17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
У Крывым Рогу расказалі, як у пачатку расейскага ўварваньня выкарысталі БелАЗы, каб унікнуць акупацыі
Кіраўнік гарадзкой вайсковай адміністрацыі Крывога Рогу Аляксандар Вілкул расказаў, як у пачатку ўварваньня Расеі вымушаны былі мінаваць БелАЗы і ствараць зь іх загароду, каб спыніць расейскую вайсковую тэхніку і пазьбегнуць акупацыі.
«Менавіта ў гэты дзень два гады таму калёна ў 300 адзінак варожай тэхнікі пачала рухацца ў бок Крывога Рогу. 150 адсеклі нашы верталётчыкі на Баштанцы, 150 — дайшлі да Новага Бугу. А два БТРы варожай выведкі ўткнуліся ў выстаўленыя і замінаваныя „БелАЗы“ на мікалаеўскім кірунку».
Паводле яго «БелАзы» перадаў Новакрывароскі горна-абагачальны камбінат, які ўваходзіць у склад групы «ArcelorMittal Кривий Ріг».
За два гады да пачатку Расеяй поўнамаштабнай вайны супраць Украіны кампанія «ArcelorMittal Кривий Ріг» набыла пяць 136-тонных кар’ерных самазвалаў БелАЗ.
Ілюстрацыйнае фота
Пагрозу магчымага ўзброенага нападу Расеі ў Польшчы ўспрымаюць сур’ёзна, — аналітык Патоцкі
Польскі экспэрт Міхал Патоцкі адказвае на пытаньне, чаму Варашава павялічвае абаронны бюджэт і на заявы Лукашэнкі ўжо амаль не рэагуе.
Сьцісла:
🔸 Сацыялягічныя апытаньні паказваюць, што большасьць польскага грамадзтва падтрымлівае рост выдаткаў на абарону.
🔸 Расея любіць правяраць Захад на прадмет таго, што яна можа дазволіць сабе рабіць супраць сваіх праціўнікаў.
🔸 Украінцы прапануюць, каб адной з умоваў дамоўленасьці стаў удзел Польшчы ў кампаніі абмежаваньня гандлю з Расеяй і Беларусьсю.
🔸 Больш за 70 працэнтаў палякаў падтрымліваюць пратэсты фэрмэраў.
https://smarturl.click/W3R1W
У Маскве рыхтуюцца да пахаваньня Навальнага. Каля царквы дзясяткі аўтазакаў, на могілках — шмат паліцыянтаў
У расейскім Падмаскоўі да царквы ў гонар абраза Божай Маці «Суціш мой смутак», дзе а 14-й пачнецца адпяваньне Аляксея Навальнага, сьцягнулі некалькі дзясяткаў аўтазакаў.
На Барысаўскіх могілках, дзе плянуюць пахаваць расейскага палітыка, з 29 лютага пачалі дзяжурыць супрацоўнікі паліцыі. На ўезьдзе таксама стаіць аўтамабіль патрульнай службы, машыны маскоўскіх гарадзкіх службаў і аўтазак. Журналісты, як паведаміў тэлеканал «Настоящее время», зафіксавалі некалькіх супрацоўнікаў Цэнтру супрацьдзеяньня экстрэмізму (Цэнтру «Э») у цывільным, а каля мэтро «Барысава» — узмоцненыя нарады паліцыі.
Каманда Аляксея Навальнага заклікала грамадзян прыходзіць на службу і пахаваньне раней, а жыхароў іншых гарадоў і краін а 19-й пакласьці кветкі да мэмарыялаў.
