17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Тоні Лашдэн: «Нашы фэміністычныя кнігі асэнсоўваюць надзвычай балючы досьвед 2020–2023 гадоў»
З нагоды дня 8 сакавіка пагаварылі з актывісткай беларускага фэміністычнага руху літаратаркай Тоні Лашдэн — пра фэмінісцкую літаратуру, салідарнасьць і адстойваньне правоў жанчын.
https://smarturl.click/G6elZ
Сьмецьце з хаты. Чаму жанчыны, якія напісалі пра гвалт, сутыкаюцца як з падтрымкай, так і з цкаваньнем
«Адгукнулася дзяўчына, якая, імаверна, ведае гэтага чалавека, і яна была ў шоку, што гэта можа быць так блізка. Гэта кажа пра тое, што гвалтаўнікі — не далёкія, «недзе там», маньякі, яны побач». Жанчыны, якія апублікавалі гісторыі пра ўласны досьвед выпадкаў гвалту, расказалі Свабодзе, якія гэта для іх мела наступствы.
https://smarturl.click/0ej1v
Ад Сініцына да Качанавай. Як склаўся лёс былых кіраўнікоў Адміністрацыі прэзыдэнта
Пяцёра зь дзевяці былых кіраўнікоў Адміністрацыі прэзыдэнта пасьля адстаўкі так ці інакш зьвязвалі сваю працу з Масквой.
https://smarturl.click/9zd6D
Беларускім тэнісісткам Арыне Сабаленцы і Вікторыі Азаранцы дазволілі згуляць на Алімпіядзе ў Парыжы ў адзіночным і ў парным разрадах
Міжнародная фэдэрацыя тэнісу заявіла, што спартоўцам зь Беларусі і Расеі дазволілі выступаць у «індывідуальным нэўтральным статусе» для ўдзелу ў адзіночных, а таксама парных спаборніцтвах. Паводле рэйтынгу, умовам алімпійскага адбору адпавядаюць толькі дзьве беларускія тэнісісткі — Арына Сабаленка (2-я ракетка сьвету) і Вікторыя Азаранка (30-я). Сярод мужчын кандыдатаў на ўдзел у Алімпіядзе няма:
https://smarturl.click/xBYxe
Галоўнае за 7 сакавіка
❗️Пры затрыманьні ў Карэліі забілі актывіста зь Беларусі. Чацьвёра дзяцей, падтрымліваў пратэсты і дабраахвотнікаў ва Ўкраіне: расказваем, што пра яго вядома
👨🏻💼 Мае амэрыканскую адукацыю, быў у полі зроку сілавікоў. Лукашэнка прызначыў новага адказнага за эканоміку ў адміністрацыі прэзыдэнта
🙍🏻♂️ «На карысьць дзяржавы». Прадзеда выселілі, дзеда пасадзілі, бацьку ледзь не расстралялі: гісторыя рэпрэсій сям’і палітыка Мілінкевіча
👮🏻♂️ «Адзначацца будзеш кожны дзень». Як міліцыянты назіраюць за былымі палітвязьнямі
🇷🇺 Падрыў цягнікоў на БАМе, падпал электрастанцыі. Як беларусы ўдзельнічаюць у антываенным супраціве ў Расеі
🗣 Заблытаў і сваіх, і чужых. Чаму Лукашэнка какетнічае наконт свайго ўдзелу ў выбарах-2025: разважае Юры Дракахруст
🇱🇹 «Хачу зрабіць Пазьняка пэрсонай нон-грата». Пагутарылі зь літоўскім актывістам, якія піша пра небясьпеку ідэалёгіі «літвінізму» і варожыя заявы беларусаў пра Літву
❌ Навошта зьнішчылі «Бярозку»? Як у Менску зьнікаюць знакавыя мясьціны
«Хачу зрабіць Пазьняка пэрсонай нон-грата», — літоўскі актывіст
Літоўскага блогера, актывіста і валянтэра ва Ўкраіне Жыльвінаса Сьвітоюса часам называюць «паляўнічым на літвінаў». Ён адзін з самых заўважных у Літве аўтараў, якія пішуць пра небясьпеку ідэалёгіі «літвінізму» і варожыя заявы беларусаў пра Літву.
