17324
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Байдэн адклаў палёт у Нямеччыну на саміт, прысьвечаны дапамозе Ўкраіне, праз ураган у ЗША
Зважаючы на прагназаваную траекторыю і сілу ўрагану «Мілтан», прэзыдэнт Джо Байдэн адклаў паездку ў Нямеччыну і Анголу, каб пракантраляваць меры рэагаваньня на стыхію, а таксама ліквідацыі наступстваў урагану «Гэлен».
Бэрлін чакае, што ў Рамштайн прыбудуць прыкладна 20 лідэраў дзяржаваў і ўрадаў, а Зяленскі падасьць свой «плян перамогі».
https://smarturl.click/baxQL
Ужо сёньня: у гэты дзень у космас упершыню паляцеў беларус
З 9 па 11 кастрычніка 1977 году беларус Уладзімер Кавалёнак зьдзейсьніў свой першы палёт у космас на касьмічным караблі «Саюз-25» (пазыўны «Фатон-1») у якасьці камандзіра карабля. Агулам ён зьдзейсьніў тры палёты ў космас (другі і трэці — у 1978 і 1981 гадах) і правёў там агулам 216 содняў.
Больш падзей 9 кастрычніка ў гісторыі чытайце пад спасылкай: https://smarturl.click/Xy12l
Бактэрыі, антыбіётыкі. Расея абмежавала пастаўкі мясамалочнай прадукцыі трох прадпрыемстваў Беларусі
Рассельгаснагляд паўторна выявіў бактэрыі лістэрыі ў ялавічыне прадпрыемства «Вялес-Міт» (Маладэчанскі мясакамбінат), антыбіётык азітраміцын — у гатовых мясных вырабах Глыбоцкага мясакамбіната і перавышэньне колькасьці мэзафільных аэробных і факультатыўна анаэробных мікраарганізмаў у сухім малаку Лунінецкага малочнага завода.
Раней ведамства абмежавала пастаўкі «Белфуд Прадакшн» праз «паўторнае выяўленьне энрафлаксацыну ў кансэрвах зь мяса птушкі для дзіцячага харчаваньня»:
https://smarturl.click/DaJlb
Галоўнае за 8 кастрычніка
👫 Сьледчыя заявілі пра яшчэ адну «змову», завялі справу на 45 чалавек, сабралі інфармацыю аб іх нерухомасьці
🇩🇪 Супраць нямецкага дэпутата, які выкарыстоўваў працу беларускіх палітвязьняў, на радзіме завялі справу
🙍🏻♀️ У Осла на «Нобэлеўскім тыдні» згадалі Алеся Бяляцкага і іншых беларускіх палітвязьняў
🧑🏻🏫 «Каб не пэнсіянэры, не было б каму вучыць». Колькі сёньня зарабляюць настаўнікі і чаго ад іх патрабуюць у школах
🙎🏼♀️ «Запоўніць нішу беларускай адукацыі дзяцей»: Да Новага году беларуская кампазытарка і сьпявачка рыхтуе зборнік дзіцячых песень
🎥 «ПіК Свабоды»: Ці зайздросьцяць Лукашэнку чальцы клюбу СНД? Тлумачэньне экспэрта Ніжнікава
✍🏻 «Рэагуем моўчкі». Як улады абараняюць беларускае неба ад вайсковых бесьпілётнікаў: тлумачыць аналітык
🛞 «Белшына» пасьля зьняцьця зь яе санкцыяў ЭЗ таемна пастаўляе прадукцыю расейскай арміі, — расьсьледаваньне БРЦ
«Белшына» пасьля зьняцьця зь яе санкцыяў ЭЗ таемна пастаўляе прадукцыю расейскай арміі, — расьсьледаваньне
Нягледзячы на тое, што ў сакавіку 2024 году Эўрапейскі суд зьняў зь «Белшыны» санкцыі празь недаказанасьць яе ўдзелу у фінансаваньні рэжыму Лукашэнкі, новыя зьвесткі Беларускага расьсьледніцкага цэнтру сьведчаць пра беспасярэдні ўдзел кампаніі ў пастаўках шынаў для расейскай арміі.
