17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Сёньня 33-я гадавіна падпісаньня Белавескіх пагадненьняў
8 сьнежня 1991 году ва ўрадавай рэзыдэнцыі Віскулі былі падпісаныя Белавескія пагадненьні. Кіраўнікі Беларусі, Расеі і Ўкраіны Станіслаў Шушкевіч, Вячаслаў Кебіч, Барыс Ельцын, Генадзь Бурбуліс, Леанід Краўчук і Вітольд Фокін афіцыйна дэнансавалі дагавор аб утварэньні СССР і ўтварылі Садружнасьць Незалежных Дзяржаў.
Больш пра падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле: https://smarturl.click/5Op0p
Асноўнае за 7 сьнежня
📌 BelPol пра беларуска-расейскую дамову аб гарантыях бясьпекі: Магчымасьць новых базаў і фармальныя ўмовы для ўцягваньня беларускіх войскаў у вайну
📌 Інстытут вывучэньня вайны: «Арэшнік» у Беларусі істотна не павялічыць пагрозу Ўкраіне і NATO
📌 Адмоўнае сальда зьнешняга гандлю таварамі з краінамі па-за СНД вырасла на 15%
📌 У Румыніі прайшлі ператрусы па справе аб незаконным фінансаваньні выбараў
📌 На подступах да Дамаску і Пальміры ідуць баі, у сталіцы скінулі статую Асада
📌 Парлямэнт Паўднёвай Карэі ня змог зладзіць імпічмэнт прэзыдэнту
📌 «Дарэмна мы не рызыкнулі адмяніць прамыя выбары». Чым Лукашэнку вабіць досьвед Брэжнева
📌 Запытайся ў Дубаўца. Пра кандыдатаў у прэзыдэнты, якія самі за Лукашэнку, і 1200 асуджаных за яго «абразу»
Макрон сустрэўся з Трампам і Зяленскім перад цырымоніяй адкрыцьця сабору Нотр-Дам пасьля рэстаўрацыі
Перад сустрэчай Трамп сказаў, што будзе абмяркоўваць з Макронам сытуацыю ў сьвеце, які «крыху звар’яцеў».
Пасьля сустрэчы Зяленскі назваў яе «добрай і прадуктыўнай» у сваім тэлеграм-канале. «Прэзыдэнт Трамп, як заўсёды, настроены рашуча. Дзякуй за гэта. Я таксама дзякую прэзыдэнту Макрону за арганізацыю гэтай сустрэчы ў Парыжы... Мір магчымы дзякуючы сіле!». https://smarturl.click/vw532
💌 Тыдзень на Свабодзе — у нашай рассылцы!
➖ Ці дазволяць Лукашэнку страляць «Арэшнікам»?
➖ Ці плянуюць беларускія эмігранты вяртацца дахаты?
➖ За што рэжым у Беларусі перасьледуе творцаў, студэнтаў?
➖ Куды «Грузінская мара» вядзе Грузію?
Адказы на гэтыя і многія іншыя пытаньні — у матэрыялах Свабоды за гэты тыдзень. Каб Вы доўга не шукалі — сабралі для вас усё самае важнае па спасылцы.
Падпісвайцеся і атрымлівайце падборку найлепшага штосуботу: 👉🏻 http://eepurl.com/ijMaIv
СМІ: на подступах да Дамаску і Пальміры ідуць баі
Катарскі тэлеканал «Аль-Джазіра» і турэцкае агенцтва Anadolu паведамляюць пра баі ў Сырыі на подступах да Дамаску і Пальміры.
«Аль-Джазіра» сьцьвярджае, што армія Асада пакідае прымесьці Дамаску, а ісламісцкія групоўкі знаходзяцца прыкладна за 20 кілямэтраў ад сырыйскай сталіцы. Міністэрства абароны Сырыі адступленьне арміі адпрэчвае.
Дырэктар праграмаў у амэрыканскім Інстытуце Сярэдняга Ўсходу Чарлз Лістэр апублікаваў на сваёй старонцы ў сацыяльнай сетцы Х відэа, на якім у прымесьці Дамаску скідваюць статую прэзыдэнта Башара Асада.
Ілюстрацыйнае фота: Антыўрадавыя ваяўнікі ў Сырыі https://smarturl.click/ppBgW
Transparency International: у Грузіі падчас пратэстаў супраць прыпыненьня эўраінтэграцыі затрымалі каля 400 чалавек
У Грузіі з 28 лістапада на акцыях пратэсту супраць прыпыненьня перамоваў аб уступленьні ў Эўразьвяз былі затрыманыя каля 400 чалавек, паведаміла грузінскае аддзяленьне міжнароднай арганізацыі Transparency International, якое аказвае юрыдычную дапамогу затрыманым.
