17324
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Паразуменьне з уладай ці ціск на яе? Спрачаюцца кіраўнік BySoI і экс-палітзьняволеная Вольга Лойка
Ці ўзмацняюцца рэпрэсіі ў Беларусі? Ці павіннае вызваленьне палітвязьняў быць прыярытэтам для дэмсілаў? Якія хібы і перавагі паразуменьня з уладай і змаганьня зь ёй? — Пра гэта спрачаюцца кіраўнік фонду салідарнасьці BySoI Андрэй Стрыжак і рэдактарка выданьня «План Б», былая палітзьняволеная Вольга Лойка:
ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/7Sez_ccdAVE
Расея нанесла адначасовыя ўдары адразу па чатырох раёнах Харкава. Ёсьць загінулыя і параненыя
Паводле апошняй інфармацыі, у выніку атакі 22 чалавекі былі параненыя, трое — загінулі. На месцы працуюць экстранныя службы, ратавальнікі працягваюць разьбіраць завалы:
https://smarturl.click/kjdm4
Адзінота дыктатараў. Галасаваньне ў ААН выявіла маштаб міжнароднай ізаляцыі Расеі і Беларусі
Чарговы скандал у зьвязку з галасаваньнем у ААН разбурае тую карціну сьвету, якую старанна малявалі апошнімі гадамі прапагандысцкія машыны Расеі і Беларусі.
Гэтая карціна грунтавалася на ідэалягічным канструкце, паводле якога асноўным канфліктам сучаснасьці нібыта зьяўляецца супрацьстаяньне паміж Захадам і «глябальнай большасьцю», да якой Лукашэнка і Пуцін прылічвалі і сябе. Піша Валер Карбалевіч.
https://smarturl.click/gpdVR
Праваабаронцы ідэнтыфікавалі больш за 2 тысячы ўкраінскіх дзяцей, якіх вывозілі ў Беларусь для «перавыхаваньня»
Тры праваабарончыя арганізацыі — Freedom House, Рэгіянальны цэнтар правоў чалавека і цэнтар ZMINA перадалі ў Міжнародны крымінальны суд доказы палітычнай індактрынацыі і мілітарызаванага перавыхавання ўкраінскіх дзяцей на тэрыторыі Беларусі.
https://smarturl.click/XydeA
Абстрэлы Расеяй Украіны, мірныя перамовы і саміт ААН. Ці ёсьць пэрспэктыва завяршыць вайну
Уладзімір Зяленскі на саміце будучыні ў штаб-кватэры ААН у Нью-Ёрку заявіў аб падрыхтоўцы дакумэнтаў, якія будуць садзейнічаць завяршэньню вайны. Крэмль не зацікаўлены ў перамовах. Абстрэлы Ўкраіны працягваюцца.
https://smarturl.click/O0M6b
Паўднёвую Афрыку накрыла сьнегам. Відэа
Ратавальнікі спрабуюць аднавіць электразабесьпячэньне, сьнег прынёс пэўныя нязручнасьці жыхарам. Часта ў такіх сытуацыях ня могуць даць рады нават у краінах, дзе такое надвор'е звыклае, што ж казаць пра абшары, на якіх сьнег выпадае раз на некалькі дзесяцігодзьдзяў.
24 верасьня 2001 году пачалася шматмесячная кругласутачная вахта памяці ў Курапатах супраць будаўніцтва кальцавой дарогі празь месца масавых расстрэлаў сталінскіх часоў. Яна працягвалася 250 дзён, штодня выходзілі рэпартажы Свабоды, якія сталі асновай кнігі «Дарога праз Курапаты».
55 гадоў назад, 24 верасьня 1969 нарадзіўся беларускі паэт і празаік Юры Гумянюк. 13 студзеня 2013 году ў Горадні скончыў жыцьцё самагубствам.