Расьсьледаваньне выявіла, што ў 2022–2023 гадах кампанія пастаўляла буйнагабарытныя шыны праз расейскага пасярэдніка для Мінабароны Расеі. Гэтыя шыны выкарыстоўвалі для вайсковай тэхнікі, залучанай у баявыя дзеяньні ва Ўкраіне, у тым ліку для сыстэмаў СПА С-400 і самаходных гаўбіц «Мальва»:
https://smarturl.click/vwB12
У Осла на «Нобэлеўскім тыдні» згадалі Алеся Бяляцкага і іншых беларускіх палітвязьняў
«Здароўе і само жыцьцё Алеся Бяляцкага пад рэальнай пагрозай», — сказала ў Осла жонка зьняволенага Нобэлеўскага ляўрэата Натальля Пінчук.
Сьвятлана Ціханоўская таксама згадала Алеся Бяляцкага ў прамове на Канфэрэнцыі па палітвязьнях у парлямэнце Нарвэгіі:
https://smarturl.click/3k02p
«Рэагуем моўчкі». Як улады абараняюць беларускае неба ад вайсковых бесьпілётнікаў
Сутыкнуўшыся з тым, што ў беларускім небе ўсё часьцей зьяўляюцца расейскія бесьпілётнікі, якія зьбіліся з курсу, улады вырашылі выкарыстоўваць тактыку замоўчваньня інфармацыі пра гэтыя інцыдэнты, якія разбураюць ідэалягічны канструкт пра тое, што Лукашэнка — гарант міру і мірнага неба, піша Валер Карбалевіч.
https://smarturl.click/5OVBp
У Беларусі зноў на паўгода ўвялі ліцэнзаваньне вывазу збожжа
Урад Беларусі ўводзіў аналягічнае абмежаваньне ў верасьні 2023 году, калі стала зразумела, што ад неспрыяльных умоваў надвор’я аграрны сэктар недаатрымае неабходны ўраджай збожжа. Потым ліцэнзаваньне збожжа зноў увялі ў красавіку 2024-га, таксама на паўгода.
https://smarturl.click/4kQ2X
Супраць нямецкага дэпутата, які выкарыстоўваў працу беларускіх палітвязьняў, на радзіме завялі справу
Пракуратура нямецкай зямлі Саксонія пачала папярэдняе расьсьледаваньне паведамленьняў аб тым, што нямецкі дэпутат Ёрг Дорнаў выкарыстоўваў працу зьняволеных на сваёй фэрме ў Беларусі.
https://smarturl.click/8E3ba
Нарвэгія далучылася да санкцый Эўразьвязу супраць уладаў Беларусі
Нарвэгія ўвяла санкцыі «ў адказ на ролю і ўдзел беларускага рэжыму ў нападзе Расеі на Ўкраіну ў парушэньне міжнароднага права», гаворыцца ў паведамленьні, апублікаваным 7 кастрычніка на сайце ўраду краіны.
https://smarturl.click/W3wxO
8 кастрычніка — дзень памяці Зоські Верас і Андрэя Мрыя
8 кастрычніка 1991 году ня стала Зоські Верас (ад нараджэньня Людвіка Сівіцкая, у замужжы Войцік), пісьменьніцы, грамадзкай дзяячкі, удзельніцы нацыянальна-вызвольнага руху пач. ХХ ст., нацыянальна-вызвольнага руху 1920–1930-х у Заходняй Беларусі й нацыянальна-культурніцкага руху 1960–1980-х.
8 кастрычніка 1943 году ня стала Андрэя Мрый (сапраўднае імя Андрэй Шашалевіч), беларускага празаіка, журналіста, ахвяры сталінізму. Найбольш вядомы раман Мрыя — «Запіскі Самсона Самасуя», у якой у сатырычным тоне паказаў усталяваньне новага ладу ў 20-я гады мінулага стагодзьдзя, у тым ліку пачаткі савецкай беларусізацыі. Твор быў абвешчаны паклёпам на савецкую рэчаіснасьць, а аўтара адправілі ў ГУЛАГ. Раней «Запіскі Самсона Самасуя» чыталі ўсе школьнікі Беларусі, але ў 2016 годзе яго прыбралі з абавязковай школьнай праграмы.
Пра іншыя падзеі гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле:
https://smarturl.click/kjDd6
Мінус восем тысяч настаўніц і настаўнікаў. Як рэжым зьнішчае нашу будучыню праз школу
Усяго за тры гады ў Беларусі стала на 8,1 тысячы менш настаўніц і настаўнікаў. І каб быў ясны маштаб катастрофы — гэта скарачэньне на 7,3%. Ня ўсіх, вядома, звольнілі, — шмат хто самастойна пайшоў з працы і зьехаў, асьцерагаючыся перасьледу. Камусьці не было як аформіць усё афіцыйна, бо зьяжджаць трэба было тэрмінова. Некаторыя надоўга трапілі за краты, і пасьля вызваленьня ім, як і іншым палітзьняволеным, амаль нерэальна будзе знайсьці якую-хаця працу ў Беларусі, а пра школу і думаць няма чаго.
