17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
«Нават статус палітвязьня могуць зрабіць незаконным». У Празе пачаўся кангрэс, прысьвечаны сытуацыі палітвязьняў у Беларусі
Больш за 70 чалавек бяруць удзел у кангрэсе #WithoutJustCause: праваабаронцы, прадстаўнікі гуманітарных ініцыятываў, знаўцы права, беларускія і замежныя палітыкі й дыпляматы, а таксама былыя палітзьняволеныя і іхныя сямейнікі. Гэта першы пасьля падзеяў 2020 году буйны экспэртна-палітычны збор, прысьвечаны крызісу ў галіне правоў чалавека ў Беларусі і дапамозе тым, хто прайшоў праз рэпрэсіі.
Наведалі кангрэс і пагутарылі зь яго ўдзельнікамі:
https://smarturl.click/vwOWg
Украінскія сілы зьнішчылі яшчэ адзін расейскі карабель у Севастопалі. У Расеі не камэнтуюць
Група расьсьледнікаў Conflict Intelligence Team у выніку вывучэньня спадарожнікавых здымкаў пацьвердзіла зьнішчэньне расейскага ракетнага карабля «Циклон», пра якое ўкраінскі Генштаб заяўляў 21 траўня. На здымках «ракетнага карабля „Циклон“ ля прычалу ня бачна, але зьявіўся выратавальны катэр праекту 23370, прызначаны для выкананьня падводна-тэхнічных работ»:
https://smarturl.click/Ee6g4
Лукашэнка прызначыў новага начальніка Генштабу
Ім стаў Павал Муравейка, які раней быў намесьнікам дзяржсакратара Рады бясьпекі. Ён знаходзіцца пад заходнімі санкцыямі.
У кастрычніку 2023-га Муравейка заявіў, што «Беларусь мае права прасячы калідор у Літву сілай зброі» ў адказ на ўвядзеньне Літвой санкцыяў.
У Беларусі за шпіянаж арыштавалі грамадзянку Літвы
У раскладзе Менскага гарадзкога суду 3 чэрвеня ўказаны разгляд справы супраць Алены Раманаўскене, якую абвінавачваюць у агентурнай дзейнасьці (артыкул 358-1 Крымінальнага кодэксу Беларусі), заўважыла @nashaniva.
З чым зьвязаная справа супраць Раманаўскене, невядома. Паводле выстаўленага артыкулу жанчыне пагражае ад 3 да 7 гадоў калёніі. Паседжаньне пройдзе ў закрытым рэжыме.
Быкаў на Свабодзе. Пра шчасьце
19 чэрвеня беларусы адзначаць 100-годзьдзе Васіля Быкава (1924–2003) — клясыка беларускай літаратуры і нацыянальнага генія. Штодня цягам месяца мы будзем публікаваць цытаты творцы, прамоўленыя ў розныя гады ў эфірах і перадачах Радыё Свабода.
Чытайце і слухайце: Васіль Быкаў на Свабодзе https://smarturl.click/4kDJw
Міністэрства адукацыі забараніла сьвяткаваць выпускныя ў кавярнях
У Беларусі зноў увялі строгія правілы правядзеньня выпускных вечарынаў. Улады расьпісалі нават маршруты сустрэчы сьвітаньня і сцэнары «масавых гуляньняў».
