إنا حملنا الحزن أعواما و ما طلع الصباح..

تو را که دیده ز خواب و خمار باز نباشد
ریاضت من شب تا سحر نشسته چه دانی..؟

محمود درويش
سعدی

@sodqaihaa

Читать полностью…

أريدُ يَدَيكِ
لِأحمِلَ قلبي

دو دستت را به من بسپار
که با آن‌ها
دلِ خود را نگه دارم..

محمود درويش
احسان پرسا

@sodqaihaa

Читать полностью…

..‎لا تُغرِّبْ أحَدًا رَآك وَطَنًا

غریب مدار
آن را که
آغوشت وطن اوست..

کنون که صاحب مژگان شوخ و چشم سیاهی
نگاه دار دلی را که برده‌ای به نگاهی..

محمود درویش
سیداکبر موسوی
فروغی بسطامی

@sodqaihaa

Читать полностью…

گزارشی کوتاه از حیات و شعر محمود درویش
تهیه شده توسط شبکه الجزیره

#ذكرى_ميلاد_محمود_درويش

@sodqaihaa

Читать полностью…

🔴اگر به نزار قباني لقب «شاعر المرأة و الحب» را داده‌اند، محمود درویش در ادبیات معاصر عرب به «شاعر الثورة و الوطن» شناخته می‌شود.

١٣ مارس اما سالروز تولد مردی است که سرودن از مفاهیم پایداری حتی تا جایی که نام ادبی‌ش را «شاعر القضیة الفلسطینیة» انتخاب کنند، او را از پرداختن به مفاهیم عاشقانه دور نکرد تا آنجا که یادداشت نویس جریده‌های عربی نوشت: "في شعر درويش يمتزج الحب بالوطن بالحبيبة الأنثى!"

عنصر فعال سازمان آزادى بخش فلسطين (که البته در ١٩٩٣ و در اعتراض به پذیرش پیمان اسلو از آنجا استعفا داد) در روستای «البروه» حومه شرقی شهر «عکا» در فلسطین بدنیا آمد؛ لکن سرنوشت او از همان ابتدا با جنگ و پناهندگی و تبعید گره خورده بود به‌گونه‌ای که در شش سالگی و در پی حمله اسراییل به البروه، به لبنان پناهنده شدند.

در ١٩۶٠ و زمانی که جوانی خوش سیما بود اولین دفتر شعر خود را با نام «گنجشک‌‌های بی بال» منتشر کرد اما آنچه که باعث شهرت او شد دومین مجموعه او یعنی دفتر «اوراق الزیتون» بود.

این شهرت طی سالیان، تا بدانجا پیش رفت که سروده‌های درویش به آوازها و ترانه‌های محبوب مردمان شام بدل شده است.

محمود درویش سردبیری روزنامه مهم «الاتحاد» را نیز تجربه کرد اما اتفاق مهم ادبی حیات‌ش بعد از ایجاد پارلمان بین المللی نویسندگان به همراه «ژاک دریدا» و «پیر بوردیو»، تاسیس فصلنامه ادبی و مدرن جهان عرب با نام «الکرمل» بود که خود مبنای بسیاری از اتفاقات نو در ادبیات و شعر معاصر عرب شد.

محمود درویش با انتشار حدود سی دفتر شعر که عموما به فارسی نیز ترجمه شده‌اند از پرکارترین شاعران در اقلیم خود به شمار می رود. شاید در مجالی موسع‌تر به احصاء و تحلیل این ترجمه‌ها و حتی سبک شناسی سروده های او بپردازیم اما در این بستر کوتاه و صرفا با هدف یادی از سالروز تولد او، توجه شما مخاطبان ارجمند را به چند قطعه کوتاه حول شاعر انقلاب و عشق جلب می‌کنیم!

@sodqaihaa

پ ن: این مرد جذاب با آن طنین صدای منحصر بفرد، در ٩ اوت ٢٠٠٨ و در پی عمل جراحی قلب در تگزاس آمریکا درگذشت.

#ذکری_میلاد_محمود_درويش

@sodqaihaa

Читать полностью…

دعاهای سحر گویند می‌دارد اثر، آری-
-اثر می‌دارد امّا کی شبِ عاشق سحر دارد؟!

یَقُولونَ في الصُّبْحِ ٱلدُّعاءُ مُؤَثِّرْ
فَقُلْتُ نَعَمْ لَو کانَ لَیلي لَهُ الصُّبْحُ!

