16672
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
14 студзеня 1989 году ў Вільні на II Вальным сойме была заснаваная Канфэдэрацыя беларускіх моладзевых суполак: незалежнае грамадзка-палітычнае згуртаваньне моладзі Беларусі, якое аб'яднала 66 арганізацый. (Віктар Івашкевіч выступае на ІІ Вальным Сойме, 14 студзеня 1989 году.)
14 студзеня 1920 году, 105 гадоў таму, нарадзіўся беларускі паэт Мікола Аўрамчык.
14 студзеня 1927 году паліцыя Польшчы арыштавала лідэраў Беларускай сялянска-работніцкай грамады. Сярод іх быў і беларускі мовазнаўца Браніслаў Тарашкевіч.
14 студзеня 1980 году, 45 гадоў таму, нарадзіўся Андрэй Курэйчык, драматург, рэжысэр.
Больш пра падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле Ўжо сёньня:
https://smarturl.click/M1263
«Калі не падвысіць выдаткі на абарону, давядзецца вучыць расейскую мову ці ехаць у Новую Зэляндыю» — генэральны сакратар NATO
ЭЗ павінен перагледзець свае прыярытэты выдаткаў, каб павялічыць абаронны бюджэт, заявіў генэральны сакратар NATO Марк Рутэ, выступаючы сёньня ў Эўрапарлямэнце. Пра гэта паведамляе выданьне Politico.
«У сярэднім эўрапейскія краіны лёгка выдаткоўваюць да чвэрці свайго нацыянальнага даходу на пэнсіі, ахову здароўя і сацыяльнае забесьпячэньне, і нам патрэбна толькі невялікая частка гэтых грошай, каб зрабіць абарону нашмат мацнейшай», — сказаў Рутэ эўрадэпутатам.
«Цяпер мы ў бяспецы, але не праз чатыры-пяць гадоў», — сказаў ён, дадаўшы, што, калі выдаткі на абарону ня вырастуць, эўрапейцам «давядзецца вучыць расейскую мову або паехаць у Новую Зэляндыю».
https://smarturl.click/RA4pp
ЗАДАВАЙЦЕ ПЫТАНЬНІ
https://www.youtube.com/live/cMoRusBrPD4
Чаго баяцца ўлады Беларусі перад 26 студзеня?
У 20.30 паводле менскага часу на ютуб-канале Свабода Premium пачнецца жывая трансьляцыя з удзелам палітоляга і гісторыка Розы Турарбекавай. У размове зь ёю журналістка Свабоды Ганна Соўсь закране наступныя пытаньні:
❓Чаго баяцца ўлады Беларусі, узмацняючы рэпрэсіі перад 26 студзеня, асноўнага дня галасаваньня на прэзыдэнцкіх выбарах?
❓Што зьменіцца ў Беларусі пасьля таго, як ЦВК сёмы раз абвесьціць прэзыдэнтам Аляксандра Лукашэнку?
Кіраўнік МУС Літвы назваў беларусаў культурна самымі блізкімі да літоўцаў. Прэм’ер краіны пракамэнтааў
Прэм’ер-міністар Літвы сацыял-дэмакрат Гінтаўтас Палуцкас заявіў, што ў сёньняшнім кантэксьце камэнтары міністра ўнутраных спраў Уладзіслава Кандратовіча аб блізкасьці беларусаў да літоўцаў гучаць дзіўна: «У сёньняшнім кантэксьце гэта гучыць даволі дзіўна, паколькі рэжым Лукашэнкі, безумоўна, варожы Літве».
Гэтак Палуцкас адрэагаваў на заявы Ўладзіслава Кандратовіча, якія трансьляваліся на расейскамоўным тэлеканале «Настоящее время». Адной зь першых тэмаў стала эканамічная міграцыя зь Беларусі:
«Магу толькі пацьвердзіць, што ў культурных адносінах найбліжэйшай да Літвы краінай, вядома ж, зьяўляецца Беларусь. Гэта агульная гісторыя, агульная культура і агульны статус», – сказаў Кандратовіч. (На здымку Гінтаўтас Палуцкас)
https://smarturl.click/5OLvjпракамэнтаваў
Абвінавачанаму ў забойстве ў Варшаве беларускі Лізаветы запатрабавалі пажыцьцёвае зьняволеньне
У Акруговым судзе Варшавы 13 студзеня адбыліся спрэчкі бакоў па справе 23-гадовага грамадзяніна Польшчы Дарыяна С., які напаў на беларуску Лізавету ў цэнтры польскай сталіцы летась у лютым.
