16743
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
100-годзьдзе Лявона Мурашкі
27 жніўня 1924 году ў вёсцы Сіняўка на Клеччыне нарадзіўся Лявон Мурашка, опэрны сьпявак (бас), лідэр і актыўны ўдзельнік беларускай дыяспары ў Літве. У 1950–1988 гадах быў салістам Дзяржаўнага акадэмічнага тэатру опэры і балету Літоўскай ССР. Заслужаны артыст і заслужаны дзяяч мастацтваў Літоўскай ССР.
Больш падзей 27 жніўня ў беларускай і ўсясьветнай гісторыі ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/Ee0R5
Крыніца фота: Нацыянальная бібліятэка Беларусі
Расея запусьціла па Ўкраіне ня менш за 127 ракет і 109 дронаў — Зяленскі
Прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі паведаміў аб пасяджэньні Стаўкі вярхоўнага галоўнакамандуючага па аднаўленьні энэргетыкі пасьля аднаго з самых вялікіх расейскіх абстрэлаў 26 жніўня.
Па словах кіраўніка краіны, войскі РФ запусьцілі па Ўкраіне сёнЬня сама меней 127 ракет і 109 дронаў.
«Дэталёва, па кожным рэгіёне прааналізавалі эфэктыўнасьць сыстэм СПА і РЭБ, мабільных агнявых груп, а таксама інжынэрнай абароны. Прынялі адпаведныя рашэньні. На саміх аб’ектах ідзе ліквідацыя наступстваў, рамонт, разьмініраваньне. Дзе-нідзе дзяржава-тэрарыст атакавала грамадзянскія аб’екты касэтнымі боепрыпасамі. Павінны папрацаваць сапёры, перш чым энэргетыкі пачнуць рамонт», — напісаў Зяленскі.
https://smarturl.click/B6a3Q
Пракуратура Францыі назвала ўсе 12 злачынстваў, у якіх падазраюць Дурава
У пракуратуры Францыі пацьвердзілі, што затрыманьне Паўла Дурава зьвязанае з адміністраваньнем мэсэнджара Telegram.
У прэсавым рэлізе ведамства гаворыцца, што Дурава падазраюць у 12 злачынствах.
https://smarturl.click/Da6dv
«Гэта не палітычнае рашэньне». Эманюэль Макрон зрабіў заяву пра затрыманьне Паўла Дурава
«Затрыманьне кіраўніка Telegram на тэрыторыі Францыі адбылося ў рамках судовага расьсьледаваньня. Гэта ні ў якім разе не палітычнае рашэньне. Рашэньне павінны прымаць судзьдзі... Францыя як ніколі адданая свабодзе выказваньня меркаваньняў і камунікацыі, інавацыям і прадпрымальніцтву. Так і застанецца», — напісаў прэзыдэнт Францыі ў сацыяльнай сетцы Х.
Макрон дадаў, што чытае «ілжывую інфармацыю аб Францыі» пасьля затрыманьня Дурава.
https://smarturl.click/LYX2R
Памёр футбольны трэнэр Свэн-Ёран Эрыксан
На 76-м годзе жыцьця памёр адзін з найлепшых трэнэраў сьвету канца ХХ стагодзьдзя. Швэд стаў найлепшым трэнэрам у гісторыі знакамітага рымскага клюбу, здабыў эўракубак з клюбам з радзімы і стаў першым замежным трэнэрам у гісторыі ангельскай зборнай. А таксама сустракаўся на футбольных стадыёнах зь беларусам.
https://smarturl.click/Q1kRw
Аднавіўся сайт «Белсату»
Кіраўнік тэлеканалу Аляксей Дікавіцкі паведаміў пра тое, што праца вядзецца, і старонка ў сеціве вярнулася. Ідзе праца над вяртаньнем іншых праектаў.
https://smarturl.click/Da6ee
Расея праводзіць масавы ракетны абстрэл Украіны
Ужо вядома пра гібель і раненьні людзей. Атака адбываецца амаль на ўсе вобласьці Ўкраіны. Польшча пасьля атакі расейцаў на суседзяў падняла ў паветра сваю авіяцыю. У Кіеве фіксуюцца масавыя адключэньні сьвятла, з праблемамі сутыкнулася і чыгунка.