Пра іншыя падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле:
https://smarturl.click/71nvX
Асацыяцыя беларусаў у ЗША заклікала адзначыць дзень нараджэньня Алеся Бяляцкага лістамі да сваіх сэнатараў
Асацыяцыя беларусаў у ЗША заклікала сваіх сяброў і прыхільнікаў адзначыць дзень нараджэньня ляўрэата Нобэлеўскай прэміі міру Алеся Бяляцкага зваротамі да сэнатараў і канргэсмэнаў за заклікам дамагацца ячго вызваленьня.
У звароце, у прыватнасьці гаворыцца:
«Калі ласка, настойліва заклікайце вашых сэнатараў і кангрэсмэнаў дапамагчы дабіцца вызваленьня Алеся Бяляцкага, ляўрэата Нобэлеўскай прэміі міру 2022 году, і больш за 1400 палітычных вязьняў, несправядліва затрыманых у Беларусі... 25 верасьня Алесь адзначыць свой 62-гі дзень нараджэньня за кратамі. Ваш голас можа прыцягнуць увагу ўсяго сьвету да яго і іншых вязьняў цяжкага становішча і натхніць на дыпляматычныя дзеяньні!»
https://smarturl.click/l5dXd
Сьвятлана Ціханоўская ў ААН заклікала разгледзець дыпляматычныя каналы для абмену вязьнямі
Дэмакратычная лідэрка Беларусі пачала візыт у ЗША з удзелу ў дэбатах аб палітвязьнях на палях Генэральнай Асамблеі ААН, арганізаваных дэлегацыяй Эўразьвязу супольна з Эстоніяй, Літвой, Гішпаніяй, Нямеччынай і Францыяй.
Ціханоўская заявіла, што сытуацыя ў Беларусі катастрафічная, і заклікала ААН умяшацца. Яна прапанавала некалькі практычных крокаў, якія маглі б наблізіць сытуацыю з палітвязьнямі да разьвязаньня. Сярод іх:
📌 Заклікаць Генэральнага сакратара і Высокага камісара ААН у пытаньнях правоў чалавека падняць пытаньне палітвязьняў перад Лукашэнкам.
📌Запатрабаваць, каб офіс ААН у Беларусі ці гуманітарныя арганізацыі атрымалі доступ да палітвязьняў.
📌Разгледзець дыпляматычныя каналы для абмену зьняволенымі, накшталт абмену ў справе Красікава ці абмену ваеннапалоннымі з Украінай.
https://smarturl.click/5ODMo
Як перасьледуюць сем’і палітвязьняў у Беларусі
Якія рэпрэсіі зазнаюць родныя палітвязьняў у Беларусі? Як улады караюць за дапамогу родным за кратамі і робяць жыцьцё невыносным? Расказвае маці былой палітзьняволенай Вольгі Класкоўскай Людміла Класкоўская, якая была вымушаная эвакуавацца зь Беларусі. Сёлета ў студзені яе затрымліваў КДБ падчас масавага рэйду па сваяках палітвязьняў.
https://youtu.be/nMbbsnQuEGQ
Апраўданьне дыктатуры. Як анамалію спрабуюць выдаць за норму
У працэсе фармаваньня культу асобы Аляксандра Лукашэнкі зьявіўся новы нюанс. Дзяржаўная прапагандысцкая машына спрабуе прэзэнтаваць вобраз дыктатара як станоўчы, а дыктатарскі рэжым Беларусі падаць як норму, якая цалкам адпавядае інтарэсам краіны.
Піша аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч:
https://smarturl.click/kjdjy
Мастака Аляксея Кузьміча затрымалі ў Францыі і завялі на яго крымінальную справу за вандалізм
20 верасьня ад пэрформансу мастака пацярпела Вандомская калёна на аднайменнай плошчы ў цэнтры Парыжу, якую Кузьміч вобразна «пераўтварыў» у вялікі полавы орган мужчыны.
