17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Associated Press: Беларусь капіюе рэпрэсіўную палітыку Расеі ў дачыненьні да ЛГБТК+
Калі міліцыя ўварвалася ў дом гей-пары ў беларускай сталіцы Менску і жорстка пабіла мужчынаў, сілавікі ня ўтойвалі, што іхныя дзеяньні былі зьвязаныя з падобнымі дзеяньнямі ў суседняй Расеі, піша Associated Press. Студэнты Андрэй і Саша расказалі, што сілавікі патрабавалі ад іх разблякаваць смартфоны і назваць імёны «геяў Менску і Масквы».
Нам адкрыта сказалі, што калі гэта забаронена ў Расеі, то трэба забараніць і ў Беларусі.
Прадстаўнік Расеі ў ААН усьміхаўся ў часе дакладу аб ваенных злачынствах супраць украінскіх дзяцей
Дарадца кіраўніка Офісу прэзыдэнта Ўкраіны Дар‘я Зарыўная расказала пра гібель амаль усёй сям‘і Базылевіч у Львове падчас расейскай атакі. Прадстаўнік Расеі ў ААН Раман Кашаеў на словах Зарыўнай пра тое, што гэта было „халаднакроўнае забойства”, пачаў усьміхацца.
💸 У 2025 годзе ў Беларусі вырастуць падаткі для фізычных асобаў
Як паведамляе рэсурс „Смартпресс“, які змог азнаёміцца з праектам бюджэту на 2025 год, у цэлым на кожнага беларуса падатковы прэс павялічыцца на 5-7 рублёў.
Рост падаткаў закране практычна ўсіх грамадзян.
https://smarturl.click/mpkLG
Ніякага NATO для Ўкраіны і страта тэрыторый: Лаўроў назваў умовы для завяршэньня вайны
Міністар замежных спраў Расеі Сяргей Лаўроў заявіў, што мір ва Ўкраіне магчымы толькі ў выпадку адмовы ад сяброўства ў NATO і страты Ўкраінай часткі тэрыторый.
Пра гэта Сяргей Лаўроў сказаў у інтэрвію амэрыканскаму блогеру і вядоўцу Такеру Карлсану, апублікаванаму ў ноч на 6 сьнежня ў сетцы Х.
https://smarturl.click/e5Do1
На труне і на вакне. Цікавінкі пра беларускую выцінанку, якую ўключылі ў сьпіс UNESCO
«Імі палілі печ. Іх не лічылі каштоўнасьцю». Днямі беларускую выцінанку ўнесьлі ў Сьпіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны UNESСO. Майстрыха Вольга Palunisa расказала Свабодзе, якую ролю выконвалі папяровыя ўзоры ў часы Вялікага Княства Літоўскага, чаму імі аздаблялі хаты продкі беларусаў і як гадоў 30 таму гэтае мастацтва адрадзілі.
https://smarturl.click/VDpzx
Ужо сёньня: дзень народзінаў Барбары Радзівіл
6 сьнежня 1520 году нарадзілася Барбара Радзівіл, каралева польская і вялікая княгіня літоўская. Брат Барбары, Мікалай Радзівіл Чорны, быў ня супраць скарыстаць шлюб сястры з Жыгімонтам Аўгустам, каб палепшыць сваё становішча. А Жыгімонтава маці, каралева Бона Сфорца, ненавідзела Радзівілаў. Жыгімонт парушыў сваё слова болей ня бачыцца з Барбарай і пабраўся зь ёю таемным шлюбам.
Бона Сфорца зрабіла ўсё магчымае, каб перашкодзіць каранаваньню Барбары. Калі Сэйм усё ж каранаваў Барбару, Бона Сфорца пакінула Кракаў і зьехала на радзіму, у Італію. Існуе вэрсія, што патаемна яна пакінула агентаў, каб атруціць ненавісную нявестку. Барбару каранавалі ў сьнежні 1550 году, а праз шэсьць месяцаў яе ня стала.
Больш пра падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле: https://smarturl.click/mpkDG
Большасьць журналістаў, якія працуюць за межамі Беларусі, асьцерагаюцца перасьледу з боку рэжыму Лукашэнкі, — вынікі апытаньня
67,3% апытаных Беларускай асацыяцыяй журналістаў, якія пасьля падзеяў 2020 году апынуліся за мяжой і працягваюць працу, асьцерагаюцца перасьледу іх саміх або іх родных. 62% сутыкнуліся зь недахопам сродкаў.
