17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
У Вільні пачаўся Тыдзень беларускай культуры
З 9 па 15 верасьня ў Цэнтры беларускай культуры і супольнасьці ў Вільні праходзіць Тыдзень беларускай культуры. Дзень шляхетнай культуры і традыцыйнае сьвяткаваньне беларускага «Багача», кірмаш кніг і вырабаў народнай творчасьці, прэзэнтацыі кніг, лекцыі і шмат іншага — расказваем, якія імпрэзы чакаюцца:
https://smarturl.click/dpZZz
Дакумэнты на польскую гасьцявую візу беларусы, старэйшыя за 60 гадоў, могуць падаць без рэгістрацыі
Зь 9 верасьня заяўнікі, старэйшыя за 60 гадоў, могуць ажыцьцяўляць падачу дакумэнтаў на візу па запрашэньні ад дзяцей і ўнукаў, завераным у ваяводзтве, без папярэдняй рэгістрацыі ва ўсіх візавых цэнтрах Польшчы:
https://smarturl.click/qleZp
За 8 верасьня ў Беларусі ліквідавалі дзясяткі пажараў у лясах і на тарфяніках
За нядзелю ў беларускіх лясах ліквідавалі 16 лясных пажараў, а таксама 5 пажараў тарфянікаў і 73 пажары травы і кустоў, паведамляе МНС Беларусі. Агульная плошча лясных пажараў склала 5,35 гэктара, тарфяных — 0,097 га, пажараў травы і кустоў — амаль 12 га.
Папярэджаньне з чырвоным узроўнем пажарнай небясьпекі ў Гомельскай і Магілёўскай абласьцях дзейнічае да 10 верасьня. У большасьці раёнаў Беларусі дзейнічае забарона на наведваньне лясоў, у астатніх раёнах уведзеныя абмежаваньні:
https://smarturl.click/jkeez
Менш фэстываляў і школ, больш кантролю і абмежаваньняў. Што ў Беларусі засталося ад «сацыяльнай дзяржавы»?
Шмат гадоў беларускія чыноўнікі казалі, што Беларусь сацыяльная дзяржава, а абарона інтарэсаў грамадзян — прыярытэт для ўлады. Закрыцьцё ВНУ, недахоп мэдыкаў і праблемы зь лекамі: расказваем, як беларускія ўлады ўсё больш абмяжоўваюць правы грамадзян у апошнія гады:
https://smarturl.click/yqeyp
Сёньня гадавіна другіх прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі, на якіх адзіным кандыдатам ад апазыцыі быў Уладзімер Ганчарык
9 верасьня 2001 году ў Беларусі адбыліся другія прэзыдэнцкія выбары. Пераможцам на іх абвясьцілі Аляксандра Лукашэнку.
Апазыцыянэры Зянон Пазьняк і Міхаіл Чыгір ня трапілі ў бюлетэні, апанэнты Юры Захаранка і Віктар Ганчар зьніклі ў 1999 годзе. Адзіным кандыдатам ад апазыцыі тады стаў Уладзімер Ганчарык.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/YzVbj
НАУ перадала МЗС Польшчы сьпіс з «20 сілавікоў і 26 прапагандыстаў» для ўвядзеньня новых санкцый за міграцыйны крызіс
Народнае антыкрызіснае ўпраўленьне (НАУ) перадала ў Міністэрства ўнутраных справаў Польшчы матэрыялы для ўвядзення новых пэрсанальных санкцый супраць датычных да міграцыйнага крызісу на мяжы, паведамляе прэс-служба НАУ.
«Фактычнае ажыцьцяўленьне незаконнага перасячэньня мігрантамі дзяржаўнай мяжы адбываецца пад кіраўніцтвам вышэйшых службовых асобаў Дзяржаўнага памежнага камітэта Рэспублікі Беларусь, падпарадкаваных асабіста Лукашэнку», — гаворыцца ў рэлізе.
Таксама перададзены «адпаведныя дадзеныя на прапагандыстаў рэжыму Лукашэнкі, якія ажыцьцяўляюць інфармацыйнае суправаджэньне гэтай «гібрыднай агрэсіі». https://smarturl.click/5O60J
Рэпартаж з фэстывалю беларускай музыкі «Грай»
У Варшаве прайшоў фэстываль беларускай музыкі «Грай». На сцэне выступілі вядомыя беларускія музыкі і маладыя беларускія выканаўцы, а таксама прайшоў аўкцыён у падтрымку палітвязьняў.
