16743
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Журналісты Радыё Свабода склалі базу крымчанаў, якія ваявалі супраць Украіны і загінулі
Усе зьвесткі ўзятыя з адкрытых крыніц, у тым ліку заяў расейскіх афіцыйных асобаў, паведамленьняў сваякоў загінулых у сацыяльных сетках, публікацый у крымскіх і расейскіх СМІ.
Усяго журналісты адшукалі 1000 загінулых асобаў, але адзначаюць, што сьпіс пастянна папаўняецца з паступленьнем новай інфармацыі.
https://smarturl.click/kj54X
Плошча-2010 ў Менску. Як гэта было. ФОТА
Падзеі ў Менску пасьля выбараў 19 сьнежня 2010 году: мітынг на Кастрычніцкай плошчы, шэсьце да Дому ўраду, сілавы разгон пратэсту ў архіўных фота Радыё Свабода.
https://smarturl.click/9z3W5
Вынікі году. «Сёлета ўлады спрабавалі не зьмяншаць рэпрэсіі, а прыхоўваць іх», — сацыёляг Генадзь Коршунаў
Пра што сьведчыць зьмяншэньне колькасьці палітвязьняў, зафіксаванае праваабарончай супольнасьцю? Якія новыя формы рэпрэсіяў сталі больш распаўсюджанымі ў 2024 годзе, адказвае сацыёляг, старшы дасьледчык Цэнтру новых ідэяў Генадзь Коршунаў.
https://smarturl.click/yqQVj
Сёньня гадавіна Плошчы-2010
19 сьнежня 2010 году падчас прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі адбылася масавая акцыя пратэсту супраць фальсыфікацыі вынікаў выбараў і жорсткі разгон гэтага пратэсту ўладамі. Былі зьбітыя і затрыманыя сотні чалавек, у тым ліку 5 кандыдатаў у прэзыдэнты.
Больш падзеяў гэтага дня ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/XyV1G
Лукашэнку ў Амане прывіталі па-беларуску, ён адказаў па-расейску
Аказалася, што дырэктар Нацыянальнага музэю Амана мае беларускія карані, яго маці паходзіць з Рэчыцы. Расказваем падрабязьней у відэа.
Вынесьлі прысуды украінцу і двум беларусам, якіх вінавацілі ў падрыхтоўцы тэрактаў на чыгунцы
Грамадзяніну Ўкраіны Івану Ліхалату і беларусам Барысу Пухальскаму і Івану Бародзічу, якіх раней назвалі «агентамі СБУ» і абвінавацілі ў падрыхтоўцы тэрактаў на чыгунцы, прызначылі па сукупнасьці злачынстваў «пакараньне ў выглядзе пазбаўленьня волі на тэрмін ад 11 да 25 гадоў», гаворыцца ў паведамленьні Генпракуратуры:
https://smarturl.click/ZyDZj
«Можа быць успрынята як абраза». Лукашэнка прыехаў у ААЭ са сваім шпіцам, чым сур’ёзна парушыў пратакол
Аляксандар Лукашэнка знаходзіцца з працоўным візытам у Аб’яднаных Арабскіх Эміратах, дзе сустракаецца з высокапастаўленымі чыноўнікамі. У камандзіроўку ён узяў свайго шпіца Умку. У ААЭ вызнаюць іслам, а ў ісламскіх краінах звычайна сабаку не пускаюць у дом, бо шмат якія багасловы лічаць сабаку нячыстай жывёлінай.
Палітоляг і татарскі актывіст Руслан Айсін пракамэнтаваў «Свабодзе» кур’ёз Лукашэнкі ў ААЭ:
https://smarturl.click/W3QdO
23 беларусы ня могуць выбрацца з Сырыі пасьля зьвяржэньня рэжыму Башара Асада
У адным з гатэляў Дамаску чакаюць эвакуацыі 23 грамадзяніны Беларусі, паведаміла @zerkalo_io крыніца, знаёмая з сытуацыяй. Інфармацыю выданьню пацьвердзілі ў беларускай дыпляматычнай місіі ў Сырыі і заявілі, што «пытаньне па іх вырашаецца» і што «іх эвакуююць у Менск, пытаньне толькі ў тым, калі».
Беларусы працавалі ў Дамаску паводле працоўных дамоваў, усе мужчыны, большасьць зь іх — электрыкі і будаўнікі. Цяпер яны ў складаных умовах, у іх канчаюцца грошы, ім страшна нават выходзіць з гатэля:
https://smarturl.click/JDpOv
Былы баец-каліновец правёў пікет у Вільні — ён амаль год чакае легалізацыйных дакумэнтаў
Беларускі добраахвотнік Аляксандр Клачко «Кусь» правёў адзіночны пікет каля літоўскага Дэпартамэнта міграцыі ў Вільні 18 снежня, каб прыцягнуць увагу да праблемы легалізацыі беларусаў — у тым ліку добраахвотнікаў, якія ваявалі на баку Ўкраіны.