Мужчыну абвінавацілі ў згвалтаваньні, забойстве і разбоі. Сёньняшняе пасяджаньне праходзіла ў закрытым рэжыме. На закрытых для прэсы і гледачоў спрэчках бакоў пракуратура папрасіла ля абвінавачанага пажыцьцёвае зьняволеньне і 200 тысяч злотых штрафу кожнаму пацярпеламу
https://smarturl.click/z2oVA
У Беларусі анулявалі дамэн сайту онлайн-пэтыцый Petitions.by
Стваральнікі плятформы паведамілі, што цяпер карыстаньне старым адрасам можа быць небясьпечным, бо ім ужо не належыць ніякіх правоў на старонку. Таксама яны параілі карыстальнікам, што рабіць далей.
https://smarturl.click/YzLR1
«Тэрмін захоўваньня зьвестак адміністрацыйных справаў — тры гады». Як ня даць уладам зьнішчыць сьведчаньні рэпрэсій супраць беларусаў
Судовыя дакумэнты аб адміністрацыйных справах беларусаў, якія трапілі пад палітычны перасьлед у 2020 годзе, былі арыштаваныя на «содні» ці атрымалі штрафы, праўдападобна, могуць быць ужо зьнішчаныя. Паводле закону «Аб адзінай дзяржаўнай сыстэме рэгістрацыі і ўліку правапарушэньняў» усе дадзеныя пра ўчыненае правапарушэньне павінны быць выдаленыя зь дзяржаўнай сыстэмы рэгістрацыі праз 3 гады.
Дасьледуем, як улады прыхоўваюць і зьнішчаюць сьведчаньні рэпрэсій і як ня даць ім гэтага зрабіць, каб у будучыні прыцягнуць да адказнасьці за палітычны перасьлед.
https://smarturl.click/xB5oL
Што адбываецца з «справамі аб вандалізьме» ля беларускіх асяродкаў Вільні
«Мне ўвогуле ня вельмі цікава, ці паліцыя знойдзе выканаўцу. Думаю, што замоўнікі — гэта, хутчэй за ўсё, лукашысты, — перакананы Фурманаў. — Таму калі і знойдуць некага, то гэта можа быць чалавек, якому вельмі былі патрэбныя грошы і ён знайшоў сабе падпрацоўку ў тэлеграм-каналах».
Зяленскі заявіў аб гатоўнасьці перадаць у Паўночную Карэю яе палонных у абмен на ўкраінцаў з палону ў Расеі
Улады Ўкраіны некалькі дзён таму паведамілі аб захопе ў палон параненых паўночнакарэйскіх вайскоўцаў. Гэта адбылося 9 студзеня ў часе баёў у Курскай вобласьці Расеі.
https://smarturl.click/RA4yv
Сёньня 98 гадоў Ірыне Быкавай
13 студзеня 1927 году нарадзілася Ірына Быкава, жонка пісьменьніка Васіля Быкава, публікатар ягоных твораў.