У Латвіі разьбіўся расейскі бесьпілётнік, які мог заляцець зь Беларусі
Інцыдэнт адбыўся 7 верасьня ў Рэжыцкім (Рэзэкнэ) краі Латвіі, паведамілі ў Міністэрстве абароны краіны. Як сьцьвярджаецца, ён мог прыляцець з тэрыторыі Беларусі. Аб пацярпелых і пашкоджаньнях не паведамляюць.
Латвійскія вайскоўцы й іншыя ўпаўнаважаныя службы праводзяць расьсьледаваньне. У Міністэрстве абароны адзначылі, што апавясьцілі камандаваньне NATO пра здарэньне, на ўсходняй мяжы Латвіі былі ўзмоцненыя сілы супрацьпаветранай абароны.
Латвійскі прэзыдэнт Эдгар Рынкевіч пацьвердзіў інфармацыю аб падзеньні бесьпілётніка, дадаўшы, што колькасьць такіх інцыдэнтаў расьце на ўсходнім флянзе Альянсу. https://smarturl.click/ZyRdY
Невядомыя вандалы зьнішчылі крыжы і стэнды ў «Віцебскіх Курапатах»
Аб гэтым расказаў стваральнік ініцыятывы «Хайсы — віцебскія Курапаты» Ян Дзяржаўцаў са спасылкай на сябраў ініцыятыўнай групы.
Дзяржаўцаў піша ў Фэйсбуку пра тое, што «зьнішчаныя ўсе 8 мэталічных указальнікаў, якія служылі арыенцірамі да магіл, у якіх ляжалі ахвяры камуністычнага тэрора».
Паводле інфармацыі Дзяржаўцава, зьнішчаныя 26 крыжоў разам з шыльдамі, а таксама стэнды, якія інфармавалі пра расстрэлы нявінных грамадзянаў пад час сталінскага тэрора.
Фота: старонка ў Facebook «Хайсы — віцебскія Курапаты» https://smarturl.click/712V7
«Як і 500 гадоў таму, праўда і справядлівасьць на нашым баку», — Ціханоўская да Дня вайсковай славы
Лідэрка дэмакратычных сілаў Беларусі Сьвятлана Ціханоўская павіншавала беларусаў зь Днём вайсковай славы.
«Сёньня мы адзначаем Дзень беларускай вайсковай славы — дзень, калі наш народ здабыў адну з найслаўнейшых перамогаў у сваёй гісторыі. У 1514 годзе ў Аршанскай бітве нашыя продкі здолелі на доўгі час спыніць тыя ж самыя захопніцкія амбіцыі Расейскай дзяржавы, зь якімі сучасны свет змагаецца сёньня», гаворыцца ў звароце Ціханоўскай. https://smarturl.click/ZyR4Y
«Я вельмі ганаруся сабой». Беларуская тэнісістка Арына Сабаленка ўпершыню ўзяла тытул на US Open
Арына Сабаленка, абгуляўшы амэрыканку Джэсіку Пегулу (7:5, 7:5), узяла тытул на US Open.
З тытулаў «Вялікага шлема» Сабаленка да гэтага брала толькі Australian Open у 2023 і 2024 гадах.
«Калі ты працуеш і ахвяруеш усім дзеля мары, то аднойчы ты яе ўвасобіш», — сказала яна пасьля перамогі.
Аляксандар Лукашэнка павіншаваў Сабаленку, зьвярнуўшыся да яе на «ты»: «У напружаных паядынках з лідэрамі сусьветнага рэйтынгу ты праявіла ўсе свае найлепшыя спартыўныя якасці».
Арына Сабаленка зазнала вострую крытыку за сваю палітычную пазыцыю, а менавіта за падтрымку палітыкі Аляксандра Лукашэнкі на радзіме і маўчаньне адносна расейскай ваеннай агрэсіі ва Ўкраіне. Фота: Reuters. https://smarturl.click/Q1Ej0
Паэт Мікола Папека пра мары ў турме і аднаўленьне на эміграцыі сваёй Мядовай прэміі
Былы палітвязень паэт Мікола Папека аднавіў на Беласточчыне заснаваную ім асабіста літаратурную Мядовую прэмію.