https://smarturl.click/yqv5v
Галоўнае 22 траўня
📌 Парадоксы беларускай эканомікі: адначасова з ростам ВУП растуць даўгі і дэфіцыт зьнешняга гандлю — аналіз эканаміста Крука
📌 «Збліжэньне з Масквой». Чаму ў дзесяціклясьнікаў забіраюць гісторыю Беларусі
📌 «Радыё Свабода нясе сьвятло туды, дзе хочуць захаваць цемру». Беларускую службу віншуюць зь юбілеем у Сейме Літвы
📌 Летась па матэрыялах КДК у Беларусі завялі 80 спраў за «фінансаваньне экстрэмісцкай і тэрарыстычнай дзейнасьці»
📌 Паміж фондамі разьмеркавалі ўсе сродкі, сабраныя для палітвязьняў і іх сем’яў на маратоне салідарнасьці
📌 Вучыцца быць свабоднымі. Пра выбарчую кампанію ў Каардынацыйную раду як урок дэмакратыі
📌 Апытаньне наконт выбараў у Каардынацыйную раду: у лідэрах «Каманда Латушкі і Рух „За свабоду“» і «Блёк Пракоп’ева — Ягорава»
📌 ByPol рассылае выбарчую агітацыю ўдзельнікам пляну «Перамога». Што кажа Азараў
📌 Азарава пазбавілі доступу да чат-бота пляну «Перамога». У ByPol пракамэнтавалі выбарчую агітацыю праз чат-бот
📌 Выбары ў КР: «Усе, хто падставіў людзей, павінны панесьці адказнасьць»
📌 Самая прыязная — Польшча, у краінах Балтыі ўсё горш. Апублікаваныя новыя лічбы пра стан беларускага бізнэсу ў ЭЗ
📌 Быкаў на Свабодзе. «Тады ўжо адчуваў, што гэтая ўлада нялюдзкая»
Парадоксы беларускай эканомікі: адначасова з ростам ВУП растуць даўгі і дэфіцыт зьнешняга гандлю — аналіз эканаміста Крука
Старшы навуковы супрацоўнік дасьледчага цэнтру BEROC, эканаміст Зьміцер Крук у інтэрвію Свабодзе аналізуе апошнія нечаканыя паказчыкі росту ВУП Беларусі, называе галоўныя пагрозы для беларускай эканомікі і прагназуе далейшае абясцэньваньне беларускага рубля.
https://smarturl.click/W3kRW
Украінскія вытворцы дабіваюцца працягу абмежаваньняў на імпарт цэмэнту зь Беларусі. Што вядома
Як паведамілі Свабодзе ў юрыдычнай кампаніі «Ілляшев та Партнери», якая прадстаўляе інтарэсы ўкраінскага вытворцы цэмэнту «Дікергофф Цемент Україна», на час новай працэдуры вяртаецца дзеяньне абмежаваньняў, уведзеных у 2019 годзе.
https://smarturl.click/mp4BB
Пасьля ўцёкаў судзьдзі Шмыта ў Беларусь зьнікла і ягоная партнэрка
У Польшчы расказалі, адкуль яна.
Судзьдзю Томаша Шмыта Нацыянальная пракуратура Польшчы перасьледуе праз абвінавачаньне ў шпіянажы на карысьць Беларусі.
https://smarturl.click/jkVBk
Пэнсіянэру зь Ляхавічаў прысудзілі 7 гадоў і 3 месяцы калёніі і буйны штраф за камэнтары ў Telegram
У Берасьці вынесьлі новы вырак ужо асуджанаму раней паводле «палітычнага» артыкулу 68-гадоваму Барысу Вітко, пішуць праваабаронцы. Яго прызналі вінаватам паводле 7 артыкулаў за камэнтары ў Тэлеграме і прысудзілі 7 гадоў і 3 месяцы калёніі, а таксама штраф у памеры 12 тысяч рублёў:
https://smarturl.click/4kzkD
«Радыё Свабода нясе сьвятло туды, дзе хочуць захаваць цемру». Беларускую службу віншуюць зь юбілеем у Сейме Літвы
У Канстытуцыйнай залі Сейму Літвы 22 траўня адзначылі 70-ю гадавіну пачатку вяшчаньня беларускай службы Радыё Свабода:
https://smarturl.click/W3kDA
Вучыцца быць свабоднымі. Пра выбарчую кампанію ў Каардынацыйную раду як урок дэмакратыі
«Выбары ў Каардынацыйную раду крытыкуюць з усіх бакоў, але, калі б я быў грамадзянінам Беларусі і пры гэтым не зьбіраўся ў агляднай будучыні наведваць тэрыторыю Беларусі, я б, хутчэй за ўсё, галасаваў (а можа, і балятаваўся б) на гэтых выбарах», — піша Алесь Чайчыц і тлумачыць, чаму:
https://smarturl.click/9zZgj
ByPol рассылае выбарчую агітацыю ўдзельнікам пляну «Перамога». Што кажа сам Азараў
Зарэгістраваныя ў пляне «Перамога» людзі зь вечара 21 траўня пачалі атрымліваць паведамленьні ад аб’яднаньня беларускіх сілавікоў ByPol з заклікам удзельнічаць у выбарах новага складу Кардынацыйнай рады і галасаваць за сьпіс, які ўзначальвае кіраўнік ByPol Аляксандар Азараў.
