17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Беларусь згадалі ў Дэклярацыі саміту NATO як дзяржаву, што спрыяе вайне
У дакумэнце адзначаецца, што Расея працягвае паглыбляць палітычны і вайсковы ўплыў на Беларусь, уключна з разгортваньнем сваіх тэхнікі і пэрсаналу ў краіне. Гэта мае свой нэгатыўны ўплыў на стабільнасьць рэгіёну.
https://smarturl.click/vwR8g
Зноў судзяць Мікіту Залатарова, які сустрэў за кратамі паўналецьце, прайшоў тры суды, дзьве калёніі і турму
11 жніўня ў Жодзіна пачынаецца суд над палітвязьнем з Гомля Мікітам Залатаровым, які адбывае пакараньне за ўдзел пратэстах 2020 году (яму прысудзілі агулам 4,5 года). Мікіта вядомы тым, што ў 2020 годзе стаў адным з самых юных беларускіх палітвязьняў: яму было 16 гадоў.
https://smarturl.click/qlmqp
90 гадоў Віктару Вуячычу
11 ліпеня 1934 году ва ўкраінскім Харкаве нарадзіўся будучы беларускі эстрадны сьпявак, народны артыст Беларусі Віктар Вуячыч. У 1957 годзе пераехаў у Менск, дзе стаў салістам Беларускага дзяржаўнага народнага хору. З 1966 — у філярмоніі. Сьпявак гастраляваў па Савецкім Саюзе і выступаў у многіх краінах свету — на ўсіх кантынентах. Творчую дапамогу і падтрымку яму аказваў інструментальны ансамбль «Тоніка». Вуячыч быў першым выканаўцам песень многіх беларускіх кампазытараў, у тым ліку І. Лучанка, Я. Глебава, Л. Захлеўнага і іншых. Памёр у 1999 у Менску.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі — у матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/gp3qw
Галоўнае за 10 ліпеня
🚛 Мытны камітэт Беларусі заявіў, што польскі бок не прымае грузавікі ў адзіным пункце пропуску, а пасьля — што рух аднавіўся. У Польшчы абверглі: рух грузавікоў не прыпынены, а запаволены ў сувязі з праверкамі
👫 У сьпісе «тэрарыстаў» ад КДБ ужо амаль 450 беларусаў
📚 Кніга Алексіевіч трапіла ў Toп–100 кніг XXI стагодзьдзя паводле The New York Times
👮🏻♂️Курсанту Акадэміі МУС пагражае да 25 гадоў калёніі за «здраду дзяржаве» і «падрыхтоўку да ўдзелу ў вайне»
👱🏼♂️ «Чалавек-усьмешка». Што вядома пра беларускага манаха, на якога завялі крымінальную справу
👨👩👧👦 Больш бульбы, менш грошай для сілавікоў. Якім было жыцьцё ў Беларусі ўзору 1994 году ў параўнаньні зь сёньняшнім
🎥 Тлумачым з Гурневічам. Як 30 год таму беларусы абралі Лукашэнку
🙍🏻♂️ «ПіК Свабоды». Якая спадчына застанецца пасьля Лукашэнкі? Погляд Арцёма Шрайбмана
✍🏻«Прафэсійны і небясьпечны блазан». Што замежная прэса пісала пасьля перамогі Лукашэнкі ў 1994-м
Мінабароны Польшчы павялічыла колькасьць жаўнераў на мяжы зь Беларусьсю
Для падтрымкі Памежнай варты ўжо накіравалі 8 тысяч жаўнераў. Яшчэ 9 тысяч мусяць знаходзіцца ў стратэгічнай рэзэрве, у выпадку пагрозы «яны зьявяцца на мяжы цягам 48 гадзін»:
https://smarturl.click/kjWnk
Тлумачым з Гурневічам. Як 30 год таму беларусы абралі Лукашэнку
За дзень да другога прэзыдэнцкіх выбараў 1994 года ў Беларусі адбыліся апошнія прэзыдэнцкія дэбаты з удзелам Аляксандра Лукашэнкі. Журналіст Дзьмітры Гурневіч тлумачыць, што ня так з абяцаньнямі Лукашэнкі.
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/KJtXcFLDDPo
Якая спадчына застанецца пасьля Лукашэнкі? Погляд Арцёма Шрайбмана
Ці быў непазьбежным прыход да ўлады Лукашэнкі ці некага кшталту яго? Ці былі на працягу 30 гадоў моманты, калі ён мог згубіць уладу? у У якой ступені ён абаронца, а ў якой – магільшчык сувэрэнітэту?
