17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
У Менску адкрылі выставу пра дзеяча беларускай і татарскай культуры Ібрагіма Канапацкага
У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы Акадэміі навук у Менску адкрылі выставу пра дзеяча беларуска-татарскага нацыянальнага адраджэньня Ібрагіма Канапацкага. Выстава да 75-годзьдзя з дня нараджэньня Ібрагіма Канапацкага (1949-2005) працуе ў чытальнай залі рэдкіх кніг і рукапісаў.
Ібрагім Канапацкі — грамадзкі і рэлігійны дзеяч беларуска-татарскага нацыянальнага адраджэньня, кандыдат гістарычных навук, намесьнік старшыні Беларускага грамадзкага аб’яднаньня татараў «Зікр уль-Кітаб».
Ён быў галоўным рэдактарам часопіса «Байрам» (ад 1999; часопіс выходзіў на беларускай мове) — першага пэрыядычнага выданьня беларускіх татараў за болей чым 600-гадовую гісторыю пасяленьня гэтага народу на землях Беларусі.
https://smarturl.click/DaXZe
Павел Латушка абмеркаваў зь віцэ-маршалкам Сэнату Польшчы падтрымку незалежных беларускіх СМІ
У Варшаве адбылася сустрэча намесьніка старшыні Аб’яднанага пераходнага кабінэту, кіраўніка Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня Паўла Латушкі зь віцэ-маршалкам верхняй палаты парлямэнту Польшчы Міхалам Камінскім.
На сустрэчы была дасягнутая дамоўленасьць аб правядзеньні ў Сэнаце Польшчы слуханьняў пра адказнасьць Аляксандра Лукашэнкі і ягонага рэжыму за злачынствы супраць чалавечнасьці.
Латушка адзначыў важнасьць працягу фінансавай падтрымкі тэлеканалу «Белсат» «як ключавога СМІ, які даносіць аб’ектыўную інфармацыю аб рэальнай сытуацыі ў Беларусі. Камінскі «пагадзіўся падтрымаць падчас сваіх сустрэч падыход аб важнасьці далейшай падтрымкі тэлеканалу і незалежных беларускіх СМІ ў цэлым».
https://smarturl.click/71dmR
У Воршы падлетак з нажом абрабаваў краму
Невядомы, пагражаючы нажом прадавачцы, адкрыта выкраў з касы грошы і схаваўся.
Злачынцу затрымалі па гарачых сьлядах, ён прызнаўся ў рабаваньні. Яму толькі 14 гадоў.
https://smarturl.click/jkpwZ
Кібэрпартызаны ўзламалі сайт ДТСААФ
Беларуская група, якая спэцыялізуецца на здабываньні сакрэтных зьвестак і ўзломах сайтаў, разьмясьціла на галоўнай старонцы дзяржаўнай арганізацыі віншаваньні з 2-й гадавінай для Палка Каліноўскага. Спасылка з галоўнай навіны вядзе на тэлеграм-канал Кібэрпартызанаў.
Полк Каліноўскага — фармацыя беларускіх добраахвотнікаў, якая ваюе на баку Ўкраіны супраць расейскай агрэсіі.
Улады зьбіраюцца зьліквідаваць «Беларускую асацыяцыю ахвяр палітычных рэпрэсій»
Менскі гарадзкі суд 20 сакавіка разгледзіць пазоў Міністэрства юстыцыі аб ліквідацыі грамадзкага аб’яднаньня «Беларуская асацыяцыя ахвяр палітычных рэпрэсій», вынікае з раскладу на сайце электроннага судаводзтва.
Таксама ў судовым парадку плянуюць зьліквідаваць яшчэ адну арганізацыю «чарнобыльцаў».
https://smarturl.click/VDGZ0
Ці добра вы ведаеце гісторыю рамесьніцкіх цэхаў у Вялікім Княстве Літоўскім? ТЭСТ
Рамесьніцкія цэхі былі важнай часткай грамадзтва, гаспадаркі і культуры старых беларускіх гарадоў. Праверце, ці добра вы ведаеце гісторыю, традыцыі і рэаліі беларускіх рамесьніцкіх цэхаў. Адкажыце на пытаньні тэсту.
https://smarturl.click/qljVW
За кантрабанду зь Беларусі ў Польшчы судзяць 17 чалавек
У Беластоцкім судзе пракурор запатрабаваў ад 1 да 3 гадоў пазбаўленьня волі 17 фігурантам справы аб кантрабандзе цыгарэтаў зь Беларусі. Сярод падсудных – палякі і беларусы. Вырак чакаецца праз два тыдні.