https://smarturl.click/nydy7
Reuters: Іранскія ўлады забаранілі камунікацыйныя прылады пасьля ўдару па «Хэзбале»
Корпус вартавых ісламскай рэвалюцыі (КВІР), элітнае падразьдзяленьне Ірану, загадаў усім удзельнікам спыніць карыстаньне любымі тыпамі камунікацыйных прыладаў пасьля таго, як тысячы пэйджараў і рацый, якія выкарыстоўваліся іхнымі хаўрусьнікамі з «Хэзбалы» ў Лібане, выбухнулі на мінулым тыдні.
https://smarturl.click/jkdBj
FIDE захавала абмежаваньні для шахматыстаў зь Беларусі і Расеі
Генэральная асамблея Міжнароднай шахматнай фэдэрацыі (FIDE) пры гэтым дазволіла дзецям да 12 гадоў і шахматыстам з абмежаванымі магчымасьцямі з гэтых краін удзельнічаць у спаборніцтвах пад сваёй эгідай.
https://smarturl.click/71nMv
Расея ракетамі атакавала Запарожжа, ёсьць пацярпелыя
Сярод параненых — сем жанчын, пяць мужчын і 15-гадовы падлетак.
https://smarturl.click/kjX7X
Фота Нацыянальнай паліцыі Ўкраіны
Беларус спрабаваў вывезьці зь Літвы аўтамабіль Opel, скрадзены ва Ўкраіне ў пачатку вайны
Літоўскія памежнікі на кантрольна-прапускным пункце «Меднікі» затрымалі аўтамабіль Opel Mokka, які ўкраінскія праваахоўнікі ў сакавіку 2022 году аб’явілі ў вышук як скрадзены. Пазадарожнікам кіраваў грамадзянін Беларусі.
Кіроўца патлумачыў, што 13 верасьня атрымаў права кіраваньня пазадарожнікам Opel Mokka тэрмінам на год ад 36-гадовага грамадзяніна Румыніі, які паводле натарыяльна заверанай даверанасьці значыцца ўладальнікам аўтамабіля, і ня ведаў, што машына знаходзіцца ў вышуку. Яго адпусьцілі пасьля допыту:
https://smarturl.click/O0MjO
«З мэтай ідэалягічнай працы». Прадпрымальнікам прапануюць купіць прапагандысцкую кнігу за 125 рублёў
На стварэньне кнігі «Беларусь адзіная» быў выдзелены грант Лукашэнкі. Цяпер выданьне навязваюць прадпрыемствам і арганізацыям. «Мы б вельмі хацелі, каб гэтая кніга была ў кожнай бібліятэцы, у кожнай арганізацыі», «На яе цяпер вялікі попыт», «Наклад быў 2 тысячы асобнікаў, і ён практычна расьпісаны».
Расказваем, як улады выдалі кнігу пра «адзінства» Беларусі і цяпер спрабуюць на гэтым зарабіць:
https://smarturl.click/z2m4p
Палітвязьня Ігара Аліневіча, які галадаваў два тыдні, зноў кінулі ў ШЫЗА
24 верасьня споўніўся 41 год анархісту Ігару Аліневічу, асуджанаму на 20 гадоў зьняволеньня. Гэта чацьверты дзень нараджэньня запар, які палітвязень сустракае за кратамі. Расказваем апошнія навіны пра Ігара.
https://smarturl.click/ZyOBW
МУС выпусьціў відэа пра напад з нажом у Магілёве. Сілавікі заявілі, што знайшлі патроны і «экстрэмісцкую» літаратуру
Міністэрства ўнутраных спраў паказала сваю вэрсію падзей у Магілёве, дзе мужчына нібыта стварыў небясьпеку для грамадзян і параніў двух міліцыянтаў проста на вуліцы. Абодва — прадстаўнікі 11-га упраўленьня ГУБАЗіК па Магілёве.
https://smarturl.click/EeOAL
Новая Зэляндыя ўвяла санкцыі супраць грамадзян і прадпрыемстваў Расеі і Беларусі
Пад абмежаваньні трапілі грамадзяне і арганізацыі Беларусі, якія аказвалі матэрыяльную падтрымку расейскаму ўварваньню ва Ўкраіну.
