17324
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Сёньня дзень народзінаў друкара Марціна Кухты, выдаўца Багдановіча
26 ліпеня 1875 году нарадзіўся Марцін Кухта — друкар, выдавец кніг на беларускай, расейскай, польскай і літоўскай мовах.
У 1906 годзе заснаваў у Вільні сваю друкарню. Кухта друкаваў творы Францішка Багушэвіча, Максіма Багдановіча, Якуба Коласа, Цёткі, Канстанцыі Буйло і іншых беларускіх пісьменьнікаў, беларускія календары, зборнікі, сьпеўнікі. 10 лістапада 1906 году ў друкарні Марціна Кухты выйшаў 1 нумар газэты «Наша Ніва».
Больш падзей 26 ліпеня ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/Zy7xY
Амаль 500 асуджаных адправілі на прыбіраньне наступстваў урагану на Гомельшчыне. Іх прыцягнуць і да ўборкі ўраджаю
Да ліквідацыі наступстваў урагану на Гомельшчыне актыўна прыцягваюць «хімікаў», тых, хто стаіць на ўліку ў крымінальна-выканаўчых інспэкцыях і не працуе, і тых, хто знаходзіцца ў ЛПП. З 16 ліпеня на такія работы адправілі 474 грамадзян, якія маюць судзімасьць. Яны дапамагалі камунальнікам прыбіраць гольле, лістоту, іншае сьмецьце, упарадкаваць дарожную сетку.
На нарадзе ў Гомельскім аблвыканкаме вырашылі адправіць «хімікаў» і тых, хто знаходзіцца ў ЛПП, і на ўборку ўраджаю ў Лельчыцкім, Рэчыцкім і Калінавіцкім раёнах. Яны будуць працаваць паводле 8-гадзіннага графіку:
https://smarturl.click/8EJA8
За тры месяцы доступу да інфармацыі аб плацяжах беларусаў сілавікі і банкі прыпынілі пераводы на 12,7 млн рублёў
«Банкі прыпынілі апэрацыі на суму звыш 10 млн рублёў (3,5 млн даляраў ЗША), праваахоўныя органы — яшчэ на 2,7 млн рублёў (0,8 млн даляраў)», — заявіў генпракурор Беларусі Андрэй Швед.
З 1 сакавіка 2024 году сілавікі атрымалі доступ да інфармацыі пра плацяжы беларусаў. Паводле рашэньня Генпракуратуры КДК, СК і МУС змогуць прыпыняць на тэрмін да 10 дзён расходныя апэрацыі па банкаўскім рахунку, укладзе, электронным кашальку, калі сілавікі будуць мець зьвесткі ці нават падазрэньні «пра зьдзяйсьненьне супрацьпраўных дзеяньняў». Улады аргумэнтавалі новаўвядзеньне барацьбой з ашуканцамі:
https://smarturl.click/yq09v
Ва Ўкраіне зьнізілася колькасьць людзей, якія лічаць Беларусь культурна блізкай да сябе краінай
Колькасьць тых, хто лічыў Беларусь «культурна блізкай краінай» зьнізілася з 6 балаў у 2006 годзе да 4,6 — у 2021 годзе і 2 балаў — у 2024 годзе. У параўнаньні з 2017 годам частка тых, хто хацеў бы аднаўленьня СССР зьменшылася з 21% да 9%. Колькасьць грамадзян, якія лічаць сябе этнічнымі ўкраінцамі, павялічылася да 95% апытаных:
https://smarturl.click/z2QLp
«Тэхнічная памылка». У справаздачы пра збор маратону салідарнасьці заўважылі вялікую суму на адміністрацыйныя расходы
У 2023 годзе на Маратоне салідарнасьці сабралі больш за 570 тысяч эўра для палітвязьняў. Днямі ў справаздачы фонду заўважылі адміністрацыйныя выдаткі на 155 тысяч эўра. Адкуль у яны там зьявіліся?