Расьсьледаваньне справы цягнулася некалькі гадоў. 8 абвінавачаных – былыя супрацоўнікі мытні і падатковай службы. Яны, як падлічыла пракуратура, атрымалі не меней за 12 тысячаў злотых (каля 3 тысячаў даляраў) за дазвол правозіць кантрабанду.https://smarturl.click/EeXqW
CNN: ЗША ў канцы 2022 года распрацоўвалі плян дзеяньняў на выпадак магчымага ядзернага ўдару Расеі па Ўкраіне
Маскву папярэдзілі аб магчымых наступствах такога ўдару, да ціску на Крэмль былі падключаныя саюзьнікі Вашынгтону, Індыя і Кітай, перадае тэлеканал CNN.
Журналісты спасылаюцца на ананімныя крыніцы ў Белым доме. Паводле іхных зьвестак, у Вашынгтоне былі ўпэўненыя, што пасьля адступленьня з Херсону ў жніўні 2022 году Масква будзе гатовая ўжыць ва Ўкраіне тактычную ядзерную зброю. https://smarturl.click/M1eq3
«Белсат»: у Берасьці і Маларыце затрымалі як найменей 40 чалавек
Паводле крыніцаў незалежнага тэлеканалу «Белсат», 7 сакавіка сілавікі ўчынілі масавыя затрыманьні ў Берасьці і Маларыце. Вядома пра затрыманьне мінімум 40 асобаў, шмат хто з іх атрымаў 15 содняў арышту. Пасьля так званага рэйду зьнікла сувязь зь юрыстам Уладзімірам Малеем, падобна, ён таксама затрыманы.
Таксама крыніцы «Белсату» паведамляюць, што берасьцейскі ізалятар часовага ўтрыманьня перапоўнены. https://smarturl.click/9zd57
«Калі абяскроўленая паразай агідная Расея падзе, здабудзе сапраўдную волю і Беларусь»
Так гаворыцца ў апублікаванай 9 сакавіка заяве Галоўнага ўпраўленьня выведкі Міністэрства абароны Ўкраіны да другой гадавіны стварэньня беларускага палка імя Кастуся Каліноўскага.
Украінская вайсковая выведка мяркуе, што ў вольнай Беларусі полк стане «асновай новага войска – дасьведчанай, загартаванай агнём слаўных бітваў, адданай сваёй дзяржаве». Адзначаецца, што беларускія добраахвотнікі змагаліся з расейскім агрэсарам «зь першых дзён вялікай вайны»: «Абаранялі Кіеў, ваявалі за вызваленьне Мікалаеўшчыны, Херсоншчыны, Харкаўшчыны, абаранялі Севераданецк, Лісічанск, Бахмут». https://smarturl.click/1dwpD
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Чаму прапагандысты зь дзяржаўных СМІ дазваляюць сабе абражаць людзей?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Прычына банальная — «у сілы права». Пакуль за імі стаяць узброеныя губазікі, яны перакананыя, што можна разьвязаць язык. Пагатоў па-іншаму аргумэнтаваць сваю пазыцыю яны ня ўмеюць. Маюць праблемы з выхаваньнем, адукацыяй, і як вынік — з аўтарытэтам, тым, што называецца вагою слова. А яшчэ маюць праблему зь беспакаранасьцю, бо не разумеюць, што так ня будзе вечна. Аднойчы гадзіньнік праб’е 12, і ператварэньне карэты ў гарбуз стане для іх пэрсанальнай катастрофай.
«Куды коціцца сьвет». Ці ёсьць прарывы ў змаганьні з ракам і што замінае вынайсьці лек. Расказвае анколяг
Што найбольш важна ведаць для прафіляктыкі анкалягічных хваробаў? Ці адбыліся прарыўныя зьмены ў лекаваньні раку ў апошнія гады?
