16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
«Яе ўсе бераглі, як маглі». Камандзіры — пра Марыю Зайцаву, якая загінула ва Ўкраіне
«Я разам з Марыяй быў у акопах у Серабранскім лясьніцтве — гарачым пункце фронту ў Луганскай вобласьці. Камбат супраціўляўся, каб Маша ішла ў акопы, бо яе ўсе бераглі, як маглі. Але пасьля гібелі „Менску“ (беларускі добраахвотнік, — РС) яна пайшла на нашы пазыцыі, хоць магла не рабіць гэтага».
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Ці ёсьць сёньня ў Беларусі падпольле, ці ўсё сьціхла?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Пасьля 2020 году і асабліва пасьля пачатку вайны ва Ўкраіне было шмат вядомых партызанскіх акцыяў. Цяпер пра такое мы можам і ня ведаць. Але варта разумець, што сьледам за рэжымам людзі не ператварыліся ў монстраў і па-ранейшаму аддаюць перавагу праўдзе, а не афіцыйнай хлусьні, салідарнасьці, а ня гвалту, на якім трымаецца ўлада, антываеннай пазыцыі, а не мілітарызму... У такой сытуацыі творчы беларускі мэнталітэт ня можа ня дзейнічаць, каб сьцьвердзіць свае каштоўнасьці.
Ужо сёньня: дзень народзінаў Сяргея Міхалка
У гэты дзень у 1979 годзе нарадзіўся беларускі сьпявак, аўтар музыкі і тэкстаў, актор. У гэтых дзень нарадзіліся амэрыканскі пісьменьнік Алан Эдгар По і польскі эканаміст Лешак Бальцэровіч.
Чытайце пра падзеі 19 студзеня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.
https://www.svaboda.org/a/33280334.html
Ці трэба турбавацца з прычыны мікраплястыку ў чайных пакеціках?
Сёньня плястык прысутнічае амаль ва ўсім, што нас атачае. Адзеньне, абутак, посуд, бутэлькі з вадой, кантэйнэры для ежы на вынас, кухонныя дошкі — усё гэта можа складацца цалкам ці часткова з плястыку.
У гэтым сьпісе ёсьць і некаторыя чайныя пакецікі. У дасьледаваньні 2024 году навукоўцы выявілі, што заварваньне гарбаты з выкарыстаньнем чайнага пакеціка, вырабленага з плястыкавага поліпрапілену, выдзяляе каля 1,2 мільярда дробных часьцінак плястыка на мілілітар гарбаты.
https://smarturl.click/jkzlY
Расеец прыкаваў сябе да амбасады ў Варшаве і заявіў паліцыі, што мае ў роце атруту. Што ён патрабаваў
Мужчына меў намер трымаць галадоўку і трансьляваў усё ў інтэрнэт.
https://smarturl.click/8Egyv
Беларус арганізаваў у Польшчы злачынную групоўку, якая афармляла фіктыўныя дакумэнты на візы
Міжнародная злачынная групоўка дапамагала замежнікам незаконна ўяжджаць у Польшчу на працягу 2022-2024 гадоў. Жадаючых набіралі праз Telegram.
Кошт паслугі па афармленьні віз PBH складаў 700 даляраў за сям’ю з двух дарослых і дзіця. Мяркуецца, што такія візы атрымала прынамсі 30 фіктыўных айцішнікаў.
Агулам жа толькі адзін з падазраваных зарабіў на гэтай схеме больш за 20 тысяч даляраў.
https://smarturl.click/aJqgA
Паблізу беларуска-літоўскай мяжы зьявіліся вайсковыя акопы і фартыфікацыі
Гэтыя фартыфікацыі могуць быць часткай «вузла супраціву», які год таму абяцала пабудаваць Міністэрства абароны ў Горадзенскай вобласьці.
Свабода атрымала эксклюзіўныя спадарожнікавыя здымкі і прааналізавала іх з вайсковымі экспэртамі.
Рамашэўская: Шкада, што мы не ўзялі камуністаў за морду
Агнешку Рамашэўскую беларусы ведаюць як стваральніцу і шматгадовую дырэктарку тэлеканалу «Белсат». Але Рамашэўская таксама вэтэранка антыкамуністычнага руху ў Польшчы ў 1970–80-я гады.
У вялікай гутарцы для Свабоды яна расказвае, як гэтае змаганьне адбывалася, ці ёсьць у ім паралелі зь цяперашняй сытуацыяй у Беларусі і чаму яна лічыць, што Польшча сёньня адыходзіць ад тых ідэалаў, за якія змагалася «Салідарнасьць».