وحشی بافقی
حسن البوريني [شاعر فلسطینی قرن ۱۰ هجری]

#تطبیق

@sodqaihaa

Читать полностью…

نحنُ الرجال إذا عشقنا امرأة، أقفلنا باب قلوبنا!

ما مردان اگر عاشق زنی شویم، بر درب قلب‌های‌مان قفل می‌زنیم 🥹

@sodqaihaa

Читать полностью…

🌀اشتباه ششم از سلسله باورهای غلط حول «نزار قباني»

در یادداشت‌های پیشین یعنی اینجا، اینجا و اینجا، برخی باورها و انتساب‌های غلط راجع به شاعر شهیر سوری را شرح دادیم.

انتشار آخرین قسمت از سریال «در انتهای شب» و سکانس پایانی آن، سبب شد بسیاری از کاربران، این تصاویر و دیالوگ‌های آن را بر جملات معروفی منطبق کنند و آن جملات را به «نزار قباني» منسوب کنند. صفحات فارسی‌زبان، ترجمه فارسی این عبارات را ذکر کرده‌اند؛ لکن متن اصلی عربی به شرح زیر است:

«اذا انتهى الكلام بيني و بينك
و تقطعت سبل الوصال
وافترقنا وعدنا غرباء
تعرف علي مجدداً»

«اگر سخن میان من و تو پایان یافت
و راه های وصال قطع شدند
و جدا و غریبه گشتیم
از نو با من آشنا شو»


لطافت جملات و انطباق زیاد آن بر این سریال پرطرفدار، سبب شد که این انتساب در سطح گسترده‌ای در عموم پیج‌های شلوغ و خلوت فجازی فارسی، منتشر شود؛ حال آنکه این جملات ارتباطی با نزار قباني ندارد.
این انتساب اشتباه به فارسی‌زبانان هم منحصر نیست و بسیاری از شبکه‌های اجتماعی و تالارها و فروم‌های عرب‌زبان نیز دچار این خطا شده‌اند. حتی برخی از آنان این جملات را به «محمود درویش» منسوب کرده‌اند؛ نظیر اتفاقی که در فضای فارسی برای جملات منتسب به مولانا و دکتر شریعتی می‌افتد!

علی أی‌حال آنچه که می‌دانیم این است که این عبارات، از نزار قباني نیست و ظاهراً سراینده مشخصی هم ندارد؛ اگر یافتید، ما را مطلع کنید!

منتخبی از عاشقانه‌های کلاسیک و معاصر فارسی را اینجا بخوانید:
@sodqaihaa

Читать полностью…

و أنا غريب الدار في وطني..

دست بردار از این در وطن خویش غریب..

محمود‌ درویش
مهدی اخوان‌ثالث

#تطبیق

@sodqaihaa

Читать полностью…

اَنْتَ کَهْفی حینَ تُعْیینِی الْمَذاهِبُ فی سَعَتِها وَتَضیقُ بِیَ الاَْرْضُ بِرُحْبِها..

تو پناهگاه منی! تو کهف منی! تو مأمن منی وقتی که راه‌ها و مذهب‌ها با همه خرافه‌هایش مرا به عجز می‌کشاند و زمین با همه وسعتش بر من تنگی می‌کند..

حسین بن علی
مهدی شجاعی

🖋 حسین ابراهیم‌نژاد

@sodqaihaa

Читать полностью…

از دل مردم درت میارم که تنهایی دوستت داشته باشم

@sodqaihaa

Читать полностью…

قدح هفتم

لَحَی اللهُ بعض الناس یأتي جَهالةً
الی ساقِ محبوبٍ یُشبَه بالبُردی

و ساقُ حَبیبی حین شَمّرَ ذَیلَه
کَرُدْنِ حریرٍ مُمتَلِ ورقَ الوردِ

نفرین خدا بربرخی کسان باد که از سر نادانی ساق محبوب را به نی، مانند می‌کنند!

ساق محبوبم چون دامن بالا بزند چونان آستینی حریر آکنده از گلبرگ است!
 
سعدي
موسی اسوار

@sodqaihaa

Читать полностью…

قدح پنجم

یقولون لَثمُ الغانیات مُحرّمُ
أ سَفکُ دِماء العاشقین مباحُ؟!