Пра гэта ў падкасьце Свабоды «Куды коціцца сьвет» расказвае Надзея Пятроўская, кандыдатка мэдычных навук, колішняя загадчыца аддзяленьня Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтру дзіцячай анкалёгіі:
https://smarturl.click/opjMA
Ад невялікай групы добраахвотнікаў да найбуйнейшага падразьдзелу іншаземцаў у складзе Узброеных сіл Украіны: палку Каліноўскага — 2 гады
Два гады таму, 9 сакавіка 2022 году, беларускія добраахвотнікі аб’явілі пра абʼяднаньне ў батальён імя Кастуся Каліноўскага, які пазьней пашырыўся да палка.
Ад моманту стварэньня байцы Палка прымалі ўдзел у баях на самых гарачых участках фронту — за Кіеў, Мікалаеў, Лісічанск, Севераданецк, Запарожжа, Бахмут і інш. У баях загінулі шэраг добраахвотнікаў палка. Некаторыя байцы былі ўзнагароджаныя дзяржаўнымі ўзнагародамі Ўкраіны. Якім полк стаў за 2 гады:
https://smarturl.click/w9wM7
9 сакавіка 1953 году ў бэльгійскім Лювэне памёр Мікола Равенскі, аўтар музыкі да гімну «Магутны Божа»
Мікола Равенскі — беларускі кампазытар, дырыжор і музычны крытык, дзяяч паваеннай эміграцыі ў Нямеччыне й Бэльгіі. Пісаў музыку да вершаў беларускіх паэтаў і да царкоўных малітваў.
Ён найбольш вядомы як аўтар музыкі да гімну «Магутны Божа» на словы Натальлі Арсеньневай, таксама ён напісаў музыку да хрэстаматыйных вершаў «Люблю наш край» Канстанцыі Буйло і «О Беларусь, мая шыпшына» Ўладзімера Дубоўкі.
Іншыя адметныя падзеі 9 сакавіка — на нашым сайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/l5XlL
Навайжнейшае за 8 сакавіка
🔸 «„Белсату“ давядзецца зьліквідаваць шмат перадачаў», — Агнешка Рамашэўская-Гузы пракамэнтавала скарачэньне фінанасаваньня тэлеканалу
🔸 Ціханоўская: «8 сакавіка — гэта нагода гучна заявіць: гвалт недапушчальны»
🔸 Роза Турарбекава: Беларускае грамадзтва вельмі сучаснае і даўно гатовае да жанчын ва ўладзе
🔸 Зяленскі: Пуцін кіруе беларускімі сілавікамі, Беларусь — дыпляматычна акупаваная
🔸 Беларусь чакае запаволеньне эканамічнага росту, — Анастасія Лузгіна
🔸 У Польшчы зафіксавалі дзённы рэкорд колькасьці спробаў пранікненьня мігрантаў зь Беларусі ў 2024 годзе
🔸 «Маё пасланьне Пуціну простае. Мы ня сыдзем. Мы ня схілімся». Што сказаў прэзыдэнт Байдэн у Кангрэсе ЗША
🔸 Ня толькі зьмена пакаленьняў. Чаму Лукашэнка апошнім часам заклапочаны праблемай кадраў
🔸 Ад Сініцына да Качанавай. Як склаўся лёс былых кіраўнікоў Адміністрацыі прэзыдэнта
🔸 Сьмецьце з хаты. Чаму жанчыны, якія напісалі пра гвалт, сутыкаюцца як з падтрымкай, так і з цкаваньнем
🔸 Ня трэба кветак — проста хопіць нас гвалціць
🔸 Тоні Лашдэн: «Нашы фэміністычныя кнігі асэнсоўваюць надзвычай балючы досьвед 2020–2023 гадоў»
Кулеба пра заявы Папы Рымскага: «Украіна ня будзе падымаць іншыя сьцягі апрача сіне-жоўтага»
Міністар замежных спраў Украіны Дзьмітро Кулеба адрэагаваў на заяву Папы Рымскага Францішка аб тым, што Ўкраіна павінна «набрацца сьмеласьці» падняць «белы сьцяг» і «быць гатовая да перамоваў з Расеяй».