Тэкст https://smarturl.click/0ekWm
«Яна сядзела проста на асфальце, уся ў крыві». Гісторыя таго самага фота з Марыяй Зайцавай
У жніўні 2020 году Марыі было 19 гадоў. Яна доўга аднаўлялася пасьля атрыманага на пратэстах раненьня, атрымлівала мэдычную дапамогу ў Чэхіі. Пасьля 24 лютага 2022 спачатку дапамагала ўкраінскім уцекачам як валянтэрка, пасьля паехала ваяваць сама.
17 студзеня Марыя загінула, выконваючы баявое заданьне на фронце.
https://smarturl.click/Daq00
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Беларуская эміграцыя ў Літве скарацілася на пяць тысяч чалавек. Чаму?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Скарацілася, галоўным чынам, сытуацыйная ці эканамічная эміграцыя. Паводле маіх назіраньняў, людзі і арганізацыі грамадзянскай супольнасьці, якія знайшлі сабе прыстанак у Літве, там і застаюцца. Прынамсі заўважныя лідэры. Гэта значыць, што «далейшая» эміграцыя зьвязаная зь нейкімі бытавымі момантамі, а ня зь місіяй беларушчыны і дэмакратыі.
Ужо сёньня: 130 гадоў з дня нараджэньня Лявона Більдзюкевіча
17 студзеня 1895 году нарадзіўся Лявон Більдзюкевіч, аўтар «Нашай Нівы», удзельнік адраджэньня 1900 — 1920 гадоў пэдагог, матэматык, грамадзкі дзяяч, ахвяра сталінізму. Арыштаваны ў 1938 годзе, памёр на Калыме.
Болей пра даты і падзеі гэтага дня чытайце тут: https://smarturl.click/aJq7q
Што казалі сёньня ў судзе ў Варшаве, дзе быў вынесены прысуд за забойства беларускі Лізаветы Герцэн.
Читать полностью…
Асноўнае за 17 студзеня
📌 Ва Украіне загінула 24-гадовая беларуская добраахвотніца Марыя Зайцава
📌 Абвінавачанаму ў забойстве беларускі Лізаветы ў Варшаве прысудзілі пажыцьцёвае зьняволеньне
📌 «Вузел супраціву»? Паблізу беларуска-літоўскай мяжы зьявіліся вайсковыя акопы і фартыфікацыі. Спадарожнікавыя фота
📌 У МЗС Беларусі паведамілі, што запрасілі АБСЭ назіраць за выбарамі. У БДІПЧ адказалі, чаму гэта позна
📌 У Літве ўдакладнілі, якія машыны на беларускіх нумарах будуць прапускаць на сваю тэрыторыю без адмысловага дазволу
📌 «ПіК Свабоды». «Нават тыя, хто за Лукашэнку, хочуць адлігі» — кіраўнік праекту Chatham House Рыгор Астапеня
📌 У беларускай эканомікі няма такога запасу трываласьці, як у расейскай, — эканаміст Крук
📌 Змрочны прывід «новай Ялты». Да якой небясьпекі варта быць гатовымі беларусам
📌 Дзявочыя гульні. Чатыры гісторыі пра сэксізм у віртуальнай прасторы
📌 Партрэт Лукашэнкі за 500 эўра. Калекцыянэр расказвае пра каштоўныя беларускія маркі
СВАБОДА Ў ЖЫВЫМ ЭФІРЫ
«Нават тыя, хто за Лукашэнку, хочуць адлігі»
А 20.30 на Youtube-канале Свабода Premium жывая трансьляцыя з удзелам Рыгора Астапені, кіраўніка праекту «Беларуская ініцыятыва» брытанскага Chatham House. Тэмы прадыктаваныя вынікамі апошняга апытаньня:
❓Як беларускае грамадзтва ставіцца да сёлетніх выбараў?
❓Чаго беларусы чакаюць пасьля выбараў?
❓Як яны ставяцца да вайны ва Ўкраіне?
https://youtube.com/live/Y_CxIMa2tcU
У беларускай эканомікі няма такога запасу трываласьці, як у расейскай, — эканаміст Крук
Старшы навуковы супрацоўнік дасьледчага цэнтру BEROC, эканаміст Зьміцер Крук адказвае на пытаньне, ці варта чакаць абвалу расейскай эканомікі, і расказвае пра старую-новую «ідэю-фікс» беларускіх эканамічных чыноўнікаў.
Сьцісла:
❗️У расейскай эканоміцы назіраюцца і нэгатыўныя, і станоўчыя трэнды.
❗️Апошнія 2–3 гады датацыі ў розных формах, атрыманыя ад Расеі, фактычна кампэнсавалі ўсе страты Беларусі ад санкцыяў.