У інтэрвію Свабодзе ён расказаў, што, на яго думку, беларусы робяць ня так адносна Літвы, чаму ён дамагаецца абвяшчэньня Зянона Пазьняка пэрсонай нон-грата, чаму Сьвятлана Ціханоўская дае кепскі прыклад беларусам у Літве і што неабходна зрабіць літоўцам і беларусам, каб зьменшыць градус узаемных прэтэнзій:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/TRH8cf7AVHY
Малдова падпісала абароннае пагадненьне з Францыяй на фоне асьцярогаў дэстабілізацыі з боку Расеі
Падпісваючы абароннае пагадненьне, Мая Санду заявіла, што Масква хоча дэстабілізаваць сытуацыю ў Малдове і сарваць яе інтэграцыю ў Эўразьвяз. «Калі агрэсара не спыніць, ён будзе працягваць ісьці, і лінія фронту будзе працягваць набліжацца. Бліжэй да нас. Бліжэй да вас, — заявіла Санду. — Таму Эўропа мусіць выступіць адзіным фронтам».
Эманюэль Макрон паабяцаў «непахісную падтрымку» Малдове з боку Францыі перад тварам пагрозаў з боку Масквы:
https://smarturl.click/EeXb0
Выйшаў працяг беларускага мультсэрыялу «Марыля. У пошуках дзіўнікаў»
Ён створаны паводле казкі «Ня сіла, а сьмеласьць». Цяпер на плятформе VOKA бясплатна даступныя 8 новых эпізодаў, кожны доўжыцца ад 6 да 6,5 хвілін і даступны да прагляду на дзьвюх мовах — беларускай і расейскай.
Мультсэрыял — частка праекту «CINEVOKA — Кіно па-беларуску». У аднайменным разьдзеле на відэасэрвісе сабрана больш за 100 фільмаў і сэрыялаў на беларускай мове — ад галівудзкіх блёкбастэраў да японскага анімэ:
https://smarturl.click/w9w0y
Навошта зьнішчылі «Бярозку»? Як у Менску зьнікаюць знакавыя мясьціны
Менск мяняе свой вонкавы выгляд, зьнікаюць вядомыя кожнаму зь дзяцінства вулічныя шыльды і «візытоўкі». Яшчэ трохі, і нішто ня будзе нагадваць, што вы ў сталіцы Беларусі, а не ў заштатным горадзе Расеі.
Піша Сяргей Дубавец.
https://smarturl.click/1dw05
Падрыў цягнікоў на БАМе, падпал электрастанцыі. Як беларусы ўдзельнічаюць у антываенным супраціве ў Расеі
Ад пачатку ўварваньня расейскай арміі ва Ўкраіну рэгулярна зьяўляюцца паведамленьні пра беларусаў, якія бралі ўдзел у антываеннай барацьбе ў Расеі.
https://smarturl.click/jkpRd
«Адзначацца будзеш кожны дзень». Як міліцыянты назіраюць за былымі палітвязьнямі
«Для вас намесьнік начальніка РАУС вызначыў пэрыядычнасьць раз на тыдзень». Былых палітвязьняў прымушаюць адзначацца ў міліцыі нават штодзень, хоць закон прадугледжвае раз на месяц. Пагаварылі зь вязьнямі, якія ўцяклі ад нагляду за мяжу, і з тымі, хто застаецца дома.
https://smarturl.click/9zdyp
«Ціхі марш» у памяць згвалтаванай Лізаветы. ВІДЭА
Марш у цэнтры Варшавы сабраў жанчын і мужчын розных нацыянальнасьцяў, якія выступілі супраць культуры гвалту. На акцыю ў памяць згвалтаванай беларускі Лізы прыйшло больш за тысячу чалавек.