«Наш сьцяг — сіне-жоўты. Пад ім мы жывем, паміраем і перамагаем. Мы ня будзем паднімаць іншыя сьцягі», — сказаў кіраўнік МЗС Украіны.
Раней Папа Рымскі Францішак у інтэрвію для швэйцарскай тэлерадыёкампаніі RSI у кантэксьце вайны Расеі супраць Украіны заклікаў Украіну да перамоваў, а таксама казаў пра мужнасьць падняць «белы сьцяг».
«Слова „перамовы“ насамрэч мужнае. Калі вы бачыце, што церпіце паразу, што справы ідуць не лепшым чынам, вы павінны мець мужнасьць весьці перамовы», — сказаў Францішак.
https://smarturl.click/mpbZO
Спартоўку, якая вярнулася ў Беларусь, асудзілі на два гады «хатняй хіміі» за ўдзел у пратэстах
Як паведамляе выданьне «Трыбуна», тыятляністку Валянціну Зелянкевіч прыгаварылі да двух гадоў «хатняй хіміі» за ўдзел у мірных пратэстах у 2020 годзе.
Выданьне сьцьвярджае, што Валянціна Зелянкевіч нядаўна вярнулася ў Беларусь з Расеі. Калі менавіта адбыўся разгляд справы Валянціны Зелянкевіч, «Трыбуна» ня піша. У артыкуле толькі гаворыцца, што прысуд вынес «адзін з судоў».
Паводле «Трыбуны», увосень 2020 году спартоўка пераехала ў Расе і працягвала там трэніроўкі, а таксама працавала трэнэрам па трыятлёне і плаваньні. «Трыбуна» піша, што некаторы час таму Зелянкевіч вярнулася ў Беларусь і неўзабаве пасьля гэтага была затрыманая сілавікамі. Да суду яна знаходзілася за кратамі.
https://smarturl.click/5OMz0
Расейцы ўдарылі па Дабрапольлі на Данеччыне — ёсьць ахвяры
Як мінімум два чалавекі загінулі ў выніку атакі расейскіх войскаў на мястэчка Дабрапольле Данецкай вобласьці. Пасьля атакі дронамі «Шахедамі» пашкоджаныя два адміністрацыйныя і два прыватныя будынкі. Целы людзей удалося дэблякаваць толькі празь некалькі гадзін пасьля атакі, паведаміў кіраўнік абласной ваеннай адміністрацыі Вадзім Філашкін.
Таксама расейцы атакавалі артылерыяй Часаў Яр — забіты 66-гадовы мужчына. Ракетамі ўдарылі па Мірнаградзе — 12 чалавек параненыя.
Фота абласной адміністрацыі Данеччыны
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Калі скончыцца гэты бессэнсоўны перасьлед нацыянальнай сымболікі?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Гэта вайна з памяцьцю людзей пра тыя тры гады (1991-94) свабоднай і несавецкай, нелукашэнкаўскай Беларусі, калі нацыянальная сымболіка была дзяржаўнай. З такой самай заўзятасьцю ў свой час імкнуліся выкрасьліць з народнай памяці, напрыклад, злачынствы сталінізму. Але аказалася, што сілай «забыць» гісторыю можна хіба што на час. І як забыцьцё масавых рэпрэсій 1930-х скончылася з сыходам Сталіна, так і перасьлед сымболікі скончыцца з сыходам Лукашэнкі. Па вялікім рахунку, гэты перасьлед пэрсанальна патрэбны толькі яму.
Восень Лукашэнкі. Пра што думаюць дыктатары пасьля 30 гадоў пры ўладзе
Чым можа быць заклапочаны дыктатар на схіле веку, пасьля 30 гадоў аднаасобнай улады, усьведамляючы, што адведзены яму гісторыяй час няўмольна скарачаецца і набліжаецца да фіналу?
Піша Віктар Багдзевіч.
https://smarturl.click/67elZ
10 сакавіка 1942 году нарадзіўся Міхась Ткачоў — беларускі археоляг і гісторык архітэктуры, палітычны дзеяч
У канцы 1980-х ён актыўна ўключыўся ў грамадзкую і палітычную дзейнасьць. У 1986 годзе Ткачоў заснаваў у Горадні гісторыка-культурны клюб «Паходня», уваходзіў у Аргкамітэт БНФ, выступаў за аднаўленьне ў Беларусі сацыял-дэмакратыі.
