17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Польскія памежнікі затрымалі 11 арганізатараў нелегальнай міграцыі, сярод іх і беларусы
З дапамогай агенцыі «Эўрапол» польскі бок затрымаў людзей, якія дапамагалі перапраўляць мігрантаў далей на захад Эўропы. Сярод затрыманых грамадзяне Ўкраіны, Беларусі, Расеі і Польшчы.
https://smarturl.click/Q1vkq
Здымак Памежнай варты Польшчы
Нязломнасьць Калесьнікавай стала для Лукашэнкі псыхалягічнай праблемай, — палітоляг Рудкоўскі
Навошта Лукашэнку спатрэбілася выказацца цяпер у інтэрвію ВВС? Чаму ён так доўга не пацьвярджаў, што пойдзе на выбары 2025 году? Якіх зьменаў у беларускай палітыцы можна чакаць пасьля 26 студзеня 2025 году?
На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста адказвае доктар філязофіі, палітоляг Пётра Рудкоўскі.
https://smarturl.click/dpke4
У Вільні апэляцыйны суд перагледзеў вырак беларусу за напад на амбасаду Беларусі ў Вільні
Абвінаваўчы прысуд вынесьлі за спробу зьнішчэньня маёмасьці грамадзка небясьпечным спосабам і спробу ўцёкаў з-пад арышту.
https://smarturl.click/LYbJM
30 гадоў таму памёр паэт Анатоль Вялюгін
24 кастрычніка 1994 году памёр Анатоль Вялюгін, беларускі паэт, празаік, кінасцэнарыст, перакладчык. Заслужаны дзеяч культуры БССР (1969), ляўрэат Літаратурнай прэміі імя Янкі Купалы (1964) за паэму «Вецер з Волгі», Дзяржаўнай прэміі БССР (1968) за кінасцэнар «Генэрал Пушча», кавалер ордэна «Знак Пашаны» (1974).
Многія паэтычныя творы Анатоля Вялюгіна перакладзеныя на расейскую, украінскую, баўгарскую і іншыя мовы. Некаторыя ягоныя вершы, пакладзеныя на музыку кампазытарам Ігарам Лучанком, сталі шырока вядомымі песьнямі («Бярозка», «Закасі мае вёсны», «Сын зямлі на віхурнай арбіце»).
Архіўнае фота. Анатоль Вялюгін (у цэнтры) разам зь сябрамі-пісьменьнікамі Рыгорам Барадуліным (зьлева) і Ўладзімерам Караткевічам
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/nyEm9
Галоўнае за 23 кастрычніка
У Беларусі выбары прэзыдэнта прызначылі на 26 студзеня 2025 году. Лукашэнка заявіў пра намер удзельнічаць у выбарах. Дэмакратычныя сілы Беларусі заклікалі галасаваць супраць усіх
«Калі будзе зварот Калесьнікавай аб памілаваньні, я яго разгледжу». Пра што Лукашэнка казаў у інтэрвію журналісту ВВС
Вялікая студзеньская імітацыя. Навошта Лукашэнку датэрміновыя выбары, тлумачыць аналітык
«ПіК Свабоды». «Хуткасьць выбараў сьведчыць пра псыхалягічны стан улады»
«Лукашэнка сьпяшаецца: яму важна пасьпець за ўласным здароўем», — палітоляг Котаў пра тое, якой будзе прэзыдэнцкая кампанія
Вучэньні «Захад-2025» рыхтуюць генэральныя штабы Ўзброеных сіл Беларусі і Расеі
Восем артыкулаў. Беларуса, якога перасьледуюць на радзіме, выклікалі ў польскую пракуратуру
«Самы дарагі твор каштаваў 4200 эўра». Як беларуска езьдзіць па сьвеце і стварае «паветраную» кераміку
Мірная рэвалюцыя 1989-га ў Вугоршчыне. Як гэта было
У Вільні ўпершыню ўзялі аднаполы шлюб — гэта зрабілі беларускі
Беларускі Караліна і Кацярына правялі першую цырымонію заключэньня аднаполага шлюбу ў Вільні, паведамляе @rudelfi. Паколькі ў Літве гэтага не дазваляе закон, шлюб зарэгістравалі аддалена ў амэрыканскім штаце Юта. Адразу пасьля цырымоніі пара атрымала электроннае пасьведчаньне аб рэгістрацыі шлюбу, якое мае юрыдычную сілу ў Літве:
https://smarturl.click/O0bde
Выбары прэзыдэнта праз тры месяцы. Што прыдумала апазыцыя
Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі адбудуцца праз тры месяцы. Іх прызначылі 26 студзеня наступнага году. Куды так сьпяшаюцца ўлады і што прапануе дэмакратычная апазцыя. Госьця «ПіКу Свабоды» — палітоляг Роза Турарбекава.
ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/8SQJVC4EQ7E
Аляксандар Лукашэнка заявіў, што будзе ўдзельнічаць у прэзыдэнцкіх выбарах 2025 году
«Так, Воля, пайду на выбары прэзыдэнта», — адказаў Лукашэнка на пытаньне супрацоўніцы тэлеканала «Расея-1» Вольгі Скабеевай:
/channel/skabeeva/32155
Памёр паэт і выдавец Мікола Трафімчук
На 75-м годзе жыцьця памёр беларускі паэт Мікола Трафімчук. Прычына сьмерці — двайны інсульт і інфаркт. Інфармацыю пра сьмерць паэта Свабодзе пацьвердзілі ягоныя сябры.
https://smarturl.click/9zbO5
Вялікая студзеньская імітацыя. Навошта Лукашэнку датэрміновыя выбары
З дапамогай датэрміновага перавыбраньня Лукашэнкі рэжым паспрабуе нэўтралізаваць пляны апазыцыі, «перагарнуць старонку» ў адносінах з Захадам, піша Валер Карбалевіч.
https://smarturl.click/O0bD8
Лябедзька: «Гэта ня выбары, а спэцапэрацыя ўтрыманьня Лукашэнкам улады»
Анатоль Лябедзька пракамэнтаваў навіну аб прызначэньні выбараў прэзыдэнта Беларусі на 26 студзеня 2025 году.
https://smarturl.click/1dJ7y
Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі адбудуцца 26 студзеня 2025 году
Такое рашэньне прынялі на паседжаньні Палаты прадстаўнікоў 23 кастрычніка.
Восем артыкулаў. Беларуса, якога перасьледуюць на радзіме, выклікалі ў польскую пракуратуру
Беларуса Дзьмітрыя Плескачова выклікаюць у польскую пракуратуру, бо ў Беларусі на яго завялі крымінальныя справы «за палітыку». Ён баіцца, што яго могуць выдаць беларускім сілавікам.
https://smarturl.click/4kbnx
За адзін грам наркотыкаў. 14-гадовую школьніцу з Горадні асудзілі на 10 гадоў калёніі
Школьніцу асудзілі «за незаконны абарот псыхатропнага рэчыва 4-СМС (клефедрон) вагой каля 1 грама» на 10 гадоў выхаваўчай калёніі. Яна паспрабавала зарабіць на закладках наркотыка, але яе хутка затрымалі. Акрамя яе, у Горадні затрымалі яшчэ некалькі падлеткаў — усім ім пагражаюць тэрміны ад 10 гадоў калёніі. Усе падлеткі з добрых сем'яў, самі наркотыкі не ўжывалі:
https://smarturl.click/5ObX0
Беларусі пакуль яшчэ далёка да эўрапейскага выбару. Рыгор Астапеня пра ўрокі малдоўскага рэфэрэндуму
Якія высновы варта зрабіць з вынікаў малдоўскага рэфэрэндуму аб эўраінтэграцыі? Ці зьменіцца палітыка Захаду адносна Малдовы? Наколькі моцныя праэўрапейскія настроі ў Беларусі, чым яны абумоўленыя і ці могуць яны ўзмацніцца ў выпадку кардынальных палітычных зьменаў у краіне? — Адказвае доктар паліталёгіі, кіраўнік праекту «Беларуская ініцыятыва» брытанскага Chatham House Рыгор Астапеня:
https://smarturl.click/EebYW
Мірная рэвалюцыя 1989-га ў Вугоршчыне. Як гэта было
Архіўныя фатаздымкі ілюструюць амаль кожны гістарычны момант, калі Вугоршчына 35 гадоў таму скінула зь сябе савецкія кайданы.
