17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Сорамна і страшна. Чаму беларускія людзі рэдка зьвяртаюцца па дапамогу ў выпадках хатняга гвалту
Расказваем, колькі выпадкаў хатняга гвалту афіцыйна зарэгістравана ў Беларусі і краінах, дзе шмат беларусаў. Псыхоляг і былы сілавік патлумачылі, чаму беларусы рэдка зьвяртаюцца па дапамогу.
https://smarturl.click/baJJv
💌 Падсумаваньне тыдня на Свабодзе — у адным лісьце!
У сёньняшнім выпуску — пра тое, як спэцслужбы «прапаноўвалі» новыя пашпарты беларусам замежжа, што адбываецца на межах Беларусі з ЭЗ, пра «татальны кантроль» вернікаў з боку дзяржавы, колькі Беларусі каштуе асваеньне космасу, пра папулярны флэшмоб «This is Belarus», гісторыю абвяшчэньня незалежнасьці БНР, а таксама вялікае шчырае інтэрвію зь Ціханоўскай і шмат што яшчэ!
Падпішыцеся на рассылку Свабоды сёньня і чытайце 👆🏻:
http://eepurl.com/ijMaIv
Таталітарная трансфармацыя беларускага грамадзтва: ці ёсьць абмежавальнікі?
З падзеяў 2020 году ўлады зрабілі выснову: каб яны не паўтарыліся, патрэбная перабудова, таталітарная трансфармацыя ўсёй сыстэмы, беларускай сацыяльнай мадэлі, зьмена прыроды палітычнага рэжыму. Бо ранейшыя мэханізмы і мэтады не забясьпечваюць утрыманьня ўлады. Да чаго гэтыя зьмены могуць прывесьці?
Піша Валер Карбалевіч.
https://smarturl.click/baJDv
Выведка Брытаніі: Украіна не дае Чарнаморскаму флёту праяўляць сілу ў рэгіёне
Украіна працягвае дэманстраваць посьпехі і зьмяншае здольнасьць Чарнаморскага флёту праяўляць сілу ў рэгіёне, паведаміла Міністэрства абароны Вялікай Брытаніі са спасылкай на зьвесткі, сабраныя выведкай.
https://smarturl.click/l5OBg
Апытаньне: Больш за 40% прыхільнікаў Лукашэнкі радуюцца, калі чуюць пра вызваленьне палітзьняволеных
Больш за 60% апытаных прыхільнікаў Лукашэнкі спачуваюць палітвязьням, больш за 40% адчуваюць радасьць, калі даведваюцца пра іх вызваленьне. Нечаканыя вынікі апытаньня.
https://smarturl.click/5OA3j
Дыпляматычнаму прадстаўніку Беларусі ў Вільні ўручылі ноту пратэсту праз выказваньні Лукашэнкі
29 сакавіка Міністэрства замежных спраў Літоўскай Рэспублікі выклікала часовага паверанага ў справах Рэспублікі Беларусь Яраслава Хмыля (на выяве зь дзяржаўнага тэлеканалу) і ўручыла яму ноту пратэсту.
МЗС Літвы запатрабавала ад Беларусі неадкладнага афіцыйнага тлумачэньня заяваў Лукашэнкі пра Сувальскі калідор.
https://smarturl.click/jkO4q
Распачаўся збор сродкаў на адвакатаў для Андрэя Гнёта, якому пагражае дэпартацыя з Сэрбіі ў Беларусь
Андрэй Гнёт знаходзіцца пад вартай у Цэнтральнай турме Бялграда. У судзе пачаўся працэс аб яго экстрадыцыі, наступнае пасяджэньне пройдзе 1 красавіка.
Справай рэжысэра займаюцца чатыры адвакаты, іх праца працягваецца ўжо пяты месяц. У бацькоў затрыманага грошай на аплату іх працы няма. Таму сябры Гнёта, які ўтрымліваецца пад вартай у Бялградзе, адкрылі збор.
https://smarturl.click/EegGW
У Таджыкістане затрымалі 9 чалавек. Іх падазраюць у сувязях з абвінавачанымі ў тэракце ў «Крокусе» і «Ісламскай дзяржавай»
У Таджыкістане затрымалі дзевяць чалавек, якіх падазраюць у сувязях з абвінавачанымі ў тэракце ў «Крокус Сіці Холе» і з афганскай ячэйкай групоўкі «ІД Харасан», якая прызнана тэрарыстычнай многіх краінах сьвету.
Пра гэта паведамляюць «Азія-Плюс» і Reuters са спасылкай на крыніцы ў органах бясьпекі Таджыкістану.