Пагаварылі зь ім пра расстаньне зь сям’ёй і пчоламі, жыцьцё ў выгнаньні, дзе не чуваць роднае мовы, рэабілітацыю мёдам з уласнага пчальніку, аднаўленьне ў эміграцыі Мядовай прэміі ды ўмовы яе вяртаньня на радзіму:
https://smarturl.click/VDA8b
Горадзенскі актывіст, на якога завялі «завочную» крымінальную справу, знайшоў сваю маёмасьць на сайце канфіскату
Пра завядзеньне «завочнай» крымінальнай справы супраць Сяргея Верамеенкі стала вядома ў сакавіку. Пазьней сям’я выпадкова пабачыла, што яе маёмасьць прадаецца на сайце «Белюрзабесьпячэньня»: мэбля, пральная машына, лядоўня, фатэлі, столікі, люстэрка. Гэта значыць, маёмасьць канфіскаваная. Якім рашэньнем — Верамеенка ня ведае. Лядоўню ўжо прадалі, хаця не было ніякіх судоў:
https://smarturl.click/4k1q1
У Гомельскай вобласьці гараць тарфянікі. Мясцовыя ўлады супакойваюць, Літва рэкамэндуе сваім жыхарам засьцерагчыся
Смуга і пах у Гомельскай вобласьці ўзьніклі ў выніку ўзгараньня тарфянікаў і «гаспадарчай дзейнасьці насельніцтва ва ўмовах зацішнага надвор’я», заявіла абласное ўпраўленьне МНС. Ведамства сьцьвярджае, што «перавышэньняў гранічна дапушчальных канцэнтрацый забруджвальных рэчываў у атмасфэры ня выяўлена, усе паказчыкі ў норме».
Мінлясгас паведаміў пра поўную забарону наведваньня лясоў у большай частцы рэгіёнаў краіны.
Тым часам Нацыянальны цэнтар кіраваньня крызіснымі сытуацыямі Літвы ўвечары папярэдзіў, што тарфяныя і лясныя пажары ў Беларусі выклікалі пах гару і забруджваньне паветра, і рэкамэндаваў людзям з групы «менш знаходзіцца на вуліцы, зачыняць вокны, часьцей прыбіраць у памяшканьнях»:
https://smarturl.click/Q1E4R
Беларуска ў Італіі атрымала першы пашпарт замежніка бяз статусу міжнароднай абароны
На гэтым тыдні беларуска бяз статусу міжнароднай абароны атрымала пашпарт замежніка. Гэта першы вядомы такі выпадак, паведамляе Народная амбасада Беларусі ў Італіі.
У Італіі выдачу праязнога дакумэнту для iншаземцаў рэгулюе арт. 24 дэкрэту 251/2007, паводле якога, дакумэнт выдаюць іншаземцам, якія маюць статус дадатковай абароны, прычым пры ўмове найўнасьці важкіх прычын, якія не дазваляюць запытаць пашпарт у дыпляматычных органах краіны грамадзянства:
https://smarturl.click/712el
На лаве падсудных — 10 чалавек: у Берасьці пачаўся новы масавы суд за ўдзел у пратэстах 2020 году
У Ленінскім раённым судзе Берасьця 9 верасьня паралельна распачаліся два судовыя працэсы паводле ч. 1 арт. 342 КК (актыўны ўдзел у дзеяньнях, што груба парушаюць грамадскі парадак). Агулам судзяць 10 чалавек. Толькі з 2-га па 6 верасьня па ўсёй Беларусі паводле гэтага артыкулу судзілі мінімум 33 чалавекі:
https://smarturl.click/vweJg
У Горадні разглядаюць пазоў аб несапраўднаcьці дамовы па продажы маёмасьці журналісткі Ірыны Чарняўкі
Суд Кастрычніцкага раёну Горадні 9 верасьня разгледзіць пазоў пракуратуры горада аб прызнаньні несапраўдным продажу маёмасьці журналісткі Ірыны Чарняўкі (на фота), жонкі палітвязьня Паўла Мажэйкі, на якую завочна завялі крымінальную справу за садзейнічаньне «экстрэмісцкай дзейнасьці». Пазоўнікам у справе выступіла пракуратура Горадні і Міністэрства фінансаў Беларусі:
https://smarturl.click/gpeRw
У Менску пачынаецца яшчэ адзін працэс за дапамогу палітвязьням, судзяць пэнсіянэрку
62-гадовую Алену Тоцкую затрымалі 23 студзеня 2024 году падчас рэйду КДБ за прадуктовую дапамогу ад ініцыятывы INeedHelpBY. Яе абвінавачваюць у «садзейнічаньні экстрэмісцкай дзейнасьці». Жанчына раней працавала на дзяржаўнай службе, аднак у 2020 годзе стала актывісткай і валянтэркай.
Яе справу разглядае Вячаслаў Тулейка ў Менскім абласным судзе:
https://smarturl.click/Ee990
Дзяржсакратар Савета бясьпекі Беларусі распавёў, колькі вайскоўцаў цяпер ля мяжы з Украінай. Лукашэнка называў у разы большыя лічбы
Аляксандар Вальфовіч у эфіры дзяржаўнага тэлеканалу АНТ заявіў, што Ўкраіна трымае побач зь беларускай мяжой групоўку ў 14 тысяч вайскоўцаў. Беларуская групоўка сіл, паводле яго ў разы меншая — прыкладна 4,5 тысячы вайскоўцаў.