https://smarturl.click/4kb4X
«Рахункі заблякавалі, выплаты кліентам і выкладчыкам немагчымыя». У Streamline пацьвердзілі, што спыняюць працу
23 кастрычніка Streamline, адна з найбуйнейшых моўных школ у Беларусі, пацьвердзіла, што спыняе сваю дзейнасьць. Яе заснавальнік і дырэктар Эдуард Цалюк апублікаваў на сайце школы заяву, у якой сьцьвердзіў, што рахункі навучальнага цэнтру заблякавалі з трэцяга кастрычніка.
https://smarturl.click/aJjb0
«Юрыстка пастараецца гэта абскардзіць». Беларуса, які прасіў прытулку ў Славаччыне, адправілі ў закрыты лягер
«Дзіму затрымала паліцыя, бо на яго паскардзілася адміністрацыя лягеру. Нібыта ён хадзіў з нажом па лягеры, перашкаджаў усім, нават іншым просьбітам прытулку. Гэта ўсё галаслоўна, гэта за тое, што мы тут змагаліся за свае і іншых уцекачоў правы», — расказала сяброўка беларуса, затрыманага ў Славаччыне.
https://smarturl.click/0e8g5
У Беларусі ўпершыню судзяць па артыкуле аб «адмаўленьні генацыду беларускага народу»
Жыхара Менскага раёну Андрэя Савіцкага абвінавачваюць па ч. 1 арт. 130-2 Крымінальнага кодэксу — за «адмаўленьне генацыду беларускага народу», а таксама у абразе Лукашэнкі (ч. 1 арт. 368 КК). Працэс над Савіцкім па артыкуле аб генацыдзе — першы з часу прыняцьця ў студзені 2022 году закону «Аб генацыдзе беларускага народу»:
https://smarturl.click/qlamd
«Лукашэнка сьпяшаецца: яму важна пасьпець за ўласным здароўем», — палітоляг Котаў пра тое, якой будзе прэзыдэнцкая кампанія
«Адзіны, для каго Лукашэнка надзейны хаўрусьнік, — гэта ён сам», — лічыць палітоляг Анатоль Котаў, былы супрацоўнік адміністрацыі Лукашэнкі.
У інтэрвію Свабодзе ён адказвае на пытаньне, куды і чаму сьпяшаецца Лукашэнка, ацэньвае ролю Расеі ў прызначаных на 26 студзеня прэзыдэнцкіх выбарах, а таксама разважае пра стратэгію дэмакратычных сілаў у гэтай кампаніі:
https://smarturl.click/qlaAx
Гомельскага актывіста, які папрасіў абароны ў Славаччыны, перавялі ў закрыты лягер для ўцекачоў
Дзьмітрыя Лукомскага перавялі ў лягер для ўцекачоў закрытага тыпу, паведамляе @flagshtok. Жонка актывіста Віялета Майшук сказала выданьню, што ён будзе знаходзіцца ў гэтым лягеры, пакуль юрыст не аспрэчыць гэта ў судзе альбо пакуль пары не дадуць статус уцекачоў. Крымінальную справу на гамельчука не заводзілі.
18 кастрычніка сам Лукомскі ў відэазвароце паведаміў, што яго затрымалі і могуць зьмясьціць у турму:
https://smarturl.click/8EbJQ
Затрыманых у лютым на Палесьсі ўкраінскіх «дывэрсантаў» асудзілі на 20 гадоў калёніі кожнага
Грамадзянам Украіны Сяргею і Паўлу Кабарчукам прысудзілі па 20 гадоў калёніі ўзмоцненага рэжыму кожнаму, а таксама па 28 тысяч беларускіх рублёў штрафу. Іх прызналі вінаватымі ў агентурнай дзейнасьці, падрыхтоўцы да акту тэрарызму, незаконных дзеяньнях у дачыненьні да агнястрэльнай зброі, боепрыпасаў і выбуховых рэчываў у складзе арганізаванай групы:
https://smarturl.click/0e89W
Дэмакратычныя сілы Беларусі заклікалі галасаваць супраць усіх на «бязвыбарах-2025»
У супольнай заяве Офіс Ціханоўскай, Аб'яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада высунулі шэраг патрабаваньняў да рэжыму Лукашэнкі і заявілі, што пры іх невыкананьні будуць лічыць «тое, што адбудзецца ў 2025 годзе, імітацыяй выбарчага працэсу» і прапануюць беларусам «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе наша права голасу»:
https://smarturl.click/xBDA4
Беларусь пагоршыла пазыцыю ў міжнародным рэйтынгу вяршэнства закону
Складальнікі сьпісу дасьледавалі 142 краіны. Беларусь заняла ў ім 105-е месца. Гэта вынік дэталёвага аналізу 8 крытэраў.