Сам Азараў пацьвердзіў «Белсату», што рассылка ня фэйкавая і што яе ініцыяваў ByPol, а таксама паабяцаў даць разгорнуты камэнтар пазьней:
https://smarturl.click/M1AJa
Быкаў на Свабодзе. Пра свабоду як найвялікшую каштоўнасьць
19 чэрвеня беларусы адзначаць 100-годзьдзе Васіля Быкава (1923–2003) — клясыка беларускай літаратуры і нацыянальнага генія. Штодня цягам месяца мы будзем публікаваць цытаты творцы, прамоўленыя ў розныя гады ў эфірах і перадачах Радыё Свабода.
👉🏻 Чытайце і слухайце: Васіль Быкаў на Свабодзе
«Пакуль мы тут п’ем лятэ, дзяўчаты там цягаюць сьнег». Блогерка — пра зьняволеньне ў гомельскай калёніі і жыцьцё пасьля вызваленьня
«Адпала жаданьне забаўляцца. З думкамі пра жанчын, якія засталіся за кратамі, цяжка жыць. Я выйшла ня тым чалавекам, якім была раней. Я была раней вельмі сяброўскай. Цяпер жа, па вызваленьні, ня кідалася ў камунікацыі, ляжала два тыдні на канапе і глядзела ў сьцяну», — расказвае Дар'я Афанасьева.
Дар’ю асудзілі за здымак са жнівеньскага маршу пратэсту 2020 году. Яна вызвалілася сёлета 30 сакавіка. Былая зьняволеная расказала пра жыцьцё за кратамі і пасьля:
https://smarturl.click/qlyOB
Пуцін прыедзе ў Менск 24 траўня з двухдзённым візытам
Візыт адбудзецца 23-24 траўня, Пуцін правядзе перамовы з Аляксандрам Лукашэнкам, анансуе набліжаны да Лукашэнкі тэлеграм-канал «Пул первого».
Афіцыйна паведамляецца, што бакі абмяркуюць «стан і пэрспэктывы разьвіцьця ўсяго комплексу беларуска-расейскіх адносінаў», «інтэграцыйны парадак дня і рэалізацыю рашэньняў, прынятых Вышэйшым дзяржсаветам Саюзнай дзяржавы»; «прасоўваньне сумесных гандлёва-эканамічных і каапэрацыйных праектаў, умацаваньне бясьпекі, «міжнародны парадак дня, абстаноўку ў рэгіёне, сумеснае рэагаваньне на выклікі і пагрозы».
Стала вядома прозьвішча беларускага дывэрсанта, які спрабаваў падарваць інфраструктуру Ровенскай АЭС
Грамадзяніна Беларусі Івана Яравога, які выконваў дзеяньні «па заданьні расейскай вайсковай выведкі», асудзілі на 15 гадоў пазбаўленьня волі. У судзе ён назваў прозьвішчы ці пазыўныя сваіх куратараў, цалкам прызнаў сваю віну і расказаў, як прыбыў ва Ўкраіну.
