16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Брытанскую выведку MI6 упершыню ўзначаліць жанчына. СМІ адзначаюць яе «ўсходнеэўрапейскія карані»
Гэтай восеньню MI6 узначаліць 47-гадовая Блэйз Мэтравэлі. Яна зьменіць на пасадзе Рычарда Мура, абвясьціла прэс-служба брытанскага ўраду.
Мэтравэлі ўзначальвае ў MI6 аддзел тэхналёгій і інавацый. Да гэтага яна займала вядучыя пазыцыі ў контрвыведцы MI5, а перад гэтым служыла ў выведцы ў Эўропе і на Блізкім Усходзе. Яна гаворыць па-арабску і мае досьвед працы на Блізкім Усходзе, у тым ліку ў зонах баявых дзеяньняў.
MI6 займаецца зборам інфармацыі за мяжой, супрацьдзеяньнем варожым дзяржавам і барацьбой з тэрарызмам, адзначае Бі-бі-сі. У інтэрвію газэце Telegraph у 2021 годзе Мэтравэлі казала, што пагрозу для Брытаніі ўяўляюць «дзеяньні расейскай дзяржавы – [але] не сама Расея», і што Кітай «зьмяняе сьвет, што ўяўляе для Брытаніі цудоўныя магчымасьці і адначасова пагрозу».
Газэта Financial Times зьвярнула ўвагу на грузінскае паходжаньне яе прозьвішча, напісаўшы пра «ўсходнеэўрапейскія карані» Блэйз Мэтравэлі.
«Нацыянальная ідэя разгромленая, яе найлепшыя носьбіты або забітыя, або сядзяць у турмах, або ў падпольлі і эміграцыі», — піша Сяргей Дубавец
https://smarturl.click/WR6nA
«Над краінай лунае Лукашэнка, які «не адчувае» нацыянальную ідэю, а значыць, не адчувае нацыю і саму Беларусь».
«А ў чым нацыянальныя інтарэсы Беларусі, калі глядзець на Лукашэнку? У тым, каб даіць Расею ці Кітай? Каб пасварыцца з астатнімі суседзямі?»Читать полностью…
Беларусам прапаноўваюць бясплатны квіток у Расею і «лёгкі заробак» там
Махляры прыдумалі новую схему падману: беларусам прапануюць аднадзённую камандзіроўку ў Расею, каб адкрыць банкаўскую карту.
Як удакладняецца, апублікаваныя ў Telegram і сацсетках пасты абяцаюць беларусам аплочаную паездку ў Маскву, Санкт-Пецярбург ці Смаленск. Падчас паездкі трэба аформіць карту расейскага банка для «працэсінгу» або «крыпта-арбітражу». Аднак такую карту кібэрзлачынцы выкарыстоўваюць для вываду грошай, а той, хто аформіў карту на сваё імя, будзе несьці адказнасьць, папярэдзілі ў МУС Расеі, бо ўдзел у такіх схемах – крымінальнае злачынства.
У ЗША затрымалі падазраванага ў нападзе на заканадаўцаў-дэмакратаў у Мінэсоце
57-гадовага Вэнса Лютэра Болтэра затрымалі ў лесе ля гораду Грын-Айн, дзе ён жыў.
Болтару выставілі абвінавачаньні ў забойстве двух чалавек і замаху на забойства яшчэ дваіх.
Сьцьвярджаецца, што менавіта ён, апрануўшыся ў паліцэйскую форму, застрэліў 14 чэрвеня былую сьпікерку палаты прадстаўнікоў штата Мэлісу Хортман і яе мужа Марка, а таксама зрабіў замах на сэнатара штата Джона Хофмана і ягоную жонку.
Паліцыянты знайшлі ў машыне Болтэра сьпіс зь 70 імёнаў, які ўключаў дэмакратаў, у тым ліку заканадаўцаў Мінэсоты, і тых, хто выступаў за права на аборт.
Выпрабаваньне на ўкраінскі патрыятызм. Украінскія байцы з Расеі і Беларусі гадамі ня могуць атрымаць новыя пашпарты ва Ўкраіне
https://smarturl.click/6Wv65
«Я чую, што ёсьць распараджэньне негалоснае расейцам і беларусам, хто ваюе, не даваць грамадзянства. На саміх судах яны просяць: мы прадстаўляем дзяржаўную ўладу, не дазваляйце, не давайце магчымасьць яму падаваць дэклярацыю, у нас устаноўка агульная па ўсіх».