https://smarturl.click/z2m68
Reformby.org: на плянтацыю нямецкага дэпутата пад Лідай адпраўляюць працаваць палітвязьняў
Раней стала вядома, што дэпутат парлямэнту зямлі Саксонія ад партыі «Альтэрнатыва для Нямеччыны» (AfD) Ёрг Дорнаў некалькі разоў наведаваў Беларусь і ўтаіў свой удзел у беларускай ТАА «Цыбулька Бел».
https://smarturl.click/9zyeO
Здымак AfD Sachsen
«Наша Ніва»: Памёр панк-музыка Віктар «Мао» Жаркевіч, якога губазікаўцы прымушалі несьці дзьверы ад лядоўні
Віктар Жаркевіч, піша выданьне, быў вакалістам Hate to State, адной зь першых палітычных панк-бандаў Беларусі. Віктару быў 51 год.
У верасьні 2022 году Жаркевіча затрымліваў ГУБАЗіК. Падчас затрыманьня, піша «Наша Ніва», Віктара моцна білі. Аб яго галаву зламалі патэльню і змусілі цягнуць на сабе ў аддзяленьне дзьверы ад лядоўні, на якія былі налепленыя панк-рокерскія і анархісцкія налепкі і магніты за розныя гады.
Віктар «Мао» Жаркевіч памёр 22 верасьня 2024 году ў сваёй кватэры ў Менску. Як паведамляюць знаёмыя, ня вытрымала сэрца.
https://smarturl.click/xBzYZ
Галоўнае за 23 верасьня
📌 Сьвятлана Ціханоўская ў ААН заклікала разгледзець дыпляматычныя каналы для абмену вязьнямі
📌 Габрыэлюс Ландсбергіс: пакуль у Беларусі не пачнуцца рэальныя зьмены, пра зьняцьцё санкцыяў ня можа быць і гаворкі
📌 «ПіК Свабоды». «Павінна выйсьці жывой», — Людміла Класкоўская пра перасьлед сем’яў палітвязьняў у Беларусі
📌 Апраўданьне дыктатуры. Як анамалію спрабуюць выдаць за норму
📌 На 50-80% вырасла колькасьць заявак у фонд BySoI па дапамогу ад перасьледу ў Беларусі
📌 У Магілёве мужчына напаў на міліцыянтаў з нажом
📌 Мастака Аляксея Кузьміча затрымалі ў Францыі і завялі на яго крымінальную справу за вандалізм
📌 FIDE захавала абмежаваньні для шахматыстаў зь Беларусі і Расеі
📌 Як праходзіла абмеркаваньне беларускага пытаньня на пасяджэньні Рады правоў чалавека ААН
📌 Нямеччына, Ірляндыя, Бэльгія. У якіх умовах жывуць беларусы ў лягерах для ўцекачоў
📌 Мапы, помнікі, вяртаньне культурнай спадчыны. Чым займаецца новы праект MALDZIS
Дураў: Telegram будзе перадаваць IP-адрасы на запыт уладаў
Карпарацыя Telegram будзе перадаваць праваахоўным органам краін сьвету на падставе іх афіцыйных запытаў IP-адрасы і нумары тэлефонаў карыстальнікаў аднайменнага мэсэнджара, якія будуць парушаць правілы карыстаньня Telegram, у прыватнасьці выкарыстоўваць пляцоўку для парушэньня заканадаўства.
Пра гэта ў панядзелак напісаў заснавальнік Telegram Павел Дураў, які знаходзіцца ў Францыі пад сьледзтвам у сувязі з абвінавачаньнямі, зьвязанымі зь дзейнасьцю Telegram, у тым ліку, як сьцьвярджаюць францускія ўлады, з адмовай ад супрацоўніцтва з праваахоўнымі органамі пры расьсьледаваньні злачынстваў.