Расказваем падрабязнасьці: https://smarturl.click/l5nBB
Стала вядома, якія зьвесткі пра даходы беларусаў банкі павінны перадаць падатковай да 1 верасьня
Да 1 верасьня банкі Беларусі павінны перадаць падатковай зьвесткі пра кліентаў — фізычных асобаў, на рахункі якіх за 2023 год паступіла агулам 150 тысяч рублёў і больш. Банкі мусяць паведаміць падатковай інспэкцыі нумар рахунку кліента, валюту, у якой прыйшлі грошы, даты адкрыцьця і закрыцьця рахунку (то бок, нават калі закрыць рахунак, зьвесткі ўсё адно перададуць падатковай) і асабістыя зьвесткі кліента банку:
https://smarturl.click/ZykpY
Тры гады таму ўлады прымусова пасадзілі самалёт Ryanair, каб затрымаць Рамана Пратасевіча і Соф'ю Сапегу
23 траўня 2021 году ў Беларусі прымусова пасадзілі самалёт Ryanair, які ляцеў з Атэнаў у Вільню. Спэцслужбы затрымалі аўтара тэлеграм-каналу «Беларусь головного мозга» і былога рэдактара каналаў Nexta Рамана Пратасевіча і грамадзкую актывістку, грамадзянку Расеі Соф'ю Сапегу. Краіны ЭЗ, Украіна і інш. у адказ увялі санкцыі адносна авіязносінаў зь Беларусьсю.
6 траўня 2022 году Сапегу асудзілі на 6 гадоў калёніі агульнага рэжыму; праз год і 1 месяц яе памілавалі. Пратасевіча 3 траўня 2023 году асудзілі на 8 гадоў калёніі ўзмоцненага рэжыму, а ўжо 22 траўня памілавалі ўказам Лукашэнкі.
Пра іншыя памятныя даты і падзеі 23 траўня — чытайце ў артыкуле: https://smarturl.click/vwOqQ
Самая прыязная — Польшча, у краінах Балтыі ўсё горш. Апублікаваныя новыя лічбы пра стан беларускага бізнэсу ў ЭЗ
Толькі 24% беларускіх прадпрымальнікаў, якія зарэгістравалі бізнэс у краінах Эўразьвязу, задаволеныя падтрымкай краін, якія іх прынялі. Самая прыязная — Польшча. У краінах Балтыі ўмовы рэлякацыі, легалізацыі беларусаў істотна пагоршыліся, кажуць у бізнэс-асацыяцыі АВВА.
https://smarturl.click/Ee61L
У Вялікай Брытаніі прызначылі датэрміновыя выбары ў ніжнюю палату парлямэнту
Прэм’ер-міністар Вялікай Брытаніі Рышы Сунак абвясьціў дату датэрміновых выбараў у Палату абшчынаў парлямэнту. Яны пройдуць 4 ліпеня.
https://smarturl.click/RAVmD
«Усе, хто падставіў людзей, павінны панесьці адказнасьць»
25 траўня пачнуцца выбары ў Каардынацыйную раду. Ці варта беларусам служыць у сілавых структурах іншых дзяржаваў. Ці могуць дэмакратычныя сілы працаваць зь бізнэсам унутры Беларусі. Пра гэта ды іншае дыскутуюць Аляксандар Наўковіч («Лахвіч») са сьпісу №7, «Незалежныя беларусы», і Віталь Савюк, першы нумар у сьпісе №11, «Краіна для жыцьця».
ВІДЭА: https://youtu.be/Qai5oTfeSkw
Што ў Вялікім княстве Літоўскім рабілі астролягі
Адкуль у Вялікае княства Літоўскае прыйшла астралёгія і якую ролю адыграла ў навуковым і грамадзкім жыцьці гэтай дзяржавы? Як астралёгіяй карысталіся Францішак Скарына, Апанас Філіповіч і Сімяон Полацкі? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з аўтаркай больш 150-ці навуковых прац, кандыдатам гістарычных навук Натальляй Сьліж.