Падрабязнасьці: https://smarturl.click/9zwdy
Сталі вядомыя імёны яшчэ трох палітвязьняў, якія выйшлі на волю па памілаваньні
Сюжэт з трыма вызваленымі палітвязьнямі — Русланам Красавым, Аляксандрам Галузам і Алегам Зыкуном — паказалі на тэлекале АНТ.
Што пра іх вядома?
https://smarturl.click/3kDMX
Ад вядомых на ўвесь СССР ровараў — да банкруцтва і тэхналягічнага хаба. Расказваем гісторыю заводу «Мотавела»
«Было і такое, што заробак прапаноўвалі даваць роварамі ці запчасткамі». Гісторыя менскага роварнага заводу, прадукцыя якога была візытоўкай Менску ў савецкія часы. Ад прыватызацыі — да банкруцтва і арышту інвэстара. Цяпер там абяцаюць тэхнапарк.
https://smarturl.click/M1yG3
25 жніўня 1991 году Вярхоўны Савет пры падтрымцы мноства народу на галоўным сталічным пляцы прыняў гістарычнае рашэньне — надаць Дэклярацыі аб дзяржаўным сувэрэнітэце 1990 году канстытуцыйны статус. Пачалася новая эпоха беларускай гісторыі, а беларуская мова ўзбагацілася і новымі, і незаслужана прызабытымі словамі. Пра іх — у картках👆🏻
Читать полностью…
Дуда пра вызваленьне Пачобута: «Думаю, мы нашмат бліжэй. Я бачу сымптомы зьменаў зь беларускага боку»
Прэзыдэнт Польшчы Анджэй Дуда 24 жніўня ў інтэрвію Kanał Zero распавёў пра працяг спробаў па вызваленьні беларускага палітвязьня, журналіста і сябра Саюзу палякаў Беларусі Анджэя Пачобута:
https://smarturl.click/ppApE
Самае цікавае на Свабодзе за тыдзень — у эмэйл-рассылцы «Гісторыі тыдня»
У беларускіх дамах састарэлых пастаяльцаў саджаюць у ізалятар за «парушэньні», як у турмах? 😳 У краіне больш ня будзе «сэканд-хэндаў»? У новым СІЗА ў Калядзічах сапраўды ёсьць бідэ 😁? Навошта Лукашэнка вызваліў палітвязьняў, якія і так хутка выйшлі б? Чаго дасягнула Ўкраіна ў Курскай вобласьці, а чаго не змагла? Адказы на гэтыя і многія іншыя пытаньні — у матэрыялах Свабоды за гэты тыдзень.
Калі Вы раптам не сачылі ці не пасьпелі пачытаць, у нас для вас ёсьць рашэньне: усе самыя цікавыя матэрыялы за тыдзень чытайце ў рассылцы Свабоды!
💌 Падпісвайцеся і атрымлівайце нізку найлепшых публікацыяў штосуботу: http://eepurl.com/ijMaIv
Рада БНР і Ціханоўская павіншавалі беларусаў з 33-ай гадавінай абвяшчэньня незалежнасьці Беларусі
У 33-ю гадавіну абвяшчэньня незалежнасьці Беларусі Рада БНР і дэмакратычная лідэрка Сьвятлана Ціханоўская выступілі з заявамі, у якіх павіншавалі беларусаў з гэтым сьвятам.
Аляксандар Лукашэнка сёньня не рабіў ніякіх заяваў з нагоды 33-ай гадавіны абвяшчэньня незалежнасьці Беларусі, затое ён павіншаваў асабовы склад і вэтэранаў Спартовага камітэту Ўзброеных сіл «з 80-годзьдзем з дня ўтварэньня ўстановы», а калектыў і вэтэранаў «Беларуськалію» — з Днём шахтара.