گویند که بوسه دادن ماه‌رُخان حرام باشد
آیا ریختن خون عاشقان مباح است؟!

سعدي
موسى اسوار

@sodqaihaa

Читать полностью…

قدح سوم

مَتی طَلع البدرُ إشتعلتُ صبابة
بما في فؤادي من بُدور أكلّة..

هرگاه که ماه برآید از عشق آن ماه‌وشان پرده‌نشین که در دلم جای گرفته‌اند، می‌سوزم..

سعدي
موسى اسوار

@sodqaihaa

Читать полностью…

قدح اول

أيُتلفُني نبل و لم أدرِ من رَمَى؟!
أيَقتلني سيف و لم أر ضاربي؟!

آیا سزاست که ندانم به تیر کدام تیرانداز به خاک هلاک می افتم؟!
آیا رواست به شمشیری کشته شوم و ضارب را نبینم؟!

سعدي
موسی اسوار

@sodqaihaa

Читать полностью…

لم یكن كافيا ماتفتح من شجر اللوز
فإبتسمي يزهر اكثر..!

درختان بادام
به قدر کافی شکوفه نداده‌اند
لبخند بزن تا بیشتر شکوفا شوند..!

محمود درویش
صالح بوعذار

@sodqaihaa

Читать полностью…

آن‌چنان به عشق‌ورزی با محبوبم مشغولم که من را فرصتی برای دشمنی با بدخواهانم نیست!

محمود درویش
علی م

@sodqaihaa

Читать полностью…

قبّلت خنجرك الحلو
ثم احتمیت بكفّیك أن تقتلیني
و أن توقفیني عن الموت..

دل به ابروی تو ای تازه جوان باید داد
بوسه بر تیغ تو باید زد و جان باید داد..

محمود درویش
فروغی بسطامی

@sodqaihaa

Читать полностью…

من أنا؟!

شاعر وطن و عشق، خودش را معرفی می‌کند!

#ذكرى_ميلاد_محمود_درويش

@sodqaihaa

Читать полностью…

«صدغیها» فرصت نیافت تا برای ۹ آگوست سالروز وفات «محمود درویش» شاعر بزرگ فلسطینی یادداشت ویژه‌ای تهیه کند؛ اما او آن‌قدر به گردن ادبیات معاصر عرب حق دارد که یاد و نامش را گرامی داشته و مروری بر قطعاتی کوتاه از سروده‌های او داشته باشیم.

همچنین پرونده‌ای را که برای سالروز تولد او تهیه کرده بودیم بازخوانی می‌کنیم.

@sodqaihaa

Читать полностью…

📚 ۹ آگوست روز دوستداران کتاب (Book Lovers Day) است و معرفی کتاب در این روز، امر مرسومی‌ست.

«صدغیها» نیز بر همین اساس لیست پیشنهادی خود در حوزه شعر عرب و بویژه عاشقانه‌های عربی را به شما مخاطبان گرانقدر تقدیم می‌کند.

پر واضح است که انتخاب این کتاب‌ها به معنای رجحان قطعی آن‌ها بر دیگر کتب این حوزه نیست؛ لکن سعی ما بر آن بوده که برای این امر، بررسی دقیقی صورت پذیرد؛ خصوصا در مجموعه‌های شعری، قوت ترجمه و اقبال مخاطب به آن، ملاک مهمی برای گزینش بوده است.

امیدواریم این فهرست برای شما سودمند باشد.

@sodqaihaa

أ. درباره شعر عرب

۱.رویکردهای شعر معاصر عرب/احسان عباس/ترجمه حبیب‌الله عباسی/نشر سخن

۲.سیری در شعر عربی (از روزگار جاهلی تا سقوط بغداد) همراه با منتخبی از دیوان الشعر العربي ۴-۱/أدونیس/ترجمه حبیب‌الله عباسی/نشر سخن

۳.گزیده‌ای از شعر عربی معاصر/مصطفی بدوی/ترجمه غلامحسین یوسفی، یوسف بکّار/نشر سخن

۴.از سرود باران تا مزامیر گل سرخ (پیشگامان شعر عرب امروز)/موسی اسوار/نشر سخن

۵.بدر شاکر السیاب و دیگران - رؤیا و کابوس؛ شعر پویای معاصر عرب/ گردآوری و ترجمه عبدالحسین فرزاد/نشر مروارید