Увечары 6 снежня перад будынкам парлямэнту ў Тбілісі прайшла дзявятая акцыя пратэстаў. Папярэднія дзьве ночы сілавікі не разганялі пратэстоўцаў. На гэты раз разгон мітынгу пачаўся пасля поўначы. Мітынгоўцаў адціснулі ад будынка парлямэнту. Паліцыянты ўжывалі вадамёты і сьлезацечны газ. https://smarturl.click/aJ0bX
Адмоўнае сальда зьнешняга гандлю таварамі з краінамі па-за СНД вырасла на 15%
Пра гэта сьведчыць праведзены «Позіркам» аналіз даных Нацыянальнага статыстычнага камітэту.
Сёлета 17 чэрвеня пасля даклада Аляксандру Лукашэнку прэм’ер-міністр Раман Галоўчанка заявіў, што лічба адмоўнага сальда ў зьнешнім гандлі «не выклікае нейкіх турботаў», і яна «будзе перакрытая ўжо па выніках трох кварталаў». https://smarturl.click/z2MgZ
Беларус, якога затрымлівалі падчас пратэстаў у Грузіі, зьехаў у Літву
Грамадзянін Беларусі Яўген Муравіцкі, якога затрымалі ў канцы лістапада падчас пратэстаў у Тбілісі, але пасьля вызвалілі, 7 сьнежня вылецеў з грузінскай сталіцы ў Вільню, паведаміў «Позірку» праваабаронца Раман Кісьляк, які суправаджаў маладога чалавека.
25-гадовага Яўгена Муравіцкага затрымалі падчас пратэстаў у Тбілісі ранкам 30 лістапада. Два дні ён правёў у ізалятары. На яго склалі адміністрацыйны пратакол за нібыта «абразу паліцэйскага». https://smarturl.click/dpR4k
У Румыніі прайшлі ператрусы ў справе аб незаконным фінансаваньні выбараў
У суботу ў румынскім горадзе Брашоў прайшлі тры ператрусы. Расьсьледуюць злачынствы, зьвязаныя з прэзыдэнцкімі выбарамі, паведамляе румынскае агенцтва навінаў Agerpres.
«Ператрус праводзіцца для выяўленьня магчымага ўдзелу фізычнай асобы ў незаконным фінансаваньні выбарчай кампаніі кандыдата ў прэзыдэнты Румыніі з выкарыстаньнем грашовых сумаў, якія, як паказваюць прыкметы, маглі паступаць з прыбытку ад пэўных злачынстваў і ўключацца ў працэс адмываньня грошай», — гаворыцца ў прэс-рэлізе пракуратуры.
Паводле Agerpres, у расьследаваньні фігуруе Багдан Пэшкір, вядомы ў Румыніі як «кароль TikTok». https://smarturl.click/gpn44
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Навошта перад прыездам Пуціна цэнтар Менску ператвараюць у мёртвы горад?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Тут, апроч іншага, ёсьць псыхалягічная прычына. Празьмерныя захады бясьпекі робяцца ад няўпэўненасьці ў сабе. Звычайна прыезд кіраўніка іншай краіны вітаюць радасныя натоўпы людзей, ствараецца атмасфэра сьвята. Але тут адваротны выпадак, Пуціну людзі не патрэбныя, ні свае, ні чужыя. І мы гэта не аднойчы бачылі. Яму падабаецца пустата. Ён пачувае сябе гаспадаром тэрыторыяў, пустых гарадоў, дзе няма жыцьця. Мабыць, у немалой ступені гэтая няўпэўненасьць стала прычынай яго бессэнсоўнага нападу на Ўкраіну.
Як «Кароль TikTok» Румыніі зьвязаны са схемай прасоўваньня правага кандыдата ў прэзыдэнты
У Румыніі Багдан Пэшчыр быў вядомы як «кароль TikTok», таямнічы чалавек, уцягнуты ў крыптавалютныя апэрацыі, які рабіў шчодрыя ахвяраваньні карыстальнікам плятформы.
