17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Мінздароўя прызнала праблемы з пастаўкамі некаторых лекаў у Беларусь і расказала, калі яны зьявяцца
Як паведаміла Мінздароўя, пасьля некаторага часу адсутнасьці з наступнага тыдня зьявяцца ў продажы 4 прэпараты (нямецкія і фінскія таблеткі, амэрыканская і расейская вакцыны), пастаўкі яшчэ трох прэпаратаў, цяпер недаступных у Беларусі, чакаюцца ўлетку, паведаміла Мінздароўя. Пра якія прэпараты гаворка:
https://smarturl.click/ZykGj
Колькасьць загінулых у выніку абстрэлаў Харкава вырасла да 12, параненыя 68 мірных жыхароў
Днём 25 траўня расейскія войскі абстралялі спальны раён Харкава, сярод іншага, пад абстрэл трапіў будаўнічы гіпэрмаркет. Паводле апошніх зьвестак, у выніку абстрэлаў загінулі 12 чалавек, пацярпелі 43 чалавекі. Колькасьць пацярпелых ад ракетнага абстрэлу цэнтру Харкава вырасла да 25 чалавек, сярод іх — 14-гадовы хлопчык:
https://smarturl.click/YzG7l
Быкаў на Свабодзе. Пра мову творчасьці
19 чэрвеня беларусы адзначаць 100-годзьдзе Васіля Быкава (1924–2003) — клясыка беларускай літаратуры і нацыянальнага генія. Штодня цягам месяца мы будзем публікаваць цытаты творцы, прамоўленыя ў розныя гады ў эфірах і перадачах Радыё Свабода.
Чытайце і слухайце: Васіль Быкаў на Свабодзе >>
Ціханоўская: Кампанія ў Каардынацыйную Раду — першая спроба арганізаваць незалежны выбарчы працэс
Каардынацыйная рада ёсьць неад’емнай часткай структуры дэмакратычных сіл, плятформай для спрэчак і дыскусій, якая «дасьць магчымасьць беларусам уплываць на рашэньні сваіх лідэраў», заявіла Сьвятлана Ціханоўская 25 траўня ў сувязі з пачаткам выбараў у КР трэцяга складу.
«Я ведаю і бачу ўсе хібы і недасканаласьці выбараў і сыстэмы галасаваньня, — сказала яна. — Але гэта першая спроба Каардынацыйнай рады арганізаваць незалежны выбарчы працэс, чаго беларусы пазбаўленыя былі дзесяцігодзьдзямі». https://smarturl.click/VDM30
Асноўныя падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 25 траўня
Выбары ў Каардынацыйную раду пачаліся з начной DDoS-атакі. Як яны праходзяць, хто ўдзельнічае і як галасаваць
Памёр нямецкі дыплямат і выведнік Ганс-Георг Вік, які кіраваў КНГ АБСЭ ў Менску з 1997 па 2001 год
Расейскія войскі абстралялі спальны раён у Харкаве, ёсьць загінулыя і зьніклыя бязь вестак
Супраць Зьмітра Дашкевіча завялі яшчэ адну крымінальную справу
Наступствы контрсанкцыяў: крамы польскага абутку Wojas спыняюць працу ў Беларусі
«Вярнуўшыся з-пад Хэрсону, спаліў свой беларускі пашпарт». Беларус ідзе кандыдатам у Эўрапарлямэнт за Чэхію
Малавядомыя факты і лічбы пра ўдзел беларусаў у бітве за Монтэ-Касіна
Кніга Стывэна Кінга ўпершыню выйшла па-беларуску. У Расеі ягоныя кнігі не выдаюць з 2022 году
Уцёкі ў несвабоду. Пра што сьведчыць лёс перабежчыкаў з Захаду
Супраць Зьмітра Дашкевіча завялі яшчэ адну крымінальную справу
Гэта другая за месяц справа, заведзеная супраць палітзняволенага, які мусіў выйсці ў найбліжэйшыя месяцы.