«Літаральна ўчора фонд пасьпяхова прайшоў аўдыт, яго праверылі прадстаўнікі СМІ — «Люстэрка» і «Reform.news». Ніякіх адміністрацыйных выдаткаў не пакрывалі з боку фонду з тых грошай, якія сабралі на маратоне. Фонд запытаў інфармацыю ў бухгальтарскай фірмы, і там патлумачылі, што гэта тэхнічная памылка. Яны падавалі зьвесткі, і праз тэхнічны збой дадзеныя з аднаго радка трапілі ў іншы радок», — кажа Вольга Гарбунова:
https://smarturl.click/yq0wv
Ва Ўкраіне актывісты патрабуюць расьсьледаваць дзейнасьць беларускага «караля кантрабанды»
Ва Ўкраіне беларус Артур Гранц пражываў на падставе дазволу на жыхарства, але ў 2021 годзе выехаў з Украіны ў Гішпанію, дзе ў яго ёсьць нерухомасьць.
https://smarturl.click/z2Qk8
Не абурайцеся, а зразумейце. Чаму расейскамоўным беларусам ня варта крыўдаваць на крытыку
Моўны праваабаронца Ігар Случак напісаў у сваім фэйсбуку пост пра агіду да таго, калі беларусы між сабой размаўляюць па-расейску, і выклікаў красамоўную хвалю рэакцыі ў беларускіх сацсетках.
Трэба сказаць, што расейскамоўныя беларусы выклікаюць адмоўныя эмоцыі ня толькі ў нейкіх страшных беларускіх нацыяналістаў, а і ў многіх суседзяў Беларусі. Піша Алесь Чайчыц.
https://smarturl.click/67pb5
«Рубель будзе паступова таньнець да канца году». Што адбываецца з курсам валют
«Зьніжаецца цікавасьць да даляра». Даляр ужо па 3,14 рубля ў беларускіх абменьніках, ён таньнее другі тыдзень запар. З чым гэта зьвязана і як далей будзе паводзіць сябе рынак. Расказваем.
https://smarturl.click/Yz7LV
Паліцыя Італіі арыштавала мужчыну на запыт уладаў Беларусі
Італьянская паліцыя курортнага гораду Езала, што знаходзіцца на ўзьбярэжжы Вэнэцыянскай затокі ў Адрыятычным моры, затрымала пяць чалавек, у тым ліку беларуса, які быў абвешчаны ў вышук у Беларусі.
https://smarturl.click/0e9o5
Сёньня 40 гадоў ад сьмерці Ўладзімера Караткевіча
25 ліпеня 1984 году памёр клясык беларускай літаратуры Ўладзімер Караткевіч. Караткевіч — ня толькі аўтар паэтычных і драматургічных твораў, а яшчэ і першаадкрывальнік жанру гістарычнага дэтэктыву ў беларускай літаратуры. Вось 20 незвычайных фактаў пра Ўладзімера Караткевіча: https://smarturl.click/YL41
Больш падзей 25 ліпеня ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/1dgGO
З гомельскай калёніі вызваліліся 5 палітзьняволеных жанчын, сярод іх — Дар’я Лосік, — праваабаронцы
У ліпені з гомельскай жаночай калёніі № 4 вызваліліся пяць палітзьняволеных жанчын, паведамляюць праваабаронцы «Гомельскай вясны». Сярод іх — Дар’я Лосік 👆🏻, асуджаная за камэнтар «экстрэмісцкаму» тэлеканалу «Белсат» пра свайго палітзьняволенага мужа, журналіста Свабоды Ігара Лосіка.
Яшчэ чацьвёра — Тамара Астрэйка, Сьвятлана Лупач, Кацярына Мадзянкова і Паліна Палавінка — былі асуджаныя за ўдзел у мірных акцыях пратэсту паводле «Белсат» арт. 342 КК:
https://smarturl.click/8EJWQ
Галоўнае за 24 ліпеня
🧑🏻💻Ва Ўкраіне заявілі пра атаку беларускіх хакераў на рэсурсы органаў мясцовага кіраваньня
👥 Экс-камандзір палку Каліноўскага — сярод заснавальнікаў новага грамадзкага руху «Каліноўцы». У чым мэты і задачы руху
