🔴 چیلله_گئجه سی
به مناسبت چیلله گئجه سی (شب یلدا) که تفاسیر گوناگون و بی ملاحظه ای در شبکه های اجتماعی ارائه می شود بهانه ای شد تا مروری بر فلسفه این شب داشته باشیم.
نام این شب در تورکی چیلله می باشد.
چرا چیلله؟ و آیا منشا کلمه چیلله ترکی است؟ چرا در این شب قارپیز(هندوانه) خورده می شود؟
در تورکی "یای" یعنی کمان، چیلله نیز یعنی زه کمان(تداعی کننده کشیدگی نهایی کمان) وقتی گفته می شود "یایین چیللهسی" (چله تابستان) یعنی نهایت و اوج کشیدگی تابستان. قیشین چیللهسی(چله زمستان) نیز بمعنای کشیدگی نهایی سرما که دو تا است یکی چهل روزه "بویوک چیلله" و یکی بیست روزه "کیچیک چیلله"(چله کوچک و چله بزرگ)
وقتی گفته می شود "چیلله گئجهسی" در واقع نهایت کشیدگی شب می باشد.
چیلله اسمی است که از فعل "چیله مک" به معنای زدن پرتابی توام با ضربه ساخته شده است. همچنین از این خانواده "چیلهمک" (افشاندن شدید آب) و "چیلتیک" (بشکن زدن با انگشت). واژگان بیشتری از جمله پیلله(پله)، به لله(ساندویچ از نان لواش)، سیلله(سیلی)و... با چنین توصیفاتی می توان نتیجه گرفت که چیلله یک واژه تورکی بوده و لاغیر.
حال چرا قارپیز؟
قار+پیز
قار= برف
پیز= پسوندی است که در تورکی بیشتر برای ساختن اسمهایی که منشا گیاهی دارند استفاده می شود.(یارپیز، پیرپیزو...)
قارپیز را می توان چنین معنی کرد: از بین برنده ی نحوست و سختی برف و بوران.
نکته مقابل نیز خالی از لطف نیست: قارقیش= قار(برف)+ قیش(زمستان)
نگهداری قارپیز قرمز از یایین چیللهسی(چله ی تابستان) تا چیلله گئجهسی جهت وورد به چله زمستان( که کشش نهایی یک فصل میراننده است) در درون "سامان"(کاه) که به رنگ "ساری"(زرد) است زنجیره ی تفکر اسطوره ای ما را با برهانی قاطع به اثبات می رساند. توضیح اینکه چرا در سامان(کاه) نگهداری می شود نیز بدلیل طولانی شدن مطلب آورده نشده است.
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 آنا دیلی |بئشینجی کیتاب|
🔴 1324-1325 تحصیل ایلی
🔻 بیرینجی نشر : آذربایجان ملی حکومتی
🔴 ایکینجی نشری : فرزانه نشر ائوی
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 آنا دیلی |اوچونجو کیتاب|
🔴 1324-1325 تحصیل ایلی
🔻 بیرینجی نشر : آذربایجان ملی حکومتی
🔴 ایکینجی نشری : فرزانه نشر ائوی
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 آنا دیلی |بیرینجی کیتاب|
🔴 1324-1325 تحصیل ایلی
🔻 بیرینجی نشر : آذربایجان ملی حکومتی
🔴 ایکینجی نشری : فرزانه نشر ائوی
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "یاشا یاشا آذربایجانؽم یاشا"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 اباذر عرفانیان
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "آزادلؽق بایراغؽ"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 کوْر قرۇپۇ
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "یاشا یاشا آذربایجان"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 کوْر قرۇپۇ
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "یاشا یاشا آذربایجان"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 کوْر قرۇپۇ
👇👇👇
@TebrizMektebi
🔴 خویون آذربایجاندان باشقا هئچ کیمسه سی یوْخ
🔻خوْی بیزیم یوْلوموموزو گؤزله ییر
خوْیوموزو اونوتمایاق !