Паўза на год. Як ідзе працэс адкрыцьця другой беларускай школы ў Літве
Большасьць беларускіх дзяцей, якія разам з бацькамі эмігравалі ў Літву, вымушаныя вучыцца ў расейскіх школах. У Вільні толькі адна беларуская гімназія, дзе вучацца 408 дзяцей, а ахвотных значна больш.
https://smarturl.click/gp8kA
«Ціхі марш» у памяць аб згвалтаванай Лізавеце. 15 фотаімгненьняў
У Варшаве адбыўся марш у памяць беларускі Лізаветы, якая памерла пасьля згвалтаваньня. Арганізатары акцыі заклікалі апрануцца ў чорнае, узяць з сабой транспаранты «і ўшанаваць памяць Лізы так, як кожны палічыць найболей годным» увечары 6 сакавіка на месцы здарэньня.
📸 Фотагалерэя Свабоды: https://smarturl.click/EeX9L
Галоўнае за 6 сакавіка
📢 У Варшаве адбыўся марш у памяць беларускі Лізаветы, якая памерла пасьля згвалтаваньня. Арганізатарка і ўдзельнік акцыі «Хопіць гвалціць» патлумачылі, што зьменіць марш «Яе звалі Ліза»
🇺🇦🇬🇷 Расейцы ўдарылі ракетай па Адэсе непадалёк ад месца сустрэчы Зяленскага і прэм’ера Грэцыі
🚷 У Воршы пасьля забойства чатырох дзяцей звольнілі дваіх чыноўнікаў
❌ Міграцыйны дэпартамэнт Літвы ануляваў дазвол на жыхарства беларусу, які абразіў у Youtube літоўцаў
💶 Пэнсіянэры, якія знаходзяцца пад міжнароднай абаронай, змогуць атрымаць пэнсію ў Польшчы
🏥 Беларуская рэжысэрка і зьбіральніца фальклёру Вольга Дземка 4 гады змагаецца зь цяжкай хваробай. Ёй патрэбная дапамога
⚙️ Экстрэмізм у нагрузку. Як чыноўнікаў, затрыманых за карупцыю, у дадатак судзяць і па палітычных артыкулах
🚁 Мілітарызацыя Беларусі: рэальнасьць ці прапагандысцкая імітацыя? Сытуацыю прааналізаваў палітоляг і выкладчык Гданьскага ўнівэрсытэту
🗝 Бунт у 2020-м, уцёкі зьняволеных. Расказалі пра Бабруйскую калёнію № 2
Амбасада ЗША ў Расеі папярэдзіла амэрыканскіх грамадзян аб імавернай пагрозе тэрактаў у Маскве
Адначасова Дзяржаўны дэпартамэнт ЗША павялічыў узровень небясьпекі наведваньня Расеі да максымальнага чацьвёртага ўзроўню.
Папярэджаньне ЗША таксама разьмясьцілі на афіцыйным сайце Міністэрства замежных спраў Вялікай Брытаніі.
У Расеі гэтую інфармацыю пакуль не камэнтуюць. У Маскве 8 сакавіка маюць адбыцца шмат мерапрыемстваў, прымеркаваных Міжнароднаму дню жанчын.
Выява Амбасады ЗША ў Маскве AFP
Ня трэба кветак — проста хопіць нас гвалціць
«Я ня ведаю, ці сьвяткавала б Ліза восьмага сакавіка — ці гаварыла б у гэты дзень аб правах жанчын, ці чакала кветак у падарунак, ці рабіла б і тое, і тое. Магчыма, яна б надзела прыгожую сукенку і пайшла ў рэстарацыю са сваім хлопцам. Магчыма, валянтэрыла б увесь дзень для іншых жанчын. Магчыма, гэты дзень для яе нічым бы не адрозьніваўся ад папярэдняга і наступнага. Але Лізы больш няма», — Наста Захарэвіч да Міжнароднага жаночага дня.
https://smarturl.click/l5X9Y
Ужо сёньня: Міжнародны жаночы дзень
114 гадоў таму (1910) рашэньнем Сацыялістычнага Інтэрнацыяналу ў Капэнгагене дзень 8 сакавіка абвешчаны Міжнародным жаночым днём. Ужо ў наступным 1911-м адбылася першае сьвяткаваньне Міжнароднага жаночага дня.
Дата 8 сакавіка ў якасьці Дня абароны правоў жанчын у шэрагу заходніх краін усталявалася толькі ў 1914 годзе. ААН прызначыў яе як Міжнародны жаночы дзень у 1975-м.