Ужо сёньня: дзень памяці Эдварда Вайніловіча, Bloomsday і іншыя памятныя даты
https://smarturl.click/zd6A8
Гаспадарчы і палітычны дзяяч, мэмуарыст Эдвард Вайніловіч памёр 16 чэрвеня 1928 году.
У 1905–1910 гадах на грошы Вайніловіча пабудавалі Чырвоны касьцёл у памяць пра ягоных дзяцей, якія заўчасна памерлі, — Сымона і Алену Вайніловічаў.
На ілюстрацыі: Эдвард Вайніловіч
Доля беларускіх калійных угнаеньняў на ўсясьветным рынку скарацілася да 6 адсоткаў з 2021 году
https://smarturl.click/ReYX9
Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя ААН (FAO) у чэрвеньскай справаздачы «Пэрспэктывы харчаваньня» прааналізавала падзеі, якія ўплываюць на усясьветныя рынкі харчовай прадукцыі.
Асобныя разьдзелы дакумэнту прысьвечаныя аналізу рынку ўгнаеньняў пасьля пачатку поўнамаштабнай вайны Расеі супраць Украіны і яго аднаўленьню.
Згодна зь інфармацыяй FAO, доля беларускага калію ва ўсясьветным гандлі ўгнаеньнямі скарацілася з 9 % у 2021-м да 6 % у 2024 годзе.
Пры гэтым доля расейскіх аналягічных угнаеньняў павялічылася з 18 % у 2021-м да 25 % — у 2024 годзе, дзякуючы скасаваньню некаторых абмежаваньняў на пастаўкі ўгнаеньняў з Расеі.
На фота: чыгуначныя перавозкі беларускага калію, архіў
У Беларусі расказалі, дзе і калі дазволяць паляваньне на мядзьведзяў
https://smarturl.click/7vEzD
У Дзяржаўнай інспэкцыі аховы жывёльнага і расьліннага сьвету паведамілі, што паляваньне на жывёл будзе дазволена не ва ўсіх рэгіёнах Беларусі і цягам толькі пэўных пэрыядаў.
На мядзьведзя дазволілі паляваць у Віцебскім, Глыбоцкім, Гарадоцкім, Докшыцкім, Дубровенскім, Лепельскім, Лёзьненскім, Аршанскім, Сеньненскім і Ўшацкім раёнах Віцебскай вобласьці, і ў Барысаўскім і Лагойскім раёнах Менскай вобласьці.
На мядзьведзя можна будзе паляваць з 1 ліпеня да 31 сьнежня, а на рысь — з 1 кастрычніка па 31 студзеня.
Прадстаўнік Дзяржаўнай інспэкцыі паевдаміў, што пры падрыхтоўцы парадку правядзеньня паляваньня на мядзьведзя і рысь спэцыялісты арыентаваліся на расейскую практыку.
На ілюстрацыйным фота: паляўнічы
Авіякампанія Flydubai на тле абвастрэньня сытуацыі паміж Ізраілем і Іранам скасавала рэйсы ў Менск
https://smarturl.click/L3GQM
Дзяржаўная авіякампанія Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў Flydubai рэйсы ў Менск і зь Менску, якія мусілі адбыцца 15 чэрвеня.
Як вынікае з сайту Нацыянальнага аэрапорту «Менск», скасаваны рэйс зь Менску ў Дубай — самалёт мусіў вылецець а 0.30, а таксама з горада Дубай у беларускую сталіцу, які плянаваўся на 23.30.
Адпаведныя рэйсы кампаніі, заплянаваныя на 16 чэрвеня, пакуль ёсьць у раскладзе палётаў.
Кампанія Белавія ад выкананьня рэйсаў у Дубай не адмовілася.