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 آنا دیلی |آلتینجی کیتاب|
🔴 1324-1325 تحصیل ایلی
🔻 بیرینجی نشر : آذربایجان ملی حکومتی
🔴 ایکینجی نشری : فرزانه نشر ائوی
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 آنا دیلی |دؤوردونجو کیتاب|
🔴 1324-1325 تحصیل ایلی
🔻 بیرینجی نشر : آذربایجان ملی حکومتی
🔴 ایکینجی نشری : فرزانه نشر ائوی
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 آنا دیلی |ایکینجی کیتاب|
🔴 1324-1325 تحصیل ایلی
🔻 بیرینجی نشر : آذربایجان ملی حکومتی
🔴 ایکینجی نشری : فرزانه نشر ائوی
👇👇👇
@TebrizMektebi
✍️
🔴 یاندیریلان کیتابلار / صمد وورغون
[ پهلوی لرین21 آذر انقلابینی قانلا بوغدوقدان سونرا 26 آذر 1325 ده یاندیریلان کیتابلار موناسبتینه ]
جلاد! سنین قالاق- قالاق یاندیردیغین کیتابلار
مین کمالین شؤهرتیدیر، مین اورهیین آرزیسی
بیز کؤچهریک بو دونیادان، اونلار قالیر یادیگار؛
هر ورقه نقش اولونموش نئچه اینسان دویغوسو،
مین کمالین شؤهرتیدیر، مین اورهیین آرزیسی
×
یاندیردیغین او کیتابلار آلوولانیر….یاخشی باخ!
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظولمته
شاعیرلرین نجیب روحو مزاریندان قالخاراق
آلقیش دئییر عشقی بؤیوک، بیر قهرمان میللته؛
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظولمته
×
جلاد! منیم دیلیمده دیر بایاتیلار، قوشمالار،
دئ، اونلاری هئچ دویدومو سنین او داش اورهیین؟
هر گرایلی پردهسینده مین آنانین قلبی وار
هر شیکستم ائولادیدیر بیر مقدس دیلهیین،
دئ اونلاری هئچ دویدومو سنین او داش اورهیین؟
×
سؤیله سنمی خور باخیرسان منیم شعیر دیلیمه؟
قوجا شرقین شؤهرتیدیر فضولینین غزلی!
سنمی ”ترک خر“ دئییرسن اولوسوما، ائلیمه؟
داهیلره سود وئرمیشدیر آذربایجان گؤزهلی
قوجا شرقین شؤهرتیدیر فضولینین غزلی!
×
جلاد! یانیب اود اولسا دا، کوله دؤنمز آرزیلار،
طبیعتین آنا قلبی قول دوغمامیش اینسانی!
هر اورهیین اؤز دونیاسی بیر سعادت آرزیلار،
قانلار ایله یازیلمیشدیر هر آزادلیق دستانی….
طبیعتین آنا قلبی قول دوغمامیش اینسانی!
×
ازل باشدان دوشمنیمدیر اوزو موردار قارانلیق
هر تورپاغین اؤز عشقی وار، هر میللتین اؤز آدی.
کاییناتا دگیشمهرم شؤهرتیمی بیر آنلیق،
منم اودلار اؤلکهسینین گونش دونلو ائولادی!
هر تورپاغین اؤز عشقی وار، هر میللتین اؤز آدی!
×
نه دیر او دار آغاجلاری، دئ کیملردیر آسیلان؟
اویونجاقمی گلیر سنه وطنیمین حاق سسی؟
دایان!….دایان!….اویاق گزیر هر اورهکده بیر آسلان،
بوغازیندان یاپیشاجاق اونون قادیر پنجه سی؛
اویونجاقمی گلیر سنه وطنیمین حاق سسی؟
×
جلاد! سنمی، دئ قیریرسان فداییلر نسلینی؟
میللتیمین صاف قانیدیر قورد کیمی ایچدیگین قان!
زامان گلیر…من دویورام اونون آیاق سسینی
شهیدلرین قییام روحو یاپیشاجاق یاخاندان؛
میللتیمین صاف قانیدیر قورد کیمی ایچدییین قان!
×
بیر ورقله تاریخلری، اوتان منیم قارشیمدا،
آنام تومریس کسمهدیمی کیخسرووون باشینی؟
کوراوغلونون، ستارخانین چلنگی وار باشیمدا،
نسیللریم قویمایاجاق داش اوستونده داشینی؛
آنام تومریس کسمهدیمی کیخسرووون باشینی؟
×
سور آتینی، دؤرد نالا چاپ! مئیدان سنیندیر آنجاق،
من گؤرورم آل گئیینیب گلن باهارن فصلینی
قوجا شرقین گونشیدیر یاراندیغیم بو تورپاق،
من یئتیردیم آل بایراقلی اینقیلابلار نسلینی؛
من گؤرورم آل گئیینیب گلن باهار فصلینی!
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "آذربایجان - آذربایجان"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 اباذر عرفانیان
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "شانلؽ یوردۇمۇز"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 کوْر قرۇپۇ
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "ستارخان ائلی ییک"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 کوْر قرۇپۇ
👇👇👇
@TebrizMektebi
💯 "ستارخان ائلی ییک"
🔴 آذربایجان میللی مارشؽ
🎧 اوْخۇیۇر :
🔻 کوْر قرۇپۇ
👇👇👇
@TebrizMektebi