«Глыбока ўстрывожаныя». Расейскі Чырвоны Крыж прасіў беларускіх калегаў узгадняць паездкі на акупаваныя тэрыторыі Украіны
Падчас працы над расьсьледаваньнем пра вываз украінскіх дзяцей на «перавыхаваньне» у Беларусь журналісты Свабоды знайшлі ў зьліве дакумэнтаў з паштовай скрыні Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа (БЧК) ліст на адрас кіраўніка беларускай арганізацыі Дзьмітрыя Шаўцова ад расейскіх калегаў.
https://smarturl.click/8Ep5V
87 гадоў таму, 1 сакавіка 1937 году ў Віцебску быў забіты мастак Юдаль Пэн, настаўнік Марка Шагала
Пэн беларускі мастак-жывапісец, пэдагог, дзеяч «габрэйскага рэнэсансу» ў беларускім мастацтве пачатку XX стагодзьдзя. З 1898 году жыў у Віцебску, дзе адкрыў габрэйскую мастацкую вучэльню.
Вучнямі Пэна былі Восіп Цадкін, Лазар Лісіцкі, Ілля Мазель, Яфім Мінін, Леў Лейтман, Аскар Мешчанінаў, Марк Шагал, Саламон Юдовін, Давід Якерсон. Пры савецкай уладзе на аснове школы Пэна Маркам Шагалам было створана Віцебская народная мастацкая вучэльня.
Мастак быў забіты ў сваёй віцебскай хаце ў ноч з 28 лютага на 1 сакавіка 1937 года. Дакладныя абставіны забойства ня высьветленыя дагэтуль. Паводле некаторых вэрсій, да забойства мог быць датычны НКУС. Прычынай маглі быць сувязі з Маркам Шагалам і пляны зьехаць з краіны
Іншыя запамінальныя даты і падзеі 1 сакавіка – у матэрыяле «Ўжо сёньня» на сайце Свабоды: https://smarturl.click/1d32w
Галоўнае за 29 лютага
🇱🇹 Кіраўніца МУС Літвы на мяжы зь Беларусьсю заявіла, што калі будуць новыя пагрозы, будуць новыя абмежаваньні
🍴 Улады думаюць, як абкласьці падаткамі дадатковыя даходы афіцыянтаў
💸 Пасьля скандальнага відэа у TikTok чыноўнікі знайшлі другое «рыбнае» прадпрыемства, якое ня выплаціла заробкі за 2022 год
🔗 «Вясна»: Ня менш за 100 чалавек трапілі пад суд за атрыманьне «замежнай дапамогі» праз INeedHelpBY
🏳️🌈 «Пры Савецкім Саюзе ж неяк выжывалі». Што цяпер адбываецца з ЛГБТ-супольнасьцю ў Беларусі
🏠 Беларусы Польшчы стварылі бясплатны сэрвіс дапамогі тым, хто наймае жытло
📃 Навумчык разьбірае выступ Пуціна і пагрозы для Беларусі. 10 тэзісаў
📺 «Тлумачым з Гурневічам». Як беларусаў вучаць ненавідзець украінцаў. ВІДЭА
🔈 Пуціна задавальняе status quo ў Беларусі з Лукашэнкам — фінскі палітоляг Мошэс пра штогадовае пасланьне Пуціна
Навумчык разьбірае выступ Пуціна і пагрозы для Беларусі
Уладзімір Пуцін прыгразіў «інтэрвэнтам» з Захаду трагічнымі наступствамі. Сёньня расейскі прэзыдэнт выступіў з прамовай перад чальцамі абедзьвюх палат расейскага парлямэнту. Выступ чакаўся настолькі важны, што расейская сетка кінатэатраў арганізавала яго бясплатную трансьляцыю. А што ў выніку атрымалася? Пра гэта разважае госьць «Свабоды Premium» — палітычны камэнтатар Сяргей Навумчык.
https://youtu.be/c69JwIopOWY
Стала вядома, як сваякі загінулых ва Ўкраіне беларусаў, якія ваявалі на баку Расеі, праз суд даказвалі факт іхнай сьмерці
У базе судовых рашэньняў Беларусі знайшлі некалькі спраў, у якіх жыхары Гомельскай вобласьці спрабавалі даказаць факт сьмерці сваякоў, што загінулі ва Ўкраіне.
