17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Калі клясыкаў запісваюць у «экстрэмісты». Як Маскве прадаюць беларускую гісторыю
На паседжаньні Рэспубліканскай рады ў гістарычнай палітыцы (на чале з кіраўніком адміністрацыі Лукашэнкі Дзьмітрыем Крутым) паставілі задачу ўзмацніць кантроль за гістарычнымі кнігамі, каб выключыць з ужытку «экстрэмісцкую» літаратуру.
Паставілі і перайшлі да справы — першым унесьлі ў чорны сьпіс том выбраных твораў Вацлава Ластоўскага. Наступ на суб’ектнасьць Беларусі, замоўлены і аплочаны Масквой, піша Сяргей Дубавец.
https://smarturl.click/xBDde
«Камуніст — забойца!». Як жыхары Слуцку празь недавер да ўладаў спалілі будынак суду разам з судзьдзёй
Расказваем невядомыя раней факты пра бунт у Слуцку ў 1967 годзе, падчас якога жыхары горада спалілі народны суд, пратэстуючы такім чынам супраць несправядлівага, на іх думку, разгляду гучнай справы. Публікуем малавядомыя фатаздымкі тых часоў, дакумэнты, а таксама ўспаміны ўнучкі чалавека, якога случане патрабавалі выдаць ім для самасуду.
https://smarturl.click/DabXE
Частковы падлік галасоў паказвае магчымую паразу прыхільнікаў далучэньня да ЭЗ на рэфэрэндуме ў Малдове
Паводле Цэнтральнай выбарчай камісіі, пасьля падліку 55% пратаколаў 44% выбарнікаў станоўча адказалі на пытаньне рэфэрэндуму, ці падтрымліваюць яны папраўку ў Канстытуцыю краіны, якая паставіць мэтай далучэньне Малдовы да Эўразьвязу. 55% з падлічаных галасоў былі супраць такой папраўкі, якую прапанавала прэзыдэнтка краіны Мая Санду. https://smarturl.click/G6beg
На прэзыдэнцкіх выбарах у Малдове закрыліся ўчасткі. Прагаласавала больш за палову выбарнікаў. Ёсьць яўка і для рэфэрэндуму
У Малдове 20 кастрычніка прайшло галасаваньне на выбарах прэзыдэнта і на рэфэрэндуме пра падтрымку далучэньня краіны да Эўразьвязу.
Выбарчыя ўчасткі па ўсёй краіне зачыніліся а 21-й гадзіне паводле мясцовага часу, які супадае зь беларускім. Паводле Цэнтральнай выбарчай камісіі, на выбарах прэзыдэнта прагаласавалі больш за 51.4% зарэгістраваных выбарнікаў.
Для таго, каб адбыўся рэфэрэндум, патрабавалася яўка як найменей траціны зарэгістраваных выбарнікаў. Ужо на 19-ю гадзіну мясцовага часу, паводле ЦВК, яўка перавысіла 42% выбарнікаў.
Афіцыйныя вынікі першага туру прэзыдэнцкіх выбараў і рэфэрэндуму чакаюцца раніцай 21 кастрычніка, але папярэднія маюць быць пасьля 22-й гадзіны мясцовага часу. https://smarturl.click/ZyVX2
За шэсьць дзён да парлямэнцкіх выбараў у Тбілісі праходзіць маштабная акцыя «Грузія выбірае Эўразьвяз». Прыхільнікі эўрапейскага курсу краіны сабраліся ў пяці месцах і рушылі маршам да плошчы Свабоды, дзе пройдзе вялікі праэўрапейскі мітынг.
Акцыю арганізавалі няўрадавыя арганізацыі, яе падтрымалі прэзідэнтка Грузіі Саламэ Зурабішвілі і галоўныя апазіцыйныя партыі. Раней Зурабішвілі ня раз казала, што 26 кастрычніка грамадзяне будуць выбіраць паміж Расеяй і Эўропай. Напярэдадні на брыфінгу яна заявіла, што для працягу эўраінтэграцыі на выбарах неабходна падтрымаць чатыры праэўрапейскія партыі, які падпісалі ініцыяваную ёй «Грузінскую хартыю». https://smarturl.click/xBDVe
Маск абвясьціў, што будзе штодня даваць мільён даляраў выбарнікам у Пэнсыльваніі
Амэрыканскі мільярдэр Ілан Маск абвясьціў, што будзе штодня даваць 1 мільён даляраў аднаму з зарэгістраваных выбарнікаў у штаце Пэнсыльванія да прэзыдэнцкіх выбараў 5 лістапада.
