1888
TOMCHI - Сув тежашда ёрдамчи. Савол ва таклифлар бўйича мутахассислар билан алоқа: @tomchiguruhi “TOMCHI” мобил иловасини ўрнатиб олиш: https://nwrmp.uz/link.html
Иссиқхонада болғар қалампири қачон экилади?
Иситиладиган иссиқхоналарда болғар қалампири қишки-баҳорги ва ўтиш даврларида етиштирилади. Қишки-кузги экиш даврида кўчат январнинг ўрталаридан, февралнинг ўрталаригача экилиб, ундан июлда ҳам ҳосил олинади. Экиш учун унинг тезпишар ва ўртапишар навларининг 55-60 кунлик кўчатларидан фойдаланилади. Ўсимлик мартнинг охирида ҳосилга киради.
Ўтиш давридаги экишда ўсимликнинг 35-40 кунлик кўчатлари октябрнинг охири, ноябрнинг бошларида экилади. Бунда ўсимликнинг ўртапишар навларидан фойдаланилади ва унинг ҳосил бериши январнинг охири – февралнинг бошидан бошланиб, июлгача давом этади.
Болғар қалампирининг кўчатини турли экиш даврлари учун етиштириш технологияси кўп жиҳатдан помидор кўчатларини етиштириш технологиясига ўхшайди. Лекин, болғар қалампирини экишда унинг сақлаш муддати бир йилдан ошмаган янги уруғларидан фойдаланилади. Уруғ ош тузининг 3 фоизли эритма-
сида сараланиб, экиш учун фақат чўккан уруғлардан фойдаланилади.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Ҳимояланган ерларда сабзавотларни етиштириш усуллари: Кўчат услуби
Кўчат услуби билан ўсув даври узун ва катта озиқланиш майдонини
талаб қиладиган экинлар етиштирилади. Кўчат билан экиладиган экинлар жами иссиқхона майдонини 90% ни эгаллайди.
Кўчат услубини авзаллиги ўсимликларни ривожланишидаги «илгарилаши», у маҳсулотни эртароқ муддатларда олишга, иссиқхона майдонидан анча жадал ва унумли фойдаланишга ва ҳимояланган ерлардан янги сабзавотларни чиқиш муддатини узайтиришга имкон беради. Ундан ташқари уруғ сарфи ва уларни сотиб олиш харажатлари камаяди.
Сабзавот экинларини кўчат услуби билан етиштиришда фойдаланиладиган иншоот майдонини иқтисод қилишга эришилади, чунки кўчат даврида озиқланиш майдони, катта ёшдаги фазаларга қараганда бир неча марта кичик.
Бу майдондан фойдаланиш ҳисобига маҳсулот чиқишини кўпайтиришга, иншоотларни иситиш ва фойдаланишда харажатларни камайтиришга, кеч ишга тушадиган иншоотларда эртароқ маҳсулот олишга имкониятлар яратади.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Tuproq eroziyasi nima?
Tuproq eroziyasi - shamol, suv, muz yoki gravitasiya kuchlari ta'sirida tuproqni olib tashlash va harakatlanish jarayoni. Bu jarayon tabiiy ravishda sodir bo'lishi mumkin, ammo qishloq xo'jaligi, daraxt kesish, qurilish va yerdan foydalanishning boshqa shakllari kabi inson faoliyati bilan ham kuchaytirilishi mumkin.
Tuproq eroziyasining turlariga quyidagilar kiradi:
1. Suv eroziyasi: Yomg'ir, soy, daryo va qor erishidan keladigan suv ta'sirida yuzaga keladi. Tuproqning yupqa qatlamini bir xilda olib tashlashdan iborat bo'lgan qatlam eroziyasini hosil qiluvchi burg'ulash eroziyasini o'z ichiga oladi.
2. Shamol eroziyasi: Tuproqning mayda zarralarini ko'tarib, tashiydigan shamol ta'sirida yuzaga keladi. Shamol eroziyasi quruq va cho'l hududlarida keng tarqalgan.
3. Muzlik eroziyasi: Muzliklar va qorlar harakati ta'sirida yuzaga keladi. Muzliklar o'ziga xos geomorfologik shakllarni qoldirib, tuproq materiallarini siljitish va maydalash qobiliyatiga ega.
4. Gravitatsion eroziya: tortishish kuchlarining ta'siridan kelib chiqadi. Ko'chkilar, va qulashlar kabi jarayonlarni o'z ichiga oladi.
Tuproqning eroziyasi jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin, jumladan, tuproqning yuqori qatlamining yo'qolishi, tuproq strukturasining buzilishi, hosildorlikning pasayishi va suvning ifloslanishi. Bu ko'pincha noto'g'ri qishloq xo'jaligi amaliyotlari, erdan haddan tashqari foydalanish, tuproqni saqlash choralarisiz daraxt kesish va boshqa insoniy ta'sirlarning natijasidir. Tuproq eroziyasini boshqarish tuproq yo'qotilishini kamaytirish usullarini qo'llashni o'z ichiga oladi, masalan, ekish, shamol va suv to'siqlarini yaratish, qiyaliklarni teraslash.
#Tuproqdegradatsiyasi #eroziya
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
#Қонунчиликдаги_янгиликлар
❗️Сертификатланган уруғлик тайёрлаш вазифаси босқичма-босқич пахта-тўқимачилик кластерлари ва хусусий уруғчилик корхоналарига ўтказилади
“Пахтачиликда уруғчилик тизимини ривожлантириш ҳамда пахта ҳосилдорлигини оширишнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарори (ПҚ-391-сон, 15.12.2023 й.) қабул қилинди
🔰 Қарорга кўра, 2024 йил 1 январдан тажриба-синов тариқасида юқори ҳосилдор хорижий ғўза навлари ва дурагайларини олиб кириш ҳамда пахта-тўқимачилик кластерлари ва фермер хўжаликлари тасарруфидаги пахта экиладиган майдонларнинг 10 фоизигача жойлаштиришга рухсат берилади.
📌 Ҳудудларда ҳар 2 йилда экилаётган навни тўла алмаштириш, ҳар йили тегишли нав уруғини бошқа ҳудудлардан олиб келиш орқали уруғ алмаштириш ва йиллик қўшимча уруғ захирасини яратиш билан келгусида босқичма-босқич “тиндирилган уруғ” экиш амалиёти жорий қилинади.
🗓 Шунингдек, 2024 йилдан:
🔹пахта-тўқимачилик кластерлари ва фермер хўжаликлари томонидан хориждан келтирилган ғўза уруғларининг генетик тозалигини молекуляр-генетик таҳлил қилиш бўйича маҳаллий ваколатли лабораториялар хулосаси олинади ҳамда барча импорт қилинадиган ғўза уруғларининг экинбоплик сифат кўрсаткичлари баҳоланади;
🔹пахта-тўқимачилик кластерлари ва фермер хўжаликлари томонидан хориждан олиб келинган ғўза навлари ва дурагайлари 2 йиллик етиштириш натижаларига кўра кўрсатилган талабларга мос келган ҳолларда Ўзбекистон ҳудудида экиш учун тавсия қилинган қишлоқ хўжалиги экинларининг давлат реестрига киритилади.