На фота: цэнтар горада Дубай. Архіў
Ізраіль і Іран правялі новыя ўзаемныя атакі, емэнскія хусіты далучыліся да баявых дзеяньняў на баку Тэгерану
https://smarturl.click/kZ2o2
Ізраіль і Іран правялі новыя ўзаемныя атакі ў ноч на 15 чэрвеня, пасьля таго як прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп заявіў, што канфлікт можна лёгка спыніць і папярэдзіў Тэгеран на выпадак нанясеньня ўдараў па амэрыканскіх мэтах.
Як паведаміла агенцтва Reuters, ізраільскія выратавальныя каманды зь ліхтарыкамі і сабакамі абыходзілі руіны жылых будынкаў, разбураных у выніку ўдараў, каб знайсьці тых, хто выжыў, пасьля таго, як загінулі як мінімум 10 чалавек, у тым ліку дзеці.
Раніцай ізраільскія вайскоўцы заклікалі іранцаў, якія жывуць паблізу ядзерных рэактараў і вайсковых аб’ектаў тэрмінова эвакуавацца, а прэм’ер-міністар Біньямін Нэтаньягу заявіў, што напады Ізраіля дагэтуль — нішто ў параўнаньні з тым, што Іран убачыць неўзабаве.
На фота: ізраільскія выратавальныя каманды зь ліхтарыкамі і сабакамі шукаюць людзей у разбураным у выніку ўдару Ірана жылым доме, 15 чэрвеня 2025
Ужо сёньня: дзень пачатку суду над сябрамі Саюзу змаганьня за незалежнасьць Беларусі
15 чэрвеня 1949 году ў Менску пачаўся суд над Саюзам змаганьня за незалежнасьць Беларусі, падпольнай арганізацыяй, што дзейнічала ў 1946–49. 18 падсудных атрымалі розныя тэрміны няволі.
Пра іншыя падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»:
https://smarturl.click/zd69w
Галоўнае за 14 чэрвеня
📌 10 кілямэтраў салідарнасьці. Беларусы ў Вільні правялі роварны прабег у падтрымку зьняволеных журналістаў. ФОТА
📌 Ініцыятыва MALDZIS выкупіла кнігу Сімяона Полацкага
📌 Праз сто гадоў у Вільні зьявіўся новы «Золак»
📌 Ізраіль пашырае апэрацыю ў Іране. Пад удар трапіў нафтавы завод у Тэбрызе
📌 МЗС: сярод пацярпелых у ізраільска-іранскім канфлікце грамадзян Беларусі няма
📌 Расея зноў перадала Ўкраіне 1200 целаў. Сярод абмененых жывых палонных беларусаў не было
📌 Пракуратура ў Менску зацікавілася арандатарамі гістарычных будынкаў. Але зь якой мэтай?
📌 Праваабаронца Кісьляк просіць распачаць крымінальную справу за адмовы ў прытулку беларусам у Грузіі
📌 «Крэатыўны кансьпіралягічны ход». Чаму Лукашэнка ўсё шукае вінаватых у «бульбяной змове»
Пракуратура ў Менску зацікавілася арандатарамі гістарычных будынкаў. Але зь якой мэтай?
https://smarturl.click/e06zX
Больш за 200 сталічных арганізацый займаліся бізнэсам у помніках архітэктуры і не адлічвалі працэнт прыбытку ў фонд Аляксандра Лукашэнкі па падтрымцы культуры і мастацтва.
Генэральная пракуратура запатрабавала ліквідаваць парушэньні.
Ініцыятыва MALDZIS выкупіла кнігу Сімяона Полацкага
Ініцыятыва MALDZIS выкупіла першае выданьне кнігі «Жазло кіраваньня» Сімяона Полацкага. У прэс-рэлізе ініцыятывы сьцьвярджаецца, што гэта адзін з найбольш каштоўных кніжных помнікаў, створаных беларусамі.
«Жазло кіравання» («Жезлъ правленіѧ») было надрукаванае ў Маскве ў 1667-ым годзе на царкоўнаславянскай мове і належыць да надзвычай рэдкіх артэфактаў. Гэта першая выдадзеная кніга беларускага манаха-асветніка Сімяона Полацкага" — пішуць удзельнікі ініцыятывы.
