17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Тыдзень на Свабодзе: узгадваем галоўнае
🔹 Рэформы, страта самакіраваньня, раскол? Расказваем, што адбываецца з палком імя Каліноўскага
🔹 (Не)падпісанты за Лукашэнку, ураджэнцы Расеі: хто прадстаўляе Беларусь на Алімпіядзе-2024
🔹 Выбары ў ЗША. Чаго чакаць беларусам, калі а) Трамп ізноў стане прэзыдэнтам і б) калі выйграе кандыдат ад дэмакратаў
🔹 «Самалёт да Барсэлёны — у 2,5 раза таньней, чым аўтобус да Вільні». Як беларусы дабіраюцца зь Менску да Вільні і Варшавы
🔹 Чаму заходнія турысты едуць у Беларусь? Пра гэта ў відэа вам раскажуць і яны самі
💌 Больш цікавых публікацый і відэа мінулага тыдня — у нашай суботняй рассылцы. Падпісвайцеся, так вы нічога не прапусьціце: http://eepurl.com/ijMaIv
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Ці можна сказаць, што на Захадзе больш цэняць расейскую літаратуру, а ў Расеі заходнюю?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
На Захадзе расейская літаратура зусім не на першым месцы, і цэняць яе найбольш як папярэджаньне і перасьцярогу: так жыць нельга. А ў Расеі заходнюю літаратуру чытаюць як недасяжную мару — пра тое, як самі жыць ня будуць ніколі.
Пуцін і Лукашэнка, якіх магло ня быць. Як пачынаюцца і чым заканчваюцца бессэнсоўныя войны, што не былі непазьбежнымі
Калі на пачатку 90-х гадоў разбураўся СССР, мала хто быў заклапочаны тым, што з прыніжанай, дэзарыентаванай і азлобленай Расеяй з высокай ступеньню імавернасьці можа адбыцца прыблізна тая ж гісторыя, што зь Нямеччынай пасьля Першай сусьветнай вайны.
https://smarturl.click/vwDw5
Затрымалі мужчыну, які апублікаваў відэаролік з чаргой у ДАІ ў Горадні
Відэа, якое выклаў мужчына, апублікавалі таксама розныя інтэрнэт-рэсурсы. Набліжаны да сілавікоў канал паведаміў, што мужчыну, які апублікаваў відэа, затрымлівалі байцы атраду спэцыяльнага прызначэньня «Тайфун».
https://smarturl.click/0e4M8
Галоўныя падзеі і тэксты пятніцы, 26-га ліпеня
Добрыя навіны тыдня. IT для студэнтаў з аўтызмам, беларуская мова ў Кіеўскім ўнівэрсытэце
У Менску судзяць пяць чалавек у справе аб «падрыхтоўцы тэракту ў Дзень Перамогі»
Праваабаронцы прызналі палітвязьнямі яшчэ 7 чалавек
Палітвязьням, у якіх заканчваюцца тэрміны, прапанавалі напісаць прашэньні аб памілаваньні
На дзяржаўнай тэлевізіі паказалі асуджанага на сьмяротнае пакараньне немца Крыгера
Нямеччына выказалася пра інтэрвію з асуджаным на сьмяротную кару немцам
У энэргетыцы, пастаўках нафты і газу Беларусь, па сутнасьці, ператварылася ў суб’ект Расеі, — Раманчук
«Некалі абураліся, што 16 эўра дорага». Колькі цяпер каштуюць квіткі зь Менску да Вільні
«Няма грошай і канкурэнцыі». Што адбылося зь беларускім спортам за чатыры гады
«ПіК Свабоды». Экс-капітан зборнай Кацярына Сныціна: беларускіх спартоўцаў нельга пускаць на Алімпіяду
Указы Лукашэнкі ствараюць праблемы для 1400 беларусаў у Чарнагорыі
Сікорскі сказаў, што Польшча не абмяжуе ўезд асабістых аўтамабіляў зь беларускай рэгістрацыяй
Пра гэта паведаміў Павал Латушка пасьля тэлефоннай размовы зь міністрам замежных справаў Польшчы. Гутарка адбылася з ініцыятывы польскага міністра.
https://smarturl.click/JD8GD
Эўразьвяз пералічыў на патрэбы Ўкраіны 1,5 млрд эўра даходаў ад сродкаў Расеі
Пра перавод сродкаў паведаміла кіраўніца Эўракамісіі Урзуля фон дэр Ляен. Яна адзначыла, што грошы будуць накіраваныя на абарону і рэканструкцыю Ўкраіны.