Але цяпер Пэшчыр, 36-гадовы праграміст, які, як паведамляецца, вядзе раскошны лад жыцьця, стаў цэнтральнай фігурай у паведамленьнях аб тым, што краіне правы кандыдат у прэзыдэнты Кэлін Джаржэску атрымаў выгаду з таемных кампаній уплыву, у тым ліку з Расеі. https://smarturl.click/yqOXR
Расьсьледаваньне СМІ: Спэцслужбы Вугоршчыны сачылі за чыноўнікамі ЭЗ
Да такіх высноў прыйшло расьсьледаваньне, якое сумесна правялі журналісты бэльгійскай газэты De Tijd і вугорскі расьсьледніцкі цэнтар Direkt36. Паводле расьсьледнікаў, вугорскае Інфармацыйнае бюро — аналяг службаў вонкавай выведкі — вяло назіраньне за супрацоўнікамі Эўрапейскага бюро па барацьбе з махлярствам. Бюро тады цікавілася дзейнасьцю вугорскай кампаніі Elios, уладальнікам якой зьяўляецца Іштван Тыбарц, зяць прэм’ер-міністра краіны Віктара Орбана. https://smarturl.click/RAG8m
Асноўнае за 6 сьнежня
📌 Беларусь падпісала з Расеяй пагадненьне аб гарантыях бясьпекі, а Пуцін паабяцаў разьмясьціць у Беларусі «Арэшнік»
📌 Куды Лукашэнка ўцягвае краіну. Аналітыка Валера Карбалевіча
📌 «ПіК Свабоды». Пуцін і гарантыі небясьпекі для Беларусі — камэнтар былога дыплямата Кавалеўскага
📌 Вальфовіч заявіў, што Лукашэнка мае «ядзерны чамаданчык» і «чырвоную кнопку». Раней Расея гэта абвяргала
📌 Падкаст «Архіпэляг БЕЛАГ» прызнаны працай году на Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода
📌 У Польшчы выйшла новая кніга пра зьняволенага нобэлеўскага ляўрэата Алеся Бяляцкага
📌 «Людзі могуць убачыць зьмяншэньне даходаў». Чаму ўрад вырашыў не рабіць у Беларусі доўгіх выходных
📌 Сьледчы камітэт завёў завочныя справы на Стрыжака і Лявончыка
📌 У Беларусі спрасьцілі працэдуру скасаваньня дзяржрэгістрацыі маёмасьці пры ануляваньні ўгоды судом
📌 Канстытуцыйны суд Румыніі ануляваў вынікі прэзыдэнцкіх выбараў
📌 На труне і на вакне. Цікавосткі пра беларускую выцінанку, якую ўключылі ў сьпіс UNESCO
Ці дазволяць Лукашэнку страляць «Арэшнікам»
Якое значэньне мае падпісаная ў Менску дамова аб ўзаемных гарантыях бясьпекі Беларусі і Расеі? Ці атрымае Лукашэнка магчымасьць ужываць ракеты «Арэшнік»? Ці пашлюць беларускае войска ваяваць з украінцамі? Вынікі візыту ў Беларусь Уладзіміра Пуціна камэнтуе кіраўнік Агенцтва эўраатлянтычнага супрацоўніцтва, былы дыплямат Валер Кавалеўскі.
https://youtu.be/TAxoAGoINfY
Сталі вядомыя падрабязнасьці тарыфаў роўмінгу паміж Беларусьсю і Расеяй
Напрыклад, калі тарыфны плян уключае бясплатныя 300 хвілін для званкоў у іншыя сеткі, то гэтыя ж хвіліны выкарыстоўваюцца і ў роўмінгу. Калі такіх хвілін не прадугледжана, кошт званка ў роўмінгу — 11 капеек за хвіліну. Новыя тарыфы маюць уступіць ў сілу ад 1 сакавіка 2025 году. https://smarturl.click/op2GO
Нотр-Дам — сабор Парыскай Маці Божай — сёньня афіцыйна адкрываецца пасьля рэстаўрацыі. Сабор, якому ўжо 861 гадоў і які будавалі амаль два стагодзьдзі, быў моцна пашкоджаны пажарам пяць гадоў таму.
На цырымонію прыехалі каля 1500 гасьцей, сярод якіх шматлікія сусьветныя лідэры і знакамітасьці, у тым ліку абраны прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп, цяперашняя першая лэдзі ЗША Джыл Байдэн, прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі і брытанскі прынц Ўільям. https://smarturl.click/vw532
Кіраўнік ЦВК заявіў, што за чальцамі выбарчых камісій сачылі замежныя спэцслужбы, таму сьпісы камісій ня будуць публікаваць
«Сёння дакладна даказана, што такія спісы станавіліся аб’ектам вывучэння спецслужбаў шэрагу дзяржаў, якія пераследвалі пэўныя мэты. Пасля пачынаўся своеасаблівы булінг гэтых людзей», — сказаў старшыня Цэнтральнай выбарчай камісіі Ігар Карпенка.