Паводле падлікаў БАЖ, з больш як 5 тысяч супрацоўнікаў беларускіх мэдыя, якія дзейнічалі ў краіне ў 2020 годзе, за мяжой цяпер знаходзяцца каля 500 чалавек:
https://smarturl.click/xBobY
Галоўнае за 5 сьнежня
👨🏻⚖️ Сталі вядомыя дэталі працэсу «Беларуськалію» супраць Літвы, які прыпынялі, бо Менск ня мог заплаціць арбітражу
👫 Двойчы за кратамі. Расказваем пра палітвязьняў, якія зноў трапілі ў турму пасьля вызваленьня
✍🏻 Беларускае слова 2024 году — інкамунікада
👮🏻♂️ Праваабаронцы зафіксавалі 671 выпадак рэпрэсіяў у Беларусі ў лістападзе — амаль удвая больш, чым у кастрычніку
🏠 У Менску ў межах рэканструкцыі зьнесьлі будынак Гістарычнай майстэрні Левіна, дзе ў 1943-м хаваліся габрэі зь Менскага гета
🎥 «ПіК Свабоды». Ордэр на арышт Лукашэнкі можа быць выдадзены ў наступным годзе, — Латушка
📂 Мэмарандум, які ня здолеў абараніць ад вайны. Чаму не працуюць гарантыі ядзерных дзяржаў
❌Фэстываль касплэю, канцэрт рок-гурту «Псыхея», выстава жывапісу. Якія імпрэзы сёлета адмянялі ў Беларусі і што на гэта ўплывала
Беларус пераклаў гульню S.T.A.L.K.E.R. 2 на беларускую мову
Беларус з выдавецтва «Трасянкус» выклаў у агульны доступ поўны пераклад на беларускую мову гульні S.T.A.L.K.E.R. 2: Сэрца Чарнобыля. На беларускай мове цяпер усе тэксты гульні: субтытры дыялёгаў, мэню, падказкі, мапа і г.д. Пераклад ужо можна спампаваць:
https://smarturl.click/dpRLQ
У Менску зьнесьлі будынак Гістарычнай майстэрні Леаніда Левіна, дзе ў 1943-м хаваліся габрэі зь Менскага гета
Як стала вядома Свабодзе, у Менску зьнесьлі будынак на вуліцы Сухой, 25, дзе з 2003 году знаходзілася Гістарычная майстэрня імя Леаніда Левіна пры Менскім міжнародным адукацыйным цэнтры. Цяпер там абгароджаная будаўнічая пляцоўка, на ёй стаяць бытоўкі, відаць экскаватар, жоўты пясок, нейкае ламачча — ані знаку, што раней тут знаходзіўся будынак.
Дом на вул. Сухой, 25 быў пабудаваны ў пачатку XX ст. Падчас вайны ён знаходзіўся ў межах Менскага гета. У гэтым доме каля могілак быў таемны схрон, дзе габрэі маглі схавацца. Калі 23 кастрычніка 1943 году нямецкія акупанты абвясьцілі Менск свабодным ад габрэяў, у будынку схаваліся 26 габрэяў з гета, і 13 зь іх дажылі да вызваленьня.
https://smarturl.click/aJ0gD
Сэрбія ўсьлед за Расеяй і Грузіяй блізкая да прыняцьця закону аб «іншаземных агентах»
Падобны законапраект можа стварыць яшчэ адну праблему ў інтэграцыі Бялграду з Эўразьвязам, у дадатак да косаўскай.
https://smarturl.click/yqOAk
Беларускае слова 2024 году — інкамунікада
Як і ў іншых мовах Эўропы і сьвету, у беларускай мове вызначаецца «Слова году». Сёлета гэта ІНКАМУНІКАДА.
https://smarturl.click/Q1JW3
19-гадовага палітвязьня за здымкі вайсковых аб’ектаў пакаралі 10 гадамі калёніі
Даніілу Гарасіму пагражала да 15 гадоў зьняволеньня.
https://smarturl.click/2q4OW
Польшча западозрыла беларускае прадпрыемства ў продажы прадукцыі «Гродна Азоту» і наклала на яго санкцыі
У сьпіс прадпрыемстваў і арганізацый, на якія Польшча наклала санкцыі, трапіла маладое прадпрыемства «НФТ». Гэта кампанія прадавала ў Эўразьвяз карбамід і аміячную салетру. Яе зарэгістравала крыху больш за год таму ў Капцееўцы пад Горадняй.
https://smarturl.click/e5Dve
Двойчы за кратамі. Расказваем пра палітвязьняў, якія зноў трапілі ў турму пасьля вызваленьня
«На палітвязьняў не распаўсюджваецца выраз „На свабоду з чыстым сумленьнем“. Іх уносяць у экстрэмісцкія сьпісы, яны ня могуць адкрыць рахунак у банку, уладкавацца на працу, знаходзяцца пад татальным кантролем міліцыі. Рызыка зноў трапіць за краты высокая».