«Няма лепшага сымбаля і ўжытку грошам Крамля, чым зрабіць Украіну і ўсю Эўропу больш бясьпечным месцам для жыцьця», — гаворыцца ў яе заяве.
https://smarturl.click/Da5AE
Падпісвайцеся на Свабоду ўradio_svaboda"> TikTok!
Нашыя журналісты публікуюць там унікальныя кароткія відэа, інфаграфіку і карткі на розныя тэмы. Цікавае за апошні тыдзень:
👉🏻 «Хапун» у Беларусі — зьява ня новая. radio_svaboda/video/7394513193109851397">Узгадваем разгон нелегальнага зьезду беларускіх настаўнікаў на чале зь Якубам Коласам у ліпені 1906 году (глядзіце на відэа вышэй 👆🏻)
👉🏻 Хто такая Камала Гарыс: radio_svaboda/video/7394889989835836678">расказваем пра магчымую кандыдатку на пост прэзыдэнта ЗША ад Дэмакратычнай партыі
👉🏻 На волю выйшла палітзьняволеная Дар’я Лосік. radio_svaboda/video/7395270696554794246">Распавядаем яе гісторыю
👉🏻 Эканоміка на Свабодзе: radio_svaboda/video/7395637140148784390">тлумачым проста, што такое дэпазыт
👉🏻 «Украінцы спрабавалі нас памірыць».radio_svaboda/photo/7395559394823474438"> Пра сутнасьць канфлікту і рэформы ў палку Каліноўскага
👉🏻 «Подзьвіг мой неўміручы». radio_svaboda/photo/7394034016858541317">Знакамітаму пэрформансу мастака Алеся Пушкіна споўнілася 25 гадоў: як гэта было
У Францыі перад адкрыцьцём Алімпіяды невядомыя пашкодзілі сетку чыгунак, парушаны рух цягнікоў
Пацярпелі Атлянтычная, Паўночная і Ўсходняя высакахуткасныя лініі. У кампаніі заявілі, што падпалы былі зьдзейсьненыя наўмысна. Усяго іх было тры — на лініях, якія ідуць на захад, поўнач і ўсход ад Парыжу, а чацьвёрты падпал (на лініі, якая вядзе на поўдзень) удалося перадухіліць.
https://smarturl.click/aJGkg
У Менску судзяць пяць чалавек у справе аб «падрыхтоўцы тэракту ў Дзень Перамогі»
У выпадку прызнаньня віны падсудным пагражае да 20 гадоў зьняволеньня.
https://smarturl.click/e5G85
На дзяржаўнай тэлевізіі паказалі асуджанага на сьмяротнае пакараньне немца Крыгера
Сюжэт на 17 хвілін выйшаў пад загалоўкам «Споведзь нямецкага тэрарыста, прыгаворанага да сьмерці». Яго зьмест пераказвае выданьне «Позірк».
Маналёг і сам сюжэт завяршаецца прызнаньнем Крыгера ў тым, што яму «вельмі страшна».
https://smarturl.click/ny4v6
«Няма грошай і канкурэнцыі». Што адбылося зь беларускім спортам за чатыры гады
Ад жніўня 2020 году беларускі спорт апынуўся ў ізаляцыі. Многія спартоўцы ня могуць выступаць на міжнародных спаборніцтвах, а замест гэтага змагаюцца ў расейскіх чэмпіянатах. Спартоўцам адзінкавых відаў усё яшчэ даступныя міжнародныя арэны. Паглядзелі, дзе беларусы ўсё яшчэ могуць выступаць і ці ёсьць у іх посьпехі. https://smarturl.click/2qJxZ
Больш за палову беларусаў штомесяц ці час ад часу сутыкаюцца зь недахопам грошай, — апытаньне
Больш за палову апытаных прызналі, што сутыкаліся з сытуацыяй недахопу грошай да атрыманьня наступнага даходу (заработнай платы, пэнсіі, стыпэндыі, сацыяльных выплат). Зь іх 13,4% сутыкаюцца зь недахопам сродкаў штомесяц, 40,3% — час ад часу, 9,6% — адзінкава. Падчас апытаньня 9,5% беларусаў прызналіся, што іх выдаткі «значна» перавышаюць даходы, «часам перавышалі» — 22,3%.
