17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
78 гадоў таму выкананыя сьмяротныя прысуды Нюрнбэрскага трыбуналу нацысцкім злачынцам
16 кастрычніка 1946 году былі выкананыя сьмяротныя прысуды Нюрнбэрскага трыбуналу нацысцкім злачынцам. Сярод пакараных сьмерцю: Ёахім фон Рыбэнтроп, Вільгельм Кайтэль, Эрнст Кальтэнбрунэр, Альфрэд Розэнбэрг, Ганс Франк.
Больш падзей гэтага дня чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/Q18E3
Рытуал паводле савецкага ўзору. Якія выбары ўлада рыхтуе беларускаму грамадзтву
На працягу мінулых трох дзесяцігодзьдзяў прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі заставаліся адзінай падзеяй, якая па-сапраўднаму палітызавала грамадзтва. Гэтым разам, выглядае, будзе па-іншаму. Як Лукашэнка пачаў новую перадвыбарчую кампанію, аналізуе Валер Карбалевіч:
https://smarturl.click/3k5Dg
Зачышчаць будуць усіх, каму не дазволена выказвацца, — экспэрт Паўлючэнка
«Частка лукашыстаў пра беларускія, як бы дзіўна гэта ні гучала. Другая частка — прарасейскія, якія ня бачаць Беларусь незалежнай дзяржавай. Іх адрозьнівае і тое, што з Расеі паступаюць грошы на існаваньне прарасейскіх актывістаў, што безумоўна ня можа падабацца некаторым сілавікам з атачэньня Лукашэнкі», — лічыць Фёдар Паўлючэнка, галоўны рэдактар Reform.news.
Праваабаронцы Алене Масьлюковай завочна прысудзілі тры гады калёніі агульнага рэжыму
Прысуд у Гомельскім абласным судзе сёньня абвясьціў судзьдзя Сяргей Багінскі. Алену Масьлюкову судзілі паводле ч. 1 і 2 арт. 361-4 Крымінальнага кодэксу («Садзейнічаньне экстрэмісцкай дзейнасьці»). Што канкрэтна ставілі ёй у віну, не вядома.
Ужо больш за тры гады Алена Масьлюкова жыве за мяжой, працягваючы праваабарончую дзейнасьць. Раней яна ўзначальвала сьветлагорскае аддзяленьне ПЦ «Вясна», была актывісткай кампаній «Праваабаронцы супраць сьмяротнага пакараньня», «Праваабаронцы за свабодныя выбары»:
https://smarturl.click/715ye
Паліне Шарэндзе-Панасюк прысудзілі яшчэ год і адзін дзень зьняволеньня
Пракурор на судзе запытваў для яе адзін год зьняволеньня ў калёніі агульнага рэжыму. Як патлумачыў Свабодзе муж палітзьняволенай Андрэй Шарэнда, яшчэ адзін дзень — гэта не адбыты дзень з былога прысуду.
«Вырак гучыць як сьмяротны прысуд, бо Паліна можа фізычна ня вытрымаць чацьвёртае кола пекла. (...) Жыцьцё Паліны боўтаецца но тоненькай нітачцы, якая ў любы момант можа абарвацца...» — пракамэнтаваў Андрэй Шарэнда вырак жонцы:
Пракурор папрасіў для Паліны Шарэнды-Панасюк яшчэ адзін год зьняволеньня
Паліну Шарэнду-Панасюк ужо трэці раз судзяць па 411 арт. КК за «злоснае непадпарадкаваньне патрабаваньням адміністрацыі папраўчай установы». Ёй пагражае яшчэ 1 год зьняволеньня на дадатак да тых амаль 4 гадоў, якія яна адбыла. Вырак павинны агучыць сёньня а 17-ай гадзіне.