У затрыманьні бралі ўдзел сілавікі з Расеі: https://smarturl.click/3kaMV
Падпісвайцеся на Свабоду ў radio_svaboda">TikTok!
Нашыя журналісты публікуюць там унікальныя кароткія відэа на розныя тэмы. Вось відэа апошняга тыдня:
👉🏻 Трагедыя ў Хатыні: radio_svaboda/video/7349239801545067782">узгадваем некаторыя факты і міты пра яе
👉🏻 Эканоміка на Свабодзе. Тradio_svaboda/video/7349624662877310214">лумачым «на пальцах», што такое дэфолт
👉🏻 Да Дня Волі: radio_svaboda/video/7350355819487038726">каротка расказваем, як і чаму абвясьцілі Беларускую Народную Рэспубліку
👉🏻 Пазбаўляемся англіцызмаў: radio_svaboda/video/7350737086842014982">сабралі для вас ёмістыя беларускія адпаведнікі
👉🏻 Бел-чырвона-белы сьцяг: radio_svaboda/video/7351115109122706693">ці быў ён у ВКЛ, хто і калі насамрэч яго стварыў
👉🏻 Эканоміка на Свабодзе. radio_svaboda/video/7351494259490442501">Разьбіраемся, ці ёсьць насамрэч у Беларусі прыватная ўласьнасьць
«Гэтыя людзі намагаюцца, каб мы пачалі маўчаць», — Саша Філіпенка пра сваю крымінальную справу ў Беларусі і рэжым Лукашэнкі
Кнігу Сашы Філіпенкі ў турме на Акрэсьціна чыталі і перадавалі з камэры ў камэру. Аўтар лічыць, што гэта галоўная ўзнагарода, якую можа атрымаць пісьменьнік, што кніга дапамагае людзям.
Тэлеканал «Настоящее время» пагаварыў з Сашам Філіпенкам пра яго крымінальны перасьлед на радзіме, яго кнігі і пра тое, ці ўдаецца рэжыму Лукашэнкі разьяднаць беларусаў.
https://smarturl.click/xBEVY
Саша Філіпенка — беларускі расейскамоўны пісьменьнік. Ён нарадзіўся ў Менску, пісаў сцэнарыі да праграм на расейскім тэлебачаньні, апошнія гады жыве ў Швайцарыі.
🚧 Што адбываецца на мяжы Беларусі з Эўразьвязам
Пагаварылі зь беларусамі, якія праходзілі мяжу Беларусі з Эўразьвязам у сакавіку, пасьля закрыцьця яшчэ двух літоўскіх пераходаў.
«Плянуй, што ў цябе будзе 12 гадзін вольнага часу».
https://smarturl.click/yqxqm
Пацярпелы беларус, які ратаваў людзей у «Крокус Сіці Холе», памёр
Стала вядома пра сьмерць грамадзяніна Беларусі Аліма Кашаварава. Пра гэта паведаміла амбасада Беларусі.
https://smarturl.click/RA0Av
🇺🇦 Спачатку дронамі, а потым ракетамі. Расея нанесла чарговы маштабны ўдар па Ўкраіне
Увечары 28 сакавіка расейскій войскі запусьцілі па Ўкраіне ўдарныя дроны, а пад раніцу 29 сакавіка пачалі абстрэльваць ракетамі з авіяцыі.
🇵🇱 Праз маштабную расейскую атаку Польшча падняла ў паветра свае і саюзныя самалёты для «бясьпекі польскай паветранай прасторы».
Цэлямі расейскіх удараў сталі Дніпро і Днепрапятроўская вобласьць, Львоўская вобласьць і Івана-Франкоўск. Найбольш зноў пацярпеў энэргетычны комплекс.
Расея выкарыстала супраць Украіны аэрабалістычныя ракеты «Кінжал», балістычныя «Іскандэр», кіраваныя зэнітныя «С-300» і «С-400» і кіраваныя авіяракеты Х-59, які запускаліся авіяцыяй з Тульскай, Калускай і Самарскай абласьцей, а таксама з акупаванага Крыму.
https://smarturl.click/JDeGO
Дзьмітры Гардон — пра тое, як сын Лукашэнкі дапамог яму зрабіць інтэрвію з бацькам
Адзін з папулярных украінскіх журналістаў Дзьмітры Гардон распавёў у інтэрвію парталу «Люстэрка» пра абставіны свайго інтэрвію з Аляксандрам Лукашэнкам, пра стасункі з Уладзімерам Макеям і стаўленьні да Сьвятланы Ціханоўскай.
