17324
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Сёньня Эўрапейскі дзень моваў
26 верасьня ў Эўропе адзначаецца Эўрапейскі дзень моваў. Упершыню яго адзначылі ў 2001 годзе як складовую частку Эўрапейскага году моваў, пасьля завяршэньня якога Камітэт міністраў Рады Эўропы вырашыў адзначаць Дзень моваў штогод.
Паняцьце эўрапейскія мовы больш шырокае, яго ня варта блытаць з афіцыйнымі мовамі краін-чальцоў Эўразьвязу. На тэрыторыі Эўропы налічваецца 225 аўтахтонных моваў (мовы карэнных народаў), больш за 2/3 якіх або ўжо вымерлі, або знаходзяцца на мяжы зьнікненьня ў выніку паступовай асіміляцыі ў становішчы моўнай меншасьці (напрыклад, ірляндзкая мова і інш.).
Асноўная мэта дня — заахвочаньне вывучэньня і засваеньне розных моваў як у школах, так і па-за іх межамі на працягу ўсяго жыцьця чалавека.
Больш падзей дня — у матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/xBzLY
«Рэжым Лукашэнкі чакае ад дэмакратычных сілаў не саступак, а капітуляцыі», — Аляксандар Фрыдман
«Ціханоўская ў пэўным сэнсе стала іконай міжнароднай палітыкі», — лічыць гісторык і палітоляг Аляксандар Фрыдман.
У інтэрвію Свабодзе ён разважае пра адну з найбольшых мараў менскага рэжыму (каб Ціханоўская палітычна зьнікла), аналізуе, які эфэкт можа мець інтэрвію Юрыя Васкрасенскага на дыскусіі ў дэмакратычных сілах, і канстатуе, што паміж Менскам і Захадам няма аніякага даверу:
https://smarturl.click/RAOVb
Тлумачым з Гурневічам. Як Эйсмант робіць дыктатуру сэксі
30 год рэжым Лукашэнкі змагаўся з тым, што яго называюць дыктатарскім. Прапагандысты вылазілі са скуры, каб даказваць адваротнае. Лукашэнка наймаў нават піяршчыка зь Вялікай Брытаніі, каб палепшыць свой імідж. Але выглядае, што ўсё марна і яны здаліся. Праўда, ёсьць нюансы. Тлумачыць Дзьмітры Гурневіч:
ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=Ugz_0ijzP4k
82 тысячы подпісаў перадалі ў амбасаду Беларусі ў Брусэлі ўдзельнікі акцыі за вызваленьне Бяляцкага і іншых палітвязьняў
25 верасьня перад амбасадай Беларусі ў Брусэлі прайшла акцыя за свабоду беларускіх палітвязьняў, прымеркаваная да дня народзінаў палітзьняволенага беларускага праваабаронцы Алеся Бяляцкага.
Арганізатары акцыі перадалі ў амбасаду Беларусі пэтыцыю з больш як 82 тысячамі подпісаў з 82 краінаў сьвету, якая заклікае да неадкладнага і безумоўнага вызваленьня Бяляцкага і яшчэ больш як 1300 беларускіх палітвязьняў:
https://smarturl.click/dpdL0
Вярхоўны суд Беларусі прызнаў полк Каліноўскага «тэрарыстычнай арганізацыяй»
Вярхоўны суд Беларусі прызнаў «тэрарыстычнай арганізацыяй» полк імя Кастуся Каліноўскага (ПКК) і «структуры, якія ўваходзяць у ягоны склад». Удзел у «тэрарыстычнай арганізацыі», паводле Крымінальнага кодэксу Беларусі, караецца пазбаўленьнем волі на тэрмін ад 8 да 12 гадоў са штрафам:
https://smarturl.click/8EXy0
«Уратаваць Бяляцкага!» У Вільні патрабавалі вызваленьня нобэлеўскага ляўрэата Аляся Бяляцкага і ўсіх беларускіх палітвязьняў
25 верасьня ў сталіцы Літвы прайшла акцыя салідарнасьці зь ляўрэатам Нобэлеўскай прэміі міру, палітзьняволеным беларускім праваабаронцам Алесем Бяляцкім, якому 25 верасьня споўнілася 62 гады:
https://smarturl.click/Ad8ay
У гомельскім СІЗА на кастрычнік скасоўваюць спатканьні
У пакоі для спатканьняў пачнуць рамонт. Як сьцьвярджаюць крыніцы, якія перадалі інфармацыю, памяшканьня на замену адміністрацыя СІЗА не прапануе, як не называе канкрэтнага дня, калі спатканьні адновяцца.