✅ Ғўза уруғчилигида эркин рақобат муҳитини шакллантириш ва бозор муносабатларини ривожлантириш бўйича:
➖пахта хомашёси етиштирувчиларни сифатли уруғлик билан таъминлаш мақсадида сертификатланган уруғлик тайёрлаш вазифаси босқичма-босқич пахта-тўқимачилик кластерлари ва хусусий уруғчилик корхоналарига ўтказилади;
➖2024 йил ҳосили учун уруғлик чигитни Пахтачилик кенгашининг хулосасига асосан қўшимча тарзда хусусий уруғчилик корхоналари томонидан етказиб бериш амалиёти жорий этилади;
➖халқаро стандартларга мувофиқ аккредитациядан ўтиш шарти билан хусусий сертификация идораларини ташкил этишга рухсат этилади.
📁 2024 йил пахта ҳосилидан ҳар бир ҳудудда камида 500 гектар майдонда юқори агротехнологияларга асосланган тажриба майдонларини ташкил қилиб, пахта етиштирувчилар учун амалий дала семинарлари ўтказиб борилади.
🏢 2024 йил пахта етиштириш мавсуми охиригача Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг “Рақамли қишлоқ хўжалиги” ягона интеграцион платформаси таркибида “е-уруғ” платформаси ишга туширилади.
Каналга уланиш👇👇👇
/channel/huquqiyaxborot
Боғларни қишки кунларда дорилаш
Ҳаво очиқ ва илиқ кунларда боғларни зараркунанда ва касалликлар захираларига қарши ишлов ноябрь ойи учун кўрсатилган тавсифлар асосида бажарилади.
Боғларни дорилашда кейинги йилларда кам тарқалган монилиоз, клястероспориоз, парша, дарахт таналарини шикастлайдиган рак касалликларига қарши ишлов беришга
жиддий эътибор берилади. Касаллик юқумлари дарахтлардан тўкилган баргларда сақланади. Шунинг учун барча боғларда дарахт атрофидаги тупроқ ағдариб чопилади ва шу йўл билан тўкилган барглар йўқотилади.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
#bilasizmi
2023 yilgi BMTning iqlim o'zgarishi bo'yicha “COP28 Dubai” konferentsiyasida “Oziq-ovqat xavfsizligi va tuproq unumdorligini oshirish” masalalari muhokama qilindi.
Oziq-ovqat xavfsizligi masalasi bir necha asosiy jihatlar tufayli juda muhim:
Aholining yashashi va salomatligi: Oziq-ovqat xavfsizligi jamiyatning barcha a'zolari uchun oziq-ovqat mahsulotlarining mavjudligi va sifati bilan bevosita bog'liq. Oziq-ovqat yetishmasligi yoki sifatsiz oziq-ovqat ochlik, yomon sog'liq va hatto o'limga olib kelishi mumkin.
Iqtisodiy barqarorlik: Oziq-ovqat xavfsizligi mamlakatning iqtisodiy barqarorligi uchun ham muhimdir. Oziq-ovqat narxlarining oshishi va qishloq xo‘jaligidagi beqarorlik aholi o‘rtasida iqtisodiy tanglik va norozilikni keltirib chiqarishi mumkin.
Ijtimoiy barqarorlik: Oziq-ovqat tanqisligi ijtimoiy tartibsizlik va nizolarga olib kelishi mumkin. Ochlik va resurslarning etishmasligi ijtimoiy tengsizliklarni kuchaytirishi va jamiyatda keskinlikni keltirib chiqarishi mumkin.
Global muammolar: Ko'pgina davlatlar jahon oziq-ovqat bozoriga bog'liq. Iqlim o'zgarishi, qashshoqlik, mojarolar, pandemiyalar va hatto terrorizm kabi global muammolar dunyoning turli qismlarida oziq-ovqat xavfsizligiga ta'sir qilishi mumkin.
Atrof-muhitga ta'siri: Qishloq xo'jaligi va oziq-ovqat ishlab chiqarish atrof-muhitga sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkin. Barqaror oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish va tarqatish usullari bizning atrof-muhit izimizni kamaytirish uchun muhimdir.
Siyosiy barqarorlik: Oziq-ovqat xavfsizligi ham siyosiy barqarorlik bilan bog'liq. Davlatning yetarli darajada oziq-ovqat resurslari bilan ta'minlanmasligi aholining noroziligiga sabab bo'lishi va hukumat barqarorligiga ta'sir qilishi mumkin.
Oziq-ovqat xavfsizligiga erishish uchun barqaror qishloq xoʻjaligi, samarali oziq-ovqat mahsulotlarini saqlash va qayta ishlash tizimlari, turli xil oziq-ovqat manbalari va global muammolarni hal qilish uchun global hamkorlikni oʻz ichiga olgan kompleks yondashuv talab etiladi.
# Oziq-ovqat xavfsizligi
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
ТОМОРҚАЛАРДА ҚАЙСИ КИМЁВИЙ МОДДАЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ МУМКИН?
Шу нарсани унутмаслик керакки, касаллик келтириб чиқарувчи микроблар ва зараркунанда ҳашаротларга қарши фойдаланиладиган кимёвий заҳарли моддалар пестицидлар деб аталиб, ҳаммаси ҳам инсон соғлиги учун зарарлидир, фақат улар ўта кучли, ўрта ва кучсиз заҳарлилиги билан фарқланади.
Шунинг учун ҳар қандай пестицидлардан фойдаланилганда қайси экинларга қандай, қачон ва қанча миқдорда сарфланишини олдиндан билиш зарур. Бунинг учун шу пестицид қўлланмасини ўрганиб чиқиб, фойдаланиш чора-тадбирларига риоя қилган ҳолда фойдаланиш керак.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Боғ-токзорлардаги қишки ишлар (2)
Илиқ ҳаво ҳароратида уруғли мева дарахтларига шакл бериш, бўташ, сийраклаштириш ишлари давом эттирилади. Қуриган дарахтлар олиб ташланади. Боғларда дарахтларни бўташдан асосий мақсад :
•Дарахт шохларини бир текис жойлаштириб, шох-шабба учун мустахкам скелетни шакллантириш.
•Дарахтларни эрта ҳосилга кириши учун қулай шароит яратиш.
•Шох-шаббанинг барча қисмини бир текис яхши ёритилишини таъминлаш.
•Дарахтлар ҳаётининг бутун даврларида уларнинг ўсиши ва ҳосил бериши ўртасидаги физиологик мувозанатни бошқариб туриш.