Выбары ў Беларусі адбываюцца ва ўмовах палітычнага крызісу, шырокамаштабных рэпрэсій і, паводле міжнародных арганізацый, носяць несвабодны і недэмакратычны характар. У Беларусі не засталося афіцыйна зарэгістраваных апазыцыйных партый і незалежных грамадзкіх арганізацый. https://smarturl.click/Ee30g
Навукоўцы заклікаюць захоўваць «старых і мудрых» жывёлаў
Ня толькі людзі, але і жывёлы разумнеюць з узростам, паказваюць новыя навуковыя дасьледаваньні. Старэйшыя жывёлы атрымоўваюць новы досьвед і часта перадаюць яго маладзейшым.
Аднак праблема ў тым, што людзі часта забіваюць старэйшых дзікіх жывёлаў. «Старыя жывёлы на Зямлі ў заняпадзе», — папярэджваюць дасьледчыкі ў аглядзе больш чым 9 тысяч навуковых працаў, які быў апублікаваны ў мінулым месяцы ў навуковым часопісе Science. Дасьледчыкі заклікаюць да новага падыходу, які называюць «захаваньне даўгалецьця». https://smarturl.click/O0BJ8
BelPol пра дамову аб гарантыях бясьпекі: Магчымасьць новых базаў і фармальныя ўмовы для ўцягваньня беларускіх войскаў у вайну
Ініцыятыва колішніх супрацоўнікаў беларускіх сілавых структур BelPol паведаміла, што атрымала тэкст пагадненьня паміж Беларусьсю і Расеяй аб гарантыях бясьпекі.
Паводле BelPol, пагадненьне дасьць магчымасьць ствараць на тэрыторыі Беларусі новыя расейскія ваенныя базы і разьмяшчаць вайсковыя фармаваньні РФ. Акрамя таго, рагадненьне стварае фармальныя ўмовы, каб адправіць беларусаў ваяваць супраць Узброеных сілаў Украіны. https://smarturl.click/baQbV
Дэпутаты ад кіроўнай партыі ня сталі галасаваць за імпічмэнт прэзыдэнту Паўднёвай Карэі
Галасаваньне па законапраекце аб імпічмэнце прэзыдэнту, які ў парлямэнт Паўднёвай Карэі ўнесла апазыцыя, не было пасьпяховым, бо пераважная большасьць дэпутатаў ад урадавай партыі пакінулі залю паседжаньняў.
Апазыцыйныя партыі лічаць, што прэзыдэнт Паўднёвай Карэі Юн Сок Ёль спрабаваў учыніць дзяржаўны пераварот. Тысячы людзей выйшлі ў суботу на вуліцы Сэулу, каб падтрымаць імпічмэнт. Раней прэзыдэнт папрасіў прабачэньня за ўвядзеньне ваеннага становішча. https://smarturl.click/kjwbX
WSJ: Эгіпет і Ярданія прапанавалі Башару Асаду пакінуць Сырыю
Пасьля імклівага наступу ў Сырыі антыўрадавых груповак некаторыя эгіпецкія чыноўнікі заклікалі прэзыдэнта Башара Асада пакінуць краіну. Яго жонка і дзеці ўжо зьехалі ў Расею, а зяці — у Аб’яднаныя Арабскія Эміраты, паведамляе The Wall Street Journal з спасылкай на сырыйскіх службоўцаў. Паводле іх, сам Асад па-ранейшаму ў Сырыі. Афіцыйнага пацьверджання гэтым паведамленьням няма.
Паводле апошніх зьвестак, сырыйскія групоўкі на чале з «Хаят Тахрыр аш-Шам», прызнанай тэрарыстычнаю у ЗША і шэрагу іншых краінаў, наблізіліся да гораду Хомс, захоп якога адкрые шлях на Дамаск. https://smarturl.click/RAGdW
Інстытут вывучэньня вайны: «Арэшнік» у Беларусі істотна не павялічыць пагрозу Ўкраіне і NATO
«Разьмяшчэнне ракет „Арэшнік“ у Беларусі істотна не павялічвае непасрэдныя рызыкі ўдараў балістычнымі ракетамі сярэдняй далёкасьці па Ўкраіне або дзяржавам NATO, нягледзячы на ўзмацненьне бразгату ядзернай зброі Крамля», — такое меркаваньне выказваецца ў зводцы амэрыканскага Інстытуту вывучэньня вайны (ISW) ад 6 сьнежня.