https://smarturl.click/EeOwJ
Буйную літоўскую кампанію, якая мелася друкаваць «пашпарты Новай Беларусі», улады Літвы прызналі ненадзейнай
Дэпартамэнт дзяржаўнай бясьпекі Літвы (VSD) прызнаў ненадзейнай кампанію «Garsų pasaulis», якая друкавала літоўскія пашпарты і зьбіралася друкаваць «пашпарты Новай Беларусі». Раней фірму падазравалі ў супрацоўніцтве з рэжымам Лукашэнкі.
https://smarturl.click/vwEz5
Расейцы наступаюць адразу на двух кірунках Данеччыны, Вуглядар пад пагрозай атачэньня
Украінскія войскі адступаюць. Экспэрты мяркуюць, што захоп Вуглядару ня дасьць расейцам апэратыўных перавагаў для далейшага наступу.
https://smarturl.click/kjdAk
«Мусім у цеснай клетцы біцца». Як «Дзеяслоў» ператварыўся ў «Апостраф»
Зьнікненьне грунтоўнага літаратурнага часопіса «Дзеяслоў» напярэдадні ягонага 22-годзьдзя (першы нумар выйшаў 24 верасьня 2002 году) стала вынікам афіцыйнага курсу на зьнішчэньне грамадзянскай супольнасьці ў краіне.
Адно што дзякуючы экіпажу «Дзеяслова» пасадка атрымалася ня жорсткай — на зьмену менскаму выданьню ў Беластоку выйшаў першы нумар ягонага двайніка — альманаха «Апостраф».
https://smarturl.click/9zyAG
«Таленавіты ва ўсім». Як і навошта прапаганда выкарыстоўвае Мікалая Лукашэнку
«Мне здаецца, зараз Мікалай Лукашэнка ня так часта зьяўляецца на экранах. Лукашэнкаў шпіц — гэта свайго роду таксама замена Колі». Як прапаганда зь дзяцінства выкарыстоўвала Мікалая Лукашэнку і як гэта зьмянілася цяпер.
https://smarturl.click/W3dB4
Спадарожнікавыя здымкі паказваюць велізарны маштаб выбухаў на складах боепрыпасаў у Расеі
Фатаздымкі, зробленыя да і пасьля сэрыі ўдараў глыбока на расейскай тэрыторыі, паказваюць, што цэлыя склады былі зруйнаваныя ў выніку атак, зьдзейсьненых з выкарыстаньнем украінскіх крылатых ракетаў.
Шмат фота 👉 https://smarturl.click/nydQ6
На Харкаўшчыне ад акупацыі расейцамі вызвалілі завод у Ваўчанску. У апэрацыі ўдзельнічалі беларускія добраахвотнікі
Галоўнае ўпраўленьне выведкі Мінабароны Ўкраіны паведаміла, што ўдалося зьнішчыць акупантаў і цалкам вызваліць тэрыторыю Ваўчанскага агрэгатнага заводу (усе 30 будынкаў), які расейцы занялі ў траўні. У апэрацыі, сярод іншых, удзельнічалі два падразьдзяленьні беларускіх добраахвотнікаў — Беларускі добраахвотніцкі корпус і «Тэрор». Падрабязнасьці:
https://smarturl.click/l5d4B
Мікалай Халезін: «Беларусы паверылі ў разважлівасьць дыктатара»
Новы госьць цыклю «Сьведкі Лукашэнкі» Мікалай Халезін — беларускі журналіст, сцэнарыст і кіраўнік «Свабоднага тэатру». Ён расказвае, як кінуў унівэрсытэт дзеля творчасьці і журналістыкі, чаму галасаваў за Шушкевіча, якія беларусы і як прыход да ўлады Лукашэнкі зьмяніў усё.