Што яшчэ паказала апытаньне: https://smarturl.click/9zJ04
Галоўнае за 25 ліпеня
🇺🇦 Ва Ўкраіне актывісты патрабуюць расьсьледаваць дзейнасьць беларускага «караля кантрабанды»
📑 «Тэхнічная памылка». У справаздачы пра збор маратону салідарнасьці заўважылі вялікую суму на адміністрацыйныя расходы
👮🏻♂️Масава перасьледуюць супрацоўнікаў «БелОМА» і «Пеленг»; на маці і цёткі анархіста Францкевіча завялі крымінальную справу
📝 У Беларусі зьмянілі правілы абмену валют
💰 «Рубель будзе паступова таньнець да канца году». Што адбываецца з курсам валют
👫 «Украінцы спрабавалі нас памірыць». Шараговыя ваяры палка Каліноўскага расказалі пра сутнасьць канфлікту ў структуры
📚 Былы палітвязень напісаў кнігу пра дэградацыю людзей у беларускіх калёніях і свой турэмны шлюб
👫 Артыкул 411. Як улады знаходзяць прычыну не выпускаць на волю палітвязьняў, калі тыя ўжо адбылі тэрміны
🎥 Навошта стварылі рух «Каліноўцы» і што адбываецца з ПКК? — Абмяркоўваем з экс-камандзірам палка Каліноўскага
🇺🇸 Чаго чакаць беларусам, калі прэзыдэнтам ЗША абяруць кандыдата Дэмакратычнай партыі: тлумачыць Юры Дракахруст
✍🏻 Быў. Ёсьць. Будзе. Ці змог бы Ўладзімер Караткевіч адбыцца ў сёньняшняй Беларусі: піша Сяргей Дубавец
Што адбываецца з Палком Каліноўскага?
Экс-камандзір палку Каліноўскага Дзяніс («Кіт») Прохараў стаў адным з заснавальнікаў грамадзкага руху «Каліноўцы». Асноўная місія новага руху — супрацьстаяньне расейскай агрэсіі ва Ўкраіне і вызваленьне Беларусі ад рэжыму Лукашэнкі. У інтэрвію «Свабодзе» ён расказаў, чаму больш не камандзір ПКК, ці ёсьць канфлікт у палку і чым будзе займацца новы грамадзкі рух:
🎥 ВІДЭА гутаркі цалкам: https://youtu.be/NOeBr05zLAw
Што думаюць людзі на вуліцах Парыжу пра забарону беларускім і расейскім спартоўцам удзельнічаць у сёлетніх Алімпійскіх гульнях пад дзяржаўнымі сьцягамі.
Нагадаем, што Міжнародны алімпійскі камітэт дапусьціў да ўдзелу ў гульнях 17 беларускіх і 12 расейскіх спартоўцаў, а прыехала іх у Парыж яшчэ менш. Яны будуць выступаць як індывідуальныя нэўтральныя атлеты.
Амэрыканскі гісторык Снайдэр расказвае пра «новае паганства». Пры чым тут Маск, Пуцін і Трамп?
