16672
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
«Завярнуўся і пайшоў дадому». Як і чаму тысячы ўкраінцаў дэзэртуюць з войска — як на фронце, так і падчас навучаньня ў Францыі
Крыніца інфармацыйнага агенцтва AFP у францускай арміі пацьвердзіла, што некалькі дзясяткаў украінскіх вайскоўцаў дэзэртавалі падчас праходжаньня падрыхтоўкі на адным з палігонаў у Францыі. А ўсяго пакінуць падразьдзяленьне да адпраўкі на фронт маглі больш за паўтары тысячы салдат. Гаворка пра 155-ю брыгаду УСУ. І, як паказвае практыка, гэта не адзінкавы выпадак.
Што адбываецца?
https://smarturl.click/M12za
Шклянка малака ў дзень можа істотна зьменшыць рызыку раку кутніцы. Але дапамагае ня толькі малако
Дадатковыя 300 грамаў кальцыю на дзень на 17% зьмяншаюць імавернасьць раку кутніцы (прамой кішкі), незалежна ад харчовай крыніцы, паказвае нядаўняе вялікае дасьледаваньне.
Рак кутніцы — трэцяя галоўная прычына сьмерці ў сьвеце. Штогод фіксуецца каля каля 1 мільёна сьмерцяў ад яе. Пры гэтым хваробу ўсё часьцей знаходзяць у маладых людзей:
https://smarturl.click/w9gLn
29 гадоў таму пачаў працу апошні дэмакратычна абраны парлямэнт Беларусі
9 студзеня 1996 году распачаў працу Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь 13-га скліканьня. Ён быў абраны ў 1995 годзе і лічыцца апошнім дэмакратычным парлямэнтам Беларусі. Паўнамоцтвы Вярхоўнага Савету былі спыненыя 27 лістапада 1996 году пасьля таго, як кіраўнік Беларусі Аляксандар Лукашэнка падпісаў адпаведны закон.
Пра іншыя памятныя даты 9 студзеня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/9zEq5
«Маляванка», «Купалаўцы», «Вольны хор» і Беларускі свабодны тэатар: зьявіліся новыя паштовыя маркі ў Беларусі і Польшчы
11 студзеня Міністэрства сувязі і інфарматызацыі Беларусі выпускае ў абарачэньне 4 паштовыя маркі з сэрыі «Маляванка», на якіх прадстаўленыя творы Алены Кіш і Язэпа Драздовіча. Наклад марак — па 30 тысяч.
Тым часам Польская пошта праз паслугу «Мая марка» выдала маркавы аркуш, прысьвечаны беларускай культуры. На першай марцы — «Вольны хор», другая прысьвечаная Беларускаму Свабоднаму тэатру, а трэцяя 3— Вольным Купалаўцам:
https://smarturl.click/5OLgp
Тлумачым з Гурневічам. Як сям’я Лукашэнкі зрабіла сабе сьвята за грошы беларусаў
Трэці месяц у розных гарадах Беларусі адбываецца адно з галоўных прапагандысцкіх шоў Лукашэнкі перад так званымі прэзыдэнцкімі выбарамі — «Маратон адзінства».
Сам ён абяцаў, што гэта будзе сьвята нацыянальнай культуры. Але рэальнасьць аказалася іншай. Якой? Тлумачыць Дзьмітры Гурневіч:
ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=edxwwwUNdm0
Гісторыя Беларусі да Вялікага Княства Літоўскага абсалютна ня зводзіцца, — Аляксандар Груша
Ці можна ў гісторыі Беларусі аддзяляць Русь ад Літвы? Беларусы — гэта нашчадкі літвінаў ці русінаў? Ці сапраўды назва «Беларусь» пазбаўляе беларусаў права на спадчыну Вялікага Княства Літоўскага? — Пра гэта і іншае гаворым з доктарам гістарычных навук, супрацоўнікам Інстытуту гісторыі Польскай акадэміі навук Аляксандрам Грушам:
https://smarturl.click/1dpoy
«Замест Нямеччыны адвезьлі ў беларускі лес». Грамадзянін Індыі заявіў пра катаваньні ў Беларусі
Грамадзянін Індыі Маджыд Ахмад хацеў трапіць у Нямеччыну, але апынуўся ў беларускіх лясах, піша The Indian Express. Сямʼя Ахмада падала скаргу ў паліцыю ў верасьні 2024 году — пасьля таго, як яму ўдалося вярнуцца зь Беларусі. Паводле бацькі мужчыны, у Беларусі яго сына катавалі падпаленымі цыгарэтамі:
https://smarturl.click/xB5L4
«Адзін з нас». Дакумэнтальны фільм пра Сяргея Ціханоўскага, зьняты пры ўдзеле адвакаткі Натальлі Мацкевіч, выходзіць 12 студзеня
Прэм’ера фільма «Адзін з нас» адбудзецца на тэлеканале «Настоящее время. Док». А сёньня ў праграме «ПіК Свабоды» адвакатка Натальля Мацкевіч, якая бараніла Ціханоўскага і выступіла кансультанткай і ўдзельніцай фільма «Адзін з нас», раскажа пра значэньне асобы Ціханоўскага для найноўшай гісторыі, а таксама пра зьяўленьне відэа зь Віктарам Бабарыкам пасьля амаль 2 гадоў інкамунікада і працу адвакатаў у сучасных абставінах:
https://smarturl.click/W3Oa6
Дэпутат, які езьдзіў з Украіны да Лукашэнкі, будзе пад вартай да 7 сакавіка. Зьявілася яшчэ адна дэталь у справе
У матэрыялах справы зьявілася інфармацыя аб сувязях Яўгена Шаўчэнкі з прадстаўніком прарасейскай партыі Славаччыны.
