турар жой бериладиган фуқаролар таркибига киритилган (Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 26 февралдаги 170-сонли қарори).
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Ўриндош ва соатбай ўқитувчиларга ҳам сертификат учун устама тўланадими?
@Yurist_Xizmati 4495-савол:
Sertifikat uchun soatbay ya'ni oʻrindosh oʻqituvchilar uchun ham toʻlanishi haqidagi qaror kerak iltimos?
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 11.05.2022 йилдаги ПФ-134-сон Фармони 9-бандига кўра халқаро тан олинган сертификатга эга бўлган педагог кадрларга — уларнинг тариф ставкасига нисбатан 50 фоиз миқдорида ҳар ойлик қўшимча устама тўланиши белгиланган.
Ушбу фармон ижросини таъминлаш мақсадида Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳамда Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг 2023 йил 28 июлда 25-сонли қўшма қарор ишлаб чиқилган ва бу қарор 1-августдан кучга кирди.
Унга кўра С1 сертификат учун устама фақат фан ўқитувчиларига ўзлари дарс берадиган фан соатларидан келиб чиқиб тўланиши белгиланган.
✅ Ушбу қарорда устамалар ўриндошлик асосида ишлайдиганларга ҳамда соатбай дарс берадиган ўқитувчиларга ҳам тўланиши белгиланган.
❗️Шунга кўра сиздаги вазиятда соатбай асосдаги дарсларга ҳам устама тўланиши лозим деб ҳисоблаймиз. Бу вазиятда туман адлия бўлимига мурожаат қилиш лозим.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Кечиктирилган иш ҳақи учун фоиз ундириш тартиби.
Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги кечиктирилган иш ҳақи учун кечиктирилган ҳар бир кунга МК 333-моддаси бўйича компенсация тўлаш ҳақида содда қилиб тушунтириш берди.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Тезкор
Ўқитувчилар учун хушхабар!
Ўзбекистон Республикаси Бош вазири Абдулла Ариповнинг топшириғи билан:
Умумтаълим муассасаларида “Табиий фан“, «Тарбия» ва «Информатика ва ахборот технологиялари» фанларини бошланғич синфларда «Бошланғич таълим» ўқитувчилари, “Табиий фан“ни 5-6-синфларда эса «География», «Биология» ва «Физика» ўқитувчилари, 5-11-синфларда «Тарбия» фанини, Тарих, Миллий истиқлол ғояси ва ҳуқуқ мутахассислигига эга фан ўқитувчилари дарс ўтишларига:
“Табиий фан“ ва «Тарбия» фанидан дарс бераётган бошланғич таълим, шунингдек, физика, география, биология, тарих, давлат ва ҳуқуқ асослари фанидан амалдаги малака тоифаларига мос равишда ҳақ тўланишига розилик берилди
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor? Assalomu alaykum, Ustoz. Ish beruvchi moliyaviy holatini bahona qilib, jamoa shartnomasidagi qo’shimcha ta’tillarni bermaslikka haqlimi?
/mehnathuquqi javobi 📤:
MK 67-moddasiga ko’ra, tashkilotning iqtisodiy imkoniyatlari hisobga olingan holda, jamoa shartnomasida boshqa shartlar, masalan, qo’shimcha ta’tillar kiritilishi mumkin.
Bundan tashqari, MK 219-moddasiga ko’ra, har yilgi qo‘shimcha ta’tillar qonunchilikda, jamoa kelishuvlarida, shuningdek jamoa shartnomasida, ichki hujjatlarda, mehnat shartnomasida nazarda tutilgan boshqa hollarda beriladi.
⚠️ MK 214-moddasiga ko’ra, ish beruvchi xodimlarga jamoa kelishuvlarida, shuningdek jamoa shartnomasida va mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlarda yoxud mehnat shartnomasida nazarda tutilgan ta’tillar sohasidagi qo‘shimcha huquq va kafolatlarni berishi shart.
MK 34-moddasida mehnat sohasidagi ijtimoiy sheriklikning asosiy prinsiplari keltirib o’tilgan. Masalan, taraflar tomonidan majburiyatlarni o‘z zimmasiga olishning ixtiyoriyligi hamda taraflar o‘z zimmasiga olayotgan majburiyatlarning haqiqiyligi va ularni bajarishning majburiyligi prinsiplari.
Demak, agar ish beruvchi mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlarda berilishi shart qilib ko’rsatilgan kafolatlarni berishdan bosh tortsa, bu mehnat to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish hisoblanadi. Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeks 49-moddasiga ko’ra, mansabdor shaxs tomonidan mehnat va mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish bazaviy hisoblash miqdorining 5 baravaridan 10 baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab bo‘ladi.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor? Assalomu alaykum, Ustoz. Ish beruvchi moliyaviy holatini bahona qilib, jamoa shartnomasidagi qo’shimcha ta’tillarni bermaslikka haqlimi?
®/mehnathuquqi javobi 📤:
MK 67-moddasiga ko’ra, tashkilotning iqtisodiy imkoniyatlari hisobga olingan holda, jamoa shartnomasida boshqa shartlar, masalan, qo’shimcha ta’tillar kiritilishi mumkin.
Bundan tashqari, MK 219-moddasiga ko’ra, har yilgi qo‘shimcha ta’tillar qonunchilikda, jamoa kelishuvlarida, shuningdek jamoa shartnomasida, ichki hujjatlarda, mehnat shartnomasida nazarda tutilgan boshqa hollarda beriladi.
⚠️ MK 214-moddasiga ko’ra, ish beruvchi xodimlarga jamoa kelishuvlarida, shuningdek jamoa shartnomasida va mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlarda yoxud mehnat shartnomasida nazarda tutilgan ta’tillar sohasidagi qo‘shimcha huquq va kafolatlarni berishi shart.
MK 34-moddasida mehnat sohasidagi ijtimoiy sheriklikning asosiy prinsiplari keltirib o’tilgan. Masalan, taraflar tomonidan majburiyatlarni o‘z zimmasiga olishning ixtiyoriyligi hamda taraflar o‘z zimmasiga olayotgan majburiyatlarning haqiqiyligi va ularni bajarishning majburiyligi prinsiplari.
Demak, agar ish beruvchi mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlarda berilishi shart qilib ko’rsatilgan kafolatlarni berishdan bosh tortsa, bu mehnat to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish hisoblanadi. Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeks 49-moddasiga ko’ra, mansabdor shaxs tomonidan mehnat va mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish bazaviy hisoblash miqdorining 5 baravaridan 10 baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab bo‘ladi.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#savolimbor
Assalomu alaykum!
Bir savolim bor edi xodim bilan mehnat shartnomasi bir marta qopol ravishda buzish deb bekor qilindi 14 kun ishga kelmaganligi uchun. Sud xodimni ishga tikladi, mehnat shartnomasini bekor qilishda tartibga rioya qilmagan deb, endi tiklangan xodim haligi ishga kelmagan 14 kuni uchun ham dalolatnoma bo'lsada haq olmoqchi. Maktab direktori uni tabelga kiritmagan shunda 14 kunga pul to'lash kerakmi?
Javob
Qiziq savol. Unga javob berishga harakat qilamiz. Mehnat kodeksining 319-moddasiga asosan, xodim mehnat qilish imkoniyatidan g‘ayriqonuniy ravishda mahrum qilinganda ish beruvchi xodimga yetkazilgan ziyonning o‘rnini qoplashi shart.