https://smarturl.click/9zo0j
Улады зьбіраюцца абкласьці падаткамі дадатковыя даходы афіцыянтаў
Супрацоўнікі Міністэрства падаткаў і збораў пакуль ня вызначыліся, да якой крыніцы даходаў можна іх аднесьці. Але працуюць у гэтым кірунку.
https://smarturl.click/aJROb
Больш за 30% беспрацоўных беларусаў — маладыя людзі ад 15 да 29 гадоў, — Белстат
Белстат апублікаваў справаздачу пра занятасьць беларусаў у 2023 годзе. Паводле афіцыйнай статыстыкі, амаль 70% беларусаў занятыя ў эканоміцы краіны, а ўзровень беспрацоўя складае 3,5%. Сярод беспрацоўных больш мужчын, а жанчыны часьцей маюць больш за адну працу:
https://smarturl.click/Adxl9
У Горадні расейца арыштавалі на 10 дзён за кветкі і партрэт Навальнага
20 лютага суд Ленінскага раёна Горадні арыштаваў мужчыну на 10 дзён за тое, што той прыйшоў да расейскага кансуляту і паклаў кветкі і паставіў партрэт палітыка Аляксея Навальнага, піша Hrodna.Life. Яго прызналі вінаватым у «несанкцыянаваным пікетаваньні». На судзе затрыманы прызнаў сваю віну. Вядома, што мужчына жыве ў Расеі.
Палітык Аляксей Навальны памёр 16 лютага ў калёніі ва ўзросьце 47 гадоў.
👉🏻 Хроніка перасьледу 29 лютага (абнаўляецца)
У Эўразьвязе расказалі, колькі беларусаў папрасілі прытулку ў 2023 годзе і колькі яго атрымалі
Летась 5616 беларусаў падалі заяўку на атрыманьне міжнароднай абароны ў 27 краінах ЭЗ, а таксама ў Швайцарыі і Нарвэгіі. Міграцыйныя ўлады гэтых краін разгледзелі 4299 заявак ад беларусаў, станоўчыя рашэньні былі вынесеныя ў 81% выпадкаў — то бок прытулак у Эўразьвязе атрымалі 3482 чалавекі. 2945 заявак яшчэ знаходзяцца на разглядзе.
Часьцей за ўсё беларусы зьвярталіся па міжнародную абарону да ўладаў Польшчы, Нямеччыны і Літвы. Пасьля 2020 году колькасьць заявак ад беларусаў вырасла ў разы:
https://smarturl.click/w94Mn
29 лютага 1468 году выйшаў Судзебнік Казімера — першы звод законаў ВКЛ
Судзебнік, складзены на загад вялікага князя літоўскага Казімера Ягайлавіча, стаў першай спробай кадыфікацыі крымінальнага і працэсуальнага права ВКЛ. Ён быў напісаны на старабеларускай мове, складаўся з 25 артыкулаў і ўсталёўваў адзіныя для ўсёй дзяржавы пакараньні і судовыя працэдуры за асобныя віды злачынстваў. Судзебнік дзейнічаў да стварэньня першага Статуту ВКЛ 1529 году.
Іншыя запамінальныя даты і падзеі 29 лютага — у матэрыяле «Ўжо сёньня» на сайце Свабоды:
https://smarturl.click/1d3ab
Ці гатовае ўкраінскае грамадзтва да працяглай вайны? Тлумачэньне ўкраінскага палітоляга
У якім выпадку Кіеў пойдзе на мірныя перамовы? Пры якіх абставінах Украіна можа нанесьці ўдар па тэрыторыі Беларусі? Ці мае кіраўніцтва Ўкраіны плян Б на выпадак скарачэньня заходняй падтрымкі? —
На гэтыя і іншыя пытаньні Юрыя Дракахруста адказвае ўкраінскі палітоляг, кіраўнік Цэнтру палітычных дасьледаваньняў «Пэнта» Ўладзімір Фясенка.
https://smarturl.click/dpwRk
Новыя законы аб бясьпецы: калі беларусаў могуць паслаць на вайну
Для чаго спатрэбіліся зьмены ў законах аб нацыянальнай бясьпецы, якія сёньня Палата прадстаўнікоў прыняла ў другім чытаньні? Ці пагражае беларусам мабілізацыя? Пра гэта ў праграме «Падзея і камэнтар» на канале Свабода Premium расказвае Рыгор Ніжнікаў, экспэрт Фінскага інстытуту міжнародных справаў.