За «злоснае непадпарадкаванне» турэмнікам зьняволенаму могуць дабавіць да двух гадоў пазбаўленьня волі, доказаў у такой справе ня трэба, паведамляе шэраг незалежных мэдыя. https://smarturl.click/aJvAY
Памёр нямецкі дыплямат і выведнік Ганс-Георг Вік, які кіраваў КНГ АБСЭ ў Менску з 1997 па 2001 год
Стала вядома, што 15 траўня ва ўзросьце 96 гадоў памёр былы кіраўнік Кансультацыйна-назіральнай групы АБСЭ ў Менску Ганс-Георг Вік.
Як гаворыцца ў паведамленьні нямецкага таварыства «Правы чалавека ў Беларусі», якое Вік узначальваў з 2004 году, "разам з Гансам-Георгам Вікам мы пакідаем выдатную асобу, якая з глыбокага ўнутранага перакананьня няўхільна выступала за адкрытае грамадзтва і правы чалавека і рашуча супрацьстаяла адраджэньню дыктатуры ва Ўсходняй Эўропе і асабліва ў Беларусі". https://smarturl.click/baE0v
Малавядомыя факты і лічбы пра ўдзел беларусаў у бітве за Монтэ-Касіна
Сёлета адзначаюцца 80-я ўгодкі бітвы за Монтэ-Касіна — адной з найбольш вядомых баталіяў Другой сусьветнай вайны. Асаблівае значэньне гэтая падзея мае для польскага народу. Разам з тым нельга забываць, што яна не чужая і беларусам, якія таксама маюць да яе непасрэднае дачыненьне.
Сёлетняя гадавіна — добрая нагода да таго, каб прыгадаць пра іх удзел у баталіі. Пра бітву, якая скончылася 25 траўня 1944 году, спэцыяльна для Радыё Свабода піша польска-беларускі гісторык, прафэсар Варшаўскага ўнівэрсытэту Юры Грыбоўскі:
https://smarturl.click/3kxoB
Наступствы контрсанкцыяў: крамы польскага абутку Wojas спыняюць працу ў Беларусі
Крамы польскага абутку Wojas распрадаюць тавар і спыняюць працу ў Беларусі, паведамляе smartpress.by.
«Мы закрываемся. Сказалі ўчора, тэрміны пакуль не агучылі», — пацьвердзілі выданьню прадаўцы гандлёвай сеткі. Згодна з разасланай кліентам СМС-рассылкай аб распродажы тавараў, прычынай стала забарона ўраду Беларусі на ўвоз і продаж у краіне шэрагу тавараў з Польшчы, Чэхіі і краінаў Балтыі:
https://smarturl.click/VDM20
Уцёкі ў несвабоду. Пра што сьведчыць лёс перабежчыкаў з Захаду
Гісторыя ўцёкаў з Польшчы ў Беларусь былога судзьдзі Томаша Шмыта, якую Аляксандар Лукашэнка назваў «ударам пад дых уладам Польшчы», ня першая і не апошняя ў такім шэрагу. Чаму ў Беларусі і Расеі так шмат прапагандысцкага шуму вакол гэтага выпадку? І як звычайна складваецца лёс перабежчыкаў, спакушаных аўтарытарнымі рэжымамі? — Пра гэта ў новым блогу разважае Віктар Багдзевіч:
https://smarturl.click/W3ka9
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Як разабрацца ў агентах рэжыму на выбарах Каардынацыйнай рады?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Трэба разумець, што, якая б ні была схема, мы выбіраем асобу. На першым месцы чалавечы фактар. Тыранічны рэжым усімі спосабамі імкнецца сарваць выбары, пры чым гэта ўжо ня толькі застрашваньне, а сапраўдная вайна. У вайны два бакі. Або ты за выбары, або за рэжым. Кожны, хто ў гэтай справе кажа ці робіць нешта супраць выбараў — сьвядома ці не сьвядома дзейнічае на баку рэжыму. Сытуацыя на піку вастрыні, і ўсе іншыя матывы цяпер ня маюць значэньня.