ВІДЭА: https://youtu.be/-XcSJFjOVlM
У Берасьці 8 беларусам прысудзілі калёнію за ўдзел у начной акцыі пратэсту ў жніўні 2020-га
Як адзначаюць праваабаронцы, Юлія Шаранава ўдзельнічала ў акцыях пратэсту з 10 да 11 жніўня 2020 году 16-гадовай, а Мікіту Вайцюку і Мікалаю Нікіцюку было па 17.
https://smarturl.click/mp4po
Пасьля рассылкі праз чат-бот пляну «Перамога» Аляксандра Азарава пазбавілі доступу да чат-бота, — Ціханоўская
Сьвятлана Ціханоўская заявіла ў камэнтары @zerkalo_io, што рассылка праз чат-бот пляну «Перамога» не была ўзгодненая ні зь яе Офісам, ні з Аб'яднаным пераходным кабінэтам і назвала яе «злоўжываньнем, якое можа паставіць пад пагрозу людзей унутры краіны». Паводле Ціханоўскай, Азарава пазбавілі доступу да чат-бота да высьвятленьня абставінаў.
У ByPol, камэнтуючы сытуацыю, заявілі, што хацелі праз рассылку прыцягнуць да ўдзелу ў выбарах «дзясяткі і дзясяткі тысяч неабыякавых беларусаў», якія засталіся ў чат-боце:
https://smarturl.click/5OaOo
Летась па матэрыялах КДК у Беларусі завялі 80 спраў за «фінансаваньне экстрэмісцкай і тэрарыстычнай дзейнасьці»
Адпраўнікаў і атрымальнікаў грошай вызначылі, сьцьвярджае старшыня КДК Васіль Герасімаў. Паводле яго, каб спыніць «каналы фінансаваньня экстрэмісцкай і тэрарыстычнай дзейнасьці» ведамства летась засяродзілася на аналізе абарачэньня крыптавалютаў і кантролі плацежных сэрвісаў розных электронных сыстэм і сацыяльных сетак:
https://smarturl.click/opXJn
Нарвэгія, Гішпанія і Ірляндыя прызналі Палестыну як незалежную дзяржаву
Праз 75 гадоў пасьля прызнаньня Ізраіля як незалежнай дзяржавы Нарвэгія стала 144-й краінай ААН, якая прызнала Палестыну. Аналягічныя заявы зрабілі 22 траўня ў Гішпаніі і Ірляндыі. Ізраіль у сувязі з гэтым ужо адклікаў сваіх дыпляматаў з Ірляндыі і Нарвэгіі:
https://smarturl.click/AdMv3
Расея рыхтуецца ў аднабаковым парадку зьмяніць марскія межы зь Літвой і Фінляндыяй у Балтыйскім моры
У расеі вырашылі ў аднабаковым парадку зьмяніць марскія межы зь Літвой і Фінляндыяй у Балтыйскім моры, вынікае з праекту пастановы ўраду РФ. Яго аўтары сьцьвярджаюць, што дзейныя геаграфічныя каардынаты, усталяваныя ў 1985 годзе, «ня ў поўнай меры адпавядаюць сучаснаму геаграфічнаму становішчу».
На мяжы з Фінляндыяй урад РФ мае намер скарэктаваць каардынаты ў зоне некалькіх астравоў і паўночнага ўваходнага мыса ракі Нарва. На мяжы зь Літвой пад перагляд патрапіла зона Куршскай касы, раёны мысу Таран і Балтыйскай касы:
https://smarturl.click/ba68L
«Збліжэньне з Масквой». Чаму ў дзесяціклясьнікаў забіраюць гісторыю Беларусі
Цяпер замест «Гісторыі Беларусі» 10-клясьнікі будуць вывучаць «Гісторыю Беларусі ў кантэксьце ўсясьветнай гісторыі». Выданьня з «інтэграваным уяўленьнем аб гістарычным працэсе» пакуль ніхто ня бачыў, але ў праграмы Мінадукацыі для 10 клясы зьмены ўжо ўнесьлі. Гісторык мяркуе, што адбываецца «таталітарызацыя адукацыі паводле блізкіх цяперашняй уладзе савецкіх узораў».
Расказваем, як у Беларусі пастаянна перапісваюцца падручнікі па гісторыі і зьмяняюцца праграмы:
https://smarturl.click/Q1WzY