Муж палітзьняволенай па-ранейшаму няшмат ведае пра яе здароўе, за якое ёсьць падставы хвалявацца:
https://smarturl.click/Ad0k0
Прадстаўнік NATO ва Ўкраіне: няма сур’ёзнай рызыкі ядзернай эскаляцыі з боку Расеі
14 кастрычніка Паўночнаатлянтычны альянс пачаў ядзерныя вучэньні Steadfast Noon («Устойлівы поўдзень»), якія праходзяць у паветранай прасторы Вялікай Брытаніі, Бэльгіі і Нідэрляндаў. Старшы прадстаўнік NATO ва Ўкраіне Патрык Тэрнэр заявіў, што, нягледзячы на новую ядзерную дактрыну Расеі, няма сур’ёзнай рызыкі ядзернай эскаляцыі з расейскага боку.
https://smarturl.click/nyGm6
У Сеніцы пад Менскам у пажары загінулі двое дзяцей, аднаму зь іх было тры гады
Прычыны і абставіны трагедыі высьвятляюць. Сьледчы камітэт завёў крымінальную справу.
https://smarturl.click/Q18j0
У Эўразьвязе адрэагавалі на заявы Польшчы аб прытулку і апублікавалі 10 пунктаў удасканаленьня міграцыйнай палітыкі
Брусэль папярэдзіў, што такая палітыка несумяшчальная з агульнымі правіламі. Камісія заявіла Politico, што краіны-сябры павінны змагацца з «гібрыднымі нападамі» з боку Беларусі і Расеі «бяз шкоды для нашых каштоўнасьцяў». Туск жа ўспомніў фінскі досьвед.
https://smarturl.click/2q5YZ
«Гісторыя — гэта кайф». Размова з аўтарам кнігі пра Беларусь 1991–2005 гадоў
«Я жыў у Менску ў 1990-я. Я быў сьведкам усіх падзей таго часу: хадзіў на рок-канцэрты, спартовыя матчы, на Ўправу БНФ, на мітынгі, цікавіўся палітычным жыцьцём. І вырашыў напісаць пра ўсё перажытае»
Павал Валатовіч — аўтар біяграфіі гурту NeuroDubel «Вялізны цень дажджавога чарвяка» і гайда па тусовачным Менску 1990-х «Ад Панікоўкі да Шайбы». Абедзьве кнігі выходзілі ў выдавецтве «Янушкевіч», апошнюю выдала варшаўская фундацыя «Centrum Białoruskej Solidarności». Паразмаўлялі з аўтарам пра ягоную новую працу.
https://smarturl.click/ppvGj
Пуцін прапанаваў Дзярждуме ратыфікаваць дамову аб ваеннай дапамозе паміж Расеяй і КНДР. Зяленскі: Паўночная Карэя фактычна ўключылася ў вайну
Сёньня прэзыдэнт Расеі ўнёс у Дзярждуму законапраект аб ратыфікацыі дамовы «аб усеабдымным стратэгічным партнэрстве» паміж Расеяй і КНДР, заключанай з Кім Чэн Ынам у чэрвені. У дамове гаворыцца, што калі адзін з бакоў зьведае атаку і апынецца ў стане вайны, другі павінен будзе «неадкладна надаць ваенную і іншую дапамогу ўсімі сродкамі, якія ёсьць у яе распараджэньні»:
https://smarturl.click/W3xnW
Санкцыі перагледзець, амбасадараў вярнуць? Што стаіць за «маніфэстам» Андрэя Дзьмітрыева
Былы кандыдат у прэзыдэнты Андрэй Дзьмітрыеў у праграмным артыкуле ў выданьні Фонду Эбэрта заклікаў да вяртаньня заходніх амбасадараў у Менск і перагляду палітыкі санкцыяў. Што азначае зьяўленьне гэтага артыкулу, якія палітычныя пэрспэктывы ён можа мець? Тлумачыць Юры Дракахруст:
https://smarturl.click/mpJEB
У Беларусі ідуць масавыя суды над былымі палітвязьнямі для замены «хатняй хіміі» на калёнію
У кастрычніку ў Беларусі ўжо прайшлі ці яшчэ адбудуцца агулам сама меней 25 судоў для замены былым палітвязьням так званай «хатняй хіміі» на пазбаўленьне волі, паведамляе @viasna96. Некаторыя з палітвязьняў пасьля вызваленьня зь СІЗА пакінулі Беларусь, таму суды фактычна праходзяць завочна:
https://smarturl.click/G6nBV
Ціханоўская ў Нямеччыне: Раней многія верылі ў вечнасьць Бэрлінскага муру, цяпер — у бясконцасьць дыктатуры ў Беларусі