ISW паўтарае сваю ацэнку, што «пастаяннае выстаўленне Крамлём напаказ» сыстэмы «Арэшнік» наўрад ці сьведчыць пра зьяўленне прынцыпова новых расейскіх магчымасьцяў нанясеньня ўдараў далёкага дзеяньня. https://smarturl.click/mpkaO
Прэзыдэнт Паўднёвай Карэі папрасіў прабачэньня за ўвядзеньне ваеннага становішча
Прэзыдэнт Паўднёвай Карэі Юн Сок Ёль папрасіў прабачэньня за ўвядзеньне ваеннага становішча. Ён паабяцаў не ўхіляцца ад юрыдычнай і палітычнай адказнасьці за свой крок і падкрэсьліў, што другога ваеннага становішча «дакладна ня будзе».
Сёньня ўвечары парлямэнт мае прымаць закон аб імпічмэнце прэзыдэнту, праект якога раней унесла апазыцыя. У кіроўнай партыі адстаўку прэзыдэнта назвалі непазьбежнай. https://smarturl.click/LYkDA
Самая пажылая птушка ў сьвеце адклала яйка ў 74 гады.
74-гадовая альбатросіха Ўіздам — адклала яйка на Гаваях. Уіздам вярнулася на атол з партнэрам Акеакамаем, якога да гэтага ня бачылі некалькі гадоў і баяліся, што ён загінуў. Цёмнасьпінныя альбатросы ўтвараюць пару на ўсё жыцьцё — Уіздам з Акеакамаем выседжваюць яйкі з 2006 году. https://smarturl.click/nyZzb
«Дарэмна мы не рызыкнулі адмяніць прамыя выбары». Чым Лукашэнку вабіць досьвед Брэжнева
«Лукашэнка загадзя прадбачыў, ува што могуць ператварыцца прэзыдэнцкія выбары пасьля поўнага зьнішчэньня палітычных партый і грамадзянскай супольнасьці. І шкадуе, што ў свой час не вярнуў савецкай выбарчай сыстэмы», — піша Віктар Багдзевіч.
Паводле яго, мэта «сувэрэннай дэмакратыі», якую стварае Лукашэнка — ліквідацыя прамых выбараў першай асобы. Калі гэта здарыцца, у грамадзян не застанецца нават тэарэтычнай магчымасьці ўплываць на зьмену ўлады ва ўласнай краіне. https://smarturl.click/DaDze
5 гадоў таму ў Менску адбылася масавая акцыя супраць інтэграцыі з Расеяй
7 сьнежня 2019 году ў Менску адбылася масавая акцыя супраць інтэграцыі з Расеяй. Сотні людзей цягам 5 гадзінаў выстрайваліся ў жывы ланцуг, хадзілі зь бел-чырвона-белымі сьцягамі па цэнтры гораду і нават бегалі навыперадкі з супрацоўнікамі міліцыі ў цывільным. Тады ніхто ня быў затрыманы.
Больш пра падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле: https://smarturl.click/ql8WW
Падкаст «Архіпэляг БЕЛАГ» прызнаны працай году на Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода
Візуалізаваны падкаст Беларускай службы Радыё Свабода «Архіпэляг БЕЛАГ» расказвае пра карную сыстэму рэжыму Аляксандра Лукашэнкі. На фота: Аўтарка падкасту «Архіпэляг БЕЛАГ» Ганна Соўсь з дыплёмам пераможцы https://smarturl.click/W3o79
Ісламісцкія групоўкі ў Сырыі падыходзяць да гораду Хомс
Гэты горад у цэнтральнай частцы краіны адчыняе шлях на сталіцу краіны, Дамаск.
У сваю чаргу Сырыйскія дэмакратычныя сілы — фармаваньні, якія падтрымліваюцца міжнароднай кааліцыяй на чале з ЗША, — узялі пад кантроль горад Дэйр-эз-Зор на ўсходзе Сырыі, паведамляе Reuters. https://smarturl.click/Q1J7J
«Арэшнік» для Беларусі. Куды Лукашэнка ўцягвае краіну
Плянаванае разьмяшчэньне ў Беларусі найноўшай расейскай сыстэмы «Арэшнік» у другой палове 2025 году можа рэзка абвастрыць ваенна-палітычную сытуацыю ў рэгіёне, піша аглядальнік Радыё Свабода Валер Карбалевіч. https://smarturl.click/YzW7e
Падобная да грыпу невядомая хвароба забіла ў Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга як найменш 79 чалавек
Міністэрства аховы здароўя краіны паведамляе, што большасьць памерлых — ва ўзросьце ад 15 да 18 гадоў.
Больш за 300 чалавек былі інфікаваныя, у пацыентаў назіраліся такія сымптомы, як ліхаманка, галаўныя болі, насмарк і кашаль, абцяжаранае дыханьне і анэмія. Сусьветная арганізацыя здароўя адправіла групу «для збору ўзораў для лябараторных дасьледаваньняў». https://smarturl.click/2q4J0