✍🏻 Палітвязень Івашын прыслаў бацькам парады, як перажыць сьпёку: «Ніякіх выхадаў у цяпліцу»
🚚 «Гэта проста выгадна». Як Беларусь працягвае гандляваць з Эўразьвязам
🏃♀️«Мне б хацелася падымаць сьцяг Беларусі». Бягуха Ціманоўская пра тое, зь якімі пачуцьцямі едзе ў Парыж выступаць за Польшчу
🇵🇱 Польшча таксама можа закрыць мяжу для беларускіх аўтамабіляў, — польскі экспэрт Міхал Патоцкі
🇺🇸 Чаго чакаць беларусам, калі Трамп ізноў стане прэзыдэнтам: тлумачыць Юры Дракахруст
📃 «Гісторыя на Свабодзе»: Статут ВКЛ напісаны на мове продкаў беларусаў і ўкраінцаў — Віктар Корбут
🧑🏻⚕️«Калі садзяць аднаго мэдыка, зьяжджаюць сотні», — Салавей пра ад’езд мэдыкаў, лёс хірурга Любецкага і аварыйныя рэформы
🇷🇺 Экспэрты расказалі, як можа зьмяніцца ўлада ў Расеі і хто здольны стаць пераемнікам Пуціна
👫 Тлумачым з Гурневічам. Чаму заходнія турысты едуць у Беларусь
Доктар Салавей пра ад’езд мэдыкаў: «Калі садзяць аднаго мэдыка, зьяжджаюць сотні»
Чаму ўлады працягваюць перасьлед няўгодных мэдыкаў, ведаючы пра вялікую нястачу дактароў і мэдсёстраў? Што хавае Мінздароўя за афіцыйнай статыстыкай? І якія рэформы спатрэбяцца сыстэме аховы здароўя? Суразмоўца Ганны Соўсь — намесьнік прадстаўніцы ў сацыяльнай палітыцы Аб’яднанага пераходнага кабінэта ў пытаньнях аховы здароўя, доктар Станіслаў Салавей:
🎥 ВІДЭА гутаркі цалкам: https://youtu.be/aXblpoVnQCQ
Ці існавала старабеларуская мова і на якой мове напісаны Статут ВКЛ
На якой мове напісаны Статут Вялікага Княства Літоўскага і якая мова была дзяржаўнай у ВКЛ? Ці існавала старабеларуская мова і ці маюць падставы прыхільнікі заходнерусізму называць беларускую мову дыялектам расейскай? — Пра гэта і іншае гаворым з доктарам філялёгіі Віктарам Корбутам:
🎥 ВІДЭА гутаркі цалкам: https://youtu.be/2J94hDr0_YY
✍🏻 Тэкст у скароце: https://smarturl.click/aJG0X
Ва Ўкраіне заявілі пра атаку беларускіх хакераў на рэсурсы органаў мясцовага кіраваньня
Ва Ўкраіне зафіксавалі атаку беларускай хакерскай групоўкі UAC-0057 на рэсурсы праектных офісаў і мясцовага самакіраваньня з 12 да 18 ліпеня. «Выяўленыя дакумэнты сьведчаць пра інтарэс хакераў да фінансава-эканамічных паказчыкаў, падаткаабкладаньня і рэформы органаў мясцовага самакіраваньня», — паведамілі ва Ўкраіне.
Хакерская група UAC-0057 зьвязаная зь беларускімі вайскоўцамі, яна таксама вядомая як UNC115 і Ghostwriter. Перад пачаткам расейскага ўварваньня ва Ўкраіну ўзяла на сябе адказнасьць за атаку 14 студзеня 2022 году, калі на сайтах украінскіх урадавых установаў зьявіліся паведамленьні з пагрозай украінцам «баяцца і чакаць найгоршага». Раней беларускія хакеры ў інтарэсах Расеі атакавалі Літву, Латвію, Польшчу і Ўкраіну.
Больш за палову беларусаў штомесяц ці час ад часу сутыкаюцца зь недахопам грошай, — апытаньне
Больш за палову апытаных прызналі, што сутыкаліся з сытуацыяй недахопу грошай да атрыманьня наступнага даходу (заработнай платы, пэнсіі, стыпэндыі, сацыяльных выплат). Зь іх 13,4% сутыкаюцца зь недахопам сродкаў штомесяц, 40,3% — час ад часу, 9,6% — адзінкава. Падчас апытаньня 9,5% беларусаў прызналіся, што іх выдаткі «значна» перавышаюць даходы, «часам перавышалі» — 22,3%.