"Я думаю, што паміж кіраўніцтвам Украіны і Беларусі існуе кантакт. І я думаю, што вынікам гэтага кантакту стаў няўдзел беларускага войска ў вайне. І гэта вельмі важна. Што да самога Лукашэнкі, ён падонак, чысты падонак. Па-першае, таму што ён зладзіў генацыд у адносінах да свайго народа, які не хацеў яго больш бачыць на пасадзе прэзыдэнта, — з катаваньнямі, зьдзекамі, пасадкамі, турмамі. А па-другое, ён па-быдлячаму павёў сябе ў адносінах да Ўкраіны. Ён мне ў інтэрвію некалькі разоў сказаў, што ніколі расейскае войска не нападзе на Ўкраіну з тэрыторыі Беларусі. Схлусіў. Ён прапусьціў расейскую армію, яна напала з тэрыторыі Беларусі і пускала ракеты", сказаў Гардон. https://smarturl.click/W3vEZ
Галоўныя падзеі і асноўныя публікацыі Свабоды 28 сакавіка
Кіраўнік Каталіцкай царквы Беларусі памаліўся за сьвятароў у зьняволеньні
Мазырскі МПЗ можа стаць «законнай цэльлю» для Ўкраіны, і гэта павінна палохаць беларускія ўлады, — Кныровіч
«Умовы працы мэдыкаў у Беларусі блізкія да рабства». Доктар Салавей пра новага міністра, «дэградацыю сыстэмы» і сьмерці ў радзільнях
Доктар Станіслаў Салавей стаў намесьнікам Вольгі Гарбуновай у Аб’яднаным пераходным кабінэце ў пытаньнях аховы здароўя
Праваабаронцы апублікавалі выніковую справаздачу па выніках назіраньня ў Адзіны дзень галасаваньня ў Беларусі
Насельніцтва Беларусі за год скарацілася амаль на 45 тысяч чалавек
«Статыстыка ня ўлічвае эмігрантаў». Што гавораць сьвежыя дадзеныя Белстату пра скарачэньне жыхароў Беларусі
У ЦВК зарэгістравалі 56 кандыдатаў у Савет Рэспублікі. Астатніх 8 прызначыць Лукашэнка
Жанчыны з труной. Як працуе фірма, якая ладзіла пахаваньне беларускі Лізаветы ў Варшаве
Сёньня 335 гадоў з дня сьмерці Казімера Лышчынскага
У гэты дзень у 1689 годзе быў пакараны сьмерцю вядомы філёзаф зь Берасьця. За трактат «Пра неіснаваньне Бога» Лышчынскаму публічна адсеклі галаву, цела спалілі, а попелам стрэлілі з гарматы.
Больш падзей, якія адбыліся 30 сакавіка, чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/dp11o
Галоўнае за 29 сакавіка
🏚 «60% нашых кліентаў — беларускія вайскоўцы». Як працуе рэабілітацыйны цэнтар пад Кіевам, які заснавала беларуска
❗️ Дыпляматычнаму прадстаўніку Беларусі ў Вільні ўручылі ноту пратэсту праз выказваньні Лукашэнкі
🎙 «Архіпэляг БЕЛАГ». Свабода выпускае падкаст-сэрыял пра тое, як Беларусь ператвараюць у турму
🇵🇱 Са жніўня 2020 году больш за 10 тысяч беларусаў зьвярнуліся па міжнародную абарону ў Польшчы
🕰 «Плянуй, што ў цябе будзе 12 гадзін вольнага часу». Што адбываецца на мяжы Беларусі з Эўразьвязам
⛓ У Гомлі прадстаўнікоў вэртыкалі пакаралі мінімальным тэрмінам за перавышэньне службовых паўнамоцтваў
🏕 «Нам проста надакучыў нэгатыў з усіх бакоў». Аўтары флэшмобу «This is Belarus» расказалі, у чым яго ідэя і як ён ствараўся
📈 Вынікі апытаньня: Больш за 40% прыхільнікаў Лукашэнкі радуюцца, калі чуюць пра вызваленьне палітзьняволеных
📰 Таталітарная трансфармацыя беларускага грамадзтва: ці ёсьць абмежавальнікі?