Піша Наста Захарэвіч:
https://smarturl.click/kjDD6
Галоўнае за 7 кастрычніка
📌 Два гады назад Алесь Бяляцкі стаў ляўрэатам Нобэлеўскай прэміі міру. Ён у турме больш як тры гады
📌 «ПіК Свабоды»: Два погляды на прапанову перанесьці баявыя дзеяньні на тэрыторыю Беларусі
📌 «Вясна»: Як мінімум 66 чалавек асудзілі ў палітычных крымінальных справах пасьля вяртаньня з-за мяжы
📌 Палітвязьню Юрасю Зянковічу дадалі яшчэ 2 гады да турэмнага тэрміну
📌 20 тысяч чалавек у чарзе па візу, 1000 эўра «памагатым». Як цяпер беларусы трапляюць у Эўразьвяз
📌 «Пакрысе», «Трызуб і Пагоня», «Каля культуры». Топ-10 адукацыйных беларускіх праектаў
📌 Двойчы рэпрэсаваныя. Чаго чакаць ад кампаніі «дэрэабілітацыі» ахвяраў сталінізму
📌 Разбуральная вайна Ізраілю ў cэктары Газа ў лічбах
📌 Нягледзячы на санкцыі, Беларусь застаецца сярод лідэраў у пастаўках угнаеньняў у Польшчу
Бацька ляўрэата Нобэлеўскай прэміі Віктара Амброса паходзіць з Смаргонскага раёну Беларусі
Бацька ляўрэата Лёнгін Багдан Амброс нарадзіўся ў кастрычніку 1923 году ў вёсцы Дордзішкі, цяпер Смаргонскага раёну (уваходзіць у склад Ашмянскага дэканату Рымска-каталіцкай царквы).
Бацька ляўрэата стаў сіратой у 8 гадоў, яго выхоўвалі сваякі, а ўлады яму як вельмі таленавітаму дзіцяці прызначылі нацыянальную стыпэндыю для навучаньня спачатку ў павятовым горадзе, потым у Вільні. Пасьля пачатку Другой сусьветнай вайны 15-гадовы Лёнгін уцёк ад бальшавікоў на захад, трапіў у палон нацыстаў і 5 гадоў правёў на прымусовых працах у Нямеччыне. Ён быў вызвалены амэрыканскай арміяй, у 1946 годзе прыехаў у ЗША і паступіў на службу ў паветрана-дэсантныя войскі.
https://smarturl.click/0eaAn
Пачаўся Нобэлеўскі тыдзень. Першымі агучылі імёны ляўрэатаў у мэдыцыне
На гэтым тыдні аб'явяць усіх ляўрэатаў Нобэлеўскай прэміі. 7 кастрычніка стала вядома, хто атрымаў узнагароду за дасягненьні ў мэдыцыне і фізіялёгіі.
Нобэлеўскую прэмію ў фізіялёгіі і мэдыцыне сёлета прысудзілі амэрыканскім навукоўцам Віктару Амбрасу і Гэры Раўкану за адкрыцьцё мікраРНК і яе ролі ў посттранскрыпцыйнай рэгуляцыі генаў, піша агенцтва АР.
Нобэлеўская асамблея адзначыла, што іх адкрыцьцё «выявілася прынцыпова важным для разуменьня таго, як арганізмы разьвіваюцца і функцыянуюць».
https://smarturl.click/yqWe3
3,5 мільёна пачкаў за паўгода. Як у Літву завозяць кантрабанду беларускіх цыгарэт, нягледзячы на закрыцьцё памежных пунктаў
«І нават калі з 100% кантрабанды знайшлі 30%, прыбытак усё адно будзе». Па дарозе зь Беларусі ў Літву кантрабандныя цыгарэты даражэюць удвая. Якім жа чынам іх надалей перапраўляюць і як прадаюць?
https://smarturl.click/yqWBB
Адзін зь сёлетніх ляўрэатаў Нобэлеўскай прэміі ў мэдыцыне і фізіялёгіі мае беларускія карані
Бацька навукоўца Віктара Амброса, які разам зь іншым дасьледнікам Гэры Раўканам сёлета атрымаў Нобэлеўскую прэмію за адкрыцьцё мікраРНК і яе ролі ў посттранскрыпцыйнай рэгуляцыі генаў, паходзіць з Смаргонскага раёну Беларусі. Падрабязьней расказваем у відэа.