❗️Па-новаму правесьці мадэрнізацыю, але без памылак 2009–2013 гадоў — гэта новая ідэя-фікс беларускіх чыноўнікаў. https://smarturl.click/4k8Eg
ТыкТок перастаў працаваць на тэрыторыі ЗША
Раней Вярхоўны суд ЗША адмовіўся скасаваць закон, які дазваляе забараніць ТыкТок, калі сацыяльная сетка не адасобіцца ад кітайскай кампаніі ByteDance. Дакумэнт уступае ў сілу 19 студзеня, за дзень да інаўгурацыі Дональда Трампа.
https://smarturl.click/2q2Dm
«Удзячны ці няўдзячны аўтар — часта наш адзіны чытач». Рэцэнзэнтка Вера Бейка пра стан літаратурнай крытыкі
Тэма стану сучаснай беларускай літаратурнай крытыкі, узьнятая ў інтэрвію Свабодзе 5 студзеня рэцэнзэнткай Зосяй Лугавой, атрымала працяг у сацыяльных сетках. Асабліва актыўная палеміка ўзьнікла пад допісам у Facebook літаратурнай аглядальніцы інтэрнэт-часопісу Taubin Веры Бейкі.
Пагаварылі зь ёй аб прычынах (ня)згоды з высновамі, зробленымі ў тым інтэрвію, а таксама пра маўчаньне вядомых раней крытыкаў, кнігі бяз рэха і мары пра часопіс для крытыкаў і чытачоў.
https://smarturl.click/aJqxA
Як выжываюць дзеці пад дзяржаўнай апекай?
Лукашэнка і іншыя чыноўнікі і чыноўніцы любяць расказваць, як іх хвалюе дэмаграфічная сытуацыя ў Беларусі і наколькі важна, каб жанчыны больш нараджалі.
Але ня дай Божа нікому жыць так, як жывуць «дзяржаўныя» дзеці ў Беларусі! Іх становішча абурае нават пракуратуру. Піша Наста Захарэвіч.
https://smarturl.click/ny0np
МЗС раіць не рызыкаваць паездкамі ў Літву. Што іх так хвалюе
У Міністэрстве замежных спраў раяць грамадзянам не рызыкаваць паездкамі ў Літву. З такім заклікам выступіў прэс-сакратар МЗС Анатоль Глаз.
«Няхай лепш сваякі прыязджаюць у нашу гасьцінную Беларусь, у бязьвізавым парадку, не баючыся...», — раіць дыпламат.
Падрабязнасьці https://smarturl.click/w9jG7
Гісторыя беларускі Марыі Зайцавай, якая загінула ў баях за Украіну пад Пакроўскам
Читать полностью…
Чаму адны краіны багатыя, а іншыя бедныя
Сёлета нобэлеўскую прэмію ў эканоміцы атрымалі тры навукоўцы з ЗША за дасьледаваньні, якія раскрыкаваюць сакрэт багацьця краін.
Нобэлеўскі камітэт заявіў, што гэтыя навукоўцы «знайшлі новае разуменьне, чаму краіны сьвету значна адрозьніваюцца па ўзроўні дабрабыту».
У падкасьце «Куды коціцца сьвет» разьбіраемся ў формуле посьпеху з Алесем Аляхновічам, дарадцам Сьвятланы Ціханоўскай па эканамічных рэформах.
Відэа https://www.youtube.com/watch?v=2tM5hPUoGuE
Блінкен: выбары ў Беларусі ня могуць выклікаць даверу ў цяперашніх рэпрэсіўных умовах
Дзяржаўны дэпартамэнт зрабіў заяву пасьля таго, як беларускі дзяржаўны канал АНТ паказаў чацьвёртую частку з сэрыі прапагандысцкіх фільмаў «Свабода слова», у якіх былі інтэрвію са зьняволенымі журналістамі Радыё Свабода.
Блінкен сказаў, што выбары пройдуць ва ўмовах, калі ў выбарчых бюлетэнях могуць удзельнічаць толькі ўхваленыя рэжымам кандыдаты, а чальцы апазыцыі альбо знаходзяцца ў турме, альбо ў выгнаньні.
Злучаныя Штаты асуджаюць спробы рэжыму «легітымізаваць выбары, якія ня могуць быць свабоднымі і справядлівымі», дадаў ён.
https://smarturl.click/ql6yV
У Тэгеране падчас страляніны забітыя двое судзьдзяў, адзін судзьдзя паранены
Забітыя судзьдзі – Махамад Магісе і Алі Разіні.
Магісе вёў справы многіх палітвязьняў. Судзьдзя знаходзіцца пад санкцыямі ЗША і Эўразьвяза, яго лічаць датычным да парушэньня правоў чалавека ў Іране.