Быкаў на Свабодзе. Пра Алеся Адамовіча
19 чэрвеня беларусы адзначаць 100-годзьдзе Васіля Быкава (1924–2003) — клясыка беларускай літаратуры і нацыянальнага генія. Штодня цягам месяца мы будзем публікаваць цытаты творцы, прамоўленыя ў розныя гады ў эфірах і перадачах Радыё Свабода.
Чытайце і слухайце: Васіль Быкаў на Свабодзе >>
Ціханоўская на пасяджэньні Сталага камітэту ПАРЭ: «Ізалюючы Лукашэнку, я прашу вас не ізаляваць беларускі народ»
Насьпеў час умацаваць супрацоўніцтва Парлямэнцкай асамблеі Рады Эўропы (ПАРЭ) і беларускіх дэмакратычных сіл, заявіла 24 траўня кіраўніца Аб’яднанага пераходнага кабінэта Сьвятлана Ціханоўская на пасяджэньні Сталага камітэту ПАРЭ.
«Каб перамагчы, нам трэба, з аднаго боку, ізаляваць дыктатараў Пуціна і Лукашэнку, зь іншага — падтрымаць усіх, хто змагаецца за волю, — сказала яна. — Санкцыі — гэта не панацэя, а спосаб паслабіць дыктатарскія рэжымы, пазбавіць іх рэсурсаў для вядзеньня вайны і тэрору. Яны ня мусяць мець пралазаў і адступленьняў. Ізалюючы Лукашэнку, я прашу вас не ізаляваць беларускі народ».
https://smarturl.click/8E0wv
Туск: Польшча можа адкрыць адзін КПП на мяжы зь Беларусьсю
Польшча можа аднавіць працу памежнага пункта «Баброўнікі» на мяжы з Беларусьсю, заявіў прэм’ер-міністар краіны Дональд Туск. Пра гэта паведамляе ВВС. Зь беларускага боку пункт пропуску называецца «Бераставіца».
«Мы павінныя прааналізаваць, ці магчыма разблякаваць адзін пераход, — сказаў Туск на мітынгу ў Беластоку. — Я не прыму такога рашэньня, калі ў вайскоўцаў і памежнікаў будзе адназначна адмоўнае меркаваньне, што гэта можа аказаць нэгатыўны, маштабны ўплыў на нашу бясьпеку».
На гэты момант закрытыя чатыры з шасьці пунктаў пропуску на беларуска-польскай мяжы.
https://smarturl.click/G6RZm
За «падрыхтоўку дывэрсій» у Горадні да 21 і 23 гадоў асудзілі беларуса і расейца
У Горадзенскім абласным судзе з 26 лютага ў закрытым рэжыме за «падрыхтоўку дывэрсій» судзілі беларуса Вадзіма Пацэнку і грамадзяніна Расеі Аляксея Кулікова. Іх абвінавачвалі па пяці цяжкіх артыкулах Крымінальнага кодэксу, у тым ліку паводле ч. 3 арт. 126 (акт міжнароднага тэрарызму) і арт. 358-1 (агентурная дзейнасьць).
Вадзіма Пацэнку асудзілі да 21 года калёніі, а Аляксея Кулікова — да 23 гадоў зьняволеньня, піша праваабарончы цэнтар «Вясна». Апошняе слова Кулікў вымавіў па-ўкраінску, а Пацэнка заявіў «аб наяўнасьці ў яго дзеяньнях палітычнай падаплёкі», паведамляюць праўладныя Telegram-каналы, нягледзячы на тое, што суд быў закрыты.
https://smarturl.click/jkVDY
Колькі словаў па-беларуску вы ўжываеце? ТЭСТ
Правілы тэсту простыя: на адказ даецца 15 сэкундаў. Калі не пасьпелі, балы не налічваюцца. Мы абралі словы з розных сфэраў і рознага ўзроўню складанасьці. У выніку гульні праграма падлічыць ваш прыблізны слоўнікавы запас.