https://smarturl.click/1dpRy
Аліеў назваў Армэнію «фашысцкай дзяржавай», якая пагражае бясьпецы ў рэгіёне
Кіраўнік Азэрбайджану патрабуе ад замежных партнэраў спыніць узбраеньне Армэніі.
https://smarturl.click/EenYz
У МЗС Польшчы анансавалі чарговае ўзмацненьне кантролю пры выдачы візаў
У 2020–2023 гадах Польшча выдала 47% усіх візаў у Шэнгенскай зоне.
https://smarturl.click/l5jn1
Зьявіліся фатаздымкі Віктара Бабарыкі з калёніі
Іх апублікаваў блогер Раман Пратасевіч. Былы банкір, які спрабаваў зарэгістравацца кандыдатам у прэзыдэнты Беларусі на выбарах 2020 году Віктар Бабарыка адбывае тэрмін зьняволеньня ў наваполацкай калёніі. У відэазвароце Бабарыка сказаў, што любіць сваю сям’ю.
Бабарыку зь лютага 2023 году ўтрымлівалі ў рэжыме інкамунікада, бяз сувязі з навакольным сьветам.
Тысячы іранскіх вайскоўцаў уцяклі з Сырыі пасьля падзеньня рэжыму Асада — The Wall Street Journal
Большая частка войскаў Корпусу вартавых ісламскай рэвалюцыі накіравалася ў горад Эль-Каім, што ў Іраку. Частка вылецела ў Тэгеран, а члены шыіцкай групоўкі «Хэзбала», прызнанай у ЗША тэрарыстычнай, выехалі ў Лібан.
https://smarturl.click/gpDA4
106 гадоў таму Менск абвясьцілі сталіцай БССР
8 студзеня 1919 году, праз тыдзень пасьля таго, як бальшавікі ў Смаленску 1 студзеня абвясьцілі пра стварэньне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусь, Менск быў абвешчаны сталіцай БССР. Як БНР у 1919–1920 гадах ператварыла Менск у сталіцу. ВІДЭА
Пра іншыя памятныя даты 8 студзеня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/l5jwg
Meta спыняе сваю праграму фактчэкінгу і аслабляе правілы мадэрацыі кантэнту ў Facebook і Instagram
Кампанія Meta анансавала зьмены ў падыходзе да фактчэкінгу і мадэрацыі ў Facebook, Instagram і Threads: у прыватнасьці, згортваньне сваёй праграмы праверкі фактаў (замест гэтага Meta плянуе ўвесьці функцыю «Нататкі супольнасьці») і аслабленьне абмежаваньняў на дыскусіі вакол такіх тэмаў, як іміграцыя і гендэрная ідэнтычнасьць:
https://smarturl.click/ql23W
«Людзі сталі разумець, што такое Расея». Як рэдактары расейскамоўнай Вікіпэдыі вырашылі памяняць «Белоруссию» на «Беларусь»
На расейскамоўнай Вікіпэдыі пасьля амаль 20 гадоў абмеркаваньняў вырашылі перайменаваць «Белоруссию» ў «Беларусь». Рашэньне не канчатковае. Адміністратарка Вікіпэдыі на расейскай мове Вікторыя Дароніна расказала Свабодзе, як адбываўся працэс перайменаваньня, чаму ён такі складаны і што паспрыяла рашэньню на карысьць «Беларусі».