Kodeksning 320-moddasiga ko'ra, xodim bilan mehnat shartnomasi g‘ayriqonuniy ravishda bekor qilinganligi xodimning mehnat qilish imkoniyatidan g‘ayriqonuniy ravishda mahrum etishning bir turi sanaladi.
Kodeksning 561-moddasiga binoan, yakka tartibdagi mehnat nizosini ko‘rib chiqayotgan sud xodimga majburiy progulning butun vaqti uchun o‘rtacha ish haqini to‘lash to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Ya'ni sud xodimga shartnoma bekor qilingandan keyingi barcha davr uchun pul to'lab berish majburiyatini yuklaydi.
Asosiy masala xodim ishga kelmagan 14 kun nima bo'ladi?
Mehnat kodeksining 198-moddasiga asosan, ish vaqtini hisobga olish ishga chiqishlarni tegishli hisobga olish davri uchun ish vaqtining belgilangan normasi xodimlar tomonidan bajarilishi ustidan nazorat qilinishini ta’minlash maqsadida qayd etish orqali har bir xodim tomonidan haqiqatda ishlab berilgan vaqtni aniqlashdir.
Demak xodimning 14 kun ishga kelmagan davri majburiy progul sanalmaydi.
Agar xodim hech bir sababsiz ishga chiqmagan bo'lsa, masalan, o'sha davrda kasal bo'lmagan bo'lsa yoxud shunga o'xshash boshqa ish haqi saqlanadigan holatlar bo'lmasa, ushbu muddat uchun ish beruvchi hech qanday haq to'lamaydi.
®/mehnathuquqi
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#maqola Ushbu maqolamizda intizomiy jazolarni qo‘llash yuzasidan eng ko‘p beriladigan savollarga javob berganmiz. Quyidagi va boshqa bir qator ko’plab savollarga javobni maqoladan topasiz :
Intizomiy jazosi bor xodimga bayram munosabati bilan mukofot puli bersa bo‘ladimi?
Xodimga ham intizomiy jazo qo‘llab, ham mukofotdan mahrum qilsa bo‘ladimi?
Intizomiy jazoni olib tashlash uchun qancha muddat o‘tishi kerak?
Intizomiy jazo ustidan qancha muddatda va kimga shikoyat qilish mumkin?
Ma’muriy javobgarlikka tortilgan xodimga intizomiy jazo qo’llasa bo’ladimi?
Ta'tildagi xodimga intizomiy jazo qo’llasa bo’ladimi?
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Биласизми
❗️Қисқартиришга тушган ходимлар имтиёзли пенсияга чиқиш ҳуқуқига эга
Пенсияга чиқишда иш стажидан ташқари ёшга оид меёр ҳам белгиланади. Умумий қоида бўйича ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига:
👉 эркаклар — 60 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 25 йил бўлган тақдирда;
👉 аёллар — 55 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 20 йил бўлган тақдирда эга бўладилар.
Бу Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисидаги қонуни 7-моддасида мустаҳкамланган.
Шуни айтиш керакки, Қонуннинг 14-моддасига кўра қисқартириш ҳолатлардаги эркаклар 58 ёшдан пенсияга чиқиши мумкинлиги ҳақидаги имтиёз белгиланган.
Унга кўра технологиядаги, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишдаги ўзгаришлар, ходимлар сони (штати) ёки иш хусусиятининг ўзгаришига олиб келган ишлар ҳажмининг қисқарганлиги ёхуд корхонанинг тугатилганлиги муносабати билан ишдан озод этилган ва ишсиз деб эътироф этилган шахслар:
👉 эркаклар — 58 ёшга тўлганда ва иш стажи камида 25 йил бўлган тақдирда;
👉 аёллар — 53 ёшга тўлганда ва иш стажи камида 20 йил бўлган тақдирда пенсия олиш ҳуқуқига эга бўладилар.
✅ Шунга кўра корхонага ходимлар сони қисқарганда ёки корхона бутунлай тугатилганда унда ишлаётган юқоридаги тоифадаги ходимлар имтиёзли равишда пенсияга чиқишга ҳақлидир.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
ШТАТЛАР ТЎҒРИ АЖРАТИЛГАНМИ?
@Yurist_Xizmati 4483-савол:
Ҳозирги кунда мактаб-интернатимизда 170 бола таълим-тарбия олмоқда. Молия вазирлигига юқоридаги норма асосида 1.5 ставка шифокор-ортопед врач, 3.25 ставка жисмоний тарбия билан даволаш бўйича йўриқчи, 3.25 ставка массажчи, 1.75 ставка гипсчи, 5.25 ставка тиббий ҳамшира ва 3.25 ставка санитарка шатларига смета ишлаб молия вазирлига тақдим этилди. Лекин улар томонидан 100 болага штат ажратилиб, қолган 70 болага штат ажратилмади. Нимага деганда меъёрда ҳар 100 болага деб кўратилган лигини, 70 бола 100 дан камлигини сабаб қилишмоқда. Шу ҳолат тўғри талқин қилинганми. Жавоб учун рахмат.
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
✅ Штатлар сони тўғри ажратилган. Негаки 406-сон буйруқда ҳар 100 нафар болага меёр белгиланган.
Молия органи ушбу меёрни ҳисобга олган ҳолда 100 нафар бола ҳисобига:
➖ 1 штат бирлиги – Шифокор - ортопед
➖ 2 штат бирлиги – Жисмоний тарбия билан даволаш бўйича йўриқчи
➖ 2 штат бирлиги – Массажчи
➖ 1 штат бирлиги – Гипс бўйича техник
➖ 3 штат бирлиги – Тиббий ҳамшира
➖ 2 штат бирлиги – Санитарка штат бирлиги ажратган бўлса,
70 нафар бола ҳисобига қўшимча:
➖ 0.5 штат бирлиги – Шифокор - ортопед
➖ 3.25 штат бирлиги – Жисмоний тарбия билан даволаш бўйича йўриқчи
➖ 3.25 штат бирлиги – Массажчи
➖ 1,75 штат бирлиги – Гипс бўйича техник
➖ 5.25 штат бирлиги – Тиббий ҳамшира
➖ 3.25 штат бирлиги – Санитарка штат бирлиги ажратган. Бу эса қонуний ҳисобланади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
3 курс талабаси МТТда психолог лавозимига ишга олиниши мумкинми?
@Yurist_Xizmati 4479-савол:
Assalomu alaykum. Men O'zbekiston Milliy Universitetining Ijtimoiy fanlar fakulteti Amaliy psixologiya yo'nalishi sirtqi talimda 3kurs tugatib 4 kursga o'tdim. Men maktab, MTT da yoki boshqa tashkilotda psixolog bo'lib ishlasam bo'ladimi va nechchi stavkada ishlashim mumkin. Javob uchun rahmat
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
Вазирлар Маҳкамасининг 2018-йил 5-январдаги 10-сон қарорига 1-иловада тасдиқланган Низомга илова 3-бандига асосан тил ўқитувчилари, ўқитувчи-дефектолог, ўқитувчи-логопед, психологлар, олий маълумотли тайёргарлик (5 ёшдан 6-7 ёшгача) гуруҳи тарбиячилари лавозимига олий таълим муассасаларининг педагогика йўналишларида кундузги, кечки, сиртқи бўлимларнинг 3-4-курсларида ўқиётган шахслар ишга қабул қилиниши мумкинлиги белгиланган.
✅ Шунга кўра, сиз ҳам 3-курсда ўқиётган бўлсангиз, МТТда психолог лавозимига ишга қабул қилинишингиз мумкин.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
⚡️Нодавлат олийгоҳ талабаси ҳам ўқиб, ҳам ишлаши мумкин
Бунинг учун қонунларда чеклов йўқ.