Расказваем пра палітвязьняў, якія зноў трапілі ў турму пасьля вызваленьня.
https://smarturl.click/RAG5l
Дар’я Зарыўная на паседжаньні АНН заявіла аб вышуку амаль 20 тысяч дзяцей, якія сталі ахвярамі незаконнай дэпартацыі і прымусовага перамяшчэньня ў Расею, але рэальная колькасьць такіх дзяцей можа перавышаць гэтую лічбу ў некалькі сотняў разоў.
Расьсьледаваньне пра тое, як Расея вывозіць з акупаваных тэрыторый украінскіх дзяцей, і пра ролю ў гэтым уладаў Беларусі, глядзіце пад спасылкай: https://youtu.be/WmyJwBwzrMg?si=I8qNB7VLEL8LJuQy
Сьледчы камітэт 5 сьнежня завёў завочныя справы на Андрэя Стрыжака, Аляксея Лявончыка і іншых актывістаў
Сьледчы камітэт Беларусі паведаміў, што супраць Андрэя Стрыжака завялі завочную справу паводле 15 артыкулаў за «дзеяньні ў складзе арганізаванай групы», сярод якіх «прапаганда тэрарызму» і «фінансаваньне тэрарыстычнай дзейнасьці». Андрэй Стрыжак кіруе дабрачынным фондам BySol.
Аналягічную завочную справу завялі на кіраўніка гуманітарнага фонду ByHelp Аляксея Лявончыка.
Спэцыяльнае вядзеньне таксама распачалі ў дачыненьні Яраслава Ліхачэўскага, Аляксея Кузьмянкова, Аляксандра Лапко, Аляксандры Жук, Аляксандра Падгорнага.
https://smarturl.click/Q1JnJ
У Беларусі спрасьцілі працэдуру скасаваньня дзяржрэгістрацыі маёмасьці пры ануляваньні ўгоды судом
Як адзначаецца ў паведамленьні Нацыянальнага праваўнага інтэрнэт-парталу Беларусі, закон прадугледжвае абавязковую дзяржаўную рэгістрацыю нерухомай маёмасьці цягам ня больш 6 месяцаў, а на падставе раней выдадзеных дакумэнтаў — да 1 студзеня 2031 году.
Тэкст закону пакуль не апублікавалі.
https://smarturl.click/71Oza
У Румыніі перад другім турам выбараў прэзыдэнта тысячы грамадзян выйшлі на праэўрапейскі марш
У другім туры выбараў, які адбудзецца 8 сьнежня, вызначыцца, ці стане ўльтраправы прарасейскі кандыдат прэзыдэнтам краіны.
https://smarturl.click/B6Vgn
У Літве адной з вонкавых пагрозаў назвалі рост ўплыву Кітаю ў Беларусі
Прэм’ер-міністар Літвы Гінтаўтас Палуцкас выклаў у літоўскім парлямэнце праграму дзейнасьці свайго ўраду.
Сярод вонкавых выклікаў кіраўнік літоўскага ўраду Гінтаўтас Палуцкас назваў Кітай і яго ўплыў на Беларусь.
https://smarturl.click/Q1Je6
У Кангрэсе ЗША праходзяць слуханьні аб перамяшчэньні ў Беларусь украінскіх дзяцей
У Кангрэсе ЗША 5 сьнежня праходзяць слуханьні аб саўдзеле Беларусі ў прымусовым перамяшчэньні і перавыхаваньні ўкраінскіх дзяцей. Таксама падчас слуханьняў разглядаюць пытаньні вайсковага супрацоўніцтва Беларусі з Расеяй, а таксама іх ухіленьне ад санкцыяў:
https://smarturl.click/DaDMo
Гэта выбарчы фарс, і ўлада гэтага ўжо нават не саромеецца, — палітоляг Котаў
«Гэта „ідэальныя“ з гледзішча інтарэсаў рэжыму выбары, бо выбарнікі ім увогуле не патрэбныя на ўсіх этапах гэтага фарсу. Сабраць сто тысячаў подпісаў — гэта вельмі складана. Можна сьцьвярджаць, што мала каму гэта сапраўды ўдавалася зрабіць падчас усіх ранейшых прэзыдэнцкіх выбараў», — камэнтуе цяперашнюю выбарчую кампанію Анатоль Котаў, палітоляг, былы супрацоўнік адміністрацыі прэзыдэнта Беларусі.