Ізраіль пашырае апэрацыю ў Іране. Пад удар трапіў нафтавы завод у Тэбрызе
https://smarturl.click/y6kZB
Армія абароны Ізраілю пашырае апэрацыю на тэрыторыі Ірану, заявіў дарадца прэм’ер-міністра Дзьмітрый Гендэльман. Паводле яго слоў, удары наносяцца па дзясятках ключавых аб’ектаў, уключаючы пускавыя ўстаноўкі балістычных ракет, вайсковыя базы і стратэгічную інфраструктуру.
Пасьля гэтага іранскія СМІ паведамілі аб выбухах на паўночным захадзе краіны. У прыватнасьці, агенцтва Mehr паведаміла пра гучныя выбухі у Тэбрызе. Верагодна, ізраільская авіяцыя атакавала там нафтавы завод, а таксама вайсковую базу шагіда Факуры, якая прымыкае да міжнароднага аэрапорту.
Гарадзенская блогерка прарэклямавала краму ДВП – ёй нагадалі, што гэтыя «сувэніры» робяць і палітвязьні
Гарадзенская блогерка Леначка Лукашык апублікавала ў Instagram агляд крамы Дэпартамэнта выкананьня пакараньняў (ДВП) «еДИН»», якая нядаўна адкрылася ў Горадні. Падпісчыкі нагадалі ёй, што гэтыя рэчы робяць вязьні, у тым ліку палітзьняволеныя.
Крама разьмешчаная ў «Турэмным дворыку» на вуліцы Урыцкага, 28. На шыльдзе напісана, што там прадаюцца «сувэніры і ня толькі», піша Hrodna.lfe.
На продаж выстаўленыя мангалы, печы і іншыя рэчы для саду, мэбля, драўляныя гадзіньнікі і іншыя прадметы інтэр'еру, кухоннае начыньне, тэкстыль, карціны, шахматы. Прадаюць спэцвопратку. «Уся прадукцыя зробленая ўручную», – удакладняе блогерка.
Карыстальнікі абурыліся кантэнтам і прапанавалі скардзіцца на пост. Раніцай 16 чэрвеня Лукашык ужо выдаліла пост з Instagram, піша тэлеграм-канал "Право имеют".
📹 Украінская служба Радыё Свабода здолела ўстанавіць расейскіх вайскоўцаў, якія, верагодна, датычныя да расстрэлаў чатырох цывільных грамадзян і двух удзельнікаў мясцовай тэрытарыяльнай абароны.
https://smarturl.click/VRv7b
Гэтых шасьцёх чалавек забілі 4-5 сакавіка 2022 году падчас расейскай акупацыі ў раёне Яблунскай вуліцы ў горадзе Буча, які месьціцца за 30 кілямэтраў на захад ад Кіева.
У Горадні сёньня пачнецца як найменш 108-мы суд за «здраду дзяржаве»
Як стала вядома праваабаронцам «Вясны», 16 чэрвеня ў Гарадзенскім абласным судзе пачынаецца завочны суд над 39-гадовым Андрэем Занеўскім. Яго абвінавачваюць у «здрадзе дзяржаве» (ч. 1 арт. 356 КК). Сутнасьць абвінавачваньня невядомая.
Агулам ад 2020 году за «здраду дзяржаве» былі засуджаныя прынамсі 107 чалавек.
Расея дапамагла эвакуаваць з Ірану грамадзян Беларусі празь мяжу Азэрбайджану
Міністэрства замежных спраў Расеі паведаміла пра эвакуацыю з Ірану 238 грамадзян Расеі, Беларусі і Таджыкістану.
Як адзначаецца ў афіцыйным паведамленьні, эвакуацыя адбывалася праз наземную мяжу паміж Іранам і Азэрбайджанам, паколькі паветраная прастора праз узаемныя абстрэлы Ізраілю і Ірану застаецца закрытай.
МЗС Беларусі пакуль нічога не паведамляе пра ўласныя спробы эвакуаваць беларускіх грамадзян з зоны канфлікту.
Лідэры краін G7 сабраліся на саміт у Канадзе на тле абмену ўдарамі паміж Ізраілем і Іранам
https://smarturl.click/MG4zo
Трамп яшчэ раз заявіў, што настаў час для ўгоды.
А прэзыдэнт Эўрапейскай камісіі Урсуля фон дэр Ляен зьвярнула ўвагу на сувязь паміж крызісамі ў Ізраілі і Ўкраіне, адзначыўшы, што іранскія бесьпілётнікі і балістычныя ракеты бʼюць па гарадах ва Ўкраіне і Ізраілі.