Пераможцу будзе вызанчаць лятэрэя сярод тых, хто падпіша пэтыцыю ў падтрымку кандыдатуры Дональда Трампа на пасаду прэзыдэнта ЗША.
Як паведамляе BBC, першая выплата ўжо адбылася ў суботу, 19 кастрычніка. Лятэрэя мае заахвоціць прыхільнікаў Трампа ўдзельнічаць у выбарчай кампаніі. Пэнсыльванія — адзін зь сямі ключавых штатаў, дзе вынікі выбараў застаюцца няяснымі і якія маюць вызначыць пераможцу ў амэрыканскай прэзыдэнцкай гонцы. https://smarturl.click/VDmR7
У Ніжагародзкай вобласці Расеі дроны атакавалі завод па вытворчасьці выбухоўкі
Раніцай губэрнатар Ніжагародзкай вобласьці Глеб Нікіцін заявіў, што ў ноч на 20 кастрычніка расейскія вайскоўцы нібыта «адбілі налёт БПЛА на тэрыторыю прамзоны Дзяржынску».
Пазьней крыніца Ўкраінскай службы Радыё Свабода ў Службе бясьпекі Ўкраіны паведаміла, што ў ноч на 20 кастрычніка «бесьпілётнікі СБУ, ССА і ГУР нанесьлі ўдар па заводзе імя Сьвярдлова ў горадзе Дзяржынску Ніжагародзкай вобласьці». Паводле крыніцы, вядома, што «на гэтым заводзе праціўнік вырабляе выбухоўку, авіяцыйныя і артылерыйскія снарады, авіяцыйныя бомбы, у тым ліку зэнітныя ракеты, баявыя часткі кумулятыўных супрацьтанкавых кіраваных ракет, баявыя часткі зэнітных ракетных комплексаў». https://smarturl.click/71bv7
Над Ельскім раёнам зьбілі «Шахед», паведамляе «Беларускі гаюн»
Сілы супрацьпаветранай абароны Беларусі зьбілі над Ельскім раёнам на Гомельшчыне расейскі дрон-камікадзэ «Шахед», паведаміла маніторынгавая група «Беларускі гаюн». Афіцыйнага пацьверджаньня гэтай інфармацыі з боку ўладаў няма.
Дрон быў збіты каля 01:25, выбух было чуваць адразу ў некалькіх навакольных населеных пунктах, паведамляе «Беларускі гаюн».
Пачынаючы зь ліпеня, расейскія «Шахеды» рэгулярна лётаюць над тэрыторыяй Беларусі. 4 кастрычніка Аляксандр Лукашэнка прызнаў факты парушэньня мяжы Беларусі баявымі бесьпілётнікамі і заявіў, што беларускі бок «шмат» зьбівае, нягледзячы на тое, украінскія яны ці расейскія. https://smarturl.click/5ObOJ
Жыхары Малдовы сёньня абіраюць прэзыдэнта і галасуюць на рэфэрэндуме пра Эўразьвяз
Малдаўскія і замежныя назіральнікі папярэджвалі пра спробу Расеі ўмяшацца ў выбарчы працэс рознымі спосабамі — ад дэзынфармацыі да пакупкі галасоў і арганізацыя правакацый.
Праэўрапейская прэзыдэнтка краіны Мая Санду лічыцца фаварыткай на выбарах. Ёй супрацьстаяць 10 іншых кандыдатаў, сярод якіх выдзяляецца прарасейскі кандыдат Аляксандар Стаяноглу, якога падтрымала Cацыялістычная партыя, і кандыдат-папуліст, былы мэр гораду Бельцы Рэната Усаты.