Клачко расказаў Свабодзе, што дагэтуль не прынята рашэньне па яго заяве на ўцякацтва, хоць прайшло ўжо 11 месяцаў. Ён просіць літоўскую міграцыю прыняць рашэньне, каб ён «разумеў, як далей дзейнічаць»:
https://smarturl.click/aJ1aY
У Віцебску — пажар у царкве Ўсьпеньня Прасьвятой Багародзіцы
Віцебскія ратавальнікі выехалі па паведамленьні аб узгараньні ў царкве на вуліцы 3-я Азіна ў Віцебску. Унутры царквы шчыльнае задымленьне. Пажар лякалізавалі, цяпер падразьдзяленьні МНС працягваюць працаваць на месцы ўзгараньня. Паводле папярэдніх апэратыўных зьвестак, пацярпелых няма.
13 сьнежня ў Віцебску адбыўся буйны пажар у гандлёвым цэнтры «Беларусь», у ім пацярпелі 20 чалавек.
https://smarturl.click/W3Q99
Сям’я беларусаў у Латвіі ня можа аформіць пашпарт для нованароджанай дачкі. Вяртацца на радзіму бацькам небясьпечна
Каб аформіць першы пашпарт для Мары паводле закону, бацькам трэба ехаць на радзіму: консульскія ўстановы Беларусі за мяжой ужо больш за год не выдаюць сваім грамадзянам новых дакумэнтаў. Але такая паездка, па словах маці і бацькі, можа быць небясьпечнай для іх.
Што зьбіраецца рабіць маладая сям'я?
https://smarturl.click/B62LM
Сустрэў Лукашэнку па-беларуску, маці родам з Рэчыцы. Што вядома пра дырэктара Нацыянальнага музэю Амана
«Кажуць, тут беларус ёсьць?». Расказваем пра генэральнага дырэктара Нацыянальнага музэю Султанату Аман шэйха Джамала аль Мусаві, які мае беларускія карані.
https://smarturl.click/YzRVe
На пасяджэньні Скупшчыны Чарнагорыі спрацавала дымавая шашка
Пасяджэньне Канстытуцыйнага камітэту парлямэнту Чарнагорыі (Скупшчыны) перарвала дымавая шашка. У той момант вырашалася пытаньне выхаду трох судзьдзяў Канстытуцыйнага суду на пэнсію. Апазыцыя заявіла пра спробу канстытуцыйнага перавароту.
Дэпутат, колішні мэр Падгорыцы Іван Вукавіч заявіў пра парушэньне заканадаўства, бо пра выхад судзьдзі на пэнсію Скупшчыну, згодна з законам, павінен апавясьціць Канстытуцыйны суд, а не парлямэнцкая большасьць.
Зь сямі судзьдзяў КС Чарнагорыі заставаліся шасьцёра, з выхадам на пэнсію яшчэ траіх орган застаўся бы толькі з трыма, што практычна азначала бы блякаваньне працы да абраньня новых.
Гэта ўжо другі канстытуцыйны крызіс у Чарнагорыі за апошнія гады. Папярэдні быў у другой палове 2022 году, калі ў Канстытуцыйным судзе заставаліся тры судзьдзі і праца органу была паралізаваная. Новых судзьдзяў выбралі толькі ў лютым 2023 году.
Як ананімны акаўнт у сацсетцы Х распальвае антыімігранцкія наратывы ў Эўразьвязе. Расьсьледаваньне Свабоды
Расьсьледаваньне Радыё Свабода паказала, што адзін з самых уплывовых акаўнтаў у сацыяльнай сетцы X, які распаўсюджвае дэзынфармацыю пра імігрантаў у Эўропе, выдумаў фальшывыя асобы і кампаніі, каб замаскаваць сваю дзейнасьць, якая прынамсі часткова абумоўленая фінансавай выгадай.
https://smarturl.click/gpJly
Памёр «дэпутат Незалежнасьці» Мікалай Крыжаноўскі
Вядомы палітычны дзеяч Беларусі не дажыў двух тыдняў да свайго 88-годзьдзя.