Олий таълим тўғрисида низомнинг 50-бандига кўра кундузги таълим шаклида ўқиётган талаба дарсдан бўш вақтларида (куннинг иккинчи ярмида) ҳам олий таълим муассасасида, ҳам бошқа ташкилотларда меҳнат шартномаси бўйича ишлашга рухсат етилади.
Амалдаги Меҳнат кодексининг 248-моддасига кўра таълим муассасаларида ўқиётган ходимларга ишни таълим билан бирга қўшиб олиб боришлари учун иш берувчи зарур шароитлар яратиб бериши шарт.
Талабалар қайси курсдан бошлаб мактабда дарс беришга ҳақли ва неча соатгача?
Ҳукуматнинг "Таълим даражаси юқори бўлмаган мактабларга малакали ўқитувчи-педагогларни жалб қилиш чора-тадбирлари тўғрисида"ги қарорига биноан, педагогика ёўналишларида кундузги кечки, сиртқи бўлимларининг 3-курсида таҳсил олаётган талабаларга мактабларда дарс бериш ҳуқуқи берилди.
Саволингизни: @yuristgamurojaat қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Кадровик
Ишдан бўшаётганда ходимга қандай пуллар тўалаб берилиши керак?
Кўпчилик ходимлар ишдан бўшаётганда менга ишхана томонидан пул тўлаб берилиши керакми? деган саволлар билан бизга мурожаат қилишади. Меҳнат кодексида ходим ишдан бўшаётганда унга ходимнинг иш фаолияти билан боғлиқ тўловларни тўлаб бериш белгилаб қўйилган.
Меҳнат кодексининг 172-моддасига асосан Меҳнат шартномаси бекор қилинганда ходим билан ҳисоб-китоб қилиниши керак.
Ҳисоб-китоб ходимга:
👉 охиригача олинмаган иш ҳақини;
👉 ходим томонидан фойдаланилмаган барча асосий ва қўшимча таътиллар учун компенсацияларни;
👉 агар меҳнат тўғрисидаги қонунчиликда ёки меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда ёхуд меҳнат шартномасида бошқа тўловларни тўлаш назарда тутилган бўлса, ушбу тўловларни тўлашни ўз ичига олишини белгиланган.
Яъни ходим ишдан бўшаётганда иш берувчи томонидан унга юқоридаги 3 турдаги пуллар тўлаб берилиши керак.
Бу пуллар қачон тўланиши керак?
Иш берувчи томонидан ходимга тегишли бўлган барча суммаларни тўлаш ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилинган кунда амалга оширилади.
Ўзи билан меҳнат шартномаси бекор қилинган ходимга меҳнат шартномаси бекор қилинганидан кейинги даврда бирор-бир тўловлар (ой, чорак, йил якунлари бўйича мукофотлар) ҳисобланган тақдирда, ушбу тўловлар ходим томонидан тегишли талаб қўйилганидан кейин уч кундан кечиктирмай амалга оширилади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#kitobdan_parcha
Ходимни доимий бошқа ишга ўтказишга оид муҳим масала.
Меҳнат кодексининг 149-моддаси биринчи қисмидаги “меҳнат шартномасини ўзгартириш иш берувчининг буйруғи билан расмийлаштирилади” деган қоида ходимни доимий бошқа ишга ўтказишга ҳам тегишлидир.
Ҳа, ходимни доимий бошқа ишга ўтказиш иш берувчининг буйруғи билан расмийлаштирилади. Бироқ, буйруқ чиқаришдан аввал ходим билан тузилган меҳнат шартномасига ўзгартириш киритиш ҳақида келишув тузилади. Ушбу келишувда ходим тегишли санадан бошқа бир меҳнат вазифаси (яъни, бошқа лавозим ёки касбга) ўтказилиши ҳақидаги шарт киритилади.
Амалиётда айрим HR ва кадрлар билан ишловчи мутахассислар ходимни доимий бошқа ишга ўтказишда МК 140-моддасидаги “ходимни доимий бошқа ишга ўтказишга фақат унинг розилиги билан йўл қўйилади” деган қоидадан келиб чиқиб, ходимдан алоҳида розилик аризаси талаб қилади.
Буни ноқонуний деб айта олмаймиз, бироқ МКнинг 149-моддасидаги “ходимни доимий бошқа ишга ўтказиш тўғрисида, ... буйруқлар чиқариш учун меҳнат шартномасига киритилган ўзгартишлар асос бўлади” деган қоидадан келиб чиқиб, розилик аризаси олишни ортиқча ҳужжатбозлик деб ҳисоблаймиз.
Сабаби, меҳнат шартномасига ўзгартириш киритиш тўғрисидаги келишув айнан ходимнинг розилик муносабатини ҳам билдиради.
Шунинг учун бу ҳолатда доимий бошқа ишга ўтказиш тадбирларини айнан қонунда қайд этилганидек бажариш керак, яъни ходимнинг хоҳиш-иродасини билдирувчи ёзма келишув ходимни доимий бошқа ишга ўтказиш ҳақидаги буйруқ расмийлаштириш учун етарлидир.
👉®yuristkadr
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
20-модда. Касаба уюшмасининг, касаба уюшмалари бирлашмасининг устави
❕Касаба уюшмасининг, касаба уюшмалари бирлашмасининг уставида қуйидагилар назарда тутилади:
✔️Номи, мақсад ва вазифалари;
✔️Ташкилий-ҳуқуқий шакли, фаолият қайси ҳудуд доирасида амалга оширилса, ўша ҳудуд;
✔️Бирлашаётган ходимларнинг тоифалари ва касбий гуруҳлари;
✔️Касаба уюшмаси, касаба уюшмалари бирлашмаси аъзолигига қабул қилиш ва ундан чиқиш (чиқариш) шартлари;
аъзолик бадалларини тўлаш тартиби ва уларнинг миқдорлари;
✔️Аъзоларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари;
тузилмаси ва раҳбар органлари, зарур бўлган тақдирда назорат-тафтиш органлари;
✔️Касаба уюшмалари органларининг ваколати ва уларни шакллантириш тартиби, уларнинг ваколатлари муддатлари, доимий асосда фаолият кўрсатувчи раҳбар органининг жойлашган ери;
✔️пул маблағларини ва бошқа мол-мулкни шакллантириш манбалари, шунингдек уларни бошқариш тартиби;
✔️Аъзолар олдида ҳисобот бериш тартиби ва муддатлари;
✔️Қайта ташкил этиш ва тугатиш тартиби;
✔️Уставга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тартиби.
Касаба уюшмаси, касаба уюшмалари бирлашмаси уставида уларнинг рамзлари тавсифи бўлиши мумкин.
(Олдинги таҳрирга қаранг).
Уставда касаба уюшмаси, касаба уюшмалари бирлашмаси фаолиятига тааллуқли бўлган, қонунчиликка зид бўлмаган бошқа қоидалар ҳам назарда тутилиши мумкин.
❗️Касаба уюшмалари бирлашмаси уставининг талаблари касаба уюшмалари бирлашмаси аъзолари бўлган касаба уюшмалари учун мажбурийдир.
(Ўзбекистон Республикасининг "Касаба уюшмалари тўғрисида"ги Қонуни, 4-боб, 20-модда)
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Сайёҳлик агентлиги очмоқчиман, мактаб ўқувчиларини экскурсияга олиб юриш тартиби қандай?
