17324
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
У Славаччыне затрымалі беларускага актывіста Дзьмітрыя Лукомскага, які жыў у лягеры для ўцекачоў
Беларускага актывіста Дзьмітрыя Лукомскага, які жыў у лягеры ўцекачоў у Славаччыне, 18 кастрычніка затрымала мясцовая паліцыя. Сам актывіст лічыць, што прычынай стала ягоная дзейнасьць па адстойваньні правоў уцекачоў у лягеры (Свабода раней расказвала пра гэта). Ягоная дзяўчына Віялета Майшук мяркуе, што Дзьмітрыя маглі затрымаць з прычыны ілжывых абвінавачаньняў ад імя аднаго з уцекачоў, якія жывуць у лягеры:
https://smarturl.click/0edVp
Стала вядома пра затрыманьні актораў Рэспубліканскага тэатру беларускай драматургіі
На цяперашні момант праваабаронцам @viasna96 вядомыя прозьвішчы сама меней трох затрыманых, інфармацыя пра іншых людзей правяраецца. Падрабязнасьці і прычыны затрыманьняў высьвятляюцца.
https://smarturl.click/RAJaD
Яшчэ адну групу беларускіх вайскоўцаў адправілі на навучаньне ў Расею
Вайскоўцаў адправілі ў Расею, каб яны маглі «пераняць перадавыя мэтодыкі падрыхтоўкі войскаў», заявіў начальнік галоўнага ўпраўленьня баявой падрыхтоўкі Узброеных сіл Беларусі Ўладзімер Белы. На днях завяршыў падрыхтоўку ў Расеі адзін з танкавых батальёнаў, які накіравалі туды 20 верасьня:
https://smarturl.click/vwAQQ
Памёр беларускі мовазнаўца Генадзь Цыхун. Яму было 87 гадоў
18 кастрычніка памёр вядомы беларускі мовазнаўца, доктар філялягічных навук, прафэсар Генадзь Цыхун. Ён быў старшым навуковым супрацоўнікам Інстытуту мовазнаўства імя Якуба Коласа, зрабіў больш за 300 публікацыяў па тыпалёгіі славянскіх моваў і іх сувязях, гаворках Палесься і праблеме праславянскай мовы, па беларускай этымалёгіі і дыялектнай мове, гісторыі і бібліяграфіі беларускай мовазнаўчай славістыкі:
https://smarturl.click/banp7
«Мы нікога з краіны не выганялі, не выціскалі». Ці зацікаўлены Лукашэнка ў вяртаньні палітэмігрантаў?
«Лукашэнку турбуюць маштабы ўцёкаў насельніцтва зь Беларусі. Але ў тых умовах, калі трон аднаасобнай улады хістаецца, небясьпека для ўстойлівасьці ўласнага рэжыму яго непакоіць значна больш, чым зьніжэньне колькасьці падаткаплатнікаў... Між тым час, калі людзі імкнуліся да вяртаньня і былі гатовыя да яго, у выпадку зь беларускімі палітэмігрантамі 2020-2021 гадоў скончыцца ўжо вельмі хутка», — піша Віктар Багдзевіч:
Ужо сёньня: 36-я гадавіна ўтварэньня БНФ
19 кастрычніка 1988 году на сходзе ў Чырвоным касьцёле (тады — Дом кіно) у Менску створаныя таварыства «Мартыралёг Беларусі» і аргкамітэт Беларускага Народнага Фронту за перабудову «Адраджэньне».
На фота: Выстава да 30-годзьдзя БНФ у Менску
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/qlEJx
У кароткатэрміновай пэрспэктыве ўступленьне Ўкраіны ў NATO выглядае фантастыкай, — Андрэй Казакевіч
Доктар палітычных навук, дырэктар інстытуту «Палітычная сфэра» Андрэй Казакевіч тлумачыць, чаму Расеі цяпер нявыгадныя паўза і замірэньне ў вайне, аналізуе, калі і на якіх умовах Украіна можа ўступіць у NATO, і тлумачыць, чаму Кіеву не патрэбна ўключэньне ў канфлікт Беларусі. https://smarturl.click/aJ3Q0
Перадвыбарныя абяцанкі Лукашэнкі. Вынікі тыдня з Валерам Карбалевічам
З боку ўлады пачалася «раздача сланоў», што сьведчыць пра сымптомы, што Лукашэнка актыўна пачаў праводзіць перадвыбарчую кампанію, стаў часьцей сустракацца з насельніцтвам. Але на першым пляне для рэжыму па-раньнейшаму — тэма бясьпекі, прадухіленьне пратэстаў і рэпрэсіі супраць сваіх апанэнтаў. Валер Карбалевіч — пра палітычныя трэнды тыдня. https://www.youtube.com/watch?v=GCiLzkH1nK8
Сайт інтэрнэт-кнігарні «Кнігаўка» заблякавалі ў Беларусі
Кнігарняй валодае выдавецтва «Янушкевіч», якое раней трапіла пад перасьлед на радзіме і вымушана выехала за мяжу.