Як напісаў Дураў, Telegram абнавіў свае правілы карыстаньня. Акрамя таго, паводле яго слоў, у апошнія тыдні мадэратары, выкарыстоўваючы ў тым ліку штучны інтэлект, выдалілі з пошукавай сыстэмы Telegram увесь патэнцыйна шкоднасны кантэнт.
https://smarturl.click/aJdR0
Падкаст Свабоды «Архіпэляг БЕЛАГ» — у фінале прэстыжнага міжнароднага конкурсу
Візуалізаваны падкаст Беларускай службы Радыё Свабода «Архіпэляг БЕЛАГ», які расказвае пра карную сыстэму рэжыму Аляксандра Лукашэнкі, трапіў у фінал журналісцкага конкурсу Асацыяцыі міжнароднага вяшчаньня (AIB). Пра гэта стала вядома 23 верасьня.
Падкаст-сэрыял Ганны Соўсь «Архіпэляг БЕЛАГ» трапіў у «кароткі сьпіс» фіналістаў у катэгорыі «Відэа/ палітыка», дзе змагаецца за перамогу з шасьцю іншымі фіналістамі, сярод якіх праекты сусьветных мэдыя — Australian Broadcasting Corporation, Financial Times, BBC Africa і Al Jazeera English.
https://smarturl.click/Ad8x9
Нямеччына, Ірляндыя, Бэльгія. У якіх умовах жывуць беларусы ў лягерах для ўцекачоў
Дзіна жыве ў былым гатэлі, дзе ў кожным нумары ёсьць душ і прыбіральня. Вольга — у пакоі з двухпавярховымі ложкамі, разам з роварамі і скутэрамі. Андрэй зьмяніў чатыры месцы жыхарства - ад аднапакаёўкі да ангара. Расказваем, у якіх розных умовах жывуць беларусы, якія папрасілі палітычнага прытулку за мяжой.
https://smarturl.click/JDODm
У Магілёве мужчына параніў нажом дваіх чалавек. МУС сьцьвярджае, што гэта супрацоўнікі ГУБАЗіК
У афіцыйнай заяве, распаўсюджанай Міністэрствам унутраных спраў Беларусі, паведамляецца, што мужчына «раптоўна дастаў нож і нанёс удары двум міліцыянтам». Перад гэтым супрацоўнікі ГУБАЗіК нібыта спынілі мужчыну для «прафіляктычнай гутаркі».
https://smarturl.click/YzOz0
На Віцебшчыне адбудуцца вучэньні тэрытарыяльнай абароны па супрацьдзеяньні дывэрсійным групам
У вучэньнях возьмуць удзел адказныя асобы выканкамаў і вайсковых камісарыятаў вобласьці, прадстаўнікі тэрытарыяльных органаў унутраных спраў, а таксама вайсковаабавязаныя тэрытарыяльных войскаў Віцебскага і Аршанскага раёнаў.
https://smarturl.click/3kVRZ
Мапы, помнікі, вяртаньне культурнай спадчыны. Чым займаецца новы праект MALDZIS
Новы беларускі праект MALDZIS запусьцілі ў верасьні. Яго місія — усталяваньне дошак і помнікаў выбітным беларусам, стварэньне мапы «Зямля Мальдзіса», вяртаньне культурнай спадчыны. Расказваем падрабязьней.
https://smarturl.click/5Odkp
100 гадоў таму нарадзіўся пісьменьнік Артур Вольскі
Артур Вольскі — пісьменьнік і перакладнік, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1980-х — пач. XXI ст., сын пісьменьніка Віталя Вольскага, бацька музыкі і мастака Лявона Вольскага. Ён уваходзіў у склад некалькіх Соймаў БНФ, узначальваў Беларускае дэмакратычнае аб’яднаньне вэтэранаў вайны.
Ягоная п’еса-казка «Сьцяпан — вялікі пан», пакладзеная на музыку Юрыем Семянякам, сталася першай беларускай дзіцячай апэрэтай.
Пра іншыя падзеі з датай 23 верасьня — у публікацыі «Ужо сёньня».
https://smarturl.click/W39V6