@Yurist_Xizmati 4496-савол:
Ассалому алейкум! Мен сайёхлик агентлиги очмокчиман. Фаолиятимиз мактаб укувчиларни маданий хордик жойларга олиб бориш( театирга, вилоятларга, заводларга). Биз купинча автобусда мактаб укувчиларни олиб юрамиз. Мактаб укувчиларни олиб юриш тартиб ва конунлари кандай(халк таълимига ёзиш, гаи ходимларидан рухсат, автобус техник курик)?
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
Вазирлар Маҳкамасининг 2003-йил 4-ноябрдаги 482-сон қарорига 1-иловада тасдиқланган Автомобил транспортида йўловчилар ва багажни ташиш Қоидалари 93-бандига кўра болаларни ташишни ташкил этишга буюртманомалар ташувчилар томонидан гуруҳларни ўқитувчиларнинг ёки махсус белгиланган катта ёшдаги кишиларнинг (битта катта ёшдаги кишига 15 боладан кўп бўлмаган) кузатиб бориши шартлари бажарилганда қабул қилинади.
❗️Бунда мактаб ёшидаги болалар гуруҳларини ташишда уларга ҳамроҳлик қилиш учун тиббиёт ходимлари ажратилади. Демак, сиздаги вазиятда ҳам болаларни ташишда мазкур тартибда риоя қилиш лозим.
Энди қаранг! Юқоридаги қарорга 2-иловада тасдиқланган Ўзбекистон Республикасида автобусларда йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлашга доир Талаблари 40-бандига кўра таълим муассасаси маъмурияти (ташкилотчи) ташувчи билан шартнома тузилганидан кейин жўнаб кетиш санасигача уч иш кунидан кечикмай ҳаракатланиш санаси ва қатнов йўлини, шунингдек, барча йўловчилар рўйхатини, автобуслар тўғрисидаги (мансублилиги, маркаси, давлат рўйхатдан ўтказиш рақами белгиси) тўғрисидаги маълумотларни кўрсатган ҳолда ҳамроҳликни ташкил этиш учун буюртманомани Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг Йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизматига киритади.
☝️Мана шу қоидага кўра сиз билан шартнома тузгандан кейин мактаб раҳбарияти юқоридаги ҳаракатни амалга ошириши керак бўлади.
Бунда Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг Йўл ҳаракати хавфсизлиги давлат хизмати томонидан бориладиган қатнов йўлида об-ҳаво ёки йўл шароитларининг номувофиқлиги, шу жумладан, бориш пунктига ҳаракатланишда чекланишлар мавжудлиги, шунингдек, транспорт воситалари ва ҳайдовчилар малакасининг йўл ҳаракати хавфсизлиги талабларига номувофиқлиги ҳолатларида ҳамроҳлик қилиш рад этилиши ҳақида қарор қабул қилиниши мумкин.
✅ ДЙХХ ижобий хулоса берган тақдирда алоҳида кузатувчи ажратади. Шундан сўнг болаларни экскурсияга олиб бориш мумкин бўлади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Буйруқдаги санани хато киритгани учун кадрга интизомий жазо қўллаш мумкинми?
@Yurist_Xizmati 4494-савол:
Assalomu alaykum men sentyabrdan buyon maktabda kadrlar bo'yicha menejer bo'lib ishlayman.Bir xodimga xomiladorlik tug'ruq ta'tiliga ketish haqida buyruq chiqargan edim. Ayrim texnik sabablarga ko'ra buyruqqa xodimning ta'tilga chiqish kuni xato ketib qolibdi lekin buyruqni qolgan qismlari to'g'ri. Yuridik markaz xodimlari shuni muvofiqlashtirib qaytadan yuborsangiz bo'ladi Qaytsadan yuborsam Yuridik Markaz xodimi buyruq chiqargan xodimga nisbatan intizomiy jazo qo'llash buyruq chiqaring debdi Shu to'g'rimi?
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
❗️Интизомий таъсир чораси ходим ҳақиқатда ўз меҳнат мажбуриятларини бажармаганда қўлланилади.
Меҳнат кодексининг 313-моддаси учинчи қисмида интизомий жазо чорасини қўллашда содир этилган қилмишнинг оғир-енгиллиги, унинг содир этилиши ҳолатлари, ходимнинг аввалги иши ва хулқ-атвори ҳисобга олиниши белгиланган.
Мактабгача ва мактаб таълими вазирининг 2023-йил 20 - декабрдаги 565-сонли буйруғига 37-иловада тасдиқланган Умумий ўрта таълим муассасалари (айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган муассасалар) ходимларининг лавозим мажбуриятларига асосан Кадрлар бўйича инспектор (менежер)нинг асосий мажбурияти меҳнатга оид қонун ҳужжатларига мувофиқ ходимларнинг шахсий таркиби бўйича буйруқларни (ишга қабул қилиш, бошқа ишга ўтказиш, меҳнат шартномасини бекор қилиш, меҳнат таътили бериш ва ҳ.к.) расмийлаштириш ва уларнинг белгиланган тартибда сақланишини таъминлаш этиб белгиланган.
✅ Шунга кўра сизга бу мажбуриятни тўғри бажармаганингиз учун интизомий таъсир чораси қўллаш мумкин.
Бунда Меҳнат кодексининг 312-моддасига мувофиқ меҳнат интизомини бузганлиги учун иш берувчи ходимга қуйидаги интизомий жазо чораларини қўллашга ҳақли:
1) ҳайфсан;
2) ўртача ойлик иш ҳақининг ўттиз фоизидан кўп бўлмаган миқдорда жарима. Ички меҳнат тартиби қоидаларида ходимга ўртача ойлик иш ҳақининг эллик фоизидан кўп бўлмаган миқдорда жарима солиниши ҳоллари назарда тутилиши мумкин.
3) меҳнат шартномасини бекор қилиш.
Ушбу қоиданинг мазмунига кўра ходим меҳнат интизомини бузганда унга юқоридаги таъсир чораларидан бири қўлланилади. Бунда ходим содир этган қилмиш учун фақат битта интизомий таъсир чораси қўллаши мумкин.
Ходимга интизомий таъсир чораси қўллаш тартиби МК 313-моддасида белгилган. Ушбу нормага мувофиқ иш берувчи ходимдан интизомий жазо чораси қўлланилгунига қадар ёзма тушунтиришни талаб қилиши, шу жумладан, агар интизомий қилмиш хизмат текшируви натижаларига кўра аниқланган бўлса, талаб қилиши шарт.
Ходимнинг ёзма тушунтириш тақдим этишни рад этганлиги интизомий жазо чораси қўлланилиши учун монелик қилмайди ва ҳозир бўлган гувоҳлар кўрсатилган ҳолда далолатнома билан расмийлаштирилади. Шунга кўра сиздаги ҳолатда тушунтириш хати ёзишдан бош тортиш ҳолати бўлганда иш берувчи далолатнома тузган ҳолда интизомий таъсир чорасини қўллаши мумкин.
Шуни ҳам айтиш керакки, интизомий жазо чорасини қўллашда содир этилган қилмишнинг оғир-енгиллиги, унинг содир этилиши ҳолатлари, ходимнинг аввалги иши ва хулқ-атвори ҳисобга олинади.
💁♂ Шу қоидага кўра иш берувчи сиздаги вазиятни мазкур мезонлар асосида баҳолаши, шундан сўнггина интизомий таъсир чораси қўллаши ёки қўлламаслиги мумкин.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
4-боб. Касаба уюшмаларини, уларнинг бирлашмаларини, бўлинмаларини ҳамда бошланғич касаба уюшмалари ташкилотларини ташкил этиш, қайта ташкил этиш ва уларнинг фаолиятини тугатиш тартиби.