На пытаньні Юрыя Дракахруста ў праграме «ПіК Свабоды» адказвае палітычны аналітык Арцём Шрайбман.
https://youtu.be/fmL6iNsrR8U
Лукашэнка-1994: кандыдат у вобразе «стаўленіка Масквы»
Лукашэнка на выбарах 1994 году выступіў ня ў ролі кандыдата ў прэзыдэнты Беларусі, а ў вобразе самазванага стаўленіка Масквы, што і абумовіла ягоны прыход да ўлады і бясконца доўгае знаходжаньне ў ёй, — піша ў новым блогу Сяргей Дубавец:
https://smarturl.click/qlmxB
Курсанту Акадэміі МУС пагражае да 25 гадоў калёніі за «здраду дзяржаве» і «падрыхтоўку да ўдзелу ў вайне»
Суд над курсантам Ільлём Нарышкіным мае пачацца 22 ліпеня ў Горадзенскім абласным судзе, паведаміла «Наша ніва».
https://smarturl.click/DaBjz
Здымак тэлеканалу Беларусь 2
Дэлегацыя РБ на сэсіі ААН заявіла пра абстрэлы Белгараду і Севастопалю, але прамаўчала пра бамбаваньні Кіева і Крывога Рогу
Беларускія дыпляматы нагадалі аб абстрэлах Расеі і акупаванага Крыма, а таксама «шматгадовых абстрэлах Данбасу», але не сказалі нічога пра ўдар па дзіцячай лякарні «Охматдит» у Кіеве.
https://smarturl.click/4k4nW
Мытны камітэт Беларусі: польскі бок перастаў прымаць грузавікі
Мытны камітэт Беларусі паведаміў, што польскі бок з 03.00 10 ліпеня не прымае грузавыя транспартныя сродкі, што едуць зь Беларусі праз пункт пропуску «Казловічы».
«Калі ўчора тут грузавікоў у чарзе не было, то за мінулую ноч іх колькасьць вырасла да 600. Па словах кіроўцаў, якія перасякаюць беларуска-польскую мяжу, палякі ўзмацнілі кантроль».
На адкрыцьці юбілейнага саміту NATO абвясьцілі пра перадачу буйнога пакету дапамогі Ўкраіне
Прэзыдэнт ЗША Джо Байдэн адкрыў саміт у Вашынгтоне, абвясьціўшы аб перадачы Ўкраіне пяці новых стратэгічных сыстэмаў супрацьпаветранай абароны, у тым ліку чатырох батарэй Patriot і адной SAMP/T. Згодна з апублікаванай Белым домам сумеснай заявай кіраўнікоў пяці краін, ЗША, Нямеччына і Румынія паставяць Украіне дадатковыя батарэі Patriot, Нідэрлянды — кампанэнты той жа сыстэмы, а Італія — SAMP/T сыстэму.
Акрамя таго, ЗША і саюзьнікі перадаюць Украіне дзясяткі сыстэм меншай далёкасьці.
https://smarturl.click/O0mab
30 гадоў таму першым прэзыдэнтам Беларусі ў другім туры абралі Аляксандра Лукашэнку
10 ліпеня 1994 адбыўся другі тур прэзыдэнцкіх выбараў у Рэспубліцы Беларусь. Для большасьці палітызаванай публікі зыход выбараў выявіўся нечаканым, бо на пачатку кампаніі ў Лукашэнкі не было падтрымкі ні дзяржапарату, ні партыйных структураў, ні буйнога бізнэсу.
У ходзе выбарчай кампаніі Лукашэнка некалькі разоў парушаў заканадаўства. Кожны з гэтых выпадкаў мог стаць падставай для расьсьледаваньня Цэнтральнай выбарчай камісіяй паводзінаў кандыдата ў прэзыдэнты. Аднак ня стаў.
Ад 10 ліпеня 1994 году і па сёньняшні дзень усе выбары і рэфэрэндумы ў краіне праходзяць са шматлікімі парушэньнямі і фальсыфікацыямі, усе апанэнты Лукашэнкі і ягоных стаўленікаў жорстка перасьледуюцца. Тысячы людзей за гэтыя 30 гадоў апынуліся ў турмах з палітычных прычынаў, шмат беларусаў вымушана пакінулі краіну, утварыўшы яшчэ некалькі хваляў эміграцыі.