Ён суаўтар Канцэпцыі пераходу Беларускай ССР на рынкавую эканоміку і ўдзельнік галадоўкі 11-12 красавіка 1995 г. у Вярхоўным Савеце.
https://smarturl.click/nyOgX
Пінскага журналіста Яўгена Мікалаевіча, які вярнуўся ў Беларусь, пакаралі турмой
У 2020 годзе Яўген Мікалаевіч у якасьці відэакарэспандэнта Media-Polesye асьвятляў пратэсты ў Пінску супраць фальсыфікацыі вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў. Журналіст не прымаў непасрэднага ўдзелу ў пратэстах: ён вёў фота— і відэаздымку па рэдакцыйным заданьні.
https://smarturl.click/3kA4p
Латвія працягнула ўзмоцненыя захады бясьпекі ўздоўж мяжы зь Беларусьсю
Адмысловыя правілы, дзейныя да канца гэтага году, цяпер будуць дзейнічаць да 30 чэрвеня 2025.
https://smarturl.click/O0v28
«Народны Лукашэнка» і замежныя падпісчыкі. Як беларуская прапаганда перад выбарамі працуе ў TikTok
Пасьля апошніх прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі і масавых пратэстаў улады сталі больш пільна глядзець на сацыяльныя сеткі, а таксама актыўна, хоць і ня надта сыстэмна, выкарыстоўваць іх у сваіх мэтах.
Свабода прааналізавала больш за 100 праўрадавых акаўнтаў у TikTok — з дапамогай аналітычнага сэрвісу Exylot і ручной праверкі — і расказвае, пра што яны, як рэагуюць на дзяржаўную палітыку, ці асьвятляюць выбарчую кампанію і якім паказваюць Лукашэнку.
https://smarturl.click/VD0Eg
Як краіны Балтыі рыхтуюцца да вайны з Расеяй і якая яе імавернасьць у хуткім часе
Пасьля поўнамаштабнага ўварваньня Расеі ва Ўкраіну ў суседніх з РФ краінах вырасла напружанасьць — NATO рыхтуецца да абароны ў выпадку, калі Расея нападзе на альянс, і адпрацоўвае розныя сцэнары нападу, у тым ліку сцэнары, у якіх беларускія войскі таксама ўдзельнічаюць у нападзе разам з расейскімі. Адной з імаверных цэляў Расеі называюць краіны Балтыі.
Як краіны Балтыі рыхтуюцца да магчымай вайны, якія ёсьць сцэнары разьвіцьця падзеяў ва Ўсходняй Эўропе і ці можа Расея напасьці на балтыйскія краіны? На гэтыя пытаньні журналісты «Настоящего времени» паспрабавалі адказаць у праекце «Вайна Расеі з Балтыяй: рэальная пагроза?»:
https://smarturl.click/8ED3a
Тлумачым з Гурневічам. Як улады Беларусі «пераабуваюць» блогераў
Улады Беларусі правялі першы ў Беларусі форум блогераў і прыдумалі Фабрыку блогераў, першае беларускае рэаліці-шоў. Навошта? Тлумачыць Дзьмітры Гурневіч:
https://www.youtube.com/watch?v=JAjMe417T54
Галоўнае за 18 сьнежня
🇱🇹 Былы баец-каліновец правёў пікет у Вільні — ён амаль год чакае легалізацыйных дакумэнтаў
👬 23 беларусы ня могуць выбрацца з Сырыі пасьля зьвяржэньня рэжыму Башара Асада
🇵🇱 Польшча ўвяла санкцыі супраць трох кампаній — пастаўнікоў беларускіх угнаеньняў
🇱🇻 Сям’я беларусаў у Латвіі ня можа аформіць пашпарт для нованароджанай дачкі. Вяртацца на радзіму бацькам небясьпечна
🙍🏻♂️ Сустрэў Лукашэнку па-беларуску, маці родам з Рэчыцы. Што вядома пра дырэктара Нацыянальнага музэю Амана
🎥 «ПіК Свабоды». «Я асьцярожна аптымістычная наконт будучыні Беларусі», — Ціханоўская пра падзею, паразу і перамогу 2024-га
🧑🏻💻 Жыцьцё ў кокане. Чаму Беларусь пакідаюць распрацоўнікі гульняў
🙍🏻♀️ «З Акрэсьціна на вакзал, пераапранулася ў прыбіральні — і ў Літву», — былая палітзьняволеная Ася Булыбенка ў праекце «Скрадзеная маладосьць»
📂 Сёлета Польшча выдала больш за 15 тысяч «картаў паляка». Правілы іх атрыманьня стануць больш жорсткімі
Ціханоўская пра галоўную падзею, паразу і перамогу 2024 году
Хто павінен прадстаўляць Беларусь на перамовах пра мір? Якім быў 2024 год для Беларусі і сьвету, паводле Сьвятланы Ціханоўскай? Зь якім пасланьнем зьвернецца Ціханоўская да беларусаў у навагоднім віншаваньні?