Сёньня Сьвятлана Ціханоўская і прадстаўнікі Аб'яднанага пераходнага кабінэту пачалі двухдзённы візыт у Бэрлін, падчас якога правядуць сустрэчы з ключавымі нямецкімі службоўцамі і наведаюць шэраг імпрэзаў. Сёньня яны прымаюць удзел у Бэрлінскім форуме «Будучыня Беларусі», які праходзіць пад слоганам «Дэмакратычная Беларусь у эўрапейскай сям’і». Ціханоўская выступіла на форуме з прамовай:
https://smarturl.click/EeDEL
У «Супольнасьці чыгуначнікаў Беларусі» паведамілі аб новай хвалі затрыманьняў супрацоўнікаў БЧ
Паводле зьвестак @belzhd_live, сярод затрыманых начальнік службы перавозак Віталь Панюшэнка, ягоны намесьнік Фёдар Шулянкоў і першы намесьнік начальніка цэнтру кіраваньня перавозкамі, начальнік апэратыўна-распарадчага аддзелу Аляксандар Іваноў. Папярэдне, затрыманым выставілі падазрэньне ў атрыманьні хабару:
https://smarturl.click/Xy6mz
Ціханоўская сустрэлася зь міністрамі замежных спраў, адукацыі і юстыцыі Нямеччыны і дэпутатамі Бундэстагу
У рамках працоўнага візыту ў Бэрлін Сьвятлана Ціханоўская сустрэлася зь міністаркай замежных спраў Нямеччыны Аналенай Бербак, міністаркай адукацыі Бэтынай Штарк-Ватцынгер, міністрам юстыцыі Марка Бушманам, зь віцэ-прэзыдэнткай Бундэстагу і Групай сяброў Беларусі ў Бундэстагу.
Візы для беларусаў, праграмы для студэнтаў і навукоўцаў, пытаньні легалізацыі беларусаў у Нямеччыне, ціск на рэжым Лукашэнкі, вызваленьне палітвязьняў і інш. — пра што размаўлялі падчас гэтых сустрэч:
https://smarturl.click/5O563
Галоўнае за 15 кастрычніка
👨🏻⚖️ Паліне Шарэндзе-Панасюк прысудзілі яшчэ год і адзін дзень калёніі
👮🏻♂️«Цяпер нават неба не дапаможа». ГУБАЗіК прыгразіў перасьледам Максу Каржу
🎥 «Пік Свабоды». Дзеля чаго Пратасевіч даў інтэрвію Сабчак
👫 Зачышчаць будуць усіх, каму не дазволена выказвацца, — экспэрт Паўлючэнка
✍🏻 Рытуал паводле савецкага ўзору. Якія выбары ўлада рыхтуе беларускаму грамадзтву
📚 «Гісторыя — гэта кайф». Размова з аўтарам кнігі пра Беларусь 1991–2005 гадоў
⚽️ Футбольную сустрэчу Паўночнай Ірляндыі і Беларусі могуць перанесьці з Бэлфасту з палітычных прычынаў
🚚 Чарга грузавікоў на мяжы Беларусі і ЭЗ скарацілася ўдвая
Дзеля чаго Пратасевіч даў інтэрвію Сабчак
Дзеля чаго рабілася інтэрвію Ксеніі Сабчак з Раманам Пратасевічам і ці дасягнутая пастаўленая мэта? Як расейская прапаганда канкуруе зь беларускай і як гэта зьвязана з выбарчай кампаніяй у Беларусі ў 2025 годзе?
Не пра зьмест, а пра мэты інтэрвію вядомай расейскай вядоўцы-сэлебрыці Ксеніі Сабчак з экс-рэдактарам тэлеграм-каналаў NEXTA і «Беларусь галаўнога мозгу» Раманам Пратасевічам гаворым з дасьледчыцай прапаганды, мэдыяэкспэрткай, доктаркай філялягічных навук Ірынай Сідорскай і мэдыяэкспэрткай, рэдактаркай выданьня «План Б», былой палітзьняволенай Вольгай Лойкай:
ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/GWdNGSN4sww
«Цяпер нават неба не дапаможа». ГУБАЗіК прыгразіў перасьледам Максу Каржу
15 кастрычніка набліжаны да ГУБАЗіК тэлеграм-канал заявіў, што сьпявак Макс Корж нібыта зьехаў зь Беларусі пасьля выкліку ў міліцыю «для гутаркі», і прыгразіў, што «ў наступны раз размова будзе кароткай». Сам сьпявак пакуль ніяк не камэнтаваў гэтыя заявы сілавікоў і не пацьвярджаў, што зьехаў зь Беларусі.