•Дарахтларнинг хосилдорлиги ва жойлаштириш схемасига мувофик холда уларнинг шох-шаббаси ўлчамини чеклаб туриш.
•Дарахтларнинг ёшини инобатга олган холда уларнинг хар бир тур ва навидан юқори сифатли мўл ҳосил олишга эришишдир.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Nima uchun sug'orishni kunning vaqti bo'yicha rejalashtirish kerak?
Dalalarni sug‘orishni sutkaning vaqti bo‘yicha rejalashtirish suv resurslaridan foydalanishni optimallashtirish va ekinlar yetishtirishni samarali ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Bu nima uchun muhimligining bir necha sabablari:
Suvni tejash:
Erta tong yoki kechqurun kabi ma'lum vaqt oralig'ida sug'orish bug'lanish tufayli suv yo'qotilishini minimallashtiradi. Kunning bu vaqtida havo harorati pastroq va quyosh unchalik qizg'in emas, bu esa namlikni tez yo'qotish xavfini kamaytiradi.
Sug'orish samaradorligini oshirish:
Salqin soatlarda tuproqqa qo'llaniladigan suv o'simlik ildizlari tomonidan so'rilishi uchun ko'proq vaqtga ega. Bu tuproqda namlikning yaxshi taqsimlanishiga yordam beradi va sug'orishdan samarali foydalanishni ta'minlaydi.
Mumkin bo'lgan muammolarning oldini olish:
Kunning eng issiq soatlarida sug'orish quyosh nurlarini kattalashtirib, linzalar vazifasini bajaradigan suv tomchilari tufayli o'simliklarning kuyishiga olib kelishi mumkin. Ushbu davrlarda sug'orish zamburug'lar va bakteriyalarning rivojlanishi uchun qulay muhit yaratilishi tufayli o'simlik kasalliklarining ko'payishiga olib kelishi mumkin.
Energiyani tejash:
Avtomatlashtirilgan sug'orish tizimidan foydalanilsa, sug'orishni optimal vaqtda rejalashtirish ham energiyadan samarali foydalanishga yordam beradi. Misol uchun, kechqurun sug'orish, tarmoqqa bo'lgan talab eng yuqori bo'lgan davrda sug'orishdan ko'ra ko'proq energiya tejamkor bo'lishi mumkin.
O'simliklarning o'sishini optimallashtirish:
To'g'ri taqsimlangan sug'orish o'simliklarning sog'lom va bir xil o'sishiga yordam beradi. Bu, ayniqsa, bir xil namlik hosilga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan qishloq xo'jaligi ekinlarida juda muhimdir.
Qishloq xo'jaligi resurslarinini tejash:
Muvozanatli va maqbul rejalashtirilgan sug‘orish qishloq xo‘jaligi korxonalariga suv, energiya va o‘g‘it xarajatlarini tejashga yordam beradi, bu esa barqaror va tejamkor qishloq xo‘jaligi uchun muhim ahamiyatga ega.
Umuman olganda, sug'orishning sutkalik vaqtini rejalashtirish - bu resurslarni optimallashtirish va qishloq xo'jaligi jarayonlarining samaradorligini oshirishga qaratilgan strategiya.
#Suvtejamkorlik #Ekologiya #Barqarorlik
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Боғ-токзорлардаги қишки ишлар (1)
Боғ-токзорлардан мўл ва сифатли ҳосил олиш учун ҳозирдан тайёргарлик кўриш зарур. Қатор оралари ҳайдалмай қолган 25-30 см. чуқурликда ҳайдаш, шўрланган ерлар атрофидаги коллектор ва зовурларни тозалаш ишлари бажарилади.
Ёғингарчилик кам бўлиб, намгарчилик етарли бўлмаган боғ қатор ораларига қишки яхоб суви бериш, бунда ҳар бир гектарга 1500-2000 куб. метр сув сарфланиб, 4-5 кун давомида суғориш керак.
Хаво харорати +5°Сдан юқори бўлганда уруғли мева дарахтлари хусусан олма, нок, беҳининг синган шох-шаббалари, нобуд бўлган пўстлоқлардан ва зараркунанда захираларидан тозалаш ишлари бажарилади. Дарахтларга ёккан қорларни силкитиш, яъни ёккан қор шохларни синдирмаслиги олдини олиш чоралари кўрилади.
Давоми эртага
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Сув танқислиги муаммоси ечимлари (6)
# Dolzarb mavzu
# Ekspert fikri
Экспертнинг фикрича, бу ҳолат сувни кўп йўқотиш ҳамда уни етказиб бериш харажатларининг ортишига сабаб бўлади. Бундай вазиятда дарё ўзанидан узоқлашган сари сувни кўп талаб қилувчи экинларни жойлаштириш мақсадга мувофиқ.
“Жанубий Мирзачўл” ва “Дўстлик” магистрал каналларида сув йўқотилиши 5-6 фоизни, ички ариқларда эса 7-8 фоизни ташкил этади. Кейин сув далалар орасидаги ариқлардан оқади ва бу тизимдаги
шимилиш ва буғланиш ҳисобига сув йўқотилиши 30 фоизга етади.
— Шуларни ҳисобга олган ҳолда дарё ўзанига энг яқин ерга сувни кўп талаб қилувчи экинлар, масалан шоли экиш керак, — дейди эксперт. — Чунки бу ўсимлик гектарига 25 минг метр кубгача сув талаб
қилади. Шунча миқдордаги сувни нисбатан олис ҳудудга етказиб бериш эса ҳам сув йўқотилишига, ҳам харажат ортишига олиб келади. Дарё ўзанига нисбатан яқин туманларга эса пахта ва сабзавотларни
жойлаштириш керак. Сувдан узоқроқ ҳудудларга эса ғалла, нўхат, мош каби сувни кам талаб қилувчи экинлар, шунингдек, боғ ва узумзорларни жойлаштириш сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш имконини беради.
Натижада дарё ўзанидан узоқлашган сари шоличилик, сабзавотчилик, ғаллачилик, боғдорчилик кетма-кетлигида экин ареаллари шаклланади ҳамда сув етказиб беришдаги йўқотишлар 12 фоизга қисқаради.
Таҳлилларга кўра, қишлоқ хўжалиги экинларини оқилона жойлаштириш орқали яқин 15 йилда Жиззах ва Сирдарё вилоят-
ларида суғоришдаги сув сарфини 30 фоизгача камайтириш мумкин.
Авазбек ХУДОЙҚУЛОВ “Сув танқислиги муаммоси ечимлари” мақоласидан
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
Tuproqni mulchalash suv sarfini qanday kamaytiradi?
👉 Mulch nima va u qanday ishlaydi?
Mulch - tuproq yuzasini qoplaydigan material qatlami (masalan, somon, pichan, qobiq, mulch plyonkasi). Uning sehri tuproqni quritishdan himoya qilish va yerdagi namlikni saqlab qolishdir.