۶.إمرؤ القیس و دیگران - غزالانی در میان خلایق؛ گزیدهٔ عاشقانه‌های کلاسیک عرب/گردآوری و ترجمه عبدالحسین فرزاد/نشر مروارید

۷.شعر معاصر عرب/محمدرضا شفیعی کدکنی/نشر سخن

۸.پیش‌درآمدی بر شعر عربی/أدونیس/کاظم‌ برگ‌نیسی/نیماژ

۹.تاریخ ادبیات زبان عربی/حنا الفاخوری/ ترجمه عبدالمحمد آیتی/ نشر توس

۱۰.تاریخ ادبیات عرب/ رینولد نیکلسون/ ترجمه کیوان‌دخت کیوانی/نشر ویستار

۱۱.تاریخ ادبیات معاصر عرب کمبریج/سرویراستاری محمد مصطفی بدوی و هیئت نویسندگان/ترجمه و حواشی‌نویسی امیرحسین اللهیاری/انتشارات مولی

ب. مجموعه‌های شعر

۱.معلقات سبع/ترجمه عبدالمحمد آیتی/سروش

۲.چکامه‌های متنبی (متن سه زبانه)/ترجمه موسی اسوار/نشر هرمس

۳.هزاره اول پس از چشمانش/نزار قباني/ترجمه ایاد فیلی/نشر آوگان

۴.از حروف الفبایم باش(متن دو زبانه)/نزار قباني/ترجمه ستار جلیل‌زاده/نشر‌ گل‌آذین

۵.دوران عاشقی (متن دو زبانه)/غادة السمان/ستار جلیل‌زاده/نشر گل‌آذین

۶.غمنامه‌ای برای یاسمن‌ها/غادة السمان/ترجمه عبدالحسین فرزاد/نشر چشمه

۷.نامه‌های عاشقانه جبران خليل جبران/ترجمه آزاده مسعودنیا/نشر ثالث

۸.ریتا، عشق و یاسمن/محمود درویش/ترجمه موسی بیدج/سرزمین اهورایی

۹.ستاره‌ها در دست/أدونیس/موسی اسوار/نشر سخن

۱۰.بذر فریاد (متن دوزبانه)/احمد مطر/ترجمه یونس مرادی جعفرلو/نشر گل‌آذین

۱۱. بر چکاد چکامه عشاق/دیوان کبیر ابن فارض/ترجمه منظوم (۷۶۱ بیت) امیرحسین اللهیاری/نشر مولی

پ ن:
اگر مایل بودید فقط دو کتاب از این مجموعه را انتخاب کنید، پیشنهاد ما، اول کتاب «شعر معاصر عرب» اثر دکتر شفیعی کدکنی و دوم کتاب «از سرود باران تا مزامیر گل سرخ» است.

در یادداشت‌های بعدی، اگر فرصتی دست داد، به معرفی تک‌تک این کتاب‌ها خواهیم پرداخت.

@sodqaihaa

Читать полностью…

دم رفتنت
تنگ در آغوشت می‌کشم
یکی می‌شویم
چونان هم‌آغوشی دو حرف مشدد..

محي‌الدين عربي
سیداكبر موسوی
✒️ محسن بنی فاطمه

@sodqaihaa

Читать полностью…

لَنْ تَستطيعَ سِنينُ البُعْدِ تَمنَعُنا
إنَّ القُلوبَ بِرَغْمِ البُعدِ تَتَّصِلُ..

تو آن نه‌ای که چو غایب شوی ز دل بروی
تفاوتی نکند قرب دل به بُعد مکان!

عبدالعزيز جويده
سعدی

#تطبیق

@sodqaihaa

Читать полностью…

- تو خواب دیدمش؛
- بعد چی شد؟!
- آرزو کردم همون [اتفاقی] که برای اصحاب کهف افتاد برای من هم بیفته...

@sodqaihaa

Читать полностью…

ما أجهل الناس الذین یَتَوهمونَ أن المَحَبة مُتولدةِ بالمعاشرةِ الطویلة و المرافقةِ المستمرة.
إنَّ المَحبة الحقیقيةَ هی ابنة التفاهم الروحي و إن لم یَتِمُّ هذا التفاهم بلحظةِِ واحدةِِ، لا یَتِمُّ بِعامِِ و لا بِجیلِِ کامل..