Што яшчэ паказала апытаньне: https://smarturl.click/9zJ04
Галоўнае за 25 ліпеня
🇺🇦 Ва Ўкраіне актывісты патрабуюць расьсьледаваць дзейнасьць беларускага «караля кантрабанды»
📑 «Тэхнічная памылка». У справаздачы пра збор маратону салідарнасьці заўважылі вялікую суму на адміністрацыйныя расходы
👮🏻♂️Масава перасьледуюць супрацоўнікаў «БелОМА» і «Пеленг»; на маці і цёткі анархіста Францкевіча завялі крымінальную справу
📝 У Беларусі зьмянілі правілы абмену валют
💰 «Рубель будзе паступова таньнець да канца году». Што адбываецца з курсам валют
👫 «Украінцы спрабавалі нас памірыць». Шараговыя ваяры палка Каліноўскага расказалі пра сутнасьць канфлікту ў структуры
📚 Былы палітвязень напісаў кнігу пра дэградацыю людзей у беларускіх калёніях і свой турэмны шлюб
👫 Артыкул 411. Як улады знаходзяць прычыну не выпускаць на волю палітвязьняў, калі тыя ўжо адбылі тэрміны
🎥 Навошта стварылі рух «Каліноўцы» і што адбываецца з ПКК? — Абмяркоўваем з экс-камандзірам палка Каліноўскага
🇺🇸 Чаго чакаць беларусам, калі прэзыдэнтам ЗША абяруць кандыдата Дэмакратычнай партыі: тлумачыць Юры Дракахруст
✍🏻 Быў. Ёсьць. Будзе. Ці змог бы Ўладзімер Караткевіч адбыцца ў сёньняшняй Беларусі: піша Сяргей Дубавец
Што адбываецца з Палком Каліноўскага?
Экс-камандзір палку Каліноўскага Дзяніс («Кіт») Прохараў стаў адным з заснавальнікаў грамадзкага руху «Каліноўцы». Асноўная місія новага руху — супрацьстаяньне расейскай агрэсіі ва Ўкраіне і вызваленьне Беларусі ад рэжыму Лукашэнкі. У інтэрвію «Свабодзе» ён расказаў, чаму больш не камандзір ПКК, ці ёсьць канфлікт у палку і чым будзе займацца новы грамадзкі рух:
🎥 ВІДЭА гутаркі цалкам: https://youtu.be/NOeBr05zLAw
Былы палітвязень напісаў кнігу пра дэградацыю людзей у беларускіх калёніях і свой турэмны шлюб
36-гадовы бабруйчанін Аляксей Гайшун працаваў настаўнікам і перакладчыкам, ён адбыў у беларускіх вязьніцах паўтара года за ўдзел у пратэстах, выехаў зь Беларусі і за год жыцьця ў лягеры для ўцекачоў напісаў кнігу пра сваю турэмную эпапэю. Нядаўна Аляксей зьмясьціў тэкст у некалькіх кніжных інтэрнэт-крамах.
Ён расказаў Свабодзе гісторыю напісаньня кнігі:
https://smarturl.click/Q17qq
«Украінцы спрабавалі нас памірыць». Шараговыя ваяры палка Каліноўскага расказалі пра сутнасьць канфлікту ў структуры
«Асабістыя амбіцыі, людзі ня могуць дамаўляцца», — так ахарактарызаваў сытуацыю ў палку імя Каліноўскага добраахвотнік, які падтрымлівае новага выканаўцу абавязкаў камандзіра «Дзядзьку» і абвешчаныя рэформы.
«Усё гэта ад асабістых амбіцый, крыўды і непаразуменьня», — заявіў Свабодзе іншы ваяр, які на баку «старога» штабу.
https://smarturl.click/vwayQ
«На траіх». Чым Лукашэнку вабіць паўночнакарэйская дыктатура
Валер Карбалевіч аналізуе візыт кіраўніка МЗС Беларусі Максіма Рыжанкова ў Паўночную Карэю:
«Мы назіраем спробу стварэньня саюзу ізгояў: Расея — Беларусь — КНДР — Іран. Іх яднае ізаляцыя, знаходжаньне пад санкцыямі і нянавісьць да Захаду».
Быў. Ёсьць. Будзе. Ці змог бы Ўладзімер Караткевіч адбыцца ў сёньняшняй Беларусі
25 ліпеня споўнілася 40 гадоў з дня сьмерці Ўладзімера Караткевіча, пісьменьніка, паэта, драматурга, клясыка беларускай літаратуры. Сяргей Дубавец піша пра яго значэньне яго асобы і творчасьці: «Лёс творчай спадчыны Караткевіча быццам паўтарае лёс яго галоўнага героя, Кастуся Каліноўскага».