Праверце сябе: https://smarturl.click/67mpE
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Масавыя палітычныя рэпрэсіі ў Беларусі выглядаюць занадта дорага для бюджэту небагатай краіны. Адкуль грошы?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Відавочная справа: гэта не беларускія, зь якога боку ні вазьмі, а расейскія ўва ўсіх сэнсах рэпрэсіі. Затраты на губазікі, КГБ, аналітычныя цэнтры, прапаганду, сьледчых, пракурораў, суды, турмы, іх забесьпячэньне і інфраструктуру, мабыць, сувымерныя з усім бюджэтам РБ, а паводле сутнасьці — варожыя для прабеларускіх і антываенных настрояў. Шмат сьведчаньняў таго, што ўся гэтая армія службоўцаў адданая нават не Лукашэнку, а напрасткі Пуціну. Таму, як кажуць аматары шансону, плаціць той, хто заказвае музыку.
29 гадоў таму зьнялі мяжу паміж Беларусьсю і Расеяй
26 траўня 1995 году адбылася цырымонія зьняцьця мяжы паміж Беларусьсю і Расеяй. Ля беларускай вёскі Рэчка Аляксандар Лукашэнка і расейскі прэм'ер Віктар Чарнамырдзін прыбралі сымбалічны памежны слуп. За грамадзянамі абедзьвюх краін прызналі права на ўезд у аблегчаным парадку — бязь візы, замежнага пашпарта і рэгістрацыі.
Пра іншыя памятныя даты і падзеі 26 траўня — па спасылцы >>
«Супольнасьць чыгуначнікаў Беларусі»: КДБ затрымаў як найменей шэсьць чыгуначнікаў за фота аварыі цеплавозу ў прыватнай перапісцы
«Супольнасьць чыгуначнікаў Беларусі» паведамляе пра хвалю затрыманьня калегаў, якая пачалася 20 траўня. У лякаматыўным дэпо Менск 21 траўня затрымалі шэсьць машыністаў і памочнікаў машыніста.
Кіраўніцтва дэпо сьцьвярджае, што прычынай затрыманьняў была перасылка ў мэсэнджарах і працоўных чатах фота аварыі 10 траўня, калі манэўраны лякаматыў сышоў з рэек каля станцыі «Менск-Сартавальны».https://smarturl.click/RAVQp
Праца зь юанем у рэгіёнах, камісія за рахункі ў далярах і эўра
Шэраг банкаў, якія працуюць у Беларусі, паведаміў пра чарговыя новаўвядзеньні ў абслугоўваньні кліентаў. Што зьмянілася? Чытайце тут https://smarturl.click/0eW2n
Расейскія войскі абстралялі спальны раён у Харкаве, ёсьць загінулыя
Як паведаміў мэр горада Ігар Церахаў, пад абстрэл патрапіў будаўнічы гіпэрмаркет. На гэты момант вядома аб двух загінулых. Церахаў дадаў, што шмат параненых і зьніклых бязь вестак.
«Мяркуючы па ўсім, удар наносіўся менавіта па гандлёвым цэнтры, дзе знаходзілася шмат людзей — гэта чысты тэрарызм», — напісаў мэр гораду.
На будаўнічы гіпэрмаркет скінулі дзьве кіраваныя авіябомбы, заявіў кіраўнік Харкаўскай абласной адміністрацыі Алег Сінягубаў. Паводле яго слоў, узьнік пажар плошчай 15 тысяч квадратных мэтраў. https://smarturl.click/YzGye
Выбарчая камісія Каардынацыйнай рады папярэдзіла пра рассылку ў Беларусі падазроных спасылак з заклікам да галасаваньня
Карыстальнікам у Беларусі прыходзяць падазроныя спасылкі з заклікам удзельнічаць у галасаваньні на выбарах у Каардынацыйную раду трэцяга складу, паведаміла старшыня выбарчай камісіі КР Алена Прыходзька.