https://smarturl.click/EenB5
У Магілёве загінула малое дзіця, яно ўпала зь пятага паверху
Папярэдне ўстаноўлена, што ў дзённы час 8 студзеня хлопчык 2023 году нараджэньня быў дома са сваёй маці і бабулямі. Дарослыя займаліся хатнімі справамі, а дзіця гуляла.
https://smarturl.click/G6yzd
«Мая першая дзяржаўная ўзнагарода ад Беларусі». Аб'яднаны пераходны кабінэт узнагародзіў мэдалямі выбітных асобаў
Сёньня ў Варшаве Сьвятлана Ціханоўская ўручыла шэраг ўзнагародаў за ўнёсак у культуру, навуку і барацьбу за свабоду Беларусі. Мэдалі атрымалі паэт Уладзімер Някляеў і выдавец Андрэй Янушкевіч, першая амбасадарка Польшчы ў Беларусі, славістка і беларусістка Альжбэта Смулкова і яшчэ некалькі польскіх дзеячаў:
https://smarturl.click/W3Oe6
Мэта Масквы на выбарах — яшчэ большая залежнасьць Лукашэнкі ад Расеі, — Анатоль Котаў
«2025 год будзе вызначальным з гледзішча транзыту ўлады ў Беларусі», — лічыць палітоляг, былы супрацоўнік Адміністрацыі прэзыдэнта Беларусі Анатоль Котаў.
У інтэрвію Свабодзе ён кажа, што Расея можа дэстабілізаваць сытуацыю ў Беларусі падчас выбарчай кампаніі, і разважае пра ролю кандыдаткі ў прэзыдэнты Ганны Канапацкай:
https://smarturl.click/LYZyR
Галоўнае за 8 студзеня
📸 Зьявіліся фота і відэа палітвязьня Віктара Бабарыкі. Вестак ад яго не было амаль два гады
🇺🇦 Беларусь зноў павялічыла вайсковую прысутнасьць ля мяжы з Украінай. У Кіеве пакуль ня бачаць пагрозы
👫 У 2018–2023 гадах Беларусь пакінулі больш за 210 тысяч працаздольных грамадзян, — «Кібэрпартызаны»
🗣 Гайдукевіч супраць парлямэнцкай рэспублікі, Хіжняк хоча павысіць патэнцыял войска. Кандыдаты пачалі свае выступы
🇵🇱 У МЗС Польшчы анансавалі чарговае ўзмацненьне кантролю пры выдачы візаў
🙍🏻♂️«Гей у турме, або як выжыць зь „нізкім статусам“». Горадзенскі блогер Вадзімаці даў гучнае інтэрвію пасьля вызваленьня
📂 «Такое спрацуе толькі ў СССР». Навошта чыноўнікам база цэнаў на прадукты і як гэта закране людзей
🎥 «ПіК Свабоды». «Права на памяць і праўду», — Відэа з Бабарыкам і фільм пра Ціханоўскага камэнтуе іх адвакатка
✍🏻 Вялікае апытаньне Свабоды. Што экспэрты прадказваюць на 2025 год
📚 Гісторыя Беларусі да Вялікага Княства Літоўскага абсалютна ня зводзіцца, — Аляксандар Груша
Відэа з Бабарыкам і фільм пра Ціханоўскага камэнтуе іх адвакатка
«Адзін з нас» — так называецца дакумэнтальны фільм пра палітвязьня Сяргея Ціханоўскага. Прэм’ера фільма адбудзецца 12 студзеня. Пра асобу і значэньне Сяргея Ціханоўскага для найноўшай гісторыі, а таксама пра зьяўленьне відэа з палітвязьнем Віктарам Бабарыкам пасьля амаль двух гадоў інкамунікада гаворым з Натальляй Мацкевіч, якая была адвакаткай як Бабарыкі, так і Ціханоўскага:
https://youtu.be/NeupWw8cbeE
Кіраўнік францускага МЗС: «Эўразьвяз нікому не дазволіць уварвацца ў Грэнляндыю»
Міністар замежных спраў Францыі Жан-Наэль Баро заявіў, што ЭЗ не дапусьціць уварваньня ў свае межы іншых краін, хто б гэта ні быў. Так ён пракамэнтаваў адмову абранага прэзыдэнта ЗША Дональда Трампа выключыць ужываньне сілы пры вырашэньні пытаньня з пакупкай Грэнляндыі.