https://smarturl.click/RA749
Супраць маці і цёткі анархіста Францкевіча, асуджанага на 16 гадоў калёніі, завялі крымінальную справу
Тацяну Францкевіч, маці палітвязьня Аляксандра Францкевіча, і ейную сястру Натальлю Лабацэвіч затрымалі 19 ліпеня ў Ваўкавыску калі яны прыехалі ў калёнію зь перадачай для Аляксандра.
https://smarturl.click/JD56g
Артыкул 411. Як улады знаходзяць прычыну не выпускаць на волю палітвязьняў, калі тыя ўжо адбылі тэрміны
«Калі чалавек адседзеў свой тэрмін паводле крымінальнага артыкула, ён павінен выйсьці на волю. А цяпер атрымліваецца, што выкарыстоўваць артыкул 411 і падаўжаць тэрмін зьняволеньня можна бясконца». Расказваем, як улады знаходзяць прычыну не выпускаць на волю палітвязьняў, калі тыя ўжо адбылі тэрміны.
https://smarturl.click/LYM8W
У цэнтры Вільні адкрылі выставу постэраў пра 30 гадоў рэжыму Лукашэнкі
24 ліпеня каля віленскага Музэю акупацыяў і барацьбы за свабоду адкрылі выставу постараў беларускага дызайнэра Артура Вакарава, прысьвечаную вынікам 30-гадовага кіраваньня Аляксандра Лукашэнкі ў Беларусі. У 30 працах аўтар зьвяртаецца да вострых палітычных, сацыяльных, эканамічных тэмаў.
👉🏻 Больш пра выставу + вялікая ФОТАГАЛЕРЭЯ: https://smarturl.click/opG9j
Чаму заходнія турысты едуць у Беларусь: тлумачым з Гурневічам
Чаму заходнія турысты едуць у Беларусь? Што яны шукаюць бадай у гэтай адной з самых нетурыстычных для жыхароў Захаду эўрапейскай краіне? — Мінулы раз мы расказвалі, чым шакуе і абурае Беларусь турыстаў з Расеі. А сёньня распавядаем, чым Беларусь вабіць заходніх турыстаў:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://www.youtube.com/watch?v=zzvIcYyg778
Чаго чакаць беларусам, калі Трамп ізноў стане прэзыдэнтам
«Калі Трамп у выпадку перамогі на выбарах адразу паспрабуе ўрэгуляваць ваенны канфлікт паміж Расеяй і Ўкраінай, лёс Беларусі будзе адным з пунктаў перамоваў у гэтай справе», — лічыць аналітык Юры Дракахруст і тлумачыць, як перамога Трампа на выбарах можа паўплываць на беларусаў:
https://smarturl.click/VD7pj
Рыка Крыгер — ня першы. Сама меней тузін іншаземцаў раней асудзілі да сьмяротнага пакараньня ў Беларусі
Грамадзянін Нямеччыны Рыка Крыгер — ня першы іншаземец, якога асудзілі да расстрэлу ў гісторыі сучаснай Беларусі. @mediazona_by з дапамогай «Кібэрпартызан» знайшло яшчэ 12 чалавек, якім прызначылі сьмяротнае пакараньне — прысуды прыпалі на першае дзесяцігодзьдзе пасьля развалу СССР:
Што пра іх вядома: https://smarturl.click/vwa5R
Экс-камандзір палка імя Каліноўскага разам зь іншымі заснаваў новы грамадзкі рух «Каліноўцы» і расказаў пра яго мэты і задачы
Учора стала вядома пра стварэньне новага грамадзкага руху «Каліноўцы». Сёньня на брыфінгу ў Кіеве былы камандзір палка Кастуся Каліноўскага Дзяніс («Кіт») Прохараў (заяўлены як «адзін з заснавальнікаў і лідэраў» руху) расказаў пра мэты і задачы «Каліноўцаў», а намесьнік камандзіра палка Вадзім Кабанчук падкрэсьліў, што рух ствараюць не ў адказ на канфлікт у палку, «ды і ў прынцыпе канфлікту як такога няма» і назваў рух «безумоўна, часткай палка Каліноўскага»:
https://smarturl.click/baGWV
У СБУ сабралі доказы незаконнай прыватызацыі нафтаправоду, якім валодаў і беларускі алігарх
Гаворка пра прыватызаваны ў 2015 годзе дзяржаўны нафтаправод «Самара — Заходні кірунак», якім валодала прадпрыемства «Прикарпатзахідтранс». Кантрольны пакет акцый гэтай кампаніі належаў Мікалаю Вараб'ю.
https://smarturl.click/VD7kg