16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Галоўнае за 20 траўня
📌Ігар Лосік пяты раз сустракае дзень нараджэньня ў няволі
Вайна з Касьцюшкам у Беларусі працягваецца. Зьніклі бюст, экспазыцыя і памятная шыльда
📌Эўразьвяз плянуе скараціць пэрсанал свайго прадстаўніцтва ў Беларусі
📌„Мы ганарымся сваім сынам“. Размова з бацькамі і блізкімі загінулага беларускага добраахвотніка Аляксея Аўдзея
📌Звароту ад электронных кніг да папяровых паспрыяла эміграцыя беларусаў пасьля 2020-га. Kamunikat.org адзначае 25-гадовы юбілей
📌У новы пакет санкцый ЭЗ супраць Расеі і Беларусі ўключылі Менскі завод колавых цягачоў
📌Чаму афіцыйны Менск заляцаецца да Ватыкану? Тлумачыць Валер Карбалевіч
Горацкая сельскагаспадарчая акадэмія скарачае колькасьць спэцыяльнасьцяў
https://smarturl.click/vddy5
У Горацкай акадэміі адмовіліся ад дзьвюх спэцыяльнасьцяў на вочным аддзяленьні, але павялічаць набор на некаторыя іншыя.
У Азэрбайджане на 18 гадоў асудзілі навукоўца — стрыечнага брата беларускага коміка
https://smarturl.click/mBBAn
Мужчына атрымаў адукацыю ў Беларусі і займаўся дасьледаваньнямі гісторыі свайго народу — талышоў — якія зазнаюць у Азэрбайджане моцнага ціску.
Як і ягоны стрыечны брат Ідрак, Ікбал моцна зьвязаны зь Беларусьсю, ён жыў у краіне і вучыўся.
Гісторык падкрэсьліў, што ўсе абвінавачваньні супраць яго беспадстаўныя, і ён ужо доўгі час знаходзіцца ў турме безь якіх-небудзь доказаў. Ён заявіў, што дасьледаваў мову і культуру талышоў, і назваў абвінавачваньні ў спробе распальваньня варожасьці паводле нацыянальнай прыкметы абсурднымі, патрабуючы апраўданьня.
Эўразьвяз плянуе скараціць пэрсанал свайго прадстаўніцтва ў Беларусі
https://smarturl.click/dwwQz
Гэта робіцца дзеля эканоміі і ў сувязі са зьменай прыярытэтаў. Скарачэньні закрануць краіны, да якіх Брусэль больш ня мае «моцнага інтарэсу». Сярод такіх называюць і Беларусь.
Чаму афіцыйны Менск заляцаецца да Ватыкану? Тлумачыць Валер Карбалевіч
https://smarturl.click/dwwqz
Афіцыйны Менск разьлічвае, што Ватыкан стане ня проста пасярэднікам ва ўзаемадачыненьнях Беларусі з Захадам, але і адвакатам рэжыму ў перамовах з заходнімі палітыкамі.
Схему ўзаемаадносінаў, калі Ватыкан ня ўмешваецца ва ўнутраныя справы Беларусі і не крытыкуе, улады хацелі б узяць за ўзорную мадэль для адносінаў паміж Менскам і Захадам.
Эўразьвяз скасоўвае штампы ў пашпартах на межах Шэнгенскай прасторы
https://smarturl.click/8ppg7
У пагадненьні Рады ЭЗ і Эўрапарлямэнту прапануецца ўвесьці новую сыстэму кантролю на межах за шэсьць месяцаў. Сыстэму хацелі ўвесьці яшчэ ў 2024 годзе, але тэрмін быў сарваны, у тым ліку праз пазыцыю Нідэрляндаў, Нямеччыны, Францыі. Дату пачатку паступовага запуску EES павінна вызначыць Эўракамісія.
❤️Ці шмат вы ведаеце пра Радыё Свабода?
https://smarturl.click/pG26
20 траўня 1954 году — дзень, калі Беларуская служба Радыё Свабода пачала сваю працу. Гэты тэст прысьвечаны гісторыі і сучаснасьці Свабоды.
«Мы ганарымся сваім сынам». Размова з бацькамі і блізкімі загінулага беларускага добраахвотніка Аляксея Аўдзея
https://smarturl.click/e00Vk
Беларус з пазыўным «Рыжы» загінуў ва Ўкраіне ў сярэдзіне красавіка. Яго цела застаецца ў «шэрай зоне».