«Нас адразу папярэдзілі: „Калі захварэеце, ніхто вас тут лячыць ня будзе“». Былая палітзьняволеная расказала пра катаваньні жанчын на Акрэсьціна, у СІЗА і ў калёніі
Натальля Кукішава жыла ў Воршы, да арышту ўвосень 2021 году працавала зубным лекарам. Жанчыну арыштавалі за камэнтар наконт сюжэту БТ пра Андрэя Зельцара — яна атрымала 2 гады калёніі. За кратамі яна пабывала ў турме на Акрэсьціна, у віцебскім і жодзінскім СІЗА, заканчвала тэрмін у жаночай калёніі ў Гомлі.
Жанчына падзялілася з праваабаронцамі «Вясны» жорсткімі падрабязнасьцямі аб перажытым у вязьніцах:
https://smarturl.click/Yzk9m
Ці спадзяецца Лукашэнка на ядзерную зброю?
Ці зайздросьцяць Лукашэнку калегі па СНД? Хто, акрамя яго, гатовы падтрымліваць Расею? Чаму прэм'ер Армэніі сеў за стол СНД з Лукашэнкам? На пытаньні Юрыя Дракахруста ў праграме «ПіК Свабоды» адказвае экспэрт Фінскага інстытуту міжнародных спраў Рыгор Ніжнікаў:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/m-R1buzEluo
Лукашэнка пацьвердзіў, што ня можа ўжыць ядзерную зброю без дазволу Пуціна, і акрэсьліў «чырвоныя лініі», калі яе могуць ужыць
Расейская ядзерная дактрына цяпер прадугледжвае магчымасьць адказу ядзерным ударам нават у выпадку, калі супраць тэрыторыі «саюзнай дзяржавы» ўжывуць няядзерную зброю, але пры гэтым «ёсьць пагроза сувэрэнітэту». На пытаньне, дзе ў выпадку з тактычнай ядзернай зброяй для Беларусі праходзіць «чырвоная лінія», Лукашэнка адказаў:
«Мяжа дзяржаўная. Мы ўжо пра гэта сказалі выразна і дакладна. Калі нехта перасякае нашую дзяржаўную мяжу, мы будзем усё рабіць для ўжываньня ўсёй зброі, якая ёсьць у Беларусі». Разам з тым, ён пацьвердзіў, што разьмешчаная ў Беларусі ядзерная зброя можа быць ужытая толькі з дазволу Крамля:
https://smarturl.click/qlw9d
👫 Увага, пошук!
Просім адгукнуцца бацькоў дзяцей-квадробэраў. Ананімнасьць гарантуем!
📬 Сувязь з рэдакцыяй: Telegram: @SvabodaBelarus; Signal: +37068643669
«Каб не пэнсіянэры, не было б каму вучыць». Колькі сёньня зарабляюць настаўнікі і чаго ад іх патрабуюць у школах
«Калі ў пэдагога вялікі стаж, даплата за кляснае кіраўніцтва, за праверку сшыткаў — на паўтары стаўкі ён можа зарабіць 1700 чыстымі. Ну а маладыя спэцыялісты бяз досьведу, без катэгорыі прыходзяць на 700-800 рублёў».
https://smarturl.click/vwBv2
Нобэлеўскі камітэт назваў ляўрэатаў прэміі ў фізыцы
Сёлета яе прысудзілі Джону Гопфілду з Прынстанскага ўнівэрсытэту (ЗША) і Джэфры Гінтану з Унівэрсытэту Таронта (Канада). «За асноватворныя дасьледаваньні і вынаходзтвы, якія ўключалі машыннае навучаньне з дапамогай штучных нэўронавых сетак».
https://smarturl.click/W3wp6
Сьледчыя заявілі пра яшчэ адну «змову», завялі справу на 45 чалавек, сабралі інфармацыю аб іх нерухомасьці
Некалькі дзясяткаў чалавек падазраюцца ў дзьвюх справах — аб «Плятформе 2025» і «Дні годнасьці 2024», паведаміў Сьледчы камітэт Беларусі.
https://smarturl.click/1dmJb
«Запоўніць нішу беларускай адукацыі дзяцей»: Да Новага году беларуская кампазытарка і сьпявачка рыхтуе зборнік дзіцячых песень
«Я адчула патрэбу ў стварэньні навагодніх песень, бо не хапае свайго, беларускага матэрыялу на любую тэму, і навагоднюю ў тым ліку».