🎥 https://youtu.be/AGKKXuoPgC4
Выйшла дасьледаваньне ўкраінскага журналіста, якога затрымлівалі на мяжы Польшчы і Беларусі
Папулярнае выданьне «Українська правда» апублікавала дасьледаваньне журналіста Міхаіла Ткача аб гандлі паміж Польшчай і Расеяй у той час, як польска-ўкраінская мяжа застаецца заблякаванай фэрмэрамі з боку Польшчы.
Падчас здымак сюжэту аб транзыце прадукцыі паміж Польшчай і Расеяй празь Беларусь журналістаў затрымалі. Паводле Міхаіла Ткача, абшукалі іх машыну, забралі ўсе карткі памяці з камэр, забралі ўсе тэлефоны, дакумэнты выдалілі частку зьнятага матэрыялу.
Сытуацыю ўлагодзілі пасьля ўмяшаньня пасольства Ўкраіны ў Польшчы. Польскі бок пацьвердзіў, што ўкраінскіх журналістаў даставілі ў пастарунак. Старшы камісар Анджэй Фіёлэк, прэс-сакратар камэнданта паліцыі ваяводзтва ў Любліне, паведаміў, што мужчын даставілі ў пастарунак для высьвятленьня іх асобаў. Празь некалькі гадзін іх адпусьцілі.
Амбасадар Васіль Зварыч у інтэрвію Wirtualna Polska пацьвердзіў, што ўмяшаўся ў справу вызваленьня журналістаў.
«Глядзі, якую дзікасьць прыняў „сонцападобны“». Пагаварылі з былым пракурорам Ракіцкім, які далучыўся да ByPol
Аляксандар Ракіцкі больш за дваццаць гадоў працаваў у органах пракуратуры. У 2021 годзе ён быў блізкі да арышту, але пасьпеў выехаць з краіны.
Цяпер ён — новы твар у ініцыятыве былых сілавікоў ByPol. Ён далучыўся да арганізацыі ў 2023 годзе, а сёлета вырашыў выйсьці зь ценю.
У вялікай размове са Свабодай Ракіцкі расказаў, чым займаўся ў Генэральнай пракуратуры, што за чалавек Андрэй Швед, ці справядлівы яшчэ падзел на «чырвоныя» і «чорныя» калёніі, а таксама як пракурорскія работнікі глядзелі на пратэст 2020 году.
https://smarturl.click/0eBZ5
Ад 1 сакавіка Літва закрыла яшчэ два пункты пропуску на мяжы зь Беларусьсю
Пасьля закрыцьця пунктаў пропуску «Лаварышкі» (зь беларускага боку «Катлоўка») і «Райгорад» («Прывалка») больш за 90 легкавых аўтамабіляў і 620 фур прастойваюць у чэргах на выезд зь Беларусі.
Пра гэта паведамляе Дзяржаўны памежны камітэт.
🇱🇹 Раніцай 1 сакавіка ў двух дзейных пунктах пропуску на мяжы зь Літвой выезду зь Беларусі чакалі па 100 легкавых аўтамабіляў і 1170 грузавікоў.
🇱🇻 На мяжы з Латвіяй, на адзіным адкрытым памежным пераходзе, раніцай пятніцы прастойвала 300 фур, чарга зь легкавікоў не фіксавалася.