У паведамленьні сілавікоў сьцьвярджаецца, што «апошнім часам» на Макса Каржа «паступіў шэраг скаргаў» аб тым, што на замежных канцэртах ён «скача зь бел-чырвона-белым сьцягам» і падтрымлівае Ўкраіну, але «прыяжджае ў Менск здымаць кліпы»:
https://smarturl.click/Yza6A
«Якое дно». Як адрэагавалі на інтэрвію Сабчак з Пратасевічам
14 кастрычніка на Youtube-канале расейскай журналісткі Ксеніі Сабчак выйшла інтэрвію з экс-палітвязьнем Раманам Пратасевічам, якога затрымалі ў Менску пасьля прымусовай пасадкі самалёта Ryanair. Маральныя аспэкты гэтага інтэрвію выклікалі дыскусіі. Свабода сабрала рэакцыі вядомых расейцаў і беларусаў:
https://smarturl.click/dpye6
У Расеі вызвалілі палітвязьня Маскалёва, якога затрымалі ў Беларусі і экстрадавалі на радзіму
Аляксей Маскалёў да абвяшчэньня прысуду ў Расеі зьбег з-пад хатняга арышту ў Беларусь, дзе яго арыштавалі. Аляксей расказваў, што беларускія сілавікі яго моцна зьбілі пры затрыманьні. У красавіку 2023 года Маскалёва экстрадавалі ў Расею з Беларусі.
https://smarturl.click/gp14D
Футбольную сустрэчу Паўночнай Ірляндыі і Беларусі могуць перанесьці з Бэлфасту з палітычных прычынаў
Перашкодай становіцца пытаньне з брытанскімі візамі для гульцоў беларускай зборнай.
https://smarturl.click/Xy64Q
Чарга грузавікоў на мяжы Беларусі і Эўразьвязу скарацілася ўдвая
У верасьні агульная колькасьць легкавікоў, грузавікоў і аўтобусаў дасягала 3,5 тысячы.
https://smarturl.click/e5j45
На літоўскім палігоне паблізу Беларусі праходзяць вайсковыя вучэньні з удзелам хаўрусьнікаў па NATO
У Літве на палігоне ў Падбродзьдзі, што знаходзіцца паблізу мяжы, з 14 да 31 кастрычніка праходзяць міжнародныя вайсковыя вучэньні «Моцны Грыфон 2024».
https://smarturl.click/RAJ8D
95 гадоў таму стварылі Інстытут гісторыі Акадэміі навук Беларусі
Інстытут стварылі ў 1929 годзе ў Менску на базе катэдраў археалёгіі, гісторыі Беларусі, гісторыі беларускага права, гістарычнай геаграфіі, этнаграфіі, усеагульнай гісторыі, камісій археаграфічнай, вывучэньня гарадоў і гісторыі адукацыі. У сярэдзіне 1930-х у складзе Інстытуту меліся сэкцыі гісторыі народаў СССР і БССР па вывучэньні Заходняй Беларусі, гісторыі Захаду, археалёгіі і этнаграфіі. Пасьля падзей 2020 году частцы навукоўцаў, якія падтрымалі пратэсты, не працягнулі кантракты.
Больш падзей гэтага дня чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/4kdq1
Сотні ўстановаў ва Ўкраіне атрымалі лісты аб «мінаваньні». Адпраўнік узгадвае ў іх аўтараў расьсьледаваньня ўкраінскай рэдакцыі Радыё Свабода
Сёньня органы ўлады, школы, бізнэс-цэнтры, гатэлі, рэдакцыі, амбасады і іншыя аб’екты па ўсёй Ўкраіне масава атрымалі лісты з апавяшчэньнем аб «пагрозе тэракта» і «замінаваньні» — у выніку шэраг установаў эвакувалі.
Адпраўнік лістоў называе сябе прадстаўніком «тэрарыстычнай групы», паводле назвы аднайменнага тэлеграм-канала антыўкраінскага накірунку, у якім распаўсюджваюць заклікі паліць аўтамабілі ўкраінскіх вайскоўцаў.