Пра што ў сваіх віншаваньнях казалі Сьвятлана Ціханоўская і Рада БНР (фота ілюстрацыйнае👆🏻):
https://smarturl.click/67X0D
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Звычайна да прыезду дыктатара ўсё вылізваюць. Адкуль бяруцца закарэлыя каровы?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Тут, як кажуць, сакрэт на ўвесь сьвет. Сапраўды, няма чыноўніка, які б насьмеліўся паказаць правіцелю такую фэрму. Цяжка ўявіць і нейкіх выведнікаў-даносчыкаў, якія б знаходзілі такія фэрмы — затратная, а пры тым дробязная мэта. На маю думку, усё выглядае так. Лукашэнку закарцела выступіць у тэлевізары з прачуханкай, каб паказаць сваю «прэзыдэнцкую баяздольнасьць». Самы экстраны спосаб — зрабіць гэта, стоячы пры закарэлых азадках кароваў. Не зьдзіўлюся, што каб не вышукваць аж настолькі занядбаных жывёлаў, ім папросту накладаюць «грым».
33 гады таму Беларусь стала незалежнай
25 жніўня 1991 году на нечарговай сэсіі Вярхоўнага Савету Беларусі Дэклярацыі аб сувэрэнітэце Беларусі надалі сілу канстытуцыйнага закону, што дэ-юрэ азначала абвяшчэньне незалежнасьці. Была прыпыненая дзейнасьць КПБ-КПСС. Падчас той сэсіі дэпутат Лукашэнка дэманстратыўна адмовіўся галасаваць за незалежную Беларусь.
Пра іншыя падзеі 25 жніўня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/jkb5Y
Камандуючы Паветранымі сіламі ЎСУ заявіў, што сёньня ў Беларусь заляцелі два расейскія ўдарныя дроны
У ноч на 26 жніўня ўкраінская супрацьпаветраная абарона зьнішчыла 99 запушчаных Расеяй ударных бесьпілётнікаў іранскай вытворчасьці «Шахед — 131/136», яшчэ два «перасеклі мяжу» зь Беларусьсю, паведаміў у сваім тэлеграм-канале камандуючы Паветранымі сіламі ЎСУ Мікалай Алешчук.
16 ліпеня Паветраныя сілы Ўкраіны таксама паведамлялі, што два запушчаныя расейскім бокам бесьпілётнікі «Шахед» былі «лякальна страчаныя» ў паветранай прасторы Беларусі.
8 жніўня беларуская дэмакратычная лідэрка Ствятлана Ціханоўская паведаміла ў сацсетцы Х, што, паводле яе зьвестак, у ліпені прынамсі дзевяць расейскіх бесьпілётнікаў «Шахед» уварваліся ў паветраную прастору Беларусі, зь іх «адзін выбухнуў, другі зьнік, а астатнія працягнулі палёт ва Ўкраіну».
https://smarturl.click/8Ejob
Галоўнае за 26 жніўня
📌 Сталі вядомыя імёны яшчэ трох палітвязьняў, якія выйшлі на волю па памілаваньні
📌 На фоне закліку Кіева адвесьці войскі ад мяжы ў Гомельскай вобласьці пачаўся новы этап праверкі тэраабароны
📌 Паўнавартасны наступ з тэрыторыі Беларусі немагчымы — Рада нацыянальнай бясьпекі Ўкраіны
📌 У Францыі Дурава падазраюць у 12 злачынствах
📌 «Наўрад ці Telegram закрыюць ці ён будзе ламацца». Чаго чакаць ад арышту Дурава карыстальнікам мэсэнджара
📌 Аднавіў працу сайт «Белсату», які адсутнічаў у сеціве з 1 жніўня
📌 За выходныя чарга фур у Беларусь вырасла на 300 аўтамабіляў
📌 Кампанію ў абарону Андрэя Гнёта падтрымалі Сьвятлана Алексіевіч, Алег Сянцоў, Жульет Бінош, Кен Лоўч, Агнешка Голянд
📌 Ад вядомых на ўвесь СССР ровараў — да банкруцтва і тэхналягічнага хаба. Расказваем гісторыю заводу «Мотавела»
«Наўрад ці Telegram закрыюць ці ён будзе ламацца». Чаго чакаць ад арышту Дурава карыстальнікам мэсэнджара
«Калі Telegram перапыніць працу, то гэтаму будуць рады канкурэнты. Іншыя мэсэнджары падхопяць карыстальнікаў». Што экспэрты кажуць пра арышт Паўла Дурава.