«Мы не займаемся ніякай рассылкай, як ёй не займаецца ніхто з выбарчых суб’ектаў», – падкрэсьліла Алена Прыходзька.
Яна заклікала беларусаў у мэтах бясьпекі не пераходзіць ні па якіх спасылках, якія ім дасылаюць у любых чатах, тэлеграм-каналах альбо ад імя прыватных асобаў.https://smarturl.click/1dv7D
«ПіК Свабоды». «Зраблю ўсё магчымае, каб яны селі». Ці прагнуць палітвязьні помсты
Рэжым у Беларусі легалізуе палітычныя рэпрэсіі супраць сваіх апанэнтаў. З пункту гледжаньня права многія незаконныя раней практыкі сталі легальнымі. Ці пазбаўляе гэта ад адказнасьці сілавікоў і судзьдзяў? Ці павінны яны ў будучыні адказваць за перасьлед?
Пра гэта ў этэры «Свабоды» разважаюць былая палітзьняволеная Дар’я Кароль і заснавальнік фонду ByHelp Аляксей Лявончык. Яны прымаюць удзел у #WithoutJustCause, кангрэсе аб палітвязьнях у Беларусі:
🎥 ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=SmAui98yJ4A
Кніга Стывэна Кінга ўпершыню выйшла па-беларуску. У Расеі ягоныя кнігі не выдаюць з 2022 году
Упершыню ў перакладзе на беларускую выдадзены раман «Зьзяньне» культавага амэрыканскага пісьменьніка Стывена Кінга. Кніга выйшла ў выдавецтве «Янушкевіч», перакладчыца — Наста Карнацкая. Продаж кнігі ўжо стартаваў на сайце онлайн-кнігарні «Кнігаўка», дастаўка даступная ў 45 краінаў сьвету, у тым ліку ў Беларусь.
Дагэтуль кнігі Стывэна Кінга на беларускую мову не перакладалі:
https://smarturl.click/vwOxE
«Вярнуўшыся з-пад Херсону, спаліў свой беларускі пашпарт». Беларус ідзе кандыдатам у Эўрапарлямэнт за Чэхію
30-гадовы Андрэй Паляшчук — у кандыдацкім сьпісе партыйнай кааліцыі STAN на выбарах у Эўрапарлямэнт. Ён кажа, што пачуваецца і беларусам, і чэхам, але лічыць, што зараз «ад Беларусі засталася толькі назва».
У кароткім інтэрвію Свабодзе Андрэй Паляшчук расказаў пра мэханізм абраньня ў заканадаўчы орган Эўразьвязу, а таксама пра сваё стаўленьне да падзеяў у Беларусі:
https://smarturl.click/B6mXM
Выбары ў Каардынацыйную раду пачаліся з начной DDoS-атакі. Як яны праходзяць, хто ўдзельнічае і як галасаваць
Онлайн-галасаваньне на выбарах новага складу Каардынацыйнай рады стартавала ў 00:00 25 траўня з магутнай DDoS-атакі на плятформу Belarus ID, празь якую можна прагаласаваць на выбарах. У першыя гадзіны анлайн-галасаваньня «прагаласаваць» нібыта зьбіраліся больш за 17 мільёнаў чалавек. «Нічога страшнага не адбылося, але давялося падкарэктаваць сыстэму галасаваньня, таму яно пачалося крыху пазьней», — паведаміў стваральнік плятформы Павал Лібер.
Нагадваем, каго абіраюць у новы склад Каардынацыйнай рады, як можна галасаваць і калі будуць вядомыя вынікі:
https://smarturl.click/Q1QeJ
Сёньня — 32 гады беларускаму рублю
25 траўня 1992 году ў Беларусі ўвялі ў грашовы абарот разьліковыя квіткі Нацыянальнага банку РБ («зайчыкі»), якія атрымалі назву «беларускі рубель». Падчас распаду агульнасавецкай грашовай сыстэмы спачатку ў краіне ўвялі купонную сыстэму, а потым — разьліковыя квіткі Нацбанку.