Пра іншыя памятныя даты 13 студзеня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/w9gkm
Асноўнае за 12 студзеня
📌 Самая вялікая параза міністра Латушкі. Як у Менску зьнесьлі першую электрастанцыю
📌 «Хацелася б выдаць нешта аптымістычнае, з хэпі-эндам. Але як знайсьці такі твор?». Яраслаў Іванюк пра выданьне беларускіх кніг за мяжой
📌 Самалёт «Белавія», які ляцеў у Санкт-Пецярбург, вярнуўся ў Менск праз умовы надвор’я
📌 Новы кіраўнік МУС Літвы выказаўся пра беларусаў
📌 Намесьнік кіраўніка МЗС Беларусі сустрэўся з палітыкам, якога КДБ уключыла ў сьпіс датычных да тэрарызму
📌 Цяжарную беларуску затрымалі на мяжы за абразу Кубракова
📌 У «Сьпіс экстрэмістаў» дадалі яшчэ 22 чалавекі
📌 Алькаголь нясе новыя рызыкі ў сярэднім узросьце — навукоўцы
📌 Пра беларускую зіму па-беларуску. Прайдзіце наш ТЭСТ
У Румыніі адбываюцца новыя пратэсты супраць скасаваньня вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў
Тысячы людзей выйшлі 12 студзеня ў сталіцы Румыніі, Бухарэсьце, на пратэст супраць скасаваньня вынікаў першага туру прэзыдэнцкіх выбараў у сьнежні. У першым туры выбараў найбольш галасоў набраў прарасейскі кандыдат Кэлін Джарджэску. Аднак Канстытуцыйны суд краіны скасаваў вынікі за два дні да меркаванага другога туру выбараў у сувязі з абвінавачаньнямі ва ўмяшаньні Расеі ў выбарчы працэс. Сёлета маюць адбыцца новыя выбары. https://smarturl.click/Da3l0
Віцэ-прэм’ер Каранкевіч: Беларусь гатовая разам з Вэнэсуэлай пераадольваць санкцыі
Беларусь гатовая разам з Вэнэсуэлай пераадольваць усе санкцыйныя барʼеры, заявіў намесьнік прэмʼер-міністра Віктар Каранкевіч на сустрэчы з кіраўніком Вэнэсуэлы Нікалясам Мадура ў Каракасе.
Некаторыя краіны Паўднёвай Амэрыкі не прызнаюць перамогу Мадура на выбарах у мінулым годзе, калі апазыцыя дала сьведчаньні масавых фальсыфікацый. А Злучаныя Штаты нават абяцалі 25 мільёнаў даляраў за дапамогу ў арышце Мадура. https://smarturl.click/l5j9M
У Грузіі арыштавалі журналістку, якая ўдзельнічала ў пратэстах
Падчас акцыі пратэсту ў Батумі паліцыя 11 студзеня арыштавала заснавальніцу і дырэктарку выдавецтва «Батумэлэбі» і рэдактарку аднайменнай газэты Мзію Амаглабэлі.
Яе абвінавачваюць па артыкуле крымінальнага кодэксу Грузіі аб гвалце над паліцыянтам. Міністэрства ўнутраных справаў сьцьвярджае, што Амаглабэлі ўдарыла кіраўніка батумскай паліцыі, калі той спрабаваў затрымаць удзельнікаў акцыі пратэсту каля гарадзкога аддзяленьня МУС. https://smarturl.click/jkX9y
У «Сьпіс экстрэмістаў» дадалі яшчэ 22 чалавекі
11 студзеня Міністэрства ўнутраных справаў зрабіла традыцыйнае пятнічнае абнаўленьне «Пераліку грамадзян Беларусі, замежных грамадзян або асоб без грамадзянства, якія маюць дачыненьне да экстрэмісцкай дзейнасьці».
Як паведамляюць праваабаронцы «Вясны», сярод іншых, у сьпіс дадалі магілёўскага футбольнага фаната Сяргея Ціханава, IT-спэцыяліста Чэслава Герасімовіча, асуджаную за салідарнасьць Тацьцяну Сьцёпу. https://smarturl.click/VDo4n
Джо Байдэн: Украіна мае бліскучую будучыню
Прэзыдэнт ЗША Джо Байдэнт выступіў у Дзярждэпартамэнце з выніковай прамовай, у якой расказаў пра дасягненьні сваёй адміністрацыі.
Сярод агучаных Байдэнам тэзісаў наступныя:
Пуцін думаў, што ён за тры дні пасьля нападу на Ўкраіну будзе ў Кіеве. Але праўда палягае ў тым, што з моманту пачатку вайны ў цэнтры Кіева стаяў я, а ня ён.
Мы своечасова падтрымалі Ўкраіну і аказалі ёй беспрэцэдэнтную дапамогу. Украіна ўсё яшчэ незалежная краіна. І ў яе бліскучая будучыня. Мы заклалі падставы будучыні для Ўкраіны.