🌧 Bug'lanishdan qutqarish:
Mulchalash quyosh nurlari ta'sirida tuproqdan namlikning bug'lanishini kamaytiradigan himoya to'siqni yaratadi. Bu, ayniqsa, suvning har bir tomchisi hisoblangan quruq sharoitda juda muhimdir.
🌱 Tuproq haroratini sozlash:
Mulch tuproq haroratini tartibga soladi, issiq havoda haddan tashqari issiqlikni oldini oladi va salqin davrlarda tuproqdagi issiqlikni ushlab turadi. Bu o'simliklarning o'sishi uchun yanada barqaror sharoitlar yaratadi.
🚫 Begona o'tlarga qarshi kurash:
Mulchalash begona o'tlarning o'sishi uchun mos bo'lmagan sharoitlarni yaratadi, bu nafaqat namlik uchun raqobatni kamaytiradi, balki kiruvchi o'simliklarni qo'lda olib tashlash zaruratini kamaytiradi.
🌐 Ekologik tozalik va barqarorlik:
Tabiiy mulchalash materiallaridan foydalanish organik moddalarni qayta ishlashga yordam beradi va tuproqqa unumdorlikni qo'shadi, bu uning tuzilishini mustahkamlaydi va uni ko'proq suv saqlovchi qiladi.
💚🌍 #Mulchalash #Suvtejamkorlik #Ekologiya #Bog'dorchilik #Barqarorlik
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Suvdan optimal foydalanish va tuproq salomatligi uchun drenaj tizimingiz samaradorligini qanday oshirish mumkin?. 🌍💦
1. 🔍 Tuproq holatini tahlil qilish: Drenajni yaxshilashdan oldin tuproq tahlilini o'tkazing. Bu namlik sharoitlarini aniqlashga va optimal drenaj uchun harakat rejasini tayyorlashga yordam beradi.
2. 🚧 Muntazam texnik xizmat ko'rsatish: Muntazam texnik xizmat ko'rsatish orqali drenaj tizimingizni yaxshi holatda saqlang. Drenaj kanallarini to'plangan cho'kindi va o'simliklardan tozalang.
3. 🌱 O'tkazuvchan materiallardan foydalanish: Drenaj tizimini qurish yoki yangilashda o'tkazuvchan materiallarni tanlang. Bu namlikni yo'qotish jarayonini tezlashtirishga va turg'unlikni oldini olishga yordam beradi.
4. 📏 To‘g‘ri qiyalik va gradient: Drenaj quvurlari va kanallari uchun to‘g‘ri qiyalik va gradientni ta’minlang. Bu suvning osongina oqib ketishiga yordam beradi, uning tuzoqqa tushib qolishi va ko'lmaklar paydo bo'lishining oldini oladi.
5. 🌧 Iqlim sharoitlarini hisobga olish: Tizimni loyihalashda mahalliy iqlim xususiyatlarini hisobga oling. Yomg'irning hajmi va intensivligi har xil bo'lishi mumkin va tizim bu sharoitlarga moslashishi kerak.
6. 🌿 Maydonlarni rayonlashtirish: dalani turli xil namlik ehtiyojlari bo'lgan zonalarga bo'ling. Bu har bir zonada namlik darajasini aniqroq tartibga solishga imkon beradi, ortiqcha sug'orish yoki namlik yetishmasligining oldini oladi.
7. 🔄 Xosildorlikni tiklash: Kompostlash va organik o'g'itlash kabi xosilldorlikni tiklash usullaridan foydalaning. Sog'lom va unumdor tuproq namlikni yaxshiroq saqlaydi.
8. 🚜 Integratsiyalashgan boshqaruv texnologiyalaridan foydalanish: Sensorlar va meteorologiya stansiyalari maʼlumotlari yordamida drenaj tizimini kuzatish va tartibga solish imkonini beruvchi integratsiyalashgan boshqaruv texnologiyalarini joriy etishni koʻrib chiqing.
9. 💡 Xodimlarni o‘qitish: Xodimlarni drenaj tizimini to‘g‘ri boshqarish va muammolarni aniqlash usullariga o‘rgating. Bu muammolarga tezda javob berishga va tizim samaradorligini oshirishga yordam beradi.
10. 🔧 Innovatsiyalar va sinovlar: Innovatsion yechimlar bilan tajriba o‘tkazing va muayyan sayt sharoitida ularning samaradorligini baholash uchun test o‘tkazing.
Ushbu qadamlar yordamida siz o'simliklarning o'sishi va suv resurslarini tejash uchun maqbul sharoitlarni ta'minlab, drenaj tizimining samaradorligini sezilarli darajada oshirishingiz mumkin.
🌾💧 #Suvnitejamkor #DrenajTizimi #BarqarorQishloqxoʻjaligi #Ekologiya
💧Kanalga ulanish: 👉@tomchikanali
Savollar: 👉💧@tomchiguruhi
Aqlli sug'orish tizimlari suvni tejashga qanday yordam beradi?
Aqlli sug'orish tizimlari sug'orish jarayonini optimallashtirish va tartibga solish qobiliyati orqali suvni tejashga katta hissa qo'shadi. Aqlli sug'orish tizimlari suvni tejashga yordam beradigan bir necha usullar:
Tuproq namligi sensorlari:
Aqlli tizimlar odatda tuproqdagi namlik darajasini kuzatuvchi tuproq namligi sensorlari bilan jihozlangan. Namlik ma'lum darajaga yetganda, tizim avtomatik ravishda sug'orishni kamaytiradi yoki to'xtatib, ortiqcha namlikning oldini oladi.
Ob-havo stantsiyalari:
Meteorologiya stansiyalarining integratsiyasi tizimga real vaqt rejimida ob-havo ma'lumotlarini olish imkonini beradi. Prognozlar va joriy sharoitlarga asoslanib, aqlli tizim yomg'irli yoki shamolli kunlarda sug'orish jadvalini o'zgartirishi mumkin.
Avtomatik jadval:
Aqlli sug'orish tizimlari sizning bog'ingiz yoki maysazoringizdagi har bir sug'orish zonasi uchun tuproq sharoitlari, o'simliklar turlari va iqlim sharoitlarini hisobga olgan holda moslashtirilgan jadvallarni yaratishi mumkin. Bu suvni to'g'ri dozalash imkonini beradi, uning ortiqcha sarfini kamaytiradi.
Yomg'ir datchiklari bilan sug'orish tizimlari:
Ba'zi aqlli tizimlar yog'ingarchilikka javob beradigan yomg'ir sensorlari bilan jihozlangan. Agar yaqinda yomg'ir yog'gan bo'lsa, tizim keyingi sug'orish davrini avtomatik ravishda kechiktirishi mumkin, bu esa suvdan ortiqcha foydalanishning oldini oladi.