Расейскі апазыцыянэр Яшын пра супрацоўніцтва зь беларусамі: «Чужых палітвязьняў не бывае»
Сёньня расейскі апазыцыянэр, былы палітвязень Ільля Яшын выступіў у Варшаўскім унівэрсытэце. Падчас выступу ён патлумачыў свае высілкі па вызваленьні беларускіх палітвязьняў.
Прыгадаўшы абмен вязьнямі паміж Расеяй, Беларусьсю і Захадам, у выніку якога быў вызвалены і сам Яшын, ён заявіў, што быў шанец, што ў абмене будуць удзельнічаць Марыя Калесьнікава, Сяргей Ціханоўскі, Віктар і Эдуард Бабарыкі:
«Я не зьбіраюся вучыць беларусаў, што і як ім рабіць. Усё, што я хачу зрабіць — гэта дапамагчы. Так, дзе я магу быць карысным».
https://smarturl.click/qlwwW
Лукашэнка сваім указам пашырыў магчымасьці зьбіваць бесьпілётнікі
Указ ад 7 кастрычніка № 392 дае новую рэдакцыю парадку спыненьня палётаў авіямадэляў і бесьпілётных лятальных апаратаў, паведамляе прэс-служба Аляксандра Лукашэнкі. Гэты дакумэнт уносіць зьмены ў адпаведны ўказ ад 5 чэрвеня 2019 года № 215.
У адпаведнасьці з новай вэрсіяй указу правам на прымяненьне зброі і спэцыяльных сродкаў у дачыненьні да БПЛА «разам з вайсковаслужбоўцамі (супрацоўнікамі) вайсковых фармаваньняў і органаў унутраных спраў» цяпер будуць надзеленыя таксама «супрацоўнікі іншых ваенізаваных арганізацый». Такія паўнамоцтвы атрымаюць: органы пракуратуры, СК, Дзяржаўны камітэт судовых экспэртыз, органы фінансавых расьсьледаваньняў КДК, Дзяржаўная інспэкцыя аховы жывёльнага і расьліннага сьвету пры прэзыдэнце, органы і падразьдзяленьні па надзвычайных сытуацыях, мытныя органы.
https://smarturl.click/ppjjE
Перанос баявых дзеяньняў у Беларусь: два погляды
Украінскі дэпутат на Форуме свабоднай Расеі прапанаваў перанесьці баявыя дзеяньні на тэрыторыю Беларусі, каб гэта была супольная апэрацыя з прадстаўнікамі беларускай грамадзкасьці і каб нехта зь беларускіх лідэраў быў гатовы ўзяць на сябе ўладу. У праграме “ПіК Свабоды” прапанову сустаршыні міжфракцыйнага дэпутацкага аб‘яднаньня «За дэкалянізацыю Расеі» Алега Дунды абмяркоўваем з Вадзімам Кабанчуком, прадстаўніком у абароне і нацыянальнай бясьпецы Аб’яднанага пераходнага кабінэту, былым намесьнікам камандзіра полку Каліноўскага, і з украінскім палітолягам, дырэктарам Інстытуту сусьветнай палітыкі Яўгенам Магдам.
https://youtu.be/QhaDB78bzl4
Зь пераліку платных паслуг для вязьняў у СІЗА прыбралі замову ежы ў сталоўках
Міністар унутраных справаў Іван Кубракоў падпісаў у жніўні пастанову № 284 са зьменамі ў пераліку платных паслуг, якімі могуць карыстацца вязьні беларускіх СІЗА згодна з «Правіламі ўнутранага распарадку сьледчых ізалятараў».
У сьпісе паслуг, які дзейнічаў з 2004 году, было 11 пазыцый. Пасьля ўнясеньня зьменаў на адну стала меней. Кіраўніцтва МУС вырашыла пазбавіцца паслугі «дастаўка страваў з сталоўкі для пэрсаналу сьледчага ізалятару» таксама для вязьняў. Матывы скасаваньня такой паслугі невядомыя.
https://smarturl.click/VDjd0
Двойчы рэпрэсаваныя. Чаго чакаць ад кампаніі «дэрэабілітацыі» ахвяраў сталінізму
Расейскі генпракурор загадаў правесьці «дэрэабілітацыю» ня толькі нацыстаў, але і ахвяраў сталінізму. Як вынікае з загаду, уключыць у сябе гэты працэс і «саюзную» Беларусь. Навошта гэта робіцца і чым можа закончыцца, аналізуе Сяргей Дубавец.
https://smarturl.click/bax1B