Больш тэзісаў з выступу Джо Байдэна па спасылцы:
https://smarturl.click/Da3y3
Галоўнае за 13 студзеня
📌 Судзяць былых афіцэраў міліцыі, якія заклікалі калегаў «не выступаць карнікамі»
📌 «Тэрмін захоўваньня дадзеных у адміністрацыйных справах — тры гады». Як ня даць уладам зьнішчыць сьведчаньні рэпрэсій супраць беларусаў
📌 У Беларусі анулявалі дамэн сайту онлайн-пэтыцый Petitions.by
📌 Сьледчы камітэт пагражае беларусам, якія за мяжой рыхтуюць акцыі пратэсту да выбараў 26 студзеня
📌 «ПіК Свабоды». Чаго баяцца ўлады Беларусі перад 26 студзеня?
📌 Спажывецкія цэны за 2024 год вырасьлі на 5,2%
📌 «Хутка павінна пачацца». Ліст да менскага сябра
📌 Праца без выходных, эканомія на зьніжках. Як беларускі самі гадуюць дзяцей у эміграцыі
📌 Абвінавачанаму ў забойстве ў Варшаве беларускі Лізаветы запатрабавалі пажыцьцёвае зьняволеньне
📌 Што адбываецца са «справамі аб вандалізьме» супраць беларускіх асяродкаў Вільні
📌 Кіраўнік МУС Літвы назваў беларусаў культурна самымі блізкімі да літоўцаў. Прэм’ер краіны пракамэнтакаў
Польшча не разглядае адкрыцьцё пунктаў пропуску на мяжы зь Беларусьсю,— кіраўнік МУС
Пра гэта на прэс-канфэрэнцыі ў Беластоку пасьля сустрэчы зь мясцовымі сілавымі структурамі заявіў кіраўнік МУС Польшчы Томаш Семоняк.
«Мы б вельмі хацелі, каб памежныя пераходы былі адчыненыя, але няма ніякіх прыкмет таго, што гэта адбудзецца ў найбліжэйшай будучыні».
Пры гэтым ён усклаў адказнасьць на беларускі бок:
«Прычыны знаходзяцца на беларускім баку. Анджэй Пачобут усё яшчэ знаходзіцца ў зьняволеньні».
https://smarturl.click/l5jlg
Праца без выходных, эканомія на зьніжках. Як беларускі самі гадуюць дзяцей у эміграцыі
Беларуска Натальля засталася ў Польшчы бяз мужа з траімі непаўналетнімі дзецьмі і нядаўна адкрытым бізнэсам. Каб утрымаць сябе і дачок, яна працавала амаль без выходных, пашырыла спэктар паслуг. Цяпер адкладае грошы і плянуе паездку на мора ўсёй сям’ёй. Свабода пагаварыла з маці, якія жывуць у эміграцыі без партнэра і самастойна гадуюць дзяцей: пра складанасьці, грошы і як яны спраўляюцца псыхалягічна. (На фота Натальля Матлах з дочкамі)
https://smarturl.click/mpwoG
Праваабаронца пра зьмены ў Крымінальны кодэкс: «Рыхтуе магчымасьці для новых рэпрэсій»
Згодна зь праектам, акрамя іншага, пашыраецца пералік артыкулаў, паводле якіх магчымае завочнае асуджэньне, напрыклад, за «распальваньне варожасьці», «дыскрэдытацыю Рэспублікі Беларусь», «абразу прэзыдэнта», «зьдзек зь дзяржаўных сымбаляў».
https://smarturl.click/W3OQk
У ЦВК паведамілі, што адна з прычын адсутнасьці ўчасткаў за мяжой — немагчымасьць гарантаваць бясьпеку
Старшыня Цэнтральнай выбарчай камісіі (ЦВК) Беларусі Ігар Карпенка абгрунтаваў адсутнасьць выбарчых участкаў за мяжой скарачэньнем колькасьці дыпляматаў і немагчымасьць арганізаваць бясьпечнае галасаваньне.
https://smarturl.click/opk2A
«Хутка павінна пачацца». Ліст да менскага сябра
Чым жывуць, пра што думаюць, чым пераймаюцца і на што спадзяюцца беларусы ў вымушанай эміграцыі?