Пра іншыя памятныя даты і падзеі 25 траўня — па спасылцы >>
Галоўнае за 24 траўня:
📌 Пуцін і Лукашэнка зрабілі заявы пра ядзерныя вучэньні і легітымнасьць прэзыдэнта Ўкраіны
📌 Яшчэ адна спроба запалохаць Захад. Навошта Пуцін прыяжджаў у Менск
📌 «На плянэце засталося ня так шмат сталіц, куды Пуцін можа выбрацца зь візытам», — аналітык Аркадзь Мошэс
📌 За «падрыхтоўку дывэрсій» у Горадні на 21 і 23 гады асудзілі беларуса і расейца
📌 З выбараў у Каардынацыйную раду пасьля адмовы Азарава зьнялі ўвесь сьпіс «Закон і правапарадак»
📌 Ціханоўская аб’явіла аб правядзеньні трэцяй канфэрэнцыі «Новая Беларусь»
📌 Ціханоўская на пасяджэньні Сталага камітэту ПАРЭ: «Ізалюючы Лукашэнку, я прашу вас не ізаляваць беларускі народ»
📌 Сыходзяць самі, звальняюць пасьля паліграфу. Чаму ў міліцыі бракуе кадраў і як праблему вырашаюць улады
📌 16 іншаземных шпіёнаў за два гады. Як і каго ў Беларусі абвінавачвалі ў агентурнай дзейнасьці
📌 Ім у турмах Беларусі цяжэй, чым іншым. Пяць цытатаў пра ўразьлівыя групы палітвязьняў
📌 Быкаў на Свабодзе. «Я беларус, мая родная мова — беларуская»
«На плянэце засталося ня так шмат сталіц, куды Пуцін можа выбрацца зь візытам», — аналітык Аркадзь Мошэс
Дырэктар дасьледчых праграмаў Усходняга суседзтва і Расеі ў Фінскім інстытуце міжнародных дачыненьняў Аркадзь Мошэс адказвае на пытаньне, чаму для Лукашэнкі важны прыезд Пуціна ў Менск, аналізуе асноўныя праблемы ў беларуска-расейскіх дачыненьнях і заяўляе, што Менск будзе прасіць (і, відаць, атрымае) ад Крамля яшчэ больш эканамічнай дапамогі. Высновы аналітыка сьцісла:
🔸 Падчас візыту ў Кітай Пуцін не атрымаў належнага прыёму паводле вышэйшых стандартаў этыкету.
🔸 Менск — тое месца, дзе Пуцін можа атрымаць пэўную псыхалягічную разгрузку.
🔸 Вучэньні зь ядзернай зброяй — крок, якім Пуцін так ці інакш падвышае фармальны статус рэжыму Лукашэнкі.
🔸 У наступным годзе ў Лукашэнкі выбары. Таму ён будзе патрабаваць большыя аб’ёмы расейскай эканамічнай дапамогі
🔸 Лукашэнку важна падтрымліваць карцінку, што з Пуціным у яго беспраблемныя адносіны, што Пуцін на яго разьлічвае.
https://smarturl.click/3kx3V
Яшчэ адна спроба запалохаць Захад. Навошта Пуцін прыяжджаў у Менск
Сумесныя вучэньні Беларусі і Расеі ў справе прымяненьня тактычнай ядзернай зброі — гэта спроба Масквы запалохаць Захад, адлюстраваньне курсу на эскаляцыю, дэманстрацыя таго, што Расея ідзе на падвышэньне ставак у вайне, гатовая ўжыць ядзерную зброю і рыхтуецца ўжо да яе практычнага выкарыстаньня.
Вынікі візыту Пуціна ў Менск аналізуе аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч.
https://smarturl.click/mp45G