🎥 Відэа цалкам: https://www.youtube.com/watch?v=31qHzp0JlNA
Беларус спрабаваў вывезьці зь Літвы аўтамабіль Opel, скрадзены ва Ўкраіне ў пачатку вайны
Літоўскія памежнікі на кантрольна-прапускным пункце «Меднікі» затрымалі аўтамабіль Opel Mokka, які ўкраінскія праваахоўнікі ў сакавіку 2022 году аб’явілі ў вышук як скрадзены. Пазадарожнікам кіраваў грамадзянін Беларусі.
Кіроўца патлумачыў, што 13 верасьня атрымаў права кіраваньня пазадарожнікам Opel Mokka тэрмінам на год ад 36-гадовага грамадзяніна Румыніі, які паводле натарыяльна заверанай даверанасьці значыцца ўладальнікам аўтамабіля, і ня ведаў, што машына знаходзіцца ў вышуку. Яго адпусьцілі пасьля допыту:
https://smarturl.click/O0MjO
Заробкі бюджэтнікаў у Беларусі падаюць ужо другі месяц
Сярэдні заробак работнікаў бюджэтных арганізацый у Беларусі ў жніўні склаў 1714 рублёў (паводле Белстату) — гэта на 80,1 рубля, або на 4,5%, менш, чым месяцам раней. У ліпені заробкі бюджэтнікаў таксама ўпалі ў параўнаньні з чэрвенем (на 2,1%).
Зьменшыліся ў жніўні і рэальныя заробкі бюджэтнікаў — у параўнаньні зь ліпенем яны ўпалі на 4,4%. Так, у сфэры адукацыі яны ўпалі 4,7% у параўнаньні зь ліпенем, у сфэры аховы здароўя — на 2,8%:
https://smarturl.click/l5dqY
Пуцін прыгразіў ужываньнем ядзернай зброі ў выпадку агрэсіі супраць Беларусі
Расея пакідае за сабой права прымяніць ядзерную зброю ў выпадку агрэсіі ў дачыненьні да Беларусі — гэта прадугледжана ў праекце абноўленай рэдакцыі ядзернай дактрыны РФ, заявіў 25 верасьня прэзыдэнт Расеі Ўладзімір Пуцін на пасяджэньні Савета бясьпекі:
https://smarturl.click/z2mOo
Галоўнае за 25 верасьня
👨🏻⚖️ Вярхоўны суд Беларусі прызнаў полк Каліноўскага «тэрарыстычнай арганізацыяй»
🇷🇺 Пуцін прыгразіў ужываньнем ядзернай зброі ў выпадку агрэсіі супраць Беларусі
🇱🇹 Буйную літоўскую кампанію, якая мелася друкаваць «пашпарты Новай Беларусі», улады Літвы прызналі ненадзейнай
🇩🇪На нямецкага дэпутата, які прыцягваў да працы на сваёй плянтацыі пад Лідай беларускіх палітвязьняў, падалі ў суд
👫 У Дзень народзінаў Алеся Бяляцкага ў Вільні прайшла акцыя салідарнасьці зь ім і іншымі палітвязьнямі (фота). На акцыі ў Брусэлі перадалі ў амбасаду Беларусі ў Брусэлі перадалі 82 тысячы подпісаў за вызваленьне Бяляцкага і іншых палітвязьняў
🙍🏻♂️«Таленавіты ва ўсім». Як і навошта прапаганда выкарыстоўвае Мікалая Лукашэнку
👩💼 Больш за 600 імпрэз за два гады. Паразмаўлялі з куратаркай беларускай пляцоўкі CreateCulture Space, якая можа неўзабаве закрыцца
📚 «Мусім у цеснай клетцы біцца». Як літаратурны часопіс «Дзеяслоў» ператварыўся ў «Апостраф»
🗣 «Рэжым Лукашэнкі чакае ад дэмакратычных сілаў не саступак, а капітуляцыі», — Аляксандар Фрыдман
🎥 Мікалай Халезін у праекце «Сьведкі Лукашэнкі»: «Беларусы паверылі ў разважлівасьць дыктатара»
🙍🏻♀️ Што Ціханоўская робіць у ААН: расказвае яе дарадца ў дыпляматычных пытаньнях
Што Ціханоўская робіць у ААН
Што найбольш важнага адбываецца падчас цяперашняга візыту Сьвятланы Ціханоўскай у ЗША? Чаго яе каманда можа дабіцца праз структуры ААН? Пра гэта ў праграме «ПіК Свабоды» расказвае Дзяніс Кучынскі, дарадца Ціханоўскай у дыпляматычных пытаньнях:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/uu_B7lt0UNY
Былых сілавікоў пазбавяць пэнсіі пры пераезьдзе ў «недружалюбныя краіны»
25 верасьня Савет Рэспублікі ўхваліў праект закону аб пэнсійным забесьпячэньні былых сілавікоў. Папраўкі прадугледжваюць пэўныя льготы для былых сілавікоў і чальцоў іх сем'яў, якія пражываюць на тэрыторыі Беларусі, а тыя зь іх, хто зьяжджае ў «недружалюбныя краіны», будуць пазбаўленыя гэтых ільготаў.