Больш падзей 10 ліпеня ў гісторыі — у матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/XyXjA
«Пуцін і Лукашэнка нясуць такую ж пагрозу сьвету, як некалі Гітлер», — Пэлосі і Ціханоўская ў сумесным артыкуле для Washington Post
Сьпікер Палаты прадстаўнікоў Кангрэсу ЗША Нэнсі Пэлосі і беларуская дэмакратычная лідэрка Сьвятлана Ціханоўская ў сумесным артыкуле для Washington Post напярэдадні саміту NATO заклікалі саюзьнікаў і партнэраў дэмакратычных сілаў зрабіць захады для падтрымкі прадэмакратычнага руху ў Беларусі і «ўзмацніць ціск на пуцінскага памагатага Лукашэнку — і, як сьледзтва, на самога Пуціна»:
https://smarturl.click/4k4G1
Мае інваліднасьць, дзейнічаў з адчаю. Што вядома пра беларуса, які кінуў «кактэйлі Молатава» ў каралеўскі замак у Осла
Затрыманаму беларусу 57 гадоў. 9 ліпеня яго дапыталі ў паліцыі. Як расказала выданьню адвакатка Марыяна Лозіч, мужчына кажа, што дзейнічаў «ад чыстага адчаю» і не хацеў нанесьці нікому шкоды, ягоны ўчынак быў крыкам аб дапамозе, ён спадзяваўся прыцягнуць увагу СМІ.
«Ён лічыць, што па ўсёй Эўропе сутыкаецца з парушэньнямі правоў чалавека, што не атрымлівае патрэбнай дапамогі як чалавек з інваліднасьцю. Гэта была адчайная спроба атрымаць дапамогу», — патлумачыла адвакатка:
https://smarturl.click/yqnYv
Год без Алеся Пушкіна
11 ліпеня 2023 году памёр палітычны вязень, мастак Алесь Пушкін. Ён быў асуджаны на 5 гадоў калёніі строгага рэжыму за партрэт Яўгена Жыхара з сэрыі «Беларускі Рэзыстанс» і за паўтор пэрформансу «Падарунак прэзыдэнту» ў 2021 годзе на кіеўскай выставе. Пушкін знаходзіўся ў горадзенскай турме № 1 на строгім рэжыме.
Яго даставілі ў шпіталь хуткай дапамогі ў Горадні непрытомнага. Падчас апэрацыі сэрца мастака спынілася. Зьвесткі пра жыцьцё і сьмерць аднаго з найвыбітнейшых беларускіх мастакоў сучаснасьці Свабода сабрала ў некалькіх матэрыялах:
«Я хачу, каб над намі не было акупантаў». Алесь Пушкін на Свабодзе
Вянок памяці: Алесь Пушкін. «Патрыёт, які любіў сваю краіну больш за жыцьцё»
«Яшчэ не арыентуючыся ва ўсіх тонкасьцях палітыкі, ён з усёй шчырасьцю й любасьцю аддаўся Беларусі»
Малюнкі Пушкіна з турмы
Партрэты афіцыйных асобаў, якія могуць мець дачыненьне да сьмерці Алеся Пушкіна
Алесь Пушкін — «Чалавек Свабоды — 2023»
Гісторыя незавершанага твора Алеся Пушкіна. ФОТА
«Тата любіў сваю краіну, але гэта не было ўзаемна». Як выглядала Беларусь 90-х на фатаздымках Сяргея Брушко
Сяргей Брушко працаваў фотакарэспандэнтам у часы перабудовы ў «Чырвонай змене», а ў першыя гады незалежнасьці — у «Народнай газеце». У апошнія гады свайго жыцьця пакутаваў ад рэдкай хваробы Рэйно. Памёр у 2000-м, калі яму было ўсяго 42 гады. Фотаархіў Сяргея Брушко паказвае, якой Беларусь была трыццаць гадоў таму.
https://smarturl.click/JDvkD
«Па адной кандыдатуры на кожную з пасадаў». Каардынацыйная рада пачала абраньне новага сьпікера і віцэ-сьпікера
Прадстаўніца сьпісу «Каманда Латушкі і рух «За свабоду» Анжаліка Мельнікава (на фота) стала адзіным сябрам Каардынацыйнай рады, які вылучыў сваю кандыдатуру на пасаду сьпікера гэтай структуры. Адзіным кандыдатам на пасаду віцэ-сьпікера стала Станіслава Гліньнік, якая прадстаўляе сьпіс «Эўрапейскі выбар».