Беларусь — у лідэрах па нарошчваньні прамых інвэстыцыяў у эканоміку Польшчы ў 2023 годзе
Аб’ём прамых інвэстыцыяў Беларусі ў польскую эканоміку склаў на канец 2023 году 3141,4 млн эўра. Прырост за 2023 год склаў амаль 1,6 млрд эўра. Лепшая дынаміка па прыросьце назіралася толькі па прамых інвэстыцыях з Ірляндыі.
Па назапашаных прамых інвэстыцыях у эканоміку Польшчы Беларусь апярэджвае Літву, Латвію, Эстонію, Славаччыну, Вугоршчыну, Партугалію і іншыя краіны:
https://smarturl.click/Ee3Z1
«Ордэр на арышт Лукашэнкі можа быць выдадзены ў наступным годзе», — Латушка
Як прыцягнуць да адказнасьці ў Міжнародным Крымінальным судзе рэжым Аляксандра Лукашэнкі? Якія зьмены ў стратэгічным дыялёгу беларускіх дэмсілаў з ЗША могуць адбыцца пасьля ўступленьня на пасаду Дональда Трампа? — Адказвае кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня, прадстаўнік Аб’яднанага пераходнага кабінэту ў справе транзыту ўлады Павал Латушка:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/1bTHhsuykDY
Фэстываль касплэю, канцэрт рок-гурту «Псыхея», выстава жывапісу. Якія імпрэзы сёлета адмянялі ў Беларусі і што на гэта ўплывала
«Адсутнасьць нейкіх умоваў, правілаў гульні. Незразумела, як сябе паводзіць і што рабіць, каб тваю імпрэзу на 100% не адмянілі». Якія культурныя падзеі адмяняюць у Беларусі і што на гэта ўплывае.
https://smarturl.click/gpnAB
Сталі вядомыя дэталі працэсу «Беларуськалію» супраць Літвы, які прыпынялі, бо Менск ня мог заплаціць арбітражу
Пазоў «Беларуськалію» супраць Літвы будзе разглядаць Пастаянны арбітражны суд у Швайцарыі (Permanent Court of Arbitration, PCA), які раней спыніў працэс, бо беларускі бок ня змог унесьці аванс у памеры 300 тысяч эўра для пачатку разгляду яго пазову.
https://smarturl.click/VDpMn
Мэмарандум, які ня здолеў абараніць ад вайны. Чаму не працуюць гарантыі ядзерных дзяржаў
Гарантыі з боку Расеі ня дзейнічаюць, РФ нічога гарантаваць ня можа. Таму дамова паміж Беларусьсю і Расеяй аб гарантыях бясьпекі, якую мяркуецца падпісаць падчас плянаванага візыту Ўладзіміра Пуціна ў Менск, з самага пачатку выглядае сумнеўнай, піша Валер Карбалевіч з нагоды 30-годзьдзя падпісаньня Будапэшцкага мэмарандуму.
https://smarturl.click/l510Y
Беларуса Сяргея Ерамеева, якога вінавацяць у тэрактах на БАМе, пакінулі пад арыштам
У матэрыялах сьледзтва гаворыцца, што міны ён браў са схованкі ў Наваполацку.
https://smarturl.click/aJ07q
У Нью-Ёрку забілі гендырэктара найбуйнейшай страхавой кампаніі ЗША
Забойства адбылося прыкладна ў 6:40 каля гатэлю на Шостай авэню на Мангэтэне ў Нью-Ёрку. Браян Томпсан ішоў на сход інвэстараў UnitedHealth.
https://smarturl.click/8EWm0
5 сьнежня 1917 году ў Менску пачаўся Першы Ўсебеларускі зьезд (кангрэс). Кангрэс абвясьціў права беларускага народу на незалежнасьць і самавызначэньне, а таксама прыняцьце дэмакратычнай форму ўраду. У ночы з 17 сьнежня на 18 сьнежня 1917 году Першы Усебеларускі зьезд быў разагнаны бальшавікамі. Будынак менскага гарадзкога тэатру, у якім адбываўся І Усебеларускі кангрэс, цяпер — Тэатар імя Янкі Купалы.
5 сьнежня 1947 году нарадзіўся Алесь Разанаў, беларускі паэт і перакладчык (памёр 26 жніўня 2021 году).
5 сьнежня 1994 году на нарадзе кіраўнікоў краінаў АБСЭ быў падпісаны Будапэшцкі мэмарандум. Згодна з гэтым дакумэнтам Вялікабрытанія, ЗША і Расея гарантавалі Беларусі, Казахстану і Ўкраіне бясьпеку і тэрытарыяльную цэласнасьць.
Больш пра падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле:
https://smarturl.click/W3o8X