Аляксея пакуль ня могуць эвакуяваць — пра гэта Свабодзе расказалі бацькі Аляксея.
Яны таксама распавялі, якім быў іх сын, чаму паехаў на вайну ва Ўкраіну і як яны ім ганарацца.
Вайна з Касьцюшкам у Беларусі працягваецца. Зьніклі бюст, экспазыцыя і памятная шыльда
https://smarturl.click/w44My
У Малых Сяхновічах Жабінкаўскага раёна, колішнім родавым маёнтку Касьцюшкаў, каля ўваходу ў музэй зьнік помнік Касьцюшку, а ў музэі — экспазыцыя, прысьвечаная слыннаму земляку.
А пад вёскай Касьцюшкава ў Горацкім раёне зьнікла шыльда на памятным камені.
Тадэвуш Касьцюшка — ураджэнец Беларусі, кіраўнік антырасейскага паўстаньня 1795 году, генэрал арміі ЗША, змагар за незалежнасьць Рэчы Паспалітай і Злучаных Штатаў Амэрыкі. Лічыцца нацыянальным героем Беларусі, Польшчы, ЗША.
Ігар Лосік пяты раз сустракае дзень нараджэньня ў няволі
https://smarturl.click/mBBM5
Ігар Лосік быў інаватарам і першапраходцам у сацыяльных мэдыя ў Беларусі. Праз сеткавыя плятформы уплываў на сотні тысяч беларусаў.
Журналіста затрымалі 25 чэрвеня 2020 году, за паўтара месяца да сфальсыфікаваных прэзыдэнцкіх выбараў, якія спрычыніліся да самых масавых пратэстаў супраць дыктатуры Аляксандра Лукашэнкі і нябачных у найноўшай эўрапейскай гісторыі палітычных рэпрэсій.
У школах Беларусі на час заняткаў забіраюць тэлефоны
Цяпер на занятках у беларускіх школах будуць забіраць мабільныя тэлефоны. Такое рашэньне ўхваліла Міністэрства адукацыі. Меркаваньні людзей, у тым ліку вучняў і настаўнікаў, падзяліліся: ад поўнай падтрымкі да рэзкай нязгоды. Падрабязнасьці ў відэа Свабоды.
Адбылася тэлефонная размова Трампа з Пуціным
https://smarturl.click/kZZ54
Паводле Пуціна, Расея «гатовая працаваць» над мэмарандумам аб будучым мірным дагаворы паміж Расеяй і Ўкраінай.
У Расеі аштрафавалі кампанію Apple за «ЛГБТ-прапаганду»
https://smarturl.click/nVVO6
Расейскі суд аштрафаваў амэрыканскага тэхналягічнага гіганта Apple на 7,5 мільёна расейскіх рублёў (93 500 даляраў ЗША) за тры асобныя парушэньні расейскіх правілаў аб тым, што Масква называе ЛГБТ-прапагандай, паведаміла ў панядзелак прэс-служба маскоўскіх судоў.
У 2023 годзе Расея пашырыла абмежаваньні на прапаганду «нетрадыцыйных сэксуальных стасункаў» на фоне больш шырокіх рэпрэсій супраць правоў ЛГБТ, якія прэзыдэнт Уладзімір Пуцін імкнуўся паказаць як доказ маральнага заняпаду ў заходніх краінах.
Сьледчы камітэт абвясьціў у вышук 125 чалавек, зьвязаных з Палком Каліноўскага
https://smarturl.click/zddVE
«Удзельнікі беспарадкаў, якія ўцяклі за мяжу, стварылі ва Ўкраіне і Польшчы нацыяналістычныя ўзброеныя фармаваньні. У іх ліку „Полк Каліноўскага“, „Беларускі добраахвотніцкі корпус“ і іншыя, якія дзейнічаюць пад куратарствам замежных спэцслужбаў», — заявіў Гара.
Літва падала на Беларусь у Міжнародны суд ААН у Гаазе, абвінаваціўшы рэжым Аляксандра Лукашэнкі ў арганізацыі міграцыйнага крызісу
https://smarturl.click/9oovp
Пра гэта ў панядзелак паведаміла Міністэрства замежных спраў Літвы, перадае LRT .
«З 2021 году Літва сутыкаецца зь беспрэцэдэнтным ростам патоку нелегальных мігрантаў зь Беларусі. Доказы, сабраныя літоўскімі ведамствамі, пацьвярджаюць прамое дачыненьне беларускага рэжыму да арганізацыі плыняў мігрантаў», — гаворыцца ў паведамленьні МЗС.