Галасаваньне па кандыдатурах будзе праходзіць на працягу 24 гадзін у спэцыяльным тэлеграм-канале Каардынацыйнай рады. Больш пра кандыдатаў:
https://smarturl.click/676mY
Толькі траціна беларусаў лічыць Вялікую айчынную вайну найбольш значнай падзеяй у гісторыі XX стагодзьдзя, — апытаньне
Пры гэтым кожны чацьвёрты (23,8%) разглядае яе як «адну з мноства войнаў у гісторыі Беларусі», паказалі вынікі апытаньня Інстытуту сацыялёгіі Нацыянальнай акадэміі навук. Практычна кожны другі ўдзельнік апытаньня (48,2%) адзначыў, што ведае ключавыя падзеі ваенных гадоў, а 18,1% заявілі, што маюць поўнае і ўсебаковае ўяўленьне пра ваенныя дзеяньні таго часу:
https://smarturl.click/gp3Aw
Мытны камітэт Беларусі заявіў пра аднаўленьне прыёму грузавікоў у «Казловічах». Раней у Польшы абверглі закрыцьцё пераходу для грузавікоў
Колькасьць грузавых аўтамабіляў, якія прапускае польская мытня, зьменшылася, але блякады памежнага пераходу няма, заявіў прадстаўнік Люблінскага аддзяленьня падатковага ўпраўленьня Міхал Дзерусь. Паводле яго, колькасьць грузавікоў, якія афармляюць, зьменшылася, бо мытнікі праводзяць кантроль тавараў у сувязі з набыцьцём сілы новых санкцыяў ЭЗ.
Пазьней Дзяржаўным мытным камітэце Беларусі заявілі, што польскі бок аднавіў прыём грузавікоў праз «Казловічы». Паводле ведамства, цяпер у чарзе на выезд зь Беларусі там звыш 600 транспартных сродкаў:
https://smarturl.click/vwRGG
У сьпісе «тэрарыстаў» ад КДБ ужо амаль 450 беларусаў
Апошні раз апублікаваны КДБ «сьпіс тэрарыстаў» абнаўляўся 28 чэрвеня 2024 году, зь лютага 2024 году ў сьпіс дадалося 46 прозьвішчаў, падлічыла @nashaniva.
Так, у сьпіс дадалі маладую маці Кацярыну Шаблінскую-Іванову, ІП з Баранавічаў Сяргея Бунату, Надзею Лапцёнак, якая мае сына з інваліднасьцю, былога вайскоўца Дзяніса Кучынскага, 18-гадовага першакурсьніка БДПУ Германа Лебедзева і мянчанку Надзею Лапцёнак. Ёсьць і асуджаныя завочна: Вольга і Андрэй Павукі, колішні ўдзельнік каманды Бабарыкі і сакратар Каардынацыйнай рады Іван Краўцоў, палітоляг Дзьмітры Балкунец:
https://smarturl.click/AdBM0
Кніга Алексіевіч трапіла ў Toп–100 кнігаў XXI стагодзьдзя паводле The New York Times
У рэйтынгу найбольш важных і ўплывовых кніг эпохі апынулася і кніга беларускай пісьменьніцы Сьвятланы Алексіевіч «Час сэканд-хэнд». Кнігу выдалі ў 2013 годзе. Яна расказвае пра савецкага «чырвонага чалавека» і траўмы ад распаду СССР. Гэта мастацка-дакумэнтальная проза, non-fiction.
Рэйтынг быў складзе па выніках апытаньня 503 празаікаў, аўтараў нон-фікшн, паэтаў, крытыкаў і іншых аматараў кніг — зь невялікай дапамогай супрацоўнікаў The New York Times Book Review:
https://smarturl.click/z2X0E
У Празе на 87-м годзе жыцьця памерла беларусістка Францішка Сокалава
Францішка Сокалава працавала ў Славянскай бібліятэцы ў Празе і прафэсійна цікавілася беларускай мовай, гісторыяй і культурай. Яна аўтарка навуковых артыкулаў пра дзейнасьць Францішка Скарыны і многіх перакладаў беларускай паэзіі на чэскую мову. Сярод тых, чые творы яна пераклала, Ларыса Геніюш, Васіль Быкаў, Рыгор Барадулін, Алесь Разанаў, Уладзімер Арлоў.
https://smarturl.click/kjWA4
Больш бульбы, менш грошай для сілавікоў. Якім было жыцьцё ў Беларусі ўзору 1994 году ў параўнаньні зь сёньняшнім
«У мяне былі кіёскі, адкрыць іх было вельмі лёгка – проста аформіць фірму. Я тады добра сябе адчуваў, на ўсё хапала і ўдавалася нават адкладаць. Ня памятаю, што наагул былі нейкія фінансавыя праблемы. Аднак так было не ва ўсіх. Сябры, якія працавалі тады на дзяржаўныя арганізацыі, падпрацоўвалі ў мяне прадаўцамі». Расказваем, якой была Беларусь у 1994 і якой стала цяпер.