«Таму гэтыя пагрозы трэба вырашаць разам», — падсумавала яна.
Галоўнае за 15 чэрвеня
📌Нефутбольны стадыён. Што будзе з кітайскім падарункам Беларусі і ці пабачыць ён перамогі нацыянальнай зборнай
📌Улетку самы час вандраваць — роварам, аўтамабілем, пехатою. Ці ведаеце патрэбныя беларускія словы? Моўны тэст
📌Ізраіль і Іран правялі новыя ўзаемныя атакі, емэнскія хусіты далучыліся да баявых дзеяньняў на баку Тэгерану
📌Авіякампанія Flydubai на тле абвастрэньня сытуацыі паміж Ізраілем і Іранам скасавала рэйсы ў Менск
📌Расея з пачатку чэрвеня атакавала Ўкраіну амаль 3 тысячамі дронаў
📌Урад Беларусі скасаваў амаль 2,5 тысячы пастаноў, што ўхвальваліся ад 1928 году
📌Доля беларускіх калійных угнаеньняў на ўсясьветным рынку скарацілася да 6 адсоткаў з 2021 году
📌У Беларусі расказалі, дзе і калі дазволяць паляваньне на мядзьведзяў
Зяленскі: Расея з пачатку чэрвеня атакавала Ўкраіну амаль 3 тысячамі дронаў
https://smarturl.click/vdYxv
Вайна паміж Расеяй і Ўкраінай: абстрэлы грамадзянскай інфраструктуры ў Палтаўскай вобласьці і на расейскай тэрыторыі — у Татарстане і Калініградзе, вяртаньне цел загінулых.
Агляд за 15 чэрвеня.
На фота: наступствы аднаго з ранейшых удараў расейскіх вайскоўцаў па Крамянчуку, 6 чэрвеня 2025
Вандруем па-беларуску! Моўны тэст
https://smarturl.click/MG4Ba
Улетку самы час вандраваць — роварам, аўтамабілем, пехатою. Ці ведаеце патрэбныя беларускія словы, каб выжыць у паходзе і дайсьці да мэты? ТЭСТ нескладаны, але трохі падступны.
Урад Беларусі скасаваў амаль 2,5 тысячы пастаноў, што ўхвальваліся ад 1928 году
https://smarturl.click/4OpvD
У Беларусі з 1 студзеня 2026 году страцяць юрыдычную моц 2 473 пастаноў, якія ў розныя часы ўхвальваў аналягічны цяперашняму ўраду орган, пачынаючы з Савета народных камісараў Беларускай ССР.
Найстарэйшыя сярод такіх пастаноў — рашэньні, ухваленыя ў 1928 годзе («Аб арганізацыі Інстытуту беларускай культуры ў Беларускую акадэмію навук»), у 1939 («Аб арганізацыі музэя ў Магілёве, у доме, дзе жыў і працаваў т. Арджанікідзэ ў 1919 годзе»), у 1944 («Аб арганізацыі Беларускага моладзевага тэатра»), і ў 1945 («Аб адкрыцьці пэдагагічных вучэльняў у Калінкавічах Палескай вобласьці, Ганцавічы Пінскай вобласьці і Пружанах Берасьцейскай вобласьці», а таксама «Аб адкрыцьці тэхнікуму фізычнай культуры ў Гомлі».
Сярод скасаваных пастаноў таксама рашэньні, што ўхвальваліся ў 1950-1991 гады, а таксама ўжо ў незалежнай Беларусі, пачынаючы з 1991 году і заканчваючы 2024-ым.
На фота: Дом ураду Беларусі, архіў
Нефутбольны стадыён. Што будзе з кітайскім падарункам Беларусі і ці пабачыць ён перамогі нацыянальнай зборнай
https://smarturl.click/mBlqz
10 чэрвеня ў Менску зь вялікай увагай дзяржаўных прапагандыстаў прайшоў таварыскі футбольны матч зборных Беларусі і Расеі. Адбыўся ён на нядаўна пабудаваным Нацыянальным стадыёне, які ўлады Беларусі прэзэнтавалі як сваё чарговае дасягненьне. Расказваем, што з пабудовай можа адбывацца далей.