Трамп неаднойчы заяўляў пра жаданьне набыць Грэнляндыю ў Даніі, назваўшы яе «абсалютна неабходнай» для амэрыканскай бясьпекі. Данія адмаўляе магчымасьць угоды:
https://smarturl.click/z2oYZ
Былы палітвязень Судаленка пракамэнтаваў відэа з Бабарыкам
«Выглядае Віктар Дзьмітрыевіч стомленым, але не да канца зламаным. Для чалавека, якому ўжо за 60 і якому на галаву зваліліся такія выпрабаваньні, я сказаў бы норм. Паголены, пастрыжаны, гузік зашпілены — зьнешні выгляд там патрабаваньне рэжыму», — напісаў праваабаронца.
Таксама ён пракамэнтаваў вопратку і гадзіньнік Бабарыкі і памяшканьне, у якім здымалі відэа:
https://smarturl.click/G6yZD
Віктара Бабарыку паказалі ўпершыню зь лютага 2023 году. Відэа Свабоды
Палітвязень Віктар Бабарыка 6 ліпеня 2021 году асуджаны Вярхоўным судом на 14 гадоў пазбаўленьня волі ў калёніі ўзмоцненага рэжыму. Палітык адбывае пакараньне ў Наваполацкай калёніі.
«Такое спрацуе толькі ў СССР». Навошта чыноўнікам база цэнаў на прадукты і як гэта закране людзей
«Ня можа такога быць, каб у Расеі бульба каштавала 3 рублі за кіляграм, а ў Беларусі ты ня можаш яе прадаваць даражэй за 1 рубель. Тады вытворца ці то будзе прадаваць яе ў Расею, ці то скажа, што бульбы няма». Чыноўнікі прыдумалі новы спосаб кантраляваць цэны — расказваем, як гэта адаб’ецца на пакупніках.
https://smarturl.click/e5VkY
Вялікае апытаньне Свабоды. Што экспэрты прадказваюць на 2025 год
Напярэдадні Новага году Беларуская служба Радыё Свабода традыцыйна прапанавала экспэртам спрагназаваць, што чакае Беларусь у новым 2025 годзе. 41 чалавек — палітолягі, палітычныя аналітыкі, гісторыкі і сацыёлягі — адказалі на нашы 10 пытаньняў. Вось як разьмеркаваліся адказы.
https://smarturl.click/B6nRj
Беларусь зноў павялічыла вайсковую прысутнасьць ля мяжы з Украінай. У Кіеве пакуль ня бачаць пагрозы
Беларусь павялічыла вайсковую прысутнасьць у памежных з Украінай раёнах — Столінскім, Лельчыцкім, Мазырскім і Гомельскім раёнах.
Як паведаміла маніторынгавая група «Беларускі Гаюн», на мяжу з Украінай, імаверна, яшчэ ў сьнежні перакінулі падразьдзелы сухапутных войскаў Узброеных сіл Беларусі.
https://smarturl.click/JD6Ev
Хакеры заявілі аб узломе базы «Росреестра»
Гэта база аб’ёмам у два мільярды радкоў з асабістымі зьвесткамі расейцаў.
https://smarturl.click/ny1nb
За год колькасьць беларусаў, якія маюць дзейны дазвол на жыхарства ў Літве, скарацілася на 4656 чалавек
На пачатак 2025 году ў Літве налічылі 57,5 тысячы грамадзян Беларусі зь дзейным ДНЖ у краіне, а на пачатак 2024 году іх было амаль 62,2 тысяч. Паводле статыстыкі, за апошні год у Літве агулам скарацілася колькасьць іншаземцаў зь дзейнымі дазволамі на жыхарства, хаця з 2022 па 2024 год іх колькасьць расла:
https://smarturl.click/M12A3
Трамп заявіў, што скончыць вайну ва Ўкраіне за паўгода. Раней ён абяцаў зрабіць гэта за 24 гадзіны
Абраны прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп сёньня даў першы пасьля зацьвярджэньня ягонай перамогі на выбарах прэс-брыфінг. Ён расказаў, сярод іншага, пра свае пляны перайменаваць Мэксыканскі заліў, вярнуць Панамскі канал і тэрміны, у якія ён спадзяецца дамагчыся заканчэньня вайны Расеі з Украінай:
https://smarturl.click/e5V7R