Пра гэта ў лісьце да свайго менскага сябра піша Сяргей Дубавец.
https://smarturl.click/jkX0Y
Жыхару Янава прысудзілі 5,5 гадоў калёніі за ахвяраваньні, у тым ліку на полк Каліноўскага
У паведамленьні пракуратуры гаворыцца, што яму «інкрымінаваны шэраг наўмысных злачынстваў экстрэмісцкай накіраванасьці, уключаючы пералічэньне на банкаўскія рахункі і віртуальныя кашалькі, якія знаходзіліся ў карыстаньні прадстаўнікоў экстрэмісцкіх фармаваньняў, у тым ліку ўзброеных, напрыклад, «Полк Каліноўскага», грашовых сродкаў і крыптавалюты ў суме ня менш за 11 тыс. рублёў».
https://smarturl.click/RA4yx
Судзяць былых афіцэраў міліцыі, якія заклікалі калегаў «не выступаць карнікамі»
13 студзеня ў Менскім абласным судзе пачынаецца працэс над групай былых супрацоўнікаў міліцыі Жодзіны, Барысава і Смалявічаў, якія падчас падзеяў 2020 году зьвярнуліся да былых калегаў. Будуць судзіць Ігара Кісьляка, Вячаслава Ільіна, Андрэя Дарошку, Віталя Папроцкага і Дзьмітрыя Ўдовіна.
https://smarturl.click/xB52Y
У Кітаі адбываюцца сутыкненьні на пратэстах пасьля сьмерці студэнта
На відэа, якія вэрыфікаваў амэрыканскі тэлеканал CNN, дзясяткі пратэстоўцаў кідаюць розныя прадметы ў паліцыю каля прафэсійна тэхнічнай вучэльні ў Пучэне. Паліцыя б’е дэманстрантаў і кідае некаторых зь іх на зямлю.
Пратэсты пачаліся пасьля сьмерці студэнта 2 студзеня. Мясцовыя ўлады заявілі, што ён загінуў ад няшчаснага выпадку, але ў сацыяльных сетках зьявіліся абвінавачаньні, што ўлады пакрываюць забойства. https://smarturl.click/G6yDE
«Адзін з нас». Выйшаў дакумэнтальны фільм пра Сяргея Ціханоўскага
Аўтары фільму асэнсоўваюць, кім сёньня зьяўляецца Сяргей Ціханоўскі для беларусаў, якое месца ён займае як у грамадзкай сьвядомасьці ў цэлым, так і ў сьвядомасьці звычайных людзей, і чаму беларускія ўлады так баяцца зьняволенага Ціханоўскага. https://smarturl.click/Xy9lm
Новы кіраўнік МУС Літвы выказаўся пра беларусаў
«Магу пацьвердзіць, што культурна самая блізкая краіна для Літвы — гэта, вядома, Беларусь. Агульная гісторыя, агульная культура, агульны Статут [Вялікага Княства Літоўскага]», — сказаў новы міністар. Пры гэтым, аднак, ён згадаў магчымыя пагрозы нацыянальнай бясьпекі, сказаўшы пра «стабільнасьць краіны перадусім». https://smarturl.click/AdVgR
Намесьнік кіраўніка МЗС Беларусі сустрэўся з палітыкам, якога КДБ уключыла ў сьпіс датычных да тэрарызму
Першы намесьнік міністра замежных спраў Сяргей Лукашэвіч сустрэўся ў Кабуле з намесьнікам кіраўніка МЗС Афганістану, прадстаўніком руху «Талібан», які кіруе ў гэтай краіне, Шырам Мухамадам Абасам Станікзаем. Станікзай уключаны Камітэтам дзяржаўнай бясьпекі Беларусі ў сьпіс «асобаў, якія маюць дачыненьне да тэрарыстычнай дзейнасьці». https://smarturl.click/ppZ99
Цяжарную беларуску затрымалі на мяжы за абразу Кубракова
Праўладныя тэлеграм-каналы сьцьвярджаюць, што жанчына ў 2020-м годзе пакінула абразьлівыя камэнтары на адрас міністра ўнутраных спраў Івана Кубракова. Пасьля гэтага яна зьехала ў Літву.
Паведамляецца, што пасьля таго, як жанчына зацяжарала, яна вырашыла вяртацца на радзіму. Як толькі яна перасекла мяжу, яе затрымалі.
Пра беларускую зіму па-беларуску. ТЭСТ
Адкажыце на пытаньні пра беларускую зіму і беларускую мову. Не забываймася дзяліцца вынікамі ў сацыяльных сетках, калі гэта для вас бясьпечна. https://smarturl.click/xB5xM