Разіні ў 1998 годзе перажыў замах. Тады ён быў галоўным судзьдзёй Тэгерана, у ягоны аўтамабіль заклалі бомбу.
https://smarturl.click/G6qRE
«Апраўдаць Пуціна». Адкуль у Эўропе бяруцца абаронцы расейскага і беларускага дыктатараў
Ізаляцыя рэжымаў Пуціна і Лукашэнкі з боку краін Эўразьвязу не такая шчыльная і аднадушная, як можна было б чакаць. Раз-пораз зь некаторых эўрапейскіх сталіц гучаць спачувальныя галасы ў адрас агрэсараў, заклікі «зразумець Пуціна», адмовіцца ад антырасейскіх і антыбеларускіх санкцый, абмежаваць ці ўвогуле спыніць дапамогу Ўкраіне.
І галасоў гэтых з часам не становіцца меней. Чаму так сталася?
https://smarturl.click/Yzq0v
💌 Рассылка Свабоды: галоўнае за тыдзень — у адным лісьце!
Сёньня расказваем, як беларускі аналітык паступіў у Гарвард, а сьвятар стаў нью-ёрскім таксістам, пра людзей, чые прозьвішчы будуць у бюлетэнях 26 студзеня і да якой небясьпекі варта быць гатовымі беларусам, пра «вузел супраціву» ля беларуска-літоўскай мяжы і шмат пра што яшчэ!
Падпісвайцеся і чытайце штосуботу: 👉🏻 http://eepurl.com/ijMaIv
Прапаганда паказала палітвязьня Юрася Зянковіча, не згадаўшы, што ён асуджаны
Увечары 17 студзеня на дзяржаўным тэлеканале АНТ паказалі чацьвёртую частку прапагандысцкага фільма пад назвай «Свабода слова» пра журналістаў Радыё Свабода, якія нібыта «спрабавалі падпаліць Беларусь».
У 20-хвілінным роліку паказалі беларускага палітыка і амэрыканскага адваката Юрася Зянковіча, якога затрымалі ў красавіку 2021 году і ў верасьні 2022 году асудзілі на 11 гадоў зьняволеньня. Зянковіча таксама распытвалі пра Радыё Свабода. Адказу на пытаньне, які цяпер статус у Зянковіча, у сюжэце АНТ няма. Ён быў прадстаўлены, як амэрыканскі адвакат, палітоляг і экспэрт. (На фота Зянковіч у верасьні 2024 году). https://smarturl.click/67Gzj
Памёр аўстрыйскі пісьменьнік і перакладчык Мартын Поляк
Ён нарадзіўся ў 1944 годзе ў аўстрыйскай глыбінцы, гарадку Бад-Халь. Уся ягоная сям’я — апантаныя прыхільнікі ідэі нацыянал-сацыялізму, пра што Поляк досыць падрабязна расказаў у перакладўенай на беларускую мову кнізе «Затушаваныя краявіды». Мартын адзін знайшоў у сабе сілы пайсьці супраць плыні — і стаў ізгоем у сваёй сям’і. Астатнія яго сямейнікі і ў нашы дні заставаліся прыхільнікамі «моцнай рукі». https://smarturl.click/M1qnb
Ва Ўкраіне загінула 24-гадовая беларуская добраахвотніца Марыя Зайцава
Марыя ўдзельнічала ў пратэсьце 9 жніўня 2020 году і была параненая шумавой гранатай ў Менску каля стэлы. Тады ёй зрабілі некалькі апэрацый у Беларусі, а пасьля вывезьлі на лячэньне ў Чэхію. Пасьля пачатку поўнамаштабнай вайны яна далучылася да абаронцаў Украіны. https://smarturl.click/dpqW0
Вярхоўны суд ЗША не адмяніў закон аб забароне TikTok
Вярхоўны суд ЗША адмовіўся адмяніць закон, які дазваляе забараніць TikTok, калі сацыяльная сетка ня будзе выдзеленая з кітайскай кампаніі ByteDance. Дакумэнт уступае ў сілу 19 студзеня, за дзень да інаўгурацыі Дональда Трампа. CNN піша, што неадкладнага блякаваньня закон не патрабуе. https://smarturl.click/baq31
Змрочны прывід «новай Ялты». Да якой небясьпекі варта быць гатовымі беларусам
Сярод шматлікіх сцэнараў заканчэньня вайны ёсьць і такія, што могуць істотна закрануць будучыню Беларусі, піша аналітык Радыё Свабода Валер Карбалевіч. Напрыклад: Расея абяцае больш не чапаць Украіну, не выкарыстоўваць супраць яе ваенную сілу — але затое запатрабуе, каб Захад не чапаў Беларусь, бо гэта расейская сфэра ўплыву. У такім выпадку ўздоўж беларускай мяжы з трох бакаў апусьціцца «жалезная заслона» і будзе ўзьведзены ўмоўны новы «Бэрлінскі мур». https://smarturl.click/B6qDw