На рэфэрэндуме, які прапанавала Санду, жыхары Малдовы будуць адказваць на пытаньне, ці падтрымліваюць яны папраўку ў Канстытуцыю краіны, якая паставіць мэтай далучэньне Малдовы да Эўразьвязу. https://smarturl.click/Dabaz
Манаскі ордэн езуітаў пакінуў значны сьлед у гісторыі і культуры Беларусі. Сьведчаньні яго прысутнасьці ў выглядзе касьцёлаў і кляштараў раскіданыя па ўсёй краіне, езуіцкія дакумэнты і кнігі захоўваюцца бібліятэках, музэях і архівах, згадваюцца ў падручніках і навуковых працах. Праверце сябе, ці добра вы ведаеце гісторыю езуітаў у Беларусі, адкажыце на пытаньні нашага ТЭСТУ. https://smarturl.click/l5W5B
Читать полностью…
Альгерд Бахарэвіч: «Калі Беларусь раптам яшчэ раз атрымае літаратурнага Нобэля, гэта зноў будзе расейскамоўны пісьменьнік»
20 кастрычніка ў Бэрліне — першая прэзэнтацыя новай кнігі Альгерда Бахарэвіча «Папяровы голем», якая выйшла з друку ў выдавецтве «Янушкевіч».
Пагаварылі з аўтарам пра сэнс быцьця і любімую працу, пра бунт і супрацьстаяньне асобы агрэсіўнай большасьці, недавер да папулярных твораў і мару беларускага пісьменьніка атрымаць Нобэлеўскую прэмію:
https://smarturl.click/dpygE
Лідэр ХАМАСу Ях’я Сінвар забіты. Што гэта значыць для вайны ў сэктары Газа
Сьмерць Ях’і Сінвара празь некалькі месяцаў пасьля таго, як ён стаў лідэрам ХАМАС, падкрэсьлівае цяжкасьці, зь якімі сутыкаецца гэта радыкальная палестынская групоўка і «вельмі глыбокія дзеяньні Ізраілю ў пляне выведкі і здольнасьці хутка наносіць удары пры выяўленьні каштоўных цэляў», кажа Лукас Вэбэр, адмысловец у ацэнцы пагрозаў у Tech Against Terrorism і навуковы супрацоўнік дасьледчага Цэнтру Суфана.
Ці паўплывае гібель Сінвара на хаду вайны ў сэктары Газа:
https://smarturl.click/YzamM
63 польскія памежнікі былі параненыя сёлета пры затрыманьні нелегальных мігрантаў зь Беларусі
З пачатку 2024 году пры затрыманьні і спыненьні нелегальных мігрантаў зь Беларусі пацярпелі і атрымалі раненьні 63 польскія вайскоўцы, заявіў дзяржсакратар Міністэрства нацыянальнай абароны Польшчы Павал Бэйда. Паводле яго, з 1 студзеня па 15 кастрычніка 2024 году на ўчастку мяжы зь Беларусьсю зафіксавалі амаль 28 тысяч спробаў незаконнага перасячэньня мяжы — гэта больш, чым за ўвесь мінулы год:
https://smarturl.click/O025b
У Славаччыне затрымалі беларускага актывіста Дзьмітрыя Лукомскага, які жыў у лягеры для ўцекачоў
Беларускага актывіста Дзьмітрыя Лукомскага, які жыў у лягеры ўцекачоў у Славаччыне, 18 кастрычніка затрымала мясцовая паліцыя. Сам актывіст лічыць, што прычынай стала ягоная дзейнасьць па адстойваньні правоў уцекачоў у лягеры (Свабода раней расказвала пра гэта). Ягоная дзяўчына Віялета Майшук мяркуе, што Дзьмітрыя маглі затрымаць з прычыны ілжывых абвінавачаньняў ад імя аднаго з уцекачоў, якія жывуць у лягеры:
https://smarturl.click/0edVp
Стала вядома пра затрыманьні актораў Рэспубліканскага тэатру беларускай драматургіі
На цяперашні момант праваабаронцам @viasna96 вядомыя прозьвішчы сама меней трох затрыманых, інфармацыя пра іншых людзей правяраецца. Падрабязнасьці і прычыны затрыманьняў высьвятляюцца.