🇲🇩 Аўтобус зь дзецьмі з Малдовы перасек мяжу Беларусі і Літвы. У Кішынэве патлумачылі, у чым была праблема
Польшча прыпыніла ўдзел у Дамове аб звычайных узброеных сілах у Эўропе
Адпаведны закон падпісаў 28 сакавіка прэзыдэнт Польшчы Анджэй Дуда.
https://smarturl.click/7173y
Ці трэба Лукашэнку вайна? Вынікі тыдня ад Карбалевіча. Відэа
Тэракт у «Крокусе» у Падмаскоўі, прапагандысты шукаюць «украінскі сьлед» трагедыі. Прадстаўнік Аб’яднанага пераходнага кабінэту Валер Сахашчык заяўляе, што Расея і Беларусь рыхтуюць пляны «бліцкрыгу на Вільню», а Лукашэнка рэагуе на ягоную заяву.
Палітычны аглядальнік Свабоды камэнтуе падзеі тыдня: https://youtu.be/pNRLdOwtsrc
Як працуе рэабілітацыйны цэнтар пад Кіевам, які заснавала беларуска
Зь якімі праблемамі сутыкаюцца беларусы ва Ўкраіне, якія больш за два гады дапамагаюць украінцам у вайне супраць Расеі. Госьця Ганны Соўсь — былая палітзьняволеная Тацяна Гацура-Яворская, заснавальніца рэабілітацыйнага цэнтру «Ланка» для вайскоўцаў і арганізатарка кінафэстывалю «1084. На мяжы».
https://youtu.be/2WSzbbZTAfo
Расейцы абстралялі Адэсу, ёсьць параненыя. ФОТА
Тры чалавекі параненыя, у тым ліку двое дзяцей 10 і 15 гадоў. Усіх шпіталізавалі зь лёгкімі раненьнямі. У будынках і аўтамабілях выбіта шкло.
Паветраныя сілы Ўкраіны паведамілі, што расейцы пацэлілі па горадзе дзьвюма кіраванымі авіяцыйнымі ракетамі тыпу Х-59.
Здымкі Сілаў абароны Поўдня Ўкраіны
Аўтамабілісты, якія стаяць на мяжы ў Літве, паведамілі аб абмежаваньні руху ў Беларусь машын на транзытных нумарах
Раней Латвія і Польшча перасталі пускаць у Беларусь аўтамабілі на транзытных нумарах з аб’ёмам рухавіка ад 1,9 літра і больш, а таксама даражэйшыя за 50 тысяч эўра. У Літве пакуль не было ніякіх афіцыйных паведамленьняў з гэтай нагоды.
https://smarturl.click/LYWG3
У Гомлі колішняга кіраўніка Чыгуначнага раёну гораду Аляксандра Сівакова і ягоную намесьніцу Натальлю Жук асудзілі на 3 гады калёніі
Як паведаміла «Наша ніва», чыноўнікам інкрымінавалі перавышэньне ўлады ці службовых паўнамоцтваў паводле ч. 3 артыкулу 426 Крымінальнага кодэксу Беларусі, які прадугледжвае ад 3 да 10 гадоў зьняволеньня.
Раней паведамлялі, што Аляксандра Сівакова і Натальлю Жук затрымалі ў пачатку лютага 2023 году працоўным месцы.
Аляксандар Сівакоў узначаліў адміністрацыю Чыгуначнага раёну Гомля ў сьнежні 2019 году. Ён быў дэпутатам Гомельскага гарадзкога Савета дэпутатаў, быў сябрам выбарчай камісіі ад раённай арганізацыяй «Белая Русь» у 2016 годзе.
«Нам проста надакучыў нэгатыў з усіх бакоў». Аўтары флэшмобу «This is Belarus» расказалі, у чым яго ідэя і як ён ствараўся
«This is Belarus. У Instagram сярод беларусаў завірусіўся флэшмоб «This is Belarus. Пакажы сваю часьцінку Беларусі». Выглядае ён як шаблён у сторыз, дзе кожны можа выкласьці сваё фота ці відэа. У асноўным людзі посьцяць помнікі архітэктуры, краявіды ці сваю сям’ю. У флэшмобе ўзялі ўдзел каля 100 тысяч беларусаў, як унутры Беларусі, так і за мяжой. Паўдзельнічалі акаўнты прапагандыстаў, Лукашэнкі, апазыцыйныя палітыкі.
Распыталі аўтараў, як зьявілася ідэя і ў чым мэта флэшмобу: https://smarturl.click/z2zd6
Праваабаронцы паведамілі пра пабіцьцё затрыманага ў Берасьці валянтэра
Затрыманага ў Берасьці Віталя Чопіка, які хадзіў на палітычна матываваныя суды, вазілі ў шпіталь са слядамі моцнага пабіцьця. Пра здарэньне піша «Вясна».