Інтэрнэт-кнігарня knihauka.com цяпер не адкрываецца ў Беларусі. Адрас кнігарні заблякавалі ўлады, паведаміла сама «Кнігаўка» на ўласнай старонцы ў тэлеграме. https://smarturl.click/LY1RW
У Беларусі арыштавалі нерухомасьць журналісткі Тацяны Каравянковай
Менскае гарадзкое агенцтва дзяржрэгістрацыі і зямельнага кадастру 4 кастрычніка арыштавала нерухомую маёмасьць журналісткі Тацяны Каравянковай.
Як напісала Тацяна Каравянкова ў Facebook, арышт наклалі на падставе пастановы галоўнага следчага ўпраўленьня цэнтральнага апарату Сьледчага камітэту ад 26 верасьня 2024 году.
Прычына такога перасьледу ў дакумэнце, які атрымала журналістка з кадастравага агенцтва, не паведамляецца. https://smarturl.click/ppv62
У Беларусі абвастрэньне адру і мэнінгіту. Пагаварылі з маці, чаму яны робяць або ня робяць прышчэпкі дзецям
«Лепш забі мяне. Я ўжо да ранку не хачу дажываць». У Беларусі назіраюць пагаршэньне сытуацыі з адром і мэнінгітам. Беларуска расказала Свабодзе, як перахварэла на краснуху ў дарослым веку. Некалькі маці падзяліліся са Свабодай, чаму робяць або ня робяць дзецям прышчэпкі. https://smarturl.click/z2R1w
Зь ліцэю ў Берасьці шпіталізавалі дзяцей. Прычынаю стала кішачная інфэкцыя
Увечары 17 кастрычніка і раніцай 18 кастрычніка 14 дзяцей трапілі ў інфэкцыйнае аддзяленьне Берасьцейскай абласной клінічнай лякарні.
https://smarturl.click/JDjqm
Паўночная Карэя перастала выкарыстоўваць каляндар Чучхэ. Што гэта значыць
Галоўнае друкаванае выданьне КНДР з 13 кастрычніка перастала ўказваць летазьлічэньне паводле Чучхэ для абазначэньня датаў.
https://smarturl.click/VDEqg
Праўладнага блогера асудзілі за «дыскрэдытацыю Беларусі» на паўтара года калёніі
У судзе Навабеліцкага раёна Гомля 8 кастрычніка агучылі прысуд праўладнаму блогеру і правакатару Яўгену Катлярову (псэўданім Яўген Какойта).
https://smarturl.click/Xy69Z
Беларуская дыяспара выкупіла асобнік Трэцяга Статута ВКЛ і верне яго ў Беларусь
У межах працы па вяртаньні беларускіх каштоўнасьцяў на радзіму ініцыятыва Maldzis выкупіла Статут Вялікага Княства Літоўскага 1588-га году (Трэці Статут), надрукаваны ў Вільні ў 1693-м годзе на польскай мове. Статут ВКЛ 1588-га году — самае важнае выданьне, надрукаванае ў Вялікім Княстве Літоўскім за ўсе часы яго існаваньня, і адзін з самых дасканалых прававых дакумэнтаў у тагачасным сьвеце.
https://smarturl.click/B6QnQ
Улады забралі завод у Сьветлагорску ва ўкраінскага інвэстара, а цяпер спрабуюць павесіць на яго даўгі прадпрыемства
Светлагорскі завод зварачных электродаў, якім валодала ўкраінская група кампаній «ПлазмаТэк», спачатку нацыяналізавалі, а потым перадалі расейскаму прадпрыемству. Цяпер яго даўгі спрабуюць спагнаць з украінскага інвэстара, заўважыў «Флагшток».