На здымку Міхась Ткачоў на мітынгу ў 1991 годзе.
🗓 Больш падзей гэтага дня ў гісторыі глядзіце ў матэрыяле «Ўжо сёньня» на сайце Свабоды: https://smarturl.click/pp56E
Асноўныя падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 9 сакавіка
«Куды коціцца сьвет». Ці ёсьць прарывы ў змаганьні з ракам і што замінае вынайсьці лек
Праз дапамогу сыну-палітвязьню прайшла праз суд і мусіла ўцячы ў Літву. Гісторыя Аксаны Хіневіч
Раман «Зэкамерон» палітвязьня Максіма Знака ўвайшоў у шорт-ліст брытанскай літаратурнай прэміі
Ад невялікай групы добраахвотнікаў да найбуйнейшага падразьдзелу замежнікаў у складзе УСУ. Полк Каліноўскага падвёў вынікі 2 гадоў
У Берасьці і Маларыце затрымалі як найменей 40 чалавек
«Калі агідная Расея падзе, здабудзе сапраўдную волю і Беларусь», — упраўленьне выведкі Мінабароны Ўкраіны
Беларусь — у сярэдзіне сусьветнага рэйтынгу па атлусьценьні грамадзян
Мінюст Беларусі падаў пазоў аб ліквідацыі асацыяцыі недзяржаўнага тэлебачаньня, якая існуе 30 гадоў
За кантрабанду зь Беларусі ў Польшчы судзяць 17 чалавек
У сталіцы Гаіці ўзброеныя банды напалі на ўрадавыя будынкі і прэзыдэнцкі палац
Як паведамляе тэлеканал France 24, групоўкі, якія ўжо кантралююць большую частку Порт-о-Прэнсу, у апошнія дні атакавалі ключавыя аб’екты інфраструктуры, у тым ліку дзьве турмы, што дазволіла большасьці з 3800 зьняволеных уцячы.
З пачатку сакавіка сталіцу Гаіці ахапіла хваля добра скаардынаваных нападаў узброеных груповак на дзяржаўныя ўстановы і аб'екты інфраструктуры. Лідэр адной з бандаў, былы афіцэр паліцыі заклікае прымусіць прэмʼер-міністра Гаіці пайсьці ў адстаўку. https://smarturl.click/opjQO
Беларуска, якая лічыць Крым расейскім, абурылася праблемамі зь літоўскім ДНЖ
Беларуска Людміла Жданук, якая выйшла замуж за літоўца і жыве ў Літве 12 гадоў, сьцьвярджае, што яе пазбавілі сталага дазволу на жыхарства пасьля адказу на пытаньне «Чый Крым?» у анкеце для падаўжэньня дазволу. Яна адказала, што Крым належыць Расеі. https://smarturl.click/4km8G
Роўна 106 гадоў таму была абвешчана Беларуская Народная Рэспубліка
9 сакавіка 1918 году ў Менску Выканаўчы камітэт Рады Ўсебеларускага Зьезду прыняў Другую Ўстаўную Грамату. У ёй Беларусь абвяшчаецца Беларускай Народнай Рэспублікай, дэмакратычнай, парлямэнцкай і праўнай дзяржавай. Праз два тыдні, 25 сакавіка, была абвешчана незалежнасьць БНР.
Максымальна коратка, у картках — узгадваем пра стварэньне і абвяшчэньне БНР.👆🏻
Мінюст падаў пазоў аб ліквідацыі Беларускай асацыяцыі недзяржаўнага тэлебачаньня, якая існуе з 1993 году
Яго разгледзяць 19 сакавіка ў Менскім гарадзкім судзе разам з пазовамі аб ліквідацыі аб’яднаньня «Адкрытае грамадзтва», рэспубліканскага аб’яднаньня выкладчыкаў нямецкай мовы і асацыяцыі выпускнікоў інстытуту дзяржаўнай службы.