У сярэдзіне жніўня Аляксандар Лукашэнка ў інтэрвію тэлеканалу «Россия» заявіў, што Ўкраіна трымае каля межаў зь Беларусьсю больш за 120 тысяч вайскоўцаў, а Беларусь перакінула да мяжы «амаль траціну войска». (колькасьць беларускага войска — каля 65 тыс. чалавек):
https://smarturl.click/XyQaM
Кандыдат ад апазыцыі на нядаўніх прэзыдэнцкіх выбарах у Вэнэсуэле прыляцеў у Гішпанію пасьля ўцёкаў з радзімы
Самалёт Ваенна-паветраных сілаў Гішпаніі з Эдмунда Гансалесам прызямліўся на авіябазе Тарэхон у Мадрыдзе, дзе яму будзе прадастаўлены палітычны прытулак, паведамляе ВВС.
Раней улады Вэнэсуэлы выдалі ордэр на яго арышт. Гансалес на працягу некалькіх дзён знаходзіўся ў гішпанскай амбасадзе ў Каракасе. Па словах віцэ-прэзыдэнта Вэнэсуэлы Дэльсі Радрыгес, палітык запытаў у Гішпаніі палітычны прытулак. Радрыгес дадала, што ўрад дазволіў Гансалесу пакінуць краіну дзеля аднаўленьня «палітычнага міру і спакою». https://smarturl.click/opegB
Асноўныя падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 8 верасьня
У Латвіі разьбіўся расейскі бесьпілотнік, які мог заляцець зь Беларусі
«Як і 500 гадоў таму, праўда і справядлівасьць на нашым баку», — Ціханоўская да Дня вайсковай славы
«Я вельмі ганаруся сабой». Беларуская тэнісістка Арына Сабаленка ўпершыню ўзяла тытул на US Open
На Гомельшчыне і Магілёўшчыне захоўваецца надзвычайная небясьпека пажараў, у Менску — смог
Беларускае войска. Моўны ТЭСТ
Паэт Мікола Папека пра мары ў турме і аднаўленьне на эміграцыі сваёй Мядовай прэміі
Вандалы зьнішчылі крыжы і стэнды ў «Віцебскіх Курапатах»
На Гомельшчыне і Магілёўшчыне захоўваецца надзвычайная небясьпека пажараў
Гэта вынікае з паведамленьня Гомельскага абласнога ўпраўленьня МНС. На працягу сутак з 6 гадзін 7 верасьня ліквідаваныя тры лясныя пажары на агульнай плошчы 3,35 га на тэрыторыі Лельчыцкага і Жыткавіцкага раёнаў Гомельскай вобласьці, адзін тарфяны пажар на плошчы 0,0075 га на тэрыторыі Калінкавіцкага раёна і 17 пажараў травы і кустоўя на агульнай плошчы 6,705 га на тэрыторыі іншых раёнаў.
Тым часам, смог і пах гару 8 верасьня назіраецца ў Менску.
Архіўнае фота. https://smarturl.click/XyQbQ
Прадстаўнік Мінабароны расказаў, як мадэрнізуюць беларускія танкі, каб абараніць ад дронаў
Пасьля пачатку паўнаммаштабнай вайны Расеі супраць Украіны «дзеяньні танкавых падразьдзяленьняў і іх тактыка сур’ёзна зьмяніліся», — заявіў начальнік бранятанкавага ўпраўлення Мінабароны Беларусі Віталь Кільчэўскі ў інтэрвію праграме «Арсэнал» на тэлеканале «Беларусь 1» 8 верасьня.
Паводле яго, танк «застаўся той баявой сілай, якой быў увесь час, аднак яго аблічча значна зьмянілася», сказаў Кільчэўскі.
Прадстаўнік ведамства паведаміў аб мадэрнізацыі танкавага парку беларускай арміі, у тым ліку з ужываньнем «мер абароны» ад бесьпілётных лятальных апаратаў. https://smarturl.click/Q1E60
Кіраўнікі МІ-6 і ЦРУ высока ацанілі апэрацыю УСУ ў Курскай вобласьці
Кіраўнікі выведных ведамстваў ЗША і Вялікай Брытаніі Ўільям Бэрнз і Рычард Мур назвалі пачаты месяц таму наступ украінскіх войскаў у расейскай Курскай вобласьці значным тактычным посьпехам Кіева.