Свабода паразмаўляла з экспэртамі пра магчымае разьвіцьцё сытуацыі вакол Telegram.
https://smarturl.click/aJnpX
Расейская ПВК «Вагнэр» заяўляе, што не ваюе ва Ўкраіне, а дзейнічае толькі ў Беларусі і Афрыцы
З рэдкай пасьля сьмерці свайго заснавальніка Яўгенія Прыгожына заявай выступіла расейская групоўка «Вагнэр».
Заява прагучала пасьля абвінавачаньня МЗС Украіны на адрас беларускіх уладаў у тым, што зь беларускага боку да ўкраінскай мяжы падведзеныя беларускія вайскоўцы і баевікі групоўкі «Вагнэр».
«Вагнэр» заявіла ў панядзелак, што яна дзейнічала толькі ў Афрыцы і ў Беларусі, саюзьніцы Расеі, і што яе салдаты больш ня ўдзельнічаюць у вайне ва Ўкраіне. Украіна ў нядзелю заклікала Беларусь адвесьці, як яна назвала, значныя сілы, разгорнутыя ўздоўж іх агульнай мяжы. У заяве гаворыцца, што яны ўключаюць беларускія сілы спэцыяльнага прызначэньня і былых наймітаў ПВК «Вагнэр».
https://smarturl.click/RAZRW
На НПЗ у Омску пасьля выбуху пачаўся пажар
Паводле папярэдніх зьвестак, узарвалася ўстаноўка АВТ-11, прызначаная для дзяленьня нафты на фракцыі і наступнага іх перапрацоўваньня. Мясцовыя жыхары расказалі, што перад пажарам быў чуваць гучны выбух: затрэсьліся дамы і задрыжэлі шыбы.
https://smarturl.click/ppAlA
Агенцтва Reuters пацьвердзіла гібель свайго супрацоўніка ад удару Расеі па Краматорску
Загінулы ў выніку ўдару Расеі па Краматорску — Раян Эванс, удзельнік каманды Reuters, якая асьвятляла вайну ва Ўкраіне, заявіла інфармацыйнае агенцтва.
https://smarturl.click/vw3qy
Што вядома пра затрыманьне заснавальніка Telegram Дурава ў Парыжы
У панядзелак 26 жніўня пракуратура Парыжу, якой была перададзена справа заснавальніка Telegram Паўла Дурава, плянуе зрабіць заяву для прэсы — яна стане першай афіцыйнай рэакцыяй францускіх уладаў на паведамленні аб затрыманьні Дурава ў францускай сталіцы ўвечары ў суботу.
https://smarturl.click/w9nwQ
Памерла пінская праваабаронца Вераніка Іванова
Яе ўвесь час выклікалі ў міліцыю, праводзілі ператрусы ў кватэры. Яна адкрыта гаварыла аб неабходнасьці пераменаў у краіне ў час акцый пратэсту ў Пінску, за што яе не аднойчы затрымлівалі і судзілі за ўдзел у несанкцыянаваных масавых мерапрыемствах. Забіралі маёмасьць, каралі штрафамі.
https://smarturl.click/0eQBn
Ужо сёньня: 30 гадоў таму памёр беларускі пісьменьнік Сяргей Новік-Пяюн, аўтар «Зорачак»
26 жніўня 1994 году памёр Сяргей Новік-Пяюн — беларускі паэт, празаiк, кампазытар, грамадзкi дзяяч. Удзельнік нацыянальна-вызвольнага руху 1920–1930-х гадоў у Заходняй Беларусі, вязень польскіх, нацысцкіх турмаў і ГУЛАГу, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1980–1990-х гадоў.
Сяргей Новік-Пяюн пісаў на беларускай, расейскай, польскай мовах і на эспэранта. Ён аўтар зборнікаў вершаў «Заўсёды зь песьняй» (1984), «Зорачкі ясныя» (1986), «Песьні з-за кратаў» (1993). Некаторыя песьні на ягоныя словы лічацца народнымі, найбольш вядомыя зь іх — «Зорачкі» і «Над Шчарай» («Слонімскі вальс»).