🇵🇱 На пункце пропуску з Польшчай «Казловічы» стаіць 70 велікагрузаў. Легкавікі праяжджаюць у Польшчу праз пункт пропуску «Берасьце» — тут выезду зь Беларусі чакае 120 аўтамабіляў.
https://smarturl.click/e509b
Беларускі шаман. Гісторыя сям’і, якая зь Менску пераехала ў лясы Амазоніі
Менчуку Андрэю 41 год. У Беларусі займаўся аздабленьнем інтэр’ераў, працаваў з дэкаратыўнай тынкоўкай. Ягонай жонцы Юліі 28. Мае эканамічную адукацыю, працавала ў бізнэс-хабе «Імагуру». У іх двое дзяцей: Фіёне 6 месяцаў, Макару 3 гады. Паступова ў Андрэя зь Юліяй высьпеў плян кардынальна зьмяніць жыцьцё і сям’я паехала ў Пэру, дзе пасялілася ў доме шамана.
Расказваем іх гісторыю:
https://smarturl.click/kjZY2
Памёр яшчэ адзін высокапастаўлены міліцыянт — цяпер у Берасьці
Праваабаронцы даведаліся пра сьмерць начальніка ўпраўленьня па супрацьдзеяньні кібэрзлачыннасьці Берасьцейскага УУС палкоўніка Андрэя Глінскага. Што пра яго вядома?
https://smarturl.click/w94O4
Пуціна задавальняе status quo ў Беларусі з Лукашэнкам — фінскі палітоляг Мошэс пра штогадовае пасланьне Пуціна
У інтэрвію Юрыю Дракахрусту Аркадзь Мошэс патлумачыў, чаму Пуцін выказваў некаторыя пагрозы і чаму маўчаў пра некаторыя тэмы. Рэч у тым, каб казаць тое, што сытуатыўна больш выгадна Крамлю і маўчаць пра тое, што выклікае ў грамадзтве супярэчлівасьці.
«У канцы прамовы ён сарваўся на параўнаньне з 90-мі гадамі. Ён бы яшчэ з 1913 годам паказьнікі параўнаў», — так фінскі палітоляг адрэагаваў на адсылкі Пуціна да эканамічнага стану насельніцтва.
Інтэрвію: https://smarturl.click/z2dL8
Як беларусаў вучаць ненавідзець украінцаў. ВІДЭА
Нянавісьць да Ўкраіны стала адной з ключавых тэмаў лукашэнкаўскай прапаганды. Журналіст Свабоды Дзьмітры Гурневіч тлумачыць, як літаральна за некалькі дзён «любоў» да Зяленскага з боку Лукашэнкі ператварылася ў нянавісьць да цэлай нацыі. І чаму ўжо трэці год прапаганда даказвае, што за паўднёвай мяжой жывуць не нармальныя людзі, а нацысты. І ўсе гэта за грошы беларускіх падаткаплатнікаў.
ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=tPfCdpz5xfk
Кіраўніца МУС Літвы на мяжы зь Беларусьсю заявіла, што калі будуць новыя пагрозы, будуць новыя абмежаваньні
Міністарка ўнутраных спраў Літвы Агне Білатайце і кіраўнік Службы аховы дзяржаўнай мяжы Рустам Любаеў у чацьвер на памежным пераходзе ў Лаварышках расказалі аб прычынах і наступствах закрыцьця яшчэ двух КПП на мяжы зь Беларусьсю з 1 сакавіка. Рэпартаж Свабоды.
https://smarturl.click/AdxW9
Беларусы Польшчы стварылі бясплатны сэрвіс дапамогі тым, хто здымае жытло і сутыкаецца з праблемай вяртаньня закладу
На сайце kaucja365.pl можна загрузіць сваю дамову арэнды кватэры, і сыстэма з дапамогай штучнага інтэлекту распазнае яе ўмовы і складзе ліст для арэндадаўцы на польскай мове з патрабаваньнем вярнуць заклад, калі той адмаўляецца яго вяртаць з надуманых прычынаў.