📌19-модда. Касаба уюшмаларини, уларнинг бирлашмаларини, бўлинмаларини ва бошланғич касаба уюшмалари ташкилотларини ташкил этиш
Касаба уюшмалари ўз фаолиятини жамоат бирлашмаси шаклидаги юридик шахсни ташкил этган ҳолда амалга оширади.
Касаба уюшмалари бир ёки бир нечта ташкилот ходимларининг ташаббусига кўра ташкил этилади.
Касаба уюшмаларининг бўлинмалари, бошланғич касаба уюшмалари ташкилотлари юридик шахс мақоми билан ёки юридик шахс мақомисиз ташкил этилиши мумкин. Касаба уюшмалари ўз бошланғич касаба уюшмалари ташкилотларининг, шу жумладан юридик шахс мақомига эга бўлмаган бошланғич касаба уюшмалари ташкилотларининг ҳисобини юритади.
Касаба уюшмалари адлия органларида рўйхатдан ўтказилган устав асосида фаолият кўрсатади.
Давлат органлари, уларнинг мансабдор шахслари, иш берувчилар касаба уюшмаларини, уларнинг бирлашмаларини ташкил этиш ташаббускорлари, шунингдек уларнинг раҳбар органлари аъзолари бўлиши мумкин эмас.
Касаба уюшмасини, касаба уюшмалари бирлашмасини ташкил этиш ташаббускорлари қурултойни (конференцияни) ёки умумий йиғилишни чақиради, унда устав қабул қилинади, шунингдек раҳбар органлар тузилади.
Касаба уюшмалари, уларнинг бирлашмалари, шунингдек юридик шахс бўлган бўлинмалари ҳамда бошланғич касаба уюшмалари ташкилотлари давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан эътиборан ташкил этилган ҳисобланади.
(Ўзбекистон Республикасининг "Касаба уюшмалари тўғрисида"ги Қонуни, 4-боб, 19-модда)
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Биласизми
❗️Ўқувчи дарсда дафтар тутмагани учун ота-она жавобгарликка тортилади
Ўқувчи дафтар тутмагани учун ўқитувчини эмас, ота-онани жавобгарликка тортиш керак.
1⃣ Биринчидан, Таълим тўғрисидаги қонун 51-моддасида вояга етмаган таълим олувчиларнинг ота-онаси ва бошқа қонуний вакилларининг бир қатор мажбуриятлари қайд этилган бўлиб, унга кўра юқоридаги шахслар:
👉 ўз болаларини инсонпарварлик, ватанпарварлик, меҳнатсеварлик, маънавий, миллий ва умуминсоний қадриятларни ҳурмат қилиш руҳида тарбиялаши;
👉 ўз болаларининг интеллектуал, маънавий ва жисмоний ривожланиши учун шарт-шароитлар яратиши;
👉 таълим-тарбия жараёни иштирокчиларининг шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилиши шарт.
Айнан мана шу мажбуриятлар ўқувчининг қонуний вакилларининг ўқувчининг ҳуқуққа ҳилоф ҳаракатлари учун жавобгарликни ўз зиммасига олишини англатади.
2⃣ Иккинчидан, Халқ таълими вазирлигининг 01.07.2021 йил 206-сонли буйруғига асосан тасдиқланган ўқитувчиларнинг лавозим мажбуриятларида ўқитувчининг ўқувчиларга дафтар туттириш мажбурияти қайд этилмаган.
💁♂ Бундай ҳолатда ота-онага Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекс 47-модддаси иккинчи қисми билан жавобгарлик чораси қўлланилади.
Яъни Худди шундай ҳуқуқбузарликлар маъмурий жазо чораси қўлланилганидан кейин бир йил давомида такрор содир этилган бўлса:
➖ базавий ҳисоблаш миқдорининг 5 бараваридан 10 бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Ходим таътил жадвалида белгиланганидан олдинроқ таътилга чиқмоқчи, иш берувчи бунга қаршилик қилиши мумкинми?
Таътил жадвалида белгиланган муддат дейиляптими, демак, ходим иккинчи ва ундан кейинги иш йилларида ишламоқда. Меҳнат кодексининг 228-моддасида иккинчи ва кейинги иш йиллари учун ҳар йилги меҳнат таътилини бериш ҳар икки томон учун мажбурий бўлган таътиллар жадвали билан белгиланиши кўрсатилганда. Яъни, таътил жадвали иш берувчи учун ҳам, ходим учун ҳам мажбурийдир.
МК 228-модданинг охирги қисмида “жадвалда белгиланган ҳар йилги меҳнат таътилини бериш вақти ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишувга биноан ўзгартирилиши мумкин” дейилган. Бу қоиданинг мазмуни ходим таътил жадвалида кўрсатилган муддатдан бошқа муддатда меҳнат таътилига чиқмоқчи бўлса, бунинг учун иш берувчининг келишуви, яъни раҳбарнинг розилиги керак бўлади.
Шундай экан, умумий ҳолатларда иш берувчи ходимни таътил жадвалидан бошқа муддатда меҳнат таътилига чиқиш ҳақидаги мурожаатига рад жавоби бериши ҳам мумкин.
❗️Бироқ, МК 228-моддасида айрим истисновий ҳолатлар бор, бунга кўра қуйидаги ходимлар ўзларига қулай вақтда меҳнат таътили олишга ҳақли (яъни иш берувчи рад этолмайди):
➖аёлларга — ҳомиладорлик ва туғиш таътилидан олдин ёки ундан кейин;
➖болани парваришлаш таътилидан фойдаланаётган ходимга ушбу таътилдан олдин ёки кейин;
➖14 ёшга тўлмаган бир ёки ундан ортиқ нафар болани (16 ёшга тўлмаган ногиронлиги бўлган болани) тарбиялаётган шахсларга (ёлғиз ота-онага, шу жумладан бева аёлларга, бева эркакларга, никоҳдан ажралганларга, муддатли ҳарбий хизматдаги ҳарбий хизматчиларнинг хотинларига, ота-онанинг ўрнини босувчи шахсларга);
➖I ва II гуруҳ ногиронлиги бўлган шахсларга;
➖1941 — 1945 йиллардаги уруш қатнашчиларига ва имтиёзлари бўйича уларга тенглаштирилган шахсларга;
➖18 ёшдан кичик бўлган шахсларга;
➖ишдан ажралмаган ҳолда таълим ташкилотларида ўқиётганларга, агар улар ўзининг ҳар йилги меҳнат таътилини имтиҳонлар, синовлар (зачётлар) топшириш, битирув малакавий ишларини, магистрлик диссертацияларини, курс, лаборатория ишларини ва бошқа ўқув ишларини бажариш вақтига тўғрилаб олишни хоҳласа;
➖«Ўзбекистон Республикаси фахрий донори» кўкрак нишони билан тақдирланган шахсларга;
➖жамоа келишувларида, шунингдек жамоа шартномасида ёхуд бошқа ички ҳужжатларда белгиланган ҳолларда бошқа ходимларга;
➖шунингдек, ишлайдиган эркакларга агар мурожаат қилса, хотинининг ҳомиладорлик ва туғиш таътили даврида берилади.
👉®yuristkadr
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Ходим таътил жадвалида белгиланганидан олдинроқ таътилга чиқмоқчи, иш берувчи бунга қаршилик қилиши мумкинми?