У амэрыканскім штаце Мінэсота забілі і паранілі двух мясцовых палітыкаў і іх сужэнцаў
https://smarturl.click/lA2Rq
Кангрэсмэн штату Мінэсота Мэліса Гортман і яе муж былі застрэленыя, а сэнатар Джон Гофман і ягоная жонка параненыя ў ноч на 14 чэрвеня. Губэрнатар штату Майк Уолц паведаміў, што гэта былі палітычна матываваныя замахі. Ён выказаў спадзяваньне, што Гофман і ягоная жонка выжывуць.
У палітыкаў і іх сужэнцаў стралялі ў іх дамах. Сьледчыя кажуць, што падазраваны быў апрануты так, каб стварыць уражаньне, што ён афіцэр паліцыі. Абое палітыкі былі абраныя адпаведна ў Кангрэс і Сэнат штату Мінэсота ад Дэмакратычнай партыі.
Праз сто гадоў у Вільні зьявіўся новы «Золак»
https://smarturl.click/qBbLx
14 чэрвеня ў Вільні афіцыйна запрацавала яшчэ адна культурніцкая прастора для беларусаў. Праца «Золку» пачалася з урачыстага адкрыцьця і танцаў, працягнулася лекцыяй пра біткойны, гістарычным квізам і праглядам новага анімацыйнага фільму, а завяршылася канцэртам беларускіх музыкаў.
Такая праграма дае магчымасьць уявіць, чым «Золак» будзе займацца штодня, але ў розных фарматах. Тут будуць праходзіць вечарыны і канцэрты, наведнікі змогуць здабываць новыя веды і карысныя навыкі, гуляць у інтэлектуальныя гульні, знаёміцца з карцінамі беларускіх мастакоў, слухаць музыку і абмяркоўваць навінкі кіно і літаратуры. Ёсьць нават лазьня. Адрас прасторы Vinenio g.50D. Знайсьці яе лепш праз Paneriu g. 37, на тэрыторыі былога заводу ELFA.
Расея зноў перадала Ўкраіне 1200 целаў. Сярод абмененых жывых палонных беларусаў не было
https://smarturl.click/9oeqj
Украінскі каардынацыйны штаб па абыходжаньні з ваеннапалоннымі паведаміў пра чарговы этап абмену целамі загінулых вайскоўцаў з Расеяй. Кіеў атрымаў яшчэ 1200 цел, гаворыцца ў заяве.
Мінабароны Расеі таксама паведаміла, што Масква і Кіеў правялі сёньня абмен ваеннапалоннымі — чацьвёрты за апошні тыдзень. Расейскія вайскоўцы знаходзяцца на беларускай тэрыторыі. Колькасьць абмененых бакі не раскрылі. Паводле крыніц Радыё Свабода, беларусаў сярод абмененых вайскоўцаў не было.
Беларусы ў Вільні правялі роварны прабег у падтрымку зьняволеных журналістаў
14 чэрвеня ў сталіцы Літвы адбыўся роварны прабег «Едзем за сваіх» — акцыя салідарнасьці зь беларускімі журналістамі, якія знаходзяцца ў вязьніцах. Прабег арганізавала Беларуская асацыяцыя журналістаў (БАЖ), якая сёлета адзначае 30 гадоў ад заснаваньня.
«Больш за 40 беларускіх журналістаў па-ранейшаму за кратамі за сваю прафэсійную дзейнасьць і актыўную жыцьцёвую пазыцыю. Гэты роварны прабег — напамін пра іх лёсы і сыгнал, што мы будзем і далей змагацца за іх вызваленьне», — сказаў напачатку акцыі адзін зь яе арганізатараў, праваабаронца «Вясны» Леанід Судаленка.
Кіно, беспарадкі і TikTok. Карбалевіч пра галоўныя падзеі тыдня
https://www.youtube.com/watch?v=9ZRGoWfekpI
Расея атакуе Ўкраіну, беларуская прапаганда пра беспарадкі ў ЗША, TikTok блякуе Ціханоўскую і Латушку, а Лукашэнка ўзяўся за бульбу і кіно. Палітычны аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч пра галоўныя падзеі тыдня.