Паводле ААН, у гэты дзень павінны адзначацца дасягненьні жанчын, незалежна ад нацыянальных межаў або этнічных, моўных, культурных, эканамічных і палітычных адрозьненьняў.
Іншыя адметныя падзеі 8 сакавіка — на нашым сайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/opj7a
На фота мітынг жанчын у Лёндане ў пачатку ХХ стагодзьдзя
У Беларусі з 2020 году пад палітычны перасьлед трапілі 8000 жанчын
У сувязі з пратэстамі супраць дзейнай улады і вайной ва Ўкраіне з 2020 году ў Беларусі агулам асудзілі сама меней 1033 жанчын, зь іх 242 — да калёніі, 497 — да «хатняй хіміі», 70 — да «хіміі», пяць жанчын — да арышту, дзьве — да прымусовага лячэньня, сьведчыць статыстыка праваабаронцаў «Вясны»:
https://smarturl.click/71dJe
BelPol: Новы намесьнік кіраўніка спраў Лукашэнкі ў 2008-м праходзіў абвінавачаным па крымінальнай справе
Мікалай Шкрэд у 2008 годзе, калі ў званьні капітана служыў у службе бясьпекі Лукашэнкі, разам з таварышам па службе Алегам Копацем праходзіў абвінавачаным па крымінальнай справе за злоснае хуліганства — за зьбіцьцё ахоўніка начнога клюбу «Данькоў Клюб» у Менску, паведаміла @zerkalo_io аб’яднаньне былых сілавікоў BelPol.
У 2009 годзе справу супраць Шкрэда спынілі — сьледчыя не знайшлі ў дзеяньнях складу злачынства. Шкрэд застаўся ў службе бясьпекі Лукашэнкі:
https://smarturl.click/4km2m
Заблытаў і сваіх, і чужых. Чаму Лукашэнка какетнічае наконт свайго ўдзелу ў выбарах 2025 году?
Чаму Лукашэнка 25 лютага заявіў, што пойдзе на прэзыдэнцкія выбары ў 2025 годзе, а 5 сакавіка сказаў, што яшчэ ня вырашыў і што яго «няправільна зразумелі»? Разважае Юры Дракахруст.
«Мэта першай заявы — не дапусьціць, каб дзяржаўны апарат вагаўся, прыглядаўся да гіпатэтычных пераемнікаў. (...) Матывам „абвяржэньня“ магла стаць рэакцыя Крамля, які, магчыма, хоча дамагчыся ад Лукашэнкі далейшых саступак за згоду на ягоны ўдзел у выбарах»:
https://smarturl.click/XyL0M
Мае амэрыканскую адукацыю, быў у полі зроку сілавікоў. Хто будзе адказным за эканоміку ў Адміністрацыі прэзыдэнта
Сёньня Лукашэнка прызначыў новага намесьніка кіраўніка Адміністрацыі прэзыдэнта, адказнага за эканамічны кірунак. Ім стаў 38-гадовы Аляксандар Ягораў, які да апошняга часу ўзначальваў Банк разьвіцьця.
У 2020 годзе Ягораў хваліў фільм расейскага журналіста Ю. Дудзя пра амэрыканскую Крэмніевую даліну і казаў, што гэта пра месца, «дзе людзей вучаць быць такімі, якім я сябе бачу». Расказваем, што яшчэ пра яго вядома:
https://smarturl.click/ZyLm2
Дэпартамэнт дзяржаўнай бясьпекі Літвы: беларускія спэцслужбы сочаць за літоўскімі дыпляматамі ў Менску для вэрбаваньня
У справаздачы згадваюцца ня толькі прадстаўнікі беларускай дыяспары, але і літоўцы.
У часе допытаў літоўскіх грамадзян беларускія спэцслужбы з мэтай вэрбаваньня вызначалі колішніх і цяперашніх дзяржаўных і муніцыпальных служачых, службовых асобаў, супрацоўнікаў органаў унутраных спраў, вайскоўцаў, бізнэсоўцаў, супрацоўнікаў стратэгічных кампаній і журналістаў.
https://smarturl.click/l5X8B
Якімі могуць быць наступствы вяртаньня Трампа для Расеі, Украіны, Беларусі? Тлумачэньне амэрыканскага палітоляга
Што вырашылі праймэрыз у Супэраўторак? Як можа зьмяніцца палітыка ЗША адносна Ўкраіны і Расеі, калі Трамп стане прэзыдэнтам? Ці будзе амэрыканская палітыка стасоўна Беларусі вытворнай ад палітыкі стасоўна Расеі?