30 гадоў таму ў Беларусі было 20 прыватных ВНУ, а беларусы выступалі ў Нарвэгіі на Алімпіядзе пад бел-чырвона-белым сьцягам. Што зьмянілася за 30 гадоў Лукашэнкі ва ўладзе.
https://smarturl.click/ba0y8
«У Беларусі зьняволеных украінцаў не катавалі», — прадстаўнік Вярхоўнай Рады Ўкраіны
Мікалай Швец, Натальля Захаранка, Павал Купрыенка, Людміла Ганчарэнка і Кацярына Бруханава былі захопленыя ўладамі Беларусі і ўтрымліваліся ў зьняволеньні. 28 чэрвеня Ўкраіна вярнула з расейскага палону 10 чалавек. Сярод іх было пяць грамадзян Украіны, арыштаваных на тэрыторыі Беларусі.
https://smarturl.click/yqnoJ
«Чалавек-усьмешка». Што вядома пра беларускага манаха, на якога завялі крымінальную справу
Лічыў, што найлепшая кава — у іхным кляштары. Зрабіў для моладзі сілоўню. На аватарку паставіў кветкі чабору. Яго выбралі як прадстаўніка ўсіх манахаў Беларусі. Затрымалі па дарозе ў Польшчу. Расказваем пра каталіцкага манаха Анджэя Юхневіча, якога пасадзілі за палітыку.
https://smarturl.click/71B9l
«Прафэсійны і небясьпечны блазан». Што замежная прэса пісала пасьля перамогі Лукашэнкі ў 1994-м
30 год таму заходняя прэса называла Лукашэнку папулістам і дэмагогам з вульгарнымі манерамі, які можа адкінуць краіну ў мінулае «не на адзін крок назад, як Кебіч, а на цэлых два».
https://smarturl.click/yqnRv
За каго заўзеюць беларусы на чэмпіянаце Эўропы ў футболе-2024: вынікі апытаньня
Апошняе апытаньне Chatham House паказвае выразны інтарэс беларусаў да чэмпіянату Эўропы ў футболе. Большай частцы апытаных тэма Эўра-2024 хоць крыху цікавая: 22% гараджан належаць да аўдыторыі матчаў, а 38% праяўляюць пасіўную цікавасьць. А вось да выбару таго, за каго заўзець, беларусы маюць вельмі разнастайныя перавагі (гл. вышэй 👆🏻):
https://smarturl.click/5O24D
Галоўнае за 9 ліпеня
🙍🏻♂️ Суд Польшчы вярнуў ДНЖ беларусу Юшкевічу, якому пагражала дэпартацыя пасьля 20 гадоў жыцьця ў краіне
👨🏻⚖️ Палітвязьня Эдуарда Бабарыку судзяць у новай крымінальнай справе
🕯Памёр дзеяч беларускай нацыянальнай меншасьці ў Польшчы Хведар Галёнка
🇵🇱 Ліквідатар TVP падаў у пракуратуру заяву аб фінансавым злоўжываньні былой дырэктаркай «Белсату». Цяперашні дырэктар пракамэнтаваў
👫 Праваабаронцы прызналі палітвязьнямі 5 чалавек, накіраваных на прымусовае псыхіятрычнае лячэньне. Што пра іх вядома
🚈«70% грузавых цягнікоў — пастаўкі з Кітая». Чаму для Беларусі польскі тэрмінал у Малашэвічах — балючае месца
✍🏻 «Як думаеш — калі мы вернемся дахаты?». Дзёньнік беларускага добраахвотніка, які загінуў на вайне
👥 Пры ўладзе толькі адзін, пяцёра спрабавалі скінуць былога шэфа. Як склаўся лёс былых удзельнікаў выбарчага штабу Лукашэнкі
🗣Чаму беларусам не дазваляюць везьці пакупкі празь мяжу? — Разважае сябра Каардынацыйнай рады Арцём Брухан
Чаму беларусам не дазваляюць везьці пакупкі празь мяжу?
У чым лёгіка Эўразьвязу, калі ён забараняе беларусам везьці ў Беларусь будаўнічыя матэрыялы, абутак і ўнітазы? Ці можа быць эфэктыўнай супраць рэжыму Лукашэнкі пагроза перакрыць рух грузаў празь мяжу з Польшчай? Пра гэта ды іншае ў праграме «ПіК Свабоды» разважае намесьнік кіраўніка Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня, сябра Каардынацыйнай рады Арцём Брухан:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/hbrAc2dXiGg