Таътил жадвалида белгиланган муддат дейиляптими, демак, ходим иккинчи ва ундан кейинги иш йилларида ишламоқда. Меҳнат кодексининг 228-моддасида иккинчи ва кейинги иш йиллари учун ҳар йилги меҳнат таътилини бериш ҳар икки томон учун мажбурий бўлган таътиллар жадвали билан белгиланиши кўрсатилганда. Яъни, таътил жадвали иш берувчи учун ҳам, ходим учун ҳам мажбурийдир.
МК 228-модданинг охирги қисмида “жадвалда белгиланган ҳар йилги меҳнат таътилини бериш вақти ходим ва иш берувчи ўртасидаги келишувга биноан ўзгартирилиши мумкин” дейилган. Бу қоиданинг мазмуни ходим таътил жадвалида кўрсатилган муддатдан бошқа муддатда меҳнат таътилига чиқмоқчи бўлса, бунинг учун иш берувчининг келишуви, яъни раҳбарнинг розилиги керак бўлади.
Шундай экан, умумий ҳолатларда иш берувчи ходимни таътил жадвалидан бошқа муддатда меҳнат таътилига чиқиш ҳақидаги мурожаатига рад жавоби бериши ҳам мумкин.
❗️Бироқ, МК 228-моддасида айрим истисновий ҳолатлар бор, бунга кўра қуйидаги ходимлар ўзларига қулай вақтда меҳнат таътили олишга ҳақли (яъни иш берувчи рад этолмайди):
➖аёлларга — ҳомиладорлик ва туғиш таътилидан олдин ёки ундан кейин;
➖болани парваришлаш таътилидан фойдаланаётган ходимга ушбу таътилдан олдин ёки кейин;
➖14 ёшга тўлмаган бир ёки ундан ортиқ нафар болани (16 ёшга тўлмаган ногиронлиги бўлган болани) тарбиялаётган шахсларга (ёлғиз ота-онага, шу жумладан бева аёлларга, бева эркакларга, никоҳдан ажралганларга, муддатли ҳарбий хизматдаги ҳарбий хизматчиларнинг хотинларига, ота-онанинг ўрнини босувчи шахсларга);
➖I ва II гуруҳ ногиронлиги бўлган шахсларга;
➖1941 — 1945 йиллардаги уруш қатнашчиларига ва имтиёзлари бўйича уларга тенглаштирилган шахсларга;
➖18 ёшдан кичик бўлган шахсларга;
➖ишдан ажралмаган ҳолда таълим ташкилотларида ўқиётганларга, агар улар ўзининг ҳар йилги меҳнат таътилини имтиҳонлар, синовлар (зачётлар) топшириш, битирув малакавий ишларини, магистрлик диссертацияларини, курс, лаборатория ишларини ва бошқа ўқув ишларини бажариш вақтига тўғрилаб олишни хоҳласа;
➖«Ўзбекистон Республикаси фахрий донори» кўкрак нишони билан тақдирланган шахсларга;
➖жамоа келишувларида, шунингдек жамоа шартномасида ёхуд бошқа ички ҳужжатларда белгиланган ҳолларда бошқа ходимларга;
➖шунингдек, ишлайдиган эркакларга агар мурожаат қилса, хотинининг ҳомиладорлик ва туғиш таътили даврида берилади.
👉®yuristkadr
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Mehnat huquqi kafedrasi dotsenti v.b., yuridik fanlar bo'yicha falsafa doktori (PhD) Raximov Miryoqub Aktamovich tomonidan Mehnat kodeksi moddalari yuzasidan ochiq ma'ruza olib borilmoqda:
1) Mehnat kodeksining 1-33-moddalari tahlili
2) Mehnat kodeksining 34-47-moddalari tahlili
3) Mehnat kodeksining 48-59-moddalari tahlili
4) Mehnat kodeksining 60-79-moddalari tahlili
5) Mehnat kodeksining 80-93-moddalari tahlili
6) Mehnat kodeksining 94-102-moddalari tahlili
7) Mehnat kodeksining 103-112-moddalari tahlili
8) Mehnat kodeksining 113-117-moddalari tahlili
9) Mehnat kodeksining 118-128-moddalari tahlili
10) Mehnat kodeksining 129-132-moddalari tahlili
11) Mehnat kodeksining 133-144-moddalari tahlili
12) Mehnat kodeksining 145-150-moddalari tahlili
13) Mehnat kodeksining 151-154-moddalari tahlili
14) Mehnat kodeksining 155-160-moddalari tahlili
15) Mehnat kodeksining 161-167-moddalari tahlili
16) Mehnat kodeksining 168-170-moddalari tahlili
17) Mehnat kodeksining 171-174-moddalari tahlili
18) Mehnat kodeksining 175-180-moddalari tahlili
19) Mehnat kodeksining 181-190-moddalari tahlili
20) Mehnat kodeksining 191-200-moddalari tahlili
21) Mehnat kodeksining 201-212-moddalari tahlili
22) Mehnat kodeksining 213-223-moddalari tahlili
23) Mehnat kodeksining 224-235-moddalari tahlili
24) Mehnat kodeksining 236-242-moddalari tahlili
25) Mehnat kodeksining 243-249-moddalari tahlili
26) Mehnat kodeksining 250-257-moddalari tahlili
27) Mehnat kodeksining 258-268-moddalari tahlili
28) Mehnat kodeksining 269-278-moddalari tahlili
29) Mehnat kodeksining 279-284-moddalari tahlili
30) Mehnat kodeksining 285-294-moddalari tahlili
31) Mehnat kodeksining 295-301-moddalari tahlili
32) Mehnat kodeksining 302-311-moddalari tahlili
33) Mehnat kodeksining 312-315-moddalari tahlili
34) Mehnat kodeksining 316-324-moddalari tahlili
35) Mehnat kodeksining 325-330-moddalari tahlili
36) Mehnat kodeksining 331-336-moddalari tahlili
37) Mehnat kodeksining 337-343-moddalari tahlili
38) Mehnat kodeksining 344-350-moddalari tahlili
39) Mehnat kodeksining 351-359-moddalari tahlili
40) Mehnat kodeksining 360-366-moddalari tahlili
41) Mehnat kodeksining 367-372-moddalari tahlili
42) Mehnat kodeksining 373-382-moddalari tahlili
43) Mehnat kodeksining 383-387-moddalari tahlili
44) Mehnat kodeksining 388-391-moddalari tahlili
45) Mehnat kodeksining 392-399-moddalari tahlili
46) Mehnat kodeksining 400-405-moddalari tahlili
47) Mehnat kodeksining 406-410-moddalari tahlili
48) Mehnat kodeksining 411-416-moddalari tahlili
49) Mehnat kodeksining 417-422-moddalari tahlili
50) Mehnat kodeksining 423-431-moddalari tahlili
51) Mehnat kodeksining 432-436-moddalari tahlili
52) Mehnat kodeksining 437-442-moddalari tahlili
53) Mehnat kodeksining 443-449-moddalari tahlili
54) Mehnat kodeksining 450-455-moddalari tahlili
55) Mehnat kodeksining 456-459-moddalari tahlili
56) Mehnat kodeksining 460-464-moddalari tahlili
57) Mehnat kodeksining 465-472-moddalari tahlili
58) Mehnat kodeksining 473-484-moddalari tahlili
59) Mehnat kodeksining 485-490-moddalari tahlili
60) Mehnat kodeksining 491-494-moddalari tahlili
61) Mehnat kodeksining 495-499-moddalari tahlili
62) Mehnat kodeksining 500-moddasi tahlili
63) Mehnat kodeksining 501-moddasi tahlili
64) Mehnat kodeksining 502-moddasi tahlili
65) Mehnat kodeksining 503-moddasi tahlili
66) Mehnat kodeksining 504-506-moddalari tahlili