https://smarturl.click/RAJaD
Выбары і рэфэрэндум у Малдове: Санду абвінаваціла «злачынныя групоўкі» ў спробе «падарваць дэмакратычны працэс»
«У нас ёсьць доказы і інфармацыя, што злачыннай мэтай была купля 300 тысяч галасоў. Маштаб махлярства беспрэцэдэнтныя», — сказала прэзыдэнт Малдовы.
https://smarturl.click/9zbeG
Сёньня дзень нараджэньня першага рэктара БДУ
21 кастрычніка 1878 году нарадзіўся Ўладзімер Пічэта, беларускі гісторык, першы рэктар Беларускага дзяржаўнага Ўнівэрсытэту. Ён вывучаў гісторыю Вялікага княства Літоўскага, Польшчы, Чэхіі, Сэрбіі, Баўгарыі, Расеі XVI–XX стагодзьдзяў. Апублікаваў каля 150 працаў па гісторыі, гістарыяграфіі, археалёгіі, архівазнаўстве, краязнаўстве, гісторыі права Беларусі.
Пра іншыя падзеі 21 кастрычніка ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ужо сёньня»: https://smarturl.click/Eeb10
Пасьля падліку часткі галасоў на выбарах у Малдове наперадзе прэзыдэнтка Санду, за ёй прарасейскі кандыдат Стаяногла
У Малдове 20 кастрычніка прайшло галасаваньне на выбарах прэзыдэнта і на рэфэрэндуме пра падтрымку далучэньня краіны да Эўразьвязу.
Паводле Цэнтральнай выбарчай камісіі, пасьля падліку 14% галасоў цяперашняя прэзыдэнтка Малдовы Мая Санду мае каля 34% галасоў, а прарасейскі кандыдат Аляксандар Стаяногла, якога падтрымала Cацыялістычная партыя, — каля 30%. Пры гэтым назіральнікі адзначаюць, што сярод падлічаных пакуль участкаў непрапарцыйна шмат вынікаў з Расеі і краінаў СНД, таму з падлікам большай колькасьці галасоў лічба за Санду мае расьці, а за Стаяногла — змяншацца.
Калі ніводны з кандыдатаў не атрымае ў першым туры больш за 50 працэнтаў галасоў, 3 лістапада мае адбыцца другі тур выбараў. https://smarturl.click/8Ebd7
Асноўнае за 20 кастрычніка
📌 Над Ельскім раёнам зьбілі «Шахед», паведамляе «Беларускі гаюн»
📌 Міліцыя ўжыла зброю супраць чалавека з бэнзапілой
📌 Расейскія войскі абстралялі Крывы Рог, параненыя 17 чалавек
📌 Жыхары Малдовы абіраюць прэзыдэнта і галасуюць на рэфэрэндуме пра Эўразьвяз
📌 У Нямеччыне прадухілілі напад на амбасаду Ізраіля
📌 У Тбілісі праходзіць шматтысячная акцыя «Грузія выбірае Эўразьвяз»
📌 Куба трэці дзень застаецца без электрычнасьці
📌 Гутарка з Альгердам Бахарэвічам: «Калі Беларусь раптам яшчэ раз атрымае літаратурнага Нобэля, гэта зноў будзе расейскамоўны пісьменьнік»
📌 Ці добра вы ведаеце гісторыю езуітаў у Беларусі? Прайдзіце наш ТЭСТ
Прэзыдэнт Сэрбіі ўпершыню за 2,5 года пагутарыў па тэлефоне з Пуціным
Прэзыдэнт Сэрбіі Аляксандар Вучыч у нядзелю паразмаўляў па тэлефоне з расейскім прэзыдэнтам Уладзімірам Пуціным. Пра гэта распавёў сам Вучыч у відэа, апублікаваным у яго інстаграме.
Прэзыдэнт Сэрбіі падкрэсьліў, што гэта іх першая тэлефонная размова за 2,5 года. Паводле Вучыча, ён «выказаў надзею», што Сэрбія і ў будучым ня будзе ўводзіць санкцыяў у дачыненьні да Расеі.