چه نادانند آن مردمی که گمان می‌کنند عشق با معاشرت طولانی و همراهی مستمر پدید می آید.
عشق حقیقی آن است که زاده سازگاری روحی باشد و اگر این تفاهم در یک لحظه کامل نشود، در یک سال و یک نسل تمام نیز به تکامل نمی رسد..

جبران خلیل جبران
مژده توسلی

@sodqaihaa

Читать полностью…

تَطوفُ بِقَلبي ساعَةً بَعدَ ساعَةٍ
لِوَجدٍ وَتَبريحٍ وَ تَلثُمُ أَركاني

ز پای تا به سرم هر نفس کنند طواف
نیاز و سوز و غم و درد و اندُه و هجران!

ابن عربي [قصيدة «تناوحت الأرواح» من ديوان «ترجمان الأشواق»]
امیرحسین اللهیاری [ترجمه منظوم از همان دیوان با عنوان «عشق را زبانی دگر»]

@sodqaihaa

Читать полностью…

قدح ششم

و أسفَرَت البراقِعُ عن خُدودٍ
أقولُ تَحَمّرَتْ بِدَم الکُبودِ

و غَربیبِ العقائصِ مُرسلاتٍ
یَطُلنَ کَلَیلَةِ الدَّنَفِ الوَحیدِ..

نقاب‌ها که برافتاد، گونه‌هایی نمایان شد که گویی از خونِ جگر [دلشدگان] سرخی گرفته بود
وبافه‌های سیاه و‌فروهشته گیسوان، چون شب بیماران تنها، بلند بود..

سعدي
موسی اسوار

@sodqaihaa

Читать полностью…

قدح چهارم

أهذا هِلالُ العيد أم تحت بُرقعٍ
تلوحُ جباهُ العين شبه أهِلّة..

این هلال عید است یا ابروی آن مه‌لقا که از زیر نقاب چون هلال می‌نماید..

سعدي
موسى اسوار

@sodqaihaa

Читать полностью…

قدح دوم

و إن سجع القمريُ صُبحاً أهمني
لِفقْد أحبائي کصَرخة ناعبِ

أری سُحُبا في‌الجو تُمطرُ لؤلؤاً
علی‌الروض لکنّا علَي کحاصِبِ..

بامدادان چون قُمری نغمه‌سرایی کند، در فقدان یاران، نغمه او چون بانگ زاغ اندوهگینم می‌کند.

در آسمان ابر‌هایی می‌بینم که بارانش بر چمن، مروارید است و بر من تگرگ بلا..

سعدي
موسی اسوار

@sodqaihaa

Читать полностью…

🔴برای سعدی

اول اردیبهشت‌ماه جلالی
بلبل گوینده بر منابر قضبان
بر گل سرخ از نم اوفتاده لآلی
همچو عرق بر عذار شاهد غضبان


✅سعدی که خود رب‌النوع زبان فارسی است و بر تارک شعر این لسان می‌درخشد، به سبب سال‌ها حضور در نظامیه بغداد و جهان عرب و تسلط بی‌بدیل بر قرآن کریم و علوم اسلامی و از سر طبع‌آزمایی و مفاخره و نیز لذت آفرینش هنری در عرصه‌ای نو و آشکارسازی میزان تأثراتش از مظاهر فرهنگ اسلامی، به سرایش اشعاری به زبان عربی پرداخته که امروز فقط بخشی از آن در دسترس ما است.

@sodqaihaa

از جمله پژوهش‌ها و ترجمه‌هایی که بر این اشعار صورت گرفته، ۲ مجموعه از بالاترین ارزش ادبی برخوردارند.
یکم، ترجمه فاخر و نثر توانمند و وزین دکتر مؤید شیرازی که در سال ۱۳۶۲ به زیور طبع آراسته شد و دوم، ترجمه استاد موسی اسوار که با دقتی عالمانه و قریحه‌ای شاعرانه، دست به تصحیح و ترجمه اشعار عربی شیخ اجل زد. این مجموعه در سال ۱۳۹۰ توسط مرکز سعدی‌شناسی انتشار یافت.

صدغیها [مجموعه برگزیده عاشقانه‌های عرب]، در سالروز بزرگداشت این حکمران مطلق واژه، عالیجناب مصلح‌الدین سعدی، شما را به نوشیدن هفت قدح از این جام دعوت می‌کند.

@sodqaihaa

Читать полностью…