На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста адказвае прафэсар паліталёгіі ўнівэрсытэту штату Тэнэсі (ЗША) Андрэй Карабкоў.
https://smarturl.click/opjeW
Чацьвёра дзяцей, падтрымліваў пратэсты і дабраахвотнікаў ва Ўкраіне. Хто такі Мікалай Аляксееў, які стаў ахвярай ФСБ
Фітнэс-трэнэр, падтрымліваў пратэсты ў Беларусі і Расеі і добраахвотнікаў ва Ўкраіне. Што вядома пра гібель Мікалая Аляксеева ў расейскай Карэліі.
https://smarturl.click/RAm38
Расейскія СМІ паведамілі, што пры затрыманьні ў Карэліі забілі актывіста зь Беларусі
49-гадовага Мікалая Аляксеева, беларуса, які падтрымаў пратэсты 2020 году, забілі 6 сакавіка ў Аланецкім раёне Рэспублікі Карэлія. Паводле афіцыйнай вэрсіі расейскага сьледзтва, Аляксееў нібыта аказаў супраціў пры затрыманьні.
https://smarturl.click/gp8dD
Беларусы — рэкардсмэны па росьце колькасьці замежных рабочых у Літве
За год колькасьць іншаземцаў, якія працуюць у Літве, павялічылася на 56 тысяч чалавек і цяпер складае амаль 142 000 чалавек, пра гэта паведамляе служба занятасьці краіны. Найбольшая колькасьць тых, хто зноў прыбыў на рынак працы, была зь Беларусі — 47,7 тысячы чалавек.
Кім яны працуюць?
https://smarturl.click/Q1dY0
«На карысьць дзяржавы». Прадзеда выселілі, дзеда пасадзілі, бацьку ледзь не расстралялі. Гісторыя рэпрэсій сям’і палітыка Мілінкевіча
У сям’і палітыка Аляксандра Мілінкевіча дзяржава забірала маёмасьць ледзь ня ў кожным пакаленьні: у прапрадзеда-паўстанца, у дзеда зь беларускага руху, ягонага бацьку ледзь не расстралялі, а дом самога Аляксандра Мілінкевіча апячаталі пры Лукашэнку.
https://smarturl.click/67eLa
100 год таму Магілёў і Віцебск увайшлі ў склад Беларусі
7 сакавіка 1924 году Прэзыдыюм ЦВК СССР зацьвердзіў пастанову «Аб аб’яднаньні ў складзе БССР усіх тэрыторыяў з большасьцю беларускага насельніцтва». Бальшавікі вярнулі Беларусі частку тэрыторый, якую забралі за некалькі гадоў да таго і далучылі да РСФСР.
Тэрытарыяльныя зьмены 1924 году сталі для будучыні Беларусі ў пэўнай ступені вызначальнымі. Калі б ня тое «ўзбуйненьне», зусім па-іншаму выглядалі б сучасныя паўночныя, усходнія і паўднёвыя межы незалежнай Беларусі.
Іншыя адметныя падзеі 7 сакавіка — на нашым сайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/71dLl
На выяве мапа БССР да ўзбуйненьня
«Станавіся да сьцяны — мы цябе сфатаграфуем!» Былыя палітвязьні расказалі пра фота на свае біркі
Для міліцэйскіх фатаздымкаў існуе неафіцыйны тэрмін — mug shot (ці магшот). З 2020 году сотні тысяч беларусаў і беларусак, затрыманых з палітычных прычынаў, прайшлі праз такія «фатасэсіі» ў РУУСах, СІЗА, калёніях. У праекце «Магшоты палітвязьняў» беларусы і беларускі падзяліліся з праваабаронцамі гісторыямі таго, як іх фатаграфавалі ў месцах няволі.
https://smarturl.click/dpAj4