Разам зь лідэркай дэмакратычных сілаў Беларусі Сьвятланай Ціханоўскай падсумоўваем вынікі 2024 году, гаворым пра тое, што яна лічыць галоўнай падзеяй, паразай, перамогай і расчараваньнем году:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/su5ZCSBUEfI
«З Акрэсьціна на вакзал, пераапранулася ў прыбіральні — і ў Літву», — былая палітзьняволеная Ася Булыбенка ў праекце «Скрадзеная маладосьць»
«Калі пекла існуе, то гэта жыцьцё на Акрэсьціна», — 23 гадовая Ася Булыбенка, фігурантка «справы студэнтаў», у фільме Свабоды расказвае, як адседзела 30 сутак пасьля 2,5 года ў турме і пасьля гэтага зьехала жыць у Літву:
https://smarturl.click/3kAVX
У Сырыі знайшлі доказы дзяржаўнай «машыны сьмерці», ад якой з 2013 году загінула больш за 100 тысяч грамадзян
«Тысячы людзей працавалі ў гэтай сыстэме забойстваў, ад сакрэтнай паліцыі, якая выкрадала людзей з вуліц і дамоў, да турэмнікаў і сьледчых, якія марылі голадам і катавалі іх да сьмерці, да кіроўцаў грузавікоў і бульдазэрыстаў, якія хавалі іхныя целы. [...] Гаворка ідзе пра сыстэму дзяржаўнага тэрору, якая стала машынай сьмерці», — кажа Стывэн Рап, колішні амбасадар ЗША ў асаблівых даручэньнях, які займаўся ваеннымі злачынствамі:
https://smarturl.click/qlvZW
Жыцьцё ў кокане. Чаму Беларусь пакідаюць распрацоўнікі гульняў
«Беларуская дзяржава ня ўмее ў ІТ, спэцыялістаў выжылі рэпрэсіямі, а давер заказчыкаў і інвэстараў падарваны на гады наперад». Чаму зь Беларусі выяжджаюць кампаніі, якія робяць кампутарныя гульні, што ад гэтага страчвае краіна і ў чым цяжкасьці рэлякацыі, распыталі ІТ-мэнэджара, які больш за 20 гадоў працуе ў сфэры распрацоўваньня гульняў.
https://smarturl.click/5OQdj
Віцебскі гандлёвы цэнтар «Беларусь» пасьля пажару зьнясуць
Што тычыцца арандатараў, то ім выплацяць страхоўкі. Яны атрымаюць ільготныя ўмовы на іншых аб’ектах уладальніка ГЦ і кампэнсацыі ад яго.
https://smarturl.click/3kAwB
У Беларусі затрымалі яшчэ аднаго грамадзяніна Японіі, зноў у справе аб шпіянажы
Чалавек нібыта здымаў на відэа эстакаду, якая перасякае чыгуначнае палатно на паўднёвым усходзе Гомельскай вобласьці. Пасольства Японіі ў Беларусі зьвярнулася па пацьвярджэньне ў МЗС Беларусі і атрымала адказ. Аднак у амбасадзе заявілі, што ня могуць назваць імя затрыманага і абвінавачаньні супраць яго.
https://smarturl.click/kj5e6
У ФСБ Расеі заявілі аб затрыманьні грамадзяніна Ўзбэкістану, які нібыта падарваў расейскага генэрала Кірылава
У Фэдэральнай службе Расеі паведамілі аб затрыманьні 29-гадовага грамадзяніна Ўзбэкістану, які нібыта прывёў у дзеяньне самаробную выбуховую прыладу каля жылога дома ў Маскве, калі загінулі расейскі генэрал Ігар Кірылаў і ягоны памочнік Ільля Палікарпаў.
https://smarturl.click/AdZzY
Пасьля скасаваньня вынікаў першага туру выбараў у Румыніі Эўракамісія пачала разбор у дачыненьні ТikTok
На прэзыдэнцкіх выбарах у Румыніі 24 лістапада нечаканую перамогу ў першым туры атрымаў Кэлін Джарджэску, незалежны нацыяналіст і эўраскептык, які раней быў мала вядомы грамадзкасьці. Выбары былі ануляваныя пасьля таго, як Канстытуцыйны суд атрымаў доказы ўмяшаньня Расеі ў працэс галасаваньня, у прыватнасьці праз TikTok. Доказы знайшлі румынскія спэцслужбы.
https://smarturl.click/4k0Ax
55 гадоў з дня сьмерці Пятра Глебкі
18 сьнежня 1969 году памёр Пятро Глебка, беларускі паэт, драматург, перакладчык, навуковец, грамадзкі дзеяч. Уваходзіў у літаратурныя аб’яднаньні «Маладняк» і «Ўзвышша». Быў дырэктарам Інстытутут мовазнаўства. Абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета Беларускай ССР у 1955–1967 гадах, удзельнічаў у рабоце сэсій Генэральнай Асамблеі ААН.
Больш падзей гэтага дня ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/RAzdx