У сваёй лекцыі прафэсар Ейльскага ўнівэрсытэту прапануе альтэрнатыўны погляд на посьпех сучасных правых рухаў. На ягоную думку, іх нельга назваць кансэрватыўнымі і яны не прапануюць сваім прыхільнікам істотных эканамічных выгадаў. Снайдэр таксама праводзіць нечаканыя паралелі паміж ладам жыцьця ў паганскія часы — найперш у Паўночнай Эўропе тысячу гадоў таму — і такімі зьявамі, як глябальнае пацяпленьне ці альгарытмы сучасных сацыяльных сетак.
https://smarturl.click/Q1413
34 гады таму прынялі Дэклярацыю аб дзяржаўным сувэрэнітэце Беларусі
27 ліпеня 1990 году Вярхоўны Савет БССР прыняў Дэклярацыю аб дзяржаўным сувэрэнітэце Беларускай ССР, якая 25 жніўня наступнага году атрымала канстытуцыйны статус.
https://smarturl.click/ba7a1
Гарыс дамагаецца неадкладнага спыненьня вайны на Блізкім Усходзе, Трамп — ва Ўкраіне
Віцэ-прэзыдэнтка Камала Гарыс паабяцала «не маўчаць» пра пакуты ў Газе падчас вайны паміж Ізраілем і ХАМАС. Дональд Трамп расказаў у інтэрвію тэлеканалу Fox News пра сваю нядаўнюю гутарку з прэзыдэнтам Украіны Ўладзімірам Зяленскім.
https://smarturl.click/71YMe
Украінскі суд зьняў арышт з маёмасьці «Беларуснафты»
Пра гэта стала вядома з апэляцыйнай скаргі пракурора Падольскага раёну пракуратуры горада Кіева, якую суд адхіліў.
«Гэта можа прывесьці да страты Украінай магчымасьці нацыяналізаваць актыў на ня менш за 1, 5 млрд грыўняў». – зазначае ўкраінскае выданьне.
https://smarturl.click/ba7g6
Экс-капітан зборнай: беларускіх спартоўцаў нельга пускаць на Алімпіяду нават пад нэўтральным сьцягам
Ці справядліва тое, што беларускія спартоўцы на цяперашняй Алімпіядзе ў Парыжы будуць выступаць пад нэўтральным сьцягам? Ці можна быць спартоўцам высокага ўзроўню ў сёньняшняй Беларусі і пры гэтым ня стаць часткай прапаганды рэжыму? Пры гэта ды іншае ў праграме «ПіК Свабоды» разважае Кацярына Сныціна, якая была капітанам зборнай Беларусі па баскетболе і часткай найбольш пасьпяховай каманды, што ўзяла «бронзу» на Чэмпіянаце Эўропы 2007 году, заняла 6-е месца на Алімпіядзе ў Пэкіне 2008 году і ўдзельнічала ў Алімпіядзе ў Рыё-дэ-Жанэйру ў 2016-м.
ВІДЭА https://youtu.be/csxjeSVOL-c
Добрыя навіны гэтага тыдня
Сталі вядомыя імёны палітзьняволеных жанчын, якія датэрмінова выйшлі на волю. У Кіеве ва ўнівэрсытэт вернуць беларускую мову. Зьявіўся новы падкаст, дзе тэмы выберуць слухачы.
https://smarturl.click/B67ox
«Ён крычаў груба па-польску: „Панаехалі сюды!“, „Вяртайся ў сваю Ўкраіну!“»
Беларуска сьцьвярджае, што на яе напалі ў цэнтры Варшавы. На яе напаў паляк, плюнуў у сьпіну і твар, выцяў кулаком у скронь.
https://smarturl.click/z2QxJ
«Білеты на самалёт зь Вільні да Барсэлёны абышоўся ў 30 эўра, а дарога зь Менску да Вільні — у 74 эўра. Дык да Вільні адлегласьць усяго 180 кілямэтраў!»
Праз паступовае закрыцьцё межаў і абмежаваньне паездак у суседнія краіны Эўразьвязу на аўтамабілях зь беларускімі нумарамі амаль адзіным варыянтам трапіць у Вільню ці Варшаву застаюцца аўтобусныя перавозкі. Гэта адбіваецца на цэнах і наяўнасьці білетаў. Глядзім олькі цяпер каштуе падарожжа зь Менску ў Вільню і Варшаву.
https://smarturl.click/dpGB6
Палітвязьням, у якіх заканчваюцца тэрміны, прапанавалі напісаць прашэньні аб памілаваньні
Такую інфармацыю перадала Свабодзе крыніца са спасылкай на сваякоў зьняволеных калёніі № 15 пад Магілёвам. Крыніца дадала да гэтай інфармацыі некаторыя падрабязнасьці.