Паводле праваабаронцаў, пасьля затрыманьня мужчыну дастаўлялі ў шпіталь на машыне хуткай дапамогі са сьлядамі моцнага пабіцьця, а колер твару Чопіка быў жоўтым, што можа сьведчыць аб пашкоджаньні печані.
https://smarturl.click/dp1pQ
🇵🇱 Са жніўня 2020 года больш за 10 тысяч беларусаў зьвярнуліся па міжнародную абарону ў Польшчы
Пачынаючы з 9 жніўня 2020 года па 29 лютага 2024 года па міжнародную абарону ў Польшчы зьвярнуўся 10 161 грамадзянін Беларусі.
Піша Reform са спасылкай на справаздачу ўпраўленьня па справах замежнікаў Польшчы.
Агулам ў 2021-2024 гадах было вынесена 570 рашэньняў аб прадастаўленні статусу бежанцаў і 7472 — статусу дадатковай абароны. Цяпер разглядаюцца 1607 спраў аб прадастаўленьні міжнароднай абароны грамадзянам Беларусі.
За гэты перыяд усяго больш за 124 тысячы беларусаў атрымалі дакумэнт, які дае права на знаходжаньне ў Польшчы. Каля 41 тысячы грамадзян Беларусі атрымалі дазвол на пастаяннае пражываньне
❗️ЭКСКЛЮЗЫЎ
«Архіпэляг БЕЛАГ». Як Беларусь ператвараюць у турму. Прэм’ера новага візуалізаванага падкасту Свабоды
Пасьля прэзыдэнцкіх выбараў і мірнай рэвалюцыі 2020 году аўтарытарны кіраўнік Аляксандар Лукашэнка праводзіць масавыя рэпрэсіі, ахвярамі якіх сталі сотні тысячаў чалавек. «Архіпэляг БЕЛАГ» — так называецца візуалізаваны подкаст Радыё Свабода. Яго назва адсылае да знакамітага твору расейскага пісьменьніка і дысыдэнта Аляксандра Салжаніцына, празь які сьвет даведаўся пра маштаб рэпрэсій у СССР у часы Леніна і Сталіна, у якім было апісана, як пабудаваная савецкая карная сыстэма.
У сямі частках падкаста «Архіпэляг БЕЛАГ» апісаныя ўсе кругі пекла карнай сыстэмы рэжыму Лукашэнкі.
У аўторак 2 красавіка слухаце і глядзіце першую частку падкаста.
Ужо сёньня: дзень памяці Ніла Гілевіча
29 сакавіка 2016 году памёр Ніл Гілевіч, народны паэт Беларусі, аўтар вершаванага раману «Родныя дзеці», зборнікаў «Лісьце трыпутніку», «На флейце самоты» і іншых. У 1985–1995 гадах Гілевіч быў дэпутатам Вярхоўнага Савету БССР 11-га і 12-га скліканьняў.
Іншыя адметныя падзеі 29 сакавіка — у матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/ZyBad
За паляваньне на мядзьведзя ГУБАЗіК і «Алмаз» затрымалі 19 чалавек
У Віцебскай вобласьці супрацоўнікі ГУБАЗіК і «Алмазу» затрымалі 19 чалавек. Іх падазраюць у браканьерстве, незаконным абарачэньні агнястрэльнай зброі і боепрыпасаў, паведаміла 28 сакавіка МУС Беларусі.
Па вэрсіі МУС, затрыманыя займаліся незаконным паляваньнем з выкарыстаньнем верталёта ў Віцебскай вобласьці, падчас якой яны забілі чырванакніжнага бурага мядзьведзя. https://smarturl.click/l5BvY
У Севастопалі ўпаў у мора расейскі зьнішчальнік Су-35
У Севастопалі ў анэксаваным Крыме пацярпеў крушэньне ў моры вайсковы самалёт, паведаміў у Тэлеграме расейскі губэрнатар гораду Міхаіл Разважаеў. Гэта расейскі зьнішчальнік Су-35.
Інцыдэнт трапіў на відэазапісы відавочцаў. Перад крушэньнем самалёт гарэў у паветры. Па словах Разважаева, пілёт уратаваўся.
Расейскі вайсковы блогер Барыс Рожын, які жыве ў горадзе, сьцьвярджае ў Тэлеграме, што самалёт мог трапіць пад «дружалюбны агонь». Расейскае Міністэрства абароны і ЗСУ Ўкраіны інцыдэнт на момант публікацыі навіны не камэнтавалі. У якасьці іншых вэрсій называюцца тэхнічныя непаладкі і пападаньне птушкі ў рухавік. https://smarturl.click/pp4QG