Як патлумачыў ідэю стварэньня праекту юрыст Уладзімер Ісаеў, пачалося з таго, што ягонай стрыечнай сястры ва Ўроцлаве не вярнулі каля 700 даляраў закладу, бо яна нібыта зламала імбрык, які 2 гады прастаяў у падвале з прычыны непатрэбнасьці. «Пасьля невялікага дасьледаваньня я зразумеў, што праблема носіць масавы характар», — адзначае ён:
https://smarturl.click/4kO8w
Як Лукашэнка стварае «жалезную заслону»
За апошнія тры гады закрылі больш за палову памежных пунктаў на мяжы Беларусі і ЭЗ, Украіна цалкам закрыла мяжу зь Беларусьсю пасьля ўварваньня расейскіх войскаў з тэрыторыі Беларусі. Расказваем, як Аляксандар Лукашэнка сваёй палітыкай стварае для Беларусі «жалезную заслону».
Лукашэнка абурыўся вынікамі беларускіх футбалістаў і прыгразіў пазбавіць іх ільготаў
«Ніхто не павінен атрымліваць ніякіх шалёных грошай. У адваротным выпадку вы будзеце ўсе пазбаўленыя льготаў. Клюбы на сваіх чыноўнікаў і іншых набліжаных мусяць зарабляць грошы самі. Няхай ідуць і просяць у спонсараў», — заявіў Лукашэнка, назваўшы вынікі беларускіх футбалістаў «нікуды не прыдатнымі»:
https://smarturl.click/JDn6L
«Пры Савецкім Саюзе жа неяк выжывалі». Што цяпер адбываецца з ЛГБТ-супольнасьцю ў Беларусі
Налёт на гей-клюб, адмова ў апэрацыі, звальненьне за антываенную пазыцыю. Расказваем, зь якімі праблемамі сутыкаюцца людзі ЛГБТК+ супольнасьці ў Беларусі:
https://smarturl.click/9zoa5
Галоўнае за 28 лютага
🏥 «Стан Лізы жахлівы, паляпшэньня пакуль няма». Сябра беларускі, згвалтаванай у Варшаве, расказаў навіны ад лекараў
🪖 Палата прадстаўнікоў ухваліла зьмены да законаў, якія тычацца мабілізацыі і правоў іншаземцаў
🚪 У Гомлі сілавікі выламалі дзьверы ў кватэры палітэмігранткі і ўчынілі ператрус
✉️ «Пражыць 6 гадоў выглядае складанай задачай». Рыгор Кастусёў даслаў ліст з-за кратаў
⛓ Вольгу Брыцікаву будуць судзіць у закрытым рэжыме. Прызначылі новы суд над Вольгай Маёравай
🎙 «Глядзелі адзін на аднаго і плакалі». Сын памерлага палітвязьня Ледніка пра апошнюю размову з бацькам
🪙 У студзені ў Беларусі зьнізіліся сярэднія заробкі, найбольш у ІТ
📲 «Вас дэпартуюць». Беларусам у Літве масава тэлефануюць, прадстаўляючыся Дэпартамэнтам міграцыі
🔔 «Лукашэнка сам у Беларусі робіць тое, што Расея штыкамі ва Ўкраіне», — аналітык Фінскага інстытуту міжнародных справаў
📕 «Гісторыя на Свабодзе». Беларусаў ніколі не зьнішчалі за тое, што яны беларусы, — Леанід Сьмілавіцкі пра генацыд у Другую сусьветную вайну
Ліза, дыхай. Згвалтаваная беларуска ў коме — салідарнасьць і страх
«Я шмат разоў гаварыла пра гэта з дактарамі, але так і не зразумела, ці чуюць штосьці людзі ў коме. І я ня ведаю, ці можаш ты штосьці ўсьведамляць пасьля працяглага кіслароднага галаданьня. Спадзяюся, табе не балюча і ня страшна. Данаціць — гэта, падобна, адзіная канструктыўная дзейнасьць, на якую мы цяпер здольныя», піша Наста Захарэвіч.
https://smarturl.click/9zovy
Беларуская мытня павялічыць колькасьць супрацоўнікаў на апошніх дзейных прапускных пунктах на мяжы зь Літвой
Як стала вядома раней, 1 сакавіка Літва ў аднабаковым парадку перакрые пункты пропуску Райгорад/Прывалка і Лаварышкі/Катлоўка.
https://smarturl.click/pp2BA