Ilovalar orqali masofadan boshqarish:
Mobil ilova yordamida sug'orish tizimini masofadan boshqarish imkoniyati sharoit o'zgarishiga tezda javob berish va hatto uzoqdan sug'orishni sozlash imkonini beradi. Bu nazoratni oshiradi va suvdan foydalanishni optimallashtiradi.
Suvning aniq yo'nalishi:
Aqlli tizimlar suvning to'g'ridan-to'g'ri o'simlik ildizlariga yetib borishini ta'minlaydigan aniq nozullar va yo'riqnomalar bilan jihozlangan, bug'lanish yoki oqim tufayli suv yo'qotilishini minimallashtiradi.
Bu xususiyatlarning barchasi aqlli sug'orish tizimlarini o'simliklar uchun yanada samarali va ekologik toza muhit yaratishga imkon berish uchun birgalikda ishlaydi, bu esa pirovardida suv sarfini kamaytiradi.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Iqlim o‘zgarishi sug‘orishga qanday ta’sir ko‘rsatmoqda?. 🌱🚰
Nima bo'lyapti:
🌞 Haroratning ko'tarilishi: Haroratning oshishi suvning bug'lanishining kuchayishiga olib keladi, bu esa sug'orishga bo'lgan ehtiyojni oshiradi.
🌊 Suv rejimlarining o'zgarishi: Beqaror yog'ingarchilik va muzning erishi sug'orish uchun suvning mavjudligiga ta'sir qiladi va qishloq xo'jaligida noaniqlikni keltirib chiqaradi.
🌪 Ekstremal hodisalar: Iqlim oʻzgarishi natijasida yuzaga kelgan qurgʻoqchilik va suv toshqinlari suvdan foydalanishning cheklanishiga olib kelishi mumkin.
Biz qanday moslasha olamiz:
1. Barqaror sug'orish amaliyotlari: Suvdan samaraliroq foydalanish uchun tomchilatib sug'orish kabi barqaror sug'orish usullarini joriy qilish.
2. Suvni tejash tizimlari: Suvni tejash tizimlarini yaratish va tuproq namligini kuzatish uchun zamonaviy texnologiyalardan foydalanish.
3. Chidamli o'simliklarni tanlash: Iqlim o'zgarishiga ko'proq chidamli va o'sishi uchun kamroq suv talab qiladigan o'simlik navlarini tanlash.
4. Qishloq aholisini o‘rgatish: qishloq aholisini suvdan samarali foydalanish va barqaror qishloq xo‘jaligining zamonaviy usullariga o‘rgatish.
5. Mintaqaviy hamkorlik: qishloq joylarda barqaror suv ta'minotini ta'minlash uchun mintaqaviy strategiyalar va hamkorlikni yaratish.
Bular nima uchun muhim:
🌾 Oziq-ovqat xavfsizligi: Oʻzgaruvchan iqlim sharoitida oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlash uchun barqaror sugʻorish zarur.
💧 Iqtisodiy barqarorlik: Suvdan samarali foydalanish qishloq xoʻjaligi va qishloq jamoalari barqarorligiga hissa qoʻshadi.
🌍 Global mas'uliyat: Iqlim o'zgarishiga qarshi kurashish va suvdan foydalanishni yaxshilash bo'yicha birgalikdagi sa'y-harakatlar global mas'uliyatning bir qismidir. 🌿
#IqlimO'zgarishi #Sug’orish
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Aziz TOMCHI kanalining obunachilari!
"SUV TEKIN EMAS" tanlovimiz yakunlayapti. Ishtirokchilarimizning videolari bilan sizlarni tanishtirib o'tamiz. Bugungi video Suv xo'jaliq Nazorat inspektsiyasi Qoraqalpog'iston Respublikasi boshqarmasi tomonidan tanlovga jo'natilgan.
Siz ham Tanlovda qatnashing! Hali vaqtingiz bor!
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Қорағатзор ва малиназорларда декабрь ойидаги ишлар
Қорағатзор ва малиназорлар декабрь ойида тупроқ намига қараб бир марта яхоб суви 1200-1500 метр куб ҳажмда берилади. Малинанинг илдизи тупроқнинг юқори қисмига яқин жойлашганлиги туфайли тупроқда намни сақлаш мақсадида малина тупи тагига органик ўғит (гўнг) солиб мулчаланади.
Бунда тупроқда нам тўлиқ сақланиб, илдизлари озиқланиб, келаси йили мўл ва сифатли ҳосил беради.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
ҒОЛИБЛАРНИ СОВҒАЛАР КУТМОҚДА
Муддат тобора яқинлашмоқда.
25 декабрь куни якунланадиган танловда ғолибларга 6 та компютер ва 13 та велосипед совға қилинади.
Танлов натижаларига кўра, ирригация тизимлари ҳавза бошқармалари, мелиоратив экспедициялар, Насос станциялари ва энергетика бошқармалари, ирригация тизими бошқармалари, “Сувқурилишинвест”, “Ўзсувназорат”, Сув омборлари бошқармалари ва бошқа ташкилотлардан 1 тадан, шунингдек туман ирригациялари бўлимларидан 13 та (ҳар бир ҳудуд бўйича ТИБлар учун алоҳида танлов бўлади), жами 19 та ғолиб ташкилот аниқланади.
“Сув текин эмас” танлови Президентимиз раислигида жорий йил 29-ноябр куни ўтказилган видеоселектор йиғилишида берилган топшириқлардан келиб чиқиб, вазирлик ҳамда Швейцария тараққиёт ва ҳамкорлик агентлиги томонидан амалга оширилаётган “Ўзбекистонда сув ресурсларини бошқариш миллий лойиҳаси” доирасида ўтказилмоқда.
Танловда қатнашинг ва ютинг.
Танлов шартлари билан танишиш:
https://telegra.ph/sxv-tanlov-12-05
Овоз бериш натижаларини кўриб бориш:
/channel/sxv_suv_tekin_emas
Tuproq degradatsiyasi nima?
Tuproq degradatsiyasi - turli salbiy omillar ta'sirida tuproqning sifat ko'rsatkichlarining yomonlashishi jarayoni. Bu jarayon unumdorlikning yo'qolishiga, hosildorlikning pasayishiga, tuproq tuzilishi va suvni saqlash qobiliyatining yomonlashishiga, uning ekotizimining buzilishiga olib kelishi mumkin.
Tuproq degradatsiyasining asosiy sabablaridan ba'zilari:
1. Tuproq eroziyasi: shamol yoki suv ta'sirida tuproqning yo'qolishi. Buning sababi qishloq xo'jaligining noto'g'ri usullari, daraxt kesish, qurilish va boshqa omillar bo'lishi mumkin.