Сэрбія афіцыйна асудзіла расейскае ўварванне ва Ўкраіну, аднак не далучылася да ўведзеных супраць Расеі санкцый. У ЭЗ указвалі на тое, што як кандыдат на ўступленне ў Эўразьвяз Сэрбія павінна прытрымлівацца агульнай палітычнай лініі, аднак пакуль не ўвялі нейкіх мераў, каб заахвоціць Бялград далучыцца да санкцый. https://smarturl.click/vwVdg
У Нямеччыне прадухілілі напад на амбасаду Ізраіля
Прадухілены напад на амбасаду Ізраіля ў Бэрліне. Як Расейская служба Радыё Свабода даведалася з Фэдэральнай пракуратуры Нямеччыны, грамадзянін Лібіі Амар А. (поўнае імя падчас сьледзтва не раскрываецца) плянаваў напад, які павінен быў «прыцягнуць грамадзкую ўвагу».
Паводле інфармацыі экспэрта ў тэрарызьме тэлеканалу ARD Міхаэля Гечэнбэрга, затрыманьне падазраванага адбылося незадоўга да даты, калі ён меўся ўчыненіць злачынства, пасьля таго як нямецкія органы бясьпекі атрымалі інфармацыю ад «сяброўскай спэцслужбы». https://smarturl.click/0e8B7
Чаму трэба есьці брокалі і як яе гатаваць
Шмат хто з нас чуў ці чытаў рэкамэндацыі экспэртаў аб тым, што капуста брокалі вельмі карысная. Лічыцца, што брокалі падтрымлівае здароўе сэрца і касьцей, а таксама зьніжае рызыку раку. Але ня ўсім падабаецца яе смак.
Вось некаторыя з найлепшых уласьцівасьцяў брокалі ад New York Times Cooking. https://smarturl.click/nyEy6
Куба трэці дзень застаецца без электрычнасьці
Чарговыя спробы аднавіць падачу электрычнасьці на Кубе не далі посьпеху, паведамляе агенцтва Reuters.
На Кубе ў пятніцу адбылася аварыя на адной з галоўных электрастанцый — ЦЭЦ Антоніё Гут'ерэса ў горадзе Матансас. Праз аварыю адбыўся збой у нацыянальнай электрасетцы, у выніку якога без электразабесьпячэньня засталася ўся краіна.
Падачу электрычнасьці пачыналі патроху аднаўляць ужо тры разы — апошні раз у суботу ўвечары. Але кожны раз электрычнасьць зноў зьнікала. https://smarturl.click/2qGqZ
Міліцыя ўжыла зброю супраць чалавека з бэнзапілой
Як гаворыцца ў паведамленьні Міністэрства унутраных справаў, 60-галовая жыхарка Івацэвіцкага раёну зьвярнулася ў міліцыю з паведамленьнем, што ейную сястру б'е сын.
Калі міліцыянты прыехалі на месца, 31-гадовы мужчына, завёў бэнзапілу і нібыта накіраваўся да іх. Паводле паведамленьня, мужчына быў п'яны, на патрабаваньні спыніцца не рэагаваў і таму міліцыянт зрабіў некалькі папераджальных стрэлаў, а потым стрэл у нагу. На відэа, якое распаўсюдзіла МУС, чуваць толькі адзін стрэл.
Паведамляецца, што мужчына ў шпіталі, яму аказваюць мэдычную дапамогу, супраць яго пачалі крымінальную справу.
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Усё больш эўрапейцаў адмаўляюцца ад рэлігіі. Навошта беларусам імкнуцца ў бездухоўную Эўропу?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Гледзячы што разумець пад духоўнасьцю. У Эўропе — найлепшыя ўмовы для жыцьця. Іх адрозьнівае вяршэнства закону — у тым ліку маральнага, што ў канкрэтным выражэньні ёсьць чалавечнасьцю. Рэлігія тут займае сваё, але не найпершае месца, таму яна не крывадушная. Там жа, дзе яна кіруе жыцьцём, людзі часта становяцца закладнікамі пекла. Да прыкладу, у Расеі, якая называе сябе духоўнай краінай, а пры тым адмаўляе ўсе сьмяротныя грахі як такія. Дзіва што чалавек імкнецца ў Эўропу, а не наадварот.