Для абвінавачаных у „справе AbzasMedia“ запыталі 11-12 гадоў пазбаўленьня волі. Сярод фігурантаў журналіст Свабоды
https://smarturl.click/aRRqq
Агулам сем азэрбайджанскіх журналістаў, арыштаваных у гэтай справе, абвінавачваюцца ў кантрабандзе, незаконным прадпрымальніцтве, легалізацыі маёмасьці, атрыманай злачынным шляхам, ухіленьні ад выплаты падаткаў і іншых артыкулах.
Гэтыя абвінавачванні прадугледжваюць пакараньне ў выглядзе пазбаўленьня волі на тэрмін да 12 гадоў.
На здымку Фарыд Мэхралізадэ перад адным з судовых паседжаньняў
Раскамнагляд безвынікова паскардзіўся ў Amazon на беларускае выданьне «Новы час»
https://smarturl.click/VRRq4
Раскамнагляду не спадабалая зьмесьціва, публікаванае «Новым часам». Расейскае агенцтва падало скаргу ў Amazon, на плятформе якога месьціцца люстэрка сайту.
У Беларусі затрымалі 11 кіраўнікоў буйной сеткі крамаў сэканд-хэнду
https://smarturl.click/5ZZJ3
Паводле Камітэту дзяржкантролю Беларусі, яны нібыта раздрабнілі бізнэс на 12 фірмаў, у выніку чаго сэканомілі на падатках 3,8 мільёна рублёў.
У чэрвені запусьцяць аўтобусны маршрут зь Беларусі да мяжы непрызнанай Абхазіі
https://smarturl.click/Y33qA
Аўтобусы будуць ехаць да пункту пропуску „Псоу“, разьмешчанага на мяжы Расеі і самаабвешчанай рэспублікі Абхазія, якая паводле міжнародных законаў зьяўляецца часткай Грузіі.
Цана дарослага білету — 345 беларускіх рублёў (105 даляраў), дзіцячага — 241,5 рубля (73 даляры).
«Там няма чаго ўзломваць». Стваральнік «Новай Беларусі» адпрэчыў заяву пра выцек зьвестак карыстальнікаў
https://smarturl.click/OLLqa
Раніцай 19 траўня блогер Сяргей Пятрухін апублікаваў відэа, у якім юнак Аляксей Бурбіцкі заявіў пра выцек базы дадзеных карыстальнікаў плятформы «Новая Беларусь».
Эўрапейская рада зацьвердзіла 17-ы пакет санкцыяў Эўразьвязу, накладзеных на Расею за разьвязаную супраць Украіны вайну
https://smarturl.click/Ree4l
Пад санкцыі трапілі:
🚢 амаль 200 караблёў расейскага «ценевага флёту»,
👤 6 юрыдычных асобаў і 21 чалавек.
Сярод іх — беларуская грамадзянка Натальля Судлянкова. У Чэхіі яе абвінавацілі ў супрацы з расейскімі спэцслужбамі.
Звароту ад электронных кніг да папяровых паспрыяла эміграцыя беларусаў пасьля 2020-га. Kamunikat.org адзначае 25-гадовы юбілей
https://smarturl.click/vdd4g
Днямі спаўняецца 25 гадоў беларускай інтэрнэт-бібліятэцы Kamunikat.org, якая была заснаваная і папаўняецца ў Беластоку. Яе наведнікі — пераважна беларусы.
Пагаварылі з польскім журналістам, этнічным беларусам Яраславам Іванюком, які прыдумаў інтэрнэт-бібліятэку «Камунікат», чвэрць стагодзьдзя рупіцца за яе разьвіцьцё і пашырыў справу аднайменным выдавецтвам.
20 траўня палітвязьню, блогеру і журналісту Радыё Свабода Ігару Лосіку спаўняецца 33 гады.
Гэта ўжо пятыя народзіны, якія наш калега сустракае за кратамі.
Палітычныя рэпрэсіі ў Беларусі: што новага
https://smarturl.click/aRRMd
• 280 «экстрэмістаў» за тры месяцы.
• 188 крымінальных спраў за «экстрэмізм» цягам трох месяцаў.
• Паслабленьні для ўсіх, акрамя «экстрэмістаў».
• Суды ў справах за «генацыд», «здраду дзяржаве», пратэсты 2020 году.