У лісьце з пагрозамі згадваюцца журналісткі ўкраінскай службы Радыё Свабода Ірына Сісак і Валерыя Ягошына і фрылансэрка Юлія Хімерык, на якіх адпраўнікі «ўскладаюць віну» ў падрывах, якія нібыта рыхтуюцца. Нядаўна выйшла расьсьледаваньне аўтарства гэтых журналістак пра тое, як расейскія спэцслужбы прыцягваюць украінцаў (у т. л. непаўналетніх) за грошы для падпалаў аўтамабіляў украінскіх вайскоўцаў:
https://smarturl.click/e5jRD
Галоўнае за 14 кастрычніка
👩🏼 «Там жудасныя ўмовы, яна сьпіць на падлозе». Паліну Шарэнду-Панасюк на час суду перавялі ў рэчыцкі ізалятар
🙎🏻«Магу толькі маліцца Богу, каб яна была жывая». Марыя Калесьнікава не выходзіла на сувязь з роднымі больш за 18 месяцаў
👮🏻♂️ У «Супольнасьці чыгуначнікаў Беларусі» паведамілі аб новай хвалі затрыманьняў супрацоўнікаў БЧ
🏃🏻♂️«Пасьля 60-га кілямэтра кожны крок — боль». Як беларус прабег больш за 100 кілямэтраў па Падляшшы
📚 Эміграцыя як наканаваньне. Пра што можна даведацца зь першай энцыкляпэдыі беларускіх помнікаў на Захадзе
🇱🇹 «Разгойдваньне сытуацыі ў Літве яўна ў інтарэсах Расеі», — экспэрт пра вынікі выбараў у Сейм Літвы
🎥 «ПіК Свабоды». Чаму не вызваляюць палітвязьняў, якіх змусілі зьняцца ў прапагандысцкіх фільмах?
✍🏻 Санкцыі перагледзець, амбасадараў вярнуць? Што стаіць за «маніфэстам» Андрэя Дзьмітрыева
🇱🇻 Без імёнаў і надмагільляў. Жыхары латвійскага памежжа паказваюць, як хаваюць мігрантаў, якія спрабавалі трапіць зь Беларусі
Чаму не вызваляюць палітвязьняў, якія пагадзіліся зьняцца ў прапагандысцкіх фільмах?
У Дзень маці судзяць маці дваіх дзяцей Паліну Шарэнду-Панасюк. Палітзьняволенай пагражае яшчэ 1 год няволі ў дадатак да тых амаль ужо чатырох гадоў, якія яна адбыла. Ад каго залежыць вызваленьне Паліны? Чаму для ўладаў важны ейны кейс і чаму яе не вызваляюць і падаўжаюць ёй тэрміны?
Адказваюць муж Паліны Андрэй Шарэнда і Марына Касінерава, прадстаўніца ініцыятывы dissidentby, якая займаецца непасрэднай дапамогай палітвязьням:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/ZhGMEBAgdv4
«Разгойдваньне сытуацыі ў Літве яўна ў інтарэсах Расеі», — экспэрт пра вынікі выбараў у Сейм Літвы
Учора ў Літве прайшоў першы тур парлямэнцкіх выбараў. Перамогу ў ім атрымала апазыцыйная Сацыял-дэмакратычная партыя (больш за 20% галасоў), на другім месцы апынулася кіроўная кансэрватыўная партыя — «Зьвяз Айчыны — Хрысьціянскія дэмакраты Літвы» з 18% галасоў, на трэцім — «Нёманская зара» з 15%. Праз 2 тыдні ройдзе другі тур выбараў у мажарытарных акругах, па выніках сфармуюць новы ўрад.
Верагоднасьць зьмены правячай кааліцыі і шанцы партый апынуцца ва ўрадзе Свабодзе ацаніў Вітаўтас Брувярыс, галоўны рэдактар літоўскага агенцтва навінаў ELTA:
https://smarturl.click/715zD
Нобэлеўскую прэмію ў эканоміцы прысудзілі за дасьледаваньне адрозьненьняў у дабрабыце паміж краінамі
Нобэлеўскую прэмію ў эканоміцы 14 кастрычніка далі Дарону Аджэмоглу, Сыману Джонсану і Джэймзу А. Робінсану за дасьледаваньне адрозьненьняў у дабрабыце паміж краінамі.
Аджэмоглу і Джонсан працуюць у Масачусэцкім тэхналягічным інстытуце, а Робінсан праводзіць свае дасьледаваньні ў Чыкаскім унівэрсытэце.
https://smarturl.click/0edb5