https://smarturl.click/Xy0XZ
Дабравольскі: «Ня будзе рэальных выбараў, а будзе імітацыя»
На думку палітыка, няма ніякіх магчымасьцяў вылучыцца кандыдатам, шмат хто ў турме, у краіне рэпрэсіі, штодзень арыштоўваюць можа і дзясяткі чалавек.
https://smarturl.click/5ObEp
Урад Беларусі на паўгоду ўвёў ліцэнзаваньне на вываз льновалакна
У Беларусі вытворчасьць льновалакна зьнізілася з 1990 году на 14%.
https://smarturl.click/yq3mj
Кабул абстралялі ракетамі. Талібы праводзяць ператрусы
Ператрусы адбыліся пасьля таго, як 19 кастрычніка па аэрапорце Кабулу было выпушчана як мінімум дзьве ракеты. Адказнасьць за гэта ўзяла на сябе антыталібская групоўка «Фронт свабоды Афганістану». Там заявілі, што сярод талібаў ёсьць загінулыя, таксама фактычны ўрад Афганістану панёс «фінансавыя страты».
https://smarturl.click/Eebyz
100 гадоў таму нарадзіўся мовазнаўца Iван Лепешаў, дасьледнік фразэалягізмаў
23 кастрычніка 1924 году нарадзіўся беларускі мовазнаўца, доктар філялёгіі, прафэсар, аўтар больш як 500 навуковых і навучальных працаў (у тым ліку 40 кніг) Іван Лепешаў.
Нарадзіўся Іван Лепешаў у вёсцы Іскозы Дубровенскага раёну. Удзельнічаў у ІІ усясьветнай вайне, быў двойчы паранены і ўзнагароджаны за адвагу. Пасьля вайны скончыў Аршанскі настаўніцкі інстытут і працаваў настаўнікам. У 1949 годзе быў рэпрэсаваны і адпраўлены ў лягер ГУЛАГ, дзе працаваў рознарабочым да 1955 году. У 1963 годзе быў рэабілітаваны.
Пасьля рэабілітацыі Лепешаў вярнуўся да працы ў школе і выкладаньня. У 1971 годзе стаў выкладчыкам, а потым дацэнтам і прафэсарам у Горадзенскім унівэрсытэце. Яго галоўная праца — «Слоўнік фразэалягізмаў» — пацярпела ад цэнзуры, але засталася адной з найважнейшых прац у беларускай лінгвістыцы.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/B6bgg
Вайскоўцы КНДР у Расеі
Выведка Паўднёвай Карэі сьцьвярджае, што КНДР накіроўвае 12 тысяч вайскоўцаў у Расею для ўдзелу ў вайне супраць Украіны. Відэа калегаў з Настоящее Время
Беларус, якому пагражала экстрадыцыя на радзіму, атрымаў статус уцекача ў Армэніі
22 кастрычніка Служба міграцыі і грамадзянства МУС Армэніі прыняла рашэньне аб наданьні статусу ўцекача беларусу Ўладзімеру Баландзіну, паведамілі армянскай службе Радыё Свабода. Яго затрымалі ў Армэніі ў сакавіку на запыт Беларусі. 31 траўня Генпракуратура Армэніі прыняла рашэньне выдаць Баландзіна Беларусі, але цяпер яму больш не пагражае небяспека экстрадыцыі, бо ён мае статус уцекача ў Армэніі:
https://smarturl.click/1dJRb