• Новыя забароны кніг, лягатыпаў, каналаў у сацыяльных сетках.
Human Constanta апублікавала чарговы агляд барацьбы з «экстрэмізмам» за студзень–сакавік 2025 году. Расказваем, што ў ім.
Ужо сёньня: дзень народзінаў Радыё Свабода
20 траўня 1954 году ў Мюнхэне пачала вяшчаньне беларуская сэкцыя Радыё Вызваленьне (цяпер беларуская служба Радыё Свабода). Першую беларускамоўную перадачу падрыхтавалі Вінцэнт Жук-Грышкевіч, Пятро Сыч, Сымон Кандыбовіч, Янка Ліманоўскі, Лявон Карась.
Больш падзеяў 20 траўня ў гісторыі можна знайсьці пад спасылкай: https://smarturl.click/ZXXDY
Галоўнае за 19 траўня
Літва падала пазоў супраць Беларусі ў Гаагу з-за справакаванага мігранцкага крызісу
«Рэжым Лукашэнкі павінен адказваць за злачынствы», — міністар замежных спраў Літвы Будрыс
Празаходні мэр Бухарэста Дан перамог на выбарах у Румыніі, нацыяналіст Сім’ён прызнаў паразу
У Польшчы ў другі тур прэзыдэнцкіх выбараў выйшлі мэр Варшавы Тшаскоўскі і кансэрватар Наўроцкі
Польшча сканфіскавала шыны для самалётаў Boeing, якія везьлі транзытам празь Беларусь і Расею
«Заціснулі апэратараў». Чаму Беларусь і Расея скасоўвалі роўмінг восем гадоў, але так і не змаглі зрабіць гэта цалкам
Сьледчы камітэт абвясьціў у вышук 125 чалавек, зьвязаных з Палком Каліноўскага
Адбылася тэлефонная размова Трампа з Пуціным
«Рэжым Лукашэнкі павінен адказваць за злачынствы», — міністар замежных спраў Літвы Будрыс
https://smarturl.click/w44A8
У інтэрвію Радыё Свабода міністар замежных спраў Літвы Кястуціс Будрыс расказаў пра прычыны пазову супраць Беларусі ў Міжнародны суд ААН, ацаніў эфэктыўнасьць заходніх санкцыях супраць афіцыйнага Менску і назваў умовы для аднаўленьня двухбаковых стасункаў паміж краінамі.
Пракурорка, якая ўдзельнічала ў палітычных працэсах, стала адвакаткай
https://smarturl.click/OLLBO
На сваёй папярэдняй пасадзе Крысьціна Асран падтрымлівала дзяржаўнае абвінавачаньне ў сотнях спраў, і палітычных у тым ліку. У прыватнасьці, яна прасіла 3 гады «хіміі» для інжынэра-праграміста Сьцяпана Чыкілёва, якога зьбіў мікрааўтобус падчас пратэстаў 15 лістапада 2020 году.
Ёсьць таксама іншыя гучныя справы, дзе Асран брала чынны ўдзел.
Археалягічная экспэдыцыя шукае добраахвотнікаў на раскопкі ўнікальнага паселішча ў Бешанковіцкім раёне
https://smarturl.click/7vvR7
З 28 ліпеня па 10 жніўня экспэдыцыя Інстытуту гісторыі НАН Беларусі будзе дасьледаваць унікальнае паселішча 3,5-5 тысячагадовай даўніны, што знаходзіцца каля вёскі Асавец Бешанковіцкага раёну.
У Расеі абвясьцілі праваабарончую арганізацыю Amnesty International «непажаданай»
https://smarturl.click/p22B6
У ведамстве сьцьвярджаюць, што лёнданская штаб-кватэра арганізацыі нібыта «зьяўляецца цэнтрам падрыхтоўкі глябальных русафобскіх праектаў, аплачаных памагатымі» Ўкраіны.
У сакавіку Amnesty International апублікавала даклад пра тое, што расейскія ўлады падвяргалі ўкраінскіх ваеннапалонных і затрыманых грамадзянскіх асоб катаваньням, працягламу ўтрыманьню пад вартай бяз сувязі са зьнешнім сьветам, гвалтоўным зьнікненьням і іншым відам бесчалавечнага абыходжаньня.
Грамадзянам Расеі пагражае да пяці гадоў пазбаўленьня волі за супрацоўніцтва з «непажаданымі» арганізацыямі або садзейнічаньне іх фінансаваньню ў Расеі.