2. Noto'g'ri ishlov berish usullaridan foydalanish: Ba'zi qishloq xo'jaligi amaliyotlari, masalan, noto'g'ri ishlov berish yoki kimyoviy o'g'itlar va pestitsidlarni haddan tashqari ko'p ishlatish tanazzulga olib kelishi mumkin.
3. Tuproq unumdorligini saqlash masalalariga yetarlicha e’tibor bermaslik: Tuproqning tiklanishiga vaqt bermasdan, undan noto‘g‘ri foydalanish ham uning degradatsiyasiga olib kelishi mumkin.
4. Shaharsozlik: Shaharsozlik va infratuzilma loyihalari tabiiy tuproq qoplamalarini yo'q qilishi mumkin, bu esa tuproqning degradatsiyasiga olib keladi.
5. Iqlim o'zgarishi: Haroratning ko'tarilishi, notekis yog'ingarchilik va tez-tez qurg'oqchilik kabi iqlimning ma'lum o'zgarishlari ham tuproq degradatsiyasiga hissa qo'shishi mumkin.
Tuproqning degradatsiyasi jiddiy muammodir, chunki u qishloq xo'jaligi tizimlari, ekotizimlar va oziq-ovqat xavfsizligi barqarorligiga bevosita ta'sir qiladi. Tuproq degradatsiyasiga qarshi kurash strategiyalari barqaror qishloq xo'jaligi, eroziyaga qarshi kurash, o'rmonlarni va tabiiy biologik xilma-xillikni saqlash va samarali yer boshqaruvini o'z ichiga oladi.
#Tuproqdegradatsiyasi # barqarorqishloqxo'jaligi
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Ҳосилли боғларда декабрь ойида бажариладиган агротехник тадбирлар
Ҳосилли боғларда дарахтларнинг ҳолати ва улардан юқори ҳосил олишда асосий агротехник тадбирлардан бири – бу қиш ойларида гектарига 1500-2000 минг метр куб ҳажмида яхоб суви берилиб, 4-5 кун давомида суғорилади.
Яхоб сувини сифатли ичган боғларда дарахтлар ва токзорларнинг асосий илдизлари жойлашган 1,5-2 метр
чуқурликдаги тупроқ қатлами тўлиқ намланади. Бу ўсув даврида 1-2 та суғоришни қисқартиради, яъни 700-1400 метр куб ҳажмдаги сув тежалади.
Шўрланган ерлар атрофидаги коллектор ва зовурлар тозаланади. Об-ҳаво иссиқ кунлари жанубий минтақаларимизда катта ёшдаги уруғли мевали дарахтларга шакл бериб, буташ ишларини бошланса ҳам бўлади. Биринчи галда катта ёшдаги олма, нок дарахтлари буталади.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Шудгорлаш сифати нима дегани?
Шудгорлаш сифати деганда, ерларни ўз вақтида, энг кулай муддатларда ҳеч қандай ариқча марза ҳосил қилмасдан ҳайдаш, унинг бир хил чуқурликда юмшатилиши, тупроқ ҳайдалма қатламининг тўғри агдариб ҳайдалишини таъминлаш ва бошқалар тушунилади.
Ҳайдаш чуқурлигини ва сифатини текшириш учун участканинг бир неча жойи ўлчанади ва олинган натижалар жамланиб, ўртачаси ҳисоблаб чиқарилади. Масалан, участканинг турли жойлари 10 марта ўлчанди ва қуйидаги кўрсаткичлар олинди дейлик: 30, 28, 32, 29, 30, 28, 32, 30, 28, 30 қ 297 : 1 = 29,7 см. Демак, ана шу участкада ер ҳайдаш чуқурлиги 29,7 см экан.
Нормал шароитда ҳайдаш чуқурлиги белгиланган чуқурликдан 3—4 см дан ошиб кетмаслиги керак.
Ерларнинг бир хил чуқурликда ҳайдалмаслиги плуг нотўғри созланганлигидан ёки участка ер ҳайдаш учун қоникарсиз тайёрланганлигидан далолат беради.
Каналга уланиш: 👉 @tomchikanali 👈
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - мобил иловаси: https://nwrmp.uz/link.html
Боғ ва токзорларда декабрь ойида бажариладиган агротехник тадбирлар
Ноябрь ойи ёғингарчиликлар кўп бўлганлиги боис декабрь ойининг ҳар бир кунидан унумли фойдаланиб, боғ-токзорларда кузда қатор оралари ҳайдалмай қолган бўлса, ҳайдашдан олдин боғ қатор ораларига 10-15 тонна маҳаллий ҳамда минерал ўғитлардан 90-120 кг соф ҳолда фосфор ўғити солиб, 25-30 см чуқурликда ҳайдалади.
Янги боғ ва токзорлар барпо қилиш учун ажратилган ерларга 30-40 тонна маҳаллий ўғит (гўнг) ҳамда 300-400 кг фосфорли ва калийли ўғитлар солиб, тупроқ 40-50 см чуқурликда ҳайдалади.
Агар боғ-токзорларга ажратилган ерлар шўрланган бўлса, декабрь ойида гектарига 10-12 минг метр куб ҳажмида сув сарфланиб, тупроқ яхшилаб ювилади.
Каналга уланиш: 👉 @tomchikanali 👈
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
Пахтачиликда қишки агромелиоратив тадбирлар
Дренажнинг асосий турлари: очик ва ёпик горизонталь хамда тик бўлиб, бунда энг куп қўлланиладигани очик-ётик дренаждир. Шўрланган ерларда чуқур очиқ (2,5-3,5 метр) дренаж юза (1-2 м) дренажга қараганда энг самарали ҳисобланади. Бунда сизот сувлар сатҳини анча пасайтириш ва ерлар суғорилганда тўпроқ шўрини яхшироқ кетказиш мумкин. Очиқ дренажлар самараси кўп жихатдан унинг чуқурлигига боғлик.
Агар дренажларда оқизиқлар ва бегона ўтлар кўп бўлса, улардаги сувнинг сатҳи кўтарилади. Бу эса сизот сувларнинг босим кучи ва бинобарин мелиорациялаш таъсирини камайтиради.
Текширишлардан маълум бўлишича, зовур суви оқимини кучайтириш ва тупроқнинг шўрини чуқурроқ ювиш учун бундай ерларда зовурлар узунлигини 70-100 метрга етказиш юқори самара беради.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
Сув танқислиги муаммоси ечимлари (7)
# Dolzarb mavzu
Сув танқислиги муаммосини камайтириш ҳақида гап борар экан, қурғоқчил шароитга мос яратилаётган экин уруғчилигига ҳам тўхталиб ўтиш жоиз. Бинобарин, селекционер олимлар томонидан республикамизнинг турли тупроқ-иқлим шароитида қурғоқчиликка чидамли, серҳосил навлар яратиш бўйича тизимли изланишлар олиб
борилмоқда.