https://smarturl.click/G65x4
У энэргетыцы, пастаўках нафты і газу Беларусь, па сутнасьці, ператварылася ў суб’ект Расеі, — Раманчук
Краіны Балтыі прынялі рашэньне выйсьці з адзінай энэргетычнай сыстэмы, зьвязанай з Расеяй і Беларусьсю. Якія наступствы гэтага кроку могуць быць для беларускай энэргетыкі і эканомікі, аналізуе эканаміст Яраслаў Раманчук: https://smarturl.click/e5G95
Сёньня дзень народзінаў друкара Марціна Кухты, выдаўца Багдановіча
26 ліпеня 1875 году нарадзіўся Марцін Кухта — друкар, выдавец кніг на беларускай, расейскай, польскай і літоўскай мовах.
У 1906 годзе заснаваў у Вільні сваю друкарню. Кухта друкаваў творы Францішка Багушэвіча, Максіма Багдановіча, Якуба Коласа, Цёткі, Канстанцыі Буйло і іншых беларускіх пісьменьнікаў, беларускія календары, зборнікі, сьпеўнікі. 10 лістапада 1906 году ў друкарні Марціна Кухты выйшаў 1 нумар газэты «Наша Ніва».
Больш падзей 26 ліпеня ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/Zy7xY
Амаль 500 асуджаных адправілі на прыбіраньне наступстваў урагану на Гомельшчыне. Іх прыцягнуць і да ўборкі ўраджаю
Да ліквідацыі наступстваў урагану на Гомельшчыне актыўна прыцягваюць «хімікаў», тых, хто стаіць на ўліку ў крымінальна-выканаўчых інспэкцыях і не працуе, і тых, хто знаходзіцца ў ЛПП. З 16 ліпеня на такія работы адправілі 474 грамадзян, якія маюць судзімасьць. Яны дапамагалі камунальнікам прыбіраць гольле, лістоту, іншае сьмецьце, упарадкаваць дарожную сетку.
На нарадзе ў Гомельскім аблвыканкаме вырашылі адправіць «хімікаў» і тых, хто знаходзіцца ў ЛПП, і на ўборку ўраджаю ў Лельчыцкім, Рэчыцкім і Калінавіцкім раёнах. Яны будуць працаваць паводле 8-гадзіннага графіку:
https://smarturl.click/8EJA8
За тры месяцы доступу да інфармацыі аб плацяжах беларусаў сілавікі і банкі прыпынілі пераводы на 12,7 млн рублёў
«Банкі прыпынілі апэрацыі на суму звыш 10 млн рублёў (3,5 млн даляраў ЗША), праваахоўныя органы — яшчэ на 2,7 млн рублёў (0,8 млн даляраў)», — заявіў генпракурор Беларусі Андрэй Швед.
З 1 сакавіка 2024 году сілавікі атрымалі доступ да інфармацыі пра плацяжы беларусаў. Паводле рашэньня Генпракуратуры КДК, СК і МУС змогуць прыпыняць на тэрмін да 10 дзён расходныя апэрацыі па банкаўскім рахунку, укладзе, электронным кашальку, калі сілавікі будуць мець зьвесткі ці нават падазрэньні «пра зьдзяйсьненьне супрацьпраўных дзеяньняў». Улады аргумэнтавалі новаўвядзеньне барацьбой з ашуканцамі:
https://smarturl.click/yq09v
Ва Ўкраіне зьнізілася колькасьць людзей, якія лічаць Беларусь культурна блізкай да сябе краінай
Колькасьць тых, хто лічыў Беларусь «культурна блізкай краінай» зьнізілася з 6 балаў у 2006 годзе да 4,6 — у 2021 годзе і 2 балаў — у 2024 годзе. У параўнаньні з 2017 годам частка тых, хто хацеў бы аднаўленьня СССР зьменшылася з 21% да 9%. Колькасьць грамадзян, якія лічаць сябе этнічнымі ўкраінцамі, павялічылася да 95% апытаных:
https://smarturl.click/z2QLp