Паводле зьвестак Lawtrend, грамадзкі сэктар Беларусі пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году страціў ужо сама меней 1563 некамэрцыйныя арганізацыі (грамадзкія аб’яднаньні, прафсаюзы, партыі, фонды, асацыяцыі, рэлігійныя арганізацыі і інш.). На канец лютага ў працэсе прымусовай ліквідацыі знаходзілася 981 арганізацый, рашэньне аб самаліквідацыі прынялі яшчэ 582:
https://smarturl.click/EeXnZ
«Што незаконнага, калі чалавек дапамагае чалавеку?» Гісторыя Аксаны Хіневіч, якая праз дапамогу сыну-палітвязьню прайшла праз суд і мусіла ўцячы ў Літву
Аксана Хіневіч — адна з тых, каго ў канцы студзеня затрымлівалі ў справе INeedHelpBY — арганізацыі дапамогі сем’ям палітвязьняў, якую КДБ прызнала «экстрэмісцкаю». Жанчына расказала Свабодзе, чаму зьехала зь Беларусі, але вырашыла ўдзельнічаць у сваім судовым працэсе праз вайбэр:
https://smarturl.click/aJzMA
Раман «Зэкамерон» палітвязьня Максіма Знака ўвайшоў у шорт-ліст брытанскай літаратурнай прэміі
Прэмія Рэспублікі Сьвядомасьці (Republic of Consciousness Prize), якая штогод узнагароджвае мастацкую літаратуру, выдадзеную невялікімі выдавецтвамі Вялікай Брытаніі і Ірляндыі, абвясьціла кароткі сьпіс 2024 — у пяць найлепшых увайшоў дакумэнтальны раман адваката Максіма Знака, асуджанага на 10 гадоў калёніі ўзмоцненага рэжыму. У перакладзе Джыма і Элы Дынглі «Зэкамэрон» выйшаў у выдавецтве Scotland Street Press.
«Падманліва лёгкія, але моцныя гісторыі зьняволенага беларускага юрыста і актывіста. Сапраўды важная кніга», — рэзюмуе журы прэміі:
https://smarturl.click/z2lWA
Латушка заклікаў пасла Ірляндыі адрэагаваць на дзейнасьць у яго краіне менскага манастыра, які падтрымлівае агрэсію Расеі
З мэтай прыцягнуць увагу да «зламыснай дзейнасьці» ў Ірляндыі менскага Сьвята-Елізавецінскага манастыра і прыняць адносна яго неабходныя меры намесьнік кіраўніка Аб’яднанага пераходнага кабінэту (АПК), кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня (НАУ) Павел Латушка зьвярнуўся да пасла гэтай дзяржавы ў Польшчы Патрыка Хогі.
Беларускі палітык выказвае «вялікую заклапочанасьць» у сувязі з паведамленьнямі СМІ аб візыце ў Ірляндыю манашак менскага манастыра «для працы зь беднымі».
«Манастыр арганізуе канцэрты ў падтрымку расейскай арміі і зьбірае харчы і сродкі для расейскіх вайскоўцаў, якія ўдзельнічаюць у вайне супраць Украіны. На гэтыя сродкі набываюцца розныя прадметы, у тым ліку рацыі, коптэры, цеплавізары, бронекамізэлькі, шлемы і нават аўтамабіль», — піша Павел Латушка.
https://smarturl.click/mpboG
Зяленскі: Пуцін кіруе беларускімі сілавікамі, Беларусь — дыпляматычна акупаваная
Прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі лічыць Беларусь «дыпляматычна акупаванай» і мяркуе, што прэзыдэнт Расеі Ўладзімір Пуцін кіруе беларускімі сілавікамі.
Пра гэта ён расказаў у інтэрвію італьянскаму тэлеканалу Rai 1.
Зяленскі лічыць, што Пуціна не цікавяць нейкія канкрэтныя тэрыторыі кшталту Крыму ці Данбасу — паводле яго слоў, прэзыдэнт РФ зацікаўлены ў поўным разбурэньні Ўкраіны і далучэньні ўсіх украінскіх земляў. І ён «робіць такія рэчы ці сілай, зброяй — ці палітычна».
https://smarturl.click/z2lV6