Жумладан, Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институтида пахтанинг серҳосил, ташқи муҳитнинг кескин ўзгарувчан омиллари, касаллик ва зараркунандаларга чидамли, асосийси, сув танқислигига бардошли, тола сифати ва чиқими юқори бўлган “Султон”, “Гулистон” ва “С-8290”, шунингдек, институтнинг Бухоро илмий-тажриба станциясида “Бухоро-6”, “Бухоро-102”, “Бухоро-8”, “Бухоро-10” каби навлари яратилдики, бу сув танқис жойларда ҳам юқори ҳосил олишга замин яратяпти.
Қишлоқ хўжалиги вазирлигидан маълум қилишларича, маҳаллий селекционерларимиз россиялик олимлар билан ҳамкорликда ўта эртапишар “Ультра” буғдой навини яратди. Ушбу навнинг турдошларидан афзаллик жиҳати шундаки, ўта тезпишарлиги учун ресурстежамкор ҳисобланади. Яъни 1-2 марта кам суғорилиши ҳисобига 800-1500 метр куб сув иқтисод қилинади. Бундан ташқари, озиқланишда азотнинг йиллик меъёри ўрта пишар навларга нисбатан 20-25 фоиз кам.Маълумки, сув сарфи бўйича шоли экинлар орасида етакчилардан саналади.
Сув танқислиги шароитида ушбу экинни етиштиришни чеклаб бўлмайди. Чунки гуруч юртдошларимизнинг асосий истеъмол
маҳсулотларидан биридир.
Эҳтиёж ва имкониятларимиз бир-бирига қарама-қарши бўлиб турган мана шундай вазиятда шолининг сув кам талаб қилувчи навлари яратилаётгани таҳсинга сазовор.
Жумладан, Шоличилик илмий-тадқиқот институтида Жанубий Кореянинг AFACI маркази билан ҳамкорликда “Ўзбекистон Республикаси иқлим шароитларига мос, серҳосил, стрессга чидамли шоли навлари яратиш” лойиҳаси доирасида тадқиқотлар
олиб борилмоқда.
Авазбек ХУДОЙҚУЛОВ “Сув танқислиги муаммоси ечимлари” мақоласидан
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
Tomorqangizda suvni qanday tejash kerak?
Tomorqangizda suvni samarali boshqarish nafaqat suv resurslarini tejashga yordam beradi, balki pulni tejashga yordam beradi va ekologik barqarorlikni ta'minlaydi. Tomorqangizda suvni tejash bo'yicha ba'zi maslahatlar:
1. Mulchalash: Namlikning bug'lanishini kamaytirish va tuproqni nam saqlash uchun tuproqni mulcha bilan yoping. Bundan tashqari, begona o'tlarning o'sishini kamaytirishga yordam beradi.
2. Suv tejamkor sug'orish tizimlari: isrofgarchilikni oldini olish uchun tomchilatib sug'orish yoki suvni tejaydigan sug'orish tizimlaridan foydalaning.
3. Talab bo'yicha sug'orish: O'simliklarni jadval bo'yicha emas, balki kerak bo'lganda sug'oring. Ertalab yoki kechqurun suv bug'lanishini kamaytirish uchun sug'oriladi.
4. O'simlik navlarini tanlash: mintaqangizning iqlim sharoitiga moslashgan o'simliklarni tanlang, shunda ular mahalliy sharoitga yaxshi moslashadi va kamroq suv talab qiladi.
5. Yomg'ir suvini saqlash: Yomg'ir suvini binolarning tomidan yig'ish va bog'da foydalanish uchun maxsus idishlarga yo'naltirish tizimini o'rnating.
6. Tuproqni namlikni saqlaydigan materiallar bilan qoplash: tuproqdagi namlikni saqlab qolishga yordam beradigan geotekstil, somon yoki boshqa materiallardan foydalaning.
7. Muntazam sug'orish tizimiga texnik xizmat ko'rsatish: Suvni isrof qilmaslik uchun suv oqib ketishlarini tekshiring va shikastlangan quvurlar va nozullarni tuzating.
8. Aqlli ekishni rejalashtirish: Suvdan samarali foydalanishni ta'minlash uchun o'xshash suv ehtiyojlari bo'lgan o'simliklarni bir-biriga yaqin joylashtiring.
9. Maysa maydonini qisqartirish: maysazorning bir qismini kamroq suv talab qiladigan boshqa turdagi o'simliklar bilan almashtiring.
10. Qayta ishlanadigan materiallardan foydalaning: tuproq o'tkazuvchanligini yaxshilash uchun organik o'g'itlar va tuproq o'zgarishlaridan foydalaning.
Ushbu maslahatlarga rioya qilish sizning tomorqangizda suv sarfini sezilarli darajada kamaytirishga yordam beradi, bu sizning byudjetingizga va atrof-muhitga ijobiy ta'sir qiladi.
🌾💧 #Suvnitejamkor #Tomorqa #BarqarorQishloqxoʻjaligi #Ekologiya
💧Kanalga ulanish: 👉@tomchikanali
Savollar: 👉💧@tomchiguruhi
#Президент_фармони
❗️Пахта етказиб бериш бўйича фьючерс шартномалари ҳар бир ҳудуд бўйича алоҳида ўтказиладиган савдолар натижаларига кўра тузилади
“Қишлоқ хўжалигида эркин бозор муносабатларини янада ривожлантиришнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент Фармони (ПФ-205, 12.12.2023 й.) қабул қилинди
🔰 Фармонга кўра, 2024 йил ҳосилидан пахта етиштирувчи хўжаликлар ва кластерлар ўртасида пахта етказиб бериш бўйича фьючерс шартномалари тупроқ ҳосилдорлиги нормативлари доирасида Товар-хомашё биржасининг "пахта хомашёси секцияси"да ҳар бир ҳудуд бўйича алоҳида ўтказиладиган савдолар натижаларига кўра тузилади.
Ҳужжатнинг расмий тўлиқ матни:
👉 https://lex.uz/pdfs/6692968
Ер ҳайдаш усуллари ва унинг сифатини назорат қилиш
Ҳайдаш усуллари: загонларга бўлиб ҳайдаш ва текис ҳайдаш.
Асосий пахтакор зоналарда ер ҳайдашнинг загон усулидан фойдаланилади, бунда тупроқ бир йил ичкарига, бир йил ташқарига ағдариб ҳайдалади.
Ичкарига ағдариб ҳайдашнинг ташқарига ағдариб ҳайдаш билан навбатлаш, йирик участкаларга кўчганда жуфт сонли загонларни ичкарига агдариб ҳайдаш ва тоқ сонли загонларни эса ташқарига агдариб ҳайдаш ёки бунинг акси бўлиши керак.
Загоннинг эни 40—50 м бўлганда тракторнинг салт юриши анча камаяди.