Эканамічны суд Гомельскай вобласьці ў жніўні прыняў рашэньне пачаць у дачыненьні да ТАА «Светлагорскі завод зварачных электродаў» вытворчасьць па справе аб банкруцтве. Прадстаўніка прадпрыемства, заснавальнікам якога зьяўляецца «ПлазмаТэк», на судзе не было. Наступнае паседжаньне заплянавалі на 24 лістапада:
https://smarturl.click/O02Eb
Лукашэнка заявіў, што правёў перамовы зь нейкімі «прадстаўнікамі краінаў Захаду»
«Вельмі складаныя, цяжкія, але вельмі цікавыя перамовы з прадстаўнікамі заходніх дзяржаў», — сьцьвярджае Лукашэнка. Паводле яго, перамовы прайшлі 18 кастрычніка і на іх «найбагацейшыя краіны былі прадстаўленыя». З прадстаўнікамі якіх краін і пра што ён размаўляў, Лукашэнка не удакладніў.
Учора «Белсат» са спасылкай на крыніцы пісаў, што 15 кастрычніка амбасада ЗША ў Менску зладзіла прыём з нагоды візыту ў Беларусь прадстаўніка Дзярждэпартамэнту ЗША Кевіна Дойла, які курыруе эканамічныя сувязі ЗША зь Беларусьсю, і Дойл разам з часовым павераным ЗША Пітэрам Каўфманам нібыта правёў сустрэчу з прадстаўнікамі МЗС Беларусі:
https://smarturl.click/Ad0p4
Манголія, забыты савецкі сатэліт. Гісторыя ў фатаздымках
Манголія абвясьціла сябе «народнай рэспублікай» 100 гадоў таму, 26 лістапада 1924 году. Але, нягледзячы на тое, што назвай яе сталіцы застаецца Улан-Батар (Чырвоны Герой), савецкае мінулае краіны характарызуецца як «забытае». Расказваем гісторыю краіны ў фатаздымках:
https://smarturl.click/qlEz0
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Чаму расейская апазыцыя ня ставіць задачу вызваленьня паняволеных народаў?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Калі выкладчык удмурцкай мовы ўчыняе самаспаленьне, а буратаў гоняць ва Ўкраіну на забой, Юлія Навальная кажа: «Трэба, нібыта, разьдзяліць нашу занадта вялікую краіну на пару дзясяткаў маленькіх і бясьпечных дзяржаваў. Праўда, растлумачыць, чаму людзі з агульным бэкграўндам і культурным кантэкстам павінны быць штучна разьдзеленыя, „дэкалянізатары“ ня могуць. І як гэта ўвогуле павінна адбыцца — не паведамляюць». Але як гэта зрабіць — і ёсьць клопат расейскай апазыцыі. Бо «агульны бэкграўнд і культурны кантэкст» — фальшывы імпэрскі погляд.
💌 Падсумаваньне тыдня — у суботняй рассылцы Свабоды!
Усё самае важнае і цікавае за мінулы тыдзень усяго ў адным лісьце! Гісторыя беларускай Жанны д’Арк Паліны Шарэнды-Панасюк, пра дылемы 2025 году для рэжыму і перадвыбарныя абяцанкі Лукашэнкі, пра шанцы на рэалізацыю «пляну перамогі Ўкраіны» і пра тое, хто ў Кіеве ўключае Беларусь у «вось зла» — Падпісвайцеся і чытайце:
http://eepurl.com/ijMaIv
Саакашвілі: Грузія перастане існаваць як незалежная краіна, калі пераможа «Грузінская мара»
Грузію чакаюць цяжкія наступствы, калі кіроўная партыя «Грузінская мара» пераможа на маючых адбыцца парлямэнцкіх выбарах. Пра гэта ў інтэрвію Грузінскай службе Радыё Свабода заявіў былы прэзыдэнт Грузіі Міхэіл Саакашвілі, які адбывае турэмны тэрмін.
Парлямэнцкія выбары ў Грузіі пройдуць 26 кастрычніка. «Грузінская мара» прыняла законы, падобныя да расейскіх законаў аб так званых іншаагентах і забароне «прапаганды ЛГБТ».