Паводле іх, гэты посьпех прадэманстраваў слабасьці расейскай арміі і мог прымусіць жыхароў Расеі пераасэнсаваць сваё стаўленьне да вайны ва Ўкраіне. Кіраўнікі спэцслужбаў ЗША і Брытаніі — блізкіх саюзьнікаў — выступілі ў Лёндане на мерапрыемстве, арганізаваным газэтай Financial Times. Агенцтвы адзначаюць, што такое сумеснае выступленьне — падзея беспрэцэдэнтная. https://smarturl.click/ba148
Беларускае войска. Моўны ТЭСТ
У Дзень беларускай вайсковай славы ўспамінаем перамогу нашых войскаў над маскоўскімі захопнікамі пад Воршай 8 верасьня 1514 году, ушаноўваем усіх герояў збройнае барацьбы за свабоду Беларусі, нагадваем беларускія вайсковыя традыцыі. Моўны ТЭСТ пра беларускае войска. https://smarturl.click/mpea5
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Што дрэннага ў тым, каб грамадзкія арганізацыі знаходзілі сабе фінансаваньне за мяжой?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Для дзяржавы, асабліва небагатай, цалкам карысная справа, калі людзі самі ствараюць, напрыклад, дзіцячы госьпіс або ахоўваюць прыроду, разьвіваюць нацыянальную культуру і знаходзяць на гэта замежнае фінансаваньне. Інакш нічога гэтага не было б, бо ў дзяржавы на гэта няма грошай. Гэта дрэнна толькі для таталітарнага рэжыму, які больш за ўсё на сьвеце баіцца самастойнай актыўнасьці людзей і праз татальны кантроль са зброяй у руках трымаецца пры ўладзе насуперак усім магчымым законам.
Сёньня — 510-годзьдзе бітвы пад Воршай, Дзень беларускай вайсковай славы
8 верасьня 1514 году пад Воршай, на рацэ Крапіўне, адбылася бітва вайны Маскоўскай дзяржавы зь Вялікім Княствам Літоўскім, у якой войска ВКЛ пад кіраўніцтвам Канстанціна Астроскага разьбіла войска Масковіі. Аршанская бітва — адна з найбуйнейшых бітваў на тэрыторыі Эўропы ў пачатку XVI ст.
У Беларусі нацыянальна арыентаваная частка грамадзтва з пачатку 1990-х адзначае гэтую дату як Дзень беларускай вайсковай славы.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/ppea7
Нядопуск назіральнікаў, «карусель», электроннае галасаваньне і дзеці на ўчастку: як праходзяць рэгіянальныя выбары ў Расеі
У першы дзень галасаваньня на рэгіянальных выбарах у Расеі масава не дапускалі назіральнікаў, была зафіксавана як мінімум адна «карусель» і адзін выпадак скупкі галасоў. «Агентство» паведамляе пра масавы прывод на выбарчыя ўчасткі выхаванцаў дзіцячых садкоў. Ужо звыклым мэтадам прымусу да галасаваньня ў Расеі стала электроннае галасаваньне:
https://smarturl.click/0eX4p
Моўны актывіст даслаў у шэраг райвыканкамаў просьбы памяняць расейскамоўныя шыльды на беларускамоўныя. Што яму адказалі
Беларускі моўны актывіст Ігар Случак, які раней зьвяртаўся ў шэраг райвыканкамаў з просьбай памяняць расейскамоўныя шыльды з назвамі вуліц і іншых геаграфічных аб’ектаў на беларускія, атрымаў за апошні час атрымаў шэраг адказаў ад мясцовых уладаў. Сярод іх — як станоўчыя, так і адмоўныя:
https://smarturl.click/aJwZJ
Сілавікі ў Баранавічах затрымалі двух былых вайскоўцаў, якія ў 2020 годзе падтрымалі пратэсты
Відэа зь імі апублікаваў тэлеграм-канал, блізкі да сілавікоў. Адзін з затрыманых у відэа кажа, што служыў ва ўнутраных войсках МУС, але пасьля 9 жніўня 2020 году спаліў форму і зьняў гэта на відэа, бо ў яго «была вялікая крыўда на калег».
Другі затрыманы кажа, што служыў у вайсковай частцы № 25887, а ў 2020-ым вырашыў звольніцца з войска і запісаў відэа пра гэта. У роліку паказваюць урывак відэа, на якім мужчына ў форме кажа, што «яму вельмі сорамна» за тое, што «дапусьціў ўжываньне сілы ў дачыненьні да мірных грамадзян».
Дзе цяпер затрыманыя і ў чым дакладна іх абвінавачваюць, невядома.
👮🏻♂️ Хроніка перасьледу 7 верасьня. Абнаўляецца