«Гэта тычыцца тых людзей, якія зараз прымаюць рашэньне пакінуць Беларусь. Яны мусяць разумець, што пэнсіяй яны забясьпечвацца ня будуць», — патлумачыў намесьнік старшыні камісіі Савету Рэспублікі Валеры Гайдукевіч:
https://smarturl.click/ZyOj5
Урад Літвы дэнансаваў пагадненьне зь Беларусьсю аб супрацы ў мытнай справе
Урад Літвы падтрымаў ініцыятыву Міністэрства фінансаў аб дэнансацыі пагадненьня зь Беларусьсю аб супрацы ў мытнай справе. Аналягічнае пагадненьне дэнансавалі з Расеяй. Ад пачатку ваеннай агрэсіі Расеі супраць Украіны літоўская мытня практычна не супрацоўнічала з мытнымі службамі Расеі і Беларусі і ніякай інфармацыяй не абменьвалася:
https://smarturl.click/e5eae
Больш за 600 імпрэз за два гады. Размова з куратаркай беларускай пляцоўкі CreateCulture Space, якая можа неўзабаве закрыцца
«Калі мы заб'ём у сабе беларуса і станем амэрыканцамі, палякамі, літоўцамі, то так, культура памрэ. Калі мы будзем слухаць свае, чытаць, хадзіць на канцэрты, глядзець кіно, то і ў аўтараў і аўтарак будзе натхненьне і матывацыя ствараць, бо будзе попыт і нават магчымасьць манэтызацыі. Я ня згодная з тым, што беларуская культура можа растварыцца ў іншых».
На нямецкага дэпутата, які прыцягваў да працы на сваёй плянтацыі пад Лідай беларускіх палітвязьняў, падалі ў суд
На дэпутата парлямэнту зямлі Саксонія ад праварадыкальнай партыі «Альтэрнатыва для Нямеччыны» (AfD) Ёрга Дорнаў падалі ў суд пасьля артыкулу аб выкарыстаньні ім працы беларускіх палітзьняволеных. Іх прыцягвалі да працы на прадпрыемстве, якое вырошчвае цыбулю і належыць немцу.
https://smarturl.click/z2m0J
Міністар замежных спраў Польшчы паказаў у ААН здымак зь Берасьця. Фотафакт
Тым самым польскі палітык зьвярнуў увагу калег на шчыльнае супрацоўніцтва Савецкага Саюзу з ІІІ Рэйхам.
https://smarturl.click/VDOn4
Беларусь зноў працягнула забарону на вываз з краіны прамысловых тавараў
Забарону ўвялі і штораз падаўжаюць на паўгода зь верасьня 2022-га.
https://smarturl.click/2qQgX
Сёньня 62 гады Алесю Бяляцкаму
25 верасьня 1962 году нарадзіўся Алесь Бяляцкі — беларускі праваабаронца, заснавальнік і кіраўнік праваабарончага цэнтру «Вясна», грамадзкі дзеяч і літаратуразнаўца, палітвязень.