Тракторлар буриладиган жойларни ер ҳайдаш тугалланиши биланоқ, ҳайдалма қатламни ичкарига ёки ташқарига ағдариб ҳайдаш лозим. Бунда участканинг чеккалари текис чиқади ва суғориш учун қулай шароит вужудга келади ва ердан тўла фойдаланилади. Ташқарига агдариб ҳайдашда ҳосил бўлган ариқчалар ва шудгор марзалари текисланади, ўтириб қолган қисми чизель билан юмшатилади.
Каналга уланиш: 👉 @tomchikanali 👈
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
Сув танқислиги муаммоси ечимлари (5)
# Dolzarb mavzu
# Ekspert fikri
— Қишлоқ хўжалигида сув тақчиллигини қандай камайтириш мумкинлиги бугуннинг энг долзарб саволларидан бири бўлиб турибди, — дейди Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти эксперти
Комилжон Қўзиев. — Маълумки, ушбу йўналишда сув тежовчи технологиялардан фойдаланиш энг самарали ечим ҳисобланади. Шу билан бир қаторда, ерларни лазерли текислаш, ариқ ва каналларни
бетонлаштириш, сув хўжалиги объектларини модернизация қилиш ҳамда экинларни тўғри жойлаштириш орқали ҳам юқори тежамкорликка эришиш мумкин.
Хусусан, яқинда Жиззах ва Сирдарё вилоятларида қишлоқ хўжалиги экинларини оқилона жойлаштириш орқали сув танқислигини
камайтириш бўйича тадқиқот ўтказдик.
Тадқиқот давомида Сирдарё ўзанидан Мирзачўлнинг ички қисмигача бўлган 200 километрга яқин масофадаги ерларни шартли равишда 3 та ҳудудга бўлдик ва қишлоқ хўжалиги экинларини жойлаштиришда сувни кўп ва кам талаб қиладиган экинларнинг улушини таҳлил қилдик.
Биринчи гуруҳдан жой олган Сирдарё вилоятининг Боёвут, Гулистон, Сайхунобод ва Сирдарё каби дарё билан туташ ҳудудларидаги жами экин майдонининг 54 фоизига сувни кам талаб қилувчи экинлар жойлаштирилган.
Бу кўрсаткич иккинчи ҳудуддаги Ховос туманида 66 фоизга, Мирзаобод туманида эса 56 фоизга тенг. Сирдарё ўзанига нисбатан 60-70 километр масофада жойлашган учинчи гуруҳдаги туманларда эса сувни кўп талаб қилувчи экин майдонининг улуши 41,9 фоиздан 55,2 фоизгача. Қизиқ жиҳати, дарё ўзанидан узоқлашган сари
сувни кўп талаб қилувчи экин майдонининг жамига нисбатан улуши ортиб борган.
Авазбек ХУДОЙҚУЛОВ “Сув танқислиги муаммоси ечимлари” мақоласидан,
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
Ёпиқ далада ширин қалампир етиштиришда тупроқ тайёрлаш
Ширин қалампир қумоқ ва яхши дренажли (сув туриб қолмайдиган) тупроқларни ҳуш кўради. Жуда ёпишқоқ лойли тупроқларда ширин қалампир яхши ривожланмайди ва ҳосилдорлиги паст бўлади.
Тупроқнинг ҳарорати 17- 18°С, нисбий намлиги эса 75-80% бўлиши тавсия этилади. pH (тупроқнинг ишқорийлиги) даражаси 5,5-6 бўлгани маъқул. ЕС (тупроқдаги тузнинг концентрацияси ва электр ўтказувчанлиги) 2,5 ни
ташкил қилиш тавсия қилинади.
Ҳарорат ва нисбий намлик
Иссиқхонанинг кундузги ҳарорати 20-25°С, кечаси 17-18°С бўлиши тавсия этилади. Ҳарорат 32- 38°С га кўтарилиши билан ўсимликнинг ўсиши секинлашади, гуллари ва тугунчалари тўкилиб кетади.
Ҳарорат 15°С гача пасайганда қалампирнинг ривожланиши секинлашади, 13°С га тушганда ўсишдан тўхтайди. Иссиқхонада нисбий намлик 65- 70% ни ташкил қилиши тавсия этилади.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Sug'orish uchun suv yetkazib berish xarajatlarini qanday kamaytirish mumkin?
Sug'orish uchun suv yetkazib berish xarajatlarini kamaytirishga turli usullar va texnologiyalar yordamida erishish mumkin. Masalan:
Aqlli sug'orish tizimlari:
O'simliklar ehtiyojlari va atrof-muhit sharoitlariga qarab suv miqdorini moslashtira oladigan aqlli sug'orish tizimlarini joriy etish. Bunday tizimlar ko'pincha tuproq namligi sensorlari va ob-havo stantsiyalari bilan jihozlangan, bu esa suv sarfini optimallashtirish imkonini beradi.
Tomchilatib sug'orish:
An'anaviy sug'orish usullarini samaraliroq, masalan, tomchilatib sug'orish bilan almashtirish. Bu usul suvni to'g'ridan-to'g'ri o'simlik ildizlariga yo'naltiradi, bug'lanish tufayli suv yo'qotilishini kamaytiradi.
Tuproqni mulchalash:
Tuproqni mulcha qatlami bilan qoplash namlikni saqlab qolishga yordam beradi, uning bug'lanishiga yo'l qo'ymaydi. Bu tez-tez sug'orishga bo'lgan ehtiyojni kamaytiradi va suvdan samarali foydalanish imkonini beradi.
Sug'orishni kunning vaqti bo'yicha rejalashtirish:
Erta tong yoki kechqurun kabi kunning salqin vaqtlarida sug'orish bug'lanish va shamol tufayli suv yo'qotilishini kamaytiradi.
Sensorlar va avtomatlashtirishdan foydalanish:
Tuproq namligi sensorlari va avtomatik sug'orish tizimlariga sarmoya kiritish o'simliklar qachon suvga muhtojligini aniq aniqlash va uni kerakli miqdorda yetkazib berish imkonini beradi.
Drenaj tizimining samaradorligini oshirish:
Drenaj tizimini takomillashtirish suvning turg'unligini oldini olishga yordam beradi, bu esa ortiqcha namlik va sug'orish samaradorligini pasayishiga olib keladi.
Kam suv oqimi uskunasidan foydalanish:
Samarali nasoslar va nozullar kabi zamonaviy, past oqimli uskunalarni sotib olish sug'orish jarayonini optimallashtirishga yordam beradi.
Suvni qayta ishlash va qayta foydalanish:
Yomg'ir suvini qayta ishlash va qayta ishlatish yoki sug'orish uchun tozalangan oqava suvdan foydalanishni ko'rib chiqish mumkin.
Ushbu usullarning kombinatsiyasi sug'orish suvini yetkazib berish xarajatlarini kamaytirishga yordam beradi va suvdan foydalanishni yanada samarali va barqaror qiladi.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