У інтэрвію Саакашвілі заявіў, што Расея вядзе супраць Грузіі гібрыдную вайну: «Калі яны сфальсыфікуюць выбары і захопяць уладу, то Грузія перастане існаваць як незалежная краіна». https://smarturl.click/Q18Oq
Асноўная падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 18 кастрычніка
«У мяне гарэла і балела ўсё цела адначасова». Мэдыкі кажуць пра рэзкі рост захворваньняў на адзёр у Беларусі
У Беларусь пасьля расейскай начной атакі ўкраінскіх гарадоў зноў прыляцелі два дроны
Лукашэнка не давярае Маскве. І імкнецца атрымаць крэсла за сталом будучых мірных перамоваў
Перадвыбарныя абяцанкі Лукашэнкі. Вынікі тыдня з Валерам Карбалевічам
«ПіК Свабоды». Ці Беларусь дзяржава-агрэсар і хто вырашае, ці легітымны Лукашэнка
«Польская праўда». Чым займаецца былы польскі судзьдзя Томаш Шмыт, які ўцёк у Беларусь
Дапамогу музыку Памідораву сабралі за 3 гадзіны — сузаснавальнік BySol Стрыжак
У ЭЗ узмацняць міграцыйны кантроль у адказ на дзеяньні Расеі і Беларусі на мяжы з эўрапейскімі краінамі
Як Украіна спрабуе справіцца зь недахопам жывой сілы на фронце і расколам у грамадзтве
У кароткатэрміновай пэрспэктыве ўступленьне Ўкраіны ў NATO выглядае фантастыкай, — Андрэй Казакевіч
Байдэн - Шольцу: падтрымка Ўкраіны не павінна слабець
«Куды коціцца сьвет». Хто кіруе фінансавым сьветам
«Менш відавочныя для рэжыму». Прадстаўніца АПК Коўшык заклікала разьвіваць крэатыўны актывізм і нестандартныя формы пратэсту
Прадстаўніца Аб’яднанага пераходнага кабінета па нацыянальным адраджэньні Аліна Коўшык заклікала да гэтага па выніках сустрэчы працоўнай групы па пытаньнях націдэнтычнасьці, культуры, спорту і дзейнасьці дыяспары.
Коўшык узначальвае гэтую групу, створаную ў рамках стратэгічнага дыялогу паміж ЗША і дэмакратычнымі сіламі Беларусі.
Прадстаўніца кабінэта выказала меркаваньне, што крэатыўны актывізм і нестандартныя формы пратэсту «менш відавочныя для рэжыму», таму «зьніжаюць рызыкі для тых, хто іх практыкуе». Разам з тым яны прыцягваюць увагу міжнароднай супольнасьці («праз мастацтва можна распавесці сьвету пра беларускія праблемы»), падтрымліваюць нацыянальную ідэнтычнасьць («беларускія творцы захоўваюць культуру і традыцыі ў несвабодных умовах»)... https://smarturl.click/l58kq
Дапамогу музыку Памідораву сабралі за 3 гадзіны — сузаснавальнік BySol Стрыжак
«Лічба дня: 180 хвілінаў. Столькі спатрэбілася каб сабраць больш за €3500 для Аляксандра Памідорава, што перажывае зараз ня лепшыя часы ў эміграцыі і „зарабіў“ сабе хваробы на будоўлях», у тэлеграм-канале Фонду салідарнасьці BYSOL напісаў сузаснавальнік фонду Андрэй Стрыжак.
Раней BYSOL абнародоваў зварот Памідорава, у якім гаварылася :
«Ад сьнежня 2021 года, як і шмат хто, я вымушана знаходжуся па-за межамі краіны. Зараз я зьвяртаюся да вас па дапамогу, што мне дужа няёмка рабіць, але сытуацыя не пакідае выбару. Як было сказана ў адным дзіцячым мультфільме: "Спадарства! Лепей прасіць, чым рабаваць ды забіваць". https://smarturl.click/yqVwB
«Куды коціцца сьвет». Хто кіруе фінансавым сьветам
У чарговым выпуску падкасту «Куды коціцца сьвет» мы размаўляем пра папулярны спосаб зарабляць грошы — праз інвэстыцыйныя фонды. Апошнія гады яны паказваюць неверагодныя вынікі. Як гэта працуе? Госьця падкасту — Алеся Сідлярэвіч, фінансавая журналістка зь Лёндану, якая піша пра рынкі капіталу ў краінах Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропы, Блізкага Ўсходу і Афрыкі.