67) Mehnat kodeksining 507-513-moddalari tahlili
68) Mehnat kodeksining 514-520-moddalari tahlili
69) Mehnat kodeksining 521-526-moddalari tahlili
70) Mehnat kodeksining 527-529-moddalari tahlili
71) Mehnat kodeksining 530-533-moddalari tahlili
72) Mehnat kodeksining 534-538-moddalari tahlili
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#maqola Ushbu maqola Mehnat kodeksining 155-moddasi 2-qismi 11-bandi hamda MK 155-moddasi 3-qismi ham tahlil etilgan.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Инглиз тили ўқитувчиларига 50 фоиз устама берадиган сертификатлар РЎЙХАТИ (2024)
Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳамда Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг 2023 йил “28”-июлдаги 25 қ/қ- ва 4 х/х-сон қарорларига мувофиқ, қуйидаги сертификатларнинг тегишли даражалари учун ИНГЛИЗ ТИЛИ ЎҚИТУВЧИЛАРИнинг базавий тариф ставкаларига нисбатан 50 фоизлик устамалар тўлаш белгиланган. Улар:
1. Миллий сертификат (CEFR, Multi level) - С1;
2. IELTS - 7.0;
3. TOEFL iBT - 95;
4. TOEFL ITP - 627 (Speaking - 64);
5. Cambridge Assessment English (CAE) - 180;
6. TESOL, TESL, TEFL(*вазирлик талаби);
7. CELTA (**вазирлик талаби);
8. DELTA (**вазирлик талаби) Module Pass, Pass A, Pass B;
9. TKT Module 1-2-3 - Band 3-4;
10. Linguaskill (01.08.2023 га қадар олинган) - C1;
11. Aptis (01.08.2023 га қадар олинган) - C;
12. iTEP (01.08.2023 га қадар олинган) - C1;
13. TOEIC (01.08.2023 га қадар олинган) - 1305;
* - Вазирлик томондан қарор 5-банди а ёки б талабларини бажарганда
** - Вазирлик томондан қарор 6-банди а ёки б талабларини бажарганда
☝️ Таълим соҳасида хизмат кўрсатувчи ваколатли халқаро ташкилотларнинг расмий рўйхатидан ўтган тест марказларига (authorized test centers) ташриф буюрмасдан, ташкилот вакилларининг бевосита назорати остида топширмасдан, масофадан (Home Edition, Remote testing ва бошқа) онлайн олинган сертификатлар учун УСТАМА ТЎЛАНМАЙДИ!
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
Ўқитувчи дарсни масъулятсизлик билан ўтса, унга қандай чора кўриш мумкин?
@Yurist_Xizmati 4482-савол:
Ассалому алайкум ота оналар укитувчининг укувчига килаётган нохаклиги куйилган нохак бахо масулиятсиз утилаётган дарслари дарс вактида телефон титкилаб утириши ва купол муомиласи устидан каерга арз килади?
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
Мактабгача ва мактаб таълими вазирининг 2023-йил 20 - декабрдаги 565-сонли буйруғига 37-иловада тасдиқланган Умумий ўрта таълим муассасалари (айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган муассасалар) ходимларининг лавозим мажбуриятларига асосан ўқитувчи:
👉 дарс машғулотларини умумий ўрта таълим муассасаси раҳбарияти томонидан тасдиқланган дарс жадвали ҳамда тақвим-мавзу режа асосида олиб бориш;
👉 ўз фани бўйича белгиланган методик кунда ўзининг касбий маҳоратини ошириш мақсадида ўз устида мустақил ишлаш, илғор таълим методларини ўрганиш ва доимий равишда малакасини ошириб бориш чораларини кўриш;
👉 ўқувчилар ҳуқуқларига ва болаларни муҳофаза қилишга оид қонунчилик талабларига риоя қилиш;
👉 таълим-тарбия жараёни иштирокчиларининг шаъни, қадр-қиммати ва ишчанлик обрўсини ҳурмат қилиш каби мажбуриятларни бажариши керак.
❗️Агар ўқитувчи бу мажбуриятларни бажармаётган бўлса, унда директорга мурожаат қилиш лозим. Директор мазкур масалани кўриб чиқиб, унга нисбатан интизомий таъсир чорасини қўллашга ҳақли.
Бунда Меҳнат кодексининг 312-моддасига мувофиқ меҳнат интизомини бузганлиги учун иш берувчи ходимга қуйидаги интизомий жазо чораларини қўллашга ҳақли:
1) ҳайфсан;
2) ўртача ойлик иш ҳақининг ўттиз фоизидан кўп бўлмаган миқдорда жарима. Ички меҳнат тартиби қоидаларида ходимга ўртача ойлик иш ҳақининг эллик фоизидан кўп бўлмаган миқдорда жарима солиниши ҳоллари назарда тутилиши мумкин.
3) меҳнат шартномасини бекор қилиш.
☝️Ушбу қоиданинг мазмунига кўра ходим меҳнат интизомини бузганда унга юқоридаги таъсир чораларидан бири қўлланилади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Кадровик
Ўқитувчининг аттестациядан ўта олмаслиги
Шу кунларда ўқитувчилар аттестациядан ўтказилмоқда шу сабабли мазкур мақола аттестациядан ўта олмаган ўқитувчиларнинг меҳнат муносабатларига доир бўлади.
"Мактабгача, умумий ўрта, ўрта махсус, профессионал ва мактабдан ташқари таълим ташкилотлари педагог кадрларини аттестациядан ўтказиш тартиби тўғрисида"ги низомнинг 44-бандида ўқитувчи 55 баллдан кам кўрсаткичга эга бўлса — аттестациядан ўтмаган, мутахассис (олий маълумотли ўқитувчи) лавозимига мувофиқ эмас деб (навбатдан ташқари аттестацияга жалб этилган педагог кадрлар бундан мустасно) ҳисобланади деб белгиланган.
Эътибор берган бўлсангиз бу ерда икки тоифадаги ўқитувчилар бор навбатдаги мажбурий аттестациядан ўтаётган ва навбатдан ташқари аттестациядан ўтаётган.
Навбатдаги мажбурий аттестациядан ўта олмаслик
Мутахассис (олий маълумотли ўқитувчи) лавозимидаги педагог кадрлар навбатдаги мажбурий аттестациядан ўта олмаган тақдирда, иш берувчи ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги сабабли у билан тузилган меҳнат шартномасини меҳнат тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда бекор қилиш ҳуқуқига эга. Бу ерда бир нарсага эътибор бериш керакки, меҳнат шартномаси бекор қилиниши шарт деган қоида мавжуд эмас. Меҳнат шартномасини бекор қилиш иш берувчининг ҳуқуқи эканлиги белгиланган. Яъни аттестациядан ўта олмаган ўқитувчига директор томонидан яна бир имконият берилиши мумкин.
Навбатдан ташқари аттестациядан ўта олмаслик
Навбатдан ташқари аттестацияга жалб этилган педагог кадрлар аттестациядан ўта олмаган тақдирда, уларнинг малака тоифаси (лавозими) туширилмайди ҳамда улар лавозимига мувофиқ эмас деб ҳисобланмайди.
Меҳнат кодексида аттестациядан ўта олмаган ўқитувчи билан меҳнат шартномасини бекор қилиш керак деган қоида мавжудми?