Пра іншыя падзеі 26 жніўня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/opmpO
Латвія ўзмацніла кантроль на мяжы за беларускімі таварамі
Харчова-вэтэрынарная служба Латвіі зь сёньняшняга дня пачала праводзіць узмоцнены кантроль розных беларускіх і расейскіх тавараў у пунктах памежнага кантролю. Праверкі праводзяць «у мэтах абмежаваньня рызыкаў для здароўя людзей і жывёл, а таксама, у выпадку генэтычна мадыфікаваных арганізмаў, для навакольнага асяродзьдзя».
Узмоцненыя меры кантролю будуць дзейнічаць да 23 лютага 2025 году:
https://smarturl.click/ql0lW
Сёлета прынамсі 126 чалавек атрымалі штрафы за дапамогу палітвязьням і іх сем'ям, 22 чалавекі — пад вартай у СІЗА
Пасьля масавага студзеньскага рэйду сілавікоў па тых, хто дапамагаў палітвязьням, сама меней 126 чалавек патрапілі пад адміністрацыйны перасьлед паводле арт. 24.15 КаАП (за «выкарыстаньне замежнай дапамогі для ажыцьцяўленьня экстрэмісцкай дзейнасьці»), падлічылі праваабаронцы. Ім прызначалі штрафы ад 400 да 1200 руб.
Прыкладна супраць 30 чалавек завялі крымінальныя справы за падтрымку палітвязьняў невялікімі грашовымі пераводамі і перадачамі. Сама меней 22 чалавекі цяпер застаюцца пад вартай у СІЗА (амаль усе — жанчыны, большасьць — старэйшыя за 50 гадоў). Пяць жанчын ужо асудзілі, яны атрымалі тэрміны да трох гадоў калёніі:
https://smarturl.click/w9nYW
Ва ўкраінскім Краматорску пад абстрэл трапіў гатэль. Пацярпелі журналісты Reuters, адзін зьнік бязь вестак
У горадзе Краматорск Данецкай вобласьці Ўкраіны ў выніку, як сьцьвярджаецца, расейскага ўдару па будынку гатэлю ў ноч на 25 жніўня пацярпелі журналісты Reuters: двое журналістаў каманды былі шпіталізаваныя, яшчэ адзін зьнік бязь вестак. Двухпавярховы будынак гатэля часткова разбураны. Пошукавыя работы працягваюцца:
https://smarturl.click/Q1kM6
25 жніўня 1991 году: новая эпоха, абноўленая мова. Моўны ТЭСТ
Пачалася гісторыя незалежнай Рэспублікі Беларусі, што адлюстравалася і ў беларускай мове. Ці ведаем моўныя праявы таго нацыянальнага абнаўленьня? Праверце сябе, прайдзіце наш тэст:
https://smarturl.click/JD71q
З захаваньнем аўтарытарызму, але без палітвязьняў і рэпрэсій. Ці магчымае «вяртаньне ў 2019 год»
«У дэмакратычных сілах навідавоку ўзьнікненьне плыні „вяртаньня ў 2019 год“. Ёсьць пэўныя, хаця і ўскосныя і невыразныя, паказьнікі таго, што такая плынь ёсьць ці фармуецца і ў кіроўным істэблішмэнце Беларусі».
Стваральнік Telegram, мільярдэр Павел Дураў арыштаваны ў аэрапорце Парыжа. Пра гэта паведаміў францускі тэлеканал LCI.
Сьцьвярджаецца, што яго затрымалі адразу па прылёце з Азэрбайджану. Ён прыбыў у Францыю на прыватным самалёце.
Як паведамляецца на сайце LCI, францускія праваахоўныя органы падазраюць Дурава ў тым, што ён, як стваральнік месэнджэра, спрыяе незаконнаму абароту наркотыкаў, злачынствам супраць дзяцей і махлярству. Сьцьвярджаецца, што Telegram адмаўляецца ад супрацоўніцтва з уладамі.
У 2021 годзе Дураў атрымаў францускае грамадзянства.