https://youtu.be/WemMSlIJlp0
Лукашэнка не давярае Маскве. І імкнецца атрымаць крэсла за сталом будучых мірных перамоваў. Піша Валер Карбалевіч
Лукашэнка імкнецца вярнуць суб’ектнасьць і легітымнасьць праз геапалітыку. Паводле яго, безь Беларусі стварыць стабільную сыстэму рэгіянальнай бясьпекі немагчыма. Удзел у перамовах па Ўкраіне ён хоча ператварыць у інструмэнт прызнаньня сябе прэзыдэнтам, мэханізм вяртаньня суб’ектнасьці Беларусі. https://smarturl.click/dpybl
Падпісвайцеся на Свабоду ў radio_svaboda">TikTok!
Нашыя журналісты публікуюць там унікальныя кароткія відэа на розныя тэмы. Вось відэа апошняга тыдня:
👉🏻 Размаўляем па-беларуску. Тэматычныя міні-слоўнічкі: 1️⃣хвароба (гл. вышэй👆🏻); 2️⃣ radio_svaboda/video/7426417258366389510">посуд для піцьця
👉🏻 Калі лепш есьці: да ці пасьля трэнаваньня? radio_svaboda/video/7426052048447081733">Парады лекараў
👉🏻 Узгадваем, як 20 гадоў таму ў Беларусі radio_svaboda/video/7426790712395451653">прайшоў рэфэрэрндум, які дазволіў Лукашэнку балятавацца зноў і зноў
👉🏻 Як «правільна» хадзіць у музэй? radio_svaboda/video/7424568462753680645">Сабралі для вас карысныя парады мастацтвазнаўцы
👉🏻 5 цікавінак пра буслоў, radio_svaboda/video/7425324526004620550">якія вы, магчыма, ня ведалі
👉🏻 Чаму прапагандысты так равуць? radio_svaboda/video/7425680080250211589">Тлумачым, што гэта за тэхналёгія
👉🏻 Беларус Аляксей Каляда radio_svaboda/photo/7426731840343395589">расказаў, як адолеў свой першы забег даўжынёй звыш 100 км за 14 гадзін
Эўрапейская рада пацьвердзіла, што ўступленьне Грузіі ў Эўразьвяз прыпыненае
Найвышэйшы палітычны орган ЭЗ выказаў сур’ёзную заклапочанасьць дзеяньнямі грузінскага ўраду, якія супярэчаць фундамэнтальным каштоўнасьцям і прынцыпам, на якіх заснавана аб’яднаньне.
https://smarturl.click/5O5Lp
Як Украіна спрабуе справіцца зь недахопам жывой сілы на фронце і расколам у грамадзтве
Украінскія рэкрутэры, змагаючыся за павелічэньне колькасьці жывой сілы на фронце па меры прасоўваньня расейскіх войскаў і ўзмацненьня заклапочанасьці адносна будучай падтрымкі Захаду, праводзяць рэйды па канцэртах, клюбах і кавярнях у пошуках людзей, якія, магчыма, ухіляюцца ад вайсковай службы. Гэта пашырае раскол у грамадзтве ў цяжкі час вайны.
https://smarturl.click/9zWa5
«Польская праўда». Чым займаецца былы польскі судзьдзя Томаш Шмыт, які ўцёк у Беларусь
«У прынцыпе, ужо ніхто пра гэта ў Польшчы ня памятае. Гэта прагучала, але ад таго часу было яшчэ дзесяць скандалаў, якія таксама прайшлі і зараз нікога не хвалююць. Палітыкі жывуць зусім іншымі тэмамі. Хоць Шмыта часам узгадваюць як прыклад таго, што расіяне ўжо ў Польшчы».
На мінулым тыдні ўлады Польшчы анулявалі дзеяньне польскага пашпарта Шмыта. На радзіме супраць яго завялі крымінальную справу. Расказваем, чым займаецца ў Беларусі былы польскі судзьдзя Томаш Шмыт.
https://smarturl.click/0edoM