Бяляцкі — ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру (2022), за 25 гадоў сваёй дзейнасьці быў адзначаны шматлікімі прэміямі і ўзнагародамі: швэдзкай прэміяй імя Пэра Ангера, прэміяй Свабоды імя Андрэя Сахарава, прэміяй Homo Homіnі, якую ўручаў Вацлаў Гавэл, прэміяй Нарвэскага зьвязу пісьменьнікаў «За свабоду слова», прэміяй Дзярждэпартамэнту ЗША, прэміяй Леха Валэнсы, прэміяй імя Пэтры Кэлі, прэміяй Вацлава Гавэла ад ПАРЭ, прэміяй «За правы чалавека і вяршэнства закону» ды іншымі.
Пра іншыя падзеі, што адбыліся 25 верасьня ў беларускай і ўсясьветнай гісторыі, чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/EeOM0
У Данецку будуць завочна судзіць яшчэ аднаго беларускага добраахвотніка
Справу добраахвотніка палка імя Кастуся Каліноўскага, 21-гадовага грамадзяніна Беларусі Аляксандра Думбляўскаса будзе разглядаць Вярхоўны суд так званай «ДНР». Яго завочна арыштавалі і абвясьцілі ў міжнародны вышук.
Думбляўскас — сірата. Ён быў сябрам 17-гадовага Дзьмітрыя Стахоўскага — таксама сіраты, які ў траўні 2021 году загінуў, скочыўшы з 16-га паверху менскага інтэрнату пасьля ціску сілавікоў. На Думбляўскага і Стахоўскага завялі крымінальную справу па арт. 293 ч. 2 КК за ўдзел у пратэстах 2020 году. Думбляўскаса тады затрымалі і ён прасядзеў 11 месяцаў у СІЗА, а пасьля выхаду на волю быў эвакуяваны зь Беларусі:
https://smarturl.click/RAO28
Галоўнае за 24 верасьня
👥 Праваабаронцы ідэнтыфікавалі больш за 2 тысячы ўкраінскіх дзяцей, якіх вывозілі ў Беларусь для «перавыхаваньня»
👫 На плянтацыі нямецкага дэпутата пад Лідай працавалі палітвязьні, — Reform.news
✍🏻 Новая Зэляндыя ўвяла санкцыі супраць грамадзян і прадпрыемстваў Расеі і Беларусі
👨🏻⚖️ Беларуса ў Нарвэгіі асудзілі за «кактэйлі Молатава», кінутыя ў рэзыдэнцыю караля
🇺🇦 Расея нанесла адначасовыя ўдары адразу па чатырох раёнах Харкава. Ёсьць загінулыя і параненыя
📚 «З мэтай ідэалягічнай працы». Прадпрымальнікам прапануюць купіць прапагандысцкую кнігу за 125 рублёў
🗣 Адзінота дыктатараў. Галасаваньне ў ААН выявіла маштаб міжнароднай ізаляцыі Расеі і Беларусі
🎥 «ПіК Свабоды». Як спыніць рэпрэсіі? Дыскусія Вольгі Лойкі і Андрэя Стрыжака
Паразуменьне з уладай ці ціск на яе? Спрачаюцца кіраўнік BySoI і экс-палітзьняволеная Вольга Лойка
Ці ўзмацняюцца рэпрэсіі ў Беларусі? Ці павіннае вызваленьне палітвязьняў быць прыярытэтам для дэмсілаў? Якія хібы і перавагі паразуменьня з уладай і змаганьня зь ёй? — Пра гэта спрачаюцца кіраўнік фонду салідарнасьці BySoI Андрэй Стрыжак і рэдактарка выданьня «План Б», былая палітзьняволеная Вольга Лойка:
ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/7Sez_ccdAVE
Расея нанесла адначасовыя ўдары адразу па чатырох раёнах Харкава. Ёсьць загінулыя і параненыя
Паводле апошняй інфармацыі, у выніку атакі 22 чалавекі былі параненыя, трое — загінулі. На месцы працуюць экстранныя службы, ратавальнікі працягваюць разьбіраць завалы:
https://smarturl.click/kjdm4