20 гадоў таму забілі журналістку Вераніку Чаркасаву
Журналістку беларускай недзяржаўнай газэты «Салідарнасьць» Вераніку Чаркасаву забілі ў яе кватэры 20 кастрычніка 2004 году. Асноўнай вэрсіяй сьледчыя назвалі забойства на бытавой глебе, адзінымі падазраванымі — сына і айчыма журналісткі, якія знайшлі яе цела. Пазьней падазрэньні зь іх зьнялі. Забойцу Чаркасавай так і не знайшлі.
Здабытая калегамі журналісткі інфармацыя дае падставы меркаваць, што журналістку забіў прафэсійны кілер, а магчымым матывам магла стаць інфармацыя, якую Чаркасава зьбірала пра «Інфабанк», абвінавачаны ў адмываньні грошай для продажу зброі Іраку.
Пра іншыя падзеі 20 кастрычніка ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ужо сёньня»: https://smarturl.click/ban8l
У Беларусі за год стала на 10,3 тысячы менш мужчын, — Белстат
На 1 студзеня 2024 году ў Беларусі пражывала 3 302 700 мужчын ва ўзросьце 18 гадоў і больш — на 10,3 тысячы менш, чым на пачатак 2023 году, сьведчыць статыстыка. паводле Белстату, ва ўзроставай групе 18–39 гадоў на 1000 жанчын у Беларусі цяпер прыпадае 1006 мужчын, а ва ўзросьце 40 гадоў і больш на тысячу жанчын — усяго 729 мужчын:
https://smarturl.click/e5jpD
У Варшаве сымбалічна адкрылі абноўлены мурал, прысьвечаны беларускім палітвязьням
Гэта папраўленая вэрсія папярэдняга мурала, прысьвечанага Алесю Бяляцкаму, на якім было напісана, што праваабаронца ўжо на свабодзе. Таксама цяпер на мурале, акрамя Бяляцкага, намаляваныя палітвязьні Андрэй Пачобут, Марыя Калесьнікава і Наста Рабкова:
https://smarturl.click/3k5yG
Улады забралі завод у Сьветлагорску ва ўкраінскага інвэстара, а цяпер спрабуюць павесіць на яго даўгі прадпрыемства
Светлагорскі завод зварачных электродаў, якім валодала ўкраінская група кампаній «ПлазмаТэк», спачатку нацыяналізавалі, а потым перадалі расейскаму прадпрыемству. Цяпер яго даўгі спрабуюць спагнаць з украінскага інвэстара, заўважыў «Флагшток».
Эканамічны суд Гомельскай вобласьці ў жніўні прыняў рашэньне пачаць у дачыненьні да ТАА «Светлагорскі завод зварачных электродаў» вытворчасьць па справе аб банкруцтве. Прадстаўніка прадпрыемства, заснавальнікам якога зьяўляецца «ПлазмаТэк», на судзе не было. Наступнае паседжаньне заплянавалі на 24 лістапада:
https://smarturl.click/O02Eb
Лукашэнка заявіў, што правёў перамовы зь нейкімі «прадстаўнікамі краінаў Захаду»
«Вельмі складаныя, цяжкія, але вельмі цікавыя перамовы з прадстаўнікамі заходніх дзяржаў», — сьцьвярджае Лукашэнка. Паводле яго, перамовы прайшлі 18 кастрычніка і на іх «найбагацейшыя краіны былі прадстаўленыя». З прадстаўнікамі якіх краін і пра што ён размаўляў, Лукашэнка не удакладніў.
Учора «Белсат» са спасылкай на крыніцы пісаў, што 15 кастрычніка амбасада ЗША ў Менску зладзіла прыём з нагоды візыту ў Беларусь прадстаўніка Дзярждэпартамэнту ЗША Кевіна Дойла, які курыруе эканамічныя сувязі ЗША зь Беларусьсю, і Дойл разам з часовым павераным ЗША Пітэрам Каўфманам нібыта правёў сустрэчу з прадстаўнікамі МЗС Беларусі:
https://smarturl.click/Ad0p4