МКнинг 161-моддаси биринчи қисми 3-бандида ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги сабабли эгаллаб турган лавозимига ёки бажараётган ишига мувофиқ эмаслиги сабабли иш берувчининг ташаббуси билан меҳнат шартномасини бекор қилиши мумкинлиги белгиланган.
Аттестация имтихонларини топшираётган ўқитувчиларга юбориб қўямиз
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#Кадровик
БИР ОИЛАДАН БЎЛГАН ҚАРИНДОШЛАР МАКТАБДА БИРГА ИШЛАШИ МУМКИНМИ?
Бизнинг мактабда бир оиладан беш киши битта мактабда ишлайди, яъни, катта фарзанд завхоз, унинг хотини ўқитувчи, қизи ҳам ҳам олийгоҳда ўқийди, ҳам шу мактабда дарс беради. Укаси қоровул ва унинг ҳотини ўқитувчи. Бу қонунийми?
ЖАВОБ 📍
📌Меҳнат кодексининг 121-моддасига кўра, Ўзаро яқин қариндош ёки қуда томондан қариндош бўлган шахсларнинг (ота-она, ака-укалар, опа-сингиллар, ўғиллар, қизлар, эр-хотин, шунингдек эр-хотиннинг ота-онаси, ака-укалари, опа-сингиллари ва фарзандлари) айнан битта давлат ташкилотида бирга хизмат қилиши, агар уларнинг бирга хизмат қилиши улардан бирининг иккинчисига бевосита бўйсунишига ёки унинг назорати остида бўлишига боғлиқ бўлса тақиқланади.
Истеснолар Вазирлар Маҳкамасининг 133-сон ЎЗБEКИСТОН РEСПУБЛИКАСИНИНГ МEҲНАТ КОДEКСИНИ АМАЛГА ОШИРИШ УЧУН ЗАРУР БЎЛГАН НОРМАТИВ ҲУЖЖАТЛАРНИ ТАСДИҚЛАШ ТЎҒРИСИДАги қарорига 3-иловада белгиланган бўлиб, унда Барча ўқув ва тарбия муассасаларидаги педагог ходимлар, ўқитувчилар, библиографлар ва кутубхоначилар битта давлат ташкилотида бирга хизмат қилиши, агар уларнинг бирга хизмат қилиши улардан бирининг иккинчисига бевосита бўйсунишига ёки унинг назорати остида бўлишига боғлиқ бўлса ҳам ишлашлари мумкинлиги кўрсатилган.
Демак, сизнинг вазиятингизда ўқитувчилар бир-бировга бўйсунган ҳолатда ишлашлари мумкин. Шунингдек, яқин қариндошлар завхоз ва ўқитувчилар, ҳамда қоровул ходимлар мактабда бир-бирига бўйсунув тартибида ишламасликларини ҳам ҳисобга олиш зарур!
Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
❗️Мактабларда ўқитувчилар ўртасида навбатчилик шакллантирилиши қонунийми?
@Yurist_Xizmati 4412-савол:
Assalomu aleykum meni murojatim shundan iboratki man maktabda fan o‘qituvchisi bo‘lib ishlab kelmoqdaman maktada dars kamligi un boshqa maktabda xam o‘rindoshlik vazfasida ishlab ro‘zg‘or tebratyapman shu ishlar ichida asosiy maktabimda navbatchilik qilish muammosi juda ko‘p bo‘lyapti men turolmayman vaqtim yo‘q desam bu majburiy adliyadan tasdiqlatib keldik deyishdi 206 - modda bekor qilingan deb aytishyapti xam bu rostan xam majburiymi shuni qonunniy isbotlashimga amaliy yordam berila javob un oldindan raxmat
ЮРИСТ ЖАВОБИ:
❌ Ўқитувчиларга навбатчилик қилиш мажбуриятини юклашнинг ўзи нотўғри.
Чунки Мактабгача ва мактаб таълими вазирининг 2023-йил 20 - декабрдаги 565-сонли буйруғига 37-иловада тасдиқланган Умумий ўрта таълим муассасалари (айрим фанлар чуқур ўрганиладиган ихтисослаштирилган муассасалар) ходимларининг лавозим мажбуриятларига асосан ўқитувчининг лавозим мажбуриятлари ичида бундай мажбурият йўқ.
🚫 Демак, бу ҳолатда иш берувчи ходимга бу мажбуриятни юклаши ҳуқуқий жиҳатдан асосга эга эмас.
Меҳнат кодекси кодекс 115-моддасига кўра иш берувчи ходимдан қуйидагиларни талаб қилишга ҳақли эмас:
🚫 агар ушбу Кодексда ва бошқа қонунда бошқача қоидалар белгиланмаган бўлса, меҳнат шартномасида шарт қилиб кўрсатилмаган ишни бажаришни;
🚫 қонунга хилоф бўлган, ходимнинг ёки бошқа шахсларнинг ҳуқуқларини бузадиган, ҳаёти ва соғлиғини хавф остига қўядиган, уларнинг шаъни, қадр-қиммати ҳамда ишчанлик обрўсига путур етказадиган ҳаракатларни амалга оширишни.
❌ Бундан кўриниб турибдики, иш берувчи ўқитувчиларга уларнинг меҳнат вазифангиздан бошқа ишни буюриши қонунан таъқиқланади.
❗️Бундай вазиятларда иш берувчига нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекс 49-моддаси билан (яъни мансабдор шахс томонидан меҳнат ва меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузиш) базавий ҳисоблаш миқдорининг беш бараваридан ўн бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.
❌ Шунга кўра мактабда ўқитувчилар ўртасида навбатчиликни шакллантириш ноқонуний ҳисобланади.
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g
#kitobdan_parcha
Вақтинча бошқа ишга ўтказишда муддатлар қандай белгиланади?
Агар ходим вақтинча бошқа ишга ўтказиладиган бўлса, бошқа ишга ўтказиш ҳақидаги буйруқда унинг бошқа ишда бўлиш муддати албатта белгиланиши шарт.
Ахир ўзингиз ўйлаб кўринг, агар буйруқда муддат белгиланмаса, бу амалиётни вақтинча бошқа ишга ўтказиш деб бўладими.
Хўш, вақтинча бошқа ишга ўтказишда муддатлар қандай белгиланади?
Меҳнат кодексининг 139-моддасида ходимни вақтинча бошқа ишга ўтказиш муддати қайси воситалар билан белгиланиши мумкинлиги кўрсатилган.
☝️Ушбу моддага кўра, эътибор беринг, вақтинча бошқа ишга ўтказиш қуйидагилар воситасида белгиланади:
➖вақтинча ўтказишнинг умумий давомийлигини кунлар, ойлар, йиллар билан кўрсатиш орқали (масалан, 30 кунлик муддатга, олти ой муддатга, бир йил муддатга);
➖қайси ишга ўтказиш амалга оширилган бўлса, ўша ишни бажариш бошланадиган календарь санани ва ўтказиш муддати тугайдиган календарь санани кўрсатиш орқали (масалан, 2024 йил 16 апрелдан 2024 йил 16 августга қадар, 2024 йил 4 январдан 2024 йил 31 декабрга қадар);
➖бошқа ишга ўтиш муддати қайси ҳодисанинг юз бериши билан тугайдиган бўлса, ўша ҳодисани аниқлаш орқали (масалан, “А” объектдаги қурилиш пудрат ишлари якунлангунига қадар, ёки Усмонова Наргизанинг боласи уч ёшга тўлгунигача бола парваришлаш таътилидан қайтгунига қадар ва ҳоказо).
@TvTalimKasaba каналига қўшилиш https://t.me